cach lam moi cua bai tap f bien thien cuc hay [danh cho thi dh]

6
  [email protected]    Trường THPT Yên Viên SĐT: 01234610793 Mt người thy gii l à mt người thy có thdy cho hc tr ò ca mình hi u nhng gì mình  biết và nhng gì mi người đã biết. Vì đó là cơ scho sđổi mi và sáng to!!!  Cách làm bài cc trf biến thiên mi cc hay  Anonymous93 - [email protected] Xin chào mi người, xin tgii thiu tôi là Thư, mc d ù có thcoi là mi chân ướt chân ráo trong môn Vt lý này (hc ko gii lm ^^), thế nhưng, trong cuc sng này, phát minh hay sáng kiến thì không phi ai cũng t ìm ra được, vì đôi khi nó chlà mt s nh chay mt s may mn r t nh nhoi mà có. Vì vy, hôm nay tôi xin  mnh dn gii thiu vi mi người mt cách làm bài f biến thiên mi, hay và r t nhanh thôi (làm nhanh thì trong 30s vi Hs). Đầu tiên cn phi nói trong bài này, d  ĩ nhi ên là vic khái quát li các dng b ài f biến thiên trong phm vi tThi Đại Hc trxung! (v ì chưa hc ĐH nên chbiết nó hc ra l àm sao, haha ^^) - Bài thi ĐH vf  bthiên có 3 d ng:  + Dng th1: f bthiên để có g iá tr cc đại (Imax, Pmax, U R max), khi đó thì Mch cng hưởng (Z L =Z C ). + Dng th2: f bthiên cho cp Z L  và Z C  (Cùng là Z L =Z C  nhưng cách làm khác) . VD: u,i cùng pha -> 2CT: Z L1 .Z C1 =Z 2 L2 =Z 2 C2 =L/C và Z L1 /Z L2 =w 1 /w 2 + Dng th3: f  bthiên để có cp giá trbng nhau, I 1 =I 2 , P 1 =P 2 , U R1 =U R2 , (U c Max  = U L Max ) và nó cũng l à chđề chính ca bài này. Cn nói đây l à Nếu theo sphân chia này thì đa smi người (có thl à 100% GV HS) đều chia dng f bthiên cho U c Max  U L Max  vào d ng 1. Cách này có thkhông sai, nhưng không sai không có nghĩa là đ ã hay và là cách duy nht! Vì vy, xin phép mi người, tôi xin đưa ra mt cách mi có ll à r t hay, tính được cf1, f2 ca U c Max  và U L Max  trong khong thi gian ngn hơn c so vi  vic các bn tính mt f cho 1 gtrUmax (tôi có nhThy Dũng VTN kim chn g, thy đ ã công nhn cách này – Nhân tin xin cm ơn thy nếu thy đọc được cái n ì, hi ^^). Lưu ý: Nếu bn nào cm thy đọc phn này quá khó hi u, hay ko được r õ ràng lm, vy thì các bn chcn đọc phn tng quát thc tôi viết dưới, v ì tôi biết khi đó các bn l à hs thi ĐH!  theo quan đim ca nhiu người, cách này hay nhưng khó hiu, v ì vy, mun làm cho d hiu thì phi khái quát trước ri mi đi v ào chi tiết, ý ca tôi là vy ^^) đây là cách tính nhanh, nên các công thc cơ bn đưa ra (CT cũ, là CT sơ sđể lp ra CT mi đó) phi được mi người công nhn để khi mt thi gian v à giy mc ca mi người nhé. Chúng ta bt đầu: a) Sơ nhp - Đầu tiên, theo sphân chia tr ên, thì rõ ràng vic gii quyết đầu ti ên c a cta chính là d ng 3, vic có các giá tr = nhau.  Khi I 1 =I 2 , P 1 =P 2 … mà f bthiên, công thc chun: W 1 .W 2 = 2  Zc  Zl W   Vi W 1 , W 2  là W ca mch khi mch có các giá tr  I 1 =I 2 , P 1 =P 2 … = nhau ti W 1 , W 2.  -> TCT ban đầu => f 1 .f 2 = 2  Zc  Zl  f   Điu này quá d . Theo quan đim ca  tôi thì hs nào cũng l àm đk dng này, vi các bn thi ĐH li càng d , chcn các bn hiu biết 1 chút (mt gc cũng ko sao) thì làm mò cũng

Upload: quy-le

Post on 15-Jul-2015

225 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

Cách làm mới của bài tập f biến thiên cực hay! [Dành cho Thi ĐH]

TRANSCRIPT

5/13/2018 Cach Lam Moi Cua Bai Tap f Bien Thien Cuc Hay [Danh Cho Thi DH] - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/cach-lam-moi-cua-bai-tap-f-bien-thien-cuc-hay-danh-cho-thi-dh 1/5

 

 

[email protected] – Trường THPT Yên Viên SĐT: 01234610793 Một người thầy giỏi là một người thầy có thể dạy cho học tr ò của m ình hiểu những g  ì mình

biết và những g ì mọi người đã biết. V ì đó là cơ sở cho sự đổi mới và sáng tạo!!! 

Cách làm bài cực trị f biến thiên mới cực hay  Anonymous93 - [email protected]

Xin chào mọi người, xin tự giới thiệu tôi là Thư, mặc dù có thể coi là mới chân ướtchân ráo trong môn Vật lý này (học ko giỏi lắm ^^), thế nhưng, trong cuộc sống này, phát

minh hay sáng kiến th ì không phải ai cũng t ìm ra được, v ì đôi khi nó chỉ là một sự tìn

 

h cờ

hay một sự may mắn rất nhỏ nhoi mà có. Vì vậy, hôm nay tôi xin mạnh dạn giới thiệu vớimọi người một cách làm bài f biến thiên mới, hay và rất nhanh thôi (làm nhanh thì trong

30s với Hs).Đầu tiên cần phải nói trong bài này, d ĩ nhiên là việc khái quát lại các dạng bài f biến

thiên trong phạm vi từ Thi Đại Học trở xuống! (v ì chưa học ĐH nên chả biết nó học ra làm

sao, haha ^^)

- Bài thi ĐH về f  bthiên có 3 dạng: + Dạng thứ 1: f bthiên để có giá trị cực đại (Imax, Pmax, URmax), khi đó th ì Mạch

cộng hưởng (ZL=ZC).

+ Dạng thứ 2: f bthiên cho cặp ZL và ZC (Cùng là ZL=ZC nhưng cách làm khác).VD: u,i cùng pha -> 2CT: ZL1.ZC1=Z2

L2=Z2C2=L/C và ZL1 /ZL2=w1 /w2…

+ Dạng thứ 3: f bthiên để có cặp giá trị bằng nhau, I1=I2, P1=P2, UR1=UR2, (Uc Max =UL Max) và nó cũng là chủ đề chính của bài này. Cần nói ở đây là Nếu theo sự phân chianày thì đa số mọi người (có thể là 100% GV và HS) đều chia dạng f bthiên cho Uc Max vàUL Max vào dạng 1. Cách này có thể không sai, nhưng không sai không có nghĩa là đã hay

và là cách duy nhất! V ì vậy, xin phép mọi người, tôi xin đưa ra một cách mới có lẽ là rấthay, tính được cả f1, f2 của Uc Max và UL Max trong khoảng thời gian ngắn hơn cả so vớiviệc các bạn tính một f cho 1 gtrị Umax (tôi có nhờ Thầy Dũng VTN kiểm chứng, thầy đã

công nhận cách này – Nhân tiện xin cảm ơn thầy nếu thầy đọc được cái n ì, hi ^^).

Lưu ý: Nếu bạn nào cảm thấy đọc phần này quá khó hiểu, hay ko được r õ ràng lắm,vậy th ì các bạn chỉ cần đọc phần tổng quát thức tôi viết ở dưới, v ì tôi biết khi đó các bạn làhs thi ĐH! – Vì theo quan điểm của nhiều người, cách này hay nhưng khó hiểu, v ì vậy,muốn làm cho dễ hiểu th ì phải khái quát trước rồi mới đi vào chi tiết, ý của tôi là vậy ^^) 

Vì đây là cách tính nhanh, nên các công thức cơ bản đưa ra (CT cũ, là CT sơ sở để lậpra CT mới đó) phải được mọi người công nhận để khỏi mất thời gian và giấy mực của mọingười nhé. 

Chúng ta bắt đầu: a) Sơ nhập 

- Đầu tiên, theo sự phân chia tr ên, thì rõ ràng việc giải quyết đầu tiên của cta chính làdạng 3, việc có các giá trị = nhau. Khi I1=I2, P1=P2… mà f bthiên, công thức chuẩn:

W1.W2=  2

 Zc ZlW 

 

Với W1, W2 là W của mạch khi mạch có các giá trị I1=I2, P1=P2… = nhau tại W1, W2. 

-> Từ CT ban đầu => f 1.f 2=2

 Zc Zl f   

Điều này quá dễ. Theo quan điểm của tôi thì hs nào cũng làm đk dạng này, với các bạnthi ĐH lại càng dễ, chỉ cần các bạn hiểu biết 1 chút (mất gốc cũng ko sao) thì làm mò cũng

5/13/2018 Cach Lam Moi Cua Bai Tap f Bien Thien Cuc Hay [Danh Cho Thi DH] - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/cach-lam-moi-cua-bai-tap-f-bien-thien-cuc-hay-danh-cho-thi-dh 2/5

 

 

[email protected] – Trường THPT Yên Viên SĐT: 01234610793 Một người thầy giỏi là một người thầy có thể dạy cho học tr ò của m ình hiểu những g  ì mình

biết và những g ì mọi người đã biết. V ì đó là cơ sở cho sự đổi mới và sáng tạo!!! 

ra. Tại sao lại thế? Vì khi biết 1 chút th ì sẽ thấy bài có mỗi 2 gtrị, họ nhân bừa với nhau rồilấy căn là ra.

b) Nâng cao

Phần này mới đáng nói đến, với học sinh, nó khó đầu tiên là ở CT, kế đến là số xấu,bạn nào bấm máy cực nhanh cũng phải mất đến 30s là ít, chưa kể việc phân loại bài,

 

nhớCT (rất nhiều ng mắc ở phần nhớ CT rồi áp dụng nó, chứ ko phải ở tính toán trong phầnnày, vì sao? Vì CT đó khó nhớ trong đầu, phải viết ra nháp, rồi bấm mt theo nó)  

- Quy ước (Nhiều người cứ thích f1, f2 hay W1, W2, nhưng tôi thích đặt những cái g ìcó liên quan đến nhau giống nhau, giúp dễ nhớ hơn rất nhiều!)  

+ Với quy ước WC, WL là W của mạch ứng khi Uc Max và UL Max.

-> f C, f L là tần số ứng với WC, WL (Quy ước thôi, chưa có g ì mới đâu nhé)

Đến đây, có nhiều người bảo là Dạng 1 khó mà tôi lại cho là dễ nhất, không chỉ thế, lạicòn thiếu. Hơn nữa, dạng 3 này vậy là hết rồi, sao lại có thêm ý f bthiên cho Uc Max và UL

Max của dạng 1 vào đây nữa? Tôi xin trả lời luôn thế này:

- Cái tôi đang nói ở đây chính là cái thừa cái thiếu mà mọi người nghĩ! Ngày xưa, vì cóý f bthiên cho Uc Max và UL Max  trong đó nên mọi ng cho là khó. Bây giờ tôi bảo nó làkhông khó, mong mọi người theo dõi nốt nhé, nhanh thôi. Toán cấp 2 thôi mà... 

Điểm đặc biệt tr ong ý f bthiên cho Uc Max và UL Max này là tuy có 2 giá trị Umax, nhưngchúng lại = nhau, ai không tin cứ lập lại CT nhé.

BT mẫu: Cho mạch RLC nt, f bthiên, khi f=f1 thì ZL=ZC, khi f=f C thì Uc max, Khi f=f L thì UL max.

CT Chuẩn: (Ai chưa biết CM thì công nhận hộ nhé, ko thì tải cái này mà đọc nè, download ở đây

 

)

Uc Max=UL Max=22

4

.2

C  R LC  R

 LU 

 

WC= L

 R LC  2

12

là W của mạch khi UC Max

WL=

2

1

22 C  R LC 

là W của mạch khi UL Max 

ĐK có nghĩa của các biểu thức: ( L

C  R

21

2

) > 0

=> Làm nhanh, với RLC bất biến với w (hoặc f):1) Ta nhân WL và WC ở hai CT tr ên, ta có:

WC. WL= 2

2222

22

2222

22

2

2

22

2

2

1

).2(

)2(

2).2

(

2).2

1(

2

2

1

 Zc ZlW  LC C  LC  R LC 

C  R LC 

C  LC  R

 LC 

C  L L

 R

 LC 

C  R LC 

 L

 R

 LC 

(W2CH)

 Đây đúng là dạng 3 của loại tần số f biến thiên với Uc Max=UL Max, vậy ko cần nhớk ỹ thêm công thức này nữa làm gì cả! (Nhớ dễ ợt ha! ^^)

5/13/2018 Cach Lam Moi Cua Bai Tap f Bien Thien Cuc Hay [Danh Cho Thi DH] - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/cach-lam-moi-cua-bai-tap-f-bien-thien-cuc-hay-danh-cho-thi-dh 3/5

 

 

[email protected] – Trường THPT Yên Viên SĐT: 01234610793 Một người thầy giỏi là một người thầy có thể dạy cho học tr ò của m ình hiểu những g  ì mình

biết và những g ì mọi người đã biết. V ì đó là cơ sở cho sự đổi mới và sáng tạo!!! 

2) Ta đem WC và WL ở hai CT tr ên chia cho nhau, ta có :

L

C

W

W=

2

12

1

22

2

C  R LC 

 L

 R

 LC 

= )2

).(2

1(

222 C  R LC 

 L

 R

 LC  = 2

2

)2

1( L

C  R =

 L

C  R

21

2

>0 (t/m ĐK) 

(Với tất cả các Thi ĐH – Sách tham khảo đã, đang, sắp và sẽ có thì L

C  R

2

2

 luôn

 

nhỏ hơn

số 1 (Do ĐK đó), và là số đẹp, dễ tính như 0.1, 0.25, 0.75..., lợi dụng điều này, chúng ta sẽcó cách tính nhanh ha)

Cách tính nhanh: Bài tập dạng này luôn cho R=100 nên chúng ta chỉ cần t  ìm tỷ lệC/2L mà ko cần đổi đơn vị của L và C, cũng ko quan tâm đến R  (do sẽ bị rút gọn hết)đượ c bao nhiêu quy về số nhỏ hơn 1. Còn nếu bạn bảo nếu thế th ì từ bây giờ, họ sẽ cho lẻ,

khác 100 ư? Ko bao giờ, (mở rộng thôi nhé). Nếu họ cho là 90 em chẳng hạn, lấy số 92

nhân vào thôi. Lưu ý là C/2L nhé, ko phải C/L đâu a.

PTD13: R=100, L=1.59 (H), C=31.8 (uF). Tìm f L khi UL Max. Tìm f C khi UC Max.- BL: (các bạn nên viết lại nó ra giấy, đọc sẽ dễ hơn và hiểu nhanh hơn) 

C/2L=31,8/(2*1,59)=10 -> lấy nó là 0,1 (lấy nhỏ hơn 1)-> Wc /WL=1 – 0,1= 0,9=9/10

WC*WL=1/LC -> W2L=(10/9)*(1/LC)

=> WL= 148.2 (số lẻ ^-^) => f L = 148.2/2pi. -> f C= 148.2/2pi

Chú ý, cách tính nhanh theo tỷ số: Tìm Wc thì áp luôn tỉ số của thương vào tíchCòn tìm WL thì nghịch đảo tỷ số 9/10 thành 10/9 rồi áp vào CT Tích WC.WL cho nhanh, ko

cần xét xem Wc=?Wl mà đa số h/s làm. Vì vậy tính tỷ số C/2L xong th ì nhẩm đk ra tỷ số

Wc/Wl -> nhẩm đc W2

C=?W2

ch. Cái này có lẽ hơi trừu tượng, để đơn giản, m ình ra 1 VDcủa hs lớp 5: 

LVT01: Cho 2 số a,b. Biết a.b=15và a/b=5/3. Tìm a, b?

-> Nhân trái với trái, phải với phải ta đk a2=15.5/3.

Tg tự b/a=3/5. -> b2=15.3/5. Ngh ĩa là thật sai lầm khi tính từ CT a.b=15, mà phải tính

từ tỷ số a/b=5/3 th ì dễ hơn đáng kể. => Tổng kết: Các bạn chỉ cần nhớ chính xác 2 CT:

L

C

W

W= (

 L

C  R

21

2

) > 0 và WC. WL= 21 Zc ZlW 

 LC 

 

Và các bạn nhớ là tính CT thương trước, sẽ nhanh hơn khá nhiều đó, v  ì nó nhẩm đkChúng ta Sẽ  làm đk cả 2 loại bài về Uc max và Ul max trong thời gian ngắn hơn bất kỳcách làm truyền thống từ ĐH trở xuống nào!).

Bài tập phát triển: LVT02: R=29.1234, f thay đổi. Khi mạch cộng hưởng th ì có tần số f 1, khi f=f 2= 30 thì

UC max, khi f=f 3=40 thì UL max. Tìm f 1.

5/13/2018 Cach Lam Moi Cua Bai Tap f Bien Thien Cuc Hay [Danh Cho Thi DH] - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/cach-lam-moi-cua-bai-tap-f-bien-thien-cuc-hay-danh-cho-thi-dh 4/5

 

 

[email protected] – Trường THPT Yên Viên SĐT: 01234610793 Một người thầy giỏi là một người thầy có thể dạy cho học tr ò của m ình hiểu những g  ì mình

biết và những g ì mọi người đã biết. V ì đó là cơ sở cho sự đổi mới và sáng tạo!!! 

Phân tích: Nếu là học sinh kiến thức chưa vững thì sẽ thay R, f 2 và f 3 vào 2 CT:

WC= L

 R

 LC  2

1 2

WL=

2

1

22C  R

 LC 

 

Sau đó t ìm ra LC, rồi t ìm W cộng hưởng -> f cộng hưởng (mất khoảng 15 phút là í 

 

t, do

đề ra R khó, và LC chắc cũng ko đẹp, có lẽ còn chỉ t ìm được tỉ lệ giữa C và L. Mà ai làmđk cũng phải toát mồ hôi hột, nhỏ r òng ròng là ít! (^-^)

 Nhưng với cách chứng minh tr ên, chỉ cần làm như dạng 3 của bài f thay đổi là có thểlàm được dễ dàng, và còn không phụ thuộc vào R (làm trong 30s, làm xog chỉ việc rungđùi, ha ^^). Còn nếu áp dụng vào bài tính gtrị Ul max và Uc max (Cho HSG) thì tôi thiếtngh ĩ không quá 1.5 phút với đề thi b ình thường là làm đc.

LVT03: (Bài tập tổng quát). Cho mạch RLC nối tiếp, f biến thiên, R=50. Khi f=f C thì

Uc max, khi f=f L thì UL max.

a) Viết CT tính WL và WC?

Gợi ý: từ 2 CT tổng kết, thay theo kiểu tỷ lệ rồi lấy căn. Ko cần nhớ CT ban đầu nữa! 

b) L=1.59 (H). Tìm C để WL=WC A) 159/2 B) 1.59*10^-4/2 C) 1.59/2 D) Tất cả đều sai 

Gợi ý: nhớ CT thương Wc/Wl, phải nhớ cả việc nó >1. (Dấu = ko xảy ra) b) L=1.59 (H), C=31.8 (uF). Tìm Wl và Wc? (Yêu cầu tính chính xác, ko lấy xấp xỉ) 

Gợi ý: Làm giống VD trước đây, nhưng nhân thêm 25 vào L

2.

c) f C=f L=50. Tìm L và C?

Gợi ý: HS sẽ thay vào 2 CT trên. Ta sẽ lại có 1pt tích và 1pt thương với 2 ẩn là LC

(Giống tích và thương Wc, Wl). Thế nhưng ai ko chú ý ĐK sẽ sai, do cái này là bẫy ĐK. 

Trên đây chỉ là 1 vài dạng đơn giản, hệ quả của CT tr ên, chúng ta còn có thể phát triểnra vài dạng nữa để học sinh ngh ĩ nát óc ko ra, mong có ai hay ra đề KT học sinh giỏi th ìthử = cách ra vào đề thi thử cho học sinh giỏi, làm tự luận, trong 1 tiếng xem có ra ko nhé

nhé, hi hi.

(^_^)

P/s: Qua bài này, chúng ta đã thấy trong phần điện, các giá trị của cộng hưởng rất hữu ích,dường như đều có liên quan đến các giá trị đặc biệt khác trong mạch RLC nt. Vì vậy, hivọng là nếu có ai đó t ìm được cách tính Ul và Uc hay và nhanh hơn (có lẽ cũng có lq đếnCH đó) thì sẽ share cho mọi người học tập, còn riêng tôi, nó đã quá tầm của tôi roài. :D

Ninh Hiệp City, ngày 07 tháng 01 năm 2012

 Đêm trở gió… Lần đầu viết Tut, có gì sai sót mong mọi người thông cảm , he he.

L©m V¨n Th-

[email protected]

5/13/2018 Cach Lam Moi Cua Bai Tap f Bien Thien Cuc Hay [Danh Cho Thi DH] - slidepdf.com

http://slidepdf.com/reader/full/cach-lam-moi-cua-bai-tap-f-bien-thien-cuc-hay-danh-cho-thi-dh 5/5

 

 

[email protected] – Trường THPT Yên Viên SĐT: 01234610793 Một người thầy giỏi là một người thầy có thể dạy cho học tr ò của m ình hiểu những g  ì mình

biết và những g ì mọi người đã biết. V ì đó là cơ sở cho sự đổi mới và sáng tạo!!! 

(*) Tài liệu này cũng như các công thức ở  trên có thể được sử dụng, chia sẻ với mụcđích phi lợi nhuận, nhưng mong mọi người nhớ ghi tên tác giả. 

(**) Mọi thắc mắc, sai sót trong bài viết, mong mọi người góp ý. Ai chưa hiểu vấn đềnào đó trong bài viết xin liên hệ qua SĐT ở dưới. 

(***) Kết mỗi câu này:

“HỌC LÝ kHÔNG KHÓ, KHÓ LÀ HỌC AI!” DŨ NGVTN

 Danh Sö

  Xuaá

 

 t Cao

 Ñoà

 Anh Huøng

 Phoái Giai

 NhaânLàm trai đứng giữa nhân gian tr ời đất,

Dám nghĩ, dám làm, và cũng… ko dám nhận!