CHEMIA CHEMIA ORGANICZNAORGANICZNA

-- wprowadzeniewprowadzenie

1.Chemia organiczna –chemia związków węgla

sp3

sp2 sp

2. Początek rozwoju chemii organicznej

Friedrich Wöhler

Friedrich Wöhler (ur. 31 lipca 1800, zm. 23 września 1882)

Niemiecki chemik. Jako pierwszy otrzymałzwiązek organiczny – mocznik mocznik (mo(możżliwoliwośćść

powstawania zwipowstawania zwiąązkzkóów organicznych bez udziaw organicznych bez udziałłu u tzw. vis vitalis czyli sitzw. vis vitalis czyli siłły y żżyciowej)yciowej) z substancji

nieorganicznej (amoniak), w procesie współcześnie nazywanym syntezą Wöhlera

3. Związki organicznewęglowodory alkany

alkenyalkinyareny

alkohole i fenolealdehydy ketonykwasy karboksyloweestry tłuszcze

woskiaminyaminokwasykwasy nukleinowewęglowodanybiałka

4. Najprostsze węglowodory

5. ALKANY

Jest to szereg tego samego typu związkóworganicznych (np.: alkoholi, alkanów...), o podobnych

właściwościach chemicznych, których cząsteczki różnią się między sobą o stałą grupę metylenową -

((--CHCH22--).

Człony szeregu nazywamy HOMOLOGAMI

Metan

Etan

Propan

Butan

Pentan

Heksan

Heptan

Oktan

Nonan

Dekan

CH4

C2H6

C3H8

C4H10

C5H12

C6H14

C7H16

C8H18

C9H20

C10H22

CnH2n+2wzór ogólny

Wzór sumaryczny: C5H12

Wzór strukturalny:

Wzór półstrukturalny:CH3-CH2-CH2-CH2-CH3

Wzór kreskowy: 1

23

4

5

IZOMERYgr. isos - równy, meros - część

występowanie różnych związków chemicznych o jednakowym wzorze sumarycznym. Cząsteczki izomerów

posiadają odmienną strukturę (wzory strukturalne) i odmienne własności fizyczne i chemiczne.

Pentan C5H12

Zadanie 1. Narysuj wzory półstrukturalne pięciu izomerów łańcuchowych heksanu.

5a. Główny przedstawiciel alkanów

Metan

struktura tetraedrycznastruktura tetraedryczna

Gaz błotny / gaz kopalniany

ŹŹrróóddłła antropogeniczne metanua antropogeniczne metanu

Wykres pochodzi z "Wiedzy i Życia" nr 11/1998

MetanMetan to takto takżże jeden z ge jeden z głłóównych wnych gazgazóów cieplarnianychw cieplarnianych

http://eco-zone.pl/efekt-cieplarniany/

B I O G A Z

Substancje organiczne rozkładane są przez bakterie na związki proste (metan i dwutlenek wmetan i dwutlenek węęglagla), a do 60% substancji organicznej w tym

procesie zamienia się w biogazbiogaz

Biogaz powstaje w procesie fermentacji beztlenowej Biogaz powstaje w procesie fermentacji beztlenowej

6. Właściwości fizyczne alkanów• stan skupienia: C1 - C4 są gazami, C5 - C16 cieczami a wyższe ciałami stałymi.

• wszystkie alkany są palne

• nierozpuszczalne w wodzie (alkany sązwiązkami niepolarnymi)

• temperatura wrzenia i topnienia zależy od ilości atomów węgla w łańcuchu

• węglowodory o łańcuchu rozgałęzionym mają niższe temperatury wrzenia

• gęstość mniejsza od gęstości wody

7. Zastosowanie