chrząszcz - czerwiec 2012 (nr 75)

7/31/2019 Chrzszcz - Czerwiec 2012 (nr 75)

1/12

NR 6 (7) CZERWIEC 2012ORGAN STOWARZYSZENIA PRZYJACI SZCZEBRZESZYNA

Powitanie lata. Nadszed czerwiec. Wraz z nim lato w przyrodzie.Dnie nale do najduszych i najcieplejszychw roku. W stosunkowo krtkim czasie liczbamieszkacw lasw i pl zwikszya si wielokrotnie na wiat przyszo czworononei skrzydlate mode pokolenie.

W czerwcowym lesie zrobio si ciemniej gstekorony drzew, ktrych ulistnienie osignokulminacj rozwoju, ograniczaj dostp sonecznegowiata. Ten charakterystyczny pmrok dajeschronienie modym, naraonym na liczneniebezpieczestwa zwierztom.

Z kwitncych o tej porze kwiatw na szczegln uwag zasuguj oryginalne lilie, zotogw,naparstnice zwyczajne i purpurowe, rne gatunkistorczykw. W czerwcowym lesie pojawiaj si bardzo smaczne poziomki, take grzyby: kozaki

i kurki oraz trujce muchomory. Nad wodami zaobserwowa mona ptasierodziny kaczki ustawione w szeregu wodz swojemode; perkozy, niczym gondole,

wo mode pisklta na grzbiecie, a yski prowadz niedawno wyklute mode po specjalnych, trzcinowych pomostach, czcych gniazdo z lustrem wody.

Nadwodna rolinno wzbogaca si o coraz tonowe, kwitnce gatunki. Zakwitaj paka wodna,tatarak, sitowie, strzaka wodna, jeogwki i inne.Imponujco wygldaj niektre zbiorniki, na ktrychkwitn grzybienie biae i grele te.

Trwa okres godowy ab wodnych. Ichcharakterystyczny rechot niesie si , szczeglniewieczorami, na due odlegoci.

Wrd pl zakwitaj zboa, koniczyny, lucerny.W zboach zakwitaj bawatki, kkole, maki, rumianyi inne. Czerwiec to czas sianokosw. Na pastwiskach pojawiaj si owocniki pieczarki, a take kuliste purchawki.

W drugiej poowie miesica pojawiaj si robaczkiwitojaskie. S to owady, ktrych zarwno larwy, jak i postacie dorose, posiadaj organy wiecce.

Przysowia:Jaki dzie na Boe Ciao, takich potem dni niemao.

Na witego Jana bywa Wisa wezbrana.

SZCZEBRZESZYN


2/122

CHRZSZCZ NR 3 (7)

2

CHRZSZCZ NR 6 (7)

Jan Pawe II Refleksje. C.d.

Kobieta i mczyzna.To ,e czowiek stworzony jako mczyzna i kobieta jest obrazem Boga, znaczynie tylko, i kade z nich z osobna jest podobne doBoga, bdc istot rozumn i woln. Znaczy torwnie, e mczyzna i kobieta stworzeni jako

,,jedno dwojga we wsplnym czowieczestwie,s wezwani do ycia we wsplnocie mioci i doodzwierciedlenia w ten sposb w wiecie tejkomunii mioci, jaka jest w Bogu.Kobieta w historii. Historia jest pisana prawiewycznie jako opowie o dokonaniach mczyzn, podczas gdy jej najlepsza cz jest bardzo czstoksztatowana przez wytrwae i konsekwentnedziaanie kobiet na rzecz dobra.Rodzina. Rodzina powstaje wwczas , gdyurzeczywistnia si przymierze maeskie, ktre

otwiera maonkw na dozgonn wsplnot miocii ycia, dopeniajc si w sposb specyficzny poprzez zrodzenie potomstwa. W ten sposb,,komunia maonkw daje pocztek ,,wsplnocie, jak jest rodzina. Caa ta ,,wsplnota rodzinna jestdogbnie przesiknita tym, co stanowi sam istot ,,Komunii. Czy jakakolwiek inna ,,komunia moe by porwnana z t, jaka istnieje pomidzy matk a dzieckiem, tym dzieckiem, ktre ona naprzd nosiw onie, a potem wydaje na wiat.

*Rodzina, ktra modli si zjednoczona,

zjednoczona pozostaje.*

Liczne problemy wspczesnych rodzin, zwaszczaw spoeczestwach ekonomicznie rozwinitych,wynikaj std, e coraz trudniej jest si porozumiewa. Ludzie nie potrafi ze sob przebywa, a by moe nieliczne momenty, kiedymona by razem, zostaj pochonite przeztelewizj.

Wiemy, e rodzina jest pierwsz i podstawow ludzk wsplnot Jest rodowiskiem yciai rodowiskiem mioci. ycie caych spoeczestw,narodw, pastw, Kocioa, zaley od tego, czyrodzina jest pord nich prawdziwym rodowiskiemycia i rodowiskiem mioci() oto cay wielki program, od ktrego zaley przyszo czowiekai przyszo narodu.

Nasz may jubileusz

Ju po raz 75 jestemy w gocinie u pastwa. Odkwietnia 2006 roku nasza gazeta miesicznik ,,Chrzszcz kadego 20 dnia miesica stara si przynie wiadomoci odnoszce si do naszegomiasta, stara si uczy , bawi i informowa. Na pewnonie wszystkie cele, jakie zaoylimy sobie,osignlimy. Faktem jest , e obecnie mamydoskonaych wsppracownikw korespondentw,ktrzy co miesic nadsyaj nam ciekawe opracowania. Na ile s one ciekawe, moe wiadczy fakt, e naszeteksty s poszukiwane np. przez Kwartalnik Zamojski,Gazet Zamojsk. Oczywicie, dzielimy si tym, co posiadamy, na razie nic za to nie dajc. Myl, e wdalszej wsppracy bdziemy take korzysta zopracowa innych czasopism i gazet.

W momencie powstania Stowarzyszenia LokalnaGrupa Dziaania ,,Dolina Wieprza i Porurozszerzylimy teren objty naszym dziaaniem ogminy Nielisz, Radecznic i Suw. Drukujemymateriay dotyczce terenu tych gmin. Tozdecydowanie rozszerza i ubarwia materia zawarty wgazecie.

Zmienia si redakcja ,,Chrzszcza. Pracuj w niej(oczywicie spoecznie) trzy osoby. Pani Joanna Dawiddokonuje comiesicznej korekty gazety i przeprowadzawywiady z ciekawymi ludmi w cyklu ,,yj wrdnas. Mateusz Sirko gimnazjalista zajmuje si wszystkim, co dotyczy informatycznej obrbki gazety.I ja- Zygmunt Krasny odpowiadam za zgromadzeniemateriau do kadego numeru gazety. Bardzo dzikuj wszystkim czonkom redakcji za trud, jaki wkadaj comiesic w ,,wyprodukowanie kolejnego numeru. Beznich nie powstaby ani jeden numer.

Bardzo dzikuj rwnie wsppracownikom: PaniReginie Smoter Grzeszkiewicz i Panom AleksandrowiPrzysadzie, Romualdowi Koodziejczykowi, prof.Jerzemu Doroszewskiemu i innym, za opracowaneciekawe i pouczajce materiay. Bibliotece Gminnej -za ,,Propozycje wydawnicze i Miejskiemu DomowiKultury za wsparcie.

Podzikowania nale si rwnie sponsorom:Bankowi Spdzielczemu w Szczebrzeszynie, Spce,,Trimex, Aptece pani Teresy Walczak i innym.

Oddwik z jakim spotyka si gazeta jest dla nas bodcem do dalszego jej wydawania. Myl, e niezawiedziemy zaufania jakie pokadaj w nasczytelnicy.

W imieniu redakcji Zygmunt Krasny


3/12

CHRZSZCZ NR 6 (7)

3

OjciecW Polsce (rwnie w innych krajach sowiaskich, jak Czechy, Sowacja czy Ukraina)Dzie Dziecka obchodzony jest od roku 1952 w dniu 1 czerwca. Jegoinicjatorem bya organizacja zwana International Unionfor Protection of Childhood, ktra dya do

zapewnienia bezpieczestwa dzieciom z caego wiata.Od roku 1994 pierwszego dnia czerwca w Warszawieobraduje Sejm Dzieci i Modziey.Z okazji Dnia Dziecka w szkoach czsto obchodzony jest dzie sportu, np. poprzez organizowanie rozgrywek midzyklasowych. Dzie Ojca to wito bdce wyrazem szacunkudla ojcw, obchodzone corocznie w wielu krajach,w rnych terminach. Nie ma wic charakteru witamidzynarodowego, jak choby Dzie Kobiet. W PolsceDzie Ojca obchodzi si od 1965 roku. Dat witawszystkich ojcw ustalono na 23 czerwca.

Bg Ojciec, Pan Bg(ac. Deus Pater ) to jedna zTrzech Osb Boskich czczonych przez wikszowyzna chrzecijaskich.Tosamy jest z hebrajskim, pierwotnie utosamianym zesrogim, ale i sprawiedliwym sdzi. To Ojciec drugiejOsoby Trjcy - Sowa Boego (Logos) wcielonego wczowieka Jezusa Chrystusa, wedug wiarychrzecijaskiej "z Ojca zrodzonego przed wszystkimiwiekami, zrodzonego, nie stworzonego". Od Ojca iSyna (wg prawosawia od Ojca przez Syna) pochodzitrzecia Osoba Trjcy - Duch wity.Wedug teologii czci chrzecijastwa, ktra przyjmujeinterpretacj Trjcy witej, Bg Ojciec, Syn Boyi Duch wity to jedna substancja - Bg, alerwnoczenie trzy oddzielne Osoby (hipostazy). Poprzezstworzenie czowieka, a nastpnie wcielenie JezusaChrystusa i odkupienie ludzkoci, Bg Ojciec jestrwnie okrelany przez chrzecijan jakoOjciec wszystkich ludzi.

Sownik Jzyka Polskiego (Warszawa 1979) okrelaojca jako mczyzn, majcego wasne dziecko (dzieci)w stosunku do tego dziecka (lub ze wzgldu na nie);ojcostwo natomiast jako fakt, e kto jest ojcem(dziecka, dzieci). Definicja ta ma charakter oglnikowy, niewystarczajcy dla refleksji naukowej.Istnieje tendencja, by analizowa pojcia ojciec,ojcostwo wycznie w aspekcie biologicznym, psychologicznym, socjologicznym czy prawnym.Jednak aden z wyej wymienionych przykadw nieujmuje najgbszej istoty ani caoksztatu elementw

tworzcych dojrza osob pci mskiej, jednoczc si z osob pci eskiej po to, by powoa z ni nowe yciedo istnienia. Ciekawe jest to, e etnologia wykazujedominacj ojcostwa prawnego nad ojcostwem biologicznym w dziejach ludzkoci.

Bowiem liczy si przede wszystkim ojcostwo prawne, uznane przez grup spoeczn. Ojciec tom matki dziecka, a raczej mczyzna zwizany prawami i obowizkami z matk.Kady czowiek przejawia skonno do powielaniazachowa, sposobw reagowania swoich rodzicw,co szczeglnie wyranie wida w rnychsytuacjach wychowawczych. Dotyczy to zachowazarwno pozytywnych, jak i negatywnych.Mczyzna oczekujcy narodzin swojego dziecka,czy te ju penicy funkcj ojca, nie ucieknie przed t rzeczywistoci. Dlatego powinien zadasobie pytania: Kim by (jest) mj tata? , Jak traktowa mnie, gdy byem maym chopcem?,Jakie byy jego relacje z mam?. Jeli ojciec bdzie traktowa prac jako zo konieczne, dzieckonigdy nie nauczy si szacunku dla pracy. Chodzi tuzarazem o respekt dla pracy wykonanej w domu przez poszczeglnych czonkw rodziny, jak i o poszanowanie dla pracy zawodowej,wykonywanej poza domem. aden zawd nie moe by deprecjonowany. Gwnie ojciec powiniennauczy swoje dzieci szacunku dla wasnej pracyi dla pracy innych ludzi.Ojciec jest dla dziecka wzorem mczyzny, ma.Jako wietni obserwatorzy, maluchy potrafi dostrzec jako relacji maeskich midzy tat i mam. Jeli tatu jest czuy i dobry dla syna lub

crki, ale w stosunku do matki okazuje szorstko,oscho, ponia j nie bdzie wiarygodnyw oczach dzieci. W takiej rodzinie nie bd one dokoca szczliwe, radosne i beztroskie. Nie ulega wtpliwoci, e podstaw zbudowania bliskiej wizi midzy tat i dziemi jest czas, ktrywsplnie spdzaj. Ojciec wci zapracowany,robicy karier zawodow i wiecznie nieobecnyalbo tak zmczony po pracy, e ju nie ma ochotyna zajmowanie si synem czy crk, nie moeliczy na podziw w oczach dzieci. One chc by

z tat. Zagra z nim w pik, wykona wsplnie jak prac, opowiedzie o swoich kopotach.Bardzo wane jest, by dziecko nie pozostawaosamo ze swoimi kopotami. Dzieci rwnie je maj i nie s dla nich one takie bahe, jakby si namrodzicom wydawao. Kade dziecko bdzie szukao pomocy.Wraz z wiekiem oczekiwania synw wobec ojcwzmieniaj si. Pewien mody mczyzna opowiada oswoim ojcu: Gdy byem may, zawsze mogem naniego liczy. Pomaga mi we wszystkim. Czuem si

kochany i szczliwy. Teraz kiedy mam powane problemy chciabym, aby pomg mi jak mczyznamczynie. Ojcem jest si przez cae ycie dziecka,a mio ojcowska musi dojrzewa, ewoluowa.


4/12

CHRZSZCZ NR 6 (7)

4

Dorastajcemu chopcu nie wystarczy poklepanie poramieniu i stwierdzenie: bdzie dobrze. Oczekuje onkonstruktywnych rozwiza, wsplnej analizy problemu, mskiego spojrzenia na rzeczywisto.W obecnych czasach rola ojca w rodzinie bywaniedoceniana, wrcz bagatelizowana. A obecnomczyzny jest dziecku niezwykle potrzebna. Stanowiwany element wspomagajcy harmonijny rozwjchopcw i dziewczynek. Jeli dziecko wychowywane jest przez samotn matk, to rol mskiego wzorumoe peni dziadek, wujek, starszy brat (oczywicienie zastpi oni ojca w sposb doskonay). Wane,aby byli dostpni i obecni.W miar rozwoju potrzeby chopcw ulegaj zmianie.Oddzielaj si od tego, co kobiece i kieruj si w stron ojcw i innych mczyzn, aby dowiedzie si czego o mskoci. Ojciec znw staje si wzorem do

naladowania, a chopiec kopiuje sposb, w jakitraktuje innych i rozwizuje problemy. Nawetnajlepsza mama nie jest w stanie nauczydorastajcego chopca, jak by mczyzn. Dobrerelacje ojciec - syn sprawiaj, e problemywychowawcze z nastolatkami s mniej dotkliwe dlarodzicw. Jednoczenie ze stosunki panujce midzynimi zwykle wpywaj negatywnie na zachowaniechopcw, zarwno w domu, jak i w szkole. Adam Mickiewicz Powrt taty

"Pjdcie, o dziatki, pjdcie wszystkie razemZa miasto, pod sup na wzgrek,Tam przed cudownym klknijcie obrazem,Pobonie zmwcie pacirek.

Tato nie wraca; ranki i wieczoryWe zach go czekam i trwodze;Rozlay rzeki, pene zwierza boryI peno zbjcw na drodze".

Syszc to, dziatki bieg wszystkie razem,Za miasto, pod sup na wzgrek,Tam przed cudownym klkaj obrazemI zaczynaj pacirek.Cauj ziemi, potem: "W imi Ojca,

Syna i Ducha witego,Bd pochwalona, przenajwitsza Trjca,Teraz i czasu wszelkiego".

Potem: Ojcze nasz i Zdrowa, i Wierz,Dziesicioro i koronki,A kiedy cae zmwili pacierze,Wyjm ksieczk z kieszonki:

I litanij do Najwitszej MatkiStarszy brat piewa, a z bratem"Najwitsza Matko - przypiewuj dziatki,Zmiuj si, zmiuj nad tatem!"

Wtem sycha tarkot, wozy jad drog I wz znajomy na przedzie;Skoczyy dzieci i krzycz jak mog:"Tato, ach, tato nasz jedzie!

Obaczy kupiec, zy radone leje,Z wozu na ziemi wylata;"Ha, jak si macie, co si u was dzieje?Czycie tskniy do tata?

Mama czy zdrowa? ciotunia? domowi?A ot rozynki w koszyku".Ten sobie mwi, a ten sobie mwi,

Peno radoci i krzyku."Ruszajcie - kupiec na sugi zawoa -Ja z dziemi pjd ku miastu".Idzie... a zbjcy obskocz dokoa,A zbjcw byo dwunastu.

Brody ich dugie, krcone wsiska,Wzrok dziki, suknia plugawa; Noe za pasem, miecz u boku byska,W rku ogromna buawa.

Krzykny dziatki, do ojca przypady,Tul si pod paszcz na onie;Truchlej sugi, struchla pan wyblady,

Drce ku zbjcom wznis donie."Ach, bierzcie wozy, ach, bierzcie dostatek,Tylko puszczajcie nas zdrowo, Nie rbcie maych sierotami dziatek I modej maonki wdow".

Nie sucha zgraja, ten ju wz wyprzga,Zabiera konie, a drugi"Pienidzy!" krzyczy i buaw siga,w z mieczem wpada na sugi.

Wtem: "Stjcie, stjcie!" - krzyknie starszy zbjcaI spdza band precz z drogi,A wypuciwszy i dzieci, i ojca,"Idcie, rzek, dalej bez trwogi".

Kupiec dzikuje, a zbjca odpowie:"Nie dzikuj, wyznam ci szczerze,Pierwszy bym pak strzaska na twej gowie,Gdyby nie dziatek pacierze.

Dziatki sprawiy, e uchodzisz cao,Darz ci yciem i zdrowiem;Im wic podzikuj za to, co si stao,A jak si stao, opowiem.

Z dawna ju syszc o przejedzie kupca,I ja, i moje kamraty,Tutaj za miastem, przy wzgrku u supcaZasiadalimy na czaty.

Dzisiaj nadchodz, patrz midzy chrusty,Modl si dziatki do Boga,Sucham, z pocztku porwa mi miech pusty,A potem lito i trwoga.

Sucham, ojczyste przyszy na myl strony,Buawa upada z rki;Ach! ja mam on, i u mojej onyJest synek taki maleki.

Kupcze! jed w miasto, ja do lasu musz;Wy, dziatki, na ten pagrek

Biegajcie sobie, i za moj dusz Zmwcie te czasem pacirek".


5/12

CHRZSZCZ NR 6 (7)

5

Ocali od zapomnieniaRodzina Sas Jaworskich.Druga wojna wiatowa spowodowaa tragediei gehenn wielu narodw, utrat niepodlegoci,holokaust ydw, martyrologi milionw Polakw.Planowa polityka Hitlera i Stalina majca na celu biologiczne wyniszczenie Polakw w znaczcymstopniu przyczynia si do zaniku wielu nazwisk i rodzin dawnych mieszkacw Szczebrzeszyna.

Jednym z nazwisk, ktre przestao po wojniefunkcjonowa, mimo e krewni i potomkowie yj, jest nazwisko Sas Jaworski. Nosia je rodzinazasuona dla Zamojszczyzny i Szczebrzeszyna,rodzina patriotw. rdem wiedzy o niej s grobyznajdujce si na miejscowym cmentarzu, wiedzayjcych (nielicznych ju) przedstawicieli starszego

pokolenia i informacje przekazane w formie wywiadu- znajdujcego si w posiadaniu autora- przezWalentyn Lubicz Sawick, z domu Jaworska.

Rodzicami Walentyny byli: Walentyna SasJaworska z domu Nowicka, yjca w latach 1872-1940 i Stanisaw Sas Jaworski oficer armiirosyjskiej w randze pukownika. Po wybuchurewolucji padziernikowej 1917 r. ju w roku 1918organizowa oddziay armii polskiej w Orenburgu nadUralem. W padzierniku 1918 r. zgin w czasie walk i zosta pochowany na obcej rosyjskiej ziemi. Jegotrzej synowie: Stanisaw, Romuald i Tomasz poukoczeniu szkoy kadetw w Rosji, w czasie I wojnywiatowej zostali oficerami. Po wybuchu rewolucji padziernikowej udao si im przedosta doodzyskujcej wolno Polski i wstpi do subyw polskim wojsku.

Wszyscy trzej bracia Jaworscy, jako oficerowie, brali udzia w wojnie obronnej przeciw najazdowi bolszewikw. Romuald - mjr 7 go puku uanwnalea do specjalnej komisji mobilizacyjnej przysztabie generalnym w Warszawie. Tomasz - porucznik piechoty po zajciu Wileszczyznystacjonowa w Wilnie. Stanisaw na skutek odniesionych ran przeszed do rezerwy (w stanspoczynku) w stopniu majora.

Po wybuchu II wojny wiatowej wszyscy trzej bracia Jaworscy walczyli z Niemcami. Stanisaw- mjr piechoty zosta powoany do wojska ju na wiosn 1939 r. i uczestniczy w walkach obronnychw szeregach armii Modlin. Unikn niewoli, ale naskutek odniesionych ran, duego upywu krwi,a pniej bardzo zego bytowania- w 1941r. zmar nagrulic w sanatorium w Mrozach pod Warszaw.

Tomasz por. piechoty, ktry po ustaleniu granicPolski po pierwszej wojnie wiatowej stacjonowaw Wilnie,

w padzierniku 1939 r. dosta si do niewoliniemieckiej i 5 lat spdzi w oflagu w Waldenbergu.

Romuald walczy na Zamojszczynie i, mimoe przechodzi we wrzeniu 1939 r. przezSzczebrzeszyn z odstpujc kawaleri polska, rozbit w okolicach Szczebrzeszyna, nie zdoa odwiedzimatki ani siostry Zofii Sas Jaworskiej, ktraw wywiadzie powiedziaa o nim () ,, po rozbiciuonierze rozeszli si do swoich miejsc rodzinnych,oficerowie za udali si w rozsypce na Wgry i doRumunii. Jaki los spotka mojego brata, nie wiem.Bya wersja, e zosta wraz z garstk kolegw spalonyw stodole przez Ukraicw, jeszcze na terenach polskich. Ani koledzy ani Czerwony Krzy, a nawet prywatne biuro poszukiwania zaginionychwojskowych w Warszawie nic konkretnego nie

podao.Los bezskutecznie poszukiwanych tysicy polskichoficerw zacz si wyjania dopiero po inwazji Niemiec na ZSRR w 1941 r. Po zajciu wschodnichterenw radzieckich, 13 kwietnia 1943 r. Niemcyujawnili, e w lasach pod Katyniem, niedalekoSmoleska, znajduj si groby polskich wojskowych.Przeprowadzona ekshumacja wykazaa, e wzbiorowych grobach znajduj si polscy oficerowiezmordowani na rozkaz Stalina pojedynczymistrzaami w ty gowy przez NKWD.

Na czas ekshumacji rozpocztej 29 marca 1943 r.wadze niemieckie sprowadziy midzynarodow grup specjalistw kryminologii i medycyny sdowejzoon z naukowcw z 12 krajw, wrd ktrychtylko jeden szwajcarski profesor Franciszek Nowille by obywatelem pastwa neutralnego. Resztaz rnych przyczyn zalena bya od Niemiec comogo zmniejszy wiarygodno dokonanych odkryw wietle opinii wiatowej. W pracachekshumacyjnych wzili rwnie udzia przedstawiciele Polskiego Czerwonego Krzyai grupa polskich oficerw, jecw przywiezionychz oflagw niemieckich. Pord nich by take TomaszSas Jaworski, brat zaginionego Romualda. Z liczbyekshumowanych 4143 oficerw zdoanozidentyfikowa 2815. Reszta zamordowanychoficerw w liczbie okoo 20 tysicy zostaazidentyfikowana po nastpnej ekshumacji, ju po roku1989 w nowych warunkach politycznych tj. porozpadzie Zwizku Radzieckiego i ustrojusocjalistycznego w Polsce, i innych krajach rodkowejEuropy. Na licie kozielskiej i starobielskiej figurujerwnie zamordowany w Katyniu Romuald, bratWalentyny Sas Jaworskiej, po mu Lubicz Sawickieji Zofii Sas Jaworskiej.


6/12

6

CHRZSZCZ NR 6 (7)

W walce z okupantami niemieckimi czynnieuczestniczyli rwnie synowie nieyjcegoStanisawa Jerzy podporucznik uanw,uczestnik wojny obronnej 1939 r. i uczegimnazjum Zbyszek, ktrzy po klsce wrzeniowejzamieszkali u babci Sas Jaworskiej na ulicyCmentarnej w Szczebrzeszynie.

Jerzy przy pomocy Jana Bacy zatrudni si jakorobotnik w Cukrowni Klemensw. Tamorganizatorzy podziemia AK: Stefan Jaworski,Franciszek Mucha i chemik Antoni Pomaraskiuatwili mu objcie stanowiska agronoma folwarkuw okolicach Zamocia. Jerzy jako agronomwykorzystywa moliwo udzielania pomocyywnociowej partyzantom. Po wyzwoleniuZamojszczyzny walczy w szeregach wojska polskiego z hitlerowcami a do kapitulacji

Niemiec. W przeciwiestwie do modszego brata,Jerzy przey wojn, po zakoczeniu ktrej przez przeszo 20 lat z powodzeniem sprawowa funkcj dyrektora Pastwowej Stadniny Koni wKozienicach.

Zbyszek przy pomocy JerzegoJwiakowskiego wstpi do AK, do oddziau,,Podkowy powiadamiajc listownie o swejdecyzji tylko cioci Zofi. W lici do niej napisa:,,Dzikuj za pomoc i opiek, za wpojone uczucia patriotyzmu i zawsze bd mia w pamici sowa

hetmana Stanisawa kiewskiego ,,O jak sodko jest umiera za Ojczyzn. Sowa te byydrogowskazem w jego dziaalnoci partyzanckieji szybko si sprawdziy. Umar za Polsk, tyle eniepotrzebnie, bo zaledwie na kilkanacie godzin przed wyzwoleniem Szczebrzeszyna, w walcez pancern dywizj niemieck, ktra przezSzczebrzeszyn i Szperwk wycofywaa si w stron Wisy.Zdarzenie to odnotowa dr ZygmuntKlukowski w Dzienniku z lat okupacji pod dat 25lipca 1944 r.: ,, W pobliu Szperwki w potyczce

wczorajszej bardzo nieudolnie jak twierdz zgodnieoficerowie i onierze kierowanej przez por.,,Sikor elenickiego zgin wik z Kawczyna iZbyszek Sas Jaworski. Walentyna wewspomnianym wywiadzie powiedziaa: ,,Tak kruszya si generacja rodziny Jaworskich ().Biedny ten chopiec zgin na Szperwce dnia 25lipca 1944 r. z broni w rku, atakujc odstpujceoddziay niemieckie. Siostra moja bya bardzo przywizana do Zbyszka, cenia wysoko piknezalety jego charakteru i nie moga przebole jego

mierci. Po otrzymaniu aobnej wieci o nim udaasi na to miejsce i znalaza odamek koci z czaszkioraz pk wosw, ktre z pietyzmem przechowywaaa do koca swego ycia.

Na grobach czonkw rodziny Jaworskich pochowanych na cmentarzu w Szczebrzeszynieumieszczono epitafia i informacje: Walentyna z Nowickich Sas Jaworska wdowa po pukowniku WojskaPolskiego na Syberii ur. 1872r. zmara 19 III 1940 r.zacna kobieta, gorca Patriotka Ukochana Matka iepitafium jej wnuka Zbyszka: kpr. Zbigniew Jaworski ps. ,,Sas Oddzia AK Szczebrzeszyn poleg 25 .07.1944 r. w bitwie z Niemcami pod Szperwk. Cze jego pamici.

Epitafia ciotek Zbyszka: Zofia Sas JaworskaZasuona nauczycielka i spoeczniczka ur. XII 1899 r. zmara 13. X. 1955 r. Hasem Jej byo Suba Bogu iOjczynie;

Walentyna Lubicz Sawicka z Jaworskich Dugoletniazasuona Nauczycielka. Ukochana Matka i Babcia.Wielka Patriotka. Ur. 13. I.1894 r. zmara 24.V.1979r.

W rodzinnym grobie pochowani s rwnie: jej mIgnacy Lubicz Sawicki agronom ur, 2. IX. 1882 r.zmar 7. XI. 1942 r. (Umar w krtkim czasie pocikim pobiciu przez gestapo w czasie rewizji w poszukiwaniu broni). Przed wojn by wacicielemkaflarni.

Syn Ignacy Lubicz Sawicki ur. 09.07.1931 r. zmar25.08.2002. Igna to absolwent Liceum Pedagogicznegow Szczebrzeszynie, entuzjasta postpowych,wolnociowych tradycji szczebrzeszyskich szk im.Zamoyskich i mionik polskiej broni z okresu II wojny

wiatowej. Skromna kolekcja broni, w ktrej znalazysi te egzemplarze jego wojskowych kuzynw, zostaaodkryta i skonfiskowana przez UB. Znajdowaa si wskrytce pod podog w jego domu. Igna zostaaresztowany i po ledztwie, ktre nie wykazao jegowrogiej dziaalnoci przeciw wadzy ludowej, zostazwolniony z wizienia, ale utraci prac nauczyciela wszkole podstawowej.

Ustna instrukcja przekazana wadzom owiatowym przez UB zabraniaa zatrudniania Ignacego Sawickiegona stanowisku nauczyciela. Jaki czas przebywa bez pracy. Po roku, po konsultacji z JerzymKoodziejczykiem dyrektorem kadr w MinisterstwieOwiaty, z ktrym Ignacy w 1950 r. zdawa matur wLP w Szczebrzeszynie, z przyjemnoci zatrudniemmojego dobrego koleg Ignacego w Internacie SzkOglnoksztaccych, ktrego byem dyrektorem. Natym stanowisku pracowa on a do przejcia naemerytur. Na uksztatowanie jego zainteresowa pedagogicznych, pogldw na ycie, umiowania iszacunku dla tradycji narodowych, ktre stanowiywane wartoci w jego yciu szczeglny wpyw miadom rodzinny i ciotka Zofia Sas Jaworska.O Zofii Sas Jaworskiej mwia Walentyna Sawicka:,,Siostra moja, Zofia, nauczycielka, bya prawdziwym pedagogiem, wielk spoeczniczk,


7/12

CHRZSZCZ NR 6 (7)

7

gorc patriotk i od szeregu lat prowadziaharcerstwo. Tote kiedy do szpitala wSzczebrzeszynie przywieziono rannych oficerw ionierzy polskich, niezwocznie zorganizowaadyury harcerek w szpitalu, zbirk bielizny i rzuciahaso pomocy obrocom Ojczyzny. A e cieszya si wielkim szacunkiem i popularnoci wrd tutejszegospoeczestwa, sowa jej nie popady w prni i uczynia wiele dobrego, o czym z uznaniem pisadr Z. Klukowski w Dzienniku z lat okupacji. Autor ,ktrego pani Zofia uczya w szkole podstawowej,w peni potwierdza prawdziwo tej opinii. Mimoupywu lat czas nie zatar pamici mieszkacwSzczebrzeszyna o dziaalnoci pedagogicznej,wychowawczej i roli kulturalno spoecznej, jak odegraa w yciu miasta. W dowd uznania wadzesamorzdowe nazway jedn z ulic im. Zofii SasJaworskiej.

Tradycje wojskowe rodziny Sas Jaworskichkontynuuje prawnuk Walentyny z Nowickichi Stanisawa Sas Jaworskiego ksidz kapelan WojskaPolskiego major Zbigniew Sawicki.

Aleksander Przysada

W czerwcu mija 68 rocznica jednej znajwikszych bitew partyzanckich na ziemiach polskich w czasie II wojny wiatowej. Chcemy przybliy czytelnikom przebieg tego zrywu jednostek partyzanckich bitwy pod Osuchami ( redakcja).

Romuald Koodziejczyk Bitwa pod Osuchami

O bitwie tej syszeli zapewne wszyscy mieszkacyZamojszczyzny, cho nieraz w wersjach niezbyt bliskich prawdy. Nie ma bowiem do dzisiajkompleksowego, obiektywnego, naukowegoopracowania jej historii. Wikszo dotychczasowych publikacji to opracowania przyczynkarskie, czstoopisywane z punktu widzenia jednego uczestnika

walk. Nie mona powiedzie, e nie maj one adnejwartoci, e s tylko wiadectwem indywidualnych przey i wyciganych std wnioskw.

Konrad Bartoszewski ps.Wir, wybitnydowdca oddziau partyzanckiego dowodzcy ostatni faz bitwy pod Osuchami, pisze w swoichwspomnieniach: Niestety, wikszo publikacji niegrzeszy ani znajomoci faktw, ani obiektywizmem,ani wreszcie zrozumieniem specyficznego klimatutowarzyszcego dziaaniom partyzanckim. Std teniejednokrotnie musz razi naiwne cenzurki i rwnienaiwne uoglnienia i wnioski.Bardzo duo zawinia tu historiografia okresu powojennego, ktra albo zupenie przemilczaadokonania AK, albo pisaa o nich le.

Wystarczy zajrze chociaby do Wikipedii, aby przekona si, jak rnie bitwa ta jest tam opisywana,i jak rnie podawane s fakty dotyczce np. strat poniesionych przez oddziay AK i BCh. Znaczy totake, e nie do wszystkich dotar stan dzisiejszejwiedzy o jednej z najwikszych bitew partyzanckichw okupowanej Polsce.

Pord wielu opisw tej bitwy szczeglniewartociowe s te z dwutomowej, liczcej ponad 1000stron ksiki Jerzego Jwiakowskiego: ArmiaKrajowa na Zamojszczynie. Jest to pierwsze tej rangidzieo bez PRL-owskiej cenzury. Autor w czasie 15-tulat pracy dotar do wielu dokumentw i dowdcwoddziaw biorcych w niej udzia. W tym- do pochodzcego z tamtych terenw KonradaBartoszewskiego Wira.

Bitwa pod Osuchami, majca niemiecki kryptonimSTURMWIND II, stoczona zostaa w dniach 21-25czerwca 1944 r.

Wczeniej jednak, w dniach 9-14.06.1944 r., toczyysi walki w rejonie Porytowego Wzgrza (powiat janowski) znane pod niemieckim kryptonimemSTURMWIND I. W bitwie tej brali udzia partyzanciradzieccy w sile okoo 2000 ludzi, okoo 700 onierzyAL, a take przypadkowo znajdujcy si tam oddzia NOW-AK liczcy 93 onierzy. Oddziay te 14 czerwca po kilkugodzinnej walce przebiy si przez okreniei przeszy do lasw Puszczy Solskiej w powiecie bigorajskim.

Niemcy z wciekoci za niepowodzenie akcjiSTURMWIND I dokonali pacyfikacji okolicznychwiosek, zabijajc ponad 100 ich mieszkacw, a ponad4000 uprowadzajc do obozu w Bigoraju, co miaoznaczcy wpyw ma przebieg bitwy pod Osuchami, oczym pisz dalej.

Oddziay radzieckie i AL, ktre przeszy do PuszczySolskiej spotkay si tam z oddziaami partyzanckimiZamojskiego Inspektoratu Armii Krajowejskoncentrowanymi do wykonania, zarzdzonego przez

Naczelnego Dowdc Armii Krajowej, planu Burza.Celem tego planu byo przejmowanie wadzy naterenach opuszczanych przez Niemcw. InspektoratZamojski AK skada si z Obwodw: Bigoraj,Hrubieszw, Tomaszw Lubelski i Zamo. SzefemInspektoratu by mjr Edward Markiewicz ps. Kalina.

Ze strony niemieckiej w bitwie pod Osuchami brayudzia dywizje Wehrmachtu: 154-ta pod dowdztwemgen. Arlichtera,174-ta gen. Eberhardta i 213-ta gen.Goeschena, 4 puk szkoleniowy, 318 puk ochrony i 4 puk policji. Razem okoo 30000 ludzi. Do tego 4 flota powietrzna wydzielia grup zwiadowczo-bombow.Caoci dowodzi gen. Haenicke, dowdca OkrguWojskowego Generalnej Guberni.


8/12

CHRZSZCZ NR 6 (7)

8

Ze strony polskiej udzia w tej bitwie brayodziay partyzanckie Armii Krajowej i BatalionwChopskich w sile okoo 1000 onierzy. Caoci tych si dowodzi mjr Edward Markiewicz Kalina,ktry zgin w trakcie bitwy. Po mierci Kalinydowodzenie przej z-ca Inspektora MieczysawRakoczy Miecz, i przekaza je KonradowiBartoszewskiemu ps.Wir, najlepiej znajcemuteren.

Inspektor Markiewicz Kalina, pomny nagehenn ludnoci cywilnej po zwycistwiesowieckim na Porytowym Wzgrzu, wybra taktyk mikkiego ustpowania, ktra miaa suyuchronieniu ludnoci okolicznych wsi przed zemst Niemcw.

Oddziay sowieckie i AL wybray inn taktyk: przebijania si. Po kilku nieudanych prbach,

w ktrej z kolei wyrway si z okrenia.W dniu 21 czerwca, tj. w pierwszym dniu bitwy,niemieckie okrenie cigno si lini odZwierzyca poprzez Bigoraj, Tarnogrd, Susiec,Krasnobrd z powrotem do Zwierzyca.W nastpnych dniach niemiecki walec ruszy do przodu, zacieniajc piercie i spychajc naszeoddziay do coraz mniejszej przestrzeni. Wreszcie przestrze ta bya tak maa, e podjto decyzje przebijania si koo wsi Osuchy - std nazwa tej bitwy. Oddziay nasze, przebijajc si, poniosy

dotkliwe straty. Zgino ponad 35% onierzy, ktrzy padli w boju, bd, ukryci na drzewach czy wokolicznym bagnach, zostali zabici podczastrwajcego kilka dni przeczesywania terenu przezekipy wojsk niemieckich wyposaonych w psy. Byyto straty, ktre mona uzna za porak, a nawetklsk.

Trudno ustali jedn przyczyn tej klski,zapewne jest ich kilka. Najwaniejsza - to ogromna przewaga Niemcw uzbrojonych w czogi, artyleri,samoloty, szczeglnie zwiadowcze. Wg mnie take jedn z waniejszych jest ta, e poszczeglneoddziay nie miay dotychczas moliwoci przewiczenia, w warunkach walk partyzanckich,dziaa w duym zgrupowaniu. wiadczy o tymmoment przebijania si. W trakcie podejcia noc pod linie niemieckie odziay nasze straciy cznomidzy sob - zwyczajnie pogubiy si w lesie.W miejscu wskazanym do przebijania si przezWira znalaza si mniejszo oddziaw i ta przesza ze stosunkowo maymi stratami. Wikszo przebijaa si okoo kilometra dalej, majc do przebiegnicia kilkaset metrw po odkrytym trenie.To przynioso zgub wielu onierzom.

Rni autorzy podaj rne wielkoci strat, jakie ponieli partyzanci Zamojszczyzny w bitwie podOsuchami. Najbliszy prawdy wydaje si byJerzy Jwiakowski, ktry daje nastpujcewyliczenie:oddzia przynaleno stan polegoWojny AK 100 42Topoli AK 100 67Skrzypka AK 60 30Corda AK 200 74Vira AK 141 20Korczaka BCh 29 16Rysia BCh 300 76Burzy BCh 60 30Byskawicy BCh 50 20

Razem 1040 375Odpowiada to ocenie Konrada Bartoszewskiego

Wira, ktry w swoich wspomnieniach obliczastraty na okoo 400 polegych.Autorzy niektrych opracowa zarzucaj

Kalinie, e przyj z taktyk - trzeba byo si przebija ju na samym pocztku, kiedy linia Niemcw bya duga i dlatego stosunkowa luna.Ten pogld reprezentuje rwnie Wir, piszcw swoich wspomnieniach: tragiczny finai wysoko strat byy konsekwencj bdnej, chowynikajcej ze szlachetnych intencji, decyzji pozostawania w kotle. Sowa te wypowiada

czowiek, ktry na wasne oczy widzia zabitychmodych chopcw, ktrych zna po imieniu,ktremu matki i ojcowie powierzyli ich pod opiek,a ktry nie ustrzeg ich od mierci.

Niestety, ju nigdy nie dostaniemy odpowiedzi,czy te zarzuty s suszne czy nie. Jedynie moemydomniemywa, e gdyby wojska niemieckie nieosigny celu, do jakiego zostay przeznaczone -nie oczyciyby z partyzantki zaplecza zbliajcegosi frontu, i tak z ca pewnoci chciaybyzameldowa swoim przeoonym o osigniciusukcesu, okrelajc to zlikwidowaniem ilu tambandytw. Zapewne byaby to wymordowanaludno okolicznych miejscowoci.

Zarzucano te Kalinie nieznajomo terenu.Znajomo terenu mieli dowdcy poszczeglnychoddziaw, a Kalina opiera si na ich wiedzy,uzgadniajc z nimi kadorazowo dalszy plandziaa.

Trzeba wyranie powiedzie, e zarzuty te byy podtrzymywane i wyolbrzymiane przez propagand PRL-u. Kilka miesicy po bitwie pod OsuchamiArmia Krajowa zostaa nazwana zaplutym karemreakcji.


9/12

9

Usuni historycy w setkach artykuwi opracowa opisywali wspaniae zwycistwo ArmiiLudowej wspomaganej przez partyzantwradzieckich na Porytowym Wzgrzu, nie mwic anisowa o gehennie okolicznej ludnoci.Opisy tego zwycistwa weszy nawet do podrcznikw szkolnych.Jako przeciwstawienie opisywano tragedi oddziaw AK w bitwie pod Osuchamidoprowadzonych do zagady przez nieudolnekierownictwo, czsto londyskich oficerw.Okrelano liczb zabitych na ponad tysic itp. Coz tej propagandy przylgno do ludzkiej podwiadomoci, i pozostao w pamici wieluludzi.

Rok 1937.Przed 75 laty tygodnik Na Szerokim wiecie nr 25z dnia 20 czerwca 1937 r. donosi:Ogromna Tragedja Sowietw. (pisowniaoryginalna)W poprzednim numerze donielimy juo aresztowaniach w Sowietach wielu najwyszychwojskowych i dygnitarzy, midzy innymi marszakaarmji ( pisownia oryginalna red.) sowieckiejTuchaczewskiego, jednego z najzdolniejszychdowdcw sowieckich i znanego teoretykawojennego.

Lecz w ubiegym tygodniu wymieniano z nimrne nazwiska aresztowanych teraz zawiadomoci s ju pewne:obok marszakaTuchaczewskiego aresztowano jeszcze siedmiukomandarmw i generaw. Mianowicie aresztowanizostali: Jakir, Uborewicz, Kork, Weideman, Primakow, Putna wszyscy postawieni przed sd jako oskareni o zdrad i szpiegostwona rzecz Niemiec ( do czego ,,przyznali si)i skazani na mier. Wyrok ju wykonano.

Sprawa ta wywoaa w caym wiecieniesamowite wraenie: najwysi dygnitarzewojskowi, dowdcy armji i okrtw szpiegami ?C na to maj powiedzie wysocy dostojnicy armjifrancuskiej, ktrzy jeszcze w ubiegym rokukonferowali z tymi dygnitarzami wystpujcymiw imieniu rzdu Sowietw ? Co warte jest przymierze Francji z Rosj ? We Francji panuje powane zaniepokojenie i oburzenie, tak samow Anglji i w caej Europie. Jednake zdaje si, e niechodzi tu o szpiegostwo, ile znowu o rozgrywk partyjn: Stalin gotw jest wytraci wszystkichswoich przeciwnikw. Dlatego zreorganizowa,,GPU, ktrej wielu dygnitarzy rwnie utraciogowy, a teraz zreorganizowa armj

Druyna pikarska Baskw( znanych jako dobrzy pikarze), bawi obecnie w Polsce. Rozegrali oniw Katowicach zawody z reprezentacj pikarsk lska,nad ktr odnieli zwycistwo, zreszt niezbyt wielkie; potem pojechali do Warszawy, gdzie mieli rozegrazawody z reprezentacj Ligi pikarskiej oglnopolskiej.Zawody te jednak odwoano w obawie, e powtrz si demonstracje (sympatji dla rzdu baskijskiego), ktreodbyy si w Katowicach.Zgon ,,dwubarwnej gwiazdy.W ubiegym tygodniuzmara prawie niespodzianie na zapalenie mzgu,w 26 roku ycia zaledwie synna gwiazdakinematografji Jean Harlow. Mona by j susznienazwa ,,dwubarwn gwiazd, gdy j jedyn spordgonych artystek filmu zna publiczno tak dobrzew dwu kolorach wosw: wosw ciemnych naturalnej barwy i wosw platynowo blond, ktre JeanHarlow wymylia, zamwia u fryzjera ten najwyszyodcie jasnoci i zrobia go na kilka lat modnym nacaym globie.

Delikatesy CentrumW dniu 19 maja 2012 roku otwarte zostay DelikatesyCentrum w Szczebrzeszynie, ul. Plac Kociuszki 30.Bardzo bogato wyposaony i zaopatrzony sklepspoywczy otworzya firma ,,Senta Doga, GiebagaSp. Jawna z Rzeszowa. Kierownictwo firmy zaprasza

do dokonywania zakupw. R.

CHRZSZCZ NR 6 (7)


10/12

CHRZSZCZ NR 6 (7)

10

Zaproszenie do Szczebrzeszyna

Szczebrzeszyn miasto daleko syniemile czas spdzisz tu - w Szczebrzeszynietargi bywaj tutaj we wtorki

w klubie przyjemnie spdzisz wieczorkia obok miasta te rzeka pyniei nad to rzeko to chrzszcz brzmi w trzciniemay ryneczek, tam jest przyjemniestoj aweczki tam sobie sidziesz pogadasz sobie z innym czowiekiemmoesz se wypad zrobi nad rzekei tam usyszysz pikny piew ptakwtu jest atrakcja i dla rybakwchodzo nad rzeko i te wdkujo piknej przyrodzie sie przypatrujo

Jeste zmczony, wzrok masz ponury przyjed odpocz na ono natury ja wam polecam to miejsce szczerzemoesz pojedzi tu na rowerze jest wiele sklepw so rnej branytu wybra moe sobie co kady jest dwa kociki,szpital i pogotowie banki, przychodnie,moesz tu urlop spdzi spokojnie pospacerowa po Szczebrzeszyniei jakie sprawy zaatwi w Gminie jest okulista i te so szkoyi jest gazeta tu wydawanazainteresuje i Panio i Pana bo wiele rzeczy piszo ciekawychmoesz sie napi te dobrej kawyi zje wafelka polecam Pastwu, to dobra wersja

Janina Gsior (Gaj Gruszczaski)

Mczestwo w. Anastazego.W salach nalecych do parafii Znalezienia Krzyawitego w Mokremlipiu (diecezja zamojsko lubaczowska) znajduje si nieznanyi nieodnotowywany dotychczas w literaturze obrazolejny pochodzcy przypuszczalnie z XIX stulecia.Ukazuje odcit okazan en tris quarts gow mczyzny na jednolitym ciemnym tle. Mczyzna jest w rednim wieku, jego twarz okala siwiejcyzarost, gow okrywa czarny biret. Na twarzy widasmutek i umczenie. Krople krwi spywaj poskroniach, oczach i ustach. Z wizerunku promieniujewiato, co sugeruje, e mamy do czynienia zewitym. Informacj dopenia namalowana niejgowy banderola (doln krawd obrazu wypeniaukazany symetrycznie ornament stylizowanych wicirolinnych). Na banderoli widnieje sporzdzonyw dwch linijkach napis:Sanctus Anastasus Martyr / die 22 Januarii Persa Monachus (wity Anastazy Mczennik /22 stycznia perski mnich). Wiadomozatem, e obraz przedstawia w. Anastazegomczennika i mnicha pochodzcego z Persji.

Koci p.w. Podwyszenia Krzya witego w Mokremlipiu, w. Anastazy z Persji, fot. A. Regina

Smoter Grzeszkiewicz, 2012.Koci Katolicki obchodzi jego wspomnienie 22stycznia. Wizerunek naley do rzadko spotykanych.Warta zastanowienia jest obecno tego obrazuw kociele w Mokremlipiu. w. Anastazy z Persji jestwitym zarwno Kocioa Katolickiego jak i Prawosawnego. Wiadomo, e by synem wrbity. Przed przyjciem Chrztu witego nosi imi Magundat i suy jako onierz w armii perskiej. W614 roku, gdy Jerozolima zostaa zburzona przezPersw, krl tego pastwa wywiz ze zdobytegomiasta cz Krzya Paskiego. Relikwi zoono wPersji.


11/12

11

CHRZSZCZ NR 6 (7)

W czerwcu Biblioteka poleca:Dla mionikwkryminau mamy pierwsze polskie

wydanie zawierajcewszystkie opowiadaniai nowele o detektywiewszechczasw-Sherlocku Holmesie.

Drug propozycj s Opowiadania koymskieWarama Szaamowa.Rzeczywisto agrw, przeywanej przezmiliony ludzi, nie mona poj, a jeli nie poj, tocho troch zrozumie,nie przeczytawszyOpowiada koymskichwcaoci. Synny Archipelag Guag wniswiele w poznanie wiataagrw, zwaszcza w

zakresie materiau faktograficznego. Natomiast wsferze przey, emocji, uczu, myli i refleksji nadludzk ndz to Szaamow jest tym, ktry beznamitnie prowadzi nas przez pieko zgotowane przez czowieka drugiemu czowiekowi w naszychczasach.

ze wstpu Juliusza Baczyskiego

Zapraszamy MGBP w Szczebrzeszynie

Widok oglny Szczebrzeszyna Fot. T. Gaudnik

Tutaj staa si rdem cudw, ktrych dowiadczyrwnie Magundat . Po tych wydarzeniach zdecydowasi przyj chrzecijastwo. W tym celu uda si doJerozolimy, tutaj przyj Chrzest wity i imi Anastazy. Wkrtce zoy luby zakonne i zamieszkawraz z innymi brami w monasterze w pobliuPalestyny. Przed 628 rokiem wybra si do ojczystejPersji, gdzie za przejcie na chrzecijastwo uznanogo za zdrajc narodu. Poddawano go torturom, bijc pakami i wieszajc za rk z przywizanym u nogikamieniem. Zgin mierci mczesk poprzez powieszenie. Wkrtce jego relikwie przeniesiono dorodzimego monasteru w Palestynie. Szczegln czci bya otaczana jego gowa, przed VII SoboremPowszechnym (787 rok) przeniesiona do Rzymu.

wity jest wyobraany najczciej jako starzec wczarnym habicie mnicha, bez nakrycia gowy, zkrzyem w jednej doni i zwojem w drugiej. Ukazujesi go z zarostem. Wspomnienie 22 stycznia (wKociele Katolickim) jest obchodzone na okolicznorocznicy przeniesienia relikwii mczennika doPalestyny. Cerkiew prawosawna wspomina w.Anastazego 4 i 6 lutego (zgodnie z kalendarzemgregoriaskim).Wizerunek z Mokregolipia naley do unikatowych.Wskazuje na obecno kultu; jest ciekawy z uwagi na

zastosowan ikonografi. Scen sprowadzono do przedstawienia gowy szczeglnej relikwii tegomczennika, namalowanej na jednolitym tle. Sdzimona, e obecno wizerunku w Mokremlipiu mazwizek z dziaajcym po 1899 roku w pobliskiejRadecznicy eskim monasterem prawosawnym.Zaprzecza jednak temu wypisana data wspomnieniawitego 22 stycznia co sugeruje, e fundatorowi blisze byy prawdy wiary Kocioa Katolickiego.

Agnieszka Szykua ygawska

Neogotycki Koci w Mokrymlipiu.


12/12

CHRZSZCZ NR 6 (7)

12

Kelly ReganSENNIK Porady praktyczne.

KOMPUTERYNajbardziej typowe wersje snuMasz problem z komputerem. Winny moe by wirus lub jaki tajemniczyczynnik. Wczasz komputer i prbujesz wykona proste zadanie, ale nic nie dziaa np. monitor ganie awypenia si niezrozumiaym kodem. Klawisze na klawiaturze pozmieniay miejsca, wic nie moesz napwiadomoci. Kada prba rozwizania problemu lub zresetowania komputera tylko pogarsza spraw. Czujesz jeste w puapce, jak w filmie Dzie wistaka,poniewa wywietlaj ci si te same informacje o bdzie i aden postp nie jest moliwy.Inne wersje snu.W jednej z wersji takiego snu twj komputer si uniezalenia i przestaje spenia twoje polecenW ekstremalnej wersji komputer moe nawet przej kontrol nad twoimi mylami i yciem.Wystpowanie.Sny o frustracjach zwizanych z komputerem czsto pojawiaj si, kiedy stajesz przed podjcietrudnej yciowej decyzji lub kiedy przytacza ci stres.Interpretacja. Jako maszyny dziaajce cile w oparciu o pojcia algorytmiczne i analityczne, komputery doskona metafor logicznego, precyzyjnego dziaania prawej (za takie procesy odpowiada lewa pkula) pmzgu. Dlatego te sen o wirusie komputerowym albo awarii moe by objawem problemu, obejmujcego tw procesy mylowe w realnym yciu. Czy zachowujesz si irracjonalnie ? Uparcie trzymasz si nieskutecznsposobu mylenia, ktry hamuje twoj zdolno do ,,przetwarzania informacji, docierajcych do ciebie z otoczeA moe wci uderzasz gow o mur, reagujc tak samo na problem, ktry ci trapi? To moe by sygne powiniene spojrze z dystansu i zacz od nowa(,,zresetowa si), eby zmieni podejcie do sytuaZ drugiej strony, sen o komputerze, ktry staje si autonomiczny albo przejmuje kontrol nad twoim yciem, m by ostrzeeniem, e w swoim postpowaniu za bardzo przypominasz Spocka. Autorka sownika snw SanThompson, uwaa, e komputery w snach nios emocje i dziaasz na autopilocie, ignorujc potrzeby i pragnieserca.Kontekst kulturowy.Koncepcja, i komputery mog pewnego dnia osign stopie technologicznego rozwojktry uczyni z nich niezalenych decydentw, zdolnych przej kontrol nad czyim yciem, kryje w sobie wznaczcych metafor i gronych implikacji. Jednym z przeomowych dzie zajmujcych si tym problem bezporednio jest film Stanley Kubrika z 1968 roku pod tytuemOdyseja kosmiczna 2001.Film ten sta si inspiracj do esejw krytycznych, obejmujcych szereg tematw. Takie bogactwo interpretacji nie dziwi, biorc pod uw bardzo skpe dialogi w filmie oraz celow niejednoznaczno pokazywanych obrazw. Jednak zdaje e podstawowa hipoteza Kubrika brzmi, i ludzko moe by przytoczona i ostatecznie unicestwiona prudoskonalenia, ktre zapewniaj postp.MatkaNajbardziej typowe wersje snu. Nic tylko mama i mama. W twoim nie gwn rol odgrywa rodzicielka, co samw sobie wystarczy, eby wytrci ci z rwnowagi. Moe ni ci si spotkanie, podczas ktrego wymieniacie mczue sowa, jakich nigdy nie mielicie okazji sobie powiedzie. Albo odgrywacie przyjemn lub nieprzyjemscen, ktra setki razy miaa miejsce w prawdziwym yciu miejecie si z mam przy kolacji, leniuchujew domu rodzinnym albo kcicie si zajadle o jeden z dokonanych przez ciebie wyborw.Inne wersje snu.Moe ci si ni mier matki, chocia w rzeczywistoci matka nadal yje.Interpretacja. Stwierdzenie, i posta matrony rodziny symbolizuje potrzeb komfortu i bezpieczestwa wydaje oczywiste i prawdziwe, chocia tylko do pewnego stopnia, jako e relacje w rodzinie rzadko s tak jednoznacW kocu rodzice s tylko ludmi i zmagaj si z wasnym bagaem emocjonalnym. Jeli chcesz rozszyfrowaco prbuje przekaza ci twoja matka ze snu, musisz zwrci uwag na otoczenie, czas i postaci drugoplanowenie. Ile masz w nim lat? Co czue do matki w tym wieku czy bya pocieszycielk czy sol w oku? Gdrozgrywa si ten sen i jakie skojarzenia budzi w tobie otoczenie? Twj umys postanowi przenie ci do tkonkretnego momentu nie bez powodu najprawdopodobniej po to, eby rzuci nowe wiato na sytuacj a problem, z ktrym si borykasz. Zrozumienie zwizku pomidzy przeszoci ze snu i teraniejszoz prawdziwego ycia moe rzuci nowe wiato na niezdrowe mechanizmy zachowa, a dziki upywowi czi zdobytej po drodze wiedzy, przerwa ten cykl.

Chrzszcz miesicznik informacyjny www.chrzaszcz.com.pl

Wydawca Stowarzyszenie Przyjaci SzczebrzeszynaRedakcja Zygmunt Krasny, Joanna Dawid, Mateusz SirkoAdres : 22-460 Szczebrzeszyn ul. Pl. T. Kociuszki 1E-mail: [email protected] rysunku Chrzszcza Monika Niechaj

chrząszcz - czerwiec 2012 (nr 75)

Documents