CBRN kennisdag

16 mei 2013

Cisca Stom

Hoofd afdeling MMK, Nazorg en Security, centrum Veiligheid, RIVM

Michel Dückers

Programmacoördinator Nafase, Stichting Arq

1

2

Inhoud

Kennisinfrastructuur

Nazorg

Gezondheidsonderzoek

Psychosociale Nazorg

Nazorg na……

● Moerdijk

● Alphen a/d Rijn

● Q-koorts

● Turkish Airlines

● Thermphos

● En……?

3

Centrum Gezondheid en Milieu | 13 juni 2012 4

Centrum Gezondheid en Milieu (1)

● Sinds 2007 in opdracht van VWS

● Ondersteuning GGD’en, GHOR en openbaar bestuur

● Aandachtsgebieden:

– Gezondheid en milieu (incl. straling!)

– Nazorg: psychosociale nazorg

– Nazorg: gezondheidsonderzoek (géén bevolkingsonderzoek)

● Warme fase én koude fase (oa. preparatie)

● Warm gaat altijd voor!

5

Centrum Gezondheid en Milieu (2)

● Onderdeel van de responsorganisatie RIVM:

- Infectieziektebestrijding

- Stralingsongevallendienst

- Milieuongevallendienst (MOD)

- Centrum Gezondheid en Milieu (nazorg en medische milieukunde)

Dus dicht bij belangrijke informatiebronnen!

Met name nauwe samenwerking met MOD.

6

Groningen

Bovenregionaal

Centrum A’dam Gedetacheerde

RIVM-er

Rotterdam Gedetacheerde

RIVM-er

Centrum Gezondheid en Milieu: frontoffice en kennisinfrastructuur (3)

cGM Frontoffice Bilthoven

Tilburg

Arnhem

GGD GGD

GGD

Expertisecentra RIVM Expertisecentra buiten RIVM

m.n. Arq, Nivel, NVIC

Gedetacheerde

RIVM-er

Gedetacheerde

RIVM-er

Gedetacheerde

RIVM-er

7 7 7

The role of knowledge in the safetychain

Prevention Preparation Response Aftercare Pro-action

8

Het cGM in de warme fase

Het cGM kan worden ingeschakeld, in de regel door de GHOR: - Ondersteuning van de GAGS (handelingsperspectieven, expertnetwerk,

aansluiting MOD / BOT-mi)

- Ondersteuning van de psychosociale nazorg (adviezen en / of aansluiting op de kennisinfrastructuur –Arq-)

- Adviesvraag nut en noodzaak gezondheidsonderzoek en onderzoeksopzet

Expertgroep Nazorg - Kernexpertgroep aangevuld met ter zake deskundige experts;

- Expertises zowel m.b.t. GOR als m.b.t. PSH; integraal nazorgadvies

- Secretaris 7 x 24 uur piket.

- Experts vanuit de VR kunnen als adviseur participeren in het overleg van de Expertgroep;

9

Gezondheidsonderzoek en/of PSH

De GGD staat aan de lat voor de uitvoering, voorbereid met GROP

Naast advisering ook ondersteuning bij de uitvoering door het cGM:

- experts om te sparren of mee te denken

- het aanreiken van pre-fab producten

- meedenken projectplannen Nazorg e.d.

Wat doen wij NIET:

Echte uitvoeringstaken (uitzondering: indien opdracht van VWS komt bij bv. landelijke calamiteit);

Centrum Gezondheid en Milieu | 13 juni 2012 10

Gezondheidsonderzoek en/of PSH: advisering

Maatwerk!

● Behoeften helder krijgen

● Voortdurende afstemming met Veiligheidsregio van groot belang; (oa. liaisons, Alphen)

● Een adviestraject kan meerdere adviesmomenten hebben (Moerdijk)

● Toets of de VR bestuurlijk met het advies uit de voeten kan (via dPG?);

● Advisering en toelichting advies in regio

“Gratis”!

Centrum Gezondheid en Milieu | 13 juni 2012 11

Gezondheidsonderzoek en/of PSH: vormen

Enkele vormen van gezondheidsonderzoek:

- Biomonitoring (slechts incidenteel aan de orde): richtlijn Biomonitoring beschikbaar

- Vragenlijstonderzoek met vragen over lichamelijke en geestelijke gezondheid (screening, monitoring) (vaker aan de orde): div. vragenlijsten beschikbaar

- Ophalen van gegevens uit bestaande registraties (bv. huisartsenmonitor Nivel): continu

12

Ontwikkelingen

● Deze opgeschaalde werkwijze steeds vaker ook ingezet bij incidenten / calamiteiten (bv. Sterigenics, Thermphos, Moerdijk, Alphen a/d Rijn, Helmond);

● Adviseringstraject sluit steeds meer aan op proces VR (bv. t.a.v. de adviesmomenten en t.a.v. het betrekken van adviseurs uit de VR bij het opstellen van het advies);

● Nadrukkelijker het karakter van een kennisnetwerk.

13

Producten PSH en GOR Lopende en nieuwe projecten ● ‘Update’ rapport vragenlijsten ● Kenniskring GOR ● Project ‘geen gevaar voor de volksgezondheid’ ● Project ‘acuut GOR’ ● Project ‘(middel)langetermijn GOR’ ● Herziening Richtlijn Vroegtijdige Interventies ● Kenniskring PSH ● OTO: module PSH met de GHOR Academie

Besloten uitwisselingsplatform: cgm.healthandsafety.nl: - bestaande producten, stavaza lopende projecten - nazorg-adviezen - informatie-uitwisseling

Algemene taken Impact/Arq

Kennisontwikkeling en -ontsluiting: wat (niet)

te doen qua psychosociale zorg bij crises?

Preparatie

• Kennissynthese (praktijk en onderzoek)

• Producten en diensten

• Bijdragen planvorming

Respons/repressie

• Advies overheden en hulpverleners

• Bijdragen planvorming nafase

Herstel/nazorg

• Advies overheden en hulpverleners

• Evaluatie

Algemene taken Impact/Arq

Essentie PSH

Wat maakt CBRN anders?

Drie projecten

Essentie PSH

Welzijn, gezondheid en functioneren (in spiegelbeeld:

klachten en problemen)

Risico-factoren en stressoren

Maatschap-pelijke onrust

Schokkende gebeurtenis

- Focus op behoeften, klachten en problemen getroffenen

- Veiligheid, kalmte, hoop, sociale verbondenheid, zelf- en groepseffectiviteit

- Reductie (bronnen van) stress

- Uitgaan van zelfredzaamheid en veerkracht

- Signaleren waar ontoereikend

Ondersteunend (relevant voor

iedereen)

Klinisch (noodzakelijk

voor sommigen)

Algemene taken Impact/Arq

Essentie PSH

Wat maakt CBRN anders?

Drie projecten

Wat maakt CBRN anders dan

de ‘reguliere’ ramp? - Ongrijpbare dreiging

- (Angst voor) gezondheidsproblemen door blootstelling

- Onzekerheid, maatschappelijke onrust

- Verstoring contact

(sociale en fysieke isolatie,

evacuatie)

- Verstoring samenleving

(vitale infrastructuur,

normale dienstenverkeer)

Algemene taken Impact/Arq

Essentie PSH

Wat maakt CBRN anders?

Drie projecten

Drie projecten

- Recente activiteiten om te leren over wat te doen qua PSH bij CBRN: - Systematisch literatuuronderzoek

- EU CBRN and PSS (inventarisatie best practices, werkbezoeken en workshops)

- EU CIE Toolkit (instrumentarium chemische incidenten)

- Resultaten: - Nauwelijks empirisch bewijs ter onderbouwing van

andere aanpak bij CBRN

- Wel consensus onder gerenommeerde experts over belang risico- en crisiscommunicatie (indammen geruchten) en de-contaminatie

- Overzichten met lessen en frameworks

- Praktische handleiding

Algemene taken Impact/Arq

Essentie PSH

Wat maakt CBRN anders?

Drie projecten

Dank voor uw aandacht

Voor aanvullende informatie:

dr. Michel L.A. Dückers

Programmacoördinator nafase

Email: m.duckers@impact.arq.org

Tel: 06 1066 1321

Cisca Stom

Hoofd afdeling MMK, Nazorg en Security, centrum Veiligheid, RIVM

Email: cisca.stom@rivm.nl

Tel. 030-2743205 / 06-52504864