Chiến tranh tiền tệ VietHR - Ebook

“Chiến tranh tiền tệ” là một cuốn sách của một chuyên gia nghiên cứu kinh tế người Hoa

tại Mỹ. Chủ đề cuốn sách là nói về sự ra đời của tư bản tài chính thế giới và quá trình bành

trướng ra toàn cầu, thao túng và ảnh hưởng đến tất cả các nền kinh tế. "Chiến tranh tiền tệ" là

khái niệm chỉ cách thức bí ẩn và tinh vi mà giới tư bản tài chính ngân hàng đó dùng các công

cụ tiền tệ lũng loạn các nền kinh tế nhằm mục đích kiếm những món lời khổng lồ.

VietHR 1

LỜI MỞ ĐẦU

Cho đến nay, Bill Gates vẫn được giới truyền thông không ngừng ca tụng và được coi là người đàn ông giàu nhất hành tinh với khối tài sản khổng lồ. Nếu tin rằng đó là sự thật thì có nghĩa là bạn đã bị lừa dối. Bởi vì bạn sẽ chẳng bao giờ tìm thấy được bóng dáng của các ông trùm thật sự giàu có trên bảng xếp hạng những người giàu nhất hành tinh này, còn giới truyền thông phương Tây thì đã bị những thế lực “vô hình” của các ông trùm kia khóa miệng.

“Cho đến ngày nay, gia tộc Rothschild vẫn theo đuổi ngành ngân hàng, nhưng nếu bất chợt hỏi 100 người dân ở Bắc Kinh hay Thượng Hải, bạn sẽ thấy rằng, có đến 99 người biết rất rõ về Ngân hàng Hoa Kỳ trong khi chẳng một ai biết được ngân hàng Rothschild là ngân hàng nào.”

o t cuo c, va y ai la othschild Ne u mo t ngươ i la m vie c trong nga nh ta i ch nh ma chưa tư ng nghe đe n ca i te n othschild th cha ng kha c na o mo t ngươ i l nh kho ng bie t Napoleon, sinh vie n nga nh va t ly kho ng bie t instein la ai va y. Ca i te n othschild he t sư c xa la đo i vơ i đa so ngươ i da n Trung uo c cu ng như vơ i ngươ i ie t Nam , tuy nhie n, gia to c na y co mo t sư c a nh hươ ng ra t lơ n đo i vơ i ua khư , hie n ta i va tương lai cu a ngươ i da n Trung uo c cu ng như ngươ i da n kha p nơi tre n the giơ i. Tho ng ua sư đo i la p giư a ta m a nh hươ ng va mư c đo c no i tie ng cu a cu a gia to c othschild đo i vơ i the giơ i hie n ta i, ta co the tha y kha na ng gia u m nh cu a do ng ho na y cao sie u đe n mư c na o. o t cuo c th do ng họ othschild có bao nhiêu tài sản Đây vẫn là điều bí mật của thế giới.

Theo tính toán sơ bộ thì con số đó là vào khoảng 500 tỉ USD! ậy bằng cách nào mà dòng họ othschild đã kiếm được khoản tài sản khổng lồ như vậy Đây là câu chuyện mà cuốn “Chiến tranh tiền tệ” sẽ giãi bày cùng bạn.

Dịch giả HỒ NGỌC MINH

VietHR 2

U I M M I

U

“T i có hai k th ch nh uân đội miền nam trư c m t t i và c cấu tiền t sau lưng t i. Trong hai thế l c này, s uy hiế c a k đ ng sau lưng m i là l n nhất. T i nh n thấy một nguy c trong tư ng lai đang đến g n ch ng ta, khiến ch ng ta lo sợ cho s an nguy c a đất nư c.

c mạnh c a đ ng tiền sẽ tiế t c th ng tr và làm tổn thư ng đến người dân, và đến khi nh ng đ ng tiền cu i c ng t ch t lại trong tay một s k th đất nư c c a ch ng ta sẽ b h h y. Hi n giờ t i lo lắng cho tư ng lai c a đất nư c h n bất c l c nào, th m ch c n h n cả trong t nh hu ng chiến tranh.” [1]

incoln, ổng thống thứ của Mỹ

Ne u no i li ch sư Trung uo c đươ c xoay uanh bơ i như ng cuo c đa u tranh uye n lư c ch nh tri , va ne u kho ng hie u đươ c như ng t nh toa n trong lo ng ca c ba c đe vương th chu ng ta kho ng the hie u tha u đươ c ca i tinh tha n co t lo i cu a li ch sư Trung uo c. Như va y, li ch sư phương Ta y pha t tie n tư ng bươ c theo sư tie n ho a cu a đo ng tie n, ne u kho ng hie u đươ c cơ mưu cu a đo ng tie n th kho ng the na m đươ c nguo n ma ch cu a li ch sư phương Tây.

ua tr nh li ch sư trươ ng tha nh cu a nươ c y đa y ra y như ng sư can thie p va a m mưu cu a ca c the lư c uo c te , trong đo , đie u khie n ngươ i ta sơ nha t ch nh la sư tha m nha p va a m mưu la t đo cu a ca c the lư c ta i ch nh uo c te đo i vơ i nươ c y , nhưng đa y cu ng la đie u cha ng ma y ai bie t.

ie c thie t ke va xa y dư ng che đo da n chu ha u như la ha nh đo ng nga n ca n sư uy hie p cu a ca c the lư c phong kie n chuye n che , va đa thu đươ c hie u ua kha uan ơ phương die n na y, nhưng ba n tha n che đo da n chu la i kho ng co đươ c sư c mie n di ch đa ng tin ca y đo i vơ i như ng ma m be nh che t ngươ i mơ i đươ c sinh ra tư uye n lư c cu a đo ng tie n.

ha na ng pha n đoa n va pho ng ngư cu a che đo da n chu mơ i đo i vơ i hươ ng ta n co ng ch nh cu a chie n lươ c tho ng ua vie c kho ng che uye n pha t ha nh tie n te cu a nga n ha ng uo c te nha m kho ng che toa n bo uo c gia đa xua t hie n như ng lo ho ng lơ n. “Ta p đoa n lơ i nhua n đa c thu sie u tie n te ” va ch nh phu do da n y cho n ra trong thơ i gian hơn mo t tra m na m trươ c cu ng như sau cuo c no i chie n ba c nam đa tie n ha nh như ng cuo c đa u tranh uye t lie t nha m xa y dư ng mo t đi nh che ta i ch nh cu a he tho ng nga n ha ng trung ương tư hư u y . To ng co ng đa co ta t ca to ng tho ng y , nhie u u y vie n uo c ho i kha c đa bo

VietHR 3

ma ng v cuo c chie n giư a hai the lư c na y. Ca c nha sư ho c y đa ch ra ra ng, t le thương vong cu a ca c to ng tho ng y so vơ i thơ i ky chie n tranh the giơ i thư hai co n cao hơn nhie u so vơ i t le thương vong b nh ua n cu a mo t đoa n thu y ua n lu c chie n!

Cu ng vơ i vie c mơ cư a toa n die n ne n ta i ch nh cu a Trung uo c, ca c nga n ha ng uo c te se tha m nha p sa u va o he tho ng ta i ch nh cu a Trung uo c, va ca u chuye n đa xa y ra cho nươ c y ho m ua, lie u se tie p tu c ta i die n ơ Trung uo c hôm nay

Ụ ÁM SÁ LI

To i thư sa u nga y tha ng na m 5, To ng tho ng incoln đa vươ t ua đươ c cuo c no i chie n ke o da i bo n na m đa y tang to c trong muo n va n nguy cơ va gian kho . Cuo i cu ng, na m nga y trươ c khi nha n đươ c tin tha ng lơ i - tươ ng obert ee tho ng l nh ua n đo i mie n nam đa đa u ha ng tươ ng Grant cu a ua n mie n ba c – vị to ng tho ng đa ca m tha y đơ ca ng tha ng hơn.

GENERAL ULYSSES S. GRANT ON HORSEBACK

a trong lu c hư ng ch , o ng đa đe n nha ha t ord ơ ashington đe xem buo i bie u die n. a o lu c 0 giơ 5 phu t, lơ i du ng lu c kho ng co ca n ve be n ca nh, mo t ke sa t thu đa le n tơ i ca nh To ng tho ng, du ng mo t kha u su ng cơ lơ n nha m tha ng va o đa u o ng ma bo p co , incoln bi tru ng đa n đo va t ve ph a trươ c. Sa ng sơ m ho m sau, To ng tho ng ua đơ i.

VietHR 4

ung thu la mo t die n vie n co chu t tie ng ta m khi đo co te n la ohn ilkes Booth. Sau khi a m sa t xong incoln th tay na y hoa ng sơ bo tro n, nga y tha ng hung thu bi ba n che t tre n đươ ng bo tro n. Trong xe ngư a cu a hung thu , ngươ i ta đa pha t hie n tha y ra t nhie u thư tư vie t ba ng ma t ma va mo t so va n du ng ca nha n cu a uda Ben amin - Bo trươ ng Bo chie n tranh cu a Ch nh phu mie n nam va sau na y la Bo trươ ng ngoa i giao, mo t ngươ i co thư c uye n ve ma t ta i ch nh ơ mie n nam đo ng thơ i co mo i uan he ra t tha n ma t vơ i ca c đa i gia nga n ha ng ơ châu Âu.

Sau đo ngươ i na y đa đa o ta u sang nh. Sư kie n incoln bi a m sa t ve sau đa đươ c lan truye n ro ng ra va nhie u ngươ i cho ra ng đa y la mo t a m mưu co uy mo lơ n. Như ng nguơ i tham gia trong a m mưu na y co the la ca c tha nh vie n no i ca c cu a incoln, ca c nga n ha ng ơ Ne ork va hiladenphia, uan chư c cao ca p cu a Ch nh phu mie n nam, giơ i uye n lư c trong nga nh xua t ba n ba o ch va ca c pha n tư no i loa n ơ mie n ba c.

Thời đó có một giả thuyết lan truyền rộng rãi rằng, Booth không hề bị giết chết, mà là được phóng thích, còn thi thể được mai táng sau này là người đồng mưu của anh ta. d in Stanton - Bộ trưởng chiến tranh nắm giữ trọng uyền khi đó đã che dấu chân tướng sự việc. Thoạt nghe thì đây có vẻ là một giả thuyết hoang đường. Thế nhưng, sau khi một loạt các văn kiện bí mật của Bộ trưởng chiến tranh được giải mã vào những năm 30 của thế kỷ 0 thì các nhà sử học đã phát hiện ra một sự thật đầy kinh ngạc về cái chết của Tổng thống incoln, trên thực tế chẳng khác gì lời đồn thổi của thiên hạ.

Otto isenschiml, nhà sử học đầu tiên chuyên nghiên cứu về đề tài này đã gây chấn động cho các đồng nghiệp trên thế giới bằng những phát hiện đầy bất ngờ trong bài viết “Tại sao incoln bị ám sát ”. Sau đó, Theodore oscoe đã cho công bố kết uả nghiên cứu có sức ảnh hưởng rộng rãi hơn nữa bằng cách chỉ ra rằng:

“Ph n l n c c nghiên c u l ch sử c a thế kỷ 19 liên uan đến vi c tổng th ng Lincoln b m s t đều miêu tả s vi c gi ng như một vở bi k ch điển h nh c a nhà h t Ford v y … Chỉ có một s t nh n nh n s vi c như là một cuộc mưu s t Lincoln chết trong tay một tên tội hạm th bỉ … tội hạm hải b trừng hạt theo h lu t; thuyết âm mưu đã b bó chết; cu i c ng Đ c và Mỹ đã giành được thắng lợi, Lincoln cũng đã thuộc về “ u kh ”.

Thế nhưng, vi c giải th ch s ki n m s t tổng th ng vừa kh ng khiến cho người ta hài l ng vừa khó khiến cho người ta khâm h c. Th c tế cho thấy, tên tội hạm liên uan đến c i chết c a Lincoln vẫn đang nhởn nh ngoài v ng h

VietHR 5

lu t.” [2]

Trong ba i vie t “ a nh đo ng ngu xua n” thuo c cuo n ho i ky cu a m nh, ola orrester, cha u ga i cu a te n hung thu , đa no i ra ng, ba pha t hie n tha y ghi che p b mật “ ỵ sĩ rạp xiếc” nights of the Golden Circle đã bị Chính phủ cố ý cất vào trong kho văn kiện, đồng thời bị d in Stanton xếp vào loại tài liệu tuyệt mật. Sau khi Lincoln bị ám sát, bất cứ ai cũng không được tiếp cận với những tài liệu này. Do mối uan hệ huyết thống giữa ola và Booth, hơn nữa, với tư cách là một nhà văn chuyên nghiệp, cuối cùng bà đã trở thành là người đầu tiên được phép đọc những tài liệu này. Trong cuốn sách của mình, bà đã viết rằng:

“Nh ng bao tài li u cũ kỹ th n b này được cất gi trong một két bảo hiểm nằm trong góc khuất gi a n i đ t di t ch c a “âm mưu thẩm h n” và căn h ng trưng bày. Nếu kh ng hải là năm năm trư c, khi đọc nh ng tư li u (ở căn h ng đó) mà t i đã t nh cờ nh n thấy cạnh chiếc t , th có thể chẳng bao giờ t i biết ch ng (tài li u b m t) t n tại.

Nh ng tài li u ở đây có liên uan đến ng nội t i. T i biết ng từng là thành viên c a một tổ ch c b m t. Tổ ch c này ch nh là “Kỵ sĩ rạ xiếc” do Bickley s ng t nên. T i có gi một tấm ảnh c a ng - b c ảnh ng ch chung v i họ, tất cả họ đều ăn m c chỉnh tề. B c ảnh này được h t hi n trong uyển “kinh th nh” c a bà nội t i …t i c n nh bà từng nói rằng ch ng bà (Booth) là “c ng c c a người kh c.” [3]

“Kỵ sĩ rạ xiếc” và các thế lực tài chính New York rốt cuộc có mối uan hệ như thế nào Có bao nhiêu người trong chính phủ của Lincoln đã tham gia vào âm mưu ám sát Lincoln Tại sao các nghiên cứu về cái chết của incolntrong suốt thời gian dài luôn lạc hướng như vậy Cái chết của incoln cũng giống với cái chết của ennedy sau đó 00 năm, đều là sự phối hợp mang tính tổ chức trên uy mô lớn, mọi chứng cứ đều bị bịt đầu mối, mọi sự điều tra đều bị đánh lạc hướng một cách hệ thống, chân tướng của sự việc luôn được che phủ bởi một màn sương lịch sử dày đặc. uo n hie u đươ c đo ng cơ va mưu đo thư c sư đa ng sau vie c incoln bi sa t ha i, chu ng ta ca n pha i t m hie u sa u hơn như ng cuo c đo i đa u trong no lư c kho ng che uye n pha t ha nh tie n te cu a uo c gia na y suo t ua tr nh la p uo c cu a y .

U Á I I Đ L

M

Trong ca c cuo n sa ch gia o khoa li ch sư pha n t ch nguo n cơn cu a cuo c chie n tranh đo c la p ơ y co ra t nhie u ca c nguye n ta c va gia tri vư a toa n die n la i vư a trư u tươ ng đươ c đem ra pha n t ch va tr nh ba y. Nhưng ơ đa y, chu ng ta

VietHR 6

se nh n tư mo t go c đo kha c đe t m hie u sa u hơn bo i ca nh ta i ch nh cu ng như vai tro ha t nha n cu a no trong cuo c ca ch ma ng na y.

Đa so như ng ngươ i đe n y mưu sinh sơ m nha t ch nh la như ng cu ng da n he t sư c nghe o kho , ngoa i như ng ha nh ly đơn gia n đem theo ha u như ho cha ng co ta i sa n hay tie n ba c g . Thơ i đo , ơ mie n ba c y ngươ i ta va n chưa kha m pha ra như ng mo va ng ba c lơ n như sau na y, cho ne n nguo n tie n te lưu tho ng tre n thi trươ ng cư c ky thie u hu t. The m va o đo la t le nha p sie u cu a nh uo c đa khie n cho mo t lươ ng lơ n tie n va ng ba c cha y ve uo c gia cu a xư sơ sương mu na y, va đie u đo ca ng la m ta ng the m t nh tra ng tha m hu t lươ ng tie n lưu thông [4].

ha n lơ n ha ng ho a va di ch vu do như ng ngươ i da n di cư mơ i cu a mie n Ba c y la m ra tư sư lao đo ng kho nho c đa kho ng the đươ c trao đo i hie u ua do tha m hu t lươ ng tie n lưu tho ng, tư đo đa ga y ca n trơ nghie m tro ng đe n bươ c pha t trie n cu a ne n kinh te . Đe ư ng pho vơ i va n đe nan gia i na y, ngươ i ta buo c pha i sư du ng ca c loa i tie n te thay the kha c đe tie n ha nh mua ba n ha ng ho a. Cha ng ha n, ca c ha ng ho a đươ c cha p nha n vơ i mư c đo cao như da va lo ng đo ng va t, vo o c, thuo c la , ga o, lu a ma ch, ngo đươ c sư du ng như mo t loa i tie n. Ch rie ng ơ mie n ba c Carolina, tư na m 5 đa co hơn loa i ha ng ho a đươ c du ng như tie n te uy đi nh egal Tender , Ch nh phu va ngươ i da n co the du ng như ng ha ng ho a na y đe tie n ha nh ca c hoa t đo ng giao di ch như đo ng thue , tra nơ , mua ba n di ch vu ha ng ho a. hi đo ta t ca như ng loa i tie n te thay the na y đe u la y đo ng ba ng nh la m tie u chua n t nh toa n.

Trong hoa t đo ng thư c te , do gia tha nh, uy ca ch, mư c đo cha p nha n va t nh cha t co the lưu giư la u cu a ca c loa i ha ng ho a na y kha c nhau, ne n ra t kho cho vie c đo lươ ng theo tie u chua n. mư c đo na o đo , chu ng đa cư u va n đươ c t nh tra ng tha m hu t tie n lưu tho ng đang ca p ba ch, nhưng no cu ng đa ta o ne n t nh tra ng tha t co chai cho sư pha t trie n cu a ne n kinh te ha ng ho a.[5]

Sư thie u hu t tie n kim loa i trong thơ i gian da i va sư ba t tie n trong vie c sư du ng ca c loa i tie n hie n va t thay the đa thu c đa y Ch nh phu thoa t ra kho i lo i tư duy truye n tho ng, va ba t đa u mo t thư nghie m hoa n toa n mơ i: du ng loa i tie n gia y co te n la Colonial Scrip đe in tie n – loa i tie n chua n đươ c pha p lua t uy đi nh tho ng nha t. Sư kha c bie t lơ n nha t giư a loa i tie n gia y na y so vơ i chi phie u nga n ha ng đang lưu ha nh ơ cha u u ch nh la no kho ng co ba t cư khoa n hie n va t va ng hay ba c na o ba o đa m ma ch la mo t loa i tie n t n du ng Ch nh phu . o i ngươ i trong xa ho i đe u ca n pha i đo ng thue cho Ch nh phu , ma ch ca n Ch nh phu tie p nha n loa i tie n gia y na y như ba ng chư ng cu a vie c no p thue , th no đa co đa y đu ca c ye u to cơ ba n đe lưu tho ng tre n thi trươ ng. oa i tie n mơ i na y ua nhie n đa thu c đa y sư pha t tie n nhanh cho ng cu a ne n kinh te xa ho i, ca c giao di ch ha ng ho a cu ng nga y ca ng trơ ne n nho n nhi p. u c na y, dam Smith cu a nươ c nh cu ng đa chu y đe n sư the nghie m tie n te mơ i na y cu a Ch nh phu

VietHR 7

thuo c đi a ơ ba c y , va o ng hie u kha ro vai tro k ch th ch to lơ n đo i vơ i thương ma i cu a loa i tie n gia y na y, đa c bie t la đo i vơ i khu vư c ba c y đang thie u hu t tie n kim loa i.

Ông cho rằng, “vi c mua b n trên c sở t n d ng khiến cho c c thư ng gia có thể đ nh kỳ kết to n s dư t n d ng gi a c c bên theo m i th ng ho c m i năm, và điều này đã giảm thiểu s bất ti n (trong giao d ch). Một h th ng tiền giấy được uản l t t kh ng nh ng tạo ra s thu n ti n trong sử d ng mà c n có thể có rất nhiều ưu thế trong một s t nh hu ng nào đó.” [6]

Nhưng mo t loa i tie n te kho ng co the cha p la ke thu tư nhie n cu a ca c nga n ha ng, bơ i v ne u kho ng co ca c khoa n vay cu a Ch nh phu la m the cha p th Ch nh phu cu ng kho ng ca n pha i vay ca c khoa n tie n kim loa i vo n ra t thie u hu t thơ i ba y giơ , va như va y, ua ca n lơ n nha t tre n tay cu a ca c nga n ha ng trong cho c la t cu ng ma t đi uy lư c.

Benjamin Franklin

Trong cuộc vi hành của Benjamin Franklin đe n nươ c nh va o na m 3, khi được vi chu ua n cu a Nga n ha ng nh ho i ve nguye n nha n pha t trie n thi nh vươ ng cu a thuo c đi a ơ cha u lu c mơ i, ranklin đa tra lơ i ra ng: “Điều này rất đ n giản. đất thuộc đ a, ch ng t i h t hành tiền t c a riêng m nh, gọi là ch ng chỉ thuộc đ a . Ch ng t i căn c vào nhu c u c a thư ng nghi và c ng nghi để h t hành một lượng tiền t cân đ i, như v y, sản hẩm rất d dàng chuyển từ tay người sản xuất đến tay người tiêu d ng. ng hư ng th c này, ch ng t i tạo ra loại tiền giấy c a riêng m nh, đ ng thời bảo đảm s c mua c a nó, và (Ch nh h ) c a ch ng t i kh ng c n hải trả lợi t c cho bất kỳ ai.” [7]

oa i tie n mơ i na y ta t nhie n se da n đe n vie c thuo c đi a cha u y thoa t ly kho i sư kho ng che cu a nga n ha ng nh uo c.

Ca c nga n ha ng nh to ra pha n no va ba t tay nhau ha nh đo ng. Nghi vie n nh dươ i sư kho ng che cu a ca c nha nga n ha ng đa tho ng ua “Đa o lua t tie n te ”

VietHR 8

Currency ct va o na m , theo đo , Nghi vie n nghie m ca m ca c bang trong thuo c đi a cha u y in a n va pha t ha nh tie n gia y cu a rie ng m nh, đo ng thơ i ye u ca u Ch nh phu ca c nơi na y pha i sư du ng toa n bo va ng va ba c đe đo ng như ng khoa n thue cho ch nh phu nh uo c.

Franklin đã miêu tả một c ch đau đ n về h u uả kinh tế nghiêm trọng do đạo lu t này mang lại cho c c bang ở x thuộc đ a như sau, “chỉ trong một năm, t nh h nh (thuộc đ a) đã hoàn toàn đảo ngược, thời kỳ h n th nh đã kết th c, kinh tế suy tho i nghiêm trọng đến m c từ đường h cho đến bến cảng đều tràn ng nh ng đ m người thất nghi .” [8]

“Nếu như ngân hàng nh kh ng tư c đoạt uyền h t hành tiền t c a x thuộc đ a, th người dân c a x thuộc đ a sẽ vui v đóng c c khoản thuế trà và c c sản hẩm kh c. lu t này đã gây nên t nh trạng thất nghi và s bất mãn. thuộc đ a kh ng thể h t hành được tiền t c a m nh, từ đó sẽ kh ng thể tho t khỏi s kh ng chế c a u c vư ng eorge đ tam và ngân hàng u c tế một c ch vĩnh vi n, là nguyên nhân chủ yếu gây ra cuộc chiến tranh độc l ở Mỹ ” [9]

Statue of Thomas Jefferson at the University of Virginia, Charlottesville, VA

Như ng ngươ i đa t ne n mo ng xa y dư ng ne n ơ p chu ng uo c oa y co sư nha n thư c tương đo i sa ng suo t ve sư kho ng che cu a Nga n ha ng nh đo i vơ i ne n ch nh tri cu a nươ c nh va sư ba t co ng đo i vơ i ngươ i da n. Ngươ i hoa n tha nh ba n “Tuyên ngôn Đ y no i tie ng khi ch mơ i 33 tuo i ch nh la Thomas efferson - To ng tho ng thư ba cu a nươ c y , ngươ i co mo t ca u danh ngo n ca nh ba o ngươ i đơ i ra ng:

“Nếu cuối cùng người dân Mỹ đ cho ngân hàng tư nhân khống chế đư c sự hát hành tiền tệ của quốc gia thì những ngân hàng này trước hết s thông qua việc t ng lạm hát tiền tệ, sau đó thông qua việc th t ch t tiền tệ đ tước đoạt tài sản của người dân, cho đến một ngày, khi con cái của h thức tỉnh, thì h đ mất đi nhà c a vườn tư c của mình và miền đất mà cha ông h đ t ng khẩn hoang khai há.” [10]

Sau hơn 00 na m khi la ng nghe la i ca u no i na y cu a efferson đươ c pha t ngo n va o na m , chu ng ta va n kho ng kho i kinh nga c trươ c sư ch nh xa c đe n kinh ngươ i trong như ng lơ i no i cu a o ng. Nga y nay, ca c nga n ha ng tư nha n

VietHR 9

ua nhie n đa pha t ha nh hơn lươ ng lưu tho ng tie n te uo c gia cu a y , ngươ i da n y ua nhie n cu ng ma c nơ nga n ha ng vơ i khoa n tie n le n đe n con so thie n va n - .000 t đo -la y - va co le mo t nga y na o đo khi ho thư c t nh th cu ng se tha y ra ng m nh đa ma t đi nha cư a vươ n tươ c va ta i sa n, gio ng như đa tư ng xa y ra va o na m 1929.

hi xem xe t ky li ch sư va tương lai, n ng ng n ng ng ng ng n n M ng: “ u uy n n uy n g ng n u g [11]

---------------------------------------------------------

[ ] braham incoln, Thư gửi illiam lkins, / / .

[2] G. Edward Griffin, Sinh vật từ đảo ekyll (The Creature from Jekyll Island ) - American Media, Westlake Village, CA 2002, tr. 393.

[3] Izola Forrester, Đạo luật ngu xuẩn This One ad ct - Boston: Hale, Cushman & Flint , 1937, tr. 359.

[4] Glyn Davis, ịch sử tiền tệ từ thời cổ đại đến nay (History of Money From Ancient Times to The Present Day) - University of Wales Press 2002, tr. 458.

[5] Sách đã dẫn, tr. 5 .

[6] Adam Smith, Của cải của các uốc gia (Wealth of Nations), , cuốn , Chương ột.

[7] Charles G. Binderup, Ben amin ranklin đã biến nước nh thành một uốc gia phồn thịnh như thế nào How Benjamin Franklin Made New England Prosperous, 1941.

[ ] Sách đã dẫn.

[ ] Sách đã dẫn.

[ 0] Năm , uốc hội oa ỳ họp để thông ua việc thay thế Điều khoản iên bang bằng iến pháp.

[11] Hiến pháp ỹ, điều , khoản .

VietHR 10

I U

ĐẦU IÊ Ợ U ( 79 -1811):

Thomas Jefferson

" A private central bank issuing the public currency is a greater menace to the liberties of the people than a standing army"

T i tin chắc rằng, s đe dọa c a tổ ch c ngân hàng đ i v i t do c a ch ng ta c n nghiêm trọng h n uy l c uân s c a k th . Họ đã tạo ra một t ng l u tộc r ng rỉnh tiền bạc và coi thường ch nh h . uyền h t hành tiền t hải được đoạt lại từ tay ngân hàng, nó hải thuộc về nh ng người ch th c s c a nó – nhân dân. [12]

Thomas Jefferson,1802

lexander amilton la mo t nha n va t co ta m a nh hươ ng uan tro ng trong mo i uan he ma t thie t vơ i do ng ho othschild. Sinh ra ơ ua n đa o Ta y n Đo thuo c nh, amilton đe n y vơ i te n tuo i, danh t nh va nơi xua t tha n đươ c da u k n, sau đo ke t ho n cu ng co con ga i cu a mo t gia đ nh gia u co ơ Ne ork. a theo như ng bie n lai chuye n khoa n co n lưu trư ơ ba o ta ng nh uo c, chu ng ta co the tha y ra ng, amilton đa tư ng tie p nha n sư trơ giu p cu a do ng ho Rothschild. [13]

VietHR 11

Alexander Hamilton

Na m , amilton đa đươ c To ng tho ng ashington bo nhie m la m Bo trươ ng thư nha t Bo ta i ch nh, va chi u tra ch nhie m ve he tho ng nga n ha ng trung ương cu a y . Na m 0, đo i ma t vơ i như ng kho kha n kinh te va khu ng hoa ng nơ na n sau cuo c chie n tranh đo c la p, o ng ta kie n uye t đe nghi uo c ho i tha nh la p mo t nga n ha ng trung ương tư nha n kie u như nga n ha ng nh đe phu tra ch hoa n toa n vie c pha t ha nh tie n te . a p lua n cu a o ng ta la : v i tr sở đ t tại Philadel hia, Ngân hàng trung ư ng tư nhân sẽ cho xây d ng chi nh nh c a m nh tại c c n i, tiền và ngu n thuế c a Ch nh h c n hải đ t trong h th ng c a ngân hàng này, ngân hàng này h c tr ch vi c h t hành tiền t u c gia để thỏa mãn nhu c u h t triển kinh tế, cho vay và thu lợi nhu n từ Ch nh h Mỹ. i tr cổ h n c a ngân hàng này là 10 tri u đ -la Mỹ, trong đó tư nhân nắm gi 0 cổ h n, 0 c n lại thuộc về Ch nh h Mỹ. Cổ đ ng b u ra 0 người trong s người c a hội đ ng uản tr , người c n lại do Ch nh h bổ nhi m.

amilton đa i die n cho lơ i ch cu a giai ca p tho ng tri tinh anh oa y . O ng ta tư ng ch ra ra ng, “mọi xã hội đều hân chia thành đa s và thiểu s . Thiểu s xuất thân từ c c gia đ nh danh gia vọng tộc, c n đa s ch nh là dân đen. Trư c nh ng r i loạn và biến động, nhóm đa s thường rất t khả năng đưa ra được s h n đo n và uyết đ nh ch nh x c.”

a efferson th đa i die n cho lơ i ch cu a nha n da n, đo i vơ i uan đie m cu a amilton, ca u tra lơ i cu a o ng la , “ch ng t i cho rằng chân l sau đây là kh ng c n hải ch ng minh Mọi người sinh ra đều có uyền b nh đẳng, tạo hóa cho họ nh ng uyền kh ng ai có thể tư c đoạt được, trong nh ng uyền ấy có uyền

VietHR 12

được s ng, uyền t do và uyền mưu c u hạnh h c.”

iên uan đến vấn đề chế độ ngân hàng trung ương tư nhân, cả hai bên đều chĩa mũi nhọn công kích vào nhau.

Hamilton cho rằng, “nếu như không đem l i ích và của cải của những cá nhân có tiền trong x hội t h lại với nhau thì x hội này không th thành công” [14] “Công trái quốc gia, nếu không hải là quá nhiều, thì cũng hải là hạnh húc của quốc gia chúng ta ”[15]

efferson phản pháo rằng, “ ự đe d a của một tổ chức ngân hàng đối với tự do của chúng ta c n nghiêm tr ng h n uy lực quân sự của k thù” [16] “Chúng ta vĩnh viễn không th chấ nh n việc cho hé giai cấ cầm quyền t ng thêm n trên đầu trên cổ của nhân dân ”[17]

George Washington

Tha ng na m , khi phương a n cu a amilton đươ c giao cho uo c ho i tha o lua n, ngay la p tư c đa da n đe n sư tranh lua n gay ga t chưa tư ng co . Cuo i cu ng, thươ ng nghi vie n đa tho ng ua phương a n na y vơ i đa so phie u u ng ho , va cu ng vươ t ua a i ha nghi vie n vơ i so phie u 3 / 0. u c na y, to ng tho ng ashington đang trong t nh tra ng pha i xư ly khu ng hoa ng nơ nghie m tro ng va đa bi đa y va o the pha n va n cư c đo . O ng đa ho i y kie n efferson va adison - Bo trươ ng ngoa i giao cu a oa y thơ i đo . Như ng ngươ i na y đa ch ro ra ng ra ng, đe a n na y xung đo t vơ i hie n pha p. ie n pha p trao uye n cho uo c ho i pha t ha nh tie n te , nhưng uo c ho i kho ng đươ c uye n pha t ha nh tie n te cho ba t cư nga n ha ng tư nha n na o. ie n nhie n, như ng pha n t ch na y đa ta c đo ng sa u sa c đe n to ng tho ng, tha m ch o ng ta đa uye t ta m phu nha n pha p

VietHR 13

le nh na y đe n cu ng.

Madison

Sau khi bie t đươ c tin tư c na y, amilton ta p tư c thuye t phu c ashington, như ng so sa ch so lie u cu a amilton ơ cương vi Bo trươ ng ta i ch nh to ra ca ng co sư c thuye t phu c nhie u hơn: nếu kh ng thành l ngân hàng trung ư ng để nh n s đ u tư c a nư c ngoài đổ vào th Ch nh h sẽ s đổ rất nhanh. Cu i c ng, nh ng nguy c trư c mắt đã đảo nh ng suy nghĩ lâu dài cho tư ng lai. Ngày th ng năm 1 9 , Tổng th ng ashington đã đ t b t k trao uyền thành l ngân hàng trung ư ng th nhất c a Mỹ v i thời gian hi u l c trong 0 năm.[18]

Ca c nha ta i phie t nga n ha ng uo c te cuo i cu ng đa gia nh đươ c tha ng lơ i uan tro ng. Đe n na m , tư ba n ngoa i uo c đa chie m đươ c trie u trong to ng so 0 trie u co pha n go c, Nga n ha ng nh va Nathan othschild trơ tha nh co đo ng chu ye u cu a Nga n ha ng Trung ương y – Ngân hàng thứ nhất của H chủng quốc Hoa Kỳ (The First Bank of the United States)[19]

amilton cuo i cu ng trơ ne n vo cu ng gia u co . Nga n tha ng thư nha t sau na y cu ng vơ i co ng ty anhattan Ne ork do lan Bo tha nh la p đa trơ tha nh Nga n ha ng thư nha t cu a pho all. Na m 55, no đa đươ c sa p nha p vơ i Nga n ha ng Chase cu a ockefeller va trơ tha nh Nga n ha ng Chase anhattan Bank.

Rockefeller

Chính phủ tỏ rõ khát vọng cực độ đối với tiền tài, phù hợp với mong đợi của ngân hàng trung ương tư nhân – ngân hàng đang nóng lòng trông chờ chính phủ vay nợ. Chỉ trong vòng năm năm ngắn ngủi kể từ khi ngân hàng

VietHR 14

trung ương thành lập – , số nợ vay của chính phủ ỹ đã tăng thêm , triệu USD.

Na m , efferson đa no i mo t ca ch đa y ho i tie c ra ng “T i th t s hy vọng ch ng ta có thể sửa ch a, chỉnh sửa thêm cho bản hiến h , loại bỏ uyền vay nợ c a Ch nh h ”.[20]

Sau khi tru ng cư to ng tho ng kho a thư ba 0 – 0 , To ng tho ng efferson đa no lư c kho ng ngư ng ho ng phe bo Nga n ha ng thư nha t cu a y , va đe n khi hoa t đo ng cu a nga n ha ng sa p ma n ha n va o na m th sư đa u sư c giư a đo i be n đa đe n mư c cư c đie m. a nghi vie n đa phu uye t đe a n ke o da i thơ i ha n kinh doanh cu a nga n ha ng vơ i 5 phie u thua n va phie u cho ng, co n thươ ng nghi vie n th ơ the gia ng co / . a n na y, pho to ng tho ng đa pha vơ the be ta c ba ng mo t phie u phu uye t uan tro ng va mo t uye t đi nh đươ c tho ng ua nga y 3 tha ng 3 na m , theo đo , Nga n ha ng thư nha t cu a y pha i đo ng cư a.[21]

First Bank of the United States

u c na y, Nathan othschild đang tra n giư ơ ondon, khi hay tin đa no i tra n lo i đ nh. O ng ta no i mo t ca ch đe do a ra ng: “Ho c là ngân hàng (Ngân hàng th nhất Mỹ) được uyền kéo dài thời hạn kinh doanh, ho c là nư c Mỹ sẽ hải đ i m t v i một cuộc chiến tranh tai họa nhất.” Nhưng đa p la i lơ i tha ch thư c a y cu a Nathan, Ch nh phu y va n kho ng he đưa ra ba t cư ha nh đo ng na o, Nathan la p tư c đa p tra : “Hãy dạy cho nh ng người Mỹ v l này một bài học, hãy đưa ch ng trở về thời kỳ thuộc đ a.”

e t ua la ma y tha ng sau, cuo c chie n tranh na m giư a nh va y đa no ra. Cuo c chie n đa ke o da i suo t ba na m, mu c đ ch cu a othschild la he t sư c ro ra ng. o pha i đa nh cho đe n khi như ng khoa n nơ cu a Ch nh phu y cha t cao như nu i, va ch nh phu y ro t cuo c kho ng the kho ng đa u ha ng, pha i nhươ ng bo đe cho ho đươ c tie p tu c chi pho i nga n ha ng trung ương mơ i tho i. e t ua la khoa n nơ cu a Ch nh phu y đa ta ng vo t tư 5 trie u đo -la le n đe n trie u đo -la, đe ro i cuo i cu ng, va o na m 5, Ch nh phu y cu ng đa pha i chi u khua t

VietHR 15

phu c. Nga y 5 tha ng na m 5, to ng tho ng adison đa đe xua t tha nh la p nga n ha ng trung ương thư hai, ke t ua la Ngân hàng thứ hai của nước Mỹ The Bank of the United States đa đươ c khai sinh va o na m – 1832).

President James Madison

The second Bank of the United States

VietHR 16

S Ở L I U ( – 1832)

chi h i c a c c c cấu ngân hàng đ i v i th c nhân dân tất yếu sẽ b h v , nếu kh ng th s chi h i này sẽ h v đất nư c ch ng ta.[22]

Thư cu a efferson gư i cho unroe To ng tho ng thư 5 cu a hoa y na m 5

Nga n ha ng thư hai cu a y đươ c ca p phe p kinh doanh tư như ng na m 0 vơ i to ng so vo n co pha n le n đe n 35 trie u đo -la y , trong đo 0 vo n do tư nha n chie m giư , 0 vo n co n la i thuo c ve Ch nh phu [23]. a cu ng gio ng như nga n ha ng thư nha t, othschild cu ng na m cha c uye n lư c cu a nga n ha ng thư hai.

Năm , ndre ackson tham gia tranh cư to ng tho ng. Trong mo t la n pha t bie u trươ c ca c nga n ha ng, o ng đa kho ng nga n nga i ma no i ra ng: “C c ngài là một lũ rắn độc. T i mu n uét sạch c c ngài, nhân danh Ch a, nhất đ nh t i sẽ uét sạch c c ngài. Nếu như người dân biết được tiền t và h th ng ngân hàng c a ch ng t i kh ng minh bạch như thế nào, th ngay trư c s ng ngày mai sẽ nổ ra cuộc c ch mạng.”

hi đươ c ba u la m to ng tho ng na m , ndre ackson uye t ta m phe bo Ngân ha ng thư hai. O ng ch ra ra ng: “nếu hiến h trao uyền cho u c hội h t hành tiền t , v y th hãy để cho u c hội th c thi uyền c a m nh, ch kh ng hải là để u c hội trao uyền đó cho bất c c nhân hay c ng ty nào.” Trong to ng so .000 nha n vie n đang la m vie c cho Ch nh phu lie n bang, o ng đa cho sa tha i hơn 000 nha n vie n co lie n uan đe n nga n ha ng.

General Hero Andrew Jackson . At the battle of New Orleans on January 8, 1815, with a small army of volunteers, General Jackson defeated 10,000 British veterans of the campaign against Napoleon in Europe.

VietHR 17

General Andrew Jackson was the hero of The Battle of New Orleans on January 8, 1815

President Andrew Jackson called the Bank a monster and was determined to pull all its teeth. He said:

"I am ready with the screws to draw every tooth and then the stumps."

Na m 3 , ackson tham gia tranh cư nhie m ky thư hai. Ne u o ng tha ng cư , th thơ i gian hoa t đo ng cu a nga n ha ng thư hai se ke t thu c trong nhie m ky tie p theo cu a o ng va o na m 3 . o i ngươ i đe u bie t ca m tươ ng cu a to ng tho ng đo i vơ i nga n ha ng thư hai, va đe tra nh t nh tra ng “đe m da i la m mo ng”, nga n ha ng đa ngh ca ch đe co đươ c gia y phe p kinh doanh đa c bie t ke o da i the m 0 na m nư a trươ c khi die n ra cuo c to ng tuye n cư . Đo ng thơ i vơ i vie c na y, ca c nga n ha ng cu ng đa kho ng tie c chi ra khoa n tie n 3 trie u đo -la đe u ng ho cho uy tranh cư cu a enry Clay - đo i thu cu a To ng tho ng ackson, trong khi kha u hie u tranh cư cu a ackson la “Có ackson thì không có ngân hàng” Cuo i

VietHR 18

cu ng, Jackson đa gia nh tha ng lơ i vơ i so phie u a p đa o.

Đe a n ke o da i thơ i ha n gia y phe p kinh doanh nga n ha ng đa đươ c tho ng ua ta i thươ ng nghi vie n vơ i so phie u / 0, va vươ t ua cư a ha nghi vie n vơ i so phie u / 5[24]. Ỷ vào sư ha u thua n cu a đe uo c ta i ch nh othschild hu ng ma nh ơ cha u u, Biddle - chu ti ch nga n ha ng thư hai - cha ng coi To ng tho ng ra g . Trong khi thie n ha ba n ta n xo n xao ra ng đe a n ke o da i thơ i ha n kinh doanh cu a nga n ha ng se bi ackson phu uye t, Biddle đa le n gio ng tuye n bo “Nếu ông ta hủ quyết đề án, thì tôi s hủ quyết ông ta ”

Nicholas Biddle . He graduated from the University of Pennsylvania at the age of 13 and from Princeton at 17. He mastered the secret science of paper money and banking at an early age.

He was head of the 2nd Bank of the U.S. With many Congressmen and Senators financially beholden to him, he wielded great political power. He deliberately created a banking panic and a depression for the purpose of frightening the voters and blaming it on President Jackson. Biddle was later arrested and charged with fraud but his powerful protectors shielded him from justice . . . in this life.

o t cu c, ackson đa phu uye t kho ng chu t do dư đo i vơ i đe a n ke o da i thơ i ha n kinh doanh cu a nga n ha ng thư hai. O ng co n le nh cho Bo trươ ng ta i ch nh la p tư c ye u ca u ca c cơ uan dư trư cu a Ch nh phu ru t ngay ca c khoa n tie n tie t kie m tư ta i khoa n cu a nga n ha ng thư hai, chuye n va o ca c ta i khoa n cu a nga n ha ng ơ ca c bang.

Nga y tha ng na m 35, To ng tho ng ackson đa tra xong khoa n nơ cuo i cu ng cu a đa t nươ c, đa y la la n duy nha t trong li ch sư nươ c y , Ch nh phu đa gia m khoa n nơ uo c gia xuo ng mư c 0, đo ng thơ i co n ta o ra mo t khoa n tha ng dư tri gia 35 trie u đo -la y . Ca c nha sư ho c đa nh gia tha nh tư u v đa i na y ra ng “đây là vinh dự sáng lạng nhất của tổng thống, cũng là sự cống hiến quan tr ng nhất mà ông đ làm cho đất nước này ” Tờ Boston Post đa xem vie c na y gio ng như sư kie n Chu a đuo i ngươ i cho vay tie n ra kho i tha nh đươ ng va y.

VietHR 19

“ MU I I I S I

Nga y 30 tha ng na m 35, To ng tho ng ndre ackson đe n Capital ill tham dư tang le cu a mo t nghi s uo c ho i. ichard aurence - mo t tay thơ sơn tha t nghie p đe n tư nh - đa le n theo To ng tho ng ndre ackson, trong tu i a o

khoa c cu a anh ta da u sa n hai kha u su ng đa na p đa y đa n. hi To ng tho ng tie n va o pho ng nghi thư c tang le , a rence va n co n ca ch To ng tho ng mo t khoa ng kha xa. a n nha n na i chơ thơ i cơ to t hơn đe ha nh đo ng. Sau khi nghi thư c ke t thu c, ha n na p va o giư a hai ha ng co t, nơi ma ha n bie t cha c cha n to ng tho ng pha i đi ua. ư a đu ng lu c To ng tho ng bươ c đe n, ha n tư ph a sau co t xo ng ra,

bo p co su ng ba n tha ng va o To ng tho ng trong khoa ng ca ch chưa đa y hai me t. Nhưng ra t may đa n bi le p, nên aurence đa kho ng the ha sa t đươ c To ng tho ng. hi đo , mo i ngươ i xung uanh đe u he t sư c hoa ng ho t. Nhưng vi to ng tho ng tuo i na y va n to ra b nh t nh đo i ma t vơ i te n sa t thu , va theo ba n na ng, o ng đưa ca y ga y cu a m nh le n đe tư ve . ie n đo , te n sa t thu la i tie p tu c mo c kha u su ng thư hai ra va bo p co , nhưng đa n va n bi le p. Đa y la to ng tho ng đa u tie n cu a y bi a m sa t, va tha t may ma n la o ng đa thoa t che t. Tho ng thươ ng, t le ca hai kha u su ng đe u le p đa n ch la / 5000 ma tho i.

Te n sa t nha n 3 tuo i na y tư xưng la ngươ i thư a ke hơ p pha p cu a uo c vương nh, va ha n cho ra ng, to ng tho ng y đa gie t che t cha ha n, la i co n cư tuye t đe ha n co đươ c mo t khoa n tie n lơ n. Sau đo , ta i to a a n, ch sau na m phu t tha m tra, to a đa pha n uye t la te n sa t nha n na y ma c be nh ta m tha n, ne n kho ng truy cư u tra ch nhie m h nh sư đo i vơ i ha n. Tư đo ve sau, be nh ta m tha n trơ tha nh ca i cơ th ch hơ p nha t đe cha y to i cu a ca c sa t thu .

Nga y tha ng na m 35, To ng tho ng ackson đa tra xong khoa n nơ cuo i cu ng cu a đa t nươ c. Cuo i tha ng Gie ng, tư c la nga y 30 tha ng , vu a m sa t xa y ra. ie n uan đe n te n hung thu ichard aurence, Griffin đa vie t trong sa ch cu a o ng ra ng: “Tên s t th này ho c là b b nh tâm th n th t, ho c là giả b nh để h ng tho t khỏi s trừng tr nghiêm minh c a h lu t. au này, hắn đã khua m i m a mé nói v i người kh c rằng hắn có m i uan h m t thiết v i nh ng người có uyền thế ở châu u, và hắn đã được h a là nếu có b bắt th sẽ được

VietHR 20

bảo v .” [21]

Nga y tha ng na m 5, To ng tho ng Jackson qua đơ i. Tre n bia mo cu a o ng ch co mo t ca u no i duy nha t, “ a đ giết đư c ngân hàng ”

Nga n ha ng Trung ương y la i mo t la n nư a bi vo hie u ho a, da n đe n sư tra đu a nghie m kha c cu a ph a nh, nươ c nh la p tư c đ nh ch ca c khoa n cho vay đo i vơ i nươ c y , trong đo co chie u ta n thu lươ ng cung ư ng tie n va ng cu a nươ c y . Ne n ta i ch nh cu a nươ c nh khi đo dươ i sư va n ha nh va thao ta c cu a othschild, đa co đươ c lươ ng lưu tho ng tie n va ng vơ i uy mo lơ n nha t. Tho ng ua ca c khoa n tie n cho vay va sư va n ha nh cu a nga n ha ng trung ương y , no đa kho ng che hoa n toa n vie c cung ư ng tie n te cu a y .

Sau khi đơn xin ke o da i thơ i ha n cu a nga n ha ng thư hai nươ c y bi To ng tho ng phu uye t, chu ti ch nga n ha ng thư hai đa khơ i đo ng vie c “phu uye t” đo i vơ i To ng tho ng. Nga n ha ng thư hai tuye n bo la p tư c thu ho i ca c khoa n đa cho vay, đ nh ch ta t ca ca c khoa n vay mơ i. Ca c nga n ha ng chu ye u ơ cha u u do do ng ho othschild thao tu ng cu ng đo ng thơ i kho ng che vo ng uay lưu chuye n tie n te cu a nươ c y , đa y nươ c y rơi va o t nh the su t gia m lươ ng lưu tho ng tie n te “do con ngươ i ga y ra” mo t ca ch nghie m tro ng, cuo i cu ng da n đe n “cuo c khu ng hoa ng na m 3 ”, kinh te y rơi va o t nh tra ng suy thoa i nghie m tro ng trong suo t hơn 5 na m, sư c pha hoa i cu a no lơ n chưa tư ng tha y, ga y ne n thơ i ky đie u ta n cu a ne n kinh te y ke o da i ma i đe n na m .

“Cuo c khu ng hoa ng na m 5 ” tie p sau “cuo c khu ng khoa ng na m 3 ”, ro i cuo c khu ng hoa ng na m 0 mo t la n nư a đa xa c nha n ca u no i cu a Rothschild: “Chỉ cần có th khống chế việc hát hành tiền tệ của một quốc gia thì ta không cần hải quan tâm rằng ai đ đ t ra há lu t ”

I U M I “ I Đ L

Na m 3 , artin . Bran - ngươ i ke nhie m đươ c To ng tho ng ackson u ng ho - tie p ua n Nha tra ng. Tha ch thư c lơ n nha t cu a o ng la la m the na o đe kha c phu c nguy cơ khu ng hoa ng nghie m tro ng do nga n ha ng uo c te tha t cha t nguo n cung ư ng tie n. Sa ch lươ c tie n phong cu a o ng la xa y dư ng “ ng n ndependent Treasury System , ru t toa n bo tie n te do Bo ta i ch nh kie m soa t kho i he tho ng nga n ha ng tư nha n, ro i gư i va o trong he tho ng cu a m nh ơ Bo ta i ch nh. Ca c nha sư ho c go i ha nh đo ng na y la “cuộc ly h n gi a tài ch nh và ngân hàng”. hơ i nguo n cu a “he tho ng ta i ch nh đo c la p” la khi To ng tho ng ackson phu uye t vie c ke o da i thơ i ha n kinh doanh cu a nga n ha ng thư hai cu a y , đo ng thơ i ra le nh ru t toa n bo ca c khoa n tie n cu a Ch nh phu kho i he tho ng nga n ha ng na y, chuye n đe n gư i ơ nga n ha ng cu a ca c bang. i ngơ , tra nh vo dưa ga p vo dư a. Ca c nha nga n ha ng du ng tie n cu a Ch nh phu la m dư trư , sau đo pha t ha nh t n du ng vơ i so lươ ng lơ n đe đa u

VietHR 21

cơ. Đa y la mo t nguye n nha n kha c da n đe n “cuo c khu ng hoa ng na m 3 ”.

Nguo n tie n cu a ch nh phu do artin . Bran đe xua t pha i la m sao đươ c gia i pho ng kho i he tho ng ta i ch nh nha m ba o ve tie n vo n cu a Ch nh phu đo ng thơ i ca n nha c kha na ng nga n ha ng du ng tie n thue cu a ngươ i da n đe pha t ha nh t n du ng vơ i so lươ ng lơ n ta o ne n sư ma t ca n ba ng trong ne n kinh te . o t đa c đie m kha c cu a “he tho ng ta i ch nh đo c la p” la ta t ca ca c khoa n tie n nha p va o he tho ng ta i ch nh ca n pha i đươ c the hie n dươ i da ng va ng ba c, như va y Ch nh phu đa co đươ c mo t đie m tư a đe đie u tie t kho ng che đo i vơ i lươ ng cung ư ng tie n va ng cu a uo c gia nha m kho ng che cuo c xung đo t giư a nga n ha ng cha u u đo i vơ i vie c pha t ha nh tie n te cu a nươ c y . Ca ch suy ngh na y co the no i la mo t die u ke ne u nh n tư go c đo la u da i, nhưng ne u xe t ve nga n ha n th la i co the cha m ngo i no cho ua bom ru i ro t n du ng cu a ra t nhie u ca c nga n ha ng, cha ng kha c na o đo the m da u va o lư a trong cuo c xung đo t vơ i Nga n ha ng thư hai cu a y , khu ng hoa ng se xa y ra đe n mư c kho ng the kho ng che đươ c.

Henry Clay

Senator Henry Clay takes the floor of the Old Senate Chamber; Millard Fillmore presides as Calhoun and Webster look on.

Trong ua tr nh na y, enry Clay la mo t nha n va t he t sư c uan tro ng. O ng la ngươ i ke thư a uan tro ng tư tươ ng Nga n ha ng trung ương tư hư u cu a amilton, va la nha n va t đươ c me n mo cu a ca c nha ta i phie t nga n ha ng. O ng la ngươ i co ta i a n no i, lo i suy ngh cha t che , va co sư c lo i cuo n. O ng đa tu ho i đươ c be n m nh mo t nho m ca c nghi s u ng ho nga n ha ng va đươ c ca c nga n ha ng u ng ho . O ng đa tha nh la p đa ng hig tie n tha n cu a đa ng tư do nh –

VietHR 22

một đa ng kie n uye t pha n đo i ch nh sa ch nga n ha ng cu a To ng tho ng ackson đa do n sư c va o vie c kho i phu c la i che đo nga n ha ng trung ương tư hư u.

William Henry Harrison, The War of 1812 was fought between the United States of America and the United Kingdom of Great Britain and Ireland and its colonies, including Upper Canada (Ontario), Lower Canada

(Quebec), Nova Scotia, Newfoundland and Bermuda.

When Tecumseh's War merged with the War of 1812, Harrison remained in command of the army in Indiana. After the loss of Detroit, General James Winchester became the commander of the Army of the Northwest and Harrison was offered the rank of Brigadier General, which he refused. After a brief time interval, President James Madison removed Winchester and made Harrison the commander, on September 17, 1812. Harrison inherited an army made up of fresh recruits which he endeavored to drill. Initially he was greatly outnumbered, and assumed a defensive posture, but after receiving reinforcements in 1813 Harrison took the offensive, advancing the army farther north to battle the Indians and their new British allies. He won victories in Indiana and Ohio, and retook Detroit before invading Canada, where he crushed the British at the Battle of the Thames, in which Tecumseh was killed.[35]

VietHR 23

A speculative depiction of Tecumseh's death at the hands of Richard M. Johnson.

Trong cuo c ba u to ng tho ng na m 0, đa ng hig đa đe cư vi anh hu ng chie n tranh illiam enry arrison, va do trong suy ngh cu a ngươ i da n co sư thay đo i ve nguy cơ kinh te , ne n arrison đa da nh tha ng lơ i va trơ tha nh To ng tho ng thư cu a nươ c y mo t ca ch thua n lơ i.

ơ i vai tro thu l nh cu a đa ng hig, enry Clay đa nhie u la n “ch đa o” arrison pha i đie u ha nh ne n ch nh tri như the na o. Sau khi arrison trơ tha nh To ng tho ng, ma u thua n giư a hai ngươ i nga y ca ng trơ ne n gay ga t. enry Clay đa trie u kie n “to ng tho ng sa p nha m chư c” đe n nha m nh ơ exington. ngh đe n đa i cuo c ne n arrison đa nha n nhi n đe n nha enry Clay, nhưng v va n đe nga n ha ng uo c gia, che đo ta i ch nh đo c la p va nhie u va n đe kha c nư a ma hai ngươ i đa ga y go vơ i nhau. Nguye n nha n la v enry Clay cho ra ng co the la y tha n pha n “tha i thươ ng hoa ng” cu a m nh đe ra le nh, du chưa đươ c sư đo ng y cu a arrison nhưng o ng ta đa cho ngươ i cha p bu t vie t ba i die n va n nha m chư c thay to ng tho ng va đa bi arrison tư cho i, arrison co n đ ch tha n vie t mo t va i die n va n nha m chư c da i hơn 000 tư . a n kie n to m lươ c la i đươ ng lo i tư tươ ng tri nươ c cu a arrison đa pha n ba c la i lua n đie u nga n ha ng trung ương tư nha n va phe bo đươ ng lo i ch nh sa ch ta i ch nh đo c la p do enry Clay chu trương, tư đo ta o ne n mo t đo n đau tha u xương đo i vơ i lơ i ch cu a nga n ha ng.[26]

Nga y tha ng 3 na m la mo t nga y re t mươ t, To ng tho ng arrison đa pha t bie u ba i die n va n nha m chư c cu a m nh trong gio re t, va ro t cuo c đa bi ca m la nh. Đo i vơ i To ng tho ng arrison, ngươ i mo t đơ i xo ng pha nơi tra n ma c th chuye n na y cu ng cha ng co g lơ n lao, na o ngơ be nh t nh cu a o ng la i nga y ca ng trơ ne n tra m tro ng kha c thươ ng, va đe n nga y tha ng th tư tra n. To ng

VietHR 24

tho ng arrison vư a mơ i le n nha m chư c va đang chua n bi trie n khai ra t nhie u dư đi nh lơ n lao th bo ng nhie n “đo t tư ”. ie c mo t vi to ng tho ng va n co n minh ma n hoa t ba t tha ng trươ c la i đo t ngo t tư tra n tha ng sau, du the na o th đo cu ng la mo t vie c he t sư c đa ng ngơ . Co mo t so nha sư ho c cho ra ng to ng tho ng ba ng ha la do bi đa u đo c, co the thơ i gian ha đo c la va o nga y 30 tha ng 3, va sau nga y th to ng tho ng arrison tư tra n.

Cuo c đa u tranh xung uanh chuye n nga n ha ng trung ương tư hư u va he tho ng ta i ch nh đo c la p ca ng trơ ne n ca ng tha ng hơn v ca i che t cu a to ng tho ng arrison. Trong na m , Đa ng hig do enry Clay chu tr đa hai la n đe xua t pha i kho i phu c la i nga n ha ng trung ương tư hư u va phe bo che đo ta i ch nh đo c la p, ke t ua ca hai la n đe u bi ngươ i ke nhie m cu a to ng tho ng arrison la pho to ng tho ng ohn Tyler phu uye t. enry Clay tư c gia n va xa u ho đa ra le nh khai trư ohn Tyler ra kho i đa ng hig, ke t ua la to ng tho ng ohn Tyler “may ma n” trơ tha nh vi to ng tho ng “mo co i” bi khai trư ra kho i đa ng duy nha t trong li ch sư nươ c y .

Battle Chapultepec with Mexican Army

VietHR 25

American Occupation of Mexico City

eneral Zachary Taylor chỉ huy cuộc chiến tranh v i Mexico

Đe n na m , mo t nha n va t kha c cu a đa ng hig la achary Taylor sau khi tru ng cư to ng tho ng, đa kho i phu c la i hy vo ng cu a nga n ha ng trung ương. ie c xa y dư ng mo t nga n ha ng trung ương tư nha n theo mo h nh cu a nga n ha ng nh la mơ ươ c cao nha t cu a ca c nga n ha ng, va no co ngh a ra ng, cuo i cu ng th nga n ha ng cu ng uye t đi nh đươ c so pha n cu a uo c gia va nha n da n. Nh n va o ve t xe đo trươ c đo cu a to ng tho ng arrison, Taylor luo n to ra hư ng hơ đo i vơ i va n đe nga n ha ng trung ương he t sư c uan tro ng na y, nhưng đo ng thơ i o ng cu ng kho ng cam ta m trơ tha nh con ro i trong tay enry Clay. Nha sư ho c ichael olt đa cho ra ng, To ng tho ng Tayler đa tư ng nga m ba y to như the na y “Ch xây d ng ngân hàng trung ư ng đã được đ nh đoạt, và đó kh ng hải là vấn đề c n được t i xem xét trong nhi m kỳ c a m nh.”[27] e t ua la , “ca i đa đươ c đi nh đoa t” ơ đa y kho ng pha i la sư chu y cu a nga n ha ng trung ương ma

VietHR 26

nha m va o ba n tha n to ng tho ng Taylor.

Nga y tha ng na m 50, To ng tho ng Taylor tham dư le uo c kha nh đươ c cư ha nh trươ c đa i tươ ng nie m ashington. Thơ i tie t ho m đo he t sư c oi no ng, Taylor đa uo ng mo t chu t sư a đa , va a n the m ma y ua anh đa o, ke t ua la o ng bi đau bu ng. Đe n nga y tha ng th vi to ng tho ng kho i ngo va m vơ na y cu ng ra đi mo t ca ch tha n b .

Sư kie n đo t tư tha n b v như ng ca n be nh cha ng đa u va o đa u cu a ca hai vi to ng tho ng co xua t tha n tư ua n nha n na y đương nhie n đa ga y xo n xao dư lua n. Co n giơ i sư ho c th tranh lua n ve đe ta i na y trong ha ng the ky . Na m , sau khi đươ c sư đo ng y cu a ngươ i nha To ng tho ng Taylor, thi the cu a o ng đa đươ c khai ua t le n, ngươ i ta la y ma u mo ng tay va to c cu a To ng tho ng đi xe t nghie m. e t ua cho tha y, o ng che t v bi đa u đo c. Đương nhie n cơ uan đie u tra đa nhanh cho ng la p lie m ra ng lươ ng đa u đo c ra t nho kho ng đu đe ga y che t ngươ i, sau đo vo i va ng ke t thu c vu đie u tra. Cho đe n nga y nay, cha ng ai bie t đươ c ta i sao cơ the to ng tho ng la i co như ng thư đo c to na y.

U Ê U “ 57

Do Nga n ha ng thư hai cu a y đo ng cư a na m 3 ne n ca c o ng chu nga n ha ng uo c te đa đo t ngo t ra tay ru t sa ch toa n bo lươ ng tie n te kim loa i đang lưu tho ng ơ nươ c y , ta o ne n khu ng hoa ng kinh te nghie m tro ng lie n tu c trong 5 na m ơ uo c gia na y. a c du va o na m , đa i die n cu a ca c chu nga n ha ng uo c te đa tư ng hai la n thư kho i phu c la i he tho ng nga n ha ng trung ương tư nha n, nhưng ca hai la n đe u tha t ba i, mo i uan he giư a hai be n rơi va o tra ng tha i đo ng ba ng, t nh tra ng sie t cha t tie n te cu a y ke o da i ma i đe n na m mơ i ba t đa u đươ c gia i to a.

Nguye n nha n khie n cho t nh h nh chuye n bie n t ch cư c ta t nhie n kho ng pha i do ca c o ng chu nga n ha ng uo c te ua tư bi, ma la do va o na m , nươ c y đa pha t hie n mo va ng ra t lơ n: mo va ng San rancisco.

VietHR 27

California goldfields in the Sierra Nevada and northern California

Merchant ships fill San Francisco harbor in 1850 or 1851.

Gold miners excavate a river bed after the water has been diverted into

VietHR 28

a sluice alongside the river.

ươ ng cung ư ng va ng cu a y lie n tu c trong na m ke tư na m đa ta ng vo t chưa tư ng tha y, ch rie ng California đa sa n xua t ra mo t lươ ng tie n va ng tri gia đe n 5 t đo -la y . Na m 5 ơ U c cu ng pha t hie n đươ c mo t mo va ng co trư lươ ng lơ n, lươ ng cung ư ng va ng trong pha m vi the giơ i tư trie u siling cu a na m 5 ta ng vo t le n 3 trie u siling trong na m . a lưu lươ ng tie n thuo c kim no i đi a cu a y tư 3 trie u đo -la trong na m 0 ta ng vo t lên 53 triệu đô-la trong năm 0. [28]

ie c pha t hie n như ng mo va ng lơ n ơ y va U c đa pha vơ sư kho ng che tuye t đo i cu a ca c nha ta i ch nh cha u u đo i vơ i lươ ng cung ư ng va ng the giơ i. Ch nh phu y thơ pha o nhe nho m v đa thoa t đươ c ca nh pha i bi sie t cha t tie n te . ie c cung ư ng tie n te vơ i cha t lươ ng to t va so lươ ng nhie u đa la m ta ng nie m tin cho thi trươ ng, ca c nga n ha ng ba t đa u ba nh trươ ng hoa t đo ng t n du ng tre n uy mo lơ n. Cơ sơ uan tro ng nha t trong ta i sa n cu a nươ c y la ra t nhie u nga nh co ng nghie p uan tro ng cu a y như co ng nghie p, khoa ng sa n, giao tho ng, cơ giơ i đe u đươ c kho i phu c nhanh cho ng trong giai đoa n hoa ng kim na y.

Tha y vie c kho ng che ta i ch nh to ra kho ng co n hie u ua , ca c o ng chu nga n ha ng uo c te sơ m đa co đo i sa ch mơ i. Đo ch nh la ch nh sa ch kho ng che ta i ch nh, pha n ho a ch nh tri .

Trươ c khi cuo c khu ng hoa ng ke t thu c, ca c o ng chu nga n ha ng đa ba t đa u ra tay thu mua cu a ca i uy gia cu a da n chu ng vơ i gia re ma t. Đe n na m 53, khi ne n kinh te y pha t như die u ga p gio th tư ba n nươ c ngoa i, đa c bie t la tư ba n nh đa sơ hư u trong to ng so co ng tra i lie n bang, 5 to ng co ng tra i ca c bang, to ng co ng tra i nga nh đươ ng sa t y [29]. Như va y, mo t khi che đo nga n ha ng trung ương đươ c ye n vi th ne n kinh te y cu ng se bi ca c o ng chu nga n ha ng kho ng che gio ng như ca c uo c gia cha u u kha c.

Ca c o ng chu nga n ha ng uo c te mơ ro ng hoa t đo ng t n du ng, khie n ne n kinh te pha t trie n vơ i to c đo như bơm bong bo ng đe ngươ i da n va ca c doanh nghie p kha c ra sư c ta o ra cu a ca i, sau đo đa p ga p phanh t n du ng, khie n cho ha u he t ca c doanh nghie p va ngươ i da n ma t ma u ma pha sa n, co n ca c nga n ha ng la i đươ c mo t phen bo i thu. ua nhie n, trong khi tha y mu a thu hoa ch đa đe n, ca c o ng chu nga n ha ng uo c te va ca c đa i die n cu a ho ơ y đa uơ tay sie t cha t t n du ng, ga y ne n cuo c khu ng hoa ng na m 5 . Nhưng đie u vươ t ra ngoa i dư lie u cu a ho la , thư c lư c cu a ne n kinh te y lu c na y đa kho ng co n như 0 na m trươ c nư a.

VietHR 29

--------------------------------------------------------------

[ ] Thư gửi Bộ trưởng tài chính lbert Gallatin (1802).

[13] Allan Hamilton, Cuộc đời của lexander amilton (The Intimate Life of Alexander Hamilton) - Charles Scribner’s Sons 0.

[14] Arthur Schlesinger con, Thời đại của Jackson (The Age of Jackson) - New York: Mentor Books, 1945, tr.6-7.

[ 5] Được viết cho obert orris vào 30/ / .

[ ] Tuyển tập tác phẩm của Thomas efferson Ne ork& Sons, , tập X, tr. 31.

[ ] Tác phẩm của Thomas efferson illey Book Company, , tr. .

[18] Glyn Davies, ịch sử tiền tệ từ thời cổ đại đến nay (History of Money From Ancient Times to The Present Day) - University of Wales Press 2002, tr. 474.

[ ] Sách đã dẫn, tr. 5.

[ 0] Thomas efferson, Thư gửi ohn Taylor, / / ; in lại trong Tuyển tập tác phẩm của Thomas efferson, tập 0.

[21] Glyn Davies, ịch sử tiền tệ từ thời cổ đại đến nay (History of Money From Ancient Times to The Present Day) - University of Wales Press 2002, tr. 475-476.

[ ] Thomas efferson, Thư gửi ames onroe, / / 5.

[23] Glyn Davies, History of Money From Ancient Times to The Present Day ( University of Wales Press, 2002), tr. 476.

[ ] Sách đã dẫn, tr. .

[25] G. Edward Griffin, Sinh vật từ đảo ekyll (The Creature from Jekyll Island ) - American Media, Westlake Village, CA 2002, tr. 224.

[ ] Diễn văn khai mạc của Tổng thống illiam enry arrison, /3/ .

[27] Michael F. Holt; Sự lên ngôi và sụp đổ của Đảng hig The ise ans all of the American Whig Party: Jacksonian Politics and the Onset of the Civil War) - 1999; tr. 292.

[28] Glyn Davies, ịch sử tiền tệ từ thời cổ đại đến nay (History of Money From Ancient Times to The Present Day) - University of Wales Press 2002, tr. 484

VietHR 30

[ ] Sách đã dẫn, tr. .

VietHR 31

Ó M U I

I ?

V sao đ -la Mỹ được chọn là tiền t d tr c a thế gi i? Nó được đảm bảo bằng g ? V sao nó lại liên t c mất gi ? Tại sao C c d tr liên bang Mỹ (Federal Reserve-Fed) là một ngân hàng c a tư nhân và do một s nhà tài hi t sở h u? Tại sao Ph all lại mạo hiểm chọn Hitler làm đ i tượng rót v n đ u tư? V sao rất nhiều tổng th ng Mỹ lu n là đ i tượng m s t c a nh ng k “tâm th n”? V sao kinh tế Nh t Bản một thời tăng trưởng lại liên t c ạch cả ch c năm ua? Lạm h t là g ? i được lợi từ lạm h t? Có hải lạm h t cao là c ch th c c c thế l c cư đi tài sản lao động c a c c dân tộc? Nguyên nhân s s đổ kinh tế Đ ng u và nư c Nga cũng như suy tho i kinh tế kéo dài c a Nh t Bản? V sao xuất hi n c n bão tài ch nh tiền t Đ ng Nam Á, Hàn u c năm 199 ? C c nhà tư bản đã kéo t i “v t l ng” ch hổ Th i Lan như thế nào? uỹ tiền t u c tế IMF là g ? V sao c c chuyên gia lại coi nó là c ng c bóc lột tài nguyên c a c c nư c nghèo? Ch nh s ch tiền t c a Trung u c có ngăn được s can thi và thao t ng c a gi i tài hi t thế gi i kh ng? Bong bóng kinh tế nhà đất và t n d ng th cấ c a kinh tế Mỹ là g ? V sao th trường tiền t thế gi i lại sắ có chao đảo? C c nhà tài hi t sẽ kiếm lời ra sao?

SÁ M I I LI L

ho ng co tie n th kho ng the tie n ha nh chie n tranh, ma ne u vay cu a nga n ha ng uo c te th cha ng kha c na o tư treo tho ng lo ng va o co m nh. incoln ngh tra m phương nga n ke đe t m phương a n gia i uye t. u c đo , Dick Taylor – mo t ngươ i ba n cu cu a o ng ơ Chicago - đa đe xua t vơ i incoln mo t chu y , Ch nh phu tư pha t ha nh tie n te !

“Vi c yêu c u u c hội th ng ua đề n này cũng như vấn đề trao uyền cho Bộ tài ch nh ấn hành tiền t sẽ có đ y đ hi u l c h lu t nhằm gi chi trả lư ng bổng cho binh sĩ, sau đó sẽ gi anh giành được thắng lợi trong cuộc chiến mà anh tiến hành.” incoln ho i lie u ngươ i da n y co tie p nha n đo ng tie n mơ i na y hay kho ng, Dick no i ra ng “tất cả mọi người đều sẽ kh ng có s l a chọn nào kh c trong vấn đề này, chỉ c n anh tạo nên hi u l c h l đ y đ cho loại tiền t m i này, Ch nh h đưa ra s ng hộ hoàn toàn, và ch ng sẽ th ng d ng gi ng như một loại tiền đ ch th c, bởi v hiến h trao cho u c hội uyền h t hành và uyền uy đ nh gi tr tiền t .”

Sau khi nghe xong đe nghi na y, incoln to ra ua đo i vui mư ng, la p tư c đe nghi Dick la p ke hoa ch cho vie c na y. Bie n pha p he t sư c mơ i la na y đa pha vơ ca ch la m thươ ng le cu a Ch nh phu la ca n pha i vay tie n va chi u la i sua t cao cu a nga n ha ng tư nha n. oa i tie n mơ i na y sư du ng hoa va n ma u xanh lu c đe pha n

VietHR 32

bie t vơ i tie n cu a ca c nga n ha ng kha c va đươ c li ch sư go i la “tie n xanh” Greenback . Cho mơ i la đa c bie t cu a loa i tie n mơ i na y na m ơ cho no hoa n toa n kho ng co the cha p ba ng tie n va ng hay ba c, va lơ i tư c la 5 cho 0 na m.

Trong thơ i ky no i chie n, nhơ co sư pha t ha nh cu a loa i tie n na y ma y đa kha c phu c đươ c t nh tra ng thie u hu t tie n te nghie m tro ng cu a Ch nh phu trong giai đoa n đa u cu a cuo c chie n. Đie u na y đa huy đo ng mo t ca ch hie u ua nha t ta t ca ca c nguo n vo n cu a mie n ba c nươ c y , ta o ne n mo t cơ sơ kinh te vư ng cha c cho chie n tha ng cuo i cu ng trươ c ua n mie n nam. Đo ng thơ i, loa i tie n na y nhơ co gia tha nh tha p ne n cu ng đa trơ tha nh loa i tie n t ch luy cu a nga n ha ng mie n Ba c, t n du ng nga n ha ng cu a mie n Ba c cu ng nhơ đo ma đươ c mơ ro ng, co ng nghie p uo c pho ng, xa y dư ng đươ ng sa t, sa n xua t no ng nghie p va ma u di ch thương nghie p đe u nha n đươ c sư chi vie n ta i ch nh lơ n chưa tư ng co so vơ i trươ c đo .

ie c pha t hie n như ng mo va ng lơ n như ng na m đa khie n cho ne n ta i ch nh y da n da n thoa t kho i cu c die n ba t lơ i va cư c đoan do ca c nga n ha ng cha u u kho ng che , va cu ng ch nh nhơ va o sa n lươ ng lơ n như ng mo va ng na y la m nie m tin ne n loa i tie n mơ i cu a incoln mơ i co the đươ c ngươ i da n tie p nha n ro ng ra i, đa t cơ sơ ta i ch nh đa ng tin ca y cho vie c gia nh tha ng lơ i trong cuo c chie n Nam – Ba c. o t đie u nư a khie n ngươ i ta ca ng the m kinh nga c hơn la , loa i tie n mơ i do incoln pha t ha nh kho ng he ga y ra la m pha t tie n te nghie m tro ng kie u như trong thơ i ky chie n tranh đo c la p, tư khi cuo c no i chie n no ra va o na m đe n khi ke t thu c va o na m 5, ch so va t gia cu a toa n mie n ba c y ch ta ng mo t ca ch nhe nha ng tư 00 le n . Xem xe t uy mo va sư nghie m tro ng ve mư c đo pha hoa i cu a cuo c chie n so vơ i như ng cuo c chie n co uy mo tương tư kha c tre n the giơ i, chu ng ta kho ng the kho ng no i ra ng đa y la mo t ky t ch ta i ch nh. Ngươ c la i, mie n nam cu ng du ng phương thư c lưu tho ng tie n gia y, nhưng hie u ua th kha c xa mo t trơ i mo t vư c, ch so va t gia cu a mie n nam trong cu ng mo t thơ i ky đa ta ng tư 00 le n đe n . [3 ]

Trong suo t thơ i ky chie n tranh Nam - Ba c, Ch nh uye n incoln đa pha t ha nh to ng co ng so tie n mơ i la 50 trie u đo -la y . Nhơ cơ che va n ha nh đo ng tie n mơ i na y to t như va y cho ne n to ng tho ng incoln đa xem xe t he t sư c nghiêm tu c vie c tie n ha nh trươ ng ky ho a va pha p che ho a vie c pha t ha nh loa i tie n te kho ng the cha p na y Debt ree oney . Nhưng ch nh đie u na y đa như mo t đo n đau đa nh va o lơ i ch ca n ba n cu a tru m ta i ch nh uo c te . Ne u như mo i ch nh phu đe u kho ng ca n pha i vay tie n cu a nga n ha ng ma “tha n nhie n” tư m nh pha t ha nh tie n te , th sư lu ng đoa n cu a ca c nga n ha ng đo i vơ i vie c pha t ha nh tie n te se kho ng co n to n ta i nư a, như the le na o kho ng pha i la nga n ha ng đa trơ mo ro i sao

Ngay sau khi nghe đươ c tin tư c na y, tơ ondon Times đa i die n cho Nga n ha ng nh uo c đa la p tư c đa ng ta i tuye n bo : Nếu như ch nh s ch tài ch nh m i

VietHR 33

c a Mỹ (tiền xanh Lihncon) khiến người ta ch n ghét được th c thi vĩnh vi n, ch nh h có thể h t hành kh ng ngu n tiền t c a m nh. Ch nh h có thể hoàn trả hết mọi khoản nợ đ ng thời sẽ thu được nh ng khoản tiền c n thiết để h t triển thư ng nghi , sẽ biến thành một u c gia h n vinh chưa từng có trên thế gi i, ngu n nhân tài ưu t và mọi tài nguyên v n có trên thế gi i này sẽ chảy d n về bắc Mỹ. u c gia này c n hải b h h y, nếu kh ng nó sẽ h h y từng u c gia theo chế độ uân ch trên thế gi i.

Ch nh phu cu a nh va hie p ho i nga n ha ng Ne ork đa ba y to sư pha n no đo i ho i pha i thư c hie n ca c ha nh đo ng đa p tra . Nga y tha ng na m , ho tuye n bo đ nh ch chi tra ba ng tie n kim loa i cho Ch nh phu cu a incoln. o t so nga n ha ng ơ Ne ork co n đ nh ch vie c ru t va ng cu a như ng ngươ i gư i tie t kie m ba ng va ng, đo ng thơ i tuye n bo hu y bo vie c cha p nha n du ng va ng mua co ng tra i cu a Ch nh phu . Ca c nga n ha ng ơ nhie u nơi tre n nươ c y cu ng ra m ro hươ ng ư ng. o đe n ashington đe đe xua t như ng phương a n thay đo i vo nguye n ta c đo i vơ i to ng tho ng incoln, đo i thư c hie n la i như ng ca ch la m trong ua khư , đem như ng co ng tra i co lơ i tư c cao ba n cho ca c nga n ha ng cha u u; đem va ng cu a Ch nh phu y gư i va o ca c nga n ha ng tư nha n đe dư trư pha t ha nh t n du ng, ca c nga n ha ng pha t ta i lơ n; Ch nh phu y trưng thu thue cu a ca c nga nh co ng nghie p va ngươ i da n đe chi tra cho chie n tranh.

Đương nhie n, To ng tho ng incoln đa cư tuye t ye u ca u hoa n toa n vo ly na y cu a ca c nga n ha ng. Ch nh sa ch cu a o ng ra t đươ c lo ng da n, ngươ i da n y đa no nư c mua he t toa n bo co ng tra i, va ca n cư va o pha p lua t, ca c co ng tra i na y đươ c sư du ng như la hie n kim.

Ca c nga n ha ng tha y ke sa ch ba t tha nh be n ngh ra ke kha c. Ca c nga n ha ng pha t hie n tha y ra ng trong lua t pha t ha nh tie n xanh ihncon cu a uo c ho i hoa n toa n kho ng đe ca p đe n vie c ne n du ng va ng đe chi tra la i tư c co ng tra i hay kho ng. va y, ho cho phe p du ng loa i tie n mơ i cu a incoln đe mua co ng tra i, nhưng pha n lơ i tư c pha i du ng tie n kim loa i đe chi tra . Đa y la mo t bươ c trong ke hoa ch hoa n ch nh nha m ga n ke t đo ng tie n mơ i cu a incoln ta i y vơ i gia tri cu a va ng. Trong khi đo , ca c nga n ha ng cha u u t ch lu y đo ng ba ng nh nhie u hơn ba t cư đo ng tie n na o thơ i đo va nhie u hơn so vơ i tie n va ng cu a y . Sư tho a hie p giư a nga n ha ng y va uo c ho i y đa khie n cho the lư c ta i ch nh uo c te lơ i du ng vie c kho ng che to ng lươ ng xua t nha p kha u va ng đo i vơ i nươ c y gia n tie p đa t đươ c hie u ua thao tu ng gia tri tie n te cu a y .

Đ MI LI L

Trong thơ i kha c nguy nga p khi ca c uo c vương ơ cha u u đa chua n bi sa n sa ng đe đem ua n sang chia ca t nươ c y , incoln đa la p tư c nhơ đe n ke thu truye n kie p cu a ca c uo c vương cha u u – nươ c Nga. incoln đa pha i đa c sư ca u cư u Sa hoa ng lechxande đe nhi . hi nha n đươ c thư cu a incoln, Sa

VietHR 34

hoa ng kho ng mơ ra ngay, ma na ng na ng tre n tay, ro i no i ra ng: “Trư c khi mở b c thư này ho c biết được nội dung c a nó, ch ng ta sẽ đ ng trư c v i bất c yêu c u nào mà b c thư đề xuất.” [33]

Nguye n nha n Sa hoa ng chua n bi tham gia ua n sư va o cuo c no i chie n y co ma y ma t sau đa y. o t la sư lo la ng “mo i hơ ra ng la nh”, v trong thơ i ky lechxande đa i đe tri v , ca c the lư c ta i ch nh uo c te ue t sa ch cha u u đa go cư a đie n remli. o c theo kinh nghie m cu a ca c uo c gia ta i ch nh “tie n tie n” ơ cha u u, ca c nga n ha ng ki ch lie t ye u ca u tha nh la p nga n ha ng trung ương tư hư u, va Sa oa ng đa sơ m nha n ra chie u đo c trong vie c na y ne n đa kie n uye t tư cho i ye u ca u na y. hi nh n tha y to ng tho ng incoln - mo t the lư c pha n đo i ta i ch nh uo c te - rơi va o t nh ca nh nguy hie m, ne u như kho ng ra tay tương trơ , th lechxande đe nhi e ra ng, cha ng ma y cho c mo i nguy a y se a p đe n vơ i ch nh m nh. o t nguye n nha n kha c la nga y 3 tha ng 3 na m trươ c khi no ra cuo c no i chie n Nam – Ba c ơ y , lechxande đe nhi đa tuye n bo pha p le nh gia i pho ng no ng no , va ve ma t phe bo che đo no le na y, ca hai be n đe u co như ng uan đie m chung. a co n mo t đie u nư a la cuo c chie n tranh Crimean cu a nươ c Nga vư a mơ i ke t thu c na m 5 đa đa i ba i dươ i tay cu a lie n ua n nh – ha p, ne n lechxande đe nhi chưa nguo i chuye n rư a ha n.

Chưa tuye n chuye n, ha m đo i cu a Nga dươ i sư tho ng l nh cu a tươ ng iviski đa tie n va o ca ng Ne ork va o nga y tha ng na m 3. Nga y tha ng 0, ha m đo i Tha i B nh Dương cu a Nga dươ i sư tho ng soa i cu a tươ ng opov đa đe n San rancisco . Đo i vơ i ha nh đo ng cu a nươ c Nga, ales đa b nh lua n ra ng: “Họ đã đến khi miền nam đang ở vào l c triều lên c n miền bắc ở vào thế triều xu ng, s xuất hi n c a họ đã tạo nên s do d c a nh và Ph , cu i c ng đã cho Lincoln thời gian xoay chuyển được c c di n.”

Sau khi no i chie n ke t thu c, đe chi tra khoa n ph to ng co ng , trie u đo -la y cho ha m đo i cu a nươ c Nga, Ch nh phu cu a y đa cha n chư ke o da i thơ i gian. Bơ i v hie n pha p kho ng trao cho To ng tho ng uye n chi tra chi ph chie n tranh cho Ch nh phu nươ c ngoa i, To ng tho ng ohanson khi đo đa đa t đươ c hie p ươ c du ng ch nh vu ng đa t laska mua cu a nươ c Nga đe chi tra khoa n chi ph chie n tranh. Trong li ch sư , vu vie c na y đươ c go i la “Sư đie n ro cu a Se ard”. Se ard la uo c vu khanh khi đo cu a oa y , va đa bi da n chu ng ki ch lie t ch tr ch khi bo ra , trie u đo -la đe đi mua la i mo t vu ng đa t hoang ho a kho ng đa ng mo t xu khi đo cu a Nga.

Cu ng v mo t nguye n nha n tương tư ma lechxande đe nhi đa bi ha nh th ch va o na m , nhưng cuo c ha nh th ch đa kho ng tha nh co ng. Nga y tha ng 3 na m , lechxande cuo i cu ng cu ng che t va o tay th ch kha ch.

VietHR 35

I L U S ÁM SÁ LI L ?

Bismarck – vi thu tươ ng kie n cươ ng va gia u lo ng hy sinh cu a nươ c Đư c đa tư ng ch ra mo t ca ch sa c be n ra ng: ng ấy (Lincoln) được u c hội trao uyền tiến hành vay tiền th ng ua vi c b n khoản c ng tr i cho người dân, như v y th Ch nh h và u c gia sẽ tho t được khỏi c i bẫy cài s n c a c c nhà tài ch nh nư c ngoài. Trong khi họ (c c nhà tài ch nh u c tế) hiểu rõ được rằng nư c Mỹ sẽ tho t khỏi v ng kh ng chế c a họ, th ngày chết c a Lincoln chẳng c n mấy xa x i.

Sau khi ra sa c le nh gia i pho ng no le da đen va tho ng nha t mie n nam, ngay la p tư c incoln đa tuye n bo xo a toa n bo ca c khoa n nơ chie n tranh ma mie n nam đa ga nh chi u. Ca c nga n ha ng uo c te chu ca p khoa n lơ n ta i ch nh cho mie n nam trong suo t cuo c chie n, đa bi to n tha t nghie m tro ng v uye t đi nh na y. Đe tra thu incoln, đa c bie t la đe la t đo ch nh sa ch mơ i ve tie n te cu a Lincoln, ho đa ta p hơ p ca c the lư c ba t ma n đo i vơ i vi to ng tho ng na y, b ma t le n ke hoa ch a m sa t to ng tho ng. ơ i ho , chuye n ch đa o đa m co n đo a m sa t to ng tho ng thư c te kho ng pha i la mo t vie c kho kha n.

Sau khi incoln bi a m sa t, dươ i sư thao tu ng cu a ca c the lư c ta i ch nh uo c te , uo c ho i tuye n bo phe bo ch nh sa ch tie n te mơ i cu a incoln, giơ i ha n cu a vie c pha t ha nh tie n te mơ i cu a incoln kho ng đươ c vươ t ua 00 trie u đo -la.

Năm , co ngươ i ho i Bo ta i ch nh y ra ng, vơ i so tie n mơ i 50 trie u đo -la y cu a incoln pha t ha nh, ch nh phu ro t cuo c đa tie t kie m đươ c bao nhie u la i sua t. Sau ma y tua n t nh toa n ky lươ ng, ca u tra lơ i cu a Bo ta i ch nh la : nhơ to ng so tie n incoln tư pha t ha nh cho Ch nh phu y ma uo c gia na y đa tie t kie m đươ c t đo -la lơ i nhua n. [3 ]

Cuo c chie n tranh nam ba c cu a y , ve ca n ba n la mo t cuo c tranh gia nh lơ i ch ki ch lie t giư a ca c the lư c ta i ch nh uo c te cu ng như như ng ngươ i đa i die n cho ca c the lư c đo va Ch nh phu y trong vie c tho ng soa i uye n pha t ha nh tie n te uo c gia va ch nh sa ch ta i ch nh tie n te cu a y . Trong thơ i gian hơn mo t tra m na m sau cuo c chie n tranh nam ba c, đo i be n đa tie n ha nh như ng cuo c chie n ta n kho c, to ng co ng đa co to ng tho ng y v cuo c chie n na y ma bi a m sa t, nhie u nghi s bi thu tie u. a i đe n na m 3, vie c tha nh la p he tho ng nga n ha ng dư trư lie n bang y đa đa nh da u cho tha ng lơ i mang t nh uye t đi nh cu a nga n ha ng uo c te . Tha t đu ng như Bismarck đa no i: C i chết c a Lincoln là s tổn thất nghiêm trọng c a thế gi i c đ c gi o. Nư c Mỹ có thể kh ng c n ai có thể đi lại con đường vĩ đại c a ng, c n c c ngân hàng sẽ lại một l n n a kh ng chế nh ng ai giàu có. T i lo rằng c c ngân hàng nư c ngoài v i nh ng th đoạn

VietHR 36

cao siêu và tàn bạo sẽ dành được s giàu có c a nư c Mỹ, sau đó d ng nó để h y hoại nền văn minh hi n đại một c ch có h th ng.

S I M “ Á L

U I M

Vai tr mà t i đã đóng gó trong vi c th c d c cho ra đời h l nh ngân hàng u c gia là sai l m tài ch nh nghiêm trọng nhất trong cuộc đời. lũng đoạn (cung ng tiền t ) mà nó ( h l nh ngân hàng u c gia) sản sinh ra sẽ ảnh hưởng đến tất cả c c hư ng di n c a đất nư c này. Nó c n hải b hế bỏ, nhưng trư c khi điều này xảy ra, đất nư c này sẽ chia thành hai h a, một bên là người dân, c n bên kia là ngân hàng, t nh hu ng này vẫn chưa từng xuất hi n trong l ch sử c a đất nư c này.

ộ trưởng tài chính Mỹ alomon Ches – 1864)

Sau khi cuo c chie n tranh Nam - Ba c bu ng no , incoln đa cư tuye t khoa n lơ i tư c ca t co tư đe n 3 cu a othschild va ca c đa i die n kha c cu a ho ơ y , chuye n sang trao uye n cho Bo ta i ch nh pha n ha nh “t n phie u ch nh phu y ” United States Notes cu a rie ng m nh, hay co n đươ c go i la ba c xanh. ha p le nh tie n te egal Tender tc đươ c tho ng ua tha ng na m . ha p le nh na y trao uye n cho Bo ta i ch nh pha t ha nh 50 trie u đo ng tie n xanh, lie n sau đo va o tha ng na m va tha ng 3 na m 3, la i trao uye n cho Bo ta i ch nh pha t ha nh the m 50 trie u tie n xanh nư a. No i chung, trong thơ i ky no i chie n, to ng so tie n xanh đươ c pha t ha nh đa le n đe n 50 trie u.

ie c pha t ha nh tie n xanh cu a incoln cha ng kha c na o cho c va o to ong vo ve cu a nga n ha ng uo c te , ca c nga n ha ng đau như bo đa trươ c ha nh đo ng na y cu a To ng tho ng, nhưng ngươ c la i, ta ng lơ p nha n da n va ca c nga nh co ng nghie p kha c th la i to tha i đo he t sư c hoan nghe nh đo i vơ i loa i tie n xanh na y. Đo ng tie n xanh cu a incoln đươ c lưu ha nh ma i đe n na m trong he tho ng tie n te cu a y .

Na m 3, khi cuo c chie n đa bươ c đe n ho i uye t đi nh nha t, incoln ca n nhie u tie n xanh hơn nư a đe gia nh đươ c tha ng lơ i. Nha m đươ c trao uye n pha t ha nh tie n xanh la n thư ba, o ng kho ng the kho ng cu i đa u trươ c ca c the lư c cu a ca c nga n ha ng trong uo c ho i đe ra mo t sư tho a hie p uan tro ng, ky va o pha p le nh “nga n ha ng uo c gia” na m 3. ha p le nh na y trao cho Ch nh phu uye n phe chua n cho nga n ha ng uo c gia National Bank pha t ha nh chư ng ch nga n ha ng vơ i tie u chua n tho ng nha t. Như ng nga n ha ng na y tre n thư c te se pha t ha nh tie n te uo c gia cu a y . o t đie m he t sư c uan tro ng ch nh la như ng nga n ha ng na y du ng tra i phie u ch nh phu y Gorvernment Bond la m nguo n dư trư cho vie c pha t ha nh chư ng ch nga n ha ng, tre n thư c te se kho a cha t sư

VietHR 37

pha t ha nh tie n te cu a y vơ i ca c khoa n vay cu a Ch nh phu , va như the th Ch nh phu se ma i kho ng the hoa n tra he t ca c khoa n nơ na y.

ohn enneth Galbraith - nha kinh te ho c lư ng danh ngươ i y - đa tư ng ch ra mo t ca ch sa c be n ra ng: “ a t nhie u na m sau khi cuo c no i chie n ke t thu c, mo i na m, Ch nh phu lie n bang đe u thu đươ c khoa n tha ng dư ra t lơ n. Nhưng no la i kho ng the hoa n tra he t như ng khoa n nơ ma no đa vay, bo i hoa n toa n bo như ng khoa n nơ Ch nh phu đa pha t ha nh ra, bơ i v như va y đo ng ngh a vơ i vie c cha ng co n khoa n nơ na o đe la m the cha p cho uy tie n te uo c gia. ie c hoa n tra he t ca c khoa n nơ cu ng đo ng ngh a la đa pha hu y toa n bo sư lưu tho ng tie n te .”

m mưu ta i thie t la p mo t mo h nh nga n ha ng theo kie u Nga n ha ng nh ơ y cu a ca c nga n ha ng uo c te cuo i cu ng đa trơ tha nh hie n thư c. Tư đa y, lơ i tư c la u da i tư ca c khoa n nơ cu a Ch nh phu y se cha y va o tu i ca c nga n ha ng, va no cha ng kha c na o mo t sơ i tho ng lo ng nga y ca ng sie t cha t va o co nha n da n y . Đe n na m 00 , to ng khoa n vay nơ cu a Ch nh phu lie n bang y đa le n đe n con so kho ng lo , va n t đo -la, b nh ua n mo i nha co bo n ngươ i pha i ga nh chi u mo t khoa n nơ uo c gia le n đe n 000 đo -la, va to c đo ta ng trươ ng to ng nơ ca đa t nươ c y trong mo i gia y la 0000 đo -la! hoa n chi tra lơ i tư c cu a Ch nh phu lie n bang y đo i vơ i nơ uo c gia ch đư ng sau nga n sa ch da nh cho y te va uo c pho ng, va đe n na m 00 se đa t đe n con so kho ng lo 00 t đo -la y .

Ba t đa u tư na m , ca c nga n ha ng co the đơ i đơ i kie p kie p hươ ng thu bư a đa i tie c lơ i tư c tư khoa n nơ uo c gia na y cu a y . Ch v xem nhe sư kha c bie t giư a vie c ch nh phu trư c tie p pha t ha nh tie n te vơ i vie c ch nh phu pha t ha nh co ng tra i co n nga n ha ng pha t ha nh tie n, ma ca c nha nga n ha ng đa ta o ne n mo t sư ba t co ng lơ n nha t trong li ch sư loa i ngươ i. Ngươ i da n bi e p pha i no p thue gia n tie p ua ca c nga n ha ng, ma như ng khoa n thue na y ch nh la ta i sa n va tie n ba c do mo ho i nươ c ma t cu a ho la m ne n!

a i đe n nga y nay, Trung uo c la mo t trong so t uo c gia tre n the giơ i co ch nh sa ch pha t ha nh tie n te do ch nh phu trư c tie p đie u ha nh. Nhơ đo khoa n lơ i tư c pha i chi tra ma Ch nh phu va ngươ i da n đa tie t kie m đươ c trơ tha nh nha n to uan tro ng kho ng the thie u khie n Trung uo c co the pha t trie n nhanh va la u da i như va y. Ne u co ai đo đưa ra đe xua t pha i ho c ho i “kinh nghie m tie n bo ” cu a nươ c ngoa i, nga n ha ng nha n da n ca n pha i du ng nơ uo c gia cu a Ch nh phu la m the cha p đe pha t ha nh đo ng nha n da n te , th ngươ i da n Trung uo c ca n pha i coi chư ng.

incoln kho ng pha i la kho ng bie t đe n nguy cơ đe do a v nh cư u na y va dư t nh ra ng, sau khi tha ng cư ơ nhie m ky ke tie p va o na m 5, o ng se phe bo

VietHR 38

pha p le nh na y, nhưng ch nga y sau khi tru ng cư , incoln đa bi a m sa t. Ca c the lư c cu a nga n ha ng uo c te trong uo c ho i thư a tha ng xo ng le n. o cho ra ng, ca n pha i loa i bo đo ng tie n xanh cu a incoln th mơ i co the ke cao go i ma ngu đươ c. Nga y tha ng na m , uo c ho i đa tho ng ua “ ha p le nh thu ho i” Contraction ct , ho ng thu ho i ta t ca ca c đo ng tie n xanh hie n đang lưu tho ng, va đo i la i tha nh tie n kim loa i, sau đo ga t bo tie n xanh ra kho i he tho ng lưu tho ng, kho i phu c che đo ba n vi va ng.

mo t đa t nươ c vư a thoa t kho i cuo c chie n đie u ta n ca n kho i phu c, cha ng co g hoang đươ ng hơn la mo t ch nh sa ch kie m soa t ga t gao tie n te . ươ ng tie n te lưu tho ng , t đo -la y tư na m tư c khoa ng 50, đo -la y mo i ngươ i , đa su t gia m xuo ng co n ,3 t đo -la y na m tư c đo -la y mo i ngươ i , 00 trie u đola y na m mo i ngươ i , đo -la , cuo i cu ng la gia m xuo ng co n 00 trie u đo -la y mo i ngươ i , đo -la na m , trong bo i ca nh mo t nươ c y vơ i nhie u ve t thương chie n tranh ca n chư a tri , mo t ne n kinh te ca n đươ c phu c ho i va pha t trie n, đo ng thơ i t nh h nh da n so ta ng nhanh, nhưng la i ga p ca nh thie u hu t nghie m tro ng lươ ng cung ư ng tie n te , đa so ngươ i da n đe u cho ra ng sư pho n vinh ro i suy thoa i la uy lua t cu a pha t trie n kinh te . Nhưng tre n thư c te , nguo n cung ư ng tie n te đươ c thao tu ng khi buo ng khi sie t bơ i ca c nga n ha ng uo c te mơ i la nguo n cơn thư c sư cu a va n đe .

u a đo ng na m , ca c nga n ha ng uo c te đa pha i rnest Seyd đem theo mo t khoa n tie n lơ n tư nh va o y , tho ng ua vie c ho i lo ca c uan chư c đe tho ng ua “pha p le nh tie n đu c na m 3” Coinage ct , li ch sư go i la “pha p le nh ngu xua n 3” Crime of 3 , đ ch tha n rnest Seyd đa soa n tha o pha p le nh na y, va no đa ga t bo tie n ba ng ba c ra kho i he tho ng lưu tho ng tie n te , tie n va ng trơ tha nh thư tie n te duy nha t. ha p le nh na y kho ng co n nghi ngơ g ve hie u ư ng phu sương le n tuye t cho do ng lưu tho ng tie n te vo n đa thie u hu t tra m tro ng. Sau khi xong vie c, rnest Seyd ve nh va o tư đa c no i ra ng: “ u a đo ng na m , ta đa la m mo t chuye n đe n y , ta đa đa m ba o cha c cha c vie c tho ng ua pha p le nh tie n đu c đe phe bo tie n ba c. Ca i ma ta đa i die n la lơ i ch cu a ca c chu ti ch nga n ha ng nh uo c. Đe n na m 3, tie n va ng đa trơ tha nh loa i tie n kim loa i duy nha t.”

Nhưng sư tha t, ta c du ng cu a vie c loa i trư tie n ba c ra kho i l nh vư c lưu tho ng tie n te uo c te la nha m đe đa m ba o cha c cha n sư c kho ng che tuye t đo i cu a ca c nga n ha ng uo c te đo i vơ i lươ ng cung ư ng tie n te the giơ i, đo i pho vơ i vie c khai tha c ca c mo ba c vơ i so lươ ng nga y ca ng nhie u, co n sa n lươ ng va vie c tha m do ca c mo va ng nga y ca ng t đi, sau khi đa na m giư đươ c vie c khai tha c ca c mo va ng the giơ i, đương nhie n nga n ha ng uo c te kho ng muo n lưu lươ ng tie n ba c ma ho kho kho ng che đươ c la i can dư va o đi a vi ba uye n ta i ch nh the giơ i cu a ho . Cho ne n ke tư na m , ba c tra ng đa đươ c loa i trư đo ng loa t ơ ca c uo c gia Đư c, nh, a an, o, Scandinavis, da n đe n vie c lươ ng lưu tho ng tie n te cu a mo i uo c gia bi co la i la ra t lơ n, tư đo đa da n đe n cuo c đa i suy thoa i

VietHR 39

kinh te nghie m tro ng ke o da i 0 na m ơ cha u u ong Depression, 3 – 1896).

y , “pha p le nh thu ho i” va “pha p le nh tie n đu c” đa trư c tie p ga y ne n cuo c đa i suy thoa i kinh te tư na m 3 đe n na m . Trong khoa ng thơ i gian ba na m na y, t le tha t nghie p cu a y đa cao đe n 30 , ngươ i da n y đa cương uye t ye u ca u pha i kho i phu c la i thơ i ky lưu ha nh song song tie n ba c va tie n xanh incoln. Da n chu ng y tha nh la p mo t ca ch tư pha t ca c to chư c như ho i ba c tra ng US Silver Commission , ho i tie n xanh Greenback arty , thu c đa y ca nươ c kho i phu c la i che đo lưu ha nh song song tie n va ng va tie n ba c, pha t ha nh la i tie n xanh incoln vo n đươ c ngươ i da n ra t hoan nghe nh.

Ba o ca o cu a ho i ba c tra ng ơ y đa ch ra: “Thơ i ky trung co đen to i ch nh la do tie n te thie u hu t va gia ca su t gia m ga y ne n. ho ng co tie n te , kho ng co va n minh, cung ư ng tie n te gia m, va n minh ta t nhie n se tie u vong. Thơ i cơ đo c gia o a a , đe uo c co to ng co ng lươ ng lưu tho ng tie n te kim loa i tương đương vơ i , t đo -la y , đe n cuo i the ky 5, lươ ng lưu tho ng tie n te kim loa i cu a cha u u ch co n la i 00 trie u đo -la y . i ch sư đa chư ng minh ra ng kho ng co ba t cư sư thay đo i co t nh cha t tai ho a na o sa nh ba ng vie c đe uo c a a chuye n sang thơ i trung co đen to i.”

Nhưng đo i die n vơ i như ng đo i ho i cu a da n chu ng y la tha i đo dư t khoa t la nh lu ng cu a hie p ho i ca c nha nga n ha ng y The merican Bankers ssociation . Trong thư cu a hie p ho i na y gư i cho ca c ho i vie n đa ch ra: Ch ng t i đề ngh c c ngài hãy d c toàn l c d a vào c c nh t b o và tạ ch danh tiếng, đ c bi t là tổ ch c n ng nghi và t n gi o, kiên uyết hản đ i Ch nh h h t hành tiền xanh, c c ngài hải chấm d t trợ gi nh ng ng cử viên nào kh ng tỏ hản đ i vi c Ch nh h h t hành tiền xanh. Vi c gạt bỏ uyền h t hành tiền t u c gia c a ngân hàng ho c kh i h c vi c h t hành tiền xanh c a Ch nh h sẽ khiến cho ( u c gia) có thể cung ng tiền t cho người dân, điều này sẽ hư ng hại nghiêm trọng đến lợi nhu n c a ngân hàng cũng như lợi ch c a nh ng người cho vay như ch ng ta. L t c h n g c c ngh viên u c hội ở khu v c c a c c ngài, yêu c u họ bảo v lợi ch c a ch ng ta, như v y ch ng ta có thể kh ng chế l h .

Na m , trong ca nh kinh te tie u đie u, To ng tho ng thư 0 cu a y la ames bươ c le n đa i ch nh tri va đa nh n tha y cu ng như na m ba t đươ c đie m co t ye u cu a va n đe . O ng no i ra ng: bất c u c gia nào, ai kh ng chế được vi c cung ng tiền t th người đó trở thành người ch tuy t đ i c a c c ngành c ng, thư ng nghi hi n có. Trong khi hiểu rõ được toàn bộ h th ng (tiền t ) do một thiểu s người d ng hư ng h này hay hư ng h kia kh ng chế một c ch hết s c d dàng, th bạn kh ng c n người kh c nói cho bạn biết về ngu n g c c a vi c lạm h t và siết ch t tiền t .

VietHR 40

ơ i pha t bie u na y mơ i đươ c pha t đi trong ma y tua n th To ng tho ng đa bi Charles Guiteau - mo t te n “ma c be nh ta m tha n” a m sa t va o nga y tha ng na m . To ng tho ng bi ba n hai pha t, va cuo i cu ng ua đơ i nga y tha ng .

Trong suo t the ky , ca c nga n ha ng uo c te đa tha nh co ng vơ i sa ch lươ c “d ng uyền l c c a đ ng tiền th n th nh để thu được vư ng uyền th n th nh”. Ta i y , “ uyền l c th n th nh c a đ ng tiền cũng d n làm tan rã dân uyền thiêng liêng”. Sau như ng cuo c đo sư c ki ch lie t ke o da i ha ng tra m na m vơ i Ch nh phu da n cư cu a nươ c y , ca c nga n ha ng uo c te đa chie m the thươ ng phong. Ca c nha sư ho c cu a y đa ch ra ra ng, t le hy sinh cu a ca c đơ i to ng tho ng y co n cao hơn nhie u so vơ i t le hy sinh b nh ua n cu a thuy ua n lu c chie n y .

hi ca c nga n ha ng nghe nh ngang đa c y đa na m đươ c trong tay pha p le nh nga n ha ng uo c gia na m 3, th mu c tie u tha nh la p mo t nga n ha ng vơ i mo h nh cu a Nga n ha ng nh ơ y ch co n trong gang ta c. o t nga n ha ng trung ương tư hư u hoa n toa n kho ng che uye n pha t ha nh tie n te cu a nươ c y , mo t nga n ha ng cu a ca c đa i gia nga n ha ng đa manh nha h nh tha nh.

---------------------------------------

[32] Glyn Davies, ịch sử tiền tệ từ thời cổ đại đến nay (History of Money From Ancient Times to The Present Day) - University of Wales Press 2002, tr. 489.

[33] Des Griffin, Trở về thời nô lệ Descent into Slavery - Emissary Publications, 0, Chương 5.

[34] Abraham Lincoln and John F.Kennedy by Melvin Sickler

VietHR 41

Một u c gia c ng nghi vĩ đại b h th ng t n d ng kh ng chế một c ch c ng nhắc. h t triển c a u c gia này và mọi hoạt động (kinh tế) c a ch ng ta hoàn toàn nằm trong tay một s t người. Ch ng ta đã r i vào thế th ng tr cam go nhất, một kiểu kh ng chế tri t để nhất trên thế gi i. Ch nh h kh ng c n có kiến t do n a, kh ng c n uyền đ nh tội tư h n a, kh ng c n là ch nh h được l a chọn bởi đa s người dân n a, mà là ch nh h (v n hành) dư i s cư ng b c và kiến c a thiểu s có uyền chi h i. Rất nhiều nhân sĩ c ng thư ng nghi c a u c gia này đều đang lo sợ một điều g đó. Họ biết th uyền l c v h nh này được tổ ch c theo c ch như v y, tĩnh l ng v t nh như v y, h khắ như v y, khóa ch t lẫn nhau như v y, tri t để và toàn di n như v y, đến n i họ kh ng d m c ng khai lên n th uyền l c này. [1]

Woodrow Wilson - ổng ng ứ 2 M

Ụ LIÊ B M

U Ơ U

Có thể không uá khoa trương khi nói rằng, mãi đến ngày nay, Trung uốc có thể cũng chẳng có mấy nhà kinh tế học biết được một thực tế rằng, Cục dự trữ liên bang ỹ chính là ngân hàng trung ương tư hữu. Cái gọi là “Ngân hàng dự trữ liên bang”, thực ra vừa chẳng phải là “liên bang”, mà cũng chẳng có “dự trữ”, và cũng không đáng được xem là “ngân hàng”.

Đa so ca c uan chư c cu a ch nh phu Trung uo c co the se ngh ra ng, đương nhie n ch nh phu y pha t ha nh ra đo ng đo la, nhưng tre n thư c te , ve cơ ba n, ch nh phu y kho ng co uye n pha t ha nh tie n te ! Na m 3, sau khi to ng tho ng ennedy bi a m sa t, ch nh phu y cuo i cu ng đa ma t đi uye n pha t ha nh “đo -la y ba c tra ng”. uo n co đươ c đo ng đo -la, Ch nh phu y ca n pha i đem thu nhập từ thuế tương lai công trái của người dân ỹ, thế chấp cho cục dự trữ liên bang ỹ tư hữu, “chứng chỉ cục dự trữ liên bang ỹ” do cục dự trữ liên bang ỹ phát hành, đây chính là “đô-la ỹ”.

Tính chất và lai lịch của “cục dự trữ liên bang ỹ” trong giới học thuật và giới truyền thông ỹ, là một “vùng cấm” mọi người tự hiểu với nhau mà chẳng cần nói ra. ằng ngày, giới truyền thông ỹ có thể bàn tán về vô vàn vấn đề chẳng có chút uan trọng gì kiểu như “hôn nhân đồng tính”, nhưng những vấn đề uan trọng liên uan đến việc ai đang khống chế chuyện phát hành tiền tệ, liên uan đến lợi ích chi trả lợi tức các khoản vay cá nhân thì lại hầu như chẳng có chữ nào đá động đến.

Đọc đến đây, nếu bạn có cảm giác kinh ngạc, vấn đề sẽ trở nên uan trọng, trong khi bạn lại không hay biết. Chương này sẽ nói về bí mật của việc

VietHR 42

thành lập Cục dự trữ liên bang ỹ - vấn đề đã bị giới truyền thông ỹ cố ý “bỏ ua”. hi chúng ta dùng một chiếc kính hiển vi để soi lại giây phút cuối cùng của một sự kiện trọng đại ảnh hưởng đến tiến trình lịch sử thế giới thì sự phát triển của sự kiện sẽ chính xác đến mức ta phải lấy lấy tiếng tích tắc của đồng hồ làm đơn vị đo lường.

Nga y 3 tha ng na m 3, ch nh phu da n cư cu a y cuo i cu ng đa bi uyền lực đồng tiền lật đổ.

Đ LL Ầ B ÁI I Ụ LIÊ

B M

Đêm ngày tháng năm 0, một đoàn tàu rèm che kín mít chậm rãi tiến về phía Nam. Những người ngồi trong toa tàu đều là những nhà tài phiệt ngân hàng uan trọng nhất nước ỹ, không một ai biết được mục đích chuyến đi này. Điểm dừng cuối cùng của đoàn tàu là đảo ekyll thuộc bang Georgia xa mấy trăm dặm nh.

Đảo ekyll của bang Georgia là một uần đảo nghỉ đông thuộc sở hữu của những nhân vật giàu có siêu hạng ở ỹ. Các thế lực tai to mặt lớn mà đứng dầu là organ đã thành lập một câu lạc bộ đi săn trên đảo ekyll. ột phần sáu của cải thế giới dồn vào tay các hội viên của câu lạc bộ này, và tư cách hội viên chỉ có thể kế thừa chứ không thể chuyển nhượng. úc này, câu lạc bộ nhận được thông báo có người cần sử dụng hội sở của câu lạc bộ này trong khoảng hai tuần, và như vậy, trong khoảng thời gian này, tất cả các thành viên không được phép sử dụng hội sở. Toàn bộ nhân viên phục vụ của hội sở đều là những người được bố trí đến từ đất liền, chỉ được xưng tên chứ tuyệt đối không được sử dụng họ đối với những người khách đến hội sở này. Trong phạm vi 50 dặm nh, hội sở được đảm bảo rằng xung uanh không có sự xuất hiện của bất cứ tay săn tin nào.

Ngay sau khi công việc chuẩn bị hoàn tất, những vị khách này xuất hiện tại hội sở. Tham gia hội nghị tuyệt mật này có: Nelson ldrich, thươ ng nghi s , Chủ tịch ủy ban tiền tệ uốc gia National onetary Commission , ông ngoại của Nelson ockefeller, . iatt ndre , trơ ly bo trươ ng bo ta i ch nh y rank anderlip, Chủ tịch National City Bank enry . Davison, cổ đông cao cấp của công ty . organ Charles D. Norton, Chủ tịch irst National Bank Ben amin Strong, trợ lý của . organ và aul arburg, dân di cư gốc Do Thái đến từ Đức. Năm 0 , aul đến ỹ và hùn một khoản vốn lớn vào công ty uhn oeband Company. à đại diện của dòng họ othschild ở nh và háp, đảm nhận chức tổng công trình sư của Cục dự trữ liên bang ỹ kiêm chủ tịch đầu tiên Cục dự trữ liên bang ỹ. Những nhân vật uan trọng này đến hòn đảo nhỏ hẻo lánh mà chẳng có hứng thú gì với việc săn bắn. ọ đến đây với một

VietHR 43

nhiệm vụ chủ yếu là khởi thảo một văn kiện uan trọng: Dự luật dự trữ liên bang (Federal Reserve Act).

aul arburg là một cao thủ về lĩnh vực ngân hàng, tinh thông hầu như mọi khâu nhỏ trong hoạt động ngân hàng. Nếu có ai đó thắc mắc với các câu hỏi cần giải đáp, aul không chỉ nhẫn nại trả lời mà còn giảng giải không ngớt về nguồn gốc lịch sử sâu xa của mỗi một khái niệm chi tiết. i cũng khâm phục kiến thức uyên bác trong lĩnh vực ngân hàng của ông. aul hiển nhiên trở thành người khởi thảo đồng thời là người giải đáp mọi vấn đề trong việc xây dựng văn kiện.

Nelson ldrich là người ngoại đạo duy nhất trong số những nhân vật có mặt ở đây. Ông phụ trách chỉnh sửa nội dung văn kiện sao cho phù hợp với yêu cầu chính xác của chính trị và có thể được chấp nhận ở uốc hội. Những người khác đại diện cho lợi ích của các tập đoàn ngân hàng khác nhau. ọ tiến hành tranh luận kịch liệt suốt ngày liền xung uanh chi tiết phương án mà aul đề xuất, cuối cùng đã đi đến thống nhất.

Do cuộc khủng hoảng ngân hàng năm 0 nên trong mắt người dân ỹ, hình ảnh của các nhà ngân hàng không còn mấy đẹp đẽ. Điều này khiến cho đa số nghị sĩ uốc hội không dám công khai ủng hộ dự luật do các nhà ngân hàng tham gia lập ra. ì vậy, những người này không uản ngại đường xa vạn dặm, lặn lội từ New York đến hòn đảo hoang vắng này để tham gia khởi thảo văn kiện. ơn nữa, cái tên Ngân hàng trung ương nghe có vẻ uá khoa trương. Từ thời Tổng thống efferson đến nay, tên gọi của Ngân hàng trung ương đều có dính dáng đến âm mưu của nhà tài phiệt ngân hàng uốc tế nh, vì thế aul kiến nghị dùng tên “Cục dự trữ liên bang” ederal eserve System để che đậy tai mắt thiên hạ. Thế nhưng, Cục dự trữ liên bang có đầy đủ mọi chức năng của một ngân hàng trung ương, và cũng giống như ngân hàng nh, Cục dự trữ liên bang ỹ được thiết kế theo kiểu tư nhân nắm giữ cổ phần, và ngân hàng sẽ thu được lợi ích rất lớn từ việc đó. Điều khác với ngân hàng thứ nhất và ngân hàng thứ hai là, trong cơ cấu cổ phần của Cục dự trữ liên bang ỹ, 0 cổ phần vốn có của Chính phủ đã bị lấy mất, nó sẽ trở thành một ngân hàng trung ương tư hữu “thuần túy”.

Nhằm che đậy bản chất thực của cục dữ trữ liên bang ỹ cũng như để trả lời cho câu hỏi ai là kẻ khống chế cơ uan này, aul đã khéo léo đề xuất ý kiến: “ uốc hội khống chế Cục dự trữ liên bang ỹ, Chính phủ nắm giữ vai trò đại biểu trong hội đồng uản trị, nhưng đa số thành viên của hội đồng uản trị là do hiệp hội ngân hàng trực tiếp hoặc gián tiếp khống chế.”

ề sau, trong phiên bản cuối cùng, aul đã đổi thành “thành viên của hội đồng uản trị do tổng thống ỹ bổ nhiệm”, thế nhưng, chức năng chân chính của hội đồng uản trị do ội đồng tư vấn liên bang ederal dvisory Council

VietHR 44

khống chế, và cùng với hội đồng uản trị, ội đồng tư vấn liên bang sẽ định kỳ mở hội nghị “thảo luận” công việc. Thành viên của ủy ban tư vấn liên bang sẽ do chủ tịch hội đồng uản trị của nhà ngân hàng dự trữ liên bang uyết định. Điểm này đã được lấp liếm trước công chúng.

ột vấn đề nan giải khác mà aul phải đối phó là làm thế nào để che giấu sự thực rằng, nhân vật chịu trách nhiệm chủ trì Cục dự trữ liên bang là một chuyên gia kỳ cựu của ngân hàng Ne ork. Từ thế kỷ đến nay, hầu hết các thương nhân, chủ trang trại vừa và nhỏ của miền trung tây nước ỹ đã gánh chịu đủ đại nạn của khủng hoảng ngân hàng, cho nên họ ghét cay ghét đắng các chuyên gia ngân hàng đến từ miền đông, và các nghị sĩ của những khu vực này không thể ủng hộ ngân hàng trung ương nếu như nó được chủ trì bởi một nhân vật nào đó từ ngân hàng Ne ork. ì vậy mà aul đã thiết kế nên một phương án giải uyết tài tình để cho nhà ngân hàng địa phương của cục dự trữ liên bang ỹ cấu thành toàn bộ hệ thống. Ngoài những người trong giới ngân hàng, rất ít người biết được rằng. về lý thuyết, việc phát hành tiền tệ và tín dụng của ỹ được tập trung ở Ne ork, nhưng trên thực tế, điều này không hề diễn ra ở Ne ork, và màn kịch này chẳng ua là do các ngân hàng thuộc cục dự trữ liên bang ỹ đã dàn dựng nên mà thôi. Còn có một chỗ thể hiện sự suy nghĩ sâu xa của aul - đặt trụ sở của Cục dự trữ liên bang ỹ tại Washington – trung tâm chính trị của nước ỹ, trong khi New York mới là trung tâm tài chính lớn của đất nước này. ối lo ngại chính của ông xuất phát từ sự kỳ thị của dân chúng đối với các nhà ngân hàng đến từ New York. Điều bận tâm thứ tư của aul là làm thế nào tìm ra nhân viên uản lý cho nhà ngân hàng địa phương trực thuộc Cục dự trữ liên bang ỹ. inh nghiệm làm việc trong uốc hội của Nelson ldrich cuối cùng đã giúp ông tìm được đất dụng võ. Ông chỉ ra rằng, các nghị sĩ miền trung tây nước ỹ thường tỏ rõ mối thù địch với ngân hàng Ne ork, và để tránh mất kiểm soát, tổng thống phải là người đứng ra bổ nhiệm vị trí chủ tịch ngân hàng địa phương và đó không phải là nhiệm vụ của uốc hội. Nhưng điều này đã tạo nên một lỗ hổng pháp luật. Điều chương của hiến pháp ỹ uy định rõ ràng rằng, uốc hội chịu trách nhiệm phụ trách việc uản lý phát hành tiền tệ. iệc Cục dự trữ liên bang gạt uốc hội ra ngoài rõ ràng đã vi phạm hiến pháp. ề sau, uả nhiên điểm này đã trở thành cái cớ để các nghị sĩ chĩa mũi dùi công kích Cục dự trữ liên bang ỹ.

Sau khi được dàn xếp chu đáo, dự luật này nghiễm nhiên xuất hiện với hình thức mô phỏng theo sự phân uyền và và cân bằng kiểm soát của hiến pháp ỹ. Tổng thống bổ nhiệm, uốc hội thẩm duyệt, nhân sĩ độc lập nhậm chức chủ tịch hội đồng uản trị, còn các nhà ngân hàng đảm nhận vị trí cố vấn, uả là một thiết kế hoàn hảo!

VietHR 45

B I I W LL ỜI ĐI U

IỂ U Ờ Ụ LIÊ B

Bảy nhân v t uan trọng c a h all hi n tại đã kh ng chế đại bộ h n c c ngành c ng nghi c bản cũng như ngu n v n c a Mỹ. Trong đó, JP Morgan, James J. Hill , eorge Berk (Ch t ch First National Bank) tr c thuộc T đoàn Morgan; b n người c n lại g m John Rockefeller, illiam Rockefeller, James tillman (Ch t ch National City Bank), Jacob chiff (c ng ty Kuhn Loeb) tr c thuộc T đoàn tandard Oil Cities Bank. Đ u m i trung tâm về v n do họ tạo nên đang trở thành thế l c ch yếu kh ng chế nư c Mỹ. [2]

John Moody - người sáng l hệ thống đánh giá đầu tư Moody nổi tiếng, 9

Bảy v tai to m t l n c a h all ch nh là nh ng người th c s điều khiển vi c thành l C c d tr liên bang Mỹ. h i hợ nh nhàng b m t gi a họ v i d ng họ Rothschild c a châu u cu i c ng đã l lên một hiên bản c a ngân hàng nh u c tại Mỹ.

S ĐỜI Á IỂ M

Tie n tha n cu a nga n ha ng la co ng ty George eabody Company cu a nh kho ng đươ c nhie u ngươ i bie t đe n. George eabody vo n la mo t nha buo n hoa ua sa y kho cu a vu ng Baltimore y . Sau khi pha t le n nhơ mo t so thương vu nho , va o na m 35, George đe n ondon. Cha ng thương gia tre nha n tha y nga nh ta i ch nh la mo t l nh vư c be o bơ , be n uye t đi nh hu n vo n vơ i mo t so ngươ i nư a đe mơ nga n ha ng erchant Bank. Đa y la mo t nghie p vu “ta i ch nh cao ca p” ra t hơ p thơ i khi đo , kha ch ha ng chu ye u bao go m Ch nh phu , ca c co ng ty lơ n va như ng ngươ i ra t gia u co . o cung ca p ca c khoa n vay cho thương ma i uo c te , pha t ha nh co phie u va co ng tra i, kinh doanh ca c loa i ha ng ho a chu lư c, va đa y ch nh la tie n tha n cu a nga n ha ng đa u tư nga y nay.

Thông ua sư giơ i thie u cu a co ng ty anh em nha Bro n thuo c chi nha nh nh, George eabody đa nhanh cho ng gia nha p va o giơ i ta i ch nh nh uo c. ho ng la u sau, George eabody he t sư c kinh nga c khi nha n đươ c thư mơ i đe n dư tie c tư nam tươ c Nathan othschild. Đo i vơ i cha ng thương gia tre na y th vinh ha nh đo cha ng kha c na o nie m ha nh die n cu a mo t t n đo thie n chu a gia o đươ c gia o ha ng tie p kie n.

Nathan đa đi tha ng va o va n đe ba ng vie c đe nghi George eabody giu p m nhla m đa i die n giao te b ma t cu a do ng ho othschild. Tuy no i tie ng la gia u co vơ i khơ i ta i sa n kho ng lo , song do ng ho othschild va n bi nhie u ngươ i ơ cha u u ca m ghe t va coi thươ ng v thươ ng lư a ga t cươ ng đoa t ta i sa n cu a da n

VietHR 46

chu ng. Ta ng lơ p uy to c ơ ondon vo n kho ng the m đư ng chung cu ng ha ng ngu vơ i Nathan, đa na m la n ba y lươ t tha ng thư ng tư cho i lơ i mơ i cu a Nathan. Du đa ta o ra the lư c ra t ma nh ơ nh uo c, nhưng do ng ho nha othschild luo n co ca m gia c cu a ke ngo i “chie u dươ i” v bi giơ i uy to c co la p. o t nguye n nha n kha c khie n Nathan cho n George eabody v o ng ta la ngươ i khie m to n nha nha n, tư ca ch kha to t, la i la ngươ i y , sau na y co n co the du ng va o vie c lơ n.

Đương nhiên là George eabody ho hơ i đo n nha n lơ i đe nghi cu a Nathan. Toa n bo mo i kinh ph giao te đe u do Nathan chi tra , co ng ty cu a George eabody nhanh cho ng trơ tha nh trung ta m giao te no i tie ng ondon. Đa c bie t la va o nga y tha ng ha ng na m, tie c mư ng nha n nga y le đo c la p nươ c y đe u đươ c to chư c ta i nha George eabody va trơ tha nh mo t sư kie n uan tro ng trong giơ i uy to c ondon [2]. Đa m kha ch khư a cu ng kho ma h nh dung nổi, vì sao một doanh nhân hết sức bình thường mấy năm trước lại có the ca ng đa ng no i như ng khoa n ph chie u đa i trong như ng bư a tie c tra ng le va xa x kia.

ãi đến năm 5 , George eabody vẫn chỉ là một ông chủ ngân hàng nhỏ với khoản tài sản trị giá một triệu bảng nh, nhưng chỉ trong thời gian năm ngắn ngủi sau đó, khối tài sản của vị thường gia này đã đạt mức 0 triệu bảng nh và biến ông trở thành ông chủ nhà băng có máu mặt ở ỹ. Trong thời gian diễn ra cuộc khủng hoảng kinh tế năm 5 tại ỹ do dòng họ othschild giật dây, George eabody dốc hết tiền đầu tư vào công trái đường sắt và công trái Chính phủ ỹ trong khi các ông chủ nhà băng nh đột nhiên bán tống bán tháo tất cả công trái có dính dáng đến ỹ. Cũng trong giai đoạn này, George eabody lâm vào cảnh khó khăn nghiêm trọng. Điều kỳ lạ là, khi George mấp mé bên bờ vực phá sản, ngân hàng nh giống như thiên sứ từ trên trời rơi xuống đã ngay lập tức cung cấp cho ông ta một khoản vay tín dụng trị giá 00 nghìn bảng nh. Chính điều này đã giúp George phục hồi nhanh chóng. à thế là, chẳng hiểu sao, một người cẩn trọng như George eabody lại uyết định mua vào một lượng lớn các loại công trái đang bị các nhà đầu tư ỹ bán đổ bán tháo như rác rưởi. Cuộc khủng hoảng năm 5 hoàn toàn không giống với cuộc suy thoái năm 3 . Chỉ trong một năm thì nền kinh tế ỹ đã hoàn toàn thoát khỏi bóng mây của sự suy thoái. ết uả là các loại công trái ỹ đã khiến cho ông nhanh chóng trở thành người giàu có siêu cấp, điều này tương tự với chiến dịch công trái nh của Nathan năm 5 khiến người ta khiếp đảm. ì George eabody kho ng co con no i do i ne n sa n nghie p kho ng lo kia cu ng cha ng co ai thư a ke . Ch nh v the ma o ng ra t kho ta m va cuo i cu ng uye t đi nh mơ i cha ng trai tre tuo i unius organ nha p ho i la m a n. Sau khi George eabody ngh hưu, unius organ đa na m giư toa n bo vie c la m a n va đo i te n co ng ty na y tha nh unius S. organ and Company, sau đo đo i te n chi nha nh ơ y tha nh . . organ and Company. Na m , trong cuo c ho p ma t ơ ondon vơ i gia to c othschild, do ng ho organ đa hoa n toa n ke thư a mo i uan he cu a

VietHR 47

George eabody vơ i gia to c othschild va đưa mo i uan he hơ p ta c na y pha t trie n le n mo t ta m cao mơ i. Na m 0, organ đa u tư mo t lươ ng lơ n vo n nha m to chư c la i hoa t đo ng thương nghie p cu a co ng ty đươ ng sa t.

Nga y 5 tha ng na m , gia to c othschild va mo t so nha nga n ha ng kha c ơ nh đa tha nh la p mo t to chư c b ma t la y te n la “ta p đoa n ho i nghi ba n tro n”. y , mo t to chư c tương tư cu ng đươ c tha nh la p, đư ng đa u ch nh la do ng ho organ. Sau chie n tranh the giơ i thư nha t, “Ta p đoa n ho i nghi ba n tro n” cu a y đươ c đo i te n tha nh “ ie p ho i ngoa i giao” Council on oreign elation , co n ơ nh th đo i tha nh “ ie p ho i sư vu uo c te hoa ng gia” oyal nstitute of nternational ffairs . a t nhie u uan chư c cu a Ch nh phu hai nươ c nh va y đe u la như ng ngươ i đươ c lư a cho n tư hai hie p ho i na y.

Na m , organ va Drexel đe n ondon tham gia đa i ho i ca c nha nga n ha ng uo c te . Ngay khi trơ ve , organ đa đươ c ch đi nh la m đa i die n cao ca p cho lơ i ch cu a do ng ho othschild ơ y . o i nghi ondon đi đe n mo t thống nhất rằng, các công ty organ Ne ork , Drexel hiladenphia , Grenfell ondon , organ ar es Cie aris , . . arburg Company Đư c va y , ga n ke t hoa n toa n vơ i do ng ho othschild. [3]

Na m 0 , organ đa mua la i co ng ty gang the p Carnegie vơ i gia 500 trie u đo la, sau đo cơ ca u la i toa n bo to chư c na y va bie n no tha nh Co ng ty gang the p y United States Steel Corporation co gia tri thi trươ ng hơn t đo -la,. organ đươ c coi la ngươ i gia u nha t tre n the giơ i thơ i đo , the nhưng, ca n cư theo ba o ca o cu a U y ban kinh te la m thơ i uo c gia Temporary National conomic Committee , th o ng ta ch na m giư co pha n cu a co ng ty m nh. Xem ra, organ vơ i tie ng ta m lư ng la y va n ch la mo t nha n va t die n trươ c sa n kha u.

F LL U ẦU M

John Rockefeller cha la mo t nha n va t t nhie u ga y tranh ca i trong li ch sư nươ c y , bi thie n ha chu p mu la “ngươ i ma u la nh”. Te n tuo i cu a o ng ga n lie n vơ i co ng ty da u mo no i tie ng the giơ i.

ie c buo n ba n da u mo cu a ohn ockefelle ba t đa u tư thơ i ky no i chie n y – 5 , va ma i đe n na m 0, khi tha nh la p co ng ty da u mo th uy mo la m a n cu a o ng va n thuo c va o ha ng thươ ng thươ ng ba c trung. Tư sau khi nha n đươ c mo t khoa n cho vay cơ ba n cu a nga n ha ng đo thi uo c gia Cleveland, trong nha y ma t, dươ ng như ockefelle đa t m đươ c ca m gia c đ ch thư c cu a m nh. Da ta m ca nh tranh theo lua t rư ng cu a nha ta i phie t na y đa vươ t xa sư c tươ ng tươ ng cu a mo i ngươ i. Nha n tha y nga nh co ng nghie p luye n da u ra t co trie n vo ng to t vơ i mư c lơ i nhua n nga n ha n ra t cao, nhưng ockefelle cu ng đo ng thơ i nh n tha y mo t sư tha t hie n nhie n: đo la sư ca nh canh trong l nh vư c

VietHR 48

na y die n ra ki ch lie t ma kho ng co sư kie m soa t, v the , sơ m hay muo n, ca c doanh nghiệp tham gia va o cuo c chơi na y cu ng se rơi va o ca nh ca nh tranh theo kie u tư sa t. a đe to n ta i, ch co duy nha t mo t ca ch: tie u die t đo i thu ca nh tranh ba ng mo i gia , kho ng tư ba t cư thu đoa n na o.

Trươ c he t, ockefelle kho ng che co ng ty trung gian nhưng kho ng đe cho ai bie t ra ng m nh đa đe xua t mua la i đo i thu ca nh tranh vơ i gia tha p. Ne u cư tuye t, đo i thu ca nh tranh se đo i ma t vơ i cuo c chie n gia ca tha m kho c, cho đe n khi đo i thu phu phu c hoa c pha sa n mơ i tho i. Ne u kho ng hie u ua , sau cu ng ockefeller se sư du ng đe n chie u sơ trươ ng cu a m nh - ba o lư c: đa nh co ng nha n cu a đo i thu ca nh tranh, pho ng ho a thie u ru i nha xươ ng cu a đo i thu . Sau ma y hie p như va y, so đo i thu may ma n so ng so t ch co n đe m tre n đa u ngo n tay. a nh vi lu ng đoa n ba đa o như va y, tuy đa ga y ne n sư ca m pha n trong giơ i kinh doanh, nhưng cu ng đem la i sư hư ng thu cao đo cho nha nga n ha ng Ne ork. Ca c nha ta i phie t nga n ha ng ham me tro lu ng đoa n đa ra t ha n hoa n trươ c kha na ng cu a ockefeller.

Do ng ho othschild va n muo n t m mo i ca ch kho ng che nươ c y đang nga y ca ng lơ n ma nh. Tuy nhie n, ca c ma nh kho e cu a ho to c na y sơ m muo n đe u tha t ba i. ie c kho ng che mo t uo c vương ơ cha u u đơn gia n hơn ra t nhie u so vơ i vie c kho ng che mo t Ch nh phu da n cư . Sau cuo c no i chie n cu a y , do ng ho othschild ba t đa u sa p xe p ke hoa ch kho ng che y . e ta i ch nh th đa co co ng ty organ va co ng ty uhn oeb, co n trong giơ i co ng nghie p va n chưa co ai th ch hơ p. Như ng g ma ockefeller la m đa tha p le n mo t tia hy vo ng cho do ng ho othschild. Ne u như đươ c tie p the m mo t lươ ng ta i ch nh lơ n th thư c lư c cu a nha ockefeller se vươ t ra t xa so vơ i mo t vu ng Cleveland nho nho .

othschild đa cư acob Schiff cu a co ng ty uhn oeb – mo t chie n lươ c gia uan tro ng nha t cu a ho ve ta i ch nh ơ y , tham gia va o ke hoa ch na y. Na m 5, acob Schiff tha n chinh đe n Cleveland đe ch ba o ockefeller ca ch thư c trie n khai ca c bươ c tie p theo trong ke hoa ch kho ng che nươ c y . Cu ng vơ i sư xua t hie n cu a acob Schiff la mo t lơ i the ma ockefeller co na m mơ cu ng kho ng da m ngh đe n: tho ng ua nga n ha ng organ va co ng ty uhn oeb, othschild đa kho ng che 5 thi pha n va n chuye n đươ ng sa t y , đo ng thơ i acob Schiff đang co dư đi nh tha nh la p co ng ty South mprovement Company nha m cung ca p di ch vu va n chuye n gia re cho co ng ty da u mo cu a ockefeller, ma dươ i sư kho ng che gia cươ c va n chuye n na y, cha ng co ma y co ng ty luye n da u co the tie p tu c sinh to n. a t nhanh cho ng, ockefeller đa lu ng đoa n hoa n toa n nga nh da u mo cu a y , trơ tha nh “ ua da u mo ” tha t sư ca ve ngh a đen la n ngh a bo ng.

B S IFF I L Ợ I I S IL

ối uan hệ mật thiết giữa hai dòng họ othschild và Scheff có thể được

VietHR 49

truy ngược về năm 5, khi othschild cha chuyển đến một tòa dinh thự 5 tầng ở ranfurk, và trong nhiều năm liền sống chung với dòng họ Scheff. Cùng là các nhà ngân hàng gốc Do Thái ở Đức nên hai dòng họ này có mối uan hệ hữu hảo kéo dài hàng trăm năm.

Năm 5, tròn tuổi, acob Schiff đến ỹ sau một thời gian thực tập ở ngân hàng othschild nh . Sau khi tổng thống incon bị ám sát, acob làm kế toán cho các ngân hàng châu Âu của ỹ, đồng thời cùng thúc đẩy việc xây dựng chế độ ngân hàng trung ương tư hữu của ỹ. ột mục đích khác của acob chính là phát hiện, bồi dưỡng kiến thức cho đại diện của ngân hàng châu Âu, đồng thời đưa họ gia nhập vào các vị trí uan trọng như Chính phủ, tòa án, ngân hàng, công nghiệp, để chờ thời cơ.

Ngày tháng năm 5, acob liên kết với công ty uhn oeb, và từ đây trở thành thành viên chủ chốt của công ty. Dưới sự ủng hộ của othschild hùng mạnh, cuối cùng công ty uhn oeb đã trở thành một trong những ngân hàng đầu tư nổi tiếng nhất cuối thế kỷ và đầu thế kỷ 0.

M S ILL U Đ Ờ S

Xa y dư ng đươ ng sa t la nga nh co ng nghie p uan tro ng đo i ho i nguo n ta i ch nh lơ n. Sư pha t trie n cu a nga nh co ng nghie p đươ ng sa t kho ng lo ta i y chu ye u dư a va o nguo n tie n tư thi trươ ng vo n cu a nh uo c va ca c uo c gia kha c ơ cha u u. ho ng che vie c pha t ha nh co ng tra i đươ ng sa t y ơ cha u u ch nh la thu đoa n cu a ca c nha ta i phie t nha m na m giư so pha n cu a nga nh co ng nghie p này.

Na m 3, ca c nha nga n ha ng uo c te đo t ngo t sie t cha t ta i ch nh đo i vơ i y đo ng thơ i ba n tha o co ng tra i cu a y . Đie u na y khie n cho co ng tra i đươ ng sa t y la m va o ca nh chơ chie u. Ngay khi cuo c khu ng hoa ng ke t thu c va o na m , do ng ho othschild la p tư c trơ tha nh chu nơ lơ n nha t cu a nga nh đươ ng sa t y . Ch ca n cao hư ng mo t chu t, nha ta i phie t na y co the bo p che t ma ch ma u ta i ch nh cu a ba t ky co ng ty đươ ng sa t na o cu a y . Trong bo i ca nh đo , ames . ill – mo t thương gia khơ i nghie p vơ i nghe va n chuye n đươ ng sa t ba ng hơi nươ c va than đa - buo c lo ng pha i đa u ua n dươ i trươ ng cu a ca c nha ta i ch nh đe co the sinh to n va lơ n ma nh trong sư ca nh tranh kho c lie t cu a nga nh đươ ng sa t. organ ch nh la cho dư a ta i ch nh đo i vơ i o ng ta. ơ i sư u ng ho cu a organ, ames . ill đa thư c hie n ke hoa ch tho n t nh ha ng loa t co ng ty đươ ng sa t đang la m va o ca nh pha sa n sau cuo c khu ng hoa ng na m 3.

Đe n na m 3, gia c mơ đươ c na m giư nga nh đươ ng sa t xuye n y cu a ames . ill cuo i cu ng đa trơ tha nh hie n thư c. hi tranh gia nh uye n kho ng che đươ ng sa t mie n ta y Chicago, Burlington and uincy ailroad , ames . ill đa ga p pha i mo t đo i thu ra t ma nh - ie n hie p đươ ng sa t Tha i B nh Dương

VietHR 50

Union acific ailroad do ta p toa n ta i ch nh ockefeller đơ đa u. ie n hie p na y đa ba t ngơ ta n co ng o ng tru m va n ta i đươ ng sa t ba ng vie c b ma t thu mua co phie u cu a co ng ty Northern acific do ames . ill kie m soa t. hi pha t hie n ra va n đe th ames . ill đa sa p ma t uye n kie m soa t co ng ty. ames . ill la p tư c ca u vie n kha n ca p o ng chu organ lu c na y đang trong ky ngh ma t ơ cha u u. organ la p tư c ra le nh cho thuo c ha pha n k ch la i sư khie u chie n cu a ockefeller. Trong mo t thơ i gian da i, thi trươ ng co phie u pho all như le n cơt so t, nha đa u tư tranh nhau mua co phie u cu a co ng ty đươ ng sa t Northern acific như a n ma y cươ p cha o th khie n mo i co phie u co khi đa nha y le n mư c 1000 USD.

ai con ho đa nh nhau a t co con bi thương, cuo i cu ng ca c nha nga n ha ng uo c te kho ng the kho ng ra ma t đie u đ nh, va ke t ua cuo i cu ng la mo t co ng ty co pha n chư ng khoa n mie n Ba c Northern Securities Company đươ c tha nh la p, hai con ho cu ng nhau kie m soa t nga nh va n chuye n đươ ng sa t Ba c y . Ngay trong nga y tha nh la p co ng ty na y, to ng tho ng c inley bi a m sa t, pho to ng tho ng oosevelt cha le n ke nhie m. Dươ i sư pha n đo i uye t lie t cu a oosevelt cha, co ng ty chư ng khoa n mie n Ba c bi “đa o lua t cho ng đo c uye n” đươ c uo c ho i y tho ng ua na m 0 cưươ ng che gia i the . Sau đo , ames . ill uay hướng đầu tư ve mie n Nam, nuo t go n nga nh va n chuye n đươ ng sa t tư Colorado tha ng đe n Texas. Đe n khi ua đơ i va o na m , ames . ill đa t ch go p đươ c mo t ta i sa n le n đe n 53 trie u đo la.

M W BU

Na m 0 , hai anh em aul va elix tư ranfurk Đư c di cư sang y . ai cha ng trai na y xua t tha n trong mo t gia đ nh co truye n tho ng ve nghe nga n ha ng, ra t tinh tho ng trong l nh vư c na y, đa c bie t la aul, ngươ i đươ c go i la cao thu trong giơ i ta i ch nh thơ i đo . othschild to ra ra t xem tro ng ta i na ng cu a aul ne n đa đa c pha i hai anh em tư nga n ha ng cu a do ng ho arburg . . arburg and Co đe n y vo n lu c na y đang ra t ca n nha n ta i.

u c na y, do ng ho othschild thu c đa y ke hoa ch nga n ha ng trung ương tư hư u ơ y đa ga n ca tra m na m, su t su i nhie u phen ma chưa đươ c như y . a n na y, aul se đa m nha n nhie m vu chu co ng. Sau khi đe n y đươ c mo t thơ i gian, aul đa ke t giao vơ i co ng ty uhn oeb cu a acob Schiff, đo ng thơ i cươ i con ga i cu a vơ cho ng Schiff, co n elix cu ng đa cươ i con ga i cu a Schiff.

Colonel ly Garrison - co va n ta i ch nh suo t hai đơ i to ng tho ng oosevelt cha va ilson đa nha n xe t ra ng, “ ldrich đang ga p pha i sư pha n đo i tre n toa n uo c, ch nh nga i aul arburg đa cơ ca u la i đe a n Cu c dư trư lie n bang y . Tr tue thie n ta i đa ng sau ke hoa ch na y đe u ba t nguo n tư lfred othschild cu a ondon.” [4]

VietHR 51

U I IÊU I Ụ

LIÊ B M U M

1907

Na m 03, aul đem cương l nh ha nh đo ng vơ i ca c ch da n ca ch thư c a p du ng như ng “kinh nghie m tie n tie n” cu a ca c nga n ha ng trung ương cha u u đe n nươ c y va trao cho acob Schiff. Sau đo , ta i lie u na y la i đươ c trao cho ames Stillman - C O cu a National Citi Bank sau na y la nga n ha ng oa y va nho m ca c nha nga n ha ng cu a Ne ork. o i ngươ i đe u ca m tha y như đươ c khai sa ng nhơ tư tươ ng cu a aul.

a n đe la sư pha n đo i cu a da n chu ng đo i vơ i nga n ha ng trung ương tư hư u ta ng le n ra t ma nh. Giơ i co ng nghie p cu ng như chu ca c doanh nghie p vư a va nho ra t a c ca m vơ i ca c nha nga n ha ng Ne ork. Ba t cư đe a n na o co lie n uan đe n nga n ha ng trung ương tư hư u do ca c nha nga n ha ng đe xua t đe u bi ca c nghi s uo c ho i tra nh ne gio ng như tra nh be nh truye n nhie m va y. Trong mo t ba u kho ng kh kho chi u mang đa m t nh ch nh tri như va y, vie c tho ng ua đe a n nga n ha ng trung ương nha m ta o ra lơ i the cho ca c nha nga n ha ng ua tha t la mo t đie u vo cu ng kho kha n.

Đe xoay chuye n t nh the ba t lơ i, mo t cuo c khu ng hoa ng ta i ch nh kho ng lo đa ba t đa u đươ c ngh đe n. Trươ c he t, trong dư lua n ba t đa u xua t hie n như ng kha i nie m ta i ch nh mơ i. Nga y tha ng na m 0 , mo t ba i vie t cu a aul vơ i tie u đe “ huye t đie m va Nhu ca u cu a he tho ng nga n ha ng chu ng ta” Defects and Needs of Our Banking System đa đươ c co ng bo đe ro i tư đa y, aul trơ tha nh ngươ i co su y ha ng đa u cho che đo nga n ha ng trung ương ơ y . ho ng la u sau đo , ta i ho i nghi da nh cho ca c thương gia Ne ork, acob Schiff đa tuye n bo ra ng “nếu kh ng đ s c kiểm so t ngu n v n t n d ng, ngân hàng trung ư ng c a ch ng ta sẽ hải trải ua một cuộc kh ng hoảng tài ch nh ghê g m v i t m ảnh hưởng sâu rộng nhất.” [5]

Gio ng như thơ i ky 3 , 5 , 3, va 3, ca c nha nga n ha ng đa sơ m nh n ra hie n tươ ng bong bo ng xua t hie n trong sư pha t trie n ua no ng cu a ne n kinh te , va đa y cu ng la ke t ua ta t ye u cu a vie c kho ng ngư ng nơ i lo ng vo ng uay lưu chuye n tie n te . No i mo t ca ch h nh tươ ng, toa n bo ua tr nh na y gio ng như vie c nuo i ca trong ho . ie c che nươ c va o ho ca cu ng gio ng như chuye n nơ i lo ng vo ng uay lưu chuye n tie n te hay bơm mo t lươ ng lơ n tie n va o ne n kinh te . Sau khi nha n đươ c mo t lươ ng lơ n tie n đươ c bơm va o na y, dươ i sư me hoa c cu a tie n ba c, ca c nga nh ca c giơ i ba t đa u nga y đe m kho sơ , no lư c sa ng

VietHR 52

ta o ra cu a ca i, va ua tr nh na y gio ng như vie c ca trong ho ca ra sư c ha p thu ca c tha nh pha n dinh dươ ng đe nga y ca ng be o ma p. hi nha n tha y thơ i cơ thu nha p đa ch n muo i, ca c nha nga n ha ng se đo t ngo t sie t cha t vo ng uay lưu chuye n tie n te , ru t ca n nươ c trong ho , va pha n lơ n ca trong ho lu c na y ch bie t tuye t vo ng chơ đơ i gia y phu t bi to m go n.

Nhưng ch co ca c o ng tru m nga n ha ng lơ n nha t mơ i bie t đươ c đa u la thơ i đie m ba t đa u hu t nươ c vơ t ca . Ngay sau khi mo t uo c gia tha nh la p che đo nga n ha ng trung ương tư hư u, vie c kie m soa t ua tr nh ru t nươ c hơ t ca cu a đa m ta i phie t nga n ha ng la i ca ng trơ ne n de da ng hơn bao giơ he t. uy tr nh pha t trie n, suy thoa i kinh te , t ch luy va bo c hơi ta i sa n đe u la ke t ua ta t ye u tư vie c “nuo i dươ ng” mo t ca ch khoa ho c cu a ca c nha nga n ha ng.

organ va ca c nha nga n ha ng uo c te sau lưng o ng ta đa t nh toa n mo t ca ch ch nh xa c tha nh ua dư t nh cu a cơn ba o ta p ta i ch nh la n na y. Trươ c he t la tro “rung ca y do a kh ”, la m cha n đo ng xa ho i y , đe “thư c te ” ch ro ra ng mo t xa ho i kho ng co nga n ha ng trung ương se ye u ơ t đe n the na o. Tie p đe n la tro bo p nghe t va sa p nha p ca c đo i thu ca nh tranh vư a va nho , đa c bie t la như ng co ng ty đa u tư u y tha c mua ba n, khie n ca c nha nga n ha ng kho chi u.

Ca c co ng ty đa u tư u y tha c thơ i đo đang na m giư nhie u nghie p vu ma nga n ha ng kho ng the kinh doanh, trong khi đo , Ch nh phu la i he t sư c tho ng thoa ng ve ma t ua n ly . Ta t ca như ng đie u na y khie n cho ca c co ng ty đa u tư u y tha c thu nha n nguo n vo n xa ho i ua mư c va đa u tư va o ca c nga nh nghe co ru i ro cao hay thi trươ ng co phie u. Đe n khi cuo c khu ng hoa ng bu ng pha t va o tha ng 0 na m 0 , khoa ng mo t nư a ca c khoa n gư i nga n ha ng ơ Ne ork đe u bi ca c co ng ty đa u tư u y tha c ga n nơ vơ i la i sua t cao đe đa u tư va o thi trươ ng co phie u va co ng tra i co mư c ru i ro cao, va như va y, ca thi trươ ng ta i ch nh rơi va o tra ng tha i đa u cơ cư c đo .

Trong suo t ma y tha ng trươ c thơ i gian na y, organ đi “ngh ma t” lie n tu c giư a ondon va aris. Theo sư hoa ch đi nh co ng phu cu a ca c nha ta i ch nh uo c te , organ trơ ve y . ho ng la u sau, ơ Ne ork bo ng nhie n co tin đo n ra ng nickerbocker Trust – mo t co ng ty u y tha c mua ba n lơ n thư ba nươ c y sa p pha sa n. ơ i đo n đa i như vi ru t đo c ha i lan ra kha p Ne ork vơ i to c đo cho ng ma t. Như ng ngươ i co ta i khoa n tie t kie m ơ nga n ha ng vo cu ng hoa ng sơ chen chu c nhau sa p ha ng suo t sa ng tha u đe m trươ c cư a ca c co ng ty u y tha c mua ba n đe chơ ru t he t tie n trong ta i khoa n cu a ho . Co n nga n ha ng th ye u ca u ca c co ng ty u y tha c mua ba n na y pha i la p tư c hoa n nơ . Do pha i đo i ma t vơ i sư c e p tư hai ph a ne n ca c co ng ty đa u tư u y tha c ch co n bie t ca ch vay tie n thi trươ ng co phie u argin oan , la i sua t vay trong nha y ma t đa nha y le n ca i gia trơ i ơi 50 . Đe n nga y tha ng 0, giao di ch thi trươ ng co phie u ha u như rơi va o tra ng tha i đo ng ba ng.

VietHR 53

u c na y, organ xua t hie n vơ i bo ma t cu a mo t vi chu a cư u the . i chu ti ch Sơ giao di ch chư ng khoa n Ne ork t m đe n pho ng la m vie c cu a organ ca u cư u. ơ i gio ng run ra y, o ng ta cho organ bie t ra ng ne u trươ c ba giơ chie u ma kho ng the ta p trung đu 5 trie u đo la th t nha t 50 doanh nghie p se pha sa n, va ngoa i vie c đo ng cư a sơ giao di ch ra, o ng ta kho ng co n lư a cho n na o kha c. ai giơ chie u, organ trie u ta p kha n ca p ho i nghi ca c nha nga n ha ng, va trong vo ng phu t, ca c nha nga n ha ng đa gom đu tie n. organ la p tư c cho ngươ i đe n sơ giao di ch chư ng khoa n tuye n bo se mơ ro ng bie n đo cho vay vơ i la i sua t 0 , ca sơ giao di ch ngay tư c kha c vang le n mo t tra ng hoan ho . Ch trong mo t nga y, nguo n vo n cư u trơ kha n ca p đa he t veo, la i sua t la i ba t đa u so t ma nh. Ta m nha nga n ha ng va co ng ty u y tha c mua ba n đa đo ng cư a. organ vo i t m đe n nga n ha ng thanh toa n Ne ork, ye u ca u pha t ha nh nga n phie u đi nh mư c - mo t nguo n tie n ta m thơ i - đe ư ng pho vơ i sư thie u hu t hie n kim nghie m tro ng.

Thư ba y nga y tha ng , organ ba t đa u trie n khai ke hoa ch ma o ng đa nung na u tư la u nha m cư u va n co ng ty ooreand Schley đang chao đa o trong mưa gio . Co ng ty na y đa lu n sa u va o khoa n nơ 5 trie u USD, sa p pha i đo ng cư a. Nhưng công ty na y la i la chu nơ ch nh cu a Co ng ty Tennessee Coal and ron Company, va ne u co ng ty na y pha i tuye n bo pha sa nth thi trươ ng co phie u Ne ork se hoa n toa n su p đo , ha u ua lie n uan se kho lươ ng he t. organ cho mơ i ta t ca ca c nha n va t tai to ma t lơ n trong giơ i ta i ch nh Ne ork đe n thư vie n cu a o ng, ca c nha nga n ha ng thương ma i đươ c bo tr trong pho ng sa ch ph a đo ng, trong khi o ng to ng cu a co ng ty u y tha c mua ba n đươ c sa p xe p ơ pho ng sa ch ph a ta y, co n ca c nha ta i ch nh đư ng ngo i kho ng ye n lo cho so pha n cu a m nh theo sư sa p xe p cu a organ.

organ thư a bie t ra ng nguo n ta i nguye n khoa ng sa t va than đa cu a ca c bang Nash, labama, Georgia thuo c uye n na m giư cu a co ng ty Tennessee Coal and ron Company se giu p ta ng cươ ng vi the ba chu gang the p do argan dư ng ne n Dươ i sư che ươ c cu a pha p le nh cho ng lu ng đoa n, organ kho ng the nuo t tro i mie ng mo i be o bơ na y, ma cuo c khu ng hoa ng la n na y đa đem đe n cho o ng ta mo t cơ ho i hie m co . Đie u kie n cu a organ la , đe cư u va n co ng ty Tennessee Coal and ron Company cu ng như ca nga nh u y tha c mua ba n, ca c co ng ty u y tha c mua ba n ca n pha i huy đo ng nguo n vo n 5 trie u đo la đo ng thơ i mua la i uye n nơ cu a Co ng ty khai khoa ng va luye n the p Tennessee tư tay oore va Schley. Cuo i cu ng, dươ i a p lư c pha sa n ca n ke va sư me t mo i do lo ngh , ca c o ng chu cu a ca c co ng ty đa u tư đa pha i đa u ha ng organ.

Ngay sau khi tha u to m đươ c mie ng mo i be o la Co ng ty Tennessee Coal and ron na y, organ vui mư ng kho n xie t, nhưng va n co n mo t cư a a i cuo i cu ng pha i vươ t ua - to ng tho ng oosevelt cha , ngươ i luo n luo n pha n đo i t nh tra ng lu ng đoa n. To i chu nha t nga y 3 tha ng , organ pha i ngươ i đe n ashington ngay trong đe m vơ i nhie m vu pha i la y đươ c phe chua n cu a to ng

VietHR 54

tho ng trươ c khi thi trươ ng co phie u mơ cư a va o sa ng thư hai. Nga n ha ng khu ng hoa ng, hoa ng loa t doanh nghie p đo ng cư a, ngươ i da n tư c gia n v đa ma t đi ta t ca cu a ca i. Đie u na y đa ta o ne n sư khu ng hoa ng trong ch nh uye n khie n cho oosevelt cha kho ng the kho ng dư a va o sư c ma nh cu a organ đe o n đi nh đa i cuo c, trong thơ i kha c cuo i cu ng, o ng ta đa buo c pha i đa t bu t ky va o ba n ha tha nh lie n minh. hi đo ch co n 5 phu t nư a la đe n giơ thi trươ ng co phie u nga y thư hai mơ cư a!

Tin tư c nhanh cho ng lan kha p thi trươ ng New York. organ đa mua la i Công ty Tennessee Coal and ron vơ i gia sie u re 5 trie u đo -la, trong khi gia tri thư c cu a co ng ty na y theo t nh toa n cu a ohn oody t nha t cu ng khoa ng t đô-la [6]

o i mo t cuo c khu ng hoa ng ta i ch nh đe u la đi nh hươ ng ch nh xa c cho sư bu ng no như ng a m mưu đa nung na u tư la u, la u đa i ta i ch nh mơ i tinh nguy nga rư c rơ luo n la đươ c xa y tre n đo ng hoang ta n đo na t cu a ha ng nga n ha ng va n ngươ i pha sa n.

------------------------------------

[1] John Maynard Keynes, ậu uả kinh tế của òa bình The conomic Consequences of the Peace), 1919.

[2] Alan Greenspan, àng và Sự tự do kinh tế Gold and conomic reedom), 1966.

[3] Murray N. Rothbard , Keynes (Keynes, the Man).

[ ] Sách đã dẫn.

[5] Sách đã dẫn.

[6] Eustace Mullins, Trật tự thế giới (The World Orde: A Study in the Hegemony of Parasitism) - Staunton, Virginia : Ezra Pound Institute, 1985;

VietHR 55

"C c d tr liên bang Mỹ và c c nhà tài hi t ngân hàng nắm gi c c d tr liên bang có thể d ng khả năng điều chỉnh lãi suất nh nhàng để khiến cho gi th trường dao động lên xu ng một c ch hài h a như con lắc, cũng có thể điều chỉnh mạnh lãi suất để khiến cho gi cả th trường dao động d dội, bất kể là t nh h nh nào, nó sẽ nắm gi tin t c nội bộ c a t nh h nh tài ch nh và biết trư c s thay đổi sắ đến c a s vi c. Đây là điều mà kh ng có một ch nh h nào có thể có được, uyền biết trư c (th ng tin th trường) kỳ lạ nhất và nguy hiểm nhất mà giai cấ đ c uyền thiểu s nắm gi . H th ng này là thuộc tư h u, toàn bộ m c đ ch v n hành c a nó ch nh là lợi d ng tiền c a người kh c để thu được lợi nhu n l n nhất có thể. Họ biết được khi nào th có thể tạo ra kh ng khoảng để đạt đến t nh h nh có lợi nhất đ i v i họ. Tư ng t , họ cũng biết hải dừng kh ng hoảng vào l c nào là th ch hợ nhất. Khi tài ch nh được kh ng chế th vi c lạm h t tiền t và siết ch t tiền t đều có hi u suất như nhau đ i v i m c đ ch c a họ."

ng s es L n be g

Đ B Đ I

I - B U Ể L

I I U Á

Tư cuo i the ky , trong nha n thư c cu a ca c nha nga n ha ng uo c te đo i vơ i tie n ba c la i co the m mo t sư kha c bie t mơ i. Cha u u bươ c sang the ky 0, ca c nha ta i phie t nga n ha ng đa t m ra mo t the che tie n te pha p đi nh hie u ua cao hơn va cu ng phư c ta p hơn. Tie n te pha p đi nh đa thoa t ly trie t đe kho i sư kho ng che cư ng ra n cu a va ng va ba c đo i vơ i to ng lươ ng tie n cho vay, khie n cho vie c kho ng che tie n te ca ng the m me m de o nhưng cu ng k n đa o hơn. Trong khi hie u đươ c ra ng lơ i ch thu đươ c tư vie c ta ng cươ ng cung ư ng tie n te vo ha n to n tha t hơn ra t nhie u so vơ i lơ i tư c ca c khoa n vay ma la m pha t tie n te đem la i, ca c nha nga n ha ng be n la p tư c trơ tha nh như ng ngươ i u ng ho cuo ng nhie t nha t cho tie n te pha p đi nh. Ba ng vie c pha t ha nh the m tie n vơ i to c đo nhanh ma nh, ca c nha nga n ha ng đa tươ c đoa t toa n bo cu a ca i gia tri nha t cu a da n chu ng tre n ca nươ c, ma so vơ i phương thư c nga n ha ng cươ ng che pha t ma i ta i sa n cu a ngươ i kha c, th la m pha t tie n te “va n minh” hơn nhie u, đo ng thơ i cu ng t ga p pha i sư kha ng cư cu a ngươ i da n hơn, tha m ch co n kho ma pha t hie n ra.

Dươ i sư ta i trơ cu a ca c nha nga n ha ng, ca c nghie n cư u kinh te ho c ve la m pha t tie n te da n chuye n hươ ng sang uy đa o cu a tro chơi so ho c đơn thua n. ha i nie m la m pha t Currency nflation do vie c pha t ha nh the m tie n gia y ga y

VietHR 56

ne n đa hoa n toa n bi ly lua n la m pha t gia ca rice nflation che khua t.

u c na y, ngoa i che đo dư trư va ng cu c bo ractional eserve cu ng như vie c ca t đư t mo i uan he giư a tie n te va co ng tra i uo c gia, ca c nha nga n ha ng la i co the m mo t co ng cu lơ i ha i hơn: la m pha t tie n te Currency nflation . Tư đa y, ca c nha nga n ha ng đa thư c hie n sư chuye n bie n đa y ki ch t nh tư ngươ i ba o ve va ng trơ tha nh ke thu kho ng đo i trơ i chung đo i vơ i va ng.

B nh lua n cu a eynes đo i vơ i la m pha t tie n te co the no i la vo cu ng sa c be n “Á d ng bi n h này, Ch nh h có thể t n thu toàn bộ c a cải c a người dân một c ch b m t mà khó b h t gi c, trong một tri u người th t khó có một người có thể h t hi n ra hành vi ăn cắ này.”

No i mo t ca ch ch nh xa c th vie c sư du ng bie n pha p na y ơ y kho ng pha i la cu c dư trư lie n bang y tư hư u ma la Ch nh phu .

U M 9 2

Th Ba, v hi u trưởng c a Trường Đại học Princeton sẽ tr ng cử th ng đ c bang Ne Jersey c a c c bạn. Th ng 11 năm 191 , ng ta sẽ đắc cử tổng th ng Hoa Kỳ. Th ng năm 191 , ng ta sẽ tiế t c t i đắc cử thêm một nhi m kỳ n a. Và đó sẽ là một trong nh ng tổng th ng vĩ đại nhất trong l ch sử Hoa Kỳ.

ài hát bi u của abbi te hen ở New Jersey n m 9 0

ise - ngươ i sau na y trơ tha nh co va n tha n ca n cu a to ng tho ng ilson - co the dư đoa n ch nh xa c ke t ua to ng tuye n cư ba u to ng tho ng trươ c hai na m, tha m ch la ke t ua ba u tho ng tho ng cu a na m sau, hoa n toa n kho ng pha i v trong tay o ng ta tha t sư co mo t ua ca u tha n ky cu a ca c phu thu y, ma bơ i v mo i ke hoa ch đe u la vie c đa đươ c ca c nha nga n ha ng va ch ra sa n.

ho ng ngoa i dư t nh cu a ca c nha nga n ha ng uo c te , ua thư c cuo c khu ng hoa ng kinh te na m 0 đa ga y cha n đo ng ra t lơ n đe n xa ho i y . Sư pha n no cu a da n chu ng đo i vơ i co ng ty đa u tư u y tha c, sư hoang mang đo i vơ i vie c ca c nga n ha ng đo ng cư a, sư de chư ng va sơ ha i đo i vơ i the lư c cu a ca c o ng tru m ta i ch nh pho all ho a va o nhau ta o tha nh tra o lưu pha n đo i ma nh me mo i sư lu ng đoa n ta i ch nh đa cuo n ca nươ c y va o cuo c.

Woodro ilson - hie u trươ ng Trươ ng đa i ho c rinceton - ch nh la mo t pha n tư su c so i pha n đo i la i sư lu ng đoa n ta i ch nh đo . rank anderlip - Chu ti ch National City Bank đa tư ng no i ra ng: “T i viết thư mời oodro ilson - hi u trưởng Trường đại học Princeton tham gia một buổi dạ ti c và h t biểu di n thuyết. Để cho ng ta biết được đây là một c hội trọng đại, t i đã nói rằng thượng ngh sĩ ldrich cũng hải đến tham d và h t biểu di n thuyết. Câu trả

VietHR 57

lời c a tiến sĩ ilson đã khiến t i kinh ngạc, ng ta đã thẳng thừng từ ch i h t biểu di n thuyết chung v i thượng ngh sĩ ldrich.” [7]

Thươ ng nghi s ldrich khi đo la ngươ i ra t co the lư c vơ i 0 na m la m vie c trong uo c ho i nhưng co đe n 3 na m ơ vi tr thươ ng nghi s , la i la Chu ti ch u y ban ta i ch nh thươ ng vie n co uye n lư c ra t lơ n, ba n tha n la cha vơ cu a ohan ockefeller con, co mo i ua la i vo cu ng ma t thie t vơ i giơ i nga n ha ng pho Wall. Na m 0 , o ng ta đa đe nghi ra ng, trong t nh huo ng kha n ca p, nga n ha ng co the pha t ha nh tie n te , va du ng phie u co ng tra i cu a Ch nh phu lie n bang, Ch nh phu bang va Ch nh phu đi a phương cu ng vơ i phie u co ng tra i đươ ng sa t la m ta i sa n the cha p. ay tha t, ru i ro đa co Ch nh phu va ngươ i da n ca ng đa ng, co n cho ngon la nh th ca c nha nga n ha ng hươ ng ca , đie u na y khie n ngươ i ta kho ng the kho ng ba i phu c thu đoa n cu a pho all. Ca i đe a n na y đươ c go i la “Đa o lua t tie n te kha n ca p” mergency Currency ct , va trơ tha nh cơ sơ la p pha p cho đe a n cu c dư trư lie n bang y 5 na m sau đo . Thươ ng nghi s ldrich đươ c coi la ngươ i pha t ngo n cu a pho all.

oodro ilson to t nghie p đa i ho c rinceton na m , sau đo ho c the m nga nh lua t ơ đa i ho c irginia, va o na m ba o ve tha nh co ng lua n a n tie n s ơ đa i ho c ohn opkins. Na m 0 , oodro ilson ch nh thư c trơ tha nh hie u trươ ng đa i ho c rinceton. ơ i ho c va n uye n tha m, o ng luo n pha n đo i ma nh me sư lu ng đoa n ta i ch nh, va đương nhie n la kho ng muo n ga n gu i vơ i ngươ i pha t ngo n cu a ca c tru m ta i ch nh. a c du ho c cao hie u ro ng va co mo t tra i tim ba c a i, song, vi hie u trươ ng trươ ng đa i ho c Princeton cu ng kho ma hie u he t đươ c ky xa o kie m tie n cu a ca c nha nga n ha ng pho all.

Đa m ta i phie t nga n ha ng hie u ro ra ng, ilson la mo t ngươ i no i tie ng chuye n pha n đo i sư lu ng đoa n ta i ch nh, mo t nha n ta i vơ i h nh tươ ng trong sa ng, va đo ua tha t la mo t vie n ngo c thua n khie t kho co đươ c. the , ca c o ng tru m nha ba ng nga m nga m đo tie n đa u tư va o ilson, ra sư c “đe o go t” ho ng du ng o ng va o vie c lơ n.

Cu ng may la Cleveland Dodge - chu ti ch cu a nga n ha ng đo thi uo c gia Ne ork la i la ba n ho c cu a ilson ơ đa i ho c rinceton. Na m 0 , vie c ilson nha m chư c hie u trươ ng cu a rinceton mo t ca ch thua n lơ i ch nh la ke t ua cu a sư ho trơ to lơ n ve ta i ch nh cu a Dodge. Co đươ c mo t mo i uan he không đơn gia n như va y, dươ i sư sa p đa t cu a ca c nha ta i phie t nga n ha ng, Dodge ba t đa u loan tin ơ pho all ra ng ilson đươ c dư đoa n se trơ tha nh to ng tho ng tương lai.

o t ngươ i mơ i nha m chư c hie u trươ ng đươ c ma y na m ma đo t nhie n co ngươ i tung ho la to ng tho ng tương lai, th vie c mư ng tha m cu ng la chuye n thươ ng t nh cu a con ngươ i. Đương nhie n, vie c đươ c tung ho như va y luo n pha i tra gia . ilson ba t đa u uay lưng vơ i phong tra o pha n đo i lu ng đoa n ta i ch nh

VietHR 58

va x ch ga n la i vơ i pho all. ua nhie n, dươ i sư u ng ho cu a ca c o ng chu pho all, ilson nhanh cho ng trơ tha nh tho ng đo c cu a bang Ne ersey va o na m 1910.

Trong như ng trươ ng hơ p co ng khai, ilson va n nghie m kha c ch tr ch pho all lu ng đoa n ta i ch nh, nhưng trong lo ng o ng ta cu ng hie u ra ng đi a vi va tie n đo ch nh tri cu a o ng ta se pha i hoa n toa n dư a va o the lư c cu a ca c nha nga n ha ng. Ca c nha nga n ha ng khoan dung va kie m che mo t ca ch la thươ ng trươ c sư đa k ch cu a ilson, hai be n đa duy tr mo t sư hie u nga m khe o le o ma cha ng ca n pha i no i ra.

Trong khi uy t n va thanh danh cu a ilson nga y ca ng le n cao, ca c nha nga n ha ng đa na ng tro ng ke o cơ ga y uy tranh cư to ng tho ng cho o ng. Dodge tha nh la p mo t va n pho ng uye n uy tranh cư cho ilson ta i so đa i lo Broad ay Ne ork, đo ng thơ i mơ ta i khoa n ơ nga n ha ng, va Dodge đa go p mo t ta m chi phie u tri gia 000 đo -la. Ba ng phương thư c chuye n pha t nhanh, Dodge đa uye n go p đươ c mo t khoa n kinh ph cư c lơ n tư ca c nha ta i phie t nga n ha ng, va /3 nguo n kinh ph trong to ng so uye n go p đươ c đe u do nha ta i phie t nga n ha ng lơ n nha t pho all đo ng go p. [8]

Sau khi đươ c đe cư tranh cư to ng tho ng, trong nie m vui kho kie m che no i, ilson đa vie t thư cho Dodge va no i ra ng “Tha t la kho ng the tươ ng tươ ng nie m vui cu a to i”. Tư đa y, ilson đa hoa n toa n do c sư c cho hoa i ba o cu a ca c nha nga n ha ng. ơ i tư ca ch la ngươ i tham gia tranh cư cu a đa ng da n chu , ilson đa mang tre n vai m nh tro ng tra ch cu ng nie m hy vo ng vo cu ng cu a đa ng na y, cơn kha t uye n lư c cu a đa ng da n chu vo n đa ma t chie c ghe to ng tho ng trong nhie u na m cu ng cha ng kha c g cơn kha t cu a ilson.

Tha ch thư c lơ n nha t lu c na y cu a ilson ch nh la đương kim to ng tho ng Taft – ngươ i khi đo co n chưa đươ c bie t đe n tre n toa n uo c – va so vơ i ilson th ro ra ng đương kim to ng tho ng Taft co lơ i the hơn ra t nhie u. Trong khi Taft đang tư tin chua n bi bươ c va o nhie m ky to ng tho ng thư hai va to y chưa sa n sa ng ba t đe n xanh cho đa o lua t cu a ldrich th mo t sư vie c ky la chưa tư ng tha y đa xa y ra: cư u to ng tho ng oosevelt cha - ngươ i tie n nhie m cu a Taft đa đo t nhie n chen ngang, ra tham gia tranh cư to ng tho ng, tha t la ho a vo đơn ch cho Taft cu a đa ng co ng ho a la n ngươ i “thay ca” do oosevelt cha lư a cho n. Na m đo oosevelt cha nhơ e p buo c cơ uan chư ng khoa n mie n ba c gia i the ma tie ng ta m lư ng la y, va đươ c tie ng la cương uye t vơ i na n lu ng đoa n, va sư xua t hie n đo t ngo t cu a o ng ta se xa m ha i nghie m tro ng đe n phie u ba u cu a Taft.

Tre n thư c te , sau lưng cu a ba ư ng cư vie n na y đe u co sư u ng ho cu a ca c nha ta i phie t nga n ha ng. Dươ i sư da n xe p cu a pho all, oosevelt cha ua nhie n “kho ng ca n tha n” đa ga y ha i na ng ne cho Taft, khie n ilson tru ng cư thua n lơ i. a n ki ch na y tuy khu c đie u co kha c nhưng ca ch die n th la i hay như

VietHR 59

ma n ki ch cu a na m khi ma Bush cha bi erry cươ p ma t mo t lươ ng lơ n phie u ba u ma tha t ba i ba t ngơ trươ c đo i thu mơ i Clinton.

I M I Ụ LIÊ B M ?

Nhie u na m nay, va n đe ai đang na m giư Cu c dư trư lie n bang y va n luo n la mo t đe ta i k n như bưng. Ba n tha n Cu c dư trư lie n bang y th luo n uanh co u p mơ . Gio ng như nga n ha ng nh uo c, Cu c dư trư lie n bang y cu ng giư k n tho ng tin ve ca c co đo ng. a nghi s right atman đa m nha n chư c chu ti ch nga n ha ng a vie n va u y ban tie n te đe n 0 na m, trong đo co 0 na m lie n o ng kho ng ngư ng đe xua t phương a n phe bo Cu c dư trư lie n bang y , va o ng cu ng luo n đe y đe n va n đe ro t cuo c ai đang na m giư Cu c dư trư lie n bang y .

B ma t na y cuo i cu ng đa đươ c he lo . ustace ullins - ta c gia cuo n sa ch “B ma t cu a cu c dư trư lie n bang y ” Secrets of ederal eserve - đa tra i ua hơn nư a the ky nghie n cư u va thu tha p đươ c gia y phe p kinh doanh Organi ation Certificates sơ m nha t cu a nga n ha ng Cu c dư trư lie n bang y , tre n đo ghi ro ra ng gia tri mo i mo t co pha n ca u tha nh cu a Cu c dư trư lie n bang.

Nga n ha ng Ne ork cu a cu c dư trư lie n bang y la nga n ha ng kho ng che thư c te cu a he tho ng Cu c dư trư lie n bang y , to ng lươ ng co pha n pha t ha nh theo đa ng ky trong va n ba n gư i cơ uan kie m toa n nga y tha ng 5 na m la 03053 co pha n, trong đo :

• Nga n ha ng National City Bank of Ne ork dươ i sư kho ng che cu a co ng ty ockefeller va uhn oeb, tư c la tie n tha n cu a nga n ha ng oa y , na m giư so co pha n lơ n nha t, giư 30.000 co pha n.

• Nga n ha ng irst National Bank cu a organ na m giư 5000 co pha n.

Sau khi sa p nha p va o na m 55 tha nh nga n ha ng oa y , hai co ng ty đa na m giư ga n so co pha n cu a nga n ha ng Ne ork thuo c Cu c dư trư lie n bang y , va tre n thư c te , no đa uye t đi nh chie c ghe chu ti ch cu a Cu c dư trư lie n bang, vie c to ng tho ng y bo nhie m chư c chu ti ch ch la mo t h nh thư c sơ sa u ma tho i, co n vie c la y y kie n uo c ho i la i ca ng gio ng mo t ma n ki ch lươ t ua.

• Nga n ha ng thương ma i uo c gia New York (National Bank of Commerce of Ne ork City cu a aul ahlberg na m giư 000 co pha n.

• Nga n ha ng anover Bank cu a do ng ho othschild đa m nha n chư c chu ti ch vơ i uye n sơ hư u 0. 00 co pha n.

VietHR 60

• Nga n ha ng Chase National Bank na m giư 000 co pha n.

• Nga n ha ng Chemical Bank na m giư 000 co pha n.

To ng co ng sa u nga n ha ng na y đa na m giư 0 co pha n nga n ha ng Ne ork thuo c Cu c dư trư lie n bang y , đe n na m 3, ho đa na m giư to ng co ng la 53 lươ ng co pha n. Sau khi đie u ch nh, t le na m giư co pha n cu a ho la : Nga n ha ng oa y 5 , Chase anhattan , organ Guaranty Trust , Manufacturers Hanover 7%, Chemical Bank 8%. [11]

Tổng vốn đăng ký của ngân hàng Ne ork thuộc Cục dự trữ liên bang ỹ là 3 triệu đô-la, nhưng việc các ngân hàng kể trên có chi ra khoản tiền này hay không vẫn là một câu đố. Có một số nhà sử học cho rằng các ngân hàng chỉ chi ra một nửa hiện kim, trong khi một số nhà sử học khác thì cho rằng, về cơ bản, các ngân hàng không chi ra bất cứ hiện kim nào mà chỉ dùng hối phiếu để chi ra, và trên tài khoản của Cục dự trữ liên bang ỹ mà bản thân họ đang sở hữu chỉ là sự biến động của mấy con số mà thôi, còn sự vận hành của Cục dự trữ liên bang ỹ thực ra chính là việc “dùng giấy thế chấp phát hành ra giấy”. Chẳng thế mà một nhà sử học đã mỉa mai rằng hệ thống ngân hàng dự trữ liên bang không mang tính chất “liên bang”, cũng chẳng có “dự trữ”, và cũng không phải là ngân hàng nốt.

Ngày 5 tháng năm , Ủy ban Đối ngoại của Chính phủ thượng nghị viện ỹ Government ffairs đã công bố báo cáo về lợi tức của các công ty chủ chốt của nước ỹ. Báo cáo này cho thấy rằng, 0 vị trí thành viên hội đồng uản trị là do người của các ngân hàng kể trên nắm giữ đến từ 30 công ty chủ yếu nhất của ỹ, tính bình uân tại mỗi một công ty chủ chốt có 3, ghế trong hội đồng uản trị thuộc về các nhà ngân hàng.

Trong đó, ngân hàng oa ỳ đã khống chế ghế hội đồng uản trị; công ty organ - ghế; Ngân hàng Chamical - ghế; Chase anhattan - ghế; anover De - ghế.

Ngày 3 tháng năm , khi Cục dự trữ liên bang ỹ uyết định bán cổ phần ra công chúng, thời báo Ne ork đã công bố cơ cấu cổ phần của các ngân hàng chủ yếu như sau:

• National City Bank đã phát hành 50.000 cổ phiếu, ames Stillman nắm giữ . cổ phần; công ty organ nắm giữ .500 cổ phần; illiam ockefeller nắm giữ 0.000 cổ phần; ohn. ockefeller nắm giữ 50 cổ phần.

• Ngân hàng thương mại uốc gia Ne ork đã phát hành 50.000 cổ phiếu, George Berknắm giữ 0.000 cổ phiếu; công ty organ - 00 cổ phần; ary ariman - 5 50 cổ phần; aul ahlberg - 3000 cổ phần; acob

VietHR 61

Schiff - 000 cổ phần, organ con - 000 cổ phần.

• Ngân hàng Chase, George Berk nắm giữ 3 0 cổ phiếu.

• Ngân hàng anover, ames Still nắm giữ 000 cổ phần; illiam ockefeller nắm giữ 5 0 cổ phần.

ể từ khi thành lập vào năm 3 đến nay, Cục dự trữ liên bang đã cho thấy một sự thật không thể bao biện rằng các nhà ngân hàng đang thao túng mạch máu tài chính, mạch máu công thương nghiệp và mạch máu chính trị của nước ỹ. ơn thế nữa, các nhà ngân hàng của phố all đều có mối uan hệ mật thiết với dòng họ othschild của thành ondon.

Benjamin Strong - C O của Bankers Trust - được chọn làm chủ tịch hội đồng uản trị của ngân hàng New York thuộc Cục dự trữ liên bang ỹ khóa thứ nhất. “Dưới sự khống chế của Strong, hệ thống dự trữ liên bang đã hình thành mối uan hệ khăng khít chặt chẽ với ngân hàng nh uốc và ngân hàng rance. Ben amin Strong giữ chức chủ tịch ngân hàng Cục dự trữ liên bang ỹ ở Ne ork mãi đến năm thì đột ngột tử vong, trong khi uốc hội đang điều tra hội nghị bí mật của hội đồng uản trị Cục dự trữ liên bang cũng như giới chóp bu của ngân hàng trung ương châu Âu, và những hội nghị bí mật này đã dẫn đến cuộc đại suy thoái năm .” [12]

I Đ U Ó M Ụ LIÊ

B M

ề sau, ilson đã tự thừa nhận rằng, ông ta chỉ được phép chỉ định một thành viên trong hội đồng uản trị của Cục dự trữ liên bang ỹ, và các thành viên còn lại đều do các nhà ngân hàng của Ne ork lựa chọn. Trong uá trình đề cử và bổ nhiệm aul ahlberg vào vị trí chủ tịch hội đồng uản trị, thượng nghị viện yêu cầu ông phải có mặt tại uốc hội để trả lời chất vấn vào tháng năm , chủ yếu là tìm hiểu vai trò của ông trong uá trình soạn thảo dự luật Cục dự trữ liên bang, nhưng rốt cuộc, aul đã từ chối thẳng thừng. Trong thư gửi cho uốc hội, ông tuyên bố rằng việc trả lời bất cứ chất vấn nào theo yêu cầu đều có thể sẽ ảnh hưởng đến vai trò của ông trong hội đồng uản trị Cục dự trữ liên bang, vì vậy ông uyết định từ chối việc tiếp nhận đề cử vào chức chủ tịch hội đồng uản trị Cục dự trữ liên bang ỹ. Thời báo Ne ork ngay lập tức lên tiếng minh oan cho aul, và trong số báo ngày 0 tháng năm , tờ báo này đã chỉ trích thượng nghị viện không nên chất vấn aul một cách hồ đồ như vậy.

iển nhiên aul là nhân vật trung tâm của Cục dự trữ liên bang ỹ. Nếu không có ông, chắc chẳng có người thứ hai nào biết được Cục dự trữ liên bang ỹ rốt cuộc vận hành như thế nào. Đối mặt với thái độ cứng rắn của ông, uốc

VietHR 62

hội chỉ còn cách gật đầu và đưa ra một danh sách các câu hỏi trước khi ông nhậm chức, và nếu như có câu hỏi nào aul cảm thấy “sẽ ảnh hưởng đến vai trò của mình”, ông ta có thể không trả lời, và cuối cùng thì aul đã đành miễn cưỡng đồng ý, nhưng yêu cầu được gặp mặt phi chính thức.

Ủy ban hỏi: Tôi biết ngài là người của Đảng Cộng hòa, nhưng ngay khi oosevelt tham gia tranh cử thì ngài lại trở thành người đồng tình và ủng hộ của Wilson Đảng Dân chủ

aul đáp: Đúng vậy.

Ủy ban hỏi: Nhưng anh elix arburg của ngài lại ủng hộ Taft Đảng Cộng hòa ”

aul đáp: Đúng vậy. [13]

Điều thú vị là, ba cổ đông của công ty uhn oeb lại ủng hộ ba người khác nhau ra tranh cử tổng thống, trong số đó Otto ahn ủng hộ Roosevelt cha. Giải thích của aul là ba người này không can thiệp vào uan điểm chính trị của nhau, bởi vì “tài chính và chính trị không liên uan đến nhau”.

aul vượt ua cuộc điều trần của uốc hội một cách thuận lợi, trở thành chủ tịch thứ nhất của cục dự trữ liên bang ỹ, sau đó trở thành phó chủ tịch hội đồng uản trị.

Ngoài aul ra, bốn thành viên khác của hội đồng là:

• dolph iller, nhà kinh tế học, xuất thân từ đại học Chicago do ockefeller tài trợ và đại học avard do organ tài trợ.

• Charles amlin, từng đảm nhiệm chức trợ lý bộ trưởng tài chính.

• rederick Delano, thông gia của oosevelt, nhà ngân hàng đường sắt.

• . .G arding Chủ tịch irst National Bank of Atlanta. • Thomas D. ones được tổng thống Wilson đích thân tiến cử đã bị bộ tư pháp ỹ điều tra và khởi tố, về sau tự rút lui khỏi hội đồng uản trị.

ai thành viên khác là bộ trưởng tài chính và kiểm toán viên tiền tệ.

VietHR 63

B LIÊ B (F L ISORY

COUNCIL)

Ủy ban tư vấn liên bang là một chiếc camera bí mật được aul ahlberg dày công thiết kế để khống chế hội đồng uản trị Cục dự trữ liên bang ỹ. Trong uá trình vận hành hơn 0 năm của Cục dự trữ liên bang, Ủy ban tư vấn liên bang đã thực hiện một cách hết sức xuất sắc ý tưởng năm đó của aul, hầu như chưa có ai để ý cơ cấu này và sự vận hành của nó, cũng chưa có nhiều công trình nghiên cứu đáng tin cậy.

Năm 3, hạ nghị sĩ Grasse đã ra sức uảng cáo cho ủy ban tư vấn liên bang. Ông ta nói: “ đây kh ng thể có th g gian c. M i năm (hội đ ng uản tr c c d tr liên bang) sẽ hội đàm b n l n v i y ban tư vấn c a c c nhà ngân hàng, m i một thành viên đại di n cho c c d tr liên bang đ a hư ng n i m nh s ng. Ch ng ta c n có thể bảo v lợi ch c a c ng ch ng t t h n s sắ đ t này kh ng?” Bản thân hạ nghị sĩ chính là Grasse – một nhà ngân hàng, và ông ta không giải thích hoặc cung cấp bất cứ chứng cứ nào cho thấy các nhà ngân hàng đã từng bảo vệ lợi ích gì của công chúng trong lịch sử của nước ỹ.

Ủy ban tư vấn liên bang do nhà ngân hàng địa phương thuộc cục dự trữ liên bang tiến cử hợp thành, mỗi năm hội đàm bốn lần với thành viên của hội đồng uản trị cục dự trữ liên bang ỹ ở ashington. Các nhà ngân hàng đã đề xuất “kiến nghị” chính sách tiền tệ cho các thành viên hội đồng uản trị của cục dự trữ liên bang ỹ, mỗi một đại biểu đại diện cho lợi ích kinh tế của địa phương mình, mỗi người đều có uyền bỏ phiếu như nhau, đơn giản mà hoàn toàn kín kẽ về lý thuyết, nhưng trong sự khốc liệt tàn bạo của ngành ngân hàng thì đó hoàn toàn lại là một bộ “ uy tắc ngầm” khác.

Thật khó tưởng tượng được tại sao một nhà ngân hàng nhỏ của Cincinnati ngồi chung một bàn hội nghị với các trùm tài chính uốc tế như Paul ahlberg, organ để đề xuất “kiến nghị chính sách tiền tệ” với các ông trùm tài chính này Chỉ cần tiện tay móc trong túi ra một tấm chi phiếu rồi ngoạch lên đó hai nét bút thì bất cứ ai trong số hai ông trùm tài chính này cũng đủ khiến cho các nhà ngân hàng nhỏ khuynh gia bại sản. Trên thực tế, sự sinh tồn của mỗi một nhà ngân hàng nhỏ trong số khu vực liên bang đều hoàn toàn phụ thuộc và sự ban ơn của 5 ngân hàng lớn ở phố all. Năm ông trùm này có ý đem đa số các giao dịch lớn với các ngân hàng châu Âu để chuyển thành các giao dịch nhỏ lẻ cho các “ngân hàng vệ tinh” trong các khu vực của mình đi xử lý. à càng có được những thương vụ béo bở thì “các ngân hàng vệ tinh” càng thêm phục tùng nghe theo các ông trùm kia, đương nhiên năm ông trùm kia cũng có uyền nắm giữ cổ phần của những ngân hàng nhỏ này. Nói chung chúng ta không cần phải tưởng tượng nhiều cũng có thể biết được kết uả mỗi khi khi các ngân hàng nhỏ “đại diện cho lợi ích khu vực của mình” này

VietHR 64

cùng nhau thảo luận chính sách tiền tệ của ỹ với năm ông trùm tài chính kia.

Cho dù “kiến nghị” của ủy ban tư vấn liên bang chẳng có sức trói buộc lắm đối với việc uyết sách của hội đồng uản trị Cục dự trữ liên bang, nhưng đều đặn mỗi năm bốn lần, các nhà ngân hàng không ngại khổ cực vi hành đến Washington để hội họp với năm ông trùm phố al. Có phải họ đến Washington chỉ để gặp gỡ trà nước với năm nhà tài phiệt đó Nên nhớ rằng, những con người vô cùng bận rộn cùng lúc phải kiêm nhiệm chức chủ tịch hội đồng uản trị của 3 công ty như organ, nếu như sự “kiến nghị” của họ không nhận được bất cứ sự suy xét nào, mà họ vẫn vui vẻ bôn ba đi về, đó thực sự là điều hết sức kỳ lạ.

Ở Đ U?

Tuy t đại đa s người Mỹ hoàn toàn kh ng thể hiểu được ch nh x c hư ng th c v n hành c a c c thể chế cho vay u c tế. ổ s ch c a c c d tr liên bang Mỹ v n dĩ chưa từng được kiểm tra. Nó hoàn toàn được v n hành bên ngoài hạm vi kh ng chế c a u c hội, và nó đang thao t ng (cung ng) t n d ng c a nư c Mỹ.

hư ng nghị sĩ arry Goldwater

Để tạo ra giá cao, Cục dự trữ liên bang ỹ chỉ cần hạ thấp lãi suất xuống, nhằm mở rộng hoạt động tín dụng và tạo nên một thị trường cổ phiếu phồn vinh. Ngay sau khi ngành công thương đã uen với môi trường lãi suất như vậy, Cục dự trữ liên bang ỹ lại uyết định nâng cao lãi suất một cách tùy ý nhằm chấm dứt sự phồn vinh này.

Nó (c c d tr liên bang Mỹ và c c nhà ngân hàng nắm gi c c d tr liên bang) có thể d ng khả năng điều chỉnh lãi suất nh nhàng để khiến cho gi th trường dao động lên xu ng một c ch hài h a như con lắc, cũng có thể điều chỉnh mạnh lãi suất để khiến cho gi cả th trường dao động d dội, bất kể là t nh h nh nào, nó sẽ nắm gi tin t c nội bộ c a t nh h nh tài ch nh và biết trư c s thay đổi sắ đến c a s vi c.

Đây là điều mà kh ng có một ch nh h nào có thể có được, uyền biết trư c (th ng tin th trường) kỳ lạ nhất và nguy hiểm nhất mà giai cấ đ c uyền thiểu s nắm gi . H th ng này là thuộc tư h u, toàn bộ m c đ ch v n hành c a nó ch nh là lợi d ng tiền c a người kh c để thu được lợi nhu n l n nhất có thể. Họ biết được khi nào th có thể tạo ra kh ng khoảng để đạt đến t nh h nh có lợi nhất đ i v i họ. Tư ng t , họ cũng biết hải dừng kh ng hoảng vào l c nào là th ch hợ nhất. Khi tài ch nh được kh ng chế th vi c lạm h t tiền t và siết ch t tiền t đều có hi u suất như nhau đ i v i m c đ ch c a họ.

VietHR 65

Hạ nghị sĩ Charles indbergh

M i một đ ng ch ng chỉ c c d tr liên bang Mỹ (Federal Reserve Note) đều đại di n cho một khoản nợ chưa trả c a một đ ng đ -la c a c c d tr liên bang Mỹ.

áo cáo tiền tệ, ngân hàng hạ viện và ủy ban tiền tệ

Ngân hàng khu v c c a c c d tr liên bang Mỹ kh ng hải là c cấu ch nh h , mà là c ng ty độc l , do tư nhân nắm gi và đ a hư ng kiểm so t.

ewis và chính hủ Mỹ, 9th Circuit 1982

C c d tr liên bang Mỹ là một trong nh ng c cấu h bại nhất trên thế gi i. Nh ng người có thể nghe ch ng ta nói (di n thuyết c a u c hội), chẳng có ai biết được trên th c tế u c gia c a ch ng ta đang b c c nhà ngân hàng u c tế th ng tr . Có một s người cho rằng ngân hàng c c d tr liên bang Mỹ là c cấu c a ch nh h Mỹ. Ch ng (ngân hàng c c d tr liên bang Mỹ) kh ng hải là c cấu ch nh h . Ch ng là c cấu lũng đoạn hoạt động t n d ng c a tư h u, c c d tr liên bang Mỹ đang bóc lột nhân dân Mỹ v lợi ch c a bản thân ch ng và nh ng k b bợ ngoại u c.

Hạ nghị sĩ ouis McFadden

Khi bạn và t i viết chi hiếu, trong tài khoản c a ch ng ta c n hải có đ tiền để bảo đảm cho kim ngạch c a chi hiếu. Thế nhưng, khi c c d tr liên bang Mỹ xuất chi hiếu, trong tài khoản c a nó chẳng có bất c món tiền nào để bảo đảm. Khi xuất chi hiếu ch nh là l c C c d tr liên bang Mỹ s ng tạo ra tiền t .

Ngân hàng cục dự trữ liên bang Mỹ oston

Từ năm 191 đến năm 1949, ngu n v n c a c c d tr liên bang Mỹ từ 14 tri u đ -la tăng vọt lên 4 tỉ đ -la. tiền này tr c tiế chảy vào h u bao c a c c cổ đ ng ngân hàng C c d tr liên bang Mỹ.

’Estaque Mullins

ất nhiều vị tổng thống đã đưa ra lời cảnh báo về sự đe dọa của uyền lực tiền tệ. Nhiều ghi chép của uốc hội và các án lệ pháp luật đã nói rõ ràng tính chất tư hữu của cục dự trữ liên bang ỹ, nhưng có bao nhiêu người dân ỹ, người dân Trung uốc và người dân của các uốc gia khác biết được điều này Đây mới là điểm đáng sợ của vấn đề! Chúng ta cho rằng giới truyền thông uy uyền của phương tây “tự do công bằng” sẽ phơi bày chân tướng tất cả, nhưng mọi chân tướng trên thực tế đều bị giới truyền thông “bỏ ua” một cách

VietHR 66

cố ý. ậy còn sách giáo khoa của nước ỹ thì sao ốn dĩ các loại sách giáo khoa của ỹ đều lấy việc lựa chọn những “nội dung lành mạnh” cho thế hệ sau mà bỏ ua các loại uỹ mang danh nghĩa của các nhà ngân hàng uốc tế.

Trước ua đời, khi tổng thống Wilson đã thừa nhận rằng mình đã bị lừa dối trong các vấn đề liên uan đến Cục dự trữ liên bang ỹ. Ông đã day dứt khi nói rằng “tôi đã vô ý hủy hoại tổ uốc mình ”.

hi cục dự trữ liên bang ỹ chính thức đi vào hoạt động ngày 5 tháng 0 năm , cuộc chiến tranh thế giới lần thứ nhất đã bùng nổ. ại một sự “trùng hợp” hòan hảo về thời gian! Các cổ đông của Cục dự trữ liên bang ỹ đang hồ hởi chờ một một mẻ cá lớn!