choang 2011.ppt

Upload: ngoc-suong-le

Post on 07-Jan-2016

236 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • CHONG BS Bi Xun Phc B mn Ni- HYD Tp.HCM

  • MUC TIEU HOC TAP1. nh ngha.2. Sinh ly benh.3. Nguyn nhn v phn loi.4. Bien chng.5. Chan oan.6. X tr.

  • I. nh ngha:Chong l tnh trng ti mu cung cp cc cht dinh dng cn thit cho cc m v cc c quan khng . Hu qu cui cng l ri lon chc nng mng t bo, ri lon chuyn ho t bo v cht t bo.

  • II. Sinh l bnh:c im ca chong l gim ti mu m h thng, mt cn bng cung-cu oxy ca m, thiu oxy cho m (hypoxia).Tn thng t bo trong chong: ri lon chc nng bm ion ca mng t bo, ph ni bo, r r cc thnh phn ni bo vo gian bo, mt iu ho pH ni bo.

  • Ri lon h thng:Thay i PH mu.Ri lon chc nng ni mc.Kch hot h thng vim v khng vim ca c th.Chong ko di s dn n cht t bo, suy a c quan v t vong. Do cn nhn bit chong sm v iu tr kp thi.

  • Chong giai on 1: Chong cn b.Tt huyt p c th do gim cung lng tim hoc dn mch ngoi vi.Cc c ch b tr c khi kch nhm phc hi p lc ng mch v ti mu cho cc c quan quan trng nh no, tim.Triu chng kh nhn bit. Nu pht hin v iu tr kp thi th nhiu trng hp qua khi.Nhp tim nhanh, huyt p bnh thng hoc gim nh, hiu p gim, co mch ngoi bin nh, bt rt.

  • Chong giai on 2: Chong mt b.Tnh trng gim ti mu cc c quan:No: ri lon tri gic.Thn: thiu niu.Tim: thiu mu c tim.Bnh nhn c y triu chng ca chong:Mch nhanh, nh, kh bt. Huyt p tt.Th nhanhCo mch ngoi bin, tm u chi, v m hi.

  • Chong giai on 3: Chong khng hi phc.Gim ti mu m ko di thay i chc nng mng t bo, kt tp t bo mu trong vi tun hon nghn mao mch tn thng t bo.Huyt p gim nng gim ti mu cc c quan sng cn vng xon bnh l suy sp tun hon suy a c quan.

  • Multiple Organ System Failure (MOSF)Hoai t ong than cap.Hoai t niem mac ng tieu hoa.Ton thng te bao noi mac mach mau RL tnh tham mang mao mach mat dch va protein ni mch gim th tch tun hon v gim HA.Ton thng te bao noi mac mach mau DIC.oc to cua vi khuan phan ng vi bach cau polypeptides gian mach gim HA.Giam ti mau c tim gim co bp c tim gim cung lng tim v gim HA. Te bao b huy hoai choang khong hoi phuc.

  • III. Nguyn nhn v Phn loi:Ti mu cho cc c quan ph thuc vo:1/ Tim bm.2/ Trng lc mch mu.3/ Th tch tun hon.4/ S thng sut ca ng dn mu.

  • Ti mu c quan tht bi khi:

    1/ Tim suy: chong tim.2/ Gim hoc mt trng lc mch mu:chong nhim trng, chong phn v.3/ Gim th tch tun hon: chong gim th tch.4/ Tc nghn dng mu: thuyn tc ng mch phi, hp van hai l kht.

  • Do chong c xp thnh 4 nhm:

    1/ Chong tim.2/ Chong phn phi.3/ Chong gim th tch.4/ Chong do tc nghn mch mu ngoi tim.

  • 1. Chong gim th tch:L loi chong thng gp nht. Chong gim th tch l do gim s lng dch ni mch tuyt i (thng t ngt) so vi dung tch ca h mch mu, lm gim lng mu v tht phi cung lng tim gim.Khi th tch ni mch gim 10%: HA gim nh, gim cung lng tim nh.Khi th tch ni mch gim 20%: HA gim va, gim cung lng tim va.

  • Khi th tch ni mch gim 40%: HA gim nng, gim cung lng tim nng.Nu tnh trng ny ko di vi gi th t vong gn nh chc chn d hi sc tch cc.Bnh nhn c bnh l tim mch, h hp, thn, no i km th tnh trng chong cn nng n hn.

  • Nguyn nhn:Mt mu: chy mu, xut huyt ni.Mt nc - in gii:ng tiu ho: tiu chy, nn i.ng thn: tiu nhiu.Qua tn thng b mt c th: bng.Thot dch vo ngn th ba: c chng, tc rut.

  • Lm sng:C bnh NN gy mt mu, mt nc.Gim ti mu cc c quanDu mt nc: mt trng, da kh, mi li kh, vo da(+), TM c xp, nhn cu mmDu mt mu: da xanh, nim nhtCVP gim, ALMP bt gim.CTM: Hct gim khi mt mu. Hct tng khi mt nc lm c c mu. BC bnh thng.

  • 2. Chong tim:

    Nguyn nhn: 2 nhma. Nhi mu c tim cp: Khi s lng c tim hoi t 25-40% s lm sc co bp c tim gim nng. Chong cn c th do cc bin chng c hc: thng vch lin tht, h van hai l cp, v tim.

  • b. Khng do Nhi mu c tim:

    Bnh van tim nng: hp kht van M ch.Bnh mng ngoi tim co tht. Bnh c tim tc nghn.Vim c tim.Ri lon nhp tim.

  • Lm sng chong tim do NMCT cp:Tt HA (HA trung bnh < 60 mmHg). Gim cung lng tim (Ch s tim < 2 l/pht/m2). Tng p lc M phi bt (PAOP > 18 mmHg).Tng sc cn ngoi bin.Gim ti mu cc c quan: thiu niu, ri lon tri gic...

  • 3. Chong do phn phi dch:

    Khng lc mch mu gim nng, vt qu s b tr ca tnh trng tng cung lng tim.a. Chong nhim trng: Thng do nhim trng gram m: E.coli, Klebsiella, Enterobacter, Pseudomonas. Bat ky o nhiem trung nao cung co the gay ra chong NT: viem ai be than, viem phoi, viem phuc mac, viem ng mat, viem mo te bao, viem mang nao, cac loai ap xe..

  • SINH LY BENHO nhiem trungTang sinh va lan rong cua vi khuanHoat hoa he thong khang c cua ky chu Phong thch hoa chat trung gian Anh hng cac c quan Chong nhim trng

  • Cc giai on ca chong nhim trng:Chong NT c 3 kiu huyt ng hc: Chong m = G 1 Chong lnh = G 2 MOSF = G 3Ranh gii gia cc giai on khng r rng. Cn chn on sm.

  • NH NGHA (consensus, critical care medicine 2001)SIRS-Systemic Inflammatory Response Syndrome: t nhat co 2 trong 5 tieu chuan: * Tan so tim > 90l/ph* Nhp th > 20/ph hay PaCO2 < 32 mmHg (hay can phai th TKNT)* Tang hay giam than nhiet (T > 38C hay < 36C)* Tang hay giam BC ( > 12000/mm3 hay < 4000/ mm3) hay co >10% dang cha trng thanh.* Cac ch iem sinh hoc cua viem: C-reactive protein, Interleukin-6, D-dimerLam sang:

  • Sepsis : SIRS + chac chan hay nghi ng do nhiem trung. Severe sepsis: sepsis + suy 1 hay nhieu c quan + giam HA hay giam ti mau (= nhiem toan lactic, thieu nieu va roi loan y thc).Septic Shock: Severe sepsis + Tut HA keo dai khong ap ng vi bu dch ma phai can dung thuoc van mach.

    Lam sang:

  • b. Chong phn v: Phn v (Anaphylaxis):L phn ng d ng cp tnh, ton thn, mc t nh n rt nng v t vong. Bn cht l phn ng min dch, ph thuc vo s thnh lp IgE, l 1 globulin min dch chu trch nhim cc phn ng d ng. Phn ng dng phn v (Anaphylactoid reaction):Khng qua trung gian IgE.Lm sng khng phn bit c vi phn v. iu tr ging phn v.

  • C che benh sinh cua choang phan ve

  • Lm sng:Triu chng thng xy ra nhanh sau khi tip xc vi d nguyn.

    Da: nga, ni m ay, ph mch.H hp: kh th, th rt (ph thanh qun), kh kh (co tht ph qun).Tun hon: mch nhanh, tt HA, ri lon tri gic.Tiu ho: bun nn, nn, au bng, tiu chy.

    T vong thng do suy h hp, tt HA.

  • 4. Chong do tc nghn mch mu ln:

    Chn p tim cpTrn kh mng phi p lc.U nhy nh tri.Thuyn tc phi din rng (do huyt khi, kh, nc i...

    Chong kt hp: Nhiu c ch chong trn cng 1 bnh nhn.V d: chong NT + Chong gim th tch...

  • IV. Bin chng:1. DIC: ng mu ni mch lan toL bin chng thng gp trong chong, c bit l chong nhim trng gram m. Khi c HC ny th t l t vong rt cao. L tnh trng ng mu ni mch v tiu fibrin xy ra ng thi. Biu hin lm sng l tnh trng xut huyt. Gy hoi t v thn, tn thng cc c quan, tiu hao yu t ng mu, gp phn gy chong phi.

  • 2. ARDS: Hoi chng nguy ngap ho hap capCn gi l chong phi. L bin chng thng gp ca chong, c bit l chong nhim trng. Lm sng: ph phi cp khng do tim. Suy h hp cp gim oxy mu nng. Km p ng vi iu tr oxy. X quang: thm nhim phi lan rng.

  • 3. Suy than cap:L bin chng thng gp ca chong. Nguyn nhn chnh l do gim ti mu thn trong tnh trng tt huyt p.Lm sng: Thiu niu, v niu. Ur, creatinin mu tng.

  • 4. Bin chng trn gan, tim, no:Gan: tn thng gan cp. Lm sng: tng men gan, tng bilirubin...Tim: nu huyt p gim nng (< 60 mmHg), toan mu nng s gy gim co bp c tim cung lng tim gim. No: khi huyt p gim nng, toan mu nng, gim oxy mu, h ng huyt... bnh nhn s bt rt, vt v, l m, l ln, hn m.

  • V. Chn on:1. Lm sng:Mch nhanh, nh, kh bt. Huyt p tt (HA tm thu < 90 mmHg), kp. Co mch ngoi bin: da lnh, rn m hi; u chi, mi, tai lnh, tm; thi gian y mao mch ko di > 2 giy.Th nhanh. Thiu niu (V nc tiu < 25 ml/gi).Triu chng ca bnh nguyn nhn. Cn hi k bnh s, tin cn.

  • 2. Cn lm sng- Th thut:

    Gip chn on nguyn nhn, chn on phn bit, nh gi tnh trng chong.Cng thc mu. XN ng mu nu nghi ng c DIC. Chc nng gan, thn, ion , kh mu M.o Lactate mu tnh mch.X quang tim phi, ECG.Cy tm vi trng trong m, mu, nc tiu.Siu m tim, men tim...

  • 2. Cn lm sng- Th thut:

    o p lc tnh mch trung tm gip nh gi th tch tun hon.o HA ng mch xm ln gip nh gi HA chnh xc.p lc M phi bt tng trong chong tim.t sonde tiu theo di lng nc tiu.t sonde mi- d dy.

  • VI. X tr:Cc bin php chung:iu tr chong ti Khoa Sn sc c bit (ICU).Th oxy. Th my khi cn.B th tch tun hon.Dng thuc vn mch.iu chnh ri lon in gii, kim-toan...Theo di: DHST (M, HA, T0, Nhp th, Sp02), lng nc tiu, CVP, HA M xm ln.

  • Nang tuan hoan- Goals of therapyReasonable goals for initial resuscitation include- Muc tieu hoi sc trong 6 gi au:Central venous pressure 8 to 12 mmHg Mean arterial pressure 65 mmHg Urine output 0.5 mL per kg per hour Central venous or mixed venous oxygen saturation 70 percent.

  • Thuoc van mach: cac loai thu theCac loai thu the giao cam: 1: nam chu yeu thanh mach. Kch thch cac thu the nay gay co c trn thanh mach, tang huyet ap.2: nam tien synap co tac dung ieu hoa ngc am tnh . Kch thch cac thu the nay c che giai phong noradrenaline.1: nam chu yeu tim va c trn thanh ruot. Kch thch thu the nay gay tang co bop c tim, tang nhp tim va gian c trn thanh ruot.2: thng thay phe quan, t cung, c trn thanh mach. Kch thch 2 gay gian mach va gian phe quan.

  • Thuoc van mach: cac loai thu theCac thu the dopaminergic: Cac loai thu the nay co than kinh trung ng (ni dopamine la mot chat dan truyen than kinh quan trong). ngoai vi cac thu the dopaminergic co :D1: mach mau ngoai bien, mach than, mach mac treo. Kch thch cac thu the nay gay dan mach.D2: tien synap, co tac dung c che phong thch hoa chat trung gian. Cac thu the vasopressine:. V1 nam c trn thanh mach, co tac dung gay co mach.V2 nam ong gop, co tac dung tai hap thu nc.V3 nam tuyen yen co tac dung gay tang tiet ACTH.

  • 1. Chong gim th tch: iu tr ch yu l bi hon th tch tun hon v iu tr nguyn nhn.

    Dch truyn:NaCl 0.9%, Lactate Ringer.Dung dch cao phn t (Dextran...).Chong mt mu: truyn mu.Tc truyn: BN khng suy tim sung huyt: c th bolus 500 ml dch, sau iu chnh tc tu theo HA, CVP, tnh trng ti mu c quan.ng truyn: ng tnh mch ngoi bin, kim ln.Th tch b: tu thuc lng dch mt v p ng BN.

  • 2. Chong phn phi:a. Chong nhim trng:Bi hon dch.Thuc vn mch: Khi b dch hoc gn (CVP bnh thng hoc hi cao) m HA khng ln, tnh trng ti mu c quan khng ci thin.Dopamin:Liu thp (2-3 g/kg/p): tc dng Dopaminergic gy dn mch thn.Liu trung bnh (4-5 g/kg/p): tc dng ln th th 1 lm tng co bp c tim, tng cung lng tim.Liu cao (> 10 g/kg/p): tc dng ln th th gy co mch, tng huyt p.

  • Noradrenaline: tc dng v 1.L thuc gy co mch mnh, dng khi HA gim nng, hay khi dng Dopamin khng c p ng.Liu: 2-20 g/pGii quyt tnh trng nhim trng:Khng sinh.Phu thut khi c ch nh.

  • b. Chong phn v:

    ADRENALINE: Thuoc hang au trong ieu tr phan ve.Giup on nh huyet ong, dan phe quan, ngan phong thch hoa chat trung gian them t te bao mast. Lieu: 0.3- 0.5 ml Adrenaline 1/1000 (tre em: 0.01 ml/Kg) IM, SC.Tiem bap (vung ui trc- ben) tot hn tiem di da.Lap lai moi 10-15 phut khi can.BN nang (co trieu chng ho hap nang hay co tut huyet ap): Adrenaline IV 0.1mg (1ml dung dch 1/10.000) moi 5 phut.BN tut huyet ap keo dai: Adrenaline truyen tnh mach lieu khi au 1-4 g/phut va tang lieu dan e at HA thch hp.

  • 3. Chong do tc nghn mch mu ln:

    Cn tm ra nguyn nhn gii quyt, v iu tr ni khoa t mang li kt qu.Trn dch mng ngoi tim:Truyn dch tng sc y tm tht.Chc tho mng ngoi tim.Thuyn tc phi din rng:Truyn dch.Thuc vn mch (Dopamin, Noradrenalin) nng HA ln tm thi.Thuc tiu si huyt, phu thut ly huyt khi.

  • 4. Chong tim:

    Th oxy. Th my khi cn.Truyn dch cn thn. Trnh thiu dch hay d dch.Thuc tng co bp c tim, thuc vn mch: Dopamin, Dobutamin.Dng c h tr tun hon: t bng di nghch trong M ch gip gim cng ca tim v ti mu mch vnh tt hn.iu tr trit : thng M vnh, phu thut bt cu M vnh, thay van tim, thay tim.

    ****CAP is a common condition and continues to be an important cause of mortality. In the United States, CAP is the 6th leading cause of death. More than 80% of cases of CAP are managed in the community, where the mortality rate is around 1%. Among those approximately 500,000 patients admitted to the hospital each year, 10%-14% will die, with the mortality rate rising to 30%-40% for those requiring intensive care.

    Bartlett JG, Dowell SF, Mandell LA, File Jr TM, Musher DM, Fine MJ. Practice guidelines for the management of community-acquired pneumonia in adults. Infectious Diseases Society of America. Clin Infect Dis. 2000;31:347-382.******************