Chương trình Dạy học của IntelKhóa học Cơ bản

Nhóm Blue SkyĐỖ THỊ THÚY HẰNG

LÂM THỊ HUỲNH NGA

PHẠM THỊ THU HIỀN

MẪU SẢN PHẨM HỌC SINH

Ñaëng Höõu Hoaøng

Kim cương

Ñaëng Höõu Hoaøng

CHẤT RẮN

Hạt muối ăn Viên đá thạch anh

Than chì

Ñaëng Höõu Hoaøng

1. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình2. Tinh thể và mạng tinh thể3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thể4. Chuyển động nhiệt ở chất rắn kết tinh và chất

rắn vô định hình5. Tính dị hướng

Nội dung chính

Ñaëng Höõu Hoaøng

1. Chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình

Viên đá thạch anhHạt muối ăn

Nhựa thông Hắc ín

Hình dạng bên ngoài của chúng có gì giống nhau, có gì khác nhau?

Về hình dạng bên ngoài, muối ăn và thạch anh có dạng hình học còn nhựa thông và hắc ín thì không có dạng hình học

Ñaëng Höõu Hoaøng

Hạt muối ăn và viên đá thạch anh có các cạnh thẳng, các mặt phẳng, các góc đa diện Nhựa thông và hắc ín thì không

Chất rắn được chia thành 2 loại: Chất rắn kết tinh (muối, thạch anh,…) Chất rắn vô định hình (nhựa thông, hắc ín…)

Muối ăn Thạch anh

Một số chất như lưu huỳnh, đường…có thể là chất rắn kết tinh, có thể là chất rắn vô định hình tuỳ theo điều kiện làm rắn.

Ví dụ:

Lưu huỳnhVô định hình

Lạnh đột ngột

Lưu huỳnhKết tinh

LƯU HUỲNHNóng chảy ở 350oC

Nguội dần dần

2. Tinh thể và mạng tinh thể

Các tinh thể

Hạt muối ăn Kim cương

2. Tinh thể và mạng tinh thể Khảo sát cấu trúc bên trong tinh thể, người ta thấy các hạt (nguyên tử, phân tử, ion,…) cấu tạo nên tinh thể chiếm những vị trí xác định, có trật tự và trật tự này được lập lại tuần hoàn trong không gian.

Cách sắp xếp, cách phân bố hạt trong không gian

Mạng tinh thể

Mạng tinh thể là một mạng lưới mô tả cách phân bố trong không gian của các hạt cấu tạo nên tinh thể.

Tùy thuộc bản chất của các hạt cấu tạo nên tinh thể và tính chất của lực tương tác giữa các hạt này, người ta chia tinh thể thành những loại khác nhau .

Tinh thể nguyên tử:

Kim cương Gemani Silic

Tinh thể ion:

Cấu trúc tinh thể muối ăn (NaCl)

2. Tinh thể và mạng tinh thể

2. Tinh thể và mạng tinh thể

Chất rắn có thể kết tinh theo nhiều kiểu cấu trúc tinh thể khác nhau. Chặng hạn như cacbon có 2 trạng thái rắn:

Kim cương Than chì

Chất rắn đơn tinh thể khác chất rắn đa tinh thể ở điểm nào?Chất rắn đơn tinh thể Chất rắn đa tinh thể

Được cấu tạo chỉ từ một tinh thể (như muối ăn, kim cương,thạch anh…)

Được cấu tạo từ vô số tinh thể rất nhỏ liên kết hỗn độn với nhau (như kim loại, hợp kim)

3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thể

3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thểVD:Tinh thể muối ăn

3. Vật rắn đơn tinh thể và vật rắn đa tinh thểVD:Tinh thể kim loại

Cấu trúc tinh thể vàng Cấu trúc tinh thể sắt

4. Chuyển động nhiệt ở chất rắn kết tinh và chất rắn vô định hình

- Là dao động của mỗi hạt quanh một vị trí cân bằng xác định của mạng

- Chuyển động nhiệt ở chất rắn vô định hình là dao động của các hạt quanh vị trí cân bằng. Các vị trí cân bằng này được phân bố theo kiểu trật tự gần

- Dao động này phụ thuộc vào nhiệt độ. Nhiệt độ tăng thì dao động mạnh lên

5. Tính dị hướng- Tính dị hướng ở một vật thể hiện ở chỗ tính chất vật lí theo các phương khác nhau ở vật đó là không như nhau

- Bắt nguồn từ sự dị hướng của cấu trúc mạng tinh thể

Tách than chì theo các lớp phẳng thì dễ hơn theo các phương khác

- Chất rắn đơn tinh thể có tính dị hướng, chất rắn đa tinh thể thì không có tính dị hướng- Chất rắn vô định hình không có tính dị hướng vì không có cấu trúc tinh thể

Mở rộngDạng tinh thể thứ ba của cacbon gọi là fulơren: cấu trúc giống như quả bóng tròn:

Dạng tinh thể thứ tư của cacbon: ống nanô cacbon (đường kính vài nanômét), chiều dài cỡ micrômét.

Graphene: Tấm cacbon siêu mỏng (dày 1 nguyên tử) trông như một sợi dây phân tử nhỏ.

CHẤT RẮN

Chất rắn kết tinh Chất rắn vô định hình

Chất rắn đơn tinh thể Chất rắn đa tinh thể

Có tính dị hướng Có tính đẳng hướng Có tính đẳng hướng

- Có cấu trúc tinh thể Có nhiệt độ nóng chảy xác định

- Không có cấu trúc tinh thể- Không có nhiệt độ nóng chảy (đông đặc) xác định

Hệ thống kiến thức

Củng cốCâu 1: Ñaëc ñieåm vaø tính chaát naøo döôùi

ñaây khoâng lieân quan ñeán chaát raén keát tinh A. Coù daïng hình hoïc xaùc ñònh B. Coù nhieät ñoä noùng chaûy xaùc ñònh C. Coù caáu truùc tinh theå D. Coù nhieät ñoä noùng chaûy khoâng xaùc ñònh Đáp án D

Củng cốCâu 2: Vaät naøo sau ñaây khoâng coù caáu

truùc tinh theå? A. Haït muoái B. Vieân kim cöông C. Mieáng thaïch anh D. Coác thuûy tinh

Đáp án D

Củng cốCâu 3: Chaát raén voâ ñònh hình coù ñaëc tính naøo döôùi ñaây ?

A. Ñaúng höôùng vaø noùng chaûy ở nhieät ñoä khoâng xaùc ñònh B. Dò höôùng vaø noùng chaûy ôû nhieät ñoä khoâng xaùc ñònhC. Dò höôùng vaø noùng chaûy ôû nhieät ñoä xaùc ñònh D. Ñaúng höôùng vaø noùng chaûy ôû nhieät ñoä xaùc ñònh

Đáp án A

Củng cốCâu 4: Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn đơn tinh

thể?

A. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.

B. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định.

C. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.

D. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác địnhĐáp án D

Củng cốCâu 5: Đặc tính nào dưới đây là của chất rắn đa tinh thể ?

A. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định.

B. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.

C. Đẳng hướng và nóng chảy ở nhiệt độ không xác định.

D. Dị hướng và nóng chảy ở nhiệt độ xác định.Đáp án A

Củng cốCâu 6: Mạng tinh thể của chất rắn là gì?

A. Là cấu trúc tạo bởi các hạt phân tử, nguyên tử, ion.

B. Liên kết chặt với nhau bằng những lực tương tác.

C. Sắp xếp theo một trật tự hình học không gian xác định.

D. Cả 3 ý trên đều đúng.

Đáp án D

Củng cốCâu 7: Khi nung nóng một vật rắn, điều nào sau đây là

đúng?

A. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động nhanh hơn.

B. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động hỗn độn hơn.

C. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động hỗn độn và nhanh hơn

D. Các phân tử cấu tạo nên vật sẽ chuyển động có hướng.

Đáp án D

Cám ơn cô và các bạn đã

lắng nghe