CÁCYẾUTỐTIÊNLƯỢNGKẾTQUẢĐIỀUTRỊ BỆNHNHÂNNHỒIMÁUNÃO CẤPDOTẮCMẠCHMÁULỚNTUẦNHOÀNTRƯỚCĐƯỢC ĐIỀU TRỊ BẰNG TIÊU SỢI HUYẾTTĨNHMẠCHVÀLẤYHUYẾTKHỐICƠHỌC

NguyễnThanhLongNguyễnHuyThắngDươngĐìnhChỉnh

ĐẶTVẤNĐỀ

Powers WJ et al (2015) STROKE; Oct 46(10):3020-35

 IV rtPAđược coi là tiêu chuẩn vàng trongđiềutrịnhồimáunãocấptính.  Phươngpháplấyhuyếtkhốicơhọclàbướcđộtphámới và tiêu chuẩnmới trongđiềutrị, được khuyến cáo ở mức độ cao nhất(class I, levelA) trongguidelines2015củaAHA/ASA.

 Những bệnh nhân được điều trị bằngphươngpháplấyhuyếtkhốicơhọccótiêusợi huyết tĩnh mạch có kết quả tốt hơn,khôngkhácbiệtvềtỉlệchảymáutrongnãoso với nhữngbệnhnhân chỉ đượcđiều trịbằnglấyhuyếtkhốicơhọcmàkhôngdùngtiêusợihuyếttĩnhmạch.

Mistry EA et al (2017) STROKE; Sep 48(9): 2450-2456

 TạiViệtNam,việcứngdụngphươngpháplấy huyết khối cơ học nói chung và lấyhuyếtkhối cơhọcphốihợp tiêu sợihuyếttĩnh mạch nói riêng ngày càng được mởrộngvàchokếtquảkhảquan.  Chưacónghiêncứuchínhthứcnàovềcácyếutốảnhhưởngtớikếtquảđiềutrị.

ĐỐITƯỢNG&PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU

ĐỐITƯỢNGNGHIÊNCỨU  Các bệnh nhân được chẩn đoán nhồi máu nãocấptínhdotắcmạchlớntuầnhoàntrướctrongvòng4,5giờđầukểtừkhikhởiphát.  Được điều trị tiêu sợi huyết tĩnh mạch và lấyhuyếtkhốicơhọctạiBệnhviệnNhândân115vàBệnhviệnHữunghịĐakhoaNghệAn từ tháng6/2016tớitháng4/2017.

ĐỐITƯỢNGNGHIÊNCỨU  Đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn lựa chọn vàkhôngviphạmcáctiêuchuẩnloạitrừ.  Cáctiêuchuẩnnàydựatheocáctiêuchuẩncủacác nghiên cứu EXTEND-IA, SWIFT PRIME vàtiêuchuẩntrongkhuyếncáo2015củaHiệphộiĐộtquỵnãoHoaKỳ.

TIÊUCHUẨNCHỌNBỆNHNHÂN§ Bệnhnhân>18tuổi§ ĐiểmRankinhiệuchỉnh(mRS)trướcđộtquỵ<2§ Chẩnđoánxácđịnhnhồimáunãocấptínhdotắcmạchmáulớntuầnhoàntrước(ICA,M1-M2MCA,A1-A2ACA)§ NIHSS6-25điểm§ ĐápứngcáctiêuchuẩnđiềutrịIVrtPA.

TIÊUCHUẨNLOẠITRỪ§ CócácchốngchỉđịnhIVrtPA§ Cócácchốngchỉđịnhcanthiệpnộimạch§ Khôngtiếpcậnđượcvịtrítắcmạch§ Không theo dõi được trong vòng 90 ngày kể từkhikhởiphátđộtquỵ.

PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU§ Nghiên cứu mô tả can thiệp có theo dõi dọc,khôngnhómchứng§ Cỡmẫuthuậntiện,sốbệnhnhânlà43§ Bệnh nhân được hỏi, khám bệnh, làm các xétnghiệm,hìnhảnhhọccần thiết,đượcdùng thuốctiêu sợi huyết tĩnh mạch (alteplase) sau đó lấyhuyếtkhốicơhọc(SolitaireAB/2).

PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU§ Đánhgiákếtquả tái thông theo thangđiểmTICIhiệu chỉnh (mTICI – modi�ied Thrombolysis inCerebral Infarction), mTICI 2b-3 được coi là táithôngtốt§ Bệnhnhânđược theodõi,đánhgiá cácdấuhiệuthần kinh, huyết áp, chụp lại CT/MRI sọ não sau24hhoặckhicódiễnbiếnbấtthường.

PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU§ Thuốc chống đông/ngưng tập tiểu cầu chỉ đượcdùng khi có bằng chứng hình ảnh học không cóxuấthuyếtnộisọ§ Đánh giá kết quả theo thang điểm Rankin hiệuchỉnhsau90ngày,mRS0-2đượccoilàkếtquảtốt,xácđịnhtỉlệtửvong(mRS6),tỉlệxuấthuyếtnộisọ.

XỬLÝSỐLIỆU§ Số liệu được thu thập, nhập liệu và xử lý bằngphầnmềmSPSSforWindowsphiênbản23.0§  Thống kêmô tả chung các biến số nghiên cứu.Các biến số định lượng được mô tả bằng giá trịtrungbìnhvàđộlệchchuẩn.Cácbiếnsốđịnhtínhđượcmôtảbằngtầnsốvàtỷlệ%.

XỬLÝSỐLIỆU§ Tìmmốiliênquangiữanhiềubiếnnghiêncứuvớimức độ hồi phục, tử vong hay biến chứng chảymáunộisọbằngphântíchhồiquylogisticđabiến(cóýnghĩakhip<0,05),cótínhtỉsuấtchênh(OR)vàkhoảngtincậy(CI)95%.

ĐẠOĐỨCNGHIÊNCỨU§ Nghiêncứuchỉđượctiếnhànhsaukhithôngquahội đồng đạo đức của các đơn vị được lấy bệnhnhânvàonghiêncứu§ Mọithôngtinvàsốliệuthuthậpđượcchỉphụcvụcho mục đích nghiên cứu, không tiết lộ hay sửdụngvàomụcđíchkhácdướimọihìnhthức.

KẾTQUẢ&BÀNLUẬN

CÁCĐẶCĐIỂMCƠBẢNNg.cứuĐặcđiểm

Chúngtôi Jiangetal

Yoonetal

Castonguayetal

Campbelletal

Sốbệnhnhân 43 89 335 354 401

TuổiTB(min-max)

57,5(27-94)

63(21-85)

72(64-79)

67,3(20-100)

67,8(/-/)

Nam/Nữ 1,4/1 1,6/1 0,98/1 0,99/1 0,94/1

NIHSSTB(min-max)

14,4(6-25)

19(10-34)

13(10-16)

18.1(/-/)

17(13-20)

TắcCCA/ICA 34,9% 19,1% 30,4% 23,2% 18,2%

TB: trung bình; NIHSS: National Institude of Heath Stroke Scale; CCA: động mạch cảnh chung; ICA: động mạch cảnh trong

CÁCĐẶCĐIỂMCANTHIỆPNg.cứuĐặcđiểm

Chúngtôi Jiangetal

Yoonetal

Castonguayetal

Campbelletal

Thờigiankhởiphát-canthiệp(min-max)

264,1(105-390)

170,6(60-356)

230(170-310)

363,4(/-/)

225(157-302)

Thờigiankhởiphát-kếtthúc(min-max)

325,7(125-450)

285,2(120-660)

263(205-340)

439,8(/-/)

274(196-365)

mTICI2b-3 83,7% 67,4% 81,8% 72,0% 71,1%

Đơn vị thời gian: phút; mTICI: modified Thrombolysis in Cerebral Infarction

KẾTQUẢBỆNHNHÂNNg.cứuĐặcđiểm

Chúngtôi Jiangetal

Yoonetal

Castonguayetal

Campbelletal

mRS0-2 55,8% 41,6% 45,1% 37,0% 54,0%

Chảymáunộisọ 34,9% 47,2% 28,7% 9,9% 8,0%

Tửvong 25,6% 23,6% 10,7% 27,4% 12,0%

mRS: modified Rankin Scale

JiangSetal(2015)PLoSOne,Dec7;10(12):e0144452YoonWetal(2017)JStroke,Jan;19(1):97-103CastonguayACetal(2014)Stroke,Dec;45(12):3631-6CampbellBCetal(2016)Stroke,Mar;47(3):798-806

CÁCYẾUTỐẢNHHƯỞNGTỚIKẾTQUẢHỒIPHỤCLÂMSÀNGTỐT

Yếutố Tỉsuấtchênh(OR) Khoảngtincậy(CI)95% p

NIHSSnhậpviện 0,77 0,61–0,97 0,03

Tuổi 0,91 0,83–0,98 0,02

Tắcđộngmạchcảnh 8,11 0,77–84,6 0,08

Chảymáunão 0,52 0,10–2,72 0,45

Jiang(2015):NIHSSlàyếutốtiênlượngđộclập;Yoon(2017):NIHSS&tuổilàyếutốtiênlượngđộclập;Yoon(2017)vàCastonguay(2014):bệnhnhân≥80tuổithìtỉlệhồiphụcthấphơnnhiều

CÁCYẾUTỐẢNHHƯỞNGTỚIBIẾNCHỨNGCHẢYMÁUNỘISỌYếutố Tỉsuấtchênh(OR) Khoảngtincậy(CI)95% p

Namgiới 2,59 0,65–10,31 0,17

NIHSSnhậpviện 1,03 0,88–1,20 0,69

Tiểuđường 3,17 0,51–19,7 0,21

Tănghuyếtáp 0,51 0,10–2,63 0,42

Jiang(2015):Cácyếutốgiớitính,NIHSSnhậpviện,tiểuđườngcóliênquantớibiếnchứngchảymáutrongnãotrongvòng1ngàykểtừkhởiphát

CÁCYẾUTỐẢNHHƯỞNGTỚIKẾTCỤCTỬVONGSAU3THÁNGYếutố Tỉsuấtchênh(OR) Khoảngtincậy(CI)95% p

NIHSS>20 0,65 0,05–9,01 0,74

Tănghuyếtáp 1,12 0,13–10,1 0,92

Tiểuđường 0,16 0,02–1,31 0,08

Chảymáunão 0,19 0,03–1,18 0,07Táithôngmạchkém(mTICI0-2a) 0,16 0,02–1,20 0,07

Thờigiankhởiphát-táithôngmạch>5giờ 3,24 0,55–19,0 0,19Jiang(2015),Yoon(2017):ChảymáunãolàyếutốtiênlượngđộclậpnguycơtửvongYoon(2017):yếutốtuổi;Jiang(2015)vàCampbell(2016):NIHSS,mứcđộtáithôngmạchmáu,khoảngthờigiankhởiphát-táithôngmạch>5tiếng:làcácyếutốtiênlượngđộclập

KẾTLUẬN

§ NIHSSnhậpviệnvàtuổi làcácyếutố tiên lượngđộclập, tắc độngmạch cảnh có xu hướng là yếu tố tiênlượngđộclậpđốivớikếtquảhồiphụclâmsàngtốt.§ Khôngcóyếutốtiênlượngđộclậpđốivớibiếnchứngchảymáunão.§ Đối với biến cố tử vong sau 3 tháng thì tiểu đường,chảymáunãovàtáithôngmạchkémcóxuhướnglàcácyếutốtiênlượngđộclập.§ Cầnnghiêncứurộngthêmvàcỡmẫulớnhơnđểpháthiệnthêmcácyếutốgiúptiên lượngđượccáckếtquảđiềutrịcủabệnhnhân.

THANKSFORYOURATTENTION!