ÇAĞIMIZIN SORUNU OBEZİTE

ADANA HALK SAĞLIĞI MÜDÜRLÜĞÜDYT. SEHER TÜFEKÇİ

Obezite tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’ de de hızla artmakta olan, kronik hastalıkların oluşmasında büyük etki gösteren önemli bir hastalıktır.

DÜNYADA OBEZİTE

TÜRKİYEDE

ERKEKLERİN %21.2’Sİ

KADINLARIN %41.5’İ

OBEZ

1. Beden Kitle İndeksi (BKİ)

Şişmanlık için en yaygın kullanılan ölçüm Beden Kitle İndeksi (BKİ) ölçümüdür.

BKİ, vücut ağırlığının (kg), boyun karesine (m) bölünmesi ile hesaplanır. BKİ ═ Vücut ağırlığı (kg)/ Boy (m²)

OBEZİTENİN SAPTANMASI

OBEZİTENİN SAPTANMASI

YETİŞKİN BİREYLER İÇİN BKI’NİN SINIFLANDIRILMASI

Sınıflandırma BKI (kg/m2)

Zayıf <18.50

Ağır <16.00

Orta 16.00-16.99

Hafif 17.00-18.49

Normal 18.50-24.99

Hafif şişman ≥25.00

Pre-obez (fazla kilolu) 25.00-29.99

Şişman ≥30.00

I. Derecede 30.00-34.99

II. Derecede 35.00-39.99

III. Derecede ≥40.00

2. Bel Çevresi

Kişinin bel çevresi ölçülerek standartlarla kıyaslanır

Bel çevresi kadınlarda ideal olarak 80 cm, erkeklerde ise 94 cm ve altında olmalıdır.

KADINLARDA

ERKEKLERDE102 cm88 cm

3. Bel Kalça Oranı

OBEZİTE HANGİ HASTALIKLARA YOL AÇIYOR?

Kalp ve Damar HastalıklarıDiyabetKanserKaraciğer Hst. İskelet Sistemi Hst.Varis ve fıtık

OBEZİTENİN TEDAVİSİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER

Obezite tedavisinde kullanılan yöntemler 5 grupta toplanmaktadır;

↘ Tıbbi beslenme (diyet) tedavisi↘ Egzersiz tedavisi↘ Davranış değişikliği tedavisi↘ İlaç tedavisi↘ Cerrahi tedavi

Obezite tedavisi hekim, diyetisyen, psikolog, fizyoterapist işbirliği içerinde olmalıdır.

Kilo Alımına Eğilimin Arttığı Dönemler

Gebelikte prenatal dönem

5-7 yaş arası

Adölesan dönem

Menapoz dönemi

Başarılı bir kilo vermenin arkasından gelen dönem

Şişmanlığın düzeltilmesi için en önemli adımdır.

Diyet tedavisine başlamadan önce kişinin şişmanlığının nedeni belirlenmelidir.

Kan rutinleri ve troid fonksiyon testleri yapılmalıdır.

DİYET TEDAVİSİ

Testler değerlendirildikten sonra kişiye harcadığı enerjiden daha az enerji içeren,dengeli bir beslenme programı hazırlanmalıdır.

Beslenme programı protein,karbonhidrat,yağ, vitamin ve mineralleri yeterli düzeyde içermelidir.

Kişinin beslenme alışkanlıklarına uygun bir beslenme programı planlanmalıdır.

Enerji;

Zayıflama diyetlerinde günlük enerji miktarının belirlenmesinde ilke, kişiye harcadığından daha az enerji vermektedir.

Bireyin bazal metabolizmasının altında enerji de verilmemelidir. Böylece bireyin yavaş yavaş (haftada 0.5~1kg) zayıflaması sağlanarak sağlık açısından oluşabilecek riskler ortadankaldırılmış olur.

↘ Ne Yediğimizi ve Neden Yediğimizi Bilelim; Doğada 40 binden fazla besin vardır . Besinler; süt ve süt ürünleri, et-yumurta-kurubaklagil, sebze-meyve ve ekmek-tahıl olmak üzere 4 besin grubundan oluşur. Bu besin gruplarını neden ve ne kadar tüketmemiz gerektiğini bilmeliyiz.

Besin Grubu Çocukluk ve Ergenlik Dönemi

Yetişkinlik Dönemi

Gebe ve Emziklilik Dönemi

Yaşlılık Dönemi

Süt ve süt ürünleri

3 porsiyon 2 porsiyon 3-4 porsiyon 3-4 porsiyon

Et-yumurta-kurubaklagil

3 porsiyon 2 porsiyon 3-4 porsiyon 3 porsiyon

Sebze-meyve 5-7 porsiyon 5-7 porsiyon 5-7 porsiyon 5-7 porsiyonEkmek-tahıl Ortalama 6

pors.Ortalama 6 Pors.

Ortalama 6 pors.

Ortalama 6 pors.

DOĞRU ZAYIFLAMA

DİYETLERİNİN GENEL

ÖNERİLERİNELERDİR?

ÖNERİLER

Boyunuza uygun ağırlığı hedefleyin.Sağlıklı ağırlığa sahip iseniz, kilo almaktan kaçının.

Aldığınız enerji ile

tükettiğiniz enerji miktarını dengeleyin.

Porsiyon büyüklüğünde sağlıklı beslenme için diyetisyeniniz tarafından önerilen miktarlara uyun.

Düzenli fiziksel aktivite yapın.(BKİ 20-25 olmalıdır)

Günlük yediğiniz besinlerin çok çeşitli olmasına özen gösterin ve bu besinlerin çoğunluğunu hayvansal gıdalar yerine bitkisel gıdalardan seçiniz.

Yağsız veya az yağlı süt ve ürünlerini(yoğurt, peynir, kefir vb.) yiyiniz.

Mümkünse alkol kullanmayınız. Eğer kullanıyorsanız en aza indiriniz.

Her gün birkaç kez çeşitli taze sebze ve meyve yiyiniz (günde 4-5 porsiyon). Doygunluk hissi de oluşturacağından besin alımını azaltır.

Az şekerli besinleri tercih edin, çay şekeri gibi rafine şekerleri mümkün olduğunca tüketmeyin, tatlılar ve şekerli içecekler, makarnalar ve pilavların tüketimini sınırlandırınız.

Yemeklere eklenen yağ miktarı azaltılmalı ve et yemeklerine yağ ilave edilmemelidir. Yemeklerde zeytin yağı kullanılmalıdır.

Kızartılmış yiyeceklerden uzak durunuz.

Günlük yaklaşık 2,7 litre sıvı tüketilmelidir. özellikle bu sıvının 1~1.5 litresinin su olması önemlidir.

Meyve suyu yerine meyvenin kendisi tüketilmelidir.

Meşrubat ve alkollü içeceklerin kalorisi yüksek olduğundan tüketilmemelidir.

Ağrı kesicilerin bile önemli yan etkilerinin olduğunu düşünürsek; ZAYIFLAMA İLAÇLARI mecbur kalınmadıkça kullanılmamalıdır

Hipertansiyon, kalp yetmezliği veya başka nedenlerle ödemi bulunan şişman kişilere uygulanan beslenme programlarında tuz kısıtlanması gerekebilir. Bu durumda diyet, ya tuzsuz ya da az tuzlu olabilir.

ALIŞ-VERİŞE YÖNELİK ÖNERİLER ↘ Yiyecek alış-verişi tok karnına

yapılmalıdır ↘ Alış-verişe liste ile çıkılmalı ve ihtiyaç

dışı besinler alınmamalıdır ↘ Besinleri seçerken aynı besin

grubundan olan besinlerden düşük enerjili olanlar tercih edilmelidir

↘ Yenmeye hazır besinlerin yer aldığı reyonlardan uzak durulmalıdır

↘ Özellikle unlu ve tatlı yiyecekler açısından düşük enerjili besin (light besin) tuzağına düşmemeye özen gösterilmelidir

DAVETLER İÇİN ÖNERİLER

↘ Davete katılmadan 1 saat önce düşük enerjili salata, meyve gibi besinler atıştırılarak iştah baskılanmalıdır.

↘ Davette mümkün olduğu kadar uygun besinler tercih edilmelidir.

↘ Israrları reddedilmelidir. Başarılı olunmazsa sonraki öğünlerde kısıtlama yapılarak hafif besinler tercih edilmelidir.

YEMEK YERKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ

Yemeği hiçbir zaman ayakta ya da televizyon karşısında yemeyin. Her zaman masada oturarak yiyin,

Yemeğe başlamadan önce bir bardak su için,

Yemeğe yağdan fakir bir çorba ve/veya salata ile başlayın.

Porsiyonlarınızın miktarını ayarlayın. Tabakları masada değil mutfakta hazırlayın,

Sebze yemekleri ve salata dışında ikinci bir porsiyon almayın,

Yavaş yavaş yiyin, yemeklere saldırmayın,

Yemeklerden sonra masayı toplayın, bu gelip geçerken bir şeyler atıştırmanızı önler,

Doyduğunuzu hissettiğinizde yemeği kesin,

Tabağınızdakileri tamamen bitirmek zorunda değilsiniz.

UZAK DURUN!!!Kişiye özel olmayan gazete ve dergi gibi yayınlarda bulunan diyetlerKısa sürede hızlı kilo kaybı sağlayan çok düşük enerjili şok diyetler Yeterli, dengeli ve doğru beslenme alışkanlığı kazandırmayan diyetlerTek tip besine dayalı diyetler Zayıflattığı öne sürülen ve pek çok yan etkisi bulunan ilaçlar Gerçek kilo kaybı yerine vücutta sadece su kaybına neden olan diüretik ilaçlar, otlar, çaylar Akupunktur ile birlikte yapılan açlık diyetleri

YANLIŞ ZAYIFLAMA YÖNTEMLERİDİR ve SAĞLIĞI TEHLİKEYE ATAN YÖNTEMLERDİR

FİZİKSEL AKTİVİTE;Yağsız dokunun

korunmasını sağlar,Bazal metabolizma

hızının düşmesini engeller,

Yağ dokusunun harcanmasını sağlar.

ZAMAN AYIRDIĞINZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ…