ceOegyeve Deesced Meeefvle DebkeÀ 314 efmelecyej 2018

hejceheefJe$e hejceh³eejs DeJ³ekeÌlecetle& ceele-efhelee yeeheoeoe kesÀ Deefle uee[ues, meoe hejceelce í$eíe³ee ceW jnves Jeeues, SkeÀ yeeyeeotmeje ve keÀesF&, Fme cenecev$e keÀer hekeÌkeÀer jeKeer yeebOe, heefJe$elee kesÀ yeue mes mJee|Cece ogefve³ee yeveeves Jeeueer efveefceÊe yeveer ngF& nceejermeYeer ìer®eme& yeefnveW leLee osMe efJeosMe kesÀ meJe& yeeïeCe kegÀue Yet<eCe YeeF& yeefnveW,

F&éejer³e mvesn mechevve ceOegj ³eeo mJeerkeÀej keÀjvee peer~yeeo mecee®eej - DeYeer lees ®eejeW Deesj j#eeyebOeve keÀer Oetce nw, meye lejHeÀ yengle De®íer mesJee³eW nes jner nQ~ mebiece keÀe ³en

³eeoieej heJe& Yeer efkeÀlevee h³eeje, efkeÀlevee v³eeje nw~ SkeÀ Deesj ³en yenve YeeF& kesÀ mvesn keÀe ÒeleerkeÀ nw, otmejer Deesj F&éejer³e efve³ecece³ee&oeDeeW keÀes ¢æ{lee mes heeueve keÀjves keÀer Òeefle%ee keÀe yebOeve nw~ Ssmee yebOeve pees meoe kesÀ efueS osn Deewj ogefve³ee kesÀ meye yebOeveeW mescegkeÌle keÀj oslee nw~ jeKeer kesÀ yeeo efHeÀj Deelee nw meJe& kesÀ uee[ues Þeerke=À<Ce kesÀ pevce efove keÀer ³eeoieej pevceeäceer keÀe heeJeve heJe&~pees meYeer YekeÌle efkeÀleveer ÞeOee YeeJevee kesÀ meeLe ceveeles nQ~ nce meYeer lees Fve GlmeJeeW keÀes DeueewefkeÀkeÀ jerefle mes ceveeles meoe Gcebie-Glmeen ceW jnles nQ~ osKees, Yeejle ceW 15 Deiemle keÀes Yeer efkeÀlevee OetceOeece mes ’mJelev$elee efoJeme“ kesÀ ªhe ceW ceveeles nQ~ DeyeosMe lees nceeje mJelev$e ngDee uesefkeÀve Deelcee³eW efJekeÀejeW Deewj J³emeveeW kesÀ DeOeerve nQ~ Deye Fvemes meyekeÀes mJelev$e keÀjvee nw~ GmeceWYeer henues Deheves met#ce jesye kesÀ mebmkeÀejeW keÀe l³eeie keÀj ©neveer ªneye ceW jn yengle-yengle veceÏef®ele yevevee nw~ ³ener me®®eer-me®®eermJelev$elee nw~

ceerþe yeeyee nce ye®®eeW keÀes Ssmeer DeveskeÀeveskeÀ ceer"er-ceer"er efMe#eeDeeW mes mepeelee nw~ yeeyee keÀns ye®®es keÀYeer keÀesF& Yeer yeele ceWke̳ee keÀªb, kewÀmes keÀªb, ³en veneR keÀnes ke̳eeWefkeÀ legce meceLe& yeehe kesÀ ye®®es nes~ legcnW efJekeÀcee&peerle yevevee ner nw~ mebiece³egie nw,Yeei³eefJeOeelee yeeyee meeLe nw FmeefueS meoe Meevle Deewj meoe KegMeje]peer jnes~ keÀYeer Yeer ve mJe³eb, mJe³eb mes veeje]pe nesvee, ve otmejeWmes veeje]pe nesvee Deewj ve efkeÀmeer keÀes veeje]pe keÀjvee~ Deeheme ceW meoe ©neveer mvesn Yejer uesve-osve keÀjles megKe, Meeefvle, Òesce,Deevevo ceW cemle jnvee~ heefJe$elee, mel³elee, iecYeerjlee, veceÏlee Deewj ceOegjlee... ³en efJeMes<e heeb®e iegCe Deewj 8 MeefkeÌle³eeb peerJeve ceWOeejCe keÀjWies lees ³ener nceejer j#ee keÀjWies~ uesefkeÀve Deiej keÀesF& F®íe, cecelee nw, ceebieves kesÀ mebmkeÀej nQ lees Jen yeeyee kesÀefouehemevo veneR nQ~ yeeyee kesÀ efoue ceW yew"vee, yeeyee kesÀ efoue keÀes Dehevee leKle yeveevee FmekesÀ efueS efmeHe&À me®®ee jnvee nw~ leesyeesuees, nceejs ceer"s YeeF& yeefnveW meoe efoueJeeuee kesÀ efoueleKle hej jnles nes vee! Gmes ner Deheveer efoue ceW efye"e³ee nw vee! Deye leesyeehe meceeve ueeFì Deewj ceeFì mechevve yevevee nw~ nj SkeÀ kesÀ ®esnjs mes h³egefjìer keÀer heme&vewefueìer Deewj jer³euìer keÀer je@³euìer efoKeeF&os~ cevmee ceW Yeer mJe³eb Òeefle ³ee efkeÀmeer kesÀ Òeefle J³eLe& ªheer DeheefJe$e mebkeÀuhe Yeer ve ®eues~ efkeÀmeer keÀer keÀcepeesjer Jee DeJeiegCe ªheerDeheefJe$elee keÀe mebkeÀuhe Yeer OeejCe veneR keÀjvee nw leye keÀnWies me®®ee Jew<CeJe~ ceQ lees keÀF& yeej yeeyee mes Ssmeer yengle ieghle yeeleW keÀjleer

2 He$e Heg<He, efmelecyej 2018, DebkeÀ - 314

³es DeJ³ekeÌle FMeejs’efvecee&ve yeve DeHeves Þes<þ mJeceeve keÀer meerì Hej mesì jnes“

1) mevlegälee meoe mJeceeve keÀer meerì hej mesì jnves keÀe meeOevenw~ mJeceeve kesÀ meeLe efvecee&ve YeeJe keÀe Yeer yewuesvme nes~ ³en yewuesvmemeoe ner menpe meHeÀuelee mJe©he yevee oslee nw~ mJeceeve Yeer pe©jernw uesefkeÀve ³eefo mJeceeve Deewj efvecee&ve oesveeW keÀe yewuesvme veneR nwlees mJeceeve, osn-DeefYeceeve ceW yeoue peelee nw~2) mJeceeve DeLee&led mJe-Deelcee keÀe ceeve~ DeefYeceeve keÀer meerìíesæ[ mJeceeve keÀer meerì hej efmLele nes peeDees ke̳eeWefkeÀ DeefYeceevekeÀer meerì Thej mes yeæ[er mepeer-mepeeF& nw, osKeves ceW Deejecehemevo,efouehemevo nw uesefkeÀve Devoj keÀebìeW keÀer meerì nw Deewj mJeceevekeÀer meerì meoe megKeer, meoe Þesÿ, meoe meJe& Òeeefhle mJeªhe keÀeDevegYeJe keÀjeves Jeeueer nw~3) Deheves Þesÿ mJeceeve ceW efmLele jn efkeÀmeer Yeer Deelcee keÀesmecceeve osvee DeLee&led Gme Deelcee keÀes Gcebie-Guueeme ceW ueekeÀjDeeies keÀjvee nw~ pewmes DeuhekeÀeue keÀe hegC³e, DeuhekeÀeue keÀerJemleg osves Jee men³eesie osves mes neslee nw~ Ssmes meoekeÀeue keÀe Gcebie-Glmeen DeLee&led KegMeer keÀe Ke]peevee Jee mJe³eb keÀe men³eesie osvesmes ³en yeæ[s les yeæ[e hegC³e nes peelee nw~4) meyemes Þesÿ mJeceeve nw mJe³eb keÀes ceemìj meJe&MeefkeÌleceeve keÀermce=efle ceW jKevee~ pewmes keÀesF& yeæ[e Dee@efHeÀmej Jee jepee nesleenw, peye Jen mJeceeve keÀer meerì hej efmLele neslee nw lees otmejs YeerGmes mecceeve osles nQ~ Ssmes ner Deehe Deheves Fme Þesÿ mJeceevekeÀer meerì hej jnes lees cee³ee Yeer DeehekesÀ Deeies mejsv[j nes pee³esieeruesefkeÀve efpelevee yeæ[e mJeceeve Glevee ner efvecee&ve yeve meyekeÀes mecceeveoes~5) efpelevee yeeheoeoe Deehe ye®®eeW keÀes Þesÿ Yeei³eMeeueer mecePelesnQ, Glevee mJe³eb keÀes mecePevee - ³ener Þesÿ mJeceeve ceW efmLelenesvee nw~ lees meoe mJeceeve ceW jnes Deewj nj keÀoce yeehe kesÀHeÀjceeve hej ®euees, meyekeÀes mecceeve oes lees nj keÀoce ceW meHeÀueleeefceueleer jnsieer~6) pees yeehe keÀer ceefncee nw, Jener Deehe ye®®eeW keÀe mJeceeve nw~efmeHe&À SkeÀ ceefncee Yeer mce=efle ceW jKees lees mJeceeve ceW mJele: nerefmLele nes pee³eWies~ mJeceeve ceW jnves mes efJeIve-efJeveeMekeÀ yeve pee³eWiesDeewj meJe& Üeje ceeve efceuelee jnsiee~ ³en Deveeefo efve³ece nw efkeÀceeve ceebieves mes veneR efceuelee nw, uesefkeÀve efvecee&ve yeve mecceeve

osves mes, mJeceeve ceW efmLele nesves mes, Òeke=Àefle oemeer kesÀ meceeve,mJeceeve kesÀ DeefOekeÀej kesÀ ªhe ceW ceeve Òeehle neslee nw~7) yeeheoeoe ye®®eeW keÀes mJe³eb mes Yeer meJe& Þesÿ leepe, leKleveMeervehejceOeece kesÀ ®ecekeÀles ngS efmeleejs Deewj efJeée kesÀ meJe& DeelceeDeeWkesÀ efoue kesÀ menejs, efJeée keÀer DeelceeDeeW kesÀ Deeies meoe hetJe&peDeewj hetp³e keÀer ve]pej mes osKeles nQ~ lees pewmes efJeée kesÀ Deeies Tb®eeceeve nw, Ssmee ner mJeceeve Jee Meeve meoe keÀe³ece jns ö ³eneryeeheoeoe keÀer nj yeeïeCe Deelcee ceW Þesÿ keÀecevee nw~8) Deehe ye®®es meJe& DeelceeDeeW kesÀ DeeOeej cetle& Deewj G×ejcetle& hetJe&pe Deelcee³eW nes~ hetJe&pe keÀe mJeceeve nesves kesÀ keÀejCe hetJe&peeWkesÀ mLeeve keÀe Yeer mJeceeve nw~ efkeÀmeer Yeer Oece& Jeeues ve peevelesngS Yeer Yeejle Yetefce DeLee&led hetJe&peeW kesÀ mLeeve keÀes cenlJe keÀerve]pej mes osKeles nQ~ meeLe-meeLe meJe& ceneved Òeeefhle³eeW keÀe DeeOeejmenpe³eesie Jee DeeO³eeeflcekeÀ MeefkeÌle keÀer Òeeefhle keÀe kesÀvê YeejlekeÀes ner ceeveles nQ~ Yeejle kesÀ ³eeoieej ieerlee Meeðe keÀes Yeer meJe&MeeðeeW kesÀ Þesÿ mJeceeve keÀe Meeðe ceeveles nQ~9) pees ye®®es Deheves hetJe&pe-heve kesÀ Þesÿ mJeceeve ceW efmLele jnlesnQ~ GvnW efkeÀmeer Yeer ÒekeÀej keÀe Deueyesueeheve veneR Dee mekeÀlee~Gvemes keÀesF& meeOeejCe Jee J³eLe& keÀce& veneR nesiee~ Fme Þesÿ heespeerMeveceW efmLele jnes lees heeb®e efJekeÀej Deewj heeb®e lelJe DeehekesÀ Deeiesoeme yeve pee³eWies~ Òeke=Àefle meleesÒeOeeve megKeoeF& yeve pee³esieer Deewjheeb®e efJekeÀej efJeoeF& ues ueWies~10) ’ceQ hejce heefJe$e Deelcee ntB“- meoe Deheves Fme mJeceevekesÀ Deemeve hej efmLele neskeÀj nj keÀce& keÀjes~ lees menpe Jejoeveernes pee³eWies, ³en menpe Deemeve nw~ Fme Deemeve hej jnves mesheefJe$elee keÀer PeuekeÀ Deewj HeÀuekeÀ mJele: efoKeeF& osieer ke̳eeWefkeÀmJeceeve kesÀ Deeies osn-DeefYeceeve Dee veneR mekeÀlee~11) meoe mce=efle jns efkeÀ ceQ nj keÀoce ceW hegC³e keÀjves JeeueerhegC³e Deelcee ntB~ ceneve mebkeÀuhe, ceneve yeesue, ceneve keÀce& keÀjvesJeeueer ceneve Deelcee ntB~ Fme mJeceeve kesÀ Deemeve hej ³eefoefJejepeceeve neWies lees menpe ner cee³eepeerle, efJepe³eer yeve pee³eWies~12) meoe yeæ[eW keÀes ceeve osvee, Dee%eekeÀejer yevevee DeLee&ledmeoekeÀeue keÀe ceeve-Meeve uesvee, mJeceeve Òeehle keÀjvee~ yeæ[eW veskeÀne Deewj efkeÀ³ee~ Ssmes efJeMes<e mesJeeOeejer meJe& kesÀ Deewj yeehe kesÀ

3He$e Heg<He, efmelecyej 2018, DebkeÀ - 314

efÒe³e yeve peeles nQ~ FmeceW PegkeÀvee Yeer heæ[lee nw uesefkeÀve ³en PegkeÀveeíesìe yevevee veneR nw, meHeÀuelee kesÀ HeÀue mechevve yevevee nw~13) nce Fme yesno [^ecee ceW efJeMes<e nerjes heeì&Oeejer nQ Deewjnerjs pewmee peerJeve yeveeves Jeeues nQ - meoe Fmeer mJeceeve ceW efmLelejnes~ Jeen [ecee Deewj Jeen cesje heeì&! pewmes yeehe nerjes heeì&Oeejernw lees GvekeÀe nj keÀce& iee³ee Deewj hetpee peelee nw, Ssmes yeehekesÀ meeLe pees men³eesieer Deelcee³eW nQ GvneW keÀe Yeer nerjes heeì& nesveskesÀ keÀejCe nj keÀce& iee³eve Deewj hetpeve ³eesi³e nes peelee nw~14) meoe Fme mJeceeve ceW efmLele jnes efkeÀ nce Deuueen kesÀyeieer®es kesÀ heg<he yeve ie³es - Fmemes yeæ[e mJeceeve Deewj keÀesF& nesveneR mekeÀlee~ ’Jeen cesje Þesÿ Yeei³e“ - ³ener ieerle ieeles jnes~YeesueeveeLe mes meewoe keÀj efue³ee Deewj leerveeW ueeskeÀ ner meewos ceWues efueS~ Deepe keÀer ogefve³ee ceW meyemes yeæ[s les yeæ[e keÀesF& Yeer

’®eejeW meypeskeÌì ceW HegÀue ceekeÌme& uesveer nQ lees oes Meyo ³eeo jKees -HeÀejefieJe SC[ HeÀejiesì“

efMeJeyeeyee ³eeo nw? Deesced Meeefvle 15-10-14 ceOegyeve

(oeoer peevekeÀer)

OeveJeeve nes uesefkeÀve Flevee yeæ[e meewoe keÀesF& veneR keÀj mekeÀlee,Fleveer ceneve Deelcee³eW nes - Fme cenevelee keÀes mce=efle ceW jKekeÀj®euees~15) nce yeeïeCe Deelcee³eW efJeMes<e ceW Yeer efJeMes<e Deewj efJeMes<eceW Yeer efJeMes<e nQ~ Flevee Dehevee mJeceeve meoe mce=efle ceW jKelesngS mebkeÀuhe, yeesue Deewj keÀce& ceW DeeDees~ meoe ³ener ³eeo jKeesefkeÀ nce yeeheoeoe kesÀ ve³eveeW kesÀ vetj nQ, cemlekeÀ keÀer ceefCe nQ,ieues kesÀ efJepe³e ceeuee kesÀ ceCekesÀ nQ Deewj yeehe kesÀ nes"eW keÀercegmkeÀeve nQ~16) meoe Fme mJeceeve ceW jnes efkeÀ ceQ yeeheoeoe kesÀ ieues keÀerceeuee keÀe efJepe³eer Decetu³e jlve ntB~ pees ye®®es yeeheoeoe keÀes HeÀeueesHeÀeoj keÀjves Jeeues Dee%eekeÀejer, Je]HeÀeoej, HeÀjceeveyejoej nQ Jenerme®®es-me®®es Decetu³e jlve nQ~

meye SkeÀ oes keÀes osKekesÀ KegMe nes ie³es, ceQ DeehekeÀes osKeKegMe, FvekeÀes osKe KegMe, nce Yeer KegMe, Ssmes meye KegMe nQ vee~meJe& iegCe mechevve yevevee nw lees KegMe jnvee nw, kegÀí Yeer nespeeS...~ GmekesÀ efueS ke̳ee Yeer nw keÀesF& yeele veneR, kewÀmeer Yeeryeele keÀes mees®ekesÀ yeæ[e veneR yeveevee nw~ yeæ[er yeele íesìer nespeeS~

yeeyee kesÀ kegÀí Meyo Ssmes ceer"s nQ, KeeR®eves Jeeues nQ, efpemekesÀmenejs nceejer peerJeve ³ee$ee meHeÀue nes jner nw~ nce meye ³ee$eernQ vee, pee jns nQ Deheves Iej ceW~ yeekeÀer Leesæ[e nw, peche ueieekesÀhengB®evee nw~ hegjeveer ogefve³ee, 5 lelJeeW keÀer ogefve³ee meejer meleesÒeOeeveyeve jner nw, ncekeÀes meleesiegCeer yevevee nw~ GmeceW keÀYeer keÀesF& YetuesveneR, HeÀe@jefieJe SC[ HeÀe@jiesì~ cesjs mes keÀesF& Yetue ngF& ³ee DeewjefkeÀmeer mes kegÀí Yetue ngF&, Yetue pee~ meyemes me³eevee, me®®ee DeewjDe®íe yevevee nes lees YetueeW keÀes Yetue peeDees, ke̳eeWefkeÀ pees efceveìhetje ngDee efHeÀj keÀuhe yeeo nesiee~ pees ngDee mees [ecee~ ³enHeÀe@jefieJe Deewj HeÀe@jiesì Jeeuee ®eejeW meypeskeÌì ceW HegÀue ceekeÌme&ues mekeÀlee nw~ keÀYeer ³eeo veneR keÀjsiee efkeÀ keÀue Fmeves ³en efkeÀ³eeLee... Meeefvle mes keÀece uees ceevee MeefkeÌle Dee ieF&~ yeesuee, efjheerìefkeÀ³ee, ³en oes keÀeve FmeerefueS veneR nw~

lees ³en oes keÀeve YeieJeeve keÀer yeele megveves kesÀ efueS nQ, ³enoes DeeBKeW nQ yeeyee keÀes osKeves kesÀ efueS~ yeeyee hejceelcee nw~ cesjeryenve nw ³ee YeeF& nw hej nw Deelcee~ ªneveer ¢efä yeæ[er jenleosleer nw, leekeÀle osleer nw~ Deewj ceQ ³eneB DeehekeÀes meeceves osKekesÀKegMe ntB~ yeeyee ves MeefkeÌle YeJeve ceW pees kegÀefì³ee oer nw, JeneB keÀesF&keÀYeer keÀYeer oes efceveì kesÀ efueS Yeer yeepet ceW DeekesÀ yew"les nQ leesGvnW Dehevesheve keÀer HeÀereEueie Dee peeleer nw~ yeeyee ves Dehevee leesyevee³ee hej HeÀereEueie Yeer Dehevesheve keÀer nes~ DeYeer meejer meYeekeÀes osKees efkeÀlevee Deheveeheve ueie jne nw, efkeÀlevee De®íe ueiejne nw~ keÌueeme nw ³ee efceueve nw, efkeÀlevee KegMeer nes jner nw~

peye efoue ceW KegMeer nesleer nw lees JeeCeer ceer"er Deewj ceOegjnes peeleer nw~ yeeyee keÀer ceer"er JeeCeer ves ner lees meejs ³e%e keÀekeÀece efkeÀ³ee nw~ pewmes yeeyee ceer"s ceer"s MeyoeW ceW megveelee Lee,Jener Deewj Jewmes ner nce meyeves megvee³ee nw leye lees Fleves mesvìjKegues nQ~ keÀYeer Yeer efkeÀmeer kesÀ efue³es keÀesF& keÀceer-keÀcepeesjer nceejsceve ef®eÊe ceW ve nes, ³en mecYeeuevee nw~ Devle celes mees ieles keÀeK³eeue nw~ lees HeÀe@jefieJe SC[ HeÀe@jiesì ³en oes Meyo meYeer ³eeojKevee~

DeYeer ³ee$ee hetjer nes ieF& nw, efHeÀj keÀuhe kesÀ yeeo Ssmes ner

4 He$e Heg<He, efmelecyej 2018, DebkeÀ - 314

³eneB yew"Wies~ mesce, keÀuhe-keÀuhe, keÀesF& HeÀke&À veneR nesiee~ ³enKesue nw~ yeeyee ves ³en pees keÀuhe-keÀuhe keÀer vee@uespe oer nw,Gmemes Deleerefvê³e megKe hee³ee nw efpememes keÀcexefvê³eeW keÀer ®eb®eueleeKelce ³eeefve Meevle nes ieF& nw~ F®íe cee$eced DeefJeÐee~ ceve ceWkeÀesF& K³eeue ner veneR, ke̳ee keÀªB, kewÀmes keÀªB~

efpeme Ieæ[er nce yeeyee kesÀ heeme DeeF& leye mes efkeÀmekesÀ ÒeefleYeer Üs<e YeeJe veneR jne nw~ keÀesF& kesÀ ÒeYeeJe ceW nw lees keÀnWies ³enyengle De®íe nw, PegkeÀeJe nes peelee nw~ Deiej oyeeJe ceW nQ leeskeÀnWies keÀjvee heæ[lee nw, nce lees Fmemes ÖeÀer nQ~ lees cesjs keÀesDeheves veece mes Yeer keÀece uesves kesÀ efueS yeeyee ves pevekeÀ pevekeÀkeÀn keÀjkesÀ ieghle Devoj mes efJeosner jnves keÀe Jejoeve os efo³ee~yeeyee keÀer mecehe&Ce ueeFHeÀ keÀes osKe henues-henues Megª ceW yeeyeekeÀes HeÀe@uees keÀjves kesÀ efueS pees Yeer efveefceÊe yeves, mecehe&Ce ngS Jeesyeeyee kesÀ jlve yeve ie³es~ nj SkeÀ keÀer mìesjer Jev[jHegÀue nw, hejnce Yeer heoceeheoce Yeei³eJeeve nQ peneB keÀoce jKee nw keÀceeF&nw ke̳eeWefkeÀ heæ{eF& mes yengle h³eej nw~ ueewefkeÀkeÀ ceeB yeehe keÀes KegMeernesleer nw ye®®ee Deiej De®íe heæ{e efueKee nw lees~ yeeyee keÀes YeerDe®íe ueielee nw pees ye®®ee heæ{eF& ceW O³eeve oslee nw~

%eeve keÀer cebefpeue keÀnleer nw - DekesÀuee ntB, DekesÀuee peeveenw~ DekesÀuee mecePees lees keÀYeer Yeer osn lejHeÀ DeekeÀ<e&Ce veneR peemekeÀleer~ nce yeeyee keÀer ieesoer ceW ®eues ie³es, ve ceQ efkeÀmeer keÀerieesoer ceW ntB, ve keÀesF& cesjer ieesoer ceW Dee mekeÀlee~ ³en F&éejer³euee@ keÀnlee nw~ nceW lees osn kesÀ OeceeX mes Yeer hejs peevee nw~ yegef×ceW SkeÀ yeeyee nw lees meye efJekeÀejer Je=efÊe³eeb meceehle nes peeleer nw~%eeve keÀer {eue keÀes meeLe jKees~

Deeheme ceW keÀYeer Yeer efKeì-efheì veneR nesveer ®eeefnS~ peyeDeheves keÀes ceeefuekeÀ mecePeles lees DeeBKe efoKeeles~ yeeyee ves keÀnelegcnW ÒeJe=efÊe ceW Òesce Deewj Meeefvle mes jnvee nw~ SkeÀ cele nes jnveenw~ njskeÀ keÀer yegef× Deheveer nw, efnmeeye-efkeÀleeye Dehevee nw~hejvleg ue#³e jKeves mes ue#eCe Dee ner peeles nQ~ Þeercele keÀes pepeyeveeDees~ Þeercele keÀnleer nw - SkeÀcele jnvee ner nw~ FmeceWkeÀYeer-keÀYeer otmejs keÀer yeele keÀes jKevee heæ[lee... Ssmes veneRmecePees yeeyee ves lees keÀne nw legce DekesÀues nes, legcnW Þeercele keÀesner ceevevee nw~ meeLeer keÀer yeele keÀes "gkeÀje oes, Ssmee YeerS[Jeevìspe veneR uesvee nw~ njskeÀ keÀes Dehevee-Dehevee Ske̳etjsìKesue Kesuevee nw~ kesÀ³ejHegÀue jnes lees ®es³ejHegÀue yeve pee³eWies~Deiej kesÀ³ejHegÀue veneR jnles lees efKeì-efKeì nesleer nw, FmeefueSnesMe Yeer jKevee neslee Deewj efHeÀj Gcebie, peesMe Yeer jKeveeneslee~ yeeyee keÀnles oesveeW keÀe yewuesvme yeveekeÀj ®euees~

keÀYeer Yeer Leesæ[er-Leesæ[er yeeleeW ceW Dehevee cet[ DeeHeÀ celekeÀjes~ Dee@HeÀ ceevee Dee@HeÀ~ Deiej Leesæ[er Ieæ[er kesÀ efueS efkeÀmeerves kegÀí jebie Yeer yeesuee, Deeheves Gmes mecePee efo³ee ³en jebie nw,hejvleg Jen veneR ceevelee lees GmekesÀ keÀejCe legce Deheveer efmLeefleKejeye ke̳eeW keÀjles! legce ef[mìye& ke̳eeW nesles! ke̳ee Gme ìeFceceW DeehekeÀer ³eesie³egkeÌle efmLeefle keÀner pee³esieer? efHeÀj otmejs kesÀ heeríslegce Dehevee ®eeì& ke̳eeW Kejeye keÀjles? jeFì jebie keÀer je³e osveeDeehekeÀe keÀle&J³e nw~ yeekeÀer njskeÀ keÀes ®euevee lees Deheves heebJemes nw~ Dehevee ®eeì& Kejeye veneR keÀjes~ mJe efmLeefle mes ner mesJeekeÀj mekeWÀies~ mJe keÀe ®eeì& "erkeÀ jKees~ mJe Deelcee keÀes MeerleueyeveeDees, meJe& MeefkeÌle³eeW keÀes meeLe jKees~ peye ìeFce meceeves keÀenes lees Gmes mecee oes, peye jeFì jebie mes GmekeÀe meecevee keÀjveenes lees meecevee keÀjes~ mece³e hej menve keÀjves keÀer yeele nes leesmenve keÀj uees~ Ssmes veneR ceQ ke̳ee keÀªb - cesjs ceW lees menvekeÀjves keÀer MeefkeÌle veneR nw~ peye veneR keÀne lees veneR ceevee ³eesieveneR~ Deiej ³eesie³egkeÌle jnvee nw lees nj MeefkeÌle keÀes ncesMeeDeheves meeLe jKees~ meeje efove heshej lees njskeÀ kesÀ meeceves DeelesnQ~ pewmes meewYeei³e nceeje yevelee Jewmes cee³ee Gmes leesæ[ves kesÀ 100Òe³elve keÀjleer nw~ hejvleg Deheveer mJe efmLeefle ceW, mJeceeve ceW jneslees GmekesÀ efueS nwjeve veneR nesvee heæ[siee~

efpemekesÀ heeme pees Yeer keÀæ[e mebmkeÀej nes Jen efueKekeÀj yeeyeekesÀ heeme íesæ[ oes~ pees Yeer ieueefle³eeb nesleer nQ GvnW Kelce keÀjes~keÀesF& Yeer keÀæ[s mebmkeÀej neW, iegmmes keÀe, ªmeves keÀe, F&<³ee& keÀe,jerme keÀjves keÀe lees Deepe l³eeie oes~ Deueyesuesheve keÀer veeRo keÀesleueekeÀ oes~ ogefve³ee ceW lees F&<³ee& keÀer yengle keÀæ[er yegjer Deeoleceveg<³eeW ceW jnleer nw~ ³en Deeole yeeïeCeeW ceW veneR nesveer ®eeefnS~hejvleg osKee peelee nw F&<³ee& kesÀ Jeme keÀF& ye´eïeCe otmejs keÀes Deeiesyeæ{lee osKe veneR mekeÀles~ keÀnWies nj yeele ceW HeÀueeves keÀes nerDeeies efkeÀ³ee peelee! ke̳ee ³ener mee|Jeme keÀj mekeÀlee? efHeÀj hewoenes peeleer nw pewuemeer~ uesefkeÀve yeeyee keÀnles njskeÀ keÀes mesJee keÀjveskeÀe nkeÀ nw, pees Deesìs mees Depeg&ve~ meyekeÀes mee|Jeme ceW DeheveerDebiegueer yeæ{eveer nw~ keÀesF& leve mes, keÀesF& Oeve mes, keÀesF& ceve mes...meyekeÀes efceuekeÀj keÀjvee nw~ F&<³ee& veneR jKeveer nw~ pewmes mee|Jemeyeæ{leer nw Jewmes ye´eïeCeeW ceW ceQ let hewoe nesleer nw, FmeerefueS yeeyeeves cebefpeue lees meskeÀC[ keÀer mejue oer nw hejvleg efpeleveer mejuenw Gleveer keÀef"ve nw~ lees Deye hegjevee ®eewheæ[e Keueeme keÀjes~pees efnmeeye-efkeÀleeye nes Gmes meeHeÀ mJe®í yeveekeÀj yeeyee keÀermesJee ceW ueie peeDees~ De®íe~

5He$e Heg<He, efmelecyej 2018, DebkeÀ - 314

ceer"s yeeyee ves pees nce meyekeÀes %eeve efo³ee nw, ³en meeje%eeve nceejs peerJeve ceW mechetCe&lee ueeves kesÀ efueS yengle De®íerKegjekeÀ Yeer nw, Kepeevee Yeer nw~ KegjekeÀ nw meeOeejCe Keevee veneRnw, yengle hee@JejHegÀue Ke]peevee nw~ meJe& iegCeeW ceW mechevve, 16keÀueeDeeW ceW mechetCe&, mechetCe& efvee|JekeÀejer nce veneR yeveWies lees keÀewveyeveWies? meJe&iegCe mechevve leye yeveWies peye mechetCe& efvee|JekeÀejer yeveWies,keÀesF& F®íe cecelee veneR nw~ lees 16 ner keÀuee cesjs ceW Dee peeSb~yeekeÀer mesJee³eW lees yeeyee Deheves Deehe keÀje jne nw~

Devoj osKeles nQ lees ³en yeeyee cesje ueielee nw, Ssmee cesjeyeeyee pees hejceefhelee hejceelcee meJe& Oece& efheleeDeeW keÀe efhelee nw,meJe& DeelceeDeeW keÀe efhelee nw Jees cesje nw~ Deewj Gvemes Ssmeer ueievenes pees GmeceW Deewj nce ye®®eeW ceW keÀesF& Devlej ve nes~ cesjerDeeefo mes ³en YeeJevee jnleer nw efkeÀ keÀce Ke®e& yeeueeveMeerve jnW,keÀesF& Yeer J³eLe& Ke®ee& veneR keÀjvee nw~

yeeyee keÀer pees cegjefue³eeb ®eueleer nQ Gmes keÀce mes keÀce2-3 yeej peªj heæ{vee ®eeefnS~ ³en cegjueer (%eeve) nw, Gvemesner ³eesie ueielee nw, OeejCee hej O³eeve jnlee nw, Ssmes ner mesJeeyeeyee ves keÀjeF& nw~ Yeues ®eewLee vecyej mesJee keÀe nw hej vecyejJevemesJee nes ieF& nw, henues %eeve, ³eesie~ ³eesie %eeve veneR keÀnles, ³eesiekeÀe %eeve nw~ ceQ keÀewve ntB, cesje keÀewve nw? ³eesie keÀe %eeve ve nesleelees ³eesie kewÀmes ueieeleer Deewj efkeÀmemes ueieeleer!

³eesie ceevee keÀveskeÌMeve, efjuesMeve, keÀc³etefvekesÀMeve GmekeÀeefmeHe&À ve %eeve nw, ÒewefkeÌìkeÀue nw~ megveves Jeeueer Deelcee nw, megveevesJeeuee hejceelcee nw, yevevee kewÀmee nw? peye osner-DeefYeceeveerefmLeefle nesieer~ peje Yeer osn-DeefYeceeve nw lees cegjueer keÀece veneRkeÀjleer nw~ ceQ mecePeleer ntB cegjueer mes Deheveer peerJeve ³ee$ee ceW keÀesF&Yeer ªkeÀeJeì veneR DeeF& nesieer~ ceeveles nes vee! ke̳eeWefkeÀ cegjueerefkeÀmeer Yeer ©keÀeJeì keÀes Deeves veneR osleer nw~

nceeje Deeheme ceW F&éejer³e DeekeÀ<e&Ce mes DeeJee]pe efvekeÀueleenw, nce ®eueW Jeleve keÀer Deesj, KeeR®e jne nw keÀesF& ncekeÀes [euekesÀÒesce keÀer [esj õ ³en ieerle yengle De®íe ueielee nw~ ceQ veneRkeÀn jner ntB, nce keÀn jner ntB, nce ®eues Jeleve keÀer Deesj...KeeR®e jne nw keÀesF& ncekeÀes [euekesÀ Òesce keÀer [esj~ kewÀmes pee³eW?DekesÀueer veneR pee³eWieer, efceuekeÀjkesÀ ®eueWies~ hegjeves peceeves ceWyeeyee efcemeeue oslee Lee, peye keÀesF& Meeoer nesleer Leer lees Ieesæ[s ieeæ[er

ceW efce³ee yeeryeer me]pes me]pee³es yew"les Les~ lees GmekesÀ heerís GvekesÀefce$e mecyevOeer meies Jeeues ®eueles Les~ heerís yeejele nesleer Leer, leescegPes yeejele ceW veneR peevee nw~ efce³ee yeeryeer Ieesæ[s ieeæ[er ceW yew"kesÀ®eueWies~ lees DeYeer Ssmes ueielee nw nce Fme jLe ceW yew"s nQ, jLemegvoj nw, GmekesÀ heerís heerís meye HeÀe@uees keÀjkesÀ Dee jns nQ,hej yeejele ceW veneR Deevee nw~

menpe heg©<eeLe&, je@³eue heg©<eeLe&, cesnvele veneR ceesnyyelekeÀe heg©<eeLe& nes leye h³eej nw, Fppele nw~ yeehe yew"e nw efpeccesJeejyeehe nw, hej nce efveefceÊe YeeJe mes Ske̳etjsì Deewj SJejjs[er jnW,³en nceeje Meeve nw~ pees Yeer mesJee meeceves Dee³eer efpemeves YeerkeÀer, Fmeves De®íe veneR efkeÀ³ee, veneR ³en Yeer ìeFce Jesmì nw~De®íe ner efkeÀ³ee~ ³e%e keÀer mesJee, meoe ner De®íer jner nw,iewjbìer nw, Deeies Yeer jnsieer~ keÀneB mes keÀneB hengB®e ie³es FmeefueSmesJee keÀe keÀesF& eE®eleve veneR nw~ ceve Meevle, yegef× ³eesie³egkeÌle nesveskesÀ keÀejCe Deleerefvê³e megKe ceW jnleer nw~ efpeme keÀejCe meyemegKeer jnles nQ~ Deiej nceejer yegef× Deleerefvê³e megKe cenmetmeve keÀjs lees Jee³egceC[ue Flevee De®íe veneR yevesiee~

Ssmeer Yeemevee Dee jner nw efkeÀ yeeyee keÀer ¢efä ceW nce nQ,nceejer ¢efä ceW yeeyee nw, Ssmeer efmLeefle yeveeF& ³ee yeveer lees Fvepewmee Yeei³eMeeueer keÀesF& veneR~ ceQves keÀne yeeyee Deehe lees YeeieerjLenes, nce lees keÀoce keÀoce hej DeehekeÀes HeÀe@uees keÀjles nQ~ yeeyeeDeehekeÀer ¢efä cenemegKekeÀejer nw~ lees nceejer mesJee ceW Yeer DeYeerDeewj kegÀí veneR jne nw, megveeves Jeeues yengle De®ís De®ís nQ,megveves Jeeues Yeer De®ís De®ís nQ~ uesefkeÀve ¢efä Ssmeer nes pees¢efä keÀe keÀveskeÌMeve nw Je=efÊe mes, Je=efÊe keÀe keÀveskeÌMeve nw ceve yegef×mes~ lees Je=efÊe ¢efä keÀu³eeCekeÀejer nes lees meyekeÀe keÀu³eeCe ngDeener heæ[e nw, ke̳eeWefkeÀ efJeée-keÀu³eeCeer yeeyee nw~ pees ngDee GmeceWkeÀu³eeCe nw~ DeYeer Yeer pees nesiee GmeceW keÀu³eeCe ner nesiee~ ³enpees yeeyee kesÀ ceneJeeke̳e nQ, Ssmes ceneJeeke̳eeW keÀes cev$e kesÀ ªheceW ³ee peeot kesÀ ªhe mes ner ®euee jns nQ FmeefueS keÀesF& DeewjHeÀereEueie veneR nw~ lees cesjer ³en YeeJevee nw peje Yeer efnccele mesnej veneR Keevee, HeÀereEueie keÀes veer®es veneR ueskesÀ Deevee~ ke̳eenesiee? kewÀmes nesiee? Fme eE®eleve kesÀ yepeeS Deeheme ceW De®ísjnes, lees yeme ³ener menpe heg©<eeLe& nw~ Deesced Meeefvle~

’pewmes yeeyee keÀer ¢eq<ì cenemegKekeÀejer nw, Ssmes nceejer ¢eq<ì Je=efÊe nes leesmeyekeÀe keÀu³eeCe ngDee Heæ[e nw“

otmeje keÌueeme

6 He$e Heg<He, efmelecyej 2018, DebkeÀ - 314

(iegupeej oeoer peer)

Deelcee kesÀ efvepeer mebmkeÀej ke̳ee nQ? %eeve mJeªhe, ÒescemJeªhe, Meevle mJeªhe, heefJe$e mJeªhe... ³ener nQ~ Deewj yee@[erkeÀevmesme kesÀ mebmkeÀej efkeÀmekesÀ peesMe kesÀ nQ, efkeÀmekesÀ yengle ìt ce®ejceCeerkeÀlee kesÀ nQ.. ³en meye pees Yeer mebmkeÀej nQ ³en yee@[erkeÀevmesme kesÀ nQ~ yeekeÀer JeemleJe ceW Deelcee kesÀ mebmkeÀej lees JennQ~

Fme mece³e Deehe meye osKeles DevegYeJe keÀjles nes efkeÀDeJ³ekeÌle yeeyee kesÀ DeJ³ekeÌle ªhe keÀer yengle ye[er ueeruee pees ®euejner nw~ Jees keÀce veneR nw~ yeeyee keÀes pees keÀece efpememes keÀjeveeneslee nw, peye keÀjevee neslee nw leye Ssmeer DeelceeDeeW ceW SsmeerYeeJevee³eW Yej oslee nw, MeefkeÌle³eeb Yej oslee nw~ efmeHe&À FmeceWncekeÀes efveefceÊe yevevee nw~ yeekeÀer keÀceeue lees yeeyee keÀer ner nw,J³ekeÌle ceW lees keÀceeue efoKeeF& mLeehevee keÀer~ uesefkeÀve DeJ³ekeÌleceW Yeer yeeyee keÀceeue keÀj jne nw pees meyekeÀes mechetCe& yeveekeÀjmeeLe ues ner pee³esiee~ lees ke̳eeW veneR nce h³eej mes lew³eej nes pee³eW,mepee³eW KeekeÀj ke̳eeW pee³eW~ hegª<eeLe& Yeer yengle menpe nw ke̳eeWefkeÀ

Fme mece³e ncekeÀes oes yeehe nQ~ SkeÀ efMeJeyeeyee meceeve efJeosneryevevee nw, v³eeje yevevee nw, Deelcee yevevee nw~ Deewj keÀce& ceWyeïee yeeyee keÀes HeÀe@uees keÀjvee nw~ keÀesF& Yeer keÀece Megª keÀjvesmes henues yeïee yeeyee keÀes meeceves ueeDees~ yeïee yeeyee ves kewÀmesefkeÀ³ee? yeeyee keÀer Je=efÊe ke̳ee? yeeyee keÀer ¢efä ke̳ee? yeeyee kewÀmeskeÀce& keÀjlee nw? ³en meye cegjefue³eeW ceW mheä yeleelee nw~ lees ye´ïeeyeeyee keÀes meeceves jKees, GmekeÀes HeÀe@uees keÀjes~ pewmes yeeyee vesefkeÀ³ee nw, cegPes Yeer Jewmee ner keÀjvee nw~ veF& keÀesF& cele veneR®eueeveer nw, ve³ee keÀesF& keÀece veneR keÀjvee nw~ yeme~ efmeHe&À HeÀe@ueesner keÀjvee nw~ keÀoce hej keÀoce jKevee nw Deewj keÀesF& jemleeveneR {tB{vee nw, ³en lees yengle F]peer nw~ yeeyee cebefpeue hej hengB®eie³ee, DeJ³ekeÌle nes ie³ee ceevee jemlee jeFì nw leYeer lees cebefpeuehej hengb®ee~ lees nce Yeer hengB®eWies peªj uesefkeÀve HeÀe@uees HeÀeojkeÀjWies leye~ GvekesÀ keÀoce hej keÀoce G"e jns nQ lees peªjhengB®eWies, menpe hegª<eeLe& nw~ yeekeÀer Flevee yew"keÀj cesnvelekeÀjvee, cee³ee ke̳eeW Dee³eer, kewÀmes Dee³eer.. Ssmes mees®evee ³en Yeer

’Heeb®e lelJeeW keÀer jewvekeÀ kewÀmeer nw- Heke=Àefle ceeB nw,Hejceelcee yeeHe nw lees MeefkeÌle yengle nw“

leermeje keÌueeme

Deelcee, hejceelcee, Òeke=Àefle heeB®e lelJe..... FvekeÀe ner Kesue®eue jne nw~ Deelcee lees Deelcee nw Fleveer íesìer-meer, hejceelceelees hejceelcee nw, Yeues Tb®e nw yengle~ keÀesF& keÀnles - nt Fpeiee@[? Jnsj F]pe iee@[? iegueeye kesÀ yeieer®es ceW yew"s nQ ³ee keÀceuekesÀ HetÀueeW kesÀ yeieer®es ceW yew"s nQ? ³en iegueeye kesÀ HetÀueeW keÀe yeieer®eenw vee, KegMeyet yengle De®íer nw~ Deehe iegueeye kesÀ yeieer®es ceWpeeDees lees SkeÀ Yeer HetÀue SkeÀ pewmes veneR neWies, JewjeFìer neWies,hejvleg KegMeyet yengle De®íer nesieer~ efHeÀj keÀceue kesÀ HetÀueeW kesÀyeieer®es ceW peeDees lees ke̳ee osKeWies! meye FkeÀùs nQ, uesefkeÀve KegMeyetveneR nw, hej Jev[j nw meeLe ceW jnles v³eejs nQ Deewj ÒeYeg kesÀ h³eejsnQ~ DeYeer keÀneB yew"s nQ? iegueeye kesÀ yeieer®es ceW ³ee keÀceue kesÀHetÀueeW kesÀ yeieer®es ceW? yeleeDees~

heeB®e lelJeeW ceW Òeke=Àefle ceeB nw, hejceelcee yeehe nw~ JeneB

(hejceOeece Iej ceW) MeefkeÌle yengle nw, ³eneB DeeF& lees heeB®e lelJeeWkeÀer efkeÀleveer jewvekeÀ nw! Jev[j nw, SkeÀ SkeÀ JewjeFìer nw~ Depeg&vekeÀes Yeer peye mee#eelkeÀej ngDee lees keÀne ns YeieJeved! legcnejeFlevee JewjeFìer efJejeì ªhe...~ lees cegPes ncesMee Deelee nw, heeB®eDebiegueer yejeyej veneR nQ, hejvleg heeB®eeW keÀece keÀer nQ~ Debiegefue³eeWceW keÀesF& yeæ[e, keÀesF& íesìe nw hej ³en meye efceue keÀjkesÀ keÀecekeÀjleer nQ lees efkeÀlevee De®íe keÀece neslee nw~ ³en YeieJeeve keÀerkeÀceeue nw, ncekeÀes ³etefveìer ceW ueevee~ ³etefveìer efkeÀleveer De®íerueieleer nw~ De®íer lejn mes JewjeFìer iegueomlee osKe yengle KegMeerngF&~ DeehekeÀes Yeer KegMeer nesleer nw vee~ DeYeer pees keÀjvee nw keÀjes~Fme JewjeFìer [ecee ceW Deheves efoue, efoceeie, ¢efä keÀes osKeesefkeÀlevee De®íe ueielee nw... meye KegMe, ceQ KegMe, legce KegMe~Megef¬eÀ³ee yeeyee meyekeÀes efceueekesÀ SkeÀ keÀj efo³ee~ DeeskesÀ~

7He$e Heg<He, efmelecyej 2018, DebkeÀ - 314

GmekeÀes Deewj ner ®ee³e heeveer efheueevee nw~ Deewj efpemekeÀes ®ee³eheeveer efheuee³eWies Jen yew"sieer ³ee pee³esieer? efHeÀj cesnvele keÀjes, ³ees×syevees FmeefueS GmekeÀes efye"eDees ner veneR, lees cee³eepeerle menpenes pee³eWies~ Deye menpe hegª<eeLe& ceW jnes, mebmkeÀej ceW Yeer F]peerjnes~ mebmkeÀej Deewj hegª<eeLe& ceW F]peer ceevee nbmeer-cepeekeÀ JeeueeveneR~ F]peer ceevee pewmee mece³e Jewmes nce Deheves keÀes ceesu[ keÀjmekeWÀ, FmekeÀes keÀnles nQ Fpeer ves®ej~ Fpeer ves®ej ceevee njheefjefmLeefle ceW S[pesmì keÀjves keÀer leekeÀle nesveer ®eeefnS Deewjpewmee mece³e Gmeer Devegmeej Deheves keÀes ceesu[ keÀj oW~ S[pesmìkeÀjkesÀ Deheves keÀes v³eeje keÀjkesÀ ®euees~ Gme yeele keÀes hekeÀæ[keÀjkesÀ ©keÀes veneR, ³en ke̳eeW ngDee? ³en ke̳ee ngDee? Ssmee nesveeLeesæ[sner ®eeefnS! ³en ce³ee&oe veneR nw! ³en yeæ[s ke̳eeW keÀjles nQ,íesìs ke̳eeW keÀjles nQ, Dejs Deehe GmekesÀ efpeccesJeej nes ke̳ee?FmeceW HeÀe³eoe kegÀí Yeer veneR~ heeveer efyeueesj keÀjkesÀ yew" pee³eWiesefHeÀj Yeer Deheves keÀes ner "erkeÀ keÀjvee heæ[siee FmeefueS Ssmee heeveerefyeueesjles ner ke̳eeW? oo& lees nceejs ner neLeeW ceW nesiee~ otmejs keÀesLeesæ[sner oo& nesiee~ lees Ssmeer DeJemLee Fpeer nes ceevee Deheves keÀesceesu[ keÀj uees~ Deiej keÀesF& yeele nw lees Thej os efo³ee yeme,Kelce~ yeekeÀer mees®e veneR ®eueeDees~ veneR lees Ssmeer J³eLe& mebkeÀuheeWkeÀer Deeole heæ[ pee³esieer pees Gmemes ítìvee yengle cegefMkeÀue nespee³esiee~ efHeÀj ìeFce Jesmì, Svepeea Jesmì, meye Jesmì FmeefueSDeYeer mece³e keÀes ye®eeDees, mebkeÀuheeW keÀes ye®eeDees~ Deewj MeefkeÌle³eeWleLee iegCeeW keÀes ye®eeDees, pecee keÀjes~

oeoer He´keÀeMeceefCe peer kesÀ Dece=leJe®eve

yeeyee keÀnles ye®®es meoe Dee%eekeÀejer yevees~ Dee%eekeÀejerDeLee&led neB peer, ³ener nceeje meeFve nw~ pees ³eneB neB peer, neB peerkeÀjWies GvekeÀer JeneB neB peer, neB peer nesieer~ neB peer keÀjves JeeueskeÀYeer [ieceie veneR nes mekeÀles~ ke̳eeW, ke̳ee, kewÀmes... Fve ÒeÍe>>eW ceWJes Dehevee ceeLee iece& veneR keÀjWies~ GvekeÀe efoceeie Meerleue kegÀC[nesiee ke̳eeWefkeÀ neB peer keÀe hee" ieceea efvekeÀeue oslee nw~ MeerleuekeÀe³ee Jeeues ³eesieer yeve peeles nQ~

cesjs efoue ceW meyekesÀ efueS efjmheskeÌì nes~ efjmheskeÌì Jener jKemekeÀles efpevekesÀ Devoj MegYe YeeJevee nw~ Deiej Devegceeve Deewjve]HeÀjle nesieer lees h³eej Yeer iebJee³eWies, ceeve Yeer iebJee³eWies~ ³egefveìerYeer veneR jn mekesÀieer~ Yeue legcnW efiejeves efueS keÀesF& ves ie¶e Keesoenes, uesefkeÀve Deiej legce me®®es nes, legcnejs efoue ceW GmekesÀ Òeefle

MegYe YeeJevee nw lees yeeyee legcnejer j#ee peªj keÀjsiee~ legcnW ye®eeuesiee~ Devoj ceW keÀYeer Yeer DeMegYe YeeJe ve nes~ Ssmes veneR mees®eesö osKevee ³en cesjs efueS Ssmee keÀjlee, Oece&jepe yeeyee Fmes efkeÀleveeoC[ oWies~ ceQ keÀesF& Þeehe osves Jeeuee ogJee&mee veneR ntB~ ceQ ke̳eeWkeÀntB ³en cegPes lebie keÀjlee ö osKevee FmekeÀer ke̳ee ieefle nesieer! ceQke̳eeW yegje mees®etb! Deiej cewves DeMegYe mees®ee lees cegPes GmekeÀe 100iegCee oC[ efceuesiee ke̳eeWefkeÀ ceQ ogJee&mee yeveer~ jepe³eesieer ogJee&meeveneR yeve mekeÀles~ Deehe Deheveer Ssmeer efmLeefle jKees lees keÀYeer Feqvê³eeWkeÀer ®eb®euelee Dee³esieer ner veneR~ legce yeeyee keÀes ceveeDees lees Deehesnermeye ceeve pee³eWies~ keÀF& nQ pees YeeJevee jKeles mee|Jeme keÀer DeewjkeÀjles nQ ef[memee|Jeme~ Deeheme ceW veneR yeveleer lees ueæ[ heæ[les~keÀnWies cegPes ceeve veneR efceuelee, Gmes efceuelee cegPes ke̳eeW veneR efceuelee~

Dece=leJesues SkeÀoce Ssmes HegÀle& De®ís neskeÀj yew"es lees oes®eej efove ceW Yeer DeehekeÀes Fleves De®ís DevegYeJe neWies pees ì^evmelees GmekesÀ Deeies kegÀí Yeer veneR nw ke̳eeWefkeÀ ncekeÀes lees oesveeWDevegYeJe nQ~ ìevme ìscÒesjer ìeFce keÀe neslee nw Deewj DevegYeJemeoekeÀeue keÀe neslee nw~ Gme DevegYeJe keÀes keÀYeer Yeer ³eeo keÀjWieslees GmeceW ner Kees pee³eWies~ ì^evme keÀe mebkeÀuhe veneR keÀjes ke̳eeWefkeÀmebkeÀuhe keÀjves Jeeuee lees ì^ebvme ceW pee ner veneR mekeÀlee nw, veer®esDee pee³esiee ke̳eeWefkeÀ Fme mebkeÀuhe keÀe Yeer yeesPe lees nw~ FmeceWlees v³eeje nesvee heæ[lee nw~

DeehekeÀes keÀesF& Yeer ìeFce kewÀmeer Yeer cee³ee DeeJes JenmeskesÀC[ keÀe efkeÀ³ee ngDee DevegYeJe pees neslee nw Jen FleveeheeJejHegÀue neslee nw, keÀesF& Yeer yeele DeehekesÀ meeceves Dee³es, GmeDevegYeJe keÀes ³eeo keÀjes lees Jen yeele Kelce nes pee³esieer~ meyemesyeæ[er DeLee@efjìer DevegYeJe keÀer nw~ meyemes yeæ[e ÒeceeCe YeerDevegYeJe keÀe ner neslee nw~ lees DevegYeJe keÀjkesÀ osKees~ FmekesÀefueS henues meeje efove ceeefuekeÀ neskeÀj keÀce& keÀjeves keÀe DeY³eemekeÀjes efHeÀj ³eesie ceW yew"es lees ìevme mes Yeer Thej ®eues pee³eWies~ìevme ceW Deheveer cesnvele veneR nesleer nw, ³en lees [^ecee keÀer vetbOeDevegmeej efkeÀmeer-efkeÀmeer keÀes ner Jejoeve He´eHle neslee nw~ ncemecePes nce ìevme ceW peeles nQ~ Devle mece³e ceW Yeer ì^evme ceW ®euespee³eWies, uesefkeÀve Devle ceW yeeyee keÀYeer veneR yeguee³esiee~ keÀnsiee³eesie keÀe ÒeceeCe oes ke̳eeWefkeÀ ìevme lees yeeyee keÀer ceoo nw Deewj³en Dehevee DevegYeJe nw, Deheveer leekeÀle nw~ De®íe - DeescedMeeefvle~

8 He$e Heg<He, efmelecyej 2018, DebkeÀ - 314

nceW yeeyee ves Þeercele oer nw - ye®®es #eerjKeC[ neskeÀj jnes~mJehve ceW Yeer uetveheeveer (Keeje-heeveer) veneR nesvee~ ceQ #eerjKeC[Jeeueer uetveheeveer ke̳eeW nesleer! Deiej uetveheeveer nesles lees yeïeekegÀceejkegÀceejer keÀnuee veneR mekeÀles~ cesje keÀece nw otOe-®eerveer neskeÀjjnvee~ Deiej cesjs ceW vecekeÀ nesiee lees otmejs Yeer cesjs Thej vecekeÀ[eueWies~ uetveheeveer nesves keÀe cegK³e keÀejCe nw osn-DeefYeceeve~ DeiejceQ Fme ogMceve mes efkeÀveeje keÀj #eerjKeC[ jntB lees keÀesF& Yeer yeelecesjs meeceves Dee³esieer ner veneR~ Dee³esieer lees nJee keÀer lejn ®eueerpee³esieer~ meoe #eerjKeC[ jnes ceevee SkeÀlee ceW, ³egefveìer ceW jnes~

heæ{eF& íesæ[vee ceevee uetuee uebieæ[e yevevee~ cegjueer ceW yeeyeeves pees Yeer Þeercele oer nw Gmes heeueve keÀjvee cesje mJeOece& nw~ ®eskeÀkeÀjes cesjs ceW Þeercele heeueve keÀjves keÀer efkeÀleveer MeefkeÌle nw? cesjemeeje J³eJenej Þeercele kesÀ Devoj nw? cegPes Þeercele nw - legce osnOeejerkeÀer DeekeÀ<e&Ce ceW veneR peeDees~ Deiej DeekeÀ<e&Ce nesleer lees JenÞeercele keÀe r uekeÀerj íes æ[lee~ GvnW jeJeCe peªj DeheveerMeeskeÀJeeefìkeÀe ceW ues pee³esiee~ nceW Þeercele nw legce Deheveeleve-ceve-Oeve, yeeyee keÀer mesJee ceW ueieeDees~ Deheveer efove®e³ee& keÀes

Þeercele kesÀ Devegmeej ®eskeÀ keÀjes~F&<³ee& kesÀ JeMe keÀYeer Yeer efkeÀmeer keÀes efiejeves keÀe K³eeue

veneR keÀjes~ Deiej mJe³eb keÀes ®eæ{eves keÀe mebkeÀuhe Deewj otmejs keÀesefiejeves keÀe mebkeÀuhe nw lees ³en yengle yeæ[e heehe nw~

YeefkeÌle ceW keÀnles nQ Ëo³e ceW YeieJeeve yew"e nw~ ³en Ëo³enceejs yeeyee keÀe Iej nw~ efpevekesÀ Ëo³e ceW Òesce nw, GvekesÀ Ëo³eceW yeeyee keÀer ³eeo nw~ efpevekesÀ Ëo³e ceW yeeyee nw, GvekesÀ Ëo³e ceWyeeyee kesÀ meye jlve nQ~ yeeyee kesÀ meye HetÀue nQ~ Deiej keÀnles ³encesje mìt[svì.... yeeyee keÀnlee cesje keÀnvee Yeer yengle yeæ[e heehenw~ meye yeeyee kesÀ mìt[svì nQ~ yeeyee kesÀ keÀnves hej ®eue jns nQefHeÀj legce ke̳eeW keÀnleer ö ³en cesje mìt[svì legcnejs mesvìj hejveneR pee mekeÀlee~ ceQ lees keÀnleer pees Ssmee mees®eles Jen yengle yeæ[eheehe keÀjles nQ~ ®egcyekeÀ nceeje yeeyee nw, ®eueeves Jeeuee yeeyee nw~yeeyee kesÀ meye h³eejs ye®®es nQ~ yesno keÀer YeeJevee jKees~ noeW ceWveneR DeeDees~ ceQ Deewj cesjsheve keÀer noW yengle vegkeÀmeeve keÀjleernQ, Deye Fve noeW mes yeenj efvekeÀuees~ pewmes yeeyee yesno keÀe nw,Ssmes yesno efoue Jeeues yevees~ De®íe - Deesced Meeefvle~

Jeefjÿ YeeF&³eeW keÀer Yeùer ceW ®eueer ngF& Jeke&ÀMeehe (keÀe³e&Meeuee)ìe@efhekeÀ - efJemleej keÀes meej mJeªhe ceW ueeves keÀe DeY³eeme

1. efJemleej nw - osn DeefYeceeve, Fmemes mece³e MeefkeÌle mebkeÀuhe veänesles nQ~

2. efJemleej nw - %eeve, pees meeiej kesÀ meceeve nw~3. efJemleej nw - mesJeeDeeW keÀe4. efJemleej nw - otmejeW keÀes je³e osvee5. efJemleej nw - efJeée heefjJele&ve6. efJemleej nw - yee¿ecegKelee6. efJemleej nw - Deejeshe, DeefYeceeve, Deheceeve8. efJemleej nw - %eeve keÀe ceveve eE®eleve9. efJemleej nw - mecem³ee mJeªhe yevevee10. efJemleej nw - Peeæ[11. efJemleej nw - 5 npeej Je<e& keÀe [ecee12. efJemleej nw - Sìe@efcekeÀ Svepeea

1. meej nw - Deelce DeefYeceeveer efmLeefle, Fmemes mebkeÀuhe mece³eMeefkeÌle meHeÀue nesles nQ~

2. meej nw - Gme %eeve keÀe mJeªhe yevevee~3. meej nw - meeFuesvme ceW jnvee~4. meej nw Kego keÀes je³e osvee~5. meej nw mJe heefjJele&ve6. meej nw Devleceg&Kelee7. meej nw - #ecee keÀjvee keÀu³eeCe keÀjvee~8. meej nw Deefleefvê³e megKe, Deevebo mJeªhe efmLeefle ceW jnvee~9. meej nw meceeOeeve mJeªhe jnvee~10. meej nw yeerpe11. meej nw HegÀuemìehe12. meej nw Meeefvle keÀer MeefkeÌle

%eeve keÀe cegK³e meej - 1- leerve efyevog keÀer mce=efle~keÀjvekeÀjeJevenej yeeyee~ yeeuekeÀ mees ceeefuekeÀ heve keÀe yewuesvme~

%eeve meeiej kesÀ %eeve keÀe efJemleej lees Flevee nw pees keÀnles nQ,meeiej keÀes m³eener yeveeDees, pebieue keÀes keÀuece yeveeDees, mJe³ebmejmJeleer efueKeves kesÀ efueS yew"s lees Yeer %eeve hetje veneR nes mekeÀlee~uesefkeÀve hetjs %eeve keÀe meej nw efyevoer~

ceQ Deelcee efyevoer ntB, cesje yeeyee efyevoer nw Deewj Fme [ecee ceWpees yeerlee Jen efyevoer~ Fmemes efmLeefle SkeÀjme jnleer nw~ nue®euemeceehle nes peeleer nw~ mJe³eb keÀes Deelcee ìsvMevecegkeÌle DevegYeJekeÀjleer nw~ meoe ne|<ele jnleer nw~ efkeÀmeer yeele ceW GuePeleer veneRnw~ yegef× mece³e hej "erkeÀ efveCe&³e keÀj uesleer nw~ yeeyee keÀer ³eLeeLe&ìeE®eie Deeleer nw~ mece³e hej Gmes kewÀ®e keÀj mekeÀles nQ Fmemes meoemesHeÀ Deewj efveeE½ele jnles nQ~