certame de artesanÍa antonio fraguas fraguas ix · presidenta da comisión de cultura, educación,...

IXANTONIOFRAGUASFRAGUAS

Certame de Artesanía

IXC

ERTA

ME

DE

ART

ESA

NÍA

AN

TON

IO F

RAG

UA

S FR

AG

UA

S

CUBIERTAS-FRAGUAS-IX:Maquetación 1 10/04/13 21:13 Página 1

CATALOGO-Fraguas-IX:Maquetación 1 11/04/13 9:06 Página 1

IX CERTAME DE ARTESANÍA ANTONIO FRAGUAS FRAGUAS

Presidente da dePutación:

Diego Calvo Pouso

Presidenta da comisión de cultura, educación, dePorte e mocidade:

Mariel Padín Fernández

comisario do certame:

Manuel González Arias

Xurado do Premio:

Mariel Padín Fernández Elena Ferro LamelaConcepción Canoura LeiraJesús Vázquez MonteroInmaculada de Dios TeijeiraJosé Francisco Escudero CarrilGonzalo Porral MatoElena Fabeiro

secretario do Xurado:

Rogelio López Cardalda

coordinador:

Marcos Sánchez González

eXPosición:

A Forxa Producións sl

reProdución de arte:

Xosé Durán

deseño gráfico do catálogo:

Filmarte 46

traducións:

Jorge Castro Ruso

concellos colaboradores.

Arteixo, Arzúa, Culleredo, Fisterra, Monfero, Narón, Noia, As Pontes, Riveira, Rois

imPrime:

Imprenta Provincial

dePósito legal:

C468-2013

i.s.b.n.:

978-84-9812-198-8

4


4



Práceme enormemente presentar o catálogo desta novena edición do

Certame de Artesanía máis importante de Galicia, que leva o nome de Don

Antonio Fraguas Fraguas, unha personalidade referente que contribuíu con

iniciativas persistentes e amables, a poñer en valor a cultura, os produtos e

a creatividade de Galicia.

O discurso de Don Antonio Fraguas era o da confianza, o da acometividade

e o optimismo, e unha das súas máximas era outorgar sempre un gran méri-

to ao traballo dos artesáns.

Quizais entendía que os oficios artesanais comportan disciplinas profesio-

nais integrais que converten aos seus protagonistas en super-especialistas

na súa materia.

O sector artesán é, ademais, unha fonte de iniciativas, na que moitas delas

conservarán o carácter artesanal durante toda a súa traxectoria pero,

noutros casos, converteranse en pequenas ou medianas empresas cun

marcado acento de excelencia baseado na principal característica da arte-

sanía, que é a do traballo ben feito.

A artesanía é un dos sectores produtivos con maior estabilidade no

emprego, e este é un factor moi rechamante nun momento no que o

emprego é a principal preocupación da sociedade.

Tamén se trata dunha actividade paradigmática da economía real, profe-

sións e produtos con prestixio social nos que reside un gran potencial xera-

dor.

Desde a Deputación Provincial da Coruña que me honro en presidir, e como

Don Antonio Fraguas Fraguas, tamén cremos que o traballo artesanal reviste

un gran mérito. A artesanía de Galicia é un sector de interese xeral para a

sociedade, tanto desde o punto de vista da cultura produtiva ou a creativi-

dade, como no que atinxe á xeración de emprego ou á economía.

Sen dúbida, a artesanía é tamén un argumento turístico e un activo ideal

para un territorio como o da nosa provincia, ao que contribúe diversificando

a actividade económica e a oferta de interese para os nosos visitantes.

A Coruña é a provincia de Galicia con maior número de obradoiros arte-

sanais en activo, e este é un síntoma de que, desde hai moitos anos, tanto

desde institucións como a Deputación Provincial, como desde as entidades

da sociedade civil, entendeuse á artesanía como un sector valioso que nos

interesa coidar e promover.

Felicidades ás gañadoras e a todos os participantes, aos que animamos a

seguir co seu importante traballo.

Diego Calvo Pouso

Presidente da Deputación da Coruña



8

A esta novena edición do Certame de Artesanía Antonio Fraguas Fraguas

presentáronse 230 obras de 73 autores/as de toda Galicia, entre as que o

xurado, nun proceso de selección que necesitou de dúas reunións, selec-

cionou as dúas pezas gañadoras, unha na modalidade de artesanía tradi-

cional e outra na de artesanía contemporánea.

Ademais destes dous importantes premios, dotados cada un con 4.500

euros, o xurado dispuxo doutros 15.000 euros para adquisición de pezas,

que nesta edición foron 17, incluíndo as dúas premiadas, doutros tantos e

tantas artesáns e artesás.

Finalmente o xurado seleccionou outras 35 obras de 28 artesás e artesáns

(nalgún caso máis dunha peza por autor/a) co fin de que, xunto coas pre-

miadas e adquiridas, formen parte da exposición para a que se editou este

catálogo (por diferentes circunstancias algunhas das pezas seleccionadas

inicialmente para a exposición non puideron formar parte da mesma).

Nas seguintes páxinas figuran todas as categorías que forman a exposición,

os dous primeiros premios en primeiro lugar, e logo as obras adquiridas e

seleccionadas para a exposición, con detalles de cada unha, os seus

autores/as e os seus datos de contacto.

O resultado da selección que conforma este catálogo é un reflexo significa-

tivo do pulso da artesanía de Galicia na actualidade.

No que se refire á artesanía tradicional atopamos unha sorpresa estimulante

no primeiro premio. O bordado artesanal pode parecer unha actividade en

claro retroceso, empuxada pola expansión do bordado automatizado a un

custo reducido. Pero o que conta en última instancia é o resultado final dos

produtos e, neste caso, o dilema non existe.

Na obra de Pilar Castiñeira, atopamos un traballo de calidade e delicadeza

excepcional que quizais podería facer unha máquina, pero que probable-

mente non tería sentido ou, no mellor dos casos, necesitaría igualmente do

saber facer e a eficacia do proceso artesanal dirixido por unha bordadora

profesional. Estamos ante unha obra que nos remite ao refinamento clásico

das artes, ao obxecto intemporal que nunca perde valor, á delicadeza e á

excelencia.

Outras pezas adquiridas ou seleccionadas representan tamén á artesanía

tradicional que se segue producindo hoxe en Galicia, como os preciosos e

cálidos téxtiles, a forxa, a carpintería ou os encaixes. Pero tamén encon-

tramos obras marcadamente contemporáneas que aluden directamente a

formas ou técnicas tradicionais, como algunhas pezas de coiro, xoguetes, a

cestería téxtil, de novo a forxa, ou a cerámica e a pedra.

A artesanía de Galicia como un crisol, ou un laboratorio no que se mesturan

e entrecruzan estilos, tendencias, moi distintos materiais, novas e antigas

técnicas, propostas nas que atopamos profesionalidade, creatividade, aven-

tura… a través de linguaxes persoais estimulantes. Linguaxes de autor.

O premio na modalidade contemporánea responde igualmente a esta

descrición. Unha peza realizada con técnicas moi tradicionais, pero cun con-

cepto contemporáneo. O que máis rechama é a súa simplicidade. Quizais é

un bolso? Unha escultura? Probablemente se trate de ambas cousas.

Desde 1998, o Certame Antonio Fraguas Fraguas, en cada unha das súas

edicións, foi e é unha oportunidade para poñer de relevo o enorme talento e

dinamismo dos centos de obradoiros artesáns que existen en Galicia. Un

dos grandes luxos accesibles cos que contamos e para o que este Certame,

na súa xa dilatada historia, supón unha grande axuda.

Manuel González Arias

Comisario do Certame



10

Pilar CastiñeiraPRIMEIRo PREMIo ARTESANíA TRADICIoNAL

A miña vida profesional estivo marcada por unha longa traxectoria adminis-trativa, pero, ben fose por medrar nun ambiente familiar con gran talentoartístico, ben polo cambio educativo que vivín, polo social propio da miñaxeración ou, simplemente, porque así tivo que ser, o certo é que a miñabusca por atopar a quen me formase na arte do bordado tradicional, come-za hai 14 anos. É daquela cando se inicia a miña aprendizaxe no InstitutoSecular Fillas da Natividade de María da Coruña. Foron moitos anos ensilencio, de horas e horas empregadas na miña formación, de reflexiónsdesconcertantes tanto a nivel persoal como profesional ata que, decidida,apostei por facer realidade todas as miñas ilusións, abrindo o meu propiotaller de bordado en xuño de 2007.

A partir de entón, seguín formándome, ilustrándome, recompilando obras etécnicas do pasado, poñendo todas as miñas forzas en devolverlle ao bor-dado tradicional o lugar que lle corresponde e do que, incomprensiblemente,se lle privara. Este segue sendo o meu empeño: considérome na obriga deseguir asinando a historia aprendendo do pasado, respectándoo, recuperán-doo e transmitíndoo ás novas xeracións.

Inda que o futuro neste aspecto da artesanía, como noutros, se presentaincerto, considérome unha privilexiada ao atopar neste oficio múltiples satis-faccións, recibindo máis do que dou. Na loita contra esta incerteza desexopoñer o meu grao de area facendo chegar esta paixón a cantas máis perso-as mellor e facer do bordado tradicional unha solución de futuro esperanza-dora, entrañable, reconfortante e respectuosa. En definitiva: un futuro real.



12

Ana SerraPRIMEIRo PREMIo ARTESANíA CoNTEMPoRáNEA

o meu primeiro contacto co mundo do coiro foi cando tiña 18 anos, estu-dando interiorismo na escola Mestre Mateo de Santiago. A partir daquelsempre levei a actividade de forma autodidacta, en paralelo cos meus estu-dos. Desde os 21 anos foi o meu medio de vida, en principio co obradoirona casa para logo pasar por telo dentro do museo do coiro de Allariz. Foi en1999 cando inicio o proxecto no que actualmente continúo: un taller-tendaen Santiago con venda directa dos produtos que elaboramos no propioobradoiro. E digo “elaboramos” porque desde hai 14 anos somos un equipode traballo formado por Lola Parga, Roberto Burés e Ana Serra (Media Lúa).

Comecei e continuei coa artesanía como medio de vida porque me atrapouo oficio. Son actividades e modos de vivir que che teñen que enganchar dal-gún xeito xa que se trata dunha actividade moi creativa que require moitadedicación en todos os sentidos.

o futuro… que difícil ser positivo sobre o futuro da artesanía nos momentosque corren, onde todos os sectores están tocados. Que vou contar da arte-sanía! Hoxe está moi difícil defender o produto ante un público cheo denecesidades básicas. Penso que o futuro está en chegar á clase alta ofre-cendo un artigo de calidade e único, un público internacional que valore osnosos oficios, a nosa calidade e bo facer, para poder preservar os oficiosartesáns, que son tamén a nosa cultura.


PREMIOS


16

Camiño de mesaFiltiré, 17 variantes de cordón, punto de nodo, bodoques, matizado...115 x 39 cms.

Avda. Ribados, 18. 4ºB15670 o Burgo Culleredo (A Coruña)981 978 [email protected]

Premio Artesanía TradicionalMARíA DEL PILAR CASTIÑEIRA PÉREZ“FILIGRANA DE FÍOS”



18


obradoiro “Media Lúa”Algalia de Arriba, 2715704 Santiago de Compostela (A Coruña)981 582 [email protected]

Elaborado con técnicas de volume, tallado con gubia, tinguido e cosido a man21 cms. de diámetro

Premio Artesanía ContemporáneaANA SERRA GARCíA“BOLSO OITO”


OBRAS


22

Bolso realizado con técnica de estampación, craquelado e trenzado. Marroquinería e coiroplastia.36 x 38 cms.EXPoSICIÓN

ANA MARíA ALoNSo PÉREZ“BOLBORETA NA NEVE ”


Malladoura, 9Baldráns 36721 Tui (Pontevedra)986 629 [email protected]


24

Papel Pregado e tintado a man24 x 21 cms.EXPoSICIÓN

DIEGo ANTE áLVAREZ“O VOO DAS BOLBORETAS”


R/ Tomás Mirambell, 8036340 Nigrán (Pontevedra)600 685 [email protected]://joyasypapel.blogspot.com.es


26

Cerámica realizado o torno.33 x 22 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

ANA ISABEL CAMBA RIVAS“VERDE QUE TE QUIERO VERDE”


R/ Concello, 532786 Chandrexa de Queixa (ourense)988 334 [email protected]


28

Tecido en tear de baixo lizo + ganchillo + bordado250 x 70 cmsADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

PILAR CoNDE PENAS“C@LOR”


Mean, 415183 Quembre - Carral (A Coruña)981 672 [email protected]


30

Técnica mixta en prata e cortiza3 x 2 x 3 cmsEXPoSICIÓN

SABELA CoRREA CoMESAÑA“SEN TÍTULO”


1ª Travesía oliveira, 436207 Vigo (Pontevedra)986 482 [email protected]


32

Coiling en cestería.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

IDoIA CUESTA ALoNSo“SONOS”

Aplicación de técnicas de tecido de cestería con lá afiestrada.EXPoSICIÓN

“REFUXIO”


Huertas, 727151 Cela - outeiro de Rei (Lugo)677 334 [email protected]


34

Talla directa sobre canto rodado de granito40 x 25 x 25 cmsEXPoSICIÓN

MARCoS ESCUDERo PÉREZ“BICOS”


Bº As Regadas, 32 (o Lombo)36415 Santa Baía de Mós - Mos (Pontevedra)647 005 [email protected]


Foto. José Luis oubiña


36

(conxunto anel + colgante)Calado. Xoiería4 x 3; 40 x 25 cmsEXPoSICIÓN

ESTEFANíA GAZoL VALCáRCEL“MENOS ES MÁS”


Rúa Miño, 10. 2º27001 Lugo607 810 [email protected]


38

Cinco esculturas. Pezas únicas modeladas en gres chamotado45 x 45 x 21 cms c/u. aprox.ADQUISICIÓN TRADICIoNAL

SUSANA E. GoNZáLEZ AMADo“TERTULIA”


Sinforiano López, 28-30. Baixo15005 A Coruña649 232 [email protected]


40

Pendentes en prata. Feito a man19 cms.EXPoSICIÓN

SUSANA GESTo BEIRoA“DOR”


R/ Lengüelle, 1. 2ºD15688 Sigüeiro - oroso (A Coruña)981 694 [email protected]://susigesto.blogspot.com.es


42

orfebre. Prata, ágata musgosa de base. Rá de seixo aventurina5,8 x 4 x 1,9 cms.EXPoSICIÓN

JoSÉ ANToNIo GoLPE MARTíNEZ“CHARCHA CON RANA”


R/ Barcelona, 76. 4ºD32611 Vigo (Pontevedra)609 420 [email protected]


44

Tecido recto, tubular e cesteado con fíos de prata e titanio. Ópalo10 x 2 cms; 50 cmsEXPoSICIÓN

JoSÉ LUIS LABRADoR SEQUEIRoS“RHAPSODY IN BLUE”


Pte. Codesal, 11. 4º32005 ourense608 617 [email protected]


46

Escultura de madeira de cedro134 x 30 x 57 cms.ADQUISICIÓN TRADICIoNAL

MANUEL LUBIáN TARACIDo“MARIÑEIRO”


Rda. outeiro, 172. 3º C.Dereita.15007 A Coruña981 239 [email protected]://sites.google.com/site/manuellubianescultor


48

Espiral e bordado con pedras naturais, cristais.29 x 15 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

GABRIELA MÉNDEZ FERNáNDEZ“FLORECER”

Peiote e bordado con pedras naturais, cristais.25,4 x 14 cms.EXPoSICIÓN

“MAR DE CRISTAL”


Xeneral Pardiñas, 32. 1ºA15701 Santiago de Compostela (A Coruña)981 590 [email protected]


50

Tack Fuse – Termoformado45 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

RoSA MÉNDEZ MERAYo“AMANECER 001”

Tack Fuse – Termoformado45 cms.EXPoSICIÓN

“AMANECE 003”


Cabovila, 2315866 Teo (A Coruña)667 266 [email protected]://rosamendez.com


52

180 x 82 cms.ADQUISICIÓN TRADICIoNAL

MARíA VICToRIA MoNTENEGRo CRIADo“SERIE GORULLO: TALASO”


Lugar Arbor, 1032140 Sobreira - Vilamarín (ourense)988 532 [email protected]


54

Miniaturas de madeira50 x 50 cms.EXPoSICIÓN

MARTíN MoRALES FERREIRo“CONXUNTO ETNOGRÁFICO”


A Carballal, 1032654 Rairiz de Veiga (ourense)679 472 [email protected]/sacandovirutas


56


Segueteado, repuxado e soldado. Prata e peza móbil de latón2 x 1,5 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

LIDIA NIEVES DoMíNGUEZ“AVIÓN”

Anel de prata con peza móbil en latón. Segueteado, repuxado e solado3 x 3 cms.EXPoSICIÓN

“BARCO”

Avda. de Marín, 20. 3ºD36940 – Cangas do Morrazo (Pontevedra)610 790 [email protected]


58

Encaixe de palillos50 x 60 cms.EXPoSICIÓN

MARIáN NÚÑEZ RoDRíGUEZ“CORAZÓN CORAZA”

Encaixe de palillos70 x 80 cms.EXPoSICIÓN

“ROLY ROLLER’S”


R/ Areal, 142. 9ºD 36201 Vigo (Pontevedra)677 492 [email protected]


60

Aceiro inoxidable forxado en quente e resina. Prototipo17 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

JoSÉ MANUEL oRTíZ PEREIRA“COITELO CON MANGO DE PLÁSTICO RASPA ”

Madeira de carballo americano e aceiro inoxidable. Prototipo (pax. 62)122 x 45 x 10 cms.EXPoSICIÓN

“CARRESILLA MODELO STAND”

Madeira laminada e coiro. Prototipo (pax. 63)160 x80 cms.EXPoSICIÓN

“FALADOIRO MODELO COUREL”


R/ Cuñas, 137. B36820 Pontecaldelas (Pontevedra)687 655 [email protected]


62



64

Xoiería, volteado, segueteado, laminado, pulido0,5 x 7 cms.EXPoSICIÓN

áNGEL ALBERTo oTERo FRíAS“TORQUIÑO”


Avda. Ramón Nieto, 485. 1ºB36205 Vigo (Pontevedra)603 54 [email protected]


66

Gres porcelánico, cocido 1240º. Colado e laminadoEXPoSICIÓN

ALFoNSo oTERo REGAL“CERÁMICA PARA A NOVA COCIÑA”


Camiño Real, 12727850 Xunqueira - Viveiro (Lugo)982 562 [email protected]


68

Madeira cortada e pintada a man29 x 23 cms.EXPoSICIÓN

RAÚL PEREIRA GÓMEZ“TORRE DE HÉRCULES”

Madeira pintada e cortada a man (pax. 70)14x8 x 1,5 cms.EXPoSICIÓN

“PELIQUEIRO”

Madeira pintada e cortada a man (pax. 70)6 x 5 x 1,5 cms. (36 pezas)EXPoSICIÓN

“HOMIÑOS”

Madeira pintada e cortada a man (pax. 71)42 x 30 x 68 cms.EXPoSICIÓN

“TARTARUGA”


R/ Sofía Casanova, 34. Baixo15007 A Coruña (A Coruña)686 120 [email protected]


70



72

Torneado xeral. Torneado ornamental. Torneado excéntrico. Texturizado.57 x 29 cms.EXPoSICIÓN

XAVIER PÉREZ MARTíN“VIRUS TURNIENSIS”


Liñares, 2715638 Vilarmateo - Vilarmaior (A Coruña)981 781 [email protected]


74

Forxa tradicional e tratamento térmico30 x 23 cms.ADQUISICIÓN TRADICIoNAL

SIXTo RAMoS CASTRo“XOGO DE ABRECARTAS”


Paseo de Ronda, 30. 4ºBD15011 A Coruña (A Coruña)658 913 [email protected]


76

Fío de liño cor natural e clareado, denominado campo de margaritas con cortón nas costas.Talla 40ADQUISICIÓN TRADICIoNAL

CARMEN RIVEIRo FERREIRo“CORSÉ DE ENCAIXES”


Lugar de Carreira, 5015850 Baio - Zas (A Coruña)696 268 [email protected]


78

Serie composta de 6 mini-tapices 30 x 40 cms (c/u)EXPoSICIÓN

XABIER RoDRíGUEZ GÓMEZ“A CORUÑA EN LÁ”


Avda. Joaquín Planells, 1. 4ºD15007 A Coruña (A Coruña)981 230 [email protected]://tapizgalicia.artelista.com


80

Marroquinería28 x 28 cms.26 x 26 cms.36 x 36 cms.41 x 22 cms.38 x 18 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

EDITA RoDRíGUEZ oCA“CONXUNTO DE ESPELLOS “CELIA” ”


Rocaforte, s/n36688 Berres - A Estrada (Pontevedra)600 295 [email protected]


82

Placas refractarias branca e roxa. Tinguida con óxidos. Cocción 1250º. Imán sobre placa metálica120 x 6 x 80 cms.EXPoSICIÓN

ESTEFANíA SáNCHEZ BARREIRo“PAISAJES”


R/ Monasterio de Caaveiro, 8. 3ºB15010 A Coruña (A Coruña)600 070 [email protected]://fanisba.wordpress.com


84

Tapiz120 x 95 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

JoSEFINA SEDES FREIRE“A SOBRIÑA DO SERAFÍN”


Avda. Joaquín Planells 1. 4º D15007 A Coruña (A Coruña)981 230 [email protected]://tapizgalicia.artelista.com


86

orfebrería40 x 20 x 1 cms.ADQUISICIÓN CoNTEMPoRáNEA

MARíA DoLoRES SILVA PÉREZ“ PLANTONE ”


Padrón, 13. Baixo36680 A Estrada (Pontevedra)986 570 [email protected]


88

Reciclado de plástico modelado165 x 105 x 35 cms.EXPoSICIÓN

GUSTAVo SUASNA’BAR“PEZ AZUL (SERIE “PECES”)”


Camiño Maceira, 24. 1ºB36207 Vigo (Pontevedra)687 049 [email protected]://cgrecicladoartistico.blogspot.com.es


90

Pendentes, broche e anel. Base ríxida prateada cuberta de feltro e pel de vaca con abelorios3,5 cms / 5 cms / 3 cmsEXPoSICIÓN

PAULA TUBío RoDRíGUEZ“PANDEIRETA”


Avda. Barraña. 9. 4º E15930 Boiro (A Coruña)617 657 [email protected]


92


Colección de colgantes. Prata, ouro, esmalte ao lume e termoendurecibles4 x 4 cms. (3 pezas)EXPoSICIÓN

NENA VENTURA“SUTURA”

Curros Enríquez., 45. 3ºA15002 A Coruña (A Coruña)981 213 [email protected]


94


certame de artesanÍa antonio fraguas fraguas ix · presidenta da comisión de cultura, educación,...

Documents