VI. CÁC KHÔNG GIAN MÀU:

• VI.1. Hệ thống tiêu chuẩn CIE:• Để thuận lợi cho quá trình tính toán và so sánh các màu với

nhau, người ta tìm cách thể hiện các màu bằng những con sốvà sắp xếp chúng một cách có hệ thống, trong đó mỗi màu cómột vị trí nhất định được xác định bằng 3 đại lượng: – tông màu hoặc ánh màu (H: hue or tone)– độ bão hòa hoặc độ thuần sắc (Chromaticity)– độ sáng (L: lightness)

• Hàng nghìn tông màu mà mắt ta cảm nhận được từ ánh sángmàu và chất màu được sắp xếp trong một hệ thống chuẩn củaỦy ban chiếu sáng quốc tế còn gọi là bản màu CIE(CommissionInternationale de l’Eclairage) hay tam giác màu CIE.

• CIE đã định nghĩa các màu sơ cấp chuẩn, nguồn sáng chuẩn, người quan sát chuẩn và góc quan sát chuẩn.

VI.2. Không gian màu CIEXYZ (tự đọc):

Hệ thống XYZ được xây dựng dựa trên các đường cong phản ứng của các tế bào cảm nhậnmàu sắc của mắt người.3 màu sơ cấp dựa trên 3 đường cong phản ứng của mắt nên chúngđược coi là gần bằng với 3 màu RGB.Như vậy, 3 màu sơ cấp ban đầu của hệ thống CIE cần sự thể hiện không gian với 3 trụcX,Y,Z.

VI.3. Không gian màu CIEYxy:

Không gian màu CIEYxy (tt)

VI.4. Hệ thống CIELAB:

• Để thuận lợi hơn nữa cho việc tính toánvà so sánh các màu với nhau, năm 1976 CIE giới thiệu một hệ thống sắp xếp màusắc CIELAB. Trong đó sử dụng 3 thôngsố:

• L* : độ sáng• a* : tọa độ màu trên trục đỏ - lục• b* : tọa độ màu trên trục vàng – lam

• Giao điểm của 2 trục a* và b* là điểm vô sắc (đen, ghi, trắng tùythuộc vào độ sáng).Những đoạn có cùng tông màu trong mặt phẳnga* b* nằm trong một đoạn thẳng kéo dài từ điểm trung tâm ra phíangoài.Trục độ sáng L * có giá trị từ 0 - ứng với màu đen đến 100 - ứng vớimàu trắng. Những màu có cùng độ sáng nằm trên mặt phẳng song song với mặt phẳng giấy

VI.5. Hệ thống CIELCH:• Không gian màu L*C*h* sử dụng chung biểu đồ với không gian màu L*a*b*

nhưng thay vì sử dụng trục tọa độ vuông thì nó lại sử dụng trục tọa độ hìnhtrụ.

• Trong không gian màu này L* biểu thị độ sáng giống với L* trong khônggian màu L*a*b*, C* là cường độ màu và h là góc tông màu.

• Giá trị cường độ màu C* bằng 0 ngay tại tâm và gia tăng tùy thuộc khoảngcách từ tọa độ màu đến tâm.

• Giá trị góc tông màu h được xác định khởi điểm tại trục a* và được tínhbằng đơn vị độ :

• 0o là +a* (Đỏ: Red)

• 90o là +b* (Vàng: Yellow)

• 180o là –a* (Lục : Green)

• 270o là –b* (Lam: Blue)

• Các giá trị C* và h* được xác định từ a* và b* theo công thức:

VI.6. Sự sai biệt về màu sắc trong hệthống CIELAB và CIELCH:

• Sự khác nhau giữa màu 1 và màu 2 trong hệ thống CIELAB và CIELCH được xác định thông qua các hiệu số sau:

ΔL* = L2* - L1* : sự khác nhau về độ sáng giữa 2 màuΔa* = a2* - a1* : sự khác nhau về tọa độ trên trục đỏ-lụcΔb* = b2* - b1* : sự khác nhau về tọa độ trên trục vàng-lamΔC* = C2* - C1* : sự khác nhau về độ bão hòa giữa 2 màuΔH* = H2* - H1* : sự khác nhau về tông màu giữa 2 màu

• Nếu ΔL* mang dấu + nghĩa là sự sai lệch màu theo chiều hướng sáng lênvà ngược lại

• Nếu Δa* mang dấu + nghĩa là sự lệch màu theo hướng đỏ hơn, mang dấu –nghĩa là theo hướng lục hơn

• Nếu Δb* mang dấu + nghĩa là vàng hơn, nếu mang dấu – nghĩa là theohướng lam hơn.

• Giá trị sai biệt màu sắc trong 2 hệ thống trên được tính bằng giá trị ΔE*:

• Hai màu có giá trị ΔE*>1 tương ứng với khoảng cách màu mà mắt có thểnhận biết được sự khác biệt màu sắc giữa 2 màu đó. Khoảng cách màunhỏ hơn 1 : mắt không thể nhận ra sự khác biệt màu sắc giữa 2 màu.

Ví dụ:Hãy dùng không gian màu L*a*b* và L*C*h* để thấy sự khác biệt về màu giữa2 trái táo. Dùng quả táo (1) (L*=43.31, a*=+47.93, b*=+14.12) là chuẩn để đosự khác biệt màu giữa quả táo thứ (2) (L*=47.34, a*=+44.58, b*=+15.16) vớiquả táo (1)

VI.7. Sự sai lệch màu CMC: