cestoda - avys.omu.edu.tr · •ca, mg, p, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen...

104
CESTODA Vücut 3 bölüm, baş, boyun, gövde 0.6 mm, Mathevolepis petrotschenkoi, 2-4 halka, y.fare,i.bağ. Büyük 30 m Hexagonoporus physesteris, binlerce halka, balina sperm

Upload: others

Post on 29-Jul-2020

15 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

CESTODA

• Vücut 3 bölüm, baş, boyun, gövde

• 0.6 mm, Mathevolepis petrotschenkoi,

2-4 halka, y.fare,i.bağ.

• Büyük 30 m Hexagonoporus

physesteris, binlerce halka, balina

sperm

Page 2: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

BAŞ: SKOLEKS

• Ön uçta, tutunma organı

• Çekmen, yarık, çengel, diken

• Bazen gelişme döneminde kaybolur ve strobilanın ön kısmı tutunma organı görevi yapar, pseudoscolex (Fimbriaria fasciolaris)

• Bazen skoleks ve strobilanın ön bölümü konak dokusuna girer.

• Çekmen benzeri yapılar 3 tip

Page 3: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

Çekmen (acetabula) oval, yuvarlak,

fincan şeklinde, kassal yapılı, skolekste eşit

aralıklı 4 çekmen, Taenidae

Page 4: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

Yarık (bothria): Yüzeysel, uzunca yarık, genelde 2, nadiren 6, Diphyllobothriidae

Page 5: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Çekmenli türlerde görülür

• Çengeller, çekmenlerin

ortasında 1-2 sıra daire

oluşturur

• Rostellum uzayıp kısalır

Rostellum

Page 6: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

APİKAL ORGAN (ANTERİOR KANAL)

• Tutunmaya yarar

• H.diminuta ve

Proteocephalata takımında

tegument invaginasyonuyla

oluşmuş,

• çengelsiz rostellum

• “apikal organ”

Page 7: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

BOYUN BÖLGESİ

• Baştan sonra, Halkalara ayrılmamış,

bölge

• Yeni halka oluşma yeri

• Kısa-uzun

Page 8: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

GÖVDE (STROBİLA)

• Her biri, eşeysel olarak ayrı halkalardan (proglottid) oluşur.

• Çok halkalı “polyzoic” (Cyclophyllidea),

• Tek halkalı “monozoic” (Caryophyllidea, Cestodaria)

• Halkalar arasında belirgin bölünme var

• Bölünme gerçek bölünme değil, kaslar ve tegument bölünmeden devam eder.

• Bazen halkalar arası bölünme yok (Spathebothriidea).

• Halkalar boyun bölgesinde oluşur, halkalaşma (strobilation: proglottidation)

• Yeni halkalar sonrakileri geriye iter, halkalar ilerledikçe eşeysel olgunluğa ulaşır.

• Döllenme: Kendi kendini / başka halka / başka birey

• Halkada gelişmiş yumurta, embriyo varsa gebe halka

Page 9: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Gebe halka strobila sonunda kopar, dışkıyla atılır (Taenia spp.); veya

• Halka parçalanır yumurtalar dışarı atılır (Hymenolepis spp.) “apolysis”

• Kas aktivitesi ve yumurtaların oluşturduğu basınçla uterus deliğinden serbest kalır (bazı Taenidae) (Tysanus)

• Pseudophyllidea, halka kopmaz, yumurtalar uterus deliğinden çıkar, dışkıyla atılır.

• Bazen döl yapmayan /yumurta üretmeyen yaşlı halkalar strobiladan koparak atılır. “pseudoapolysis” (Anapolysis)

• Bazı Tetraphyllidea türlerinde strobiladan genç halkalar da koparak ayrılabilir ve bunlar eşeysel olgunluğa ulaşabilir. “hyperapolysis”

Page 10: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TEGÜMENT

• Sindirim sistemi yok,

• Tegument herşeyi emer, mikrotrişilerle kaplı

• Mikrotrişi, bağ.villusları gibi, tegument için geniş emilim yüzeyi oluşturur,

• Parazitin bağırsağa tutunmasında mikrovilluslara kenetlenir.

• En üste karbonhidrat “glycocalyx”

• Glycocalixin görevi; konağın amilaz aktivitesinin değiştirmek, cymotripsin ve pankreatik lipaz inhibe etmek, katyonlar ve safra tuzlarını emmek, antijenik yapıyı değiştirmek

Page 11: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

Kalkeroz cisimcikler (Calcereus corpuscules)

• Çoğu sestod ve bazı trematodlarda boşaltım sisteminde görülür, 12-32 m

• Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO2 içerir

• Miktarı,konak beslenmesiyle ilgili

• Görevi

• 1- Enerji metabolizmasında ihtiyaç olan inorganik maddeleri sağlar.

• 2- Konak tarafından sağlanan besin ve iyonlar yetersiz olunca buradan telafi edilir.

Page 12: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

KAS SİSTEMİ

• Kontraktil myofibril, kontraktil olmayan myocytonlar

• Kontraktil bölümde aktin ve myosin fibrilleri

• Ancak çizgili değil, bu nedenle kasılma güçleri zayıf

• Myocytonlar paranşimi dolduran paranşim hücreleri

• Tüm Sestod ve Trematodlar böyle

• Güçlü kaslar, yüzlek kasların altında

• Skoleksteki kaslar karmaşık, skolekse hareketi sağlar.

• Burada çapraz çizgili ve motor sinir uçla sonlanan kaslar, retraktör kaslar ve çevresel myofibriller olmak üzere üç tip kas

• Perifer kaslarda motor sinir uçları yok

Page 13: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

SİNİR SİSTEMİ

• MSS skolekste, sinir düğümleri şeklinde

• En basit sinir sist. Botriocephalus’ta

• Bunlarda bir çift lateral ganglion, bunları birleştiren basit halka ve transversal çöküntü

• Buradan çıkan bir çift sinir öne gider, skoleksi inerve eder.

• Bir çift yanlarda vücudun arkasına kadar devam eder.

• Arkaya giden 4 kısa iplikçik

• Botriyalar lateral sinirlerden çıkan küçük dallarla inerve edilir.

Page 14: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Asetabulum, botridia, çekmen ve rostellum taşıyan örneklerde karmaşık

• Çok sayıda bağlantı, yarık, çöküntü

• Serebral gangliondan çıkan 3 ana sinir strobila boyunca arkaya uzanır.

• Strobilada uzunlamasına seyreden sinirlerde, halkalar arası bölgede bunları birbirine bağlayan yarıklar

• Buradan çıkan küçük sinirler vücut kaslarını inerve eder

• Sirrus, vagina, gen.atrium sinirden zengin

• Sinirsel ileti kolinerjik karekterli

Page 15: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

BOŞALTIM SİSTEMİ

• Skolekste başlar, lateralde, arka uca kadar

• Kanallar, dorsal - ventral birer çift boru gibi

• Dorsal, ventraldekiden küçük

• Parazitin dorsal ve ventrali böyle ayrılır.

• Kanallar strobila boyunca bağımsız olabilir, birbiriyle bağlantı kurabilir, her halka sonunda yatay kanalla birbirine bağlanır

• Posteriyorda 2 kanal boş.kesesinde birleşir, tek delikle sonlanır.

• Son halka polizoik türlerde strobiladan koparak ayrılınca kanallar strobila sonunda birbirinden bağımsız ve boş

• Caryophyllidea ve Pseudophyllidea takımında ana dorsal ve ventral kanal yok, kanallar ağ şeklinde

Page 16: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Parankimdeki alev hücreleri, kirpikleriyle topladıkları artıkları küçük kanallarla ana kanallara verir.

• Boşaltımla atılan ürünler

• glukoz, erimiş proteinler, laktik asit, üre, amonyak

• Lipid yok

• Bazı boşaltım kanallarında mikrovillus var, bu kanallar artık maddelerin taşınmasında rol oynar ve ihtiyaç duyulan iyon, vb. maddelerin geri emilimini sağlar.

• Osmoregulasyonda tegument de kısmi rol oynar.

Page 17: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

DÖLERME SİSTEMİ

• Çoğu “hermafrodit, monosiyöz” (erdişi)

• Dioecotaeniidae, Dioecocestidae, örn.

(Dioecotaenia cancellatum, Gyrocoelia pagollae)

ayrı cinsiyetli

• Her halkada 1 erkek, 1 dişi,

• Nadiren 2 erkek, 2 dişi

• Kuşlarda bulunan birkaç türde,

Bir halkada 1 erkek, 2 dişi

• Balina Hexagonoporus physesteris 12-15 döl.

organ tak.

Page 18: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Halka arkaya doğru ilerledikçe dölerme sistemi olgunlaşır

• Önce erkek organları oluşur, sperm ovaryum olgunlaşana kadar depo edilir, “protandri” (androgony)

• Çok az türde tersi

• Ovaryum önce gelişir, “gynandri” (protogony)

• Böylece halkanın kendi kendini dölleme sorunu çözümlenir.

• Genital organların yerleşimi, şekli, Taksonomide önemli.

Page 19: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

ERKEK DÖLERME SİSTEMİ

• Tek - çok testis,

• Her testisten çıkan vas eferens birleşir, v.deferens

• V.deferens boru şeklinde, ya spermleri depo edecek kıvrımlara sahip, ya oval ves. seminalisi oluşturur.

• V.deferens sirrus kes.ne girer,

• Çiftleşme organı kassal yapıda, dikenli - dikensiz

• Erkek ve dişilik organları genital atriuma açılır

• Sirrus del. halkanın bir kenarında

• 2 dölerme sistemi varsa, delikler zıt tarafta

Page 20: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

Dişi Dölerme Sistemi

• Tek ovaryumla başlar, çeşitli eklentiler var, bu “oogenetop”

• Vitellin hücreler embriyoya yumurta sarısı ve kabuk materyali

• Bunlar tek tek follikül ya da kompakt vitellarium şeklinde

• Yumurta, yumurta sarısını üretmez “ectolecital” denir

• Ookist olarak olgunlaşır.

Page 21: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Ovaryumdan ovidukt çıkar, “oocapt” denen sfinktere sahip

• Döllenme oviduktun ön bölümünde

• Bu sırada ductus vitellinus ile vit.bezlerin salgıları zigota katılır. Bunlar birlikte ootype gelir.

• Ootypin çevresi Mehlis bezliyle çevrili

• Mehlis bezi vit.bezle birlikte zigotu kuşatan zarı salgılar

• Yum. kabuğu vit.bezlerce yapılır, bazen embriyo da katılır.

• Pseudophyllidea ve Caryophyllidea yumurtaları kalın sclerotin kapsülle çevrili

• Bu kapsüller trematod yumurtalarındaki kabuğa benzer

• Diğer sestodlarda yumurta kabuğu oluşumu embriyonik hücre katmanlarına göre farklı şekilde

Page 22: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Yumurta katmanları

• kabuk, embriyofor, onkosferal

membran, kapsül (ince veya yok)

• Üç tip yumurta

1-Dipylidium tip: İnce yumurta

kapsülü ve embriyofor

Tetraphyllidea, Proteocephalata,

Cyclophyllidea’dan Dypilidium,

Moniezia, Hymenolepis

Page 23: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

2-Taenia tip: İnce kapsül, kalın embriyofor

Taenia spp., Echinococcus sp.

Page 24: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

3- Stilesia tip: Yumurta uterus

duvarınca oluşturulur, vit.bezlerin

katkısı yok.

• Onkosferal zar ve embriyofor, iç zarf

tarafından oluşturulur.

• Thysanosoma sp., Stilesia sp.

Avitellina

Page 25: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Yum., ootipe gelince mehlis bezi salgısını alır ve yumurta kabuğu oluşur, kapsül şeklini alır, uterusa geçer.

• Uterus türlere göre değişik;

• Lobuler, dairesel, kıvrımlı, basit kese şeklinde

• Bazı türlerde uterus görülmez ve yumurtalar tek tek / grup halinde hyalinle paranşime gömülü “yumurta kapsülleri” şeklinde

• Bazen yumurtalar uterusa bağlı fibro muskuler yapıda “paruterin organ”lara geçer.

• Bunlar uterus görevini üstlenir,

• Sonra uterus yok olur.

Page 26: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

GELİŞME

• Çoğu gelişmek için en az 2 konaklı.

• Sadece H.nana’da sonkonak bağırsağında gençler konağı terk etmeden direkt gelişir.

• Çoğu omurgalı sin.sistemi, çok azı bu sistemle bağlantılı organlarda (Stilesia hepatica gevişen KC safra yolları),

• nadiren omurgalıların vücut boşluklarında yaşar.

• Çok az tür omurgasızlarda

• Erginler birkaç gün - uzun yıllar yaşar.

• Yaşam süresi ve parazitin karşılaştığı güçlüğe bağlı olarak birkaç - milyon yumurta yapar.

Page 27: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Çoğu hermafrodit, Döllenme aynı halkada,

• aynı sestodun farklı vücut bölümleri arasında

• aynı türün farklı bireyleri arasında

• Bazen vagina yok, döllenme “hypodermik impregnasyon” yoluyla

• Nadir bazı sestodlar ayrı cinsiyetli

• Ancak strobilanın cinsiyetini neyin belirlediği bilinmiyor, halka sayısı bu işte önemli

• Shipleya (Caryopyllidea, Dioecocestidae) cinsinde eğer parazit tek halkalı ise dişi, birden fazla ise erkek ve dişi olur

Page 28: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Gelişmede omurgalı ve omurgasızlar AK

• Tüm omurgasızlarda larva şekillerine rastlanır, en

çok kabuklu, böcek, yumuşakça, akar, vb.

• Genel kural:

• Ergin sestod eğer akuatik son konaktaysa,

parazitin larval şekilleri aquatik AK’larda

• Bazı türlerde ise omurgalı AK ve balık, amfibiya,

sürüngen ve memeli paratenik AK’lar bulunabilir.

Page 29: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

Larva ve genç formların gelişimi

• Yumurta içindeki larva, “oncosphere”

• Onkosfer bir ara / son konağa girmeden önce / sonra serbest kalır ve parenteral bölgede lokalize olur.

• Larvanın başkalaşımı ile skoleksi olan başka biçime dönüşür “metacestode”

• Metasestoddan aynı ya da başka bir konakta ergin parazit gelişir

• Tüm Eucestoda’larda onkosfer üç çift çengelli “hexacants”

Page 30: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Pseudophyllidea ve bazı

Trypanorhynchea’larda yumurtadan

serbest kalan onkosfer suda serbest

yüzecekse kirpikli kılıf gelişir

“coracidia”(korasidyum)

• Cestodaria’larda larva 10 çengelli

“decacants”,

• kirpikli “lycophoras = likofor”

Page 31: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• korasidyum suya gelir, omurgasız AK’a

girer, kirpikli kılıfını kaybeder, procercoid

• Proserkoyid oluşurken 3 çift çengel

vücudun arkasına gider, cercomer

• Bu larvayı taşıyan 1.AK, ikinci AK

tarafından yenince, larva serbest kalır ve

bağırsaklardan karın boşluğu, mezenter

veya kaslara gider, soleks ve strobila

benzeri yapıyla karakterize plerocercoid

Page 32: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Cyclopyllidea, yumurta konaktan çıkınca enfektif, ancak AK tarafından alınmadan larva yumurtayı terk etmez.

• AK tarafından alınan onkosfer parenteral dokuda başkalaşır “cysticercus”, “cysticercoid” olur

• Cysticercoid sert vücut ile invagine olmuş skolekse sahip, etrafı kistik tabakayla çevrili

• Kistik tabaka dışında larval çengelleri taşıyan serkomer

• Taenidae fam. cysticerc tip larva

• Bu tipte skoleks ters dönmüş, invagine olmuş

• Skoleks germinal epitele sahip ve içi sıvıyla dolu kese şeklinde

• Çeşitli tipleri var, bazen tomurcuklanmayla eşeysiz çoğalır.

Page 33: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Bunların dışında çeşitli metasestodlar,

• 1- Sparganum: Spirometra sp. plerocercoidi

• 2- Plerocercus: Arkasında kese benzeri yapı bulunan pleroserkoyid şekli, vücudun geri kalan kısmı geri çekilir. Gilquina türlerinde

• 3- Strobilocercoid: Strobilaya sahip sistiserkoyid tipi, sadece Schistotaenia sp.

• 4- Tetrathyridium: sistiserkoyidin modifikasyonu ile oluşmuş, geniş, buruşuk, sert yapılı larva, omurgasız ve bunları yiyen omurgalılarda. Mesocestoides sp.

Page 34: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

5- Cysticercus varyasyonları

a) Strobilosercus: Kist içinde bulunan, strobilaya sahip

sistiserk, T.taeniformis

Page 35: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

b) Coenurus: Kese içinde germinal epitelden türeyen çok sayıda protoskoleks invagine

• Her biri bağımsız birer kese içine invagine olmuş sap gibi (T.multiceps).

Page 36: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

c) Uniloküler hidatid:

• Binlerce protoskoleks içerir, nadiren steril

• İçinde doğurucu kistten iç tomurcuklanmayla oluşmuş ve çok sayıda protoskoleks ve kistler

• Dış tomurcuklanma nadir

• Yeni oluşan keseler, kız keseler

• Bu keseler çok büyür ve litrelerce sıvı

• Bazen protoskoleksler kist duvarından koparak kist içindeki sıvının tabanına düşer, serbest bulunur (hidatid kumu)

• Sadece Echinococcus cinsinde

Page 37: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

KIST HİDATİD-K

Page 38: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

d) Multilokuler (alveoler) hidatid: E.multilocularis

• İç içe geçmiş, sınırları belirsiz, çok sayıda kist kapsayan karmaşık yapı

• İnsan gibi anormal konaklarda çeşitli dokulara yayılarak çok sayıda kist oluşturur.

• Normal konaklarda ise çok sayıda küçük cep benzeri boşluklar taşıyan keselerden oluşan karmaşık kese olup, içinde protoskoleksler

Page 39: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

SON KONAKTA GELİŞİM

• Genç sestod ince bağ.a ulaşınca,

• Bağırsak enzimleri, safra salgısı, CO2, vb. uyarılarla kistten çıkar, evagine olur, büyür, erginleşir.

• H.diminuta’da kist duvarı önce tripsin, sonra pepsinle açılır. Ancak az sayıda kist safra tuzlarıyla açılabilir.

• Parazitin konak özgüllüğünde safra tuzları önemli.

• E.granulosus protoskoleksleri deoksikolik asit varlığında erir ve deoksikolik asitten zengin tavşan ve koyun safraları aynı etkiyi gösterir.

• E.granulosus, normal konağı köpek ve tilkilerde safrada deoksikolik asit çok az, bu yüzden protoskoleksler erimez

Page 40: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

STROBİLAR BÜYÜME

• Larva büyüklüğü,

• Parazit ve konak türü, konağın beslenme şekli, diğer parazitlerin varlığı, immun sistem, konak bağırsağınının durumu (yangı vb.), gibi birçok faktöre bağlı

• İdeal koşullarda bazı türler çok büyür.

• H.diminuta ağırlığı 15-16 günde 1.8x106 artar.

• Bu kadar hızlı büyüme, çok güçlü şekilde organize edilir ve parazitin gelişiminde herhangi bir normal dışı sapma olmaz.

Page 41: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

PARAZİTİN BÜYÜMESİ

• Konak beslenmesi, besinlerin k.hidrat içeriğine bağlı

• H.diminuta fazla k.hidrata (Glukoz olarak) ihtiyaç duyar

• Tegumentden biraz galaktoz, monosakkarit, disakkarit emer.

• İdeal büyüme için; konak besinlerinde k.hidrat olmalı ve bağırsakta glukoza parçalanmalı

• Eğer glukoz serbest değil veya sukroz gibi, disakkarit içeriyorsa bu durum parazit için uygun değil

• Konak bağırsak mukozasıyla yarışa girmek zorunda,

• bu durumda konak bağırsağının fizyolojik durumu değişir ve parazit az büyür.

• Bağırsaktaki diğer parazitler olumsuz etkili, kalabalık etkisi

• Bu durum konağın taşıma kapasitesine bağlı

Page 42: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

Sonuç olarak

• Toplam parazit miktarı ve üretilen yumurta miktarı konak için azami ne ise değişmez,

• Parazit sayısı artsa bile bunların toplam ağırlığı ve yapacağı yumurta sayısı konağın taşıyacağı kapasiteyi geçmez, aynı kalır.

• Kalabalık etkisinden biyolojik kontrolde yararlanılır.

• Parazitler konağın k.hidratlarına karşı bireysel olarak yarışır.

• Bu yarış parazitlerde büyüme ve hücre üremesini fazla etkilemez

• Parazitler diğer parazitlerin gelişimini etkileyen salgı yapar.

Page 43: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Parazit azami büyüklüğe ulaşınca büyüme yavaşlar

• Sadece konak tarafından parçalanan veya dışarı atılan halka kadar yeni halka oluşur

• Bazı türler (H.nana), belli bir zaman sonra konak tarafından atılmasına karşın, bazı türler konağın ömrü boyunca kalır.

• T.saginata insanda 30 yıldan fazla,

• H.diminuta ratın ömrü boyunca yaşar.

parazitler ölümsüz

• Konakta yaşayan bir şeritten üreyici bölgeler alınarak başka konağa cerrahi olarak aktarılsa yaşar ve bu işlem 14 yıl boyunca tekrarlanır.

Page 44: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

METABOLİZMA, BESİN ALIMI

• Tüm moleküller tegumentden emilir.

• Absorbsiyon mekanizması, aktif transport, ayarlanmış diffuzyon, pasif diffuzyon şeklinde

• Pinositoz bazen

• Schistocephalus, Ligula pleroserkoyitleri ile T.crassiceps sistiserkleri pinositoz yapar

• Enerji için en önemli kaynak glukoz

• Çoğu k.hidrat olarak glukoz ve galaktozu absorbe eder

• Bazıları monosakkarit ve disakkaritleri absorbe edebilir, ancak sadece glukoz ve galaktoz kullanılır

Page 45: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Galaktoz glikojene dönüştürülür, fakat bu glikojen sentezi için yeterli değil

• Glukoz alımı sodyum pompası ile birleştirilir,

• H.diminuta’da glukoz depolama sodyuma bağlı

• Aminoasitler de depo edilir.

• Parazitten aminoasit çıkarımı ortamdaki diğer aminoasitlerin varlığına bağlı

• Bu yüzden parazit eğer aminoasit yönünden fakirse derhal bağırsaklardan aminoasit alarak, ortamla dengeye gelir.

• Purin ve pirimidinlerin absorbsiyonu diffuzyonla kolaylaşır

Page 46: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Lipidlerin emilim mekanizması bilinmiyor

• diffuzyon (?)

• Yağ asitleri, monogliserid ve sterollerin emilimi, eğer bunlar safra tuzlarıyla miseller solüsyon haline gelmişse hızlı ve kolay olur.

• Vitaminlerle ilgili bilgi sınırlı

• Helmintlerin in vitro kültürü zor

• Konaklar veya in vitro ortamda vitamin eksikliği oluşturulunca çok az duyarlı

• konaklarda vitamin eksikliğine bağlı bozukluk oluşursa dolaylı yoldan paraziti etkiler.

Page 47: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

ENERJİ METABOLİZMASI

• Enerji, oksijenli ortamda dahi anaerobik yolla

• Oksijenin görevi bilinmiyor

• Memelilerdeki elektron taşıma sistemi bazı sestodlarda var, ancak klasik zincir önemsiz

• En büyük pay “o tipi sitokrom sistem”

• Sistemdeki bu fark, aneorobik metabolizmaya uyarmayla oluşmuş

• Oksidazda, son olarak elektronlar şartların aerobik veya anaerobik olup olmamasına göre fumarate veya oksijene taşınır ve son ürün olarak birincisinde süccinate veya hidrojen peroksit oluşur.

• Hidrojen peroksit toksik düzeye çıkmadan peroksidaz tarafından parçalanır.

• Anaerobik şartlar altında oluşan succinat, (aerobik şartlar olsa bile) bu yolla atılır

Page 48: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Krebs (tricarboxylic asit) siklusu, ergin sestodlarda önemsiz

• ancak glukoz karbonlarının önemli miktarı larvalarda krebs siklusuna gider.

• Echinoccus protoskolekslerinin kullandığı k.hidratların % 40’ı krebs siklusuna gider,

• Schistocephalus solidus pleroserkoyitlerince kullanılan glikojenin yalnız % 22’si salgılanan asitlerce sağlanır.

• Fosfogulukonat yolu da görülür, ancak glikolizise göre önemsiz

Page 49: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Erginlerde enerji üretiminde Embden-Meyerhof düzeni, glikolizis ve bazı mitokondriyal reaksiyonlar rol oynar.

• Sestodlar yağ ve yağ asitlerini az parçalar,

• Kuru ağırlığın %20-50’si glikojen depolar

• Depo glikojen, yedek depo görevi yapar.

• H.diminuta, konak aç kalınca, ilk 24 saatte depoladığı glikojenin % 60’nı kullanır, % 20 sini ertesi güne bırakır.

• Eğer konak tekrar beslenir ve ortam glukozdan zengin hale gelirse, parazit derhal yedek deposunu doldurur

Page 50: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Tüm reaksiyonlar Oksijenin az olduğu bağırsakta k.hidratlardan azami enerji elde etmek

• Bu yüzden parazitler asit salgısı yapar ve paraziti konağın sindirim enzimlerinden korur

• Sestodlar yağ ve proteinlerden enerji sağlayamaz

• H.diminuta yalnızca 4 aminoasiti kısmen parçalar

• Yağlar ne işe yarar ?

• Yağ miktarı parazitin kuru ağırlığının % 20’si kadar, gebe halkalarda % 30

• Yağlar zararsız olup, parazit için zararlı metabolik artıklar yerine tutulur ve halkalarla birlikte bunlar da atılır

• H.diminuta’da nitrojenli besinlerin metabolik artığı olarak fazla miktarda amonyak, -amino nitrojen ve üre görülür

Page 51: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

SENTEZ METABOLIZMASı

• Protein ve nükleik asit sentezi yok.

• İhtiyaç duyulan aminoasitler, purin, pirimidin ve nükleosidler ortamdan emilir ve kendi protein ve nükleik asitlerine dönüştürülür.

• Moniezia, lipid sentezleme yeteneği zayıf, çift bağlı yağ asitlerini absorbe edemez

• H.diminuta monogiliseridleri absorbe edip sonra hidrolize eder ve yeniden sentezleyerek trigliseridlere dönüştürür.

• Yağ asitleri en fazla 16 karbonlu yağ asitlerine dönüşür.

• Diphyllobothrium mansonoides, H.microstoma yağ asitlerini sentezler

Page 52: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

METABOLİTLERİN HORMONAL ETKİSİ

• Sestodlardaki bazı maddeler konağı etkiler ve bazıları konak hormonlarını taklit eder.

• Ligula pleroserkoyitiyle enfekte balıklarda gonadlar gelişmez ve döl veremez.

• Hipofizden salgılanan gonadotropin salgısı baskılanır

• Spirometra mansonoides pleroserkoyiti human growt factor (hGF) benzeri, pleroserkoit growt factor (PGF) salgılar.

• PGF, hGF’den köken alan bir gen, parazitlerin evrimi sırasında insanlardan alınmış, farklılaşmış

• Bu faktörün parazit için yaptığı iş bilinmiyor

• Parazit immünite açısından konakla çok sıkı ilişkide

Page 53: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

SıNıFLANDıRMA

• Memeli, kanatlı, balık, sindirim sistemi, safra kanalları,

• Nadiren omurgasızlar

• Larvalar omurgalı / omurgasız

• 19 takım, 72 aile, 833 cins, 5000 tür, (her yıl 100 yeni tür ekleniyor), tahmin 20 bin tür

• En çok Cyclophyllidea (% 50, 437 cins, 3034 tür)

• 2. kalabalık grup

Onchoproteocephalidea

79 cins, 562 tür)

Page 54: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak
Page 55: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

MEVCUT TAKIMLAR

Cestodaria

Amphilinidea, Gyrocotylidea

Eucestoda

• Caryophyllidea, Cyclophyllidea, Diphyllidea,

• Haplobothriidea, Lecanicephalidea. Litobothriidea,

• Nippotaeniidea, Onchoproteocephalidea

• Phyllobothriidea, Proteocephalidea, Pseudophyllidea,

Rhinebothriidea, Spathebothriidea,

• Tetrabothriidea, Tetraphyllidea, Trypanorhyncha

Page 56: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

ALTSINIF: CESTODARİA

• Vücut tek parça (Monozoik)

• Tek genital organ takımı

• Skoleks yok, bazen küçük proboscis

• Vücudun arkası basit, yuvarlak, bazen rozet benzeri veya uzun ince silindir şeklinde

• Gen.delik arka uca yakın

• Testisler bir çift, ovaryum önü ve lateralde

• Ovaryum arka kısımda

• Vit.bezler folliküler ve lateralde

• Uterus N harfi şeklinde veya lobuler

• Uterus deliği ön uca yakın.

• Amphilinidae, Gyrocotylidae

Page 57: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

AMPHİLİNİDAE

Küçük grup, 6 cins, sekiz tür Amphilina, Austramphilina, Gephyrolina, Gigantolina, Nesolecithus, Schizochoerus

Page 58: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

GYROCOTYLİDAE

• Balık bağırsaklarında yaşar

• Arka tutunma organı rozet

şeklinde, Gyrocotyl, 10 tür

• Gyrocotyl urna

Page 59: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

SINIFALTI: EUCESTODA

• Caryophyllidea, Spathebothridea hariç

polizoik (çok halkalı)

• Her halkada bir - fazla gen.organ tak.

• Skoleks mevcut

• Kabuklu embriyo 6 çengelli

• Balık, sürüngen, amfibi, kanatlı, memeli

Page 60: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: CARYOPHYLLİDEA

• Skoleks değişken, yüzeysel yarık / odakcık, yüzeysel bothria

• Monozoik (halkasız),

• Gen.delik ventral, ortada, testis çok, vit.bezler folliküler, lateralde /dağılmış halde

• Uterus kıvrık, ortada, boru gibi,

• Teleost balıklar, 121 tür

• Caryophyllidae, Balanotaenidae, Lytocestidae, Capingentidae

Page 61: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: SPATHEBOTHRİİDEA

• Skoleks zayıf, huni şeklinde apikal organ veya 1-2 fincan benzeri organ taşır.

• Halkalar arası ayrılma yok, içten ayrılır.

• Gen.delik ve uterus deliği ventralde ya da biri dorsal diğeri ventralde

• Testisler yanlarda bant şeklinde, ovaryum dallı

• Vit.bezler folliküler, yanlarda veya vücuda dağılmış durumda, uterus kıvrımlı

• Teleost balıklar; Cyathocephalidae, Spathebothriidae, Bothrimonidae

Page 62: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: TRYPANORHYNCHA

• Skoleks uzun, 2-4 bothridia ve çengelli 4 tentakül

• Boyun var/ yok, strobila apolitic/ anapolitic , genital delik lateralde, nadiren ventralde,

• Testis çok sayıda, ovaryum posteriorda,

• Vit.bezler folliküler, dış kısma yakın ve diğer genital organları kuşatır

• Uterus deliği var/ yok

• Dasyrhynchiidae, Gilquinidae, Heaptoxylidae, Otobothridae, Paranybeliniidae, Pterobothriidae, Tentaculariidae, Mixodigmatidae, Rhinoptericolidae,vb.

Page 63: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: PSEUDOPHYLLIDEA

• Skolekste 2 botria, Boyun var / yok,

• strobila değişken, Halkalar anapolitic

• Gen.delik lateral, dorsal veya ventralde

• Testis çok sayıda, Ovaryum posteriorda

• Vit.bezler folliküler, nadiren lateralde

• Uterus deliği mevcut, dorsal veya ventralde

• Yum. Kapaklı, coracidium içerir.

• Balık, amfibi, sürüngen, kanatlı, memeli

• Bothriocephalidae, Diphyllobothridae, Amphicotylidae, Echinophallidae, Haplobothriidae, Parabothriocephalidae, Triaenophoridae, vb.

Page 64: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: LECANİCEPHALİDEA

• Skoleks transversal bir yarıkla 2 bölüme ayrılır, ön bölüm silahsız tentaküller içerir.

• Bu kısım posteriyor bölüm tarafından geri çekilir ve çekmen benzeri geniş bir yapı oluşturur.

• Arka bölüm genelde 4 çekmenli

• Boyun var / yok

• Testisler çok sayıda, ovaryum arkada

• Vit.bezler folliküler, lateralde / halkayı kuşatır şekilde

• Uterus deliği mevcut.

• Köpek balıkları;

• Lecanicephalidae,

• Balanobothridae, vb.

Page 65: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: APORİDEA

• Skolekste basit çekmen / yarık

• Rostellum var

• Halkalar arası daralma yok,

• Halkaların ayrımı belirsiz, içten ayrılır

• Gen.kanal, sirrus, ootip ve mehlis bezinin deliği yok

• Hermafrodit, nadiren ayrı cinsiyetli

• Vit.bezler ovaryum hücreleriyle karışık

• Kazgiller

• Fam: Nematoparataeniidae

• Apora, Gastrotaenia, Nematoparataenia

Page 66: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: TETRAPHYLLİDEA

• Skoleks değişken, bazen önde çekmen benzeri yapı

• Bazen botridia, çengel, diken, çekmen

• Halkalar hiperapolitik

• Hermafrodit, nadiren ayrı cinsiyetli

• Genital delik lateralde, nadiren posteriorda

• Testis çok sayıda, Ovaryum posteriorda,

• Vit.bezler folliküler, lateralde iç kısımda

• Uterus deliği var/ yok.

• Elasmobranchii, Köpek bal., vatoz,

• Fam: Onchobothridae, Trilocularidae, Phyllobothriidae,

Page 67: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: DIOECOTAENİİDEA

• Tamamı ayrı cinsiyetli

• Dişi, erkekten uzun

• Skoleks bothridialarla bölünmüş

• Elasmobranchlar (yassı solungaçlılar), köpek bal. Vatoz, parazitleri

• Fam: Dioecotaeniidae

• Cins; Dioecotaenia

Page 68: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: DİPHYLLİDEA

• Skoleks pedunküllü-pedunkulsüz,

• Kaşık benzeri 2 bothridia, üzerleri dikenli.

• Skoleksde belirsiz apikal organ veya T şeklinde dorsal ve ventral dikenler taşıyan geniş rostellum

• Strobila silindirik

• Gen.delik arkada, ortada, ventralde

• Testis çok sayıda, önde. Ovaryum arkada

• Vit.bezler foliküler,

• Uterus deliği yok. Uterus tubular, kesemsi

• Yassı sol. (Elasmobranchii), Köpek bal., vatoz

• Fam: Echinobothriidae, Ditrachybothriidae

Page 69: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

Macrobothrium sp.

Echinobothrium sp.

Page 70: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM:

LİTOBOTHRİDA

• Skoleks tek, gelişmiş apikal çekmen taşır.

• Ön halkalar modifiye, Boyun yok

• Çok halkalı,

• Her halkada tek gen. organ takımı

• Apolitik / anapolitik

• Testis çok sayıda, önde

• Gen.delik lateralde, Ovaryum 2-4 loblu, arkada

• Vit.bezler foliküler, paranşimde dairesel şekilde

• Yassı solungaçlılar (Elasmobranchiie), köpek bal., vatoz, vs.

• Fam: Litobothridae (Litobothrium )

Page 71: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: PROTEOCEPHALATA

• Skoleks 4 çekmenli, sıklıkla apikal organ ve bazen silahlı rostellum

• Boyun genellikle var

• Gen.delik lateralde

• Testis çok sayıda, Ovaryum posteriorda

• Vit.bezler folliküler, genellikle lateralde

• Uterus deliği var/yok

• Balık, sürüngen, amfibi

• Fam: Proteocephalidae, Monticellidae

Page 72: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: CYCLOPHYLLİDEA

• Skoleks 4 çekmenli,

• Rostellum var/yok, varsa silahlı / silahsız

• Boyun var / yok, segmentasyon belirgin

• Vit.bez kompakt, tek (Mesocestoidae’de çift) ovaryum arkasında (Tetrabothriidae ovaryum önü)

• Uterus deliği yok

• Amfibi, sürüngen, kanatlı, memeli

• Fam: Anoplocephalidae, Davaineidae, Dilepididae, Hymenolepididae, Mesocestoidae, Taenidae, Amabiliidae, Catenotaeniidae, Dioecocestidae, Diploposthidae, Nematotaeniidae, Tetrabothriidae, Triplanotaeniidae, vb.

Page 73: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKIM: NİPPOTAENİDEA

• Skoleks küçük, ön uçta, tek ve basit çekmen taşır

• Boyun kısa / yok, Strobila küçük.

• Halkalarda tek gen.organ takımı

• Genital delik lateralde

• Testisler önde. Ovaryum arkada

• Vit.bez tek, kompakt, testis -ovaryum arasında

• Teleost balıklar

• Fam: Nippotaeniidae

Page 74: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TAKSONOMI

• Gyrocotylidea. Tümbaşlı (Holocephalan) balıklar (Chimaeriformes). 1

aile (Gyrocotylidae), 2 cins, 10 tür

• Amphilinidea. Balık, kaplumbağa, 2 aile (Amphilinidae,

Schizochoeridae), 6 cins, 8 tür

• Caryophyllidea. Balıklar, 4 aile (Balanotaeniidae, Caryophyllaeidae,

Capingentidae, Lytocestidae), 45 cins 140 tür

• Pseudophyllidea. Balık, sürüngen, ampfibi, kanatlı, memeli 6 aile

(Bothriocephalidae, Philobythiidae, Echinophallidae, Triaenophoridae,

Diphyllobothriidae, Cephalochlamydidae), 60 cins, 280 tür

• Spathebothriidea. Balık, 2 aile (Spathebothriidae, Acrobothriidae),

beş cins, 7 tür.

• Haplobothriidea. Balık, 1 aile (Haplobothriidae), 1 cins, 2 tür

Page 75: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Diphyllidea. Balık, 3 aile (Echinobothriidae, Macrobothriidae,

Ditrachybothriidae), 3 cins, 35 tür

• Trypanorhyncha. Balık, 19 aile, 50 cins, 350 tür (Tentaculariidae,

Paranybeliniidae, Hepatoxylidae, Sphyriocephalidae,

Tetrarhynchobothriidae, Eutetrarhynchidae, Gilquiniidae,

Shirleyrhynchidae, Otobothriidae, Rhinoptericolidae, Pterobothriidae,

Grillotiidae, Molicolidae, Lacistorhynchidae, Dasyrhynchidae,

Hornelliellidae, Mustelicolidae, Gymnorhynchidae, Mixodigmatidae)

• Tetraphyllidea. Balık, 7 aile, 60 cins, 800 tür. (Cathetocephalidae,

Disculicipitidae, Prosobothriidae, Dioecotaeniidae, Onchobothriidae,

Phyllobothriidae, Chimaerocestidae),

• Lecanicephalidea. Kıkırdaklı balıklar, 4 aile (Polypocephalidae,

Anteroporidae, Tetragonocephalidae, Lecanicephalidae), 12 cins, 45

tür

Page 76: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Litobothriidea. Köpek bal. Tek aile (Litobothriidae), 1 cins, 8 tür

• Proteocephalidea. Balık, amfibi, sürüngen, 2 aile (Proteocephalidae,

Monticelliidae), 50 cins, 320 tür.

• Nippotaeniidea. Tatlı su balıkları, 1 aile (Nippotaeniidae), 2 cins, 6

tür

• Tetrabothriidea. Su kuşları, memeliler, 1 aile (Tetrabothriidae), 6

cins, 50 tür

• Cyclophyllidea. Kanatlı, memeli, sürüngen, amfibi, 18 aile

(Mesocestoididae, Anoplocephalidae, Linstowiidae,

Inermicapsiferidae, Thysanosomatidae, Catenotaeniidae,

Nematotaeniidae, Progynotaeniidae, Acoleidae, Dioecocestidae,

Amabiliidae, Davaineidae, Dilepididae, Dipylidiidae,

Hymenolepididae, Paruterinidae, Metadilepididae, Taeniidae), 380

cins, 3,100 tür

Page 77: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

ANOPLOCEPHALİDAE

• Uterus transversal kanallardan oluşan ağ şeklinde

• Skolekste rostellum yok

• AK Oribatidae akarlar

• Anoplocephala

• Paranoplocephala

• Moniezia

• Cittotaenia

• Bertiella

Page 78: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

ANOPLOCEPHALA PERFOLIATA

• Tektırnaklı, ince - kalın bağ. son kısım

• Türkiye, dünya, Atlar yaygın

• Ergin 5-8 cm, 1-2 cm geniş

• Skoleks 2-3 mm, her çekmen arkasında çıplak gözle görülen küpeler

• Halkalar uzunluğundan daha geniş

• Her halkada tek gen.organ takımı

• Gebe halkada uterus halkayı doldurur, kese benzeri, loplu

• Yum. 65x80 m, onkosferi kuşatan armudumsu yapının uçları birbiriyle kesişir, Dışkıda üçgenimsi

Page 79: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

A.MAGNA

• İ.bağ. özellikle jejunum, nadiren mide

• 80 cm, genişlik 2.5 cm

• Skoleks A.perfoliata’dan büyük, 4-6

mm, küpe yok

• Yum. küçük (50x60 m) ve armut

biçimli yapının kolları daha kısa

• Yumurta ayrımı zor, Çapı 70 um,

onkosfer çapı 15 um den büyükse

A.perfoliata, çapı 70 um ve onkos-fer

çapı 15 um den küçükse A.magna

Page 80: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

PARANOPLOCEPHALA MAMILLANA

• İ.bağ. - bazen mide

• Atların cüce şeridi, 6-50 mm uzun,

4-6 mm geniş

• Skoleks küçük, çekmenler yarık

şeklinde

• Küpe yok

• Yum. 51x37 m çapında, armut

benzeri yapının kolları kısa, birbirine

ulaşmaz.

Page 81: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

YAŞAM ÇEMBERI

• AK Oribatidae akarlar

• A.perfoliata Scheloribates, Galumna,

Achieria spp., vb

• A.magna, Scheloribates spp.

• P.mamillana, Galumna obvius,

Allogalumna longipluma

• akarda 2-4 ayda cysticercoid

• PPS 4-6 hafta

Page 82: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

PATOJENITE

• Hafif enfeksiyonlar belirtisiz,

• Ağır enf. bağırsaklarda çeşitli lezyonlar, sindirim bozuklukları, nadiren ölüm

• Bazen bağırsaklarda ödem, granulamatöz bozukluklar, ileosekal delikte tıkanma

• En patojen A.magna, kataral-hemorajik enteritis

• P.mamillana az patojen

Sağaltım

• Mebendazole (15-20 mg/kg),

• Bithionol (7 mg/kg),

• Niclosamide (100-300 mg/kg)

Page 83: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

MONIEZIA EXPANSA

• Tüm dünya, koyun, keçi, sığır, i.bağ

• Uzunluk 6 m, genişlik 1.6 cm

• Skoleks 0.4-0.8 mm, çekmenler belirgin

• Rostellum, çengel yok

• Halkalar uzunluğuna göre daha geniş

• Her halkada 2 genital organ tak.

• Ovaryum, vit.bezler her iki yanda yüzük şeklinde

• Boşaltım kanalları halka kenarına yakın

• Testisler boş.kanalları arasında, halka boyunca dağılmış

• İnterproglattidal bez 12-20, yuvarlak, halka boyunca

• Yum. 56-67 m, üçgen, dörtgen, onkosferi kuşatan armudi yapı

Page 84: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

M.BENEDENI

• Tüm ruminantlar

• Sığır, yaygın

• Halkalar daha geniş (2.6 cm)

• Halkalar arası bezler, ortada

kısa, devamlı çizgi şeklinde,

Page 85: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

M.PALLIDA

• Ender görülür, Güney Afrika

• At, ince bağ.

• Morfolojisi M.benedeni’ye benzer.

• 2 genital organ tak.

• Uzunluk 138 cm, genişlik 2 cm

M.babai, M.govindae, M.varudensis, vb. yeni türler koyun, keçilerde

tanımlanmış.

Page 86: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

YAŞAM ÇEMBERI

• Dışkıyla halka / yumurta

• AK Galumna, Oribatula, Pelorbates,

Scheloribates, Scutovertex, Zygoribatula ve

diğer Oribatid akarlar, 4 ayda cysticercoid

• Gevişenler enfekte akarları yiyerek enfekte

• PPS 37-40 gün

• AK’lara bağlı olarak mevsimsel aktivite

• Özellikle gençlerde, ilkbaharda yaygın

• 6 haftalık kuzularda bile enfeksiyon

Page 87: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

BIYOLOJI

Page 88: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

PATOJENITE

• 6 aydan küçük kuzu, oğlak, danalarda önemli

• Gençlerde bağ. lezyonları, ishal, zayıflama, verimlerde

düşme, gelişme geriliği

• Bazen bağırsak tıkanması, ölüm

• Yaşlı hayvanlarda seyrek

• Ağır olgularda kuzularda sinirsel belirti ve

enterotoksemi

• Sinirsel belirti nedeni, parazitlerin salgıları

Page 89: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

TANı

• Dışkı ve perianal bölgede

pirinç tanesi şeklinde gebe

halka

• Halka ezilerek mikroskopta

yumurta

• Dışkı muayenesi

Page 90: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

SAĞALTıM

• Praziquantel (15 mg/kg), Albendazole (10 mg/kg),

Fenbendazole (5 mg/kg), Cambendazole (20 mg/kg),

Oxfendazole (5 mg/kg), Oxfendazol 5 mg/kg,

Bunamidine hydroxynaphtoate (20-25 mg/kg),

Dichlorophene (100 mg/kg), Resorantel (65 mg/kg),

Niclosamide (75-150 mg/kg)

• Korunma: İlkbahar sonu ve yaz başında ilaçlama,

6 hafta arayla tekrar

• AK’ların bulunduğu meralar sürülür, sayıları azaltılır

Page 91: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

CITTOTAENIA

• C.pectinata (Mosgovaia pectinata): Tavşan,

Türkiye. Skoleks 0.25 mm, boyun var

• C.ctenoides (C.leuckarti): Avrupa, tavşan ince

bağ. Uzunluk 80 cm, genişlik 1 cm

• Skoleks 0.5 mm, Kısa boyunlu

• Halkalar geniş

• 2 genital organ tak.

• Yum. 64 m, armut biçimli aparey var

• C.denticulata : Avrupa, tavşan, Boyun yok

Skoleks 0.3 mm

Page 92: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

GELIŞME

• AK Oribatidae (Achipteria,

Allopelops, Cephetus,

Galumna, Scheloribates, vb.)

• C.ctenoides patojen, ağır enf.

sindirim bozuklukları,

zayıflama, ölüm

• Sağaltım, Praziquantel,

Benzimidazol grubu ilaçlar

Page 93: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

BERTIELLA STUDERI

• İnsan, maymun, i.bağ

• Uzakdoğu, Asya, Afrika

• Silahsız, halkalar geniş

• Ovaryum ve sirrus halka ortasında

• Yum. 45-50 m, armut şeklinde yapı

• Gebe halkalar zincir şeklinde ayrılır

• AK Oribatid akarlar

• Patojenite düşük

Page 94: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

B.MUCRONATA

• Güney Amerika, maymun- insan

• Ergin 15-45 cm

• Her halkada tek genital organ tak

• Genital delik düzensiz, sağ-sol

• Uterus gebe halkalarda enine boru şeklinde

• Yum. 30-60 m, armut biçimli yapı var

• AK Oribatid akarlar

• Patojenite zayıf

Page 95: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

THYSANOSOMİDAE

• Gebe halkalarda uterus kaybolur,

• Yerini paruterin organ / yumurta kapsüllerine bırakır.

• Avitellina

• Stilesia

• Thysanosoma

• Thysaniezia

Page 96: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

AVITELLINA CENTRIPUNCTATA

• Koyun, keçi, sığır, vb. i.bağ.

• Ergin 3 m, 3 mm geniş

• Skoleks büyük, 1.2-2.5 mm

• Strobila ince, saydam, segmentler silindirik

• Son kısım hariç, halkalara ayrılma belirsiz

• Arka uç yuvarlağımsı

• Her halkada tek genital organ tak.

• Uterus halka ortasında, testisler gruplar halinde boşaltım kanallarının her iki tarafında

• Gebe halkalarda 0.6-1 mm, tek paruterin organ, strobilanın arkasına doğru koyu renkte, ortada çizgi gibi

• Yum. 21x45 m çapında, armut benzeri yapı yok

Page 97: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Afrika, Asya

• Koyun, A.goughi, A.chalmersi,

• Hindistan, keçi A.tatia

• AK Psocid (kabuk, toz, kitap biti)

akarlar

• Patojenite, sağaltım

• Moniezia gibi

Page 98: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

STILESIA HEPATICA

• Afrika, Koyun, keçi, sığır, safra yolları

• Kısa, 20-50 cm, genişlik 2-3 mm

• Skoleks büyük, belirgin 4 çekmen, boyun kısa

• Halkalar kısa, belirgin, Genital organ tek,

• Testisler boşaltım kanalları, her iki tarafta

• her biri 30 yumurta taşıyan 2 paruterin organ

• Yum. 26x16-29 m, armut benzeri yapı yok

• AK Oribatidae

• Hafif Patojen, safra kan.da tıkanma, kalınlaşma, hafif siroz

• Parazitli KC’ler imha edilir, ekonomik kayıp

• Sağaltım Praziquantel 15 mg/kg

Page 99: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

S.GLOBIPUNCTATA

• Koyun, keçi, sığır, gevişenler

• Kozmopolit, Tükiye

• Ergin 45-60 cm, 2.5 mm geniş

• Halkalar belirsiz

• AK, Oribatid ve psocid akarlar

• Patojen, ağır enfeksiyon ölüm nedeni

• Doudenum-jejunum birleşme yerinde

• Gençler mukozaya yapışır, nodül oluşturur

• Skoleks ve ilk halkalar nodül içinde

• Sağaltım Praziquantel (15 mg/kg)

Page 100: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

THYSANOSOMA ACTINOIDES

• Koyun, sığır, geyik, safra, pankreas kan., ince bağ.

• Skoleks büyük, 1.5 mm

• Halkalar kısa, halkaların son kısmında saçakvari yapılar

• Saçaklar strobila arkasına doğru, peşindeki halkayı tamamen kapatır

• Her halkada 2 gen. organ tak.

• Testisler boşaltım kanalları ortasında

• Uterus, tek, kıvrım yapan boru şeklinde,

• Gebe halka, 6-12 yumurta taşıyan yüzlerce paruterin organ

• Yum. 19-27 m, armut benzeri yapı taşımaz

• AK psocid akarlar

Page 101: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• Patojenite, orta

• Safra ve pankreas kanallarında kısmi tıkanma

• Sindirim bozuklukları, zayıflama

• Enfekte KC’ler imha

• Ekonomik kayıp

Sağaltım

• Praziquantel (15 mg/kg)

• Bithionol (200 mg/kg),

• Niclosamid (400-600 mg/kg),

• Cambendazole (100 mg/kg)

Page 102: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

THYSANIEZIA OVILLA (HELICTROMETRA

GIARDI)

• Koyun, keçi, sığır, vb. ince bağ. Kozmopolit, Türkiye

• Uzunluk 2 m, genişliği 12 mm, Skoleks 0.6-1.2 mm

• Halkalar kısa, tek (nadiren 2) genital organ tak.

• Testisler boşaltım kanalları lateralinde

• Halka kenarında sirrus kesesi dışa doğru çıkıntılı,

• Bunlar halkaların kenarına düzensiz görüntü verir.

• Yum. 22-25 m, yuvarlağımsı, armut benzeri yapı yok

• Gebe halkalarda yüzlerce (300) paruterin organ

• Paruterin organlar D.caninum kokonlarıyla karışır. T.ovilla’nın paruterin organları kalın, çok katlı, yumurta sayısı daha az,

• D.caninum kokonları ince çeperli ve çok yumurta içerir.

Page 103: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

• AK Psocid akarlar

• Oribatid akarlar ?

• Patojenite hafif

• Güney Afrika, sığır

yaygın

• Sağaltım Moniezia gibi

Page 104: CESTODA - avys.omu.edu.tr · •Ca, Mg, P, gibi inorganik maddeler ile protein, lipid, glikojen alkalen fosfataz, RNA, DNA içeren organik maddeler ve CO 2 içerir •Miktarı,konak

LİNSTOVİDAE

İnermicapsifer madagascariensis

• Kemirici, G..Amerika, Küba insan

• Afrika dışında normal konağı insan

• Skoleks silahsız. Strobila 42 cm

• Ergin halkalar genişçe, merkezi bir ovaryum

• Gebe halkalarda uterus yumurta kapsülleriyle yer değiştirir

• Her kapsül 6-10 yumurta, armut biçimli aygıt yok

• Biyoloji bilinmiyor

İ.cubensis: insan