chirurgia małych zwierząt.ogo - agroswiat.pl · 7 12. cięcie tkanek i podwiązywanie naczyń (m....
TRANSCRIPT
5
Przedmowa ............................................................................................................ 11Wstęp .................................................................................................................... 13
OGÓLNE I MIEJSCOWE NASTĘPSTWA URAZU
1. Mechanizmy urazu (M. Kalwas-Śliwińska) ............................................................ 171.1. Ogólnoustrojowa odpowiedź neurohormonalna na uraz ..................................... 191.2. Odpowiedź lokalna na uraz ................................................................................. 20
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 22
2. Krwotok (k M. Kalwas-Śliwińska, M. Galanty) ....................................................... 242.1. Diagnostyka.......................................................................................................... 252.2. Krwotok jako bezpośrednie zagrożenie życia ..................................................... 272.3. Hemostaza, czyli zatrzymanie krwi w łożysku naczyniowym ............................ 282.4. Tamowanie krwotoku ........................................................................................... 282.5. Leczenie krwotoku .............................................................................................. 312.6. Krwotoki do jam ciała ........................................................................................... 32
Piśmiennictwo ....................................................................................................... 35
3. Wstrząs (M. Kalwas-Śliwińska) ............................................................................ 363.1. Wstrząs hipowolemiczny ..................................................................................... 373.1.1. Faza kompensacyjna ............................................................................................ 383.1.2. Wczesna faza nieskompensowanych zaburzeń .................................................... 393.1.3. Późna (terminalna) faza nieskompensowanych zaburzeń ................................... 393.2. Wstrząs pourazowy .............................................................................................. 403.3. Wstrząs obturacyjny............................................................................................. 403.4. Wstrząs kardiogenny............................................................................................ 403.5. Wstrząs dystrybucyjny ......................................................................................... 413.6. Leczenie wstrząsu ................................................................................................ 41
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 43
4. Odwodnienie i hipowolemia (M. Kalwas-Śliwińska) ............................................... 44Piśmiennictwo ...................................................................................................... 46
5. Płynoterapia (M. Kalwas-Śliwińska) ..................................................................... 475.1. Rodzaje płynów infuzyjnych ............................................................................... 485.1.1. Krystaloidy .......................................................................................................... 485.1.2. Koloidy................................................................................................................. 495.1.3. Krew pełna i jej komponenty ............................................................................... 505.1.4. Płyny odżywcze ................................................................................................... 505.2. Zapotrzebowanie organizmu na płyny ................................................................. 505.3. Monitoring płynoterapii ....................................................................................... 51
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 52
Spis treści
6
6. Posocznica i wstrząs septyczny (M. Kalwas-ŚliwińskaŚŚ ) ......................................... 536.1. Przyczyny posocznicy .......................................................................................... 536.2. Patogeneza zespołu ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej .............................. 546.3. Zależność między SIRS, DIC i MODS ............................................................... 556.4. Objawy kliniczne zespołu ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej ..................... 566.5. Leczenie zespołu wykrzepiania wewnątrznaczyniowego .................................... 586.6. Diagnostyka laboratoryjna posocznicy ................................................................ 596.7. Postępowanie w posocznicy ................................................................................ 596.8. Rola chirurga w leczeniu wstrząsu septycznego .................................................. 61
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 62
7. Przetaczanie krwi (M. Kalwas-Śliwińska) .............................................................. 647.1. Grupy krwi psów ................................................................................................. 647.2. Grupy krwi kotów ................................................................................................ 657.3. Próba krzyżowa ................................................................................................... 657.4. Wskazania do podania krwi pełnej lub jej produktów ......................................... 657.5. Dawkowanie i drogi podawania krwi pełnej i jej składników ............................. 677.6. Monitoring transfuzji i niekorzystne reakcje z nią związane .............................. 68
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 70
PODSTAWOWE ZABIEGI CHIRURGICZNE
8. Przygotowanie personelu chirurgicznego (M. Galanty) .......................................... 748.1. Ubrania ochronne ................................................................................................. 748.2. Chirurgiczne mycie oraz odkażanie rąk .............................................................. 788.3. Związki czynne stosowane w antyseptyce rąk .................................................... 82
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 84
9. Ujarzmianie i unieruchamianie zwierząt (M. Żakiewicz, M. Galanty) ...................... 85Piśmiennictwo ...................................................................................................... 86
10. Przygotowanie pola operacyjnego (M. Żakiewicz, M. Galanty) .............................. 87Piśmiennictwo ...................................................................................................... 88
11. Nakłucia (punkcje) i wstrzyknięcia (P. Trębacz(( ) ....................................................... 8911.1. Wstrzyknięcia podskórne i domięśniowe............................................................. 8911.2. Wstrzyknięcia i cewnikowanie naczyń ................................................................ 9011.2.1. Przygotowanie pacjenta i metody cewnikowania ................................................ 9211.2.2. Opieka nad pacjentem z cewnikiem dożylnym.................................................... 9511.2.3. Powikłania po cewnikowaniu naczyń .................................................................. 9511.2.4. Wkłucie dotętnicze............................................................................................... 9711.2.5. Wkłucie dosercowe .............................................................................................. 9711.2.6. Wkłucie do jamy szpikowej (wkłucie śródkostne) .............................................. 9711.3. Nakłucie stawu ..................................................................................................... 9811.3.1. Nakłucie stawu ramiennego ................................................................................. 9911.3.2. Nakłucie stawu łokciowego ................................................................................. 9911.3.3. Nakłucie nadgarstka ............................................................................................. 9911.3.4. Nakłucie stawu biodrowego................................................................................. 9911.3.5. Nakłucie stawu kolanowego ................................................................................ 10011.3.6. Nakłucie stawu stępu ........................................................................................... 101
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 101
SPIS
TRE
ŚCI
7
12. Cięcie tkanek i podwiązywanie naczyń (M. Żakiewicz, M. GalantyŻ ) ....................... 102Piśmiennictwo ...................................................................................................... 104
13. Szycie (M. Żakiewicz, K. Zdeb, M. Galanty) ........................................................ 10513.1. Wiązanie nici ........................................................................................................ 10513.2. Dobór nici............................................................................................................. 11113.3. Materiały do szycia .............................................................................................. 11413.3.1. Materiały wchłanialne .......................................................................................... 11413.3.1.1. Materiały o krótkim okresie utrzymywania napięcia w tkankach........................ 11513.3.1.2. Materiały o średnim okresie utrzymywania napięcia w tkankach ....................... 11513.3.1.3. Materiały o długim okresie utrzymywania napięcia w tkankach......................... 11513.3.2. Materiały niewchłanialne .................................................................................... 11613.3.2.1. Materiały niewchłanialne naturalne ..................................................................... 11613.3.2.2. Materiały niewchłanialne syntetyczne ................................................................. 11613.3.2.3. Materiały stalowe ................................................................................................. 11713.4. Dobór igły chirurgicznej ...................................................................................... 11813.5. Rodzaje szwów..................................................................................................... 11913.6. Szycie trzewi ........................................................................................................ 12213.7. Szycie naczyń krwionośnych ............................................................................... 123
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 125
14. Ochrona uszkodzonych części ciała i bandażowanie (M. Galanty,M. Żakiewicz, K. Zdeb) ........................................................................................ 126Piśmiennictwo ...................................................................................................... 130
ANESTEZJOLOGIA
15. Ocena stanu klinicznego i przygotowanie pacjenta do znieczulenia (M. Januchta) ..... 135Piśmiennictwo ..................................................................................................... 138
16. Ocena ryzyka anestezjologicznego (M. Januchta) .................................................. 139Piśmiennictwo ...................................................................................................... 140
17. Premedykacja i sedacja (M. Januchta) ................................................................... 141Piśmiennictwo ...................................................................................................... 145
18. Znieczulenie miejscowe (K. Siewruk(( )kk ..................................................................... 14618.1. Środki miejscowo znieczulające .......................................................................... 14718.1.1. Pochodne amidowe .............................................................................................. 14818.1.2. Pochodne estrowe................................................................................................. 14918.2. Rodzaje znieczulenia miejscowego ..................................................................... 14918.2.1. Znieczulenie powierzchniowe.............................................................................. 14918.2.2. Znieczulenie nasiękowe ....................................................................................... 15018.2.3. Znieczulenie dożylne ........................................................................................... 15018.2.4. Znieczulenie przewodowe.................................................................................... 15118.2.5. Znieczulenie zewnątrzoponowe (M. Januchta) ................................................... 15218.2.6. Znieczulenie podpajęczynówkowe (rdzeniowe) (M. Januchta) .......................... 154
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 155
19. Neuroleptoanalgezja (K. Siewruk(( )kk .............................................................................. 157Piśmiennictwo .......................................................................................................... 157
SPIS
TRE
ŚCI
8
20. Znieczulenie ogólne (M. Januchta) ........................................................................ 15820.1. Głębokość znieczulenia (K. Siewruk(( )kk .................................................................... 15920.2. Znieczulenie ogólne dożylne (M. Januchta) ....................................................... 16020.2.1. Barbiturany........................................................................................................... 16120.2.2. Środki dysocjacyjne ............................................................................................. 16320.2.3. Benzodiazepiny .................................................................................................... 16420.2.4. Propofol................................................................................................................ 16420.2.5. Etomidat ............................................................................................................... 16520.3. Znieczulenie całkowicie dożylne – TIVA (K. Siewruk(( )kk ....................................... 16620.4. Znieczulenie wziewne (K. Siewruk(( , M. Galanty)................................................. 16720.4.1 Właściwości fizykochemiczne, wchłanianie, dystrybucja i eliminacja anestety-
ków wziewnych.................................................................................................... 16820.4.2. Mechanizm działania anestetyków wziewnych ................................................... 17020.4.3. Siła działania anestetyków wziewnych ................................................................ 17020.4.4. Anestetyki wziewne ............................................................................................. 17120.4.5. Znieczulenie ogólne za pomocą środków wziewnych (K. Siewruk(( ,
M. Galanty, M. Żakiewicz) ................................................................................... 17620.4.6. Sztuczne oddychanie (M. Żakiewicz, K. Siewruk)kk ............................................... 18120.4.7. Intubacja (K. Siewruk, M. Galanty(( ) ..................................................................... 183
Piśmiennictwo .......................................................................................................... 186
21. Monitorowanie pacjenta podczas znieczulenia (K. Siewruk(( )kk .................................... 188Piśmiennictwo .......................................................................................................... 191
22. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa (M. Januchta).............................................. 19222.1. Podstawowe czynności resuscytacyjne ................................................................ 19322.2. Zaawansowane wspomaganie czynności życiowych .......................................... 19522.3. Intensywne leczenie po resuscytacji .................................................................... 197
Piśmiennictwo .......................................................................................................... 198
23. Postępowanie przeciwbólowe (M. Januchta).......................................................... 200Piśmiennictwo ...................................................................................................... 206
ZARYS ONKOLOGII
24. Występowanie i rozpoznawanie nowotworów (R. Sapierzyński(( )............................ 21324.1. Występowanie nowotworów ................................................................................ 21324.2. Rozpoznawanie nowotworów .............................................................................. 21424.3. Badania dodatkowe .............................................................................................. 216
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 221
25. Leczenie nowotworów .......................................................................................... 22325.1. Postępowanie chirurgiczne (M. Galanty)............................................................. 22325.2. Chemioterapia (D. Jagielski(( ) ............................................................................... 22525.3. Radioterapia (D. Jagielski(( )................................................................................... 23125.4. Leczenie ukierunkowane molekularnie (D. Jagielski(( ) ......................................... 234
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 237
SPIS
TRE
ŚCI
9
SKÓRA I TKANKI MIĘKKIEÓÓ
26. Obrażenia skóry i tkanek miękkich (M. Galanty)..................................................... 24226.1. Obrażenia zamknięte (M. Galanty, M. Kalwas-Śliwińska) .................................. 24226.1.1. Stłuczenie ............................................................................................................ 24226.1.2. Krwiak.................................................................................................................. 24326.2. Obrażenia otwarte, rany (M. Galanty) ................................................................. 24426.2.1. Klasyfikacja ran ................................................................................................... 24526.2.1.1. Podział ran ze względu na mechanizm powstania ............................................... 24526.2.1.2. Podział ran ze względu na stopień zanieczyszczenia i czas powstania................ 24926.2.1.3. Podział ran z klinicznego punktu widzenia (M. Żakiewicz, M. Galanty)............. 250
Rany świeże ......................................................................................................... 250Rany objęte procesem zapalnym/rany zakażone.................................................. 250Rany ziarninujące................................................................................................. 251Rany w stanie bliznowacenia ............................................................................... 251
26.2.2. Gojenie ran (M. Galanty) ..................................................................................... 25226.2.2.1. Okres zapalenia ................................................................................................... 25226.2.2.2. Okres oczyszczania .............................................................................................. 25326.2.2.3. Okres naprawy (proliferacji) ................................................................................ 254
Proliferacja fibroblastów i synteza kolagenu oraz proliferacja komórek śródbłonka i infiltracja naczyń ............................................................................. 255
26.2.2.4. Okres przebudowy/dojrzewania........................................................................... 25826.2.3. Sposoby gojenia ran (M. Żakiewicz, M. Galanty) ................................................ 25826.2.3.1. Gojenie przez rychłozrost .................................................................................... 25926.2.3.2. Gojenie przez ziarninowanie................................................................................ 25926.2.3.3. Gojenie pod strupem ............................................................................................ 26026.2.4. Czynniki wpływające na gojenie ran (M. Kalwas-Śliwińska).............................. 26026.2.5. Zasady postępowania z ranami (M. Galanty)....................................................... 26126.2.5.1. Doraźne opatrzenie rany/zabezpieczenie rany podczas transportu ...................... 26226.2.5.2. Badanie pacjenta/wstępna ocena pacjenta............................................................ 26226.2.5.3. Badanie rany ........................................................................................................ 262
Diagnostyka mikrobiologiczna i antybiotykoterapia ........................................... 26326.2.5.4. Toaleta okolicy rany ............................................................................................. 26426.2.5.5. Anestezja i analgezja............................................................................................ 26426.2.5.6. Oczyszczanie rany................................................................................................ 265
Płukanie rany........................................................................................................ 265Chirurgiczne oczyszczanie rany................................................................................. 267Zachowawcze metody oczyszczania ran .................................................................. 268
26.2.5.7. Leczenie ran ......................................................................................................... 269Otwarte leczenie ran............................................................................................. 270Pierwotne zamknięcie rany .................................................................................. 272Pierwotne odroczone zamknięcie rany................................................................. 272Wtórne zamknięcie rany....................................................................................... 273
26.2.5.8. Drenaż .................................................................................................................. 275Drenaż bierny ....................................................................................................... 275Aktywny drenaż zamknięty.................................................................................. 277
26.2.5.9. Opatrunki ............................................................................................................. 27826.3. Uszkodzenia termiczne (M. Galanty, M. Kalwas-Śliwińska) .............................. 27826.3.1. Oparzenia ............................................................................................................. 278
SPIS
TRE
ŚCI
10
26.3.1.1. Postępowanie z pacjentem .................................................................................. 28126.3.2. Odmrożenie (M. Galanty) .................................................................................... 28326.4. Odleżyna (M. Galanty) ........................................................................................ 28426.5. Plastyka skóry (M. Galanty) ................................................................................ 28726.6. Przeszczepianie skóry (M. Galanty) .................................................................... 297 Piśmiennictwo ..................................................................................................... 302
27. Nowotwory skóry i mięsaki tkanek miękkich (R. Sapierzyński( ) ................................ 30427.1. Nowotwory nabłonkowe skóry ............................................................................ 30427.1.1. Niezłośliwe nowotwory nabłonkowe................................................................... 30427.1.2. Guz podstawnokomórkowy ................................................................................. 30627.1.3. Nowotwory gruczołów woszczynowych ............................................................. 30627.1.4. Nowotwory nabłonkowe złośliwe ....................................................................... 30727.2. Nowotwory mezenchymalne skóry i mięsaki tkanek miękkich........................... 30927.3. Mięsaki poiniekcyjne u kotów ............................................................................. 31127.4. Guz z komórek tucznych u psów ......................................................................... 313
Piśmiennictwo ..................................................................................................... 316
28. Ropień, ropowica, ropniak, rany zakażone (P. Trębacz(( ) ........................................... 31828.1. Ropień i ropowica ................................................................................................ 31828.2. Ropniak ................................................................................................................ 32128.3. Rany zakażone ..................................................................................................... 32128.4. Antybiotykoterapia............................................................................................... 322
Piśmiennictwo ...................................................................................................... 323
29. Torbiel skórzasta (zatoka skórzasta) (M. Galanty) .................................................. 324Piśmiennictwo ..................................................................................................... 325
30. Zbędne fałdy skóry (M. Galanty, A. Przysucha) .................................................... 326Piśmiennictwo ..................................................................................................... 327
31. Odma podskórna (M. Galanty, A. Przysucha) ....................................................... 328Piśmiennictwo ..................................................................................................... 329
32. Choroba zakrzepowo-zatorowa (P. Trębacz(( ) .......................................................... 33032.1. Choroba zakrzepowo-zatorowa tętnic układowych ............................................. 33132.2. Choroba zakrzepowo-zatorowa tętnic płucnych .................................................. 33432.3. Choroba zakrzepowo-zatorowa dużych naczyń żylnych ..................................... 33532.4. Diagnostyka obrazowa choroby zakrzepowo-zatorowej ..................................... 33532.5. Postępowanie terapeutyczne w chorobie zakrzepowo-zatorowej ....................... 33532.6. Profilaktyka choroby zakrzepowo-zatorowej ...................................................... 33732.7. Zespół ponownego ukrwienia .............................................................................. 338
Piśmiennictwo ..................................................................................................... 340
Skorowidz nazw polskich ........................................................................................ 341Skorowidz nazw łacińskich...................................................................................... 358
SPIS
TRE
ŚCI
13
Wstęp
W tym tomie przedstawiono teoretyczne i praktyczne elementy podstawowych działań chirurgicznych (określanych jako chirurgia ogólna), a także anestezjologii i chirurgii tkanek miękkich. Treść podręcznika została podzielona na 5 głównych działów dotyczących: ogólnych i miejscowych następstw urazu, podstawowych zabiegów chirurgicznych, anestezjologii, zarysu onkologii oraz chirurgii skóry i tkanek miękkich.
Liczne ilustracje i schematy, przedstawiające kolejne etapy postępowania chirurgicznego, ułatwią przyswajanie przedstawionych w podręczniku informacji, a instruktaż postępowania krok po kroku uczy nabywania prawidłowych odruchów niezbędnych w codziennej praktyce chirurgicznej.
Podręcznik jest adresowany do praktykujących lekarzy i studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej. W doborze treści autorzy starali się przedstawić aktualny stan wiedzy w zakresie przydatnym zarówno dla studentów, jak i praktykujących lekarzy weterynarii. Autorzy zdają sobie sprawę, że zarówno tom I jak i pozostałe tomy podręcznika nie wyczerpują wszystkich zagadnień związanych z chirurgią małych zwierząt. Bardziej zaawansowani w chirurgii weterynaryjnej lekarze weterynarii dodatkowe informacje mogą znaleźć w załączonym po każdym rozdziale piśmiennictwie.
24
Krwotok (haemorrhagia) oznacza silnąutratę krwi w jej pełnym składzie. W zależ-ności od miejsca wynaczynienia rozróżniasię krwotok wewnętrzny – do jam ciała,krwotok zewnętrzny oraz krwotok śródtkan-kowy. Krwawienia śródtkankowe stanowiąnajmniejsze zagrożenie dla życia, ponieważwynaczynienie krwi zachodzi do momen-tu wyrównania ciśnienia w jamie krwiaka(do którego powstania najczęściej prowa-dzi) i naczyniu krwionośnym. Zdarzają siętakże krwotoki mieszane, gdy wynaczynio-na krew przedostaje się z rany na zewnątrzi do jam ciała, jak to może mieć miejsce powypadkach komunikacyjnych lub upad-kach z dużych wysokości. Innym przykła-dem krwotoku mieszanego może być krwa-wienie z nosa – gdy krew jednocześnie gro-madzi się w jamie nosowej i wypływa dogardła lub też przez nozdrza na zewnątrz.
W zależności od rodzaju uszkodzonegonaczynia rozróżnia się krwotoki: sercowy(haemorrhagia cardiaca) i aortalny (hae-morrhagia aortalis) – najpoważniejsze,prowadzące zwykle do tzw. śmieci sekun-dowej, krwotok tętniczy (haemorrhagiaarterialis), krwotok żylny (haemorrhagiavenosa), krwotok z naczyń włosowatych (hae-morrhagia capillaris) oraz krwotok miąższo-wy (haemorrhagia parenchymatosa).
W przypadku krwotoków pourazowychw zależności od czasu wystąpienia krwotokurozróżnia się krwotoki pierwotne (wczesne)(haemorrhagia primaria), gdy do krwawie-nia dochodzi bezpośrednio po urazie, a takżetzw. następcze krwotoki pierwotne, gdy do
krwawienia dochodzi po upływie kilku lubkilkunastu godzin od uszkodzenia naczyniaz powodu oderwania powstałych skrzepów wskutek ruchów zwierzęcia, zsunięcia prze-wiązki lub gdy w czasie urazu uszkodzeniuuległa tylko część ściany naczynia krwiono-śnego, a dopiero później dochodzi do całko-witego przerwania ciągłości naczynia. Krwo-toki wtórne (haemorrhagia secundaria) zdarzają się po upływie kilku, a nawet kil-kunastu dni od urazu, kiedy dochodzi do upłynnienia skrzepu pod wpływem enzy-mów tkankowych lub wskutek ich uszko-dzenia, np. przy ruchach zwierzęcia albo podczas usuwania sączków.
Zwykle krwotok jest utożsamiany z me-chanicznym uszkodzeniem naczyń krwionoś-nych i za główną jego przyczynę uważa sięprzerwanie ciągłości ścian włośniczek, żył
Krwotok
Ryc. 3. Krwawienie do pęcherza moczowego w wyniku urazu komunikacyjnego
79
i mechaniczny drobnoustrojów obecnych na powierzchni skóry. Umożliwia ono o około60–90% obniżenie ilości zarazków przejścio-wo występujących na powierzchni skóry rąk.Wykonuje się je przed rozpoczęciem dniapracy, przed i po kontakcie z pacjentem, pokontakcie z krwią, innymi płynami ustro-jowymi, wydzielinami, wydalinami orazpo zdjęciu rękawiczek. Zwykłe mycie rąk polega na ich zmoczeniu wraz z nadgarst-kami, namydleniu, energicznym pocieraniuprzez co najmniej 10–15 s i spłukaniu pod bieżącą wodą tak, by woda spływała w kie-runku palców. Mycie kończy wytarcie rąk zapomocą jednorazowego ręcznika.
Higieniczne mycie rąk. Różni się od myciazwykłego tym, że stosuje się znormalizo-wane procedury mycia oparte na schema-cie Ayliffe’a. Postępowanie zgodne z tymschematem powoduje dokładne mycie rąk,bez pozostawienia niedomytych powierzch-ni i umożliwia usunięcie ze skóry 90–99%drobnoustrojów.
Kierując się schematem Ayliffe’a należywykonać poniższe czynności:− usunąć z rąk biżuterię i obciąć krótkopaznokcie,− nanieść na dłonie 3–5 ml środka myjące-go i rozprowadzić na obu rękach aż do nad-garstka; przez 1 minutę postępować wedługschematu Ayliffe’a, tak aby zapewnić całko-wite pokrycie rąk środkiem myjącym; mycieto składa się z 6 etapów i w każdym etapiewykonuje się pięć ruchów „tam i z powro-
tem”:1. pocieranie dłoni o dłoń (ryc. 22);2. dłoń na dłoni, palce splecione, przesu-wanie palców jednej dłoni między palcamidrugiej, aż do przestrzeni międzypalcowych(ryc. 23);3. pocieranie częścią dłoniową prawej rękipowierzchni grzbietowej lewej ręki; potemzmiana rąk (ryc. 24);4. pocieranie grzbietowej powierzchnizagiętych palców jednej ręki pod zagiętymipalcami drugiej (ryc. 25);
Ryc. 22. Pocieranie dłoni o dłoń (mycie rąk wg schematu Ayliff e’a)
Ryc. 23. Przesuwanie palców jednej dłoni międzypalcami drugiej dłoni (mycie rąk wg schematu Ayliff e’a)
Ryc. 24. Pocieranie częścią dłoniową prawej ręki powierzchni grzbietowej lewej ręki (mycie rąk wg schematu Ayliff e’a)
CH
IRU
RGIC
ZNE
MYC
IE O
RAZ
ODK
AŻAN
IE R
ĄK
80
Ryc. 25. Pocieranie grzbietowej powierzchni zagiętych palców jednej ręki pod zagiętymi palcami drugiej ręki (mycie rąk wg schematu Ayliff e’a)
Ryc. 26. Wykonywanie ruchów obrotowych kciukiem prawej ręki wewnątrz dłoni lewej ręki(mycie rąk wg schematu Ayliff e’a)
Ryc. 27. Okrężne pocieranie opuszków palców prawej ręki w zagłębieniu dłoniowym lewej ręki(mycie rąk wg schematu Ayliff e’a)
5. wykonywanie ruchów obrotowych kciu-kiem prawej ręki wewnątrz dłoni lewej ręki; potem zmiana rąk (ryc. 26);6. okrężne pocieranie opuszków palców prawej ręki w zagłębieniu dłoniowym lewej ręki; potem zmiana rąk (ryc. 27);− spłukać dłonie pod bieżącą wodą przez15 s, tak by woda spływała w kierunku palców, − osuszyć ręce jednorazowym ręcznikiem lub suszarką elektryczną.
Jeżeli wypływ wody z kranu nie jest wyłączany automatycznie lub obsługiwa-ny za pomocą łokcia, kran należy zakręcać przez papierowy ręcznik, aby uniknąć wtór-nego skażenia umytej dłoni.
Często zachodzi konieczność łączeniahigienicznego mycia z higieniczną dezyn-fekcją rąk. Czynność ta według schema-tu Ayliffe’a trwa od 30 s do 1 min i polegana nacieraniu rąk za pomocą 3 ml alkoho-lowego preparatu antyseptycznego. Należypamiętać, żeby środek odkażający stoso-wać na suche ręce, a po skończonym nacie-raniu nie wycierać rąk, lecz pozostawić je do samoistnego wyschnięcia. Postępowanie tozapewnia co najmniej 1000-krotną redukcję(o 99,9%) drobnoustrojów po minucie eks-pozycji.
Stosowanie połączonych procedur higie-nicznego mycia i dezynfekcji rąk jest wska-zane w następujących sytuacjach:− przed wejściem na blok operacyjny, domagazynu jałowego sprzętu,− przed wykonywaniem zabiegów asep-tycznych, takich jak założenie cewnika do pęcherza moczowego, iniekcje, punkcje,pobranie krwi, przed i po badaniu rany,− po kontakcie z materiałem zakaźnym: krwią i innymi płynami ustrojowymi,wydzielinami, wydalinami pacjenta,− przed nałożeniem rękawiczek i po ich zdjęciu,− po każdym zdjęciu maski chirurgicznej z ust i nosa.
PRZY
GO
TOW
ANIE
PER
SON
ELU
CH
IRU
RGIC
ZNEG
O
93
(po każdym ewentualnym omacaniu miej-sca wkłucia należy je ponownie odkazić)należy uchwycić „motylek” w jedną dłoń, a drugą dłonią ustabilizować miejsce wkłu-cia. Lekkie naciągnięcie skóry, skierowaneprostopadle do przebiegu naczynia, pozwa-la na jego unieruchomienie. Igłę motylkanależy wkłuć zdecydowanym ruchem, kie-rując jej ostrze pod kątem około 30° w sto-sunku do powierzchni skóry.
Pojawienie się krwi w świetle wężykai brak objawów narastania krwiaka w oko-licy wkłucia są dowodami na prawidłoweumieszczenie cewnika. Po założeniu motyl-ka, należy zwolnić ucisk powyżej wkłucia.Kolejnym krokiem zabiegu jest przepłukaniecewnika kilkoma mililitrami jałowego roz-tworu fizjologicznego. Łatwość wprowa-dzenia płynu i brak objawu „puchnięcia”,czyli zbierania się wstrzykiwanego płynuw miejscu wkłucia, są dodatkowymi dowo-dami świadczącymi o prawidłowym przepro-wadzeniu kaniulacji. Umocowanie cewnikado skóry najczęściej odbywa się za pomocąplastra lekarskiego.
Technika zakładania wenflonu tylkow niewielkim stopniu różni się od techni-ki umieszczania motylka. Wkłucie wenflo-nu powinno być przeprowadzone płynniei dynamicznie, ponieważ oprócz igły, przezskórę i ścianę naczynia do „przepchnięcia”jest jeszcze plastikowy cewnik. Pojawieniesię krwi w końcówce wenflonu jest dowo-dem na nakłucie naczynia. Igła i cewnik,jako całość powinny zostać wprowadzone doświatła naczynia na głębokość 3–5 mm (ryc.39). Kolejną czynnością jest powolne usuwa-nie igły i jednoczesne wprowadzanie cew-nika do światła naczynia (ryc. 40). Proceswprowadzania cewnika powinien przebiegaćgładko i bez oporów. W przypadku pojawie-nia się trudności we wprowadzaniu cewnikanależy go usunąć i wkłucie przeprowadzićod początku. Próby manewrowania cewni-kiem (lekkiego cofania i wprowadzania gopod innym kątem) najczęściej nie przyno-szą zamierzonego efektu. Po wysunięciu igły
Ryc. 39. Wkłucie wenfl onu do naczynia
Ryc. 40. Usuwanie metalowego mandrynu i sukcesywne wsuwanie plastikowej kaniuli do naczynia
Ryc. 41. Sprawdzenie poprawnego umieszczenia kaniuli przez dożylne wstrzyknięcie kilku mililitrów roztworu fi zjologicznego
żylne
WST
RZYK
NIĘ
CIA
I C
EWN
IKO
WAN
IE N
ACZY
Ń
109
Ryc. 64. Wiązanie węzła płaskiego lewą ręką: A – wyjściowa pozycja rąk; B – lewy palec wskazujący podłożony został na prawą nić, którą załamuje się na nim, C – chwytając lewym palcem wskazującym prawą nić, przeciąga się ją pod nicią lewą, którą od góry „zagarnia się” tym palcem; D – „zagarniętą” lewą nić przeciąga się dołem, a powstałą pętlę przechwytuje między palce pierwszy i drugi; E – nie zwalniając uchwytu, załamuje się lewą nić na lewej dłoni, uzyskując pozycję wyjściową do wiązania drugiej połowy węzła; F – drugą połowę węzła zawiązuje się tak jak pierwszą przy wiązaniu węzła płaskiego oburącz (patrz ryc. 63 B i C)
A B
C D
E F
WIĄ
ZAN
IE N
ICI
110
Ryc. 65. Wiązanie węzła chirurgicznego: A – wyjściowy układ rąk (skrzyżowanie nici zapobiega skręcaniu się ich po dociągnięciu węzła); B – skrzyżowanie nici na prawej dłoni; C – równoczesne przewijanie nici wokół siebie,w przeciwnych kierunkach, palcami lewym drugim i prawym trzecim; D – dalszy etap przewijania nici; E – pierwszapołowa węzła przed dociągnięciem; F – układ wyjściowy do wiązania drugiej połowy węzła, którą wiąże się tak samojak pierwszą połowę węzła płaskiego wiązanego oburącz
A B
C D
E F
SZYC
IE
341
AAbacil 83ABC (pierwsza pomoc(( – airway, breathing, cardiovascular/circulation) 281ACE (angiotensin-converting enzyme) 20acepromazyna 136, 141, 142ACTH (adrenocorticotropic hormone) 19, 38, 144ADH (antidiuretic hormone) 19, 39, 144adrenalina 30, 147, 196, 197airways 193aktyna 255aktynomycyna D 227, 229aktywator plazminogenu p. tkankowy aktywator plazminogenualbumina 21, 42, 47, 48, 49, 51
ludzka 49, 64aldosteron 20, 157, 166, 201ALI (acute lung injury) 36alkohol 84, 261
etylowy 78izopropylowy 87
Aloe vera żel 271, 284amantadyna 200amikacyna 61ampicylina 61anafilaksja 41anastomoza p. zespolenieanalgetyki miejscowe 147
grupy 147analgezja 163, 166, 188, 282
miejscowa 146multimodalna 200nasiękowa 149podpajęczynówkowa 149przewodowa 149z wyprzedzeniem 200zewnątrzoponowa 149
anaplazja 212anemia 260anestetyki
dożylne, dawki 162wziewne 137, 167, 168, 169, 171
desfluran 168, 169, 170, 171, 172, 175, 180
Skorowidz nazw polskichGwiazdka (*) przy liczbach oznacza rycinę.
halotan 160, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174izofluran 160, 168, 169, 170, 171, 174ksenon 168, 170, 171, 172, 175, 176, 179podtlenek azotu 160, 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175, 185
sewofluran 168, 169, 170, 171, 174, 180anestezja 271
dysocjacyjna 163anestezjologia 134angiogenetyczne czynniki wzrostu 21angiogeneza 21, 234, 255, 261angiografia 335angiotensyna 20
I 19II 20, 55
antybiotyk, podawanie w zabiegach 321antytrombina 336
III 332anuria 58aorta brzuszna 332
rozwidlenie 332zator w rozwidleniu 333
aparat do znieczulenia wziewnego 176, 179APP (acute phase proteins) 260ARDS (acute respiratory distress syndrome) 36, 56, 279arefleksja 146argon 168arteriografia 97arteriotomia 337arytmia 334ASA (American Society of Anesthesiologists) 139ASA (skala) 139asparaginaza 230aspiryna 58asystolia 195, 196, 197ataralgezja 157atipamezol 144atropina 141, 142, 143, 144, 145, 157, 173, 183, 196, 197, 202atypia komórkowa 212
342
Aulus Cornelius 114autoplastyka 287autotransfuzja 33autotransplantacja 297
BBAC p. biopsja aspiracyjna cienkoigłowabacytracyna 271bakterie
Gram-dodatnie 53, 54Gram-ujemne 53
balsam peruwiański 271bandażowanie 129barbiturany 136, 161, 176, 198bawełna 74, 75 benzodiazepiny 136, 141, 143, 144, 161, 164, 196benzokaina 147bezmocz 47, 196bFGF (basic fibroblast growth factor) 254, 255białaczka 213białko
C 55C-reaktywne 59całkowite 51
stężenie 25dopełniacza 20osocza 65ostrej fazy 21, 260
biegunka z krwią i śluzem 58bilirubina, podwyższony poziom 62bilirubinemia 59, 69biopsja
aspiracyjna cienkoigłowa (BAC) 215, 218, 223, 310, 314gruboigłowa 223odciskowa 218tru-cut 310wycięciowa 223, 310wycinkowa 223, 310
bleomycyna 229blizna 256bliznowiec 252blok przedsionkowo-komorowy 143, 145, 196blokada nerwu 151, 152blokery kanałów wapniowych 198błona śluzowa blada 62blow holes 329Bombyx mori 116ból 20, 159, 203
ostry 134, 200pooperacyjny 146, 205przewlekły 134, 146, 149, 200
brachyterapia (curieterapia) 232śródtkankowa 232
bradyarytmia 190bradykardia 57, 58, 60, 62, 143, 144, 145, 146, 157, 173, 183, 192, 196bradykinina 252bradypnoe 37, 62breathing 193bromek benzalkoniowy 83bronchoskopia 166bupiwakaina 147, 148, 149, 152, 205buprenorfina 141, 142, 154, 201, 202, 206, 336busulfan 229butanodiol 84butorfanol 141, 142, 154, 201, 202, 336
Ccałkowity opór naczyniowy 20cancer 212carcinoma 212cefazolina 61cefoksytyna 61ceftazydyna 61cewnik
dożylny, wymiana 95nadigłowy (wenflon) 91, 92, 93nadigłowy długi 91, 92, 94przezigłowy 91, 92, 94skrzydełkowy krótki (tzw. motylek) 91, 92umieszczenie w naczyniu krwionośnym metodą Seldingera 94
cewnikowanie naczyń 90powikłania 95
chemioterapia 223, 235metronomiczna 236
chemotrypsyna 269chlorambucil 228, 236, 238chlorek
benzalkoniowy 83etylu 149sodu 49
chlorheksydyna 83, 87, 88, 261, 266, 271, 321chlormetyna 229chloroksylenol 83chloroprokaina 149chlorowodorek octenidyny 84chłoniak 213, 233chłonka 21, 243, 272, 335cholestaza 59choroba
oparzeniowa 279von Willebranda 26zakrzepowo-zatorowa 330, 332*
leczenie 336dużych naczyń żylnych 335
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
343
tętnic płucnych 334tętnic układowych 331
zatorowa rozwidlenia aorty brzuszneju kotów 333u psów 334
cięcie zwalniające 288*circulation 194cisplatyna 227, 230ciśnienie
hydrostatyczne 48onkotyczne 42, 48, 49
c-kit (receptor) 235, 316COP (coloid oncotic pressure) 48, 49counterpressure 33CPR (cardiopulmonary resuscitation) 192, 195, 196C-reaktive protein 59CRH (corticotropin releasing hormone) 19crossmatching 65CRT (capillary refill time) 25, 37, 39, 42, 57, 62cukry 261cukrzyca 53curieterapia p. brachyterapiaCVP (central venous pressure) 52, 57cykl Krebsa 261cyklofosfamid 228, 236cyklooksygenaza 203
indukowana (COX-2) 203, 205konstytutywna (COX-1) 203
cyklopropan 168cymetydyna 61, 69cytarabina 229cytokininy 254cytokiny 54, 55, 256
prozapalne 21czas
kaolinowo-kefalinowy 26wypełniania kapilar 25
czepek chirurgiczny 75czerniak jamy ustnej 213częstoskurcz komorowy 196czynnik
aktywujący trombocyty (płytki krwi) 20, 40chemotaktyczny 20, 255krzepnięcia 31, 65MDF 40, 279stymulujący mitozę 255stymulujący tworzenie granulocytów i makrofagów 21tkankowy 55VIII 67von Willebranda 67
niedobór 136
czynnik wzrostu 253angiogenetyczny 21fibroblastów 255insulinopodobny 253naskórkowy 253płytkowy 236, 253płytkowy IV 253śródbłonka naczyniowego 236transformujący 253trombocytów 255
Ddakarbazyna 228dalteparyna 336, 337dantrolen 173DEA (dog erythrocyte antigen) 64defibrylacja elektryczna 195, 197deksmedetomidyna 141, 143, 144dekstran 41, 50desfluran 168, 169, 170, 171, 172, 175, 180dezynfekcja (odkażanie) rąk 74, 78, 79
chirurgiczna 81, 82diatermia chirurgiczna 102, 103diazepam 141, 142, 144, 157, 162, 164, 166DIC (disseminated intravascular coagulation) 26, 36, 40, 55, 59, 331difenylol 41, 84disteryl 83dobutamina 60doksorubicyna 229
liposomalna 229dopamina 61, 69, 196dren
cylindryczny 275karbowany 275Penrose`a 275
drenaż 275aktywny zamknięty 277bierny podwójny 276bierny pojedynczy 276ssący aktywny 297
drgawki 334drogi oddechowe, udrożnienie 193droperidol 157duszność 32
spoczynkowa 41dwuwęglan sodu 196dynorfiny 201dystrybucja wody w organizmie 44dzikie mięso 251
EECF (extracellular fluid) 44, 48
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
344
efekt knota 112piły 112, 114, 116
EGF (epidermal growth factor) 253, 255egzotoksyna 55Ehrlichia canis 26eikozanoidy 20, 54elastaza 253elataza 21elektrochirurgia 223elektrokoagulacja 30, 75embolektomia 336endorfiny 201endotoksemia 36endotoksyna 54, 55enfluran 168, 169, 170, 171, 174enkefaliny 201enoksaparyna 336, 337enrofloksacyna 61enzym
hydrolityczny 253konwertujący angiotensynę 20liposomalny 21lizosomalny 21, 40
epinefryna 19, 59, 60, 148, 261, 265epirubicyna 229erytrocyty 20, 33, 59, 65, 252erytropoetyna 59eter 169
dietylowy 168diwinylowy 168etylowy 149, 159, 173
etomidat 161, 162, 165, 166, 168etopozyd 236etydokaina 147, 148EWMA (European Wound Management Association) 262
Ffagocytoza 253, 254fala uderzeniowa wysokociśnieniowa 248, 249fałdy (zbędne(( )
nosowe 326*ogonowe 326„psie uszy” 292*, 293, 297sromowe 326
fartuch ochronny 74feline high rise syndrome 18fenole 164fentanyl 157, 166, 201, 202, 206FFP (fresh frozen plasma) 66FGF (fibroblast growth factor) 255fibroblasty 22, 253*, 254, 256
fibroina 116fibronektyna 255fibryna 20, 21, 22, 252fibrynogen 21, 22, 26, 67, 252, 336fibrynoliza 21flumazenil 144, 196fluorokarbon 755-fluorouracyl 230fluroksen 168 fosfokeratyna 338furosemid 52, 61, 196FWB (fresh whole blood) 65
GGABA (gamma-aminobutyric acid) 144, 170gabapeptyna 200Galen (lekarz) 114gaz rozweselający p. podtlenek azotugazometria 59, 189gąbka z utlenioną celulozą 30gąbka żelowa 30gemcytabina 230gen supresorowy 210gentamycyna 61glicerol 50, 261glikogenoliza 19, 59glikokortykoidy 38glikokortykosteroidy 261glikoliza 261glikomer 631 115glikopironium 141, 142, 144, 183glukagon 19, 261glukoneogeneza 19glukonian wapnia 196GM-CSF (granulocyte-macrophage colony- -stimulating factor) 21gojenie pod strupem 259, 260golenie 87gorączka 55, 229Gore-Tex 75gradient tętniczo-żylny 339granulocyty 21,55grasiczak 233gronkowiec złocisty 83gruczolak zatok przyodbytowych apokrynowy 214gruczolakorak 212
gruczołów woszczynowych 307zatok okołoodbytowych 233
grupy krwi 64kotów 65psów 64próba krzyżowa 65zgodność serologiczna 65
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
345
grzyby 83guz
gruczołu sutkowego 213podstawnokomórkowy 306
jamy ustnej psów 233podstawy serca 34pęknięcie 33Strickera 210weneryczny 213z komórek tucznych (mastocytoma) 213, 233, 313, 314, 316
stadia 315zarodkowy 213
HHAES (hydroxyethyl starch) 50halotan 160, 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174Halsted William 114hematoidyna 243hematokryt (Ht) 25, 28, 33, 45, 51, 67hemoglobina 67, 243hemoliza 27, 59, 69
wewnątrznaczyniowa ostra 69zewnątrznaczyniowa opóźniona 69
hemostaza 28, 102, 253hemosyderyna 243heparyna/-y 58, 336, 337
drobnocząsteczkowe 337hepatocyty 173hiperglikemia 36, 57, 59, 261hiperkalcemia 196, 216hiperkaliemia 60, 196, 197, 297, 339hiperkapnia 59, 137, 143, 163, 202hipernatremia 45hipoalbuminemia 57, 59, 62, 260, 279hipoglikemia 57, 136, 216hipokalcemia 69, 279hipokaliemia 60, 197hipokapnia 193hipoksemia 59, 137, 143, 176, 179, 189, 197, 202hipoksja 172hiponatremia 60hipoperfuzja 46hipoproteinemia 31, 163, 260hipotensja 55, 136, 137, 144, 146, 154, 173, 196, 279
hipotermia 37, 62, 136, 143, 171, 189, 197, 334złośliwa 173
hipowentylacja 163hipowolemia 38, 44, 45, 46, 69. 154, 165, 166, 189, 191, 195, 197, 279
przyczyny 45histamina 55, 262, 314
histiocytoza 213homeostaza energetyczna 338homocysteina 331hormon
adrenokortykotropowy 38antydiuretyczny 19, 38uwalniający kortykotropinę p. kortykoliberyna wzrostu 59, 261
hydroksymocznik 2305-hydroksytryptamina 331hydromorfon 201hydrożel 77, 269, 271
IICF (intracellular fluid) 44idazoksan 144ifosfamid 228IGF (insulin-like growth factor) 253IGF-1 255igła
atraumatyczna 118chirurgiczna 118
kształt przekroju 118, 119dordzeniowa 97doszpikowa 97, 98*iniekcyjna 97rozrywalna 94tapercut 119
igłotrzymacz 107, 118imipenem 61indukcja (wprowadzenie) 136, 159, 160, 161, 165, 169, 173, 176, 183infiltracja naczyń 254, 255iniekcja
domięśniowa 89, 90dożylna 90
z antybiotykiem 61podskórna 89
injection site-associated sarcoma 312insulina 261insulinooporność 261insulinopodobny czynnik wzrostu 253α-interferon 21μ-interferon 254interleukina 254
1 (IL-1) 21, 55, 2544 (IL-) 216 (IL-6) 2110 (IL-10) 2113 (IL-13) 21
intubacja 136, 183, 184, 186, 193dotchawicza 136, 168
izofluran 160, 168, 169, 170, 171, 174
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
346
Jjądro 86jodofory 82, 83jodopowidon 87, 88, 266, 271, 321johimbina 144
Kkaniula dożylna obwodowa p. wenflonkaolin 61kapnometria 189, 190kaprofen 204, 205kaptur chirurgiczny 75karbokaina 148karboplatyna 230kardiomiopatia rozstrzeniowa 332katecholaminy 19, 20, 38, 55, 261katgut 106, 115
chromowany 115ketamina 136, 144, 162, 163, 165, 166, 206ketoprofen 204, 205klamerki 118klej
cyjanoakrylowy 30fibrynowy 30
kleszczykiKochera 29, 103Peana 29, 102, 103
klindamycyna 61klipsy 118koagulacja
dwubiegunowa (bipolarna) 104jednobiegunowa (monopolarna) 104sprayowo-natryskowa 30
koagulogram 25, 31, 59koagulopatia 25kodeina 201kolagen 22, 256
typu I 258typu III 258synteza 254, 255
kolagenaza 21, 253, 254, 257, 258koloidy 48, 49, 59, 195
osoczozastępcze 50naturalne 49
albumina 21, 42, 48, 49, 51osocze mrożone 49
syntetyczne (sztuczne) 31, 41, 42, 49, 50dawkowanie 50dekstran 50
roztwory hemoglobiny przenoszące krew 50zwiększające objętość osocza 48, 50
kołnierz elżbietański 126koncentrat
czerwonokrwinkowy 64, 66bez leukocytów 66
płytkowy 67kondukcja (podtrzymanie znieczulenia) 159, 168kończyny miedniczne
niedowład nagły 333porażenie 333, 334
kortykoliberyna 19kortykosteroidy 198, 261kortykotropina 19kortyzol 19, 38, 59, 260, 261kortyzon 261kostniakomięsak psów 233krążenie, podtrzymywanie 194kreatynina 45krew 195
grupy 64, 65krzepnięcie 31próba krzyżowa 65przetoczenie (transfuzja) 28, 64zaburzenia krzepnięcia 26, 50zgodność serologiczna 65pełna 50
przechowywana 66świeża 31, 65
w jamie opłucnej p. krwiak opłucnejw kale 25w moczu 25wylew 242
krezol 83kriochirurgia 223krioprecypitaty 67kruszywo komórkowe 22krwawienie
do jamy opłucnej 33*do worka osierdziowego (krwiak osierdzia) 34miąższowe (krwotok miąższowy) 22, 29, 30
tamowanie 30przyczyny 26z naczyń kończyn 29z naczyń krwionośnych
tamowanie 102podwiązywanie naczyń 103
z nosa 25krwiak 21, 25, 243, 285
międzymięśniowy 243ograniczony 244opłucnej 31, 32podokostnowy 243podpowięziowy 243podskórny 243
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
347
rozlany 244ucha 127, 243zakażony 244
krwotok 21, 24, 25, 28, 45, 159, 245, 252aortalny 24do dróg moczowych 22do jamy nosowej 25do jamy otrzewnej 33
przyczyny 34, 33do jamy stawowej 25do przewodu pokarmowego 25, 36, 56miąższowy p. krwawienie miąższowemieszany 24pierwotny (wczesny) 24pierwotny następczy 24sercowy 24śródtkankowy 24tętniczy 24wewnętrzny 24wtórny 24z naczyń włosowatych 24zewnętrzny 24żylny 24czas kapilarny 27klasyfikacja 27leczenie 31tamowanie 28
krystaloidy 41, 48, 59, 195, 282hipertoniczne 41zastępcze 48
octan Ringera 49płyn fizjologiczny (0,9-proc. NaCl) 48, 49, 68płyn wieloelektrolitowy 48, 49roztwór (płyn) Ringera z dodatkiem mleczanu (mleczan Ringera) 49, 59, 282, 321, 322
zapotrzebowania podstawowego 49krzepliwość krwi zwiększona 279ksenon 168, 170, 171, 172, 175, 176, 179ksylazyna 141, 142, 143, 144ksylokaina 148kulawizna 25, 150, 307, 308, 310, 333, 339
okresowa 333, 334kwas
acetylosalicylowy 336, 337μ-aminomasłowy 144askorbinowy 261klawulonowy 61lipotejcholowy 55mlekowy 42poliglikolowy 112, 115tolfenamowy 204, 205
kwasica 58, 62, 197metaboliczna 36, 279, 322, 339mleczanowa 59, 60oddechowa 62
kwasy tłuszczowe 261
Llactomer 9-1 112, 115laminektomia 86laryngoskop 184laser
argonowy 30chirurgiczny 75molekularny na dwutlenku węgla (CO
2) 30
neodymowo-yagowy 30laserochirurgia 123leczenie
fibrynolityczne 337przeciwbólowe 32trombolityczne 336, 337
lekiantycholinergiczne 136cytostatyczne 225, 228opioidowe przeciwbólowe 172, 196osłaniające przewód pokarmowy 61przeciwkrwotoczne 31przeciwzapalne niesteroidowe 26, 200, 203przeciwzapalne steroidowe 26usprawniające produkcję moczu 61
leukemia 53leukocytoza 57, 59leukocyty 20, 65, 252, 253*leukopenia 59leukotrieny 55, 252lidokaina 148, 152, 196, 205, 206, 264, 265lignokaina 147, 148, 149, 150, 151, 152, 184limfocyty 254, 255, 312limfokiny 21lomustyna 236linie napięć skóry 290lipoliza 19, 261lipopolisacharyd 54, 55Lister Joseph 114lizosomy 20lomustyna 228, 238LPS (lipopolysaccharides) 55
MMAC (minimal/minimum alveolar concentration) 170
wartości 171MAC-awake 171
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
348
MAC-BAR (blocking adrenergic responses) 171MAC-EI (endotracheal intubation) 171macierz zewnątrzkomórkowa 254*, 255maintenance crystalloid fluids 49makrofagi 20, 21, 253, 254, 255, 269małżowina uszna 86mannitol 61, 196, 198Manusan 83markaina 148marsupializacja 320martwica
błony maziowej 77płata skóry 297
masaż serca 194maseczka na twarz 75mast cell tumor 313mastocyty (komórki tuczne) 233mastocytoma (guz z komórek tucznych) 213, 233, 313, 314, 316maska
Halla 177Schimmelbusha 176Wrighta 177
masytinib 235, 236, 316mączka kukurydziana 76, 77MDF (miocardial depressant factor) 40, 279medetomidyna 141, 142, 143, 144mediatory zapalenia 20, 36, 55melamina 75melfalan 228meloksikam 204, 205mepiwakaina 148metadon 141, 201metoheksytal 161, 166, 168metoklopramid 61metoksyfluran 168metotreksat 227, 230midazolam 141, 142, 144, 157, 162, 164, 166mielografia 164mięsak 212
poiniekcyjny 213, 223u kotów 233, 311
poszczepienny p. mięsak poiniekcyjnymięsaki tkanek miękkich 233, 309
o niskim stopniu złośliwościnerwiakowłókniakomięsaki 310obłoniaki 310tłuszczaki naciekające 310
o wysokim stopniu złośliwościmięśniaki gładkokomórkowe mięsakowe 310śluzakomięsaki 310tłuszczakomięsaki 310włókniakomięsaki 310
mięśnie prążkowane, zmniejszenie napięcia 146migdałki 86migotanie komór 173, 195, 196, 197mikrochirurgia 223minimalne stężenie anestetyku w powietrzu pęcherzykowym 170, 171miofibroblasty 255, 256mitoksantron 229mitotan 230mizoprostol 61mleczan Ringera p. roztwór Ringera z dodatkiem mleczanumocznik 45MODS (multiple organ dysfunction syndrome) 37, 40, 53, 56
objawy kliniczne 57monitorowanie
czynności nerek 191ekg 188, 195ilości utraty krwi 190pracy ośrodkowego układu nerwowego 191temperatury ciała 190układu krążenia 188układu oddechowego 189
monocytoza 59monocyty 21, 253morfina 141, 142, 154, 166, 201, 202, 206, 336mycie rąk 78
chirurgiczne 81, 82higieniczne 79
według schematu Ayliffe`a 79, 80zwykłe 78
NN
2O p. podtlenek azotu
nacięcie odbarczające 287, 289*wielokrotne wielopunktowe 287, 289*
naczynie krwionośnekoagulowanie 103podkłucie 103podwiązanie 103, 105zaciskanie 102
nadczynność kory nadnerczy 331, 332tarczycy 331
niedoczynność tarczycy 332niedokrwistość hemolityczna tła immunologicznego 332nadgarstek 99nadmanganian potasu 87nadtlenek wodoru 266nakłucie (punkcja) 89
jamy brzusznej 33klatki piersiowej 32nadgarstka 99
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
349
stawu 98biodrowego 99, 100*kolanowego 100łokciowego 99ramiennego 99stępu 100*, 101
worka osierdziowego 34nalbufina 201nalewka jodowa 87nalokson 196, 201, 202naltrekson 201napletek 86, 87*naskórek, proces tworzenia się 257naskórkowanie 257, 263naskórkowy czynnik wzrostu 253naświetlanie 223n-butanol 147nefropatia
białkogubna 331, 332, 335białkowa 332
nekrotomia 284neomycyna 271nerw/y
blokada 149bródkowy, znieczulenie 152łokciowy, znieczulenie 152mięśniowo-skórny, znieczulenie 152oczny, znieczulenie 151palcowe, znieczulenie 152piszczelowy, znieczulenie 152podoczodołowy, znieczulenie 151pośrodkowy, znieczulenie 152promieniowy, znieczulenie 152strzałkowy wspólny, znieczulenie 152żuchwowy, znieczulenie 151
neuroleptoanalgezja 157, 265neuroleptoanestezja 157neuroleptyk 157neutrofile 21, 252, 253, 269nici chirurgiczne
biozgodność 114cechy 113czas absorpcji 112czas efektywnego utrzymania napięcia 113czas oporu (napięcia) 112długość 113dobór 111grubość 113jednowłóknowe (monofilamentowa) 106, 107, 112, 116, 117wielowłóknowe (polifilamentowe, multifilamentowe) 112kolor 114
naturalne 112t l 112naturalne 112numeracja chirurgiczna 113numeracja metryczna 113pamięć kształtu 116pewność trzymania założonego węzła 114plecione 116poręczność 114rodzaje 113struktura fizyczna 112syntetyczne 112, 114wchłanialne 112, 114, 116
o krótkim okresie utrzymywania napięcia w tkankach 115o średnim okresie utrzymywania napięcia w tkankach 115o długim okresie utrzymywania napięcia w tkankach 115
niewchłanialne 116naturalne 116
jedwabne 116lniane 116bawełniane 116florencka 116
syntetyczne 116poliestrowe 117poliamidowe 117polipropylenowe 117węglowe 117
stalowe 114, 117właściwości biologiczne 114właściwości fizyczne 114
niedokrwienie 338niedokrwistość 27, 59, 62, 84, 215, 260
hemolityczna 55tła immunologicznego 331
normowolemiczna 66niesteroidowe leki przeciwzapalne 26, 200, 203niewydolność
nerek 47ostra 36
oddechowa 279wielonarządowa p. zespół ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej
NLA p. neuroleptoanalgezjaNLAN p. neuroleptoanestezjaNLPZ p. niesteroidowe leki przeciwzapalnenocyceptor 200norepinefryna 19, 38norketamina 164nowotwór 210
gruczołów woszczynowych 306jamy nosowej 233kości kończyn 213
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
350
nowotwórmózgu 233niezłośliwy 212nosa i zatok przynosowych 213prostnicy, okrężnicy i prostaty 233tarczycy 233złośliwy 212
jamy ustnej psów 233nowotwór
amputacja narządu 225biopsja wycięciowa 223biopsja wycinkowa 223operacja blokowa 225wycięcie miejscowe 224wycięcie miejscowe radykalne 225wycięcie miejscowe szerokie 225
nowotwór nabłonkowy skóry niezłośliwy 304brodawczak skóry 304gruczolak z gruczołów skóry 305guz z macierzy włosa 304nabłoniak mieszków włosowych 304nabłoniak włosowy torbielowy 304rogowiak kolczystokomórkowy 304
nowotwór nabłonkowy złośliwy 307gruczolakorak gruczołów łojowych 307gruczolakorak gruczołów potowych ekrynowych 308rak płaskonabłonkowy 307
nowotwory, badania diagnostycznekrwi 216obrazowe 216histopatologiczne 216
nowotwory, leczenie 223, 225, 231, 235nóż
chirurgiczny (skalpel) 102chirurgiczny elektryczny 102harmoniczny 30
NSAIDs (non-steroidal anti-inflammatory drugs) 200
Oobrażenie 17, 242
otwarte 242zamknięte 16, 242
obrzęk 20, 243kończyny 339mózgu 196płuc 58, 63, 196, 335
jatrogenny 47śródmiąższowy 20
obuwie ochronne 76obwoje 128, 129ochraniacz na buty 76
OCS p. OFCSoctan Ringera 49oddech
kontrolowany 137Kussmaula 39spontaniczny 189wspomagany 137zwrotny 178
oddychanie zaburzone 333, 334oderwanie
skóry 87, 246błon śluzowych 87
odkażanie (dezynfekcja)chirurgiczne 81, 82ran 87rąk 74, 78, 79
odleżyna 284leczenie 285, 286stopnie 285
odmaoczodołowa 329opłucnowa 18, 328podskórna 328śródpiersiowa 328
odmrożenie 283głębokie 283powierzchowne 283stopnie 283
odpowiedź organizmu na uraz miejscowa 20fazy 20, 21
odraczanie płata 293odroczone zszycie rany 272odruch
gardłowy 164krtaniowy 164powiekowy 160rogówkowy 160
odwodnienie 44, 45, 136, 137, 331hipertoniczne 44hipotoniczne 44izotoniczne 44
OFCS (osteofascial compartment syndrome) 338okrycie głowy chirurga 75oksydaza ksantynowa 40oliguria 37Oliwkow Borys 272omentalizacja 320omeprazol 61onkogen 210oparzenie 278
skutki 279stopnie 279, 280, 281
opaska uciskowa Esmarcha 29
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
351
opatrunek 126, 278antyseptyczny 87mokry-suchy 268, 272, 286, 298na brzuch 128na głowę 127na klatkę piersiową i szyję 128*na kończyny 128, 129*na małżowinę uszną 127na ogon 129, 130*na okolice moszny i prącia 128na okolice odbytu 128na okolicę dobrzuszną szyi 127, 128*na ranę 278na szyję 127ochronny 300usztywniający z opaski gipsowej 129, 130z cukru 283z masy polimeryzującej 129, 130z miodu 282z sieci 123
operacja onkologicznacytoredukcyjna 225diagnostyczna 223endoskopowa 223plastyczna skóry 287profilaktyczna 223radykalna 223rekonstrukcyjna 225
opioidy 141, 143, 144, 160, 161, 167, 171, 200endogenne 201syntetyczne 201występujące naturalnie 201
opium 201opona twarda 324opór naczyniowy całkowity 20osocze 31, 64
bogatopłytkowe 64, 67mrożone 49przechowywane mrożone 67świeżo mrożone 66
ostre uszkodzenie płuc 36ostry brzuch 334ośrodkowe ciśnienie żylne 52otarcie naskórka 242, 245ożywianie p. resuscytacja krążeniowo-oddechowa 192
Ppaciorkowiec 83padaczka 164PAF (platelet activating factor) 20, 40, 55paklitaksel 230pałeczki Gram-ujemne 54
parownik 169, 179, 180ik 169 1 9 180ik 169 179 180PC (platelet concentrate) 67PCV (packed cell volume) 25PDGF (platelet derived growth factor) 236, 253, 254, 255, 256pentazocyna 157, 201pentobarbital 161, 166peptydoglikany 55petydyna 157, 201pęcherz, pęknięcie 34pętla
kastracyjna 106Millera 106Roedera 106
PhaSeal 231piroksykam 236pirymidyna 75plaster przezskórny 201, 206plastyka skóry 287
H 292, 293V-Y 287, 289*Z 288, 289*, 290*za pomocą jednostronnego płata przesuwanego 293za pomocą przemieszczania płatów 290
plazmina 256plazminogen 256pleomorfizm 212plezjoterapia 232płat skórny 291
bezpośredni 291przesuwany wzdłuż osi długiej (H plastyka) 288*, 292, 293przemieszczany wokół osi obrotu (płatrotacyjny, p. obracany) 292, 293, 294*
cylindryczny 296kieszeniowy 296o unaczynieniu osiowym 291, 297przełożony (transponowany, transpozycyjny) 288, 292, 294przesunięty 288rotacyjny (obracany) 292, 293, 294*rurowaty 296splotu podskórnego 291uszypułowany 266wstawkowy 295zwinięty odległy 295, 296*martwica 287odraczanie 292
płucostłuczenie 18wstrząsowe 51
płynfizjologiczny (0,9-proc. NaCl) 48, 49, 68
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
352
infuzyjny 47 droga podania 47 zastosowanie 47
mózgowo-rdzeniowy 154Oliwkowa 272Ringera p. roztwór Ringerawewnątrzkomórkowy 44wieloelektrolitowy (PWE) 48, 49
płynoterapia 47, 51, 59, 137płyny
do żywienia pozajelitowego 50infuzyjne, podział ze względu na rodzaj substancji rozpuszczonej 48odżywcze 50uzupełniające objętość utraconej krwi 50zwiększające objętość osocza 48
płytki krwi p. trombocytyPMN (polymorphonuclear) 21pochłaniacz dwutlenku węgla (CO
2) 180, 181, 190
pochodneamidowe 148estrowe 149fenotiazyny 141, 142
podbiegnięcia krwawe 25, 243podchloryn sodu 266, 267podtlenek azotu 160, 168, 169, 170, 171, 172, 174, 175, 185podwzgórze 19, 38pojemność minutowa serca 19polidwuoksan 112, 115poliester 74, 75polietylen 75poliglaktyna 910 112poliglecaprone 115poliglekapron 25 112poliglikonat 112, 116polimyksyna B 271poliwinylopirolidon 83polyglactin 910 115posocznica 36, 41, 53, 62
diagnostyka laboratoryjna 59faza hiperdynamiczna 57faza hipodynamiczna 57leczenie antybiotykami (antybiotykoterapia) 60przyczyny 53suplementacja dożylna potasu 60
postvaccination sarcomas 312powidon 261powięź kończyny, przecięcie 339poziom glukozy obniżony 60pozycja
boczna 86
brzuszna 86b 86grzbietowa 86
prącie 86PRBCs (packed red blood cells) 66premedykacja 136, 141, 144, 159, 160, 176preparaty
z miodem manuka 269żelaza 32
produkty toksyczne, wymywanie 338prokalcytonina 59prokarbazyna 229proliferacja
fibroblastów 254, 255, 261komórek naskórka/nabłonka 254, 257komórek śródbłonka 254, 255
propanol 84propionylopromazyna 141propofol 136, 161, 162, 164, 165, 166, 167, 168prostacyklina 204prostaglandyna 33, 55, 252, 337
E2 204proteazy 21proteoglikany 255PRP (platelet rich plasma) 67prylokaina 148, 149przeciwotwór 322przedział powięziowo-kostny 339przepływomierz 180przepuklina jadra miażdżystego 334przestrzeń
podpajęczynówkowa 154zewnątrzoponowa 152, 154
przeszczepmałych fragmentów skóry 298, 300skórno-nadskórkowy 301, 302skóry 297
paskowy 299, 300*pełnej grubości 298, 300pieczątkowy 298pośredniej grubości 298siatkowy 298, 299*
przetoczenie krwi p. transfuzja krwiprzetoka 319
tętniczo-żylna 331przewód tętniczy przetrwały 332przygotowanie
pacjenta do operacji 74pacjenta do znieczulenia 135personelu chirurgicznego 74
„psie uszy” (nadmiar fałd skórnych) 292*, 293, 297pseudowodniak 285puls galopujący 25pulsoksymetria 189punkcja p. nakłucie
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
353
Rrak 212
gruczołowy p. gruczolakorak pęcherza moczowego 213płaskonabłonkowy rogowaciejący 213z gruczołów woszczynowych 233
rana 244badanie 262diagnostyka bakteriologiczna 263gojenie 252leczenie 270
otwarte 269zamknięcie pierwotne 269, 272zamknięcie pierwotne odroczone 270, 272zamknięcie wtórne 270, 273, 274*
obkurczanie się 256oczyszczanie
autolityczne 269biochirurgiczne 269chirurgiczne blokowe 267*, 268chirurgiczne warstwowe 266, 267enzymatyczne 269pod opatrunkiem mokry-suchy 268pod opatrunkiem suchy-suchy 268
okresy gojenia się 252zapalenie 252oczyszczanie 253naprawa (proliferacja) 254dojrzewanie (przebudowa) 258
opatrzenie 261, 262opracowanie chirurgiczne 261„płacząca” 280płukanie 265podział na stopień zanieczyszczenia 249podział w zależności od działania czynnika urażającego
cięta 245, 259kąsana 247, 259kłuta 244, 246, 259miażdżona 18, 247, 259oparzeniowa 279postrzałowa 248, 259rąbana 259szarpana (r. darta) 245, 259tłuczona 247, 259
podział ze względu na stopień zanieczyszczenia
czysta 249zanieczyszczona minimalnie 249, 259zakażona 249, 250, 259, 262, 263, 270, 321
płukanie 321toaleta 321, 322
brudna 249
podział z klinicznego punktu widzeniad i ł kli i k id id i ł kli i kt id iświeża 250zakażona 250ziarninująca 251w stanie bliznowacenia 251ropiejąca 249, 259
sposób gojenia siępod strupem 259, 260przez rychłozrost 105, 251, 258, 259przez ziarninowanie 259
szycie 287*tamowanie krwawienia 264toaleta 264, 282wycięcie wtórne 251zakładanie opatrunków 278znieczulenie miejscowe 264
ranitydyna 61, 69rdzeń kręgowy 324reakcja nadwrażliwości typu I ostra 69reakcja niehemolityczna gorączkowa 69reanimacja p. resuscytacja krążeniowo- -oddechowa 192receptor/y 201
α2-adrenergiczny, agoniści 141, 142, 143, 200
μ, agoniści (μ-agoniści) 201, 202c-kit 235, 316NMDA (N(( -metylo-D-asparaginianowy) 163,NN 176opioidowe 201
agoniści 201antagoniści 201
reguładziewiątek 281Parklanda 282
remifentanyl 201renina 19reperfusion syndrome 330replacement crystalloid fluids 48respirator 180, 183resuscytacja krążeniowo-oddechowa 134, 192, 198rękawiczki chirurgiczne 76ring block 265robaki sercowe 332ropa 321ropień 260, 318
metody drenażu 320nerki 53płuca 321prostaty 53, 54
ropiwakaina 148, 149ropniak 318, 321
opłucnej 322
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
354
ropomacicze 53, 54, 321ropowica 318, 319rozkojarzenie elektromechaniczne 195, 197roztwór
glukozy 49hemoglobiny przenoszący tlen 50NaCl hipertoniczny 49(płyn) Ringera 48
z dodatkiem mleczanu (mleczan Ringera) 49, 59, 282, 321, 322
rozziew 244, 250*równowaga kwasowo-zasadowa 60rurka
dotchawicza 184intubacyjna 177, 183, 184, 186, 193
Magilla 184Oxford-non-kinking 184Kuhna 184Woobridge`a 184T-Ayre`a 177
rychłozrost 105, 251, 258, 259rytm serca zaburzony 36rywanol 87, 321
Ssaddle thrombus 332saturacja SpO
2189
schemat Ayliffe`a 79, 80schistiocyty 55sedacja 136, 141, 144, 201Semmelweis Ignacy 78sepsa p. posocznicaserotonina 55, 252, 331, 337sewofluran 168, 169, 170, 171, 174, 180SFP (stored frozen plasma) 67siarczan
gentamycyny 298magnezu 196protrombiny 31
siniec 19SIRS (systemic inflammation response syndrome) p. zespół ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnejskala
ASA 139TNM 221
skąpomocz 196skóra
nacięcie przed założeniem cewnika 92odkażenie 87
skręt śledziony 26skrobia hydroksyetylowana (HAES) 50skrzep krwi 252, 330
pośmiertny 330
skrzeplina 330sonda
gardłowo-żołądkowa 61nosowo-przełykowa 61
sól fizjologiczna (9% NaCl) 69spinak Backhausa 88splot ramienny, znieczulenie 152Sterinol 83sterylizacja narzędzi i materiałów chirurgicznych 74stężenie białka
całkowitego 25c-reaktywnego 59w osoczu 48
stłuczenie 242stopień
napięcia tkanek 111zakażenia rany 111zanieczyszczenia rany 111
streptokinaza 269, 336, 337strup 252sukralfat 61sulfadiazyna 284sulfentanyl 157, 166, 201sulfonamid 321sutki 86SWB (stored whole blood) 66szczepionka
przeciw czerniakowi złośliwemu psów 237przeciw białaczce kotów 313
szewciągły 119
przekładany 120*jelitowy Connella 122*jelitowy Lemberta 120*, 121*, 122kroczący 292kryty śródskórny Halsteda 120*materacowy 119, 120*
poziomy 119, 121*pionowy 119, 121*ciągły zwykły 122*skrzyżowany (tzw. zetka) 103
miażdżący 123odpowierzchniowy 297odpowierzchniowy Kulczyckiego 122*odprężający 120*pierwotny 272, 289pierwotny odroczony 273przepuklinowy Franka 120*przerywany 119, 123, 297rękawiczkowy uniwersalny („na okrętkę”) 120*skórno-mięśniowy bliski-daleki-daleki-bliski121*
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
355
skórno-powięziowy Wolfa 120*, 122skórno-śródskórny wywijający 121*skórny bliski-bliski-daleki-daleki 121*skórny krzyżowy typu zetka 120*przekładany Gracy-Maydla 120*przekładany Reverdina 120* skórny wywijający 121*śródskórny 120*tętniczy (rakietowy) Lintona 123*trzeszczkowo-piszczelowy 116wielopiętrowy ósemkowy Mosera 122*wtórny rany 273wwijająco-wywijający Halsteda 121, 122*zwykły 119, 120*
przerywany 119, 120*ciągły 119, 120
szpik kostny, biopsja 97sztuczne oddychanie 181, 183, 193
kontrolowane 181wspomagane 181za pomocą przerywanego ciśnienia dodatniego 182
szmery sercowe wzmożone 333, 334szycie
jelit 123dwuwarstwowe 123
naczyń krwionośnych 123pęcherza moczowego 123rany 287*ściany jelita jednowarstwowe 123tkanek 105
Śśmierć sekundowa 24środki
antycholinergiczne 141, 144dysocjacyjne 161, 163, 164
Ttachykardia 19, 25, 37, 45, 55, 57, 58, 144, 192, 196, 206, 334
tachypnoe 37, 39, 57, 58, 67tachypnea p. tachypnoetalk 76, 77tetradotoksyna 146, 147tetrakaina 148, 149tętniak 331tętno
galopujące 57na tętnicach udowych słabo wyczuwalne 333, 334
TF (tissue factor) 55TGF (transforming growth factor) 253
TGF-β 21, 254, 255, 256tikarcylina 61tiletamina 163TIME (tissue, infection, moisture, edge) 262tiopental 161, 162, 165, 166, 168TIVA (total intravenous anesthesia) 166tkanka ziarninowa 22tkankowy aktywator plazminogenu 257tlenek azotu 21, 55tlenoterapia 31, 42, 42*, 58
hiperbaryczna 257tłuszcze 261TNF 55TNF-α (tumor necrosis factor) 21TNF-μ 254toceranib 236tolazolina 144torbiel skórzasta 324o-toluidyna 149torakotomia 86TPR (total peripheral resistance) 20tracheotomia 193tramadol 202, 203trankalgezja 157transfuzja krwi 64, 68
powikłania 69 reakcje z nią związane 68
immunologiczne 68, 69hemolityczne 68niehemolityczne 68
nieimmunologiczne 68, 69triada Virchoffa 330, 331trichloroetylen 168triglicerydy 261triklokarbon 83triklosan 83trombocytopatia 25, 26trombocytopenia 59
tła immunologicznego 335trombocyty (płytki krwi) 20, 28, 65, 252, 253, 255
adhezja 20agregacja 204
tromboksan 285A2 204, 331, 337
trombomodulina 55tromboplastyna 21tropokolagen 255trypsyna 269
Uubranko ochronne dla zwierząt 126układ anestetyczny 176
otwarty 176, 178
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
356
układ anestetyczny 176półotwarty 176, 178*
bezzwrotny zastawkowy 178zamknięty 174, 176, 178, 182półzamknięty 176, 178z niskim przepływem gazów 174
unieruchomienie zwierzęcia 85pozycja boczna 86pozycja brzuszna 86pozycja grzbietowa 86
upośledzenie czynności 20mięśnia sercowego 58
uraz 16, 32klatki piersiowej 18przenikający 16reperfuzyjny 330, 338tępy, mechanizm powstawania 17
uszko lewego przedsionka 331uszkodzenie
chrząstki stawowej jatrogenne 98płuc ostre p. ostre uszkodzenie płuc 36reperfuzyjne p. uraz reperfuzyjnyporeperfuzyjne 20, 261
utrata przytomności 158
VVAS (vaccine-associated sarcoma) 312vaccine-site associated sarcoma 312VEGF (vascular endothelial growth factor) 236
Wwalking sutures 293wapno sodowane 174, 181, 182warstwa rogowa naskórka 258washout 338wazopresyna 55, 196wenflon 91, 92, 93węzeł
„babski” 105, 106*, 107chirurgiczny 105, 106
wiązanie 110*, 111płaski 103, 105, 106, 107
wiązanie lewą ręką 109*wiązanie oburącz 107, 108*
płaski niedociągnięty (ześlizgowy) 106wiązanie igłotrzymaczem 197wiązanie ręczne 107
węzły chłonne 214winblastyna 228winkrystyna 228winorelbina 228witamina/-y
C 261
K 25K
131
z grupy B 32wkłucie
do jamy szpikowej (w. śródkostne) 97dosercowe 97dotętnicze 97
włóknik 255, 256, 336włóknina 74włókno
celulozowe 75kolagenowe 254*, 255, 256mięśniowe, naderwanie 243poliestrowe 75polipropylenowe 75
woda utleniona 87worek oddechowy 177, 179*, 180, 183
Ambu 183, 193*wskaźnik
hematokrytowy 25protrombinowy 26
wstrząs 36, 279anafilaktoidalny 337anafilaktyczny 37dystrybucyjny 36, 37, 40hipowolemiczny 27, 31, 33, 37, 45
fazy 38, 39objawy 37
kardiogenny 37, 40neurogenny 37obturacyjny 37, 40pourazowy 37, 40septyczny 37, 61, 331, 335leczenie 41objawy w zależności od typu 38powikłania 36
wstrzyknięcie p. iniekcjawybroczyny 25
krwawe 243wybudzanie 159wykrwawienie 97wykrzepianie wewnątrznaczyniowe 26wymioty 44, 50, 56, 58, 60, 69, 135, 143, 160, 174, 183, 201, 204, 205, 216, 227, 229, 314, 316
krwawe 25wynaczynienie 95
chłonki 243
Zzaburzenia
elektrolitowe 47procesu krzepnięcia 216
zaczerwienienie 20
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
357
zakażenie spowodowane kaniulacją naczynia 96zakrzep 330zakrzepica 95, 330
żył głębokich kończyn 334żyły głównej doczaszkowej 335żyły wrotnej 335
zapalenie 20jąder i najądrzy 53macicy 57naczyń 26
zakrzepowe 95, 96nerek 32
odmiedniczkowe 54ropne 54
otrzewnej 54, 57płuc 62
ropne 54trzustki 331, 332wsierdzia 332
bakteryjne 53zasinienie 242zastawka
jednokierunkowa 177nadciśnieniowa 178
zator 330cewnikowy 96jeździec 332powietrzny 96włóknisto-chrzęstny 334
zatorowośćtętnic udowych 331
żyły głównej doczaszkowej 335żyły wrotnej 335
zatrucieantykoagulantami 25, 31azotanami 189cytrynianem 69tlenkiem węgla 189warfaryną 26
zatrzymanie akcji serca 195, 196zawał 330
mięśnia sercowego 332zbiornik kompresyjny 277zespolenie
jelit bok-do-boku 123jelit koniec-do-boku 123naczynia krwionośnego metodą Carrela 124naczynia tętniczego metodą Lintona 124wrotno-czcze wewnątrzwątrobowe 53
zespółzespół ciasnoty wewnątrzprzedziałowej 338
leczenie 339
niedokrwienie-reperfuzja 330, 339niewydolności wielonarządowej 37, 53, 56ogólnoustrojowej odpowiedzi zapalnej (SIRS) 36, 40, 45, 53, 54, 55, 56*, 62, 64
przyczyny 56objawy 56, 57kryteria diagnostyczne 56
ostrej niewydolności oddechowej 36, 56, 279paranowotworowy 215ponownego ukrwienia 330, 337, 338reperfuzyjny 337wykrzepiania wewnątrznaczyniowego 36, 40, 55, 331, 334, 335
leczenie 58, 55żyły głównej doczaszkowej 335
ziarenkowce Gram-dodatnie 54ziarnina 252, 254, 255, 298, 301ziarninowanie 258, 259, 270
nadmierne 251znieczulenie
epiduralne p. znieczulenie zewnątrzoponowemiejscowe 146, 149
dożylne 150, 161, 166nasiękowe 150podpajęczynówkowe 154, 296powierzchniowe 149
błony śluzowej 149cewki moczowej 150narządów płciowych 150rogówki 150
przewodowe 151zewnątrzoponowe 86, 148, 149, 152, 205
nadoponowe p. znieczulenie zewnątrzoponoweogólne 135, 141, 146, 158, 159, 172, 183
dożylne 160wziewne 167, 176, 183etapy 159
głębokość 159stadia wg Guedela 159
rdzeniowe p. znieczulenie podpajęczynówkoweregionalne 146, 152
zniesienieczucia bólu 146, 158odruchów 146, 158
związkiczynne stosowane w antyseptyce rąk 82fluorowe 75
zwiotczenie mięśni 158
Żżelatyna modyfikowana 50żółtaczka 58, 62
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W P
OLS
KIC
H
358
Aabscessus 318adenocarcinoma 212Aloe vera żel 271, 284anaemia 27anaesthesia 158
localis 146analgesia 146, 158areflexio 146autotransplantatio 297
Bbasalioma 306bradypnoe 37, 62
Ccaesio 242calor 20rcarcinoma planocellulare 307caro luxurians 251Clonorchis sinensis 211combustio 278
bullosa 280erythematosa 279escharotica 280 I ordinis 279II ordinis 280 III ordinis 280 IV ordinis 281
congelatio 283bullosa 283erythematosa 283escharotica 283gangraenosa 283I ordinis 283II ordinis 283III ordinis 283 IV ordinis 283
contusio 242cruor sanguinis 330cystis dermoidalis 324
Skorowidz nazw łacińskich
Ddecubitus 284dehydratatio 44detritus 22dihiscentio 244Dirofilaria immitis 32discospondylitis 53
Eecchymoses 25, 243embolus 330emhysema subcutaneum 328empyema 318, 321endocarditis 62Enterobacteriaceae 54epistaxis 25Escherichia coli 54
Ffasciotomia 339fibrosarcoma 310functio laesa 20
Ggingivitis 53
Hhaemarthrosis 25haematemesis 25haematoma 21, 25, 243haematuria 25haemolysis 27haemopericardium 34haemoperitoneum 33, 34haemorrhagia 21, 24
aortalis 24arterialis 24capillaris 24cardiaca 24parenchymatosa 24
359
primaria 24secundaria 24venosa 24
haemothorax 32hemangiopericytoma 310hypnosis 158hypothalamus 38hypovolaemia 44
Iinfarctus 330inflammatio 20
Kkeloid 252
Lleiomyosarcoma 310liposarcoma 310Lucilia sericata 269lymphoextravasatio 243
Mmastocytoma 313melaena 25, 56meningitis 62myorelaxatio 158myxosarcoma 310
Nneoplasma benignum 212
malignum 212nephroblastoma 213nervus digitalis 152
infraorbitalis 151mandibularis 151medianus 152mentalis 151, 152musculocutaneus 152ophthalmicus 151peroneus communis 152radialis 152tibialis 152ulnaris 152
Ooedema interstitialis 20operatio plastica cutis 287orthopnoe 41
PPasteurella 54papilloma 304peritonitis 54petechiae 25, 243phlegmona 318plexus brachialis 152Pseudomonas 83pyometra 54, 62pyothorax 53, 54, 62
Rrelaxatio 146rubor 20
Ssanatio per primam intentionem 258, 259sepsis 36, 53septicaemia 53Spirocerca lupi 211Staphylococcus 54stratum corneum 258Streptococcus 54
canis 55sugillatio/-nes 21, 243
Ttachycardia 39tachypnoe 39, 57, 58thoracocentesis 32thrombus 330transplantatio cutis 297trichoblastoma 304trichoepithelioma 304trichofolliculoma 304tricholemmoma 304tumor 20
Vvulnus 244
caesum 259conquassatum 245, 259contaminatum 249, 259contusum 245, 259ictum 245, 259incisum 245, 259laceratum 245, 259morsum 245, 259sclopetarium 245, 259septicum 249, 259suppurativum 246, 259
SKO
ROW
IDZ
NAZ
W Ł
ACIŃ
SKIC
H