8/4/2019 Cebinize 10 TL koyun

1/2

Cebinize 10 TL koyun. 1,5 TL ile bir jeton aln bir stanbul le sonrasnda Kadkyden, binin 14:45

Beikta vapuruna. Hemen kn st kata, verip 1,5 TL daha bfeden bir demli ay, iki de simit aln;

simitlerin biri martlarn pay. kn ak gverteye. aynz yudumlayp tr tr simitinizin tadn

kartn. Derken dizeller kkremeye, denizler kprmeye balasn; altnzdaki elik kuu yavaaiskeleden ayrlrken hazrlann bu esiz kentin esiz konuklarn karlamaya. Daha nciburnuna

gelmeden martlar sizi kefedecektir. ster iskele tarafnda konulann, Marmarann ufkuna kar. Ya

da Sancak tarafnda mimari harikas Haydarpaaya kar. Sizi bilmem, ben krk yldr her seferinde

ayn hayranlk, ayn keyifle izlerim kocam Haydarpaa Garn. nce biraz irice bir para kopartn

martlarn gz hakkndan ki yerinizi bellesinler. Sonra bir curcunadr balasn. Ahrkap mendirei

boyunca bir para simit kapabilmek iin inanlmaz uu hnerlerini sergilesinler sizin iin. Sarayburnu

nlerine geldiinizde banz dndren trafiini izleyin Osmanl Caddesinin. Balk sandallar, birka

yzmetrelik tankerler, transatlantikler, trol tekneleri, yolcu motorlar, vapurlar, rmorkrler Sradan

bir gnnde, rastgele bir annda izleyin Sarayburnu nlerini. Kzkulesinden kvrlrken Boaza doru

Eminn-Karaky arasndaki curcunay izleyin. Boverin, bugn grmeyin Park Otelin kalntsn,

Gkkafesi denen heyulay, ehrin srtlarndan frlam plansz programsz estetikten nasibini alamam

sonradan grmelik abidelerini, gkdelenleri Tophane liman zerine fantaziler kurun, dnn sancak

tarafnza emsi Paa Camisine, Mimar Sinann belki de en mtevaz eserini izleyin denizden. ieki

srtlarna doru Rum Mehmet Paa Camisine bir bakn hele; bunca yldr hi dikkatinizi ekmi midir

tamamen farkl Bursa slubuyla. Osmanl Caddesini yaayn. Mihrimah Sultanyla, Dolmabahesiyle.

Ve yelkovan kularn izleyin. Alak irtifada, ileri uu teknikleri zerine bir mini gsteri yapsnlar size.

Hep ayn ykseklikte, he ayn hzda, aceleyle geer giderler. ocukluumdan beri merak etmiimdir,

bu acele niye, nereye?

Sancak tarafnda hazrlann izlemeye, dinleyin, kendine zg bir armonisi vardr yanarken elik

kuunun. Durmakszn tekrarlanan bir riteli izleyin. skele alabanda! Yavaa kayar denizin zerinde

iskeleye doru elik kuu. Her gn defalarca ayn ii yapan maclarn kaytsz ifadelerini boverin,

izleyin, her sefer, her kalk, her yanama bal bana bir riteldir denizde. Yine kkreyecektir

birazdan sessizce kayan kuu, bir ileri, bir geri ortalayacaktr iskeleyi. Nereye koturduklar bilinmez

bir gruh sabrszca atlayp iskeleye, balayacaklardr komaya. Halatlar gerilecek, kuu boyun eecek

ve tahta iskeleler bilyalarnn zerinde grltyle kayarak sizi karaya balayacak. Tek vcut olmu bir

gruha katlp ritmik hareketlerle inin vapurdan.

100 metre yryn, nnzde Deniz Mzesi. Alt taraf denizlerle evrili ehr-i stanbulun tek denizmzesi. Kyn 3 TLnize daha, atn kendinizi ieri. Ve dnn evrenize bakndka, srekli ayn soruyu

sorun kendinize; gebeyken denizci olmay baarabilmi bir millet nasl olur da bu denli srtn dner

denize? Her kede bir deniz tarihi, deniz kltr tm yalnlyla karnzda durmakta. Daha yz yl

ncesine kadar gnlk yaamn orta yerine kadar girmeyi baarbilmi deniz bugn gnlk yaamdan

srgn edilmi, nasl, niye?

17:45 vapuruna yetiin. Verin 1,5 TL daha, brakn kendinizi yine ayn ritele; kkresin elik kuu,

deniz kprsn, bastnz yer titresin. Gein vapurun iskelesine, bu saatlerde baka gzeldir Anadolu

yakas. Hatta Sarayburnu nlerinde Megaral Byzasn gzleriyle bakn karya, Krler lkesine Korint

boazndan kp cennet diye Sarayburnu srtlarn mesken tutan Byzasn kulaklarn nlatn. Seslenin;

8/4/2019 Cebinize 10 TL koyun

2/2

Ey Byzas! Eer ki bir batl deil de doulu olsaydn cenneti izlemeyi seip uzaktan bakp hayranlkla,

Krler lkesi demezdin Khalkedona; izlemek yerine yaamak iin seerdin cenneti.

Ahrkap mendireine doru sancak ksmnda konulann. Birazdan mendirein zerinde bir grafiti

greceksiniz, armayn: S.S. Cemilem(kalp)Badi. Akn ilan etmi Badi(?) Cemilesine stanbulluca.

Her gn binlerce stanbullunun kaytszca nnden getii mendiree krmz boyayla yazm, Cemilesigeerken grn diye. Derken gnn belki de en keyifli manzaras sizi bekliyor olacak. Eer hala

almadysanz Haydarpaa mendireine gelmeden aynz aln, 0,50 TL. Gnn yorgunluunu atp bir

yandan kanatlarn kurutan karabataklar benzersiz bir grsel ziyafet hazrlamtr size. Arada balkllar

da grebilirsiniz dikkatle bakarsanz. Ve Kadkye doru yaklatka karabataklarn yerini martlar

alacaktr mendirein zerinde.

Yakndan bakn bu kez Haydarpaaya. 106 kazk zerinde ykselen bu mimari harikasna, stanbulun

kyden kente g abidesine En az bir dzine Trk filmi canlanr gznzde. Kimler inmemitir o

koca mermer basamaklardan; Kemal Sunal, Zeki Alasya, Metin Akpnar, Hulusi Kentmen Daha

niceleri. nsanlar ayrm, ayr denleri kavuturmu ulu Haydarpaa

Saat daha altbuuk bile olmam. Cebinizde hala 2 TL. Sadan sadan vurun deniz kysndan doru

Moda burnuna. Yrken daha bir yanda Sarayburnu, bir yanda Adalar. Ya da Marmara uzanr

nnzde boylu boyunca Uzakta iki boynu bkk siluet; Yassada ve Hayrszada. Yakndan bir

pancar motoru pat patlaryla yol almakta.

Moda ay bahesinde Adalara kar yudumlayn gnn son ayn. Uzaktan Ada vapuru szlerek

yaklamaktadr. Kvet kadar yelkenlileriyle minik denizci adaylar doldurmutur Dereazn. Ve gne

alalmaya balamtr yava yava. Sarayburnunun zerinden, mesaisini tamamlamaya

hazrlanmaktadr.

Syleyin ey ehr-i stanbullular, nerede yaadnzn farknda msnz? Bir kez olsun yaptnz m;

cebinize sadece bir 10 TL koyup da u ehr-i stanbulun tadna vardnz m? Martsyla oynatnz,

tarihiyle yzletiniz mi? Nereye gider bu serseriler diyerek yelkovalarn ard sra dalp gittiniz mi? Tek

sra halinde mendiree dizilmi kanatlarn am karabataklar izlediniz mi? Yantnz evet ise ne

mutlu size, dnyann en esiz kentinde yaamann ayrcalna varmsnz.

Yantnz hayr m? Ne bekliyorsunuz? Hatta beni dinlemiyorsanz Orhan Veliye kulak verin; o ki her

noktasn ezbere bilir bu ehrin, bu denizin

Heey! Ne duruyorsun be, at kendini denize.

Hakan Tiryaki, Austos 2009