bursa temel eĞİtİm sonrasi karİyer daniŞmanliĞi...
TRANSCRIPT
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
M
OD
ÜL
3
DE
ST
EK
SÜ
RE
ÇL
ER
i
MESLEK
SEÇİMİ ve
ÖNEMİ
BURSA - 2016
“Geleceğiniz, geleceğimizdir…”
KİT
APÇ
IK
N
O : 11
BURSA TEMEL EĞİTİM SONRASI KARİYER DANIŞMANLIĞI PROJESİ
http://bursa.meb.gov.tr/oges
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
2
Bu kitap ve Bursa Temel Eğitim Sonrası Kariyer Danışmanlığı Projesi
kapsamında geliştirilen diğer içerikler (kitap, sunu, bülten)
Kasım 2015 - Mart 2016 tarihleri arasında
yanda belirtilen komisyon tarafından
Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü
adına yazılmıştır…
Her hakkı saklıdır…
Bursa, 2016
PROJE KOMİSYONU
VELİ SARIKAYA Bursa İl Milli Eğitim Müdürü
ARZU AYYILDIZ Bursa İl Milli Eğitim Müdür Yardımcısı
MEHMET KÖYLÜ Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Temel Eğitim Şubesi Proje Koordinatörü
KEMAL AKAR Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü Fatih Projesi İl Eğitmeni
ZAFER AĞAOĞLU Nilüfer Zekai Gümüşdiş Ortaokulu Müdürü
HÜSEYİN İCAL Osmangazi Şehit Deniz Piyade Er Tahsin Şen Ortaokulu Müdürü
YUNUS FIRAT ERKEK Yıldırım Şehit Piyade Er Rahim Keskin Ortaokulu Müdürü
İLHAN SARIGÜL Nilüfer Abdurrahman Vardar Ortaokulu Müdürü
ERHAN AĞBABA Osmangazi Hamitler Adnan Türkay Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı
ENİSE CANTAŞ Yıldırım Rehberlik Araştırma Merkezi Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı
GÖKAY MUTLU Nilüfer Zekai Gümüşdiş Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı
İBRAHİM İBRAM Nilüfer Abdurrahman Vardar Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı
GÜLŞAH ER Nilüfer Karamehmet Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı
SEVAL ULVİYE AKYOL Nilüfer Dilek Özer Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı
SERAP ÖZÜDOĞRU Nilüfer Süleyman Cura Ortaokulu Rehber Öğretmeni ve Psikolojik Danışmanı
Bursa, 2016
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
3
T.C.
BURSA VALİLİĞİ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
BURSA TEMEL EĞİTİM SONRASI KARİYER
DANIŞMANLIĞI PROJESİ
MODÜL 3
DESTEK SÜREÇLERİ
MODÜLÜ
KİTAPÇIK NO: 11
MESLEK SEÇİMİ ve ÖNEMİ
BURSA, 2016
İÇİNDEKİLER
1 MESLEK NEDİR? 4
2 MESLEKİ GELİŞİM
SÜRECİ 5
3 MESLEK SEÇİMİ NEDİR? 6
4
MESLEK SEÇİMİNDE
DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
6
5 MESLEK TANIMA
KRİTERLERİ 9
6
MESLEK SEÇİMİ ve
LİSELER ARASIDAKİ
İLİŞKİ
10
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
4
MESLEK
SEÇİMİ ve
ÖNEMİ
1 MESLEK
NEDİR?
Meslek; kişilerin
yaşamlarını
sürdürebilmeleri ve
insanlara yararlı hizmet
veya mal
üretebilmeleri için belli
bir eğitim sürecinden
geçerek kazandıkları
bilgi ve becerilere
dayalı, kuralları belli
olan iş olarak tanımlanmaktadır.
Meslek, yaşamın önemli bir bölümünü kapsayan ve yaşam
kalitesini etkileyen bir unsurdur. Bu nedenle doğru meslek seçimi
ve süreçleri konusunda bilgi sahibi olmak gelecekteki yaşam
biçiminin belirlenmesi açısından önemlidir.
Meslek sahibi olmanın temelinde aşağıdaki faktörler yatar:
a. Gizli güçleri geliştirme (Kendini gerçekleştirme)
b. Psikolojik doyum (Takdir edilme, mutlu olmak)
c. Sosyal gereksinim (Sosyal ilişkiler kurma)
d. Ekonomik kazanç
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
5
2 MESLEKİ GELİŞİM SÜRECİ
Mesleki gelişim süreci bireyin
içinde bulunduğu yaşın gelişim
özelliklerine göre çeşitli evreler halinde
yaşanır. Mesleki gelişim bir ömür boyu
sürer fakat yaşamın ilk yıllarında daha
yoğun yaşanır. Bu evreleri birlikte
inceleyelim:
Uyanış ve farkında olma evresi
okul öncesi dönem ile ilkokul dönemini
kapsar. 5-12 yaş arasında
diyebileceğimiz bu dönemde çocuk mesleklerin varlığını fark
ederken bu mesleklerin gerektirdiği ilgi ve yetenekler konusunda
az da olsa farkındalıklar kazanmaya başlar. Bu dönemin bilgi
kaynağı aile ve okul olduğundan bu farkındalıklar da merakla
sınırlıdır.
Meslekleri
keşfetme ve araştırma
evresi 12-15 yaş arasını
yani bireyin ortaokul
dönemini kapsar. Birey
bu dönemde mesleklerin
ortak yönlerini keşfeder
ve mesleklerin
gerektirdiği niteliklerin farklılıklarını anlar. Bu dönemde
meslekleri keşfetme, inceleme ve araştırma çabası söz konusudur.
Bu dönemde birey ilgi duyduğu meslekleri araştırmaya başlar,
meslek seçiminde yeteneklerin rolünü kavrar. Fakat mesleklere
olan bu ilgi daha popüler nedenlere
dayalıdır. Lise seçim sürecini de
kapsayan bu dönem yoğun derecede
meslek araştırma ve tanıma evresi
olarak da bilinir.
Karar verme evresi ise 15-18
arası yani lise dönemidir. Bu
dönemde birey artık kendi
özelliklerinin çoğunun farkına varmıştır. Buna göre kendisi ile
meslekler arasında ilişki kurmaya başlamıştır. Geleceğe yönelik
idealler oluşturan birey mesleğe yönelmeye ve mesleğe yönelik
adımlar atmaya başlamıştır.
Hazırlık evresi olarak tanımlayabileceğimiz dördüncü evre
18-23 yaş arasını kapsar. Bu dönemde birey okul hayatı ve
yaptığı etkinliklerle mesleğe hazırlanmaya başlar. Meslekle ilgili
beceriler geliştirmeye, bilgi birikimi oluşturmaya ve o alanda
mesleki tutumlar geliştirerek mesleği icra etmeye hazır duruma
gelir. Bu dönemde yine mesleği ile ilgili iş arama sürecine girer ve
mesleki kariyer planını oluşturur.
İşe yerleştirme evresi mesleki gelişim sürecinin son
evresidir. Bu evrede artık birey iş dünyasında kendine bir yer
bulur ve mesleği icra etmeye başlar. Mesleği icra etmek mesleki
gelişim sürecini sonlandırmaz, mesleki gelişim ömür boyu devam
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
6
eder. Meslekte ilerleme ve iş dünyasında statüsel olarak kendine
yer edinme bu evrenin en temel özelliklerindendir.
3 MESLEK SEÇİMİ NEDİR?
Meslek seçimi;
kişinin var olan meslekler
içinden, yapabileceğine
inandığı, kendisine maddi
ve manevi kazanç
sağlayacağını düşündüğü
mesleğe yönelmesidir.
Kişinin herhangi bir
mesleğe yönelmesini etkileyen çeşitli faktörler vardır. Bunlar:
▲ Kişinin geleceğe yönelik hayalleri, istekleri
▲ Kişinin cinsiyeti, fiziksel ve psikolojik özellikleri
▲ İlgiler, yetenekler ve zekâ
▲ Akademik başarı
▲ Öğretmenlerin, öğrencinin yetenek ve ilgilerine ilişkin
görüşleri
▲ Arkadaş çevresinin düşünceleri
▲ Ailenin beklentileri, birey hakkındaki düşünceleri
▲ Ailenin sosyo-ekonomik düzeyi
▲ Çevrenin etkisi
▲ Teknolojik, sosyal, kültürel ve endüstriyel gelişmeler
▲ Mesleğin toplumdaki konumu ve mesleğe olan talep
▲ Mesleğin gelir düzeyi
▲ Mesleğin eğitim ve kariyer imkânları
▲ Ülkenin ekonomik yapısı, iş bulma olanakları vb.
4 MESLEK SEÇİMİNDE DİKKAT EDİLECEK
HUSUSLAR
Doğru meslek
seçimi için kişinin
öncelikle kendini
tanıması, meslekler
hakkında bilgi edinmesi
ve kendi özellikleriyle
mesleklerin gerektirdiği
özellikler arasındaki
ilişkiyi kavraması önemli
ve gereklidir.
Kendini tanıma; bireyin kişilik özellikleri, ilgileri,
yetenekleri, değerleri ve sağlık durumu konusunda kendini bilme
durumudur. Farkındalık olarak da niteleyebileceğimiz bu durum
başka bir deyişle kişinin; Ben nasıl biriyim?, Karakterim nasıl?,
Davranış ve alışkanlıklarım nelerdir? , Neleri yapmaktan
hoşlanırım? gibi sorulara verdiği cevaplardır.
Kendini tanıma sürecini dört temel unsur üzerinden
sınıflandırırsak sonraki sayfada ki gibi bir tabloya ulaşabiliriz.
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
7
İLGİLERİNİZ
-Mekanik
-Ticaret
-Sosyal Yardım vb.
YETENEKLERİNİZ
-Sözel Yetenek
-Sayısal Yetenek
-Şekil- Uzay Yeteneği vb.
DEĞERLERİNİZ
-Yaratıcılık
-Liderlik
-Kazanç vb.
SAĞLIĞINIZ
-Ruhsal Yönden
-Bedensel Yönden
İlgi Nedir?
İlgi, kişileri belli faaliyetleri isteyerek yapmaya
yönlendiren içsel bir uyarıcıdır. İlgi en genel anlamıyla bir işi
yapmaya gönüllü olma, yaparken zevk alma ve başka
alternatifler arasından en çok onu tercih etme durumudur.
İlgi Alanlarınızı Nasıl Fark edersiniz?
Yetenek alanları
gibi ilgi alanları da
özellikle mesleki
doyum ve haz alma
ile yakından ilişkilidir.
İlgi alanı, neleri
yapmaktan
hoşlandığımızı
gösterir. Bu süreçte
ilgi alanına ilişkin
yoğun bir bilgi arayışı söz konusu olur. İlgi, var olan yeteneği
mükemmelleştirir ve ilgilenilen alanda karşılaşılacak zorluklarla
başa çıkmayı eğlenceli hale getirir. İlgi duyduğunuz alanda
ortalama bir yeteneğe sahip değilseniz yaptığınız işte uzun süre
ilginizi sürdürmeniz de mümkün değildir.
İlgiyle meslekler arasındaki ilişkiyi yorumlarsak aşağıdaki
maddelere ulaşabiliriz:
▲ İlgi alanınız ne kadar güçlüyse o mesleği yapmak ve
zorluklarının üstesinden gelmek konusunda o kadar güçlü
bir motivasyona sahip olursunuz.
▲ İlgi alanlarınız gideceğiniz okul ve alan seçimlerinde size
yol gösterici olur.
▲ İlgi alanlarınızı ebeveyn ve öğretmenlerinizle paylaşmanız
meslek seçiminde sizin için uygun seçenekler sunulmasını
kolaylaştırır.
▲ İlgi alanlarınızla ilişkili olduğunu düşündüğünüz meslekler
hakkında çevrenizdeki kişilerden destek alarak mesleğin
gerektirdiği becerileri detaylı olarak öğrenebilirsiniz.
▲ İlgi duyduğunuz alanda yeteneğinizin olması kişisel
gelişiminize katkıda bulunduğu gibi başarınızı yükseltir.
Ancak ilgi duyduğunuz alanda düşük yeteneğe sahip
olmanız, ilgi duyduğunuz meslekten uzaklaşmanıza neden
olur.
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
8
▲ İlgi alanlarını belirlemek için yapılandırılmış ölçekler sizin
mesleki ilgilerinizi değerlendirmenizi sağlar (Bu konuda
sitenin 3. adımı olan meslekleri tanıma basamağındaki
ölçekleri kullanabilirsiniz).
▲ İlgi duyduğunuz meslekler hakkında detaylı bilgi
almalısınız (Bu konuda sitenin 3. adımı olan meslekleri
tanıma basamağındaki ölçekleri kullanabilirsiniz).
Yetenek Nedir?
Yetenek, doğuştan getirdiğimiz ve çevreyle etkileşimle
geliştirebildiğimiz, bir davranışı öğrenebilmek için gerekli olan
yetidir. Doğuştan getirdiğimiz yetenekler öncelikle en
yakınımızdaki kişiler tarafından fark edilir, desteklenir ve uygun
eğitim ortamlarında en üst seviyeye çıkarılır.
Yeteneklerinizi Nasıl
Fark edersiniz?
Her bireyin
kendine özgü
yetenekleri vardır.
Yetenekler de
insanlar kadar
çeşitlidir. Yetenekler
doğuştan
getirdiğimiz yetiler olduğundan büyük bir kısmı erken yaşta
ortaya çıkar. Tam bu noktada aile ve okul büyük önem arz eder.
Aile ve okul tarafından fark edilen yetenekler doğru koşullarda
desteklenirse gelişebilir. Fakat yeteneklerin dışavurumuna ilişkin
bir ortam oluşturulmamışsa bu yetenekler gizli kalabilir.
Yetenek ve meslek arasındaki ilişkiyi yorumlarsak
aşağıdaki maddelere ulaşabiliriz:
▲ Yeteneklerimiz çoğunlukla en yakınlarımız tarafından dile
getirilir. “Müthiş bir çizim yeteneği var (geleceğin
ressamı), matematikte her problemi çözüyor, müthiş bir
kavrama gücü var (geleceğin mühendisi), fen bilimlerine
karşı çok ilgili ve insanlarla çok güçlü iletişim kuruyor
(geleceğin doktoru) vb.”
▲ Derslerde gösterdiğiniz akademik başarı ve
öğretmenlerinizin sınıf içi gözlemleri yetenek alanlarınız
hakkında bilgi verir. Örneğin fen ve ilgili derslerde (Fizik,
kimya, biyoloji) gösterdiğiniz akademik başarı biyoloji,
fizik, kimya, eczacılık, diş hekimliği vb. meslek alanlarının
istediği yetenek alanlarıyla bağlantılıdır.
▲ Güzel sanatlar (Resim-Müzik), spor lisesine girmek için bu
alanlarla ilgili özel yeteneklere sahip olmanız gerekir.
Yeteneklerinizi fark etmek ve geliştirmek için resim, müzik
ve beden eğitimi öğretmenlerinizden destek alabilirsiniz.
▲ Mesleklerin gerektirdiği yetenek alanlarını çevrenizdeki
meslek sahibi kişilerle konuşabilir ve onlardan mesleğin
istediği yetenek alanları hakkında bilgi alabilirsiniz.
▲ Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Askeri Liseler, Anadolu
İmam Hatip Liseleri, Güzel Sanatlar Lisesi, Spor Lisesi,
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
9
Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri’nin kuruluş amaçları,
ders programları, alan ve dalları, okullara kabul şartları ile
bu okulların hangi yetenekleri istediğini anlamak için
okulunuzdaki rehberlik servislerine başvurabilirsiniz.
▲ Yetenek alanlarını belirlemek için yapılandırılmış ölçekler
sizin mesleki yeteneklerinizi değerlendirmenizi sağlar.
▲ Hobileriniz yeteneklerinizi
geliştirmeniz için eşsiz fırsatlar
sunar ve bazen hobileriniz
mesleğiniz olur. Çevrenizde
Gençlik ve Spor Bakanlığı’na
bağlı spor kulüpleri,
belediyelerin çatısı altında
hizmet veren tiyatro, sinema, öykü atölyeleri vb. kurslar
ileride seçeceğiz meslekler için yetenekleri geliştirmenize
yardımcı olurlar. Örneğin; yükseklere tırmanmayı ve
doğada bulunmayı seviyorsanız, gireceğiniz dağcılık
kulübü vereceği eğitimlerle yetenek alanlarınızı en üst
seviye çıkarırken, Türkiye Dağcılık Federasyonu’nun
verdiği ileri eğitimler sonunda yeni yeteneklerin
yetiştirilmesi için antrenör ve/veya endüstriyel dağcılık
(yüksek katlı binalarda, baraj ve köprü inşaatlarında
çalışan dağcılar) mesleğini seçebilirsiniz.
▲ Türkiye İş Kurumu’nu (İŞKUR) http://e-
ogrenme.iskur.gov.tr/ ve Türkiye Mesleki Yeterlilik
Kurumu’nu http://portal.myk.gov.tr/ inceleyerek
mesleklerin gerektirdiği yetenek alanı hakkında bilgi
edinebilirsiniz.
Değer Nedir?
Mesleki anlamda değer kavramı; bireyin kişisel değerlerine
ve beklentilerine uygun mesleğe yönelmesini ifade eder. Kişisel
değerlerin oluşmasında aile yapısı, içinde yaşanılan kültürün
mesleklere ve cinsiyete dayalı algılamaları, medya vb. etkilidir.
Örneğin seçeceği meslek bazı kişiler için saygınlık elde
etmeyi ön plana koyarken; bazıları için yüksek gelir elde etmeyi
ön plana alır. Kişiler için liderlik, düzenli yaşam, sosyal ilişkiler,
yaratıcılığını kullanma gibi değerler meslek seçimini etkileyen
önemli faktörlerdir.
Değerler, bireyin gelecekteki yaşam tarzının
belirlenmesinde dönüm noktasıdır. Bu nedenle kendi kişisel
değerlerini tanıma ve bunlara uygun mesleklere yönelme kişinin
hem yaşam kalitesini hem de mesleki doyumunu artıracaktır.
Sağlık
Mesleklere ilgi ve yeteneğinizin olması meslek seçimi için
gerekli ama yeterli değildir. Fizyolojik ve ruhsal sağlığınız meslek
seçiminizi sınırlandırabilir. Örneğin; insan ilişkileri çok güçlü ve
hizmet sektörüne yeteneği olan bir öğrencinin garsonluk
mesleğinde başarılı olması muhtemeldir. Ancak sağlık sebebinden
dolayı (düztaban olmak gibi) mesleğin gerektirdiği uzun süreli
ayakta kalma durumu onun bu mesleği etkili bir biçimde yerine
getirmesini zorlaştıracaktır.
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
10
5 MESLEK TANIMA KRİTERLERİ
Meslek seçiminden önce meslekleri tanımaya yönelik
aşağıdaki sorulara cevap bulmanız önemli ve gereklidir.
▲ Mesleğe sahip olmak için gereken özellikler (yetenekler,
ilgiler, fiziksel, psikolojik ve kişilik özellikleri vb.)
▲ Mesleğin gerektirdiği eğitim (Mesleki ve teknik eğitim,
sertifika ve yeterlilik eğitimleri, üniversite eğitimi, dil
eğitimi vb.)
▲ Mesleğin çalışma ortamı (Çalışma yeri, saati) ve çalışma
biçimi (gece-gündüz çalışma, nöbet tutma, evden uzun
süreli ayrılma gerekliliği vb.)
▲ Mesleğe giriş koşulları (Mesleki yeterlilik sınavları)
▲ Meslekte ilerleme ve iş bulma olanakları
▲ Mesleğin olumlu ve olumsuz yönleri
▲ Kazanç durumu vb. birçok faktör hakkında bilgi sahibi
olmayı gerektirir.
6 MESLEK SEÇİMİ ve LİSELER ARASIDAKİ İLİŞKİ
Meslek seçimi ile lise seçimi arasında tamamen belirleyici
olmasa da güçlü sayılabilecek bir ilişki söz konusudur. Temel
eğitimin son sınıfında olan bir öğrenci yerleşeceği okulları tercih
ederken bir anlamda ileride seçeceği mesleğe de bir adım
yaklaşmış olur.
Gelecekte planladığınız
mesleğe uygun lise eğitimi almak
önemli bir husustur. Bilindiği üzere
birçok meslek için alt yapı eğitimleri
veren lise türleri vardır. Bunların
başında Mesleki ve Teknik Anadolu
Liseleri gelmektedir. Mesleki ve
Teknik Anadolu Liselerinde 10. sınıfta meslek alanı, 11. sınıfta dal
seçimi yapılmaktadır. Makine teknolojilerinden, bilişime,
aşçılıktan seramiğe birçok meslek alanında eğitim verilmektedir.
Meslek eğitimine lise aşamasında başlamak isteyen öğrenciler için
Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri özellikle mesleğini belirlemiş
öğrenciler için doğru bir lise tercihi olmuş olur. Bunun yanı sıra
yine meslek eğitimini lise aşamasında almak isteyen öğrenciler
için meslek eğitim merkezleri de önemli avantajlar sunar.
Seçilecek lise türü kariyer
planlaması için önemli bir
adımdır. Lise türü, ÖSYM’nin
yaptığı Yükseköğretime Geçiş
Sınavı (YGS) ve Lisansa
Yerleştirme Sınavları (LYS)
sonrasında meslek eğitiminin
alınacağı önlisans, açıköğretim ve
lisans programlarına yerleşmek için çeşitli avantajlar sağlar.
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
11
Örneğin 2016 ÖSYS kılavuzuna göre Teknoloji Fakülteleri,
Sanat ve Tasarım Fakülteleri, Turizm Fakültelerine Mesleki ve
Teknik Anadolu Liseleri öğrencilerine ayrılan kontenjanlarına
(M.T.O.K) sadece Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi
alan/dallarından mezun olan öğrenciler yerleştirilir. Öğrenciler
ÖSYM tarafından yapılan YGS ve LYS sınavlarından yeterli puan
aldıklarında Yükseköğretim Lisans Programlarına tercihleri
doğrultusunda yerleştirilir.
Yine, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun
olan öğrenciler, istedikleri takdirde bitirdikleri programın
devamı niteliğinde veya buna yakın programların uygulandığı,
öncelikle kendi Mesleki ve Teknik Eğitim Bölgesi (METEB)
içindeki, daha sonra da bölgesi dışındaki meslek yüksekokulu ve
açık öğretim ön lisans programlarına sınavsız olarak
yerleştirilmektedir. METEB, bir veya daha fazla meslek
yüksekokulu ile öğretim programları bütünlüğü ve devamlılığı
içinde ilişkilendirilmiş mesleki ve teknik ortaöğretim
kurumlarından oluşan eğitim bölgesidir.
Bir örnek daha verirsek Anadolu İmam Hatip Lisesi
öğrencileri sınavsız geçiş hakkıyla 2 yıllık ilahiyat ön lisans
programlarına yerleşebilmektedirler.
Görüldüğü gibi seçilecek lise ile gelecekte tercih edilecek
meslek arasında önemli bir ilişki söz konusudur. Bu nedenle
temel eğitimde öğrenciler hem lise türlerini hem de meslekleri
tanımalıdır.
Kariyer planı
yaparken uzaktan yakına
düşünerek basamak
basamak değerlendirme
yapılmalıdır. Öncelikle
öğrenci kendi ilgi ve
yeteneklerini ve meslekleri
tanımalıdır.
Kendi ilgi ve
yetenekleri ile mesleğin
özellikleri arasında ilişki
kurarak kabaca yatkınlığı olan meslek gruplarını belirlemelidir.
Diyelim ki bir 8. sınıf öğrencisi bu değerlendirmeyi yaparak
gelecekte iktisat, işletme ve ekonometri gibi mesleklere yatkınlığı
olduğuna karar verdi. Bu aşamadan sonra öğrenci bu mesleklere
ulaşmak için uygun olan lise türlerini belirlemelidir. Bu
mesleklere birçok lise türünden ulaşabilir fakat Mesleki ve Teknik
Anadolu Liseleri başka avantajlar sunar. Bu lise türü bu
mesleklerle ilişkili olan ticaret, dış ticaret, muhasebe, bilgisayarlı
muhasebe gibi altyapı eğitimi vermektedir.
Diyelim ki öğrenci mesleki ve teknik Anadolu lise türünde
karar kıldı. Bu durumda öğrencinin yapması gereken şey bu lise
türündeki okulları tanıyarak doğru okula karar vermektir.
Öğrenci artık hedefini belirlediği için buna yönelik merkezi ortak
sınav hazırlıklarını yapmalıdır. Bu sistem bu öğrencinin uzaktan
yakına sistemi ile doğru bir kariyer planı yaptığını gösterir.
DESTEK SÜREÇLERİ MODÜLÜ
BURSA İL MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ
12
KAYNAKÇA
Adair, J. (2003). Etkili Motivasyon. İstanbul: Babıali Kültür
Batlaş, Acar. (2007).Üstün Başarı. İstanbul: Remzi Kitabevi
Batlaş, Acar. (2015). Akılsız Duyguların Cezasını Kararlar Çeker. İstanbul: Remzi
Kitabevi
Batlaş, Acar. (2012). Hayalini Yorganına Göre Uzat. İstanbul: Remzi Kitabevi
Baltaş, A ve Baltaş, Z. (2005).Stres Ve Başa Çıkma Yolları. İstanbul: Remzi
Kitabevi
Baltaş, Z. (2016). Ah Bu Öğrenme. İstanbul: Remzi Kitabevi
Bacanlı, H. (2005). Gelisim ve Öğrenme, Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım
Bird, P. (2011). Herkes İçin Zaman Yönetimi. İstanbul : Optimist
Cücenoğlu, D. (2000). İnsan İnsana. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Delen, F. (2016). Süper Hafıza Teknikleri. İstanbul: Yediveren Kitabevi
Demir, M. ve Demir M. (2012) Etkin Öğrenme İçin Hafıza Teknikleri. İstanbul :
Vizyoner Yayıncılık
Değirmenci, Y. (2006) Başarmak İçin Zaman Yönetimi. İstanbul : Zambak
Doğru , P ve Üzümcü, T.E (2014). Kendin Ol, Hayatı Keşfet. İstanbul: Remzi
Kitabevi
Dumont, T. (2013). Konsantrasyonun Gücü. İstanbul: Tutku Kitabevi
Erdoğan, İ. (2006). 99 Sayfada Verimli Ders Çalışma. İstanbul: İş Bankası Kültür
Yayınları
Gün, N. (2011). Amaç Belirlemenin Gücü. İstanbul : Kuraldışı Yayınları
Keskin, T. (2016). Hafıza Teknikleri. İstanbul: Tutku Kitabevi
Kolektif. (2014). Öğrenme ve Motivasyon Psikolojisi. İstanbul: Türkiye
Enformasyon Bürosu Yayınları
Madi, B. (2011). Öğrenme Beyinde Nasıl Oluşur?. İstanbul: Efil Yayınevi
Oktaylar, H. C. (2006). KPSS Eğitim Bilimleri Sınava Hazırlık Kitabı. Ankara: Yargı
Yayınevi
Özakpınar, Y. (2001). Verimli Ders Çalışmanın Psikolojik Koşulları. İstanbul:
Epsilon Yayınları
Özer, K. (2007). Kaygı - Sınanma Duygusuyla Baş Edebilme. İstanbul: Sistem
Yayıncılık.
Özer, K. (2008). İletişimsizlik Becerisi. İstanbul: Galata Yayıncılık
Özmen, E. (2011) . Kendini Tanıma Rehberi. İstanbul: Psikoloji/Psikiyatri kitapları
yayınları
Özyürek, R. (2013). Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Kuramları. İstanbul : Nobel
Akademik Yayınları
Roland, V. (2015). Okulda Motivasyon. İstanbul : Anı Yayınları
Roesch, R. (2007). Yoğun İnsanlar İçin Zaman Yönetimi. İstanbul : Beyaz
Yayınları
Selçuk, Ziya. (2004). Gelişim ve Öğrenme. İstanbul: Nobel Yayınları
Senemoğlu, N. (2005). Gelişim Öğrenme ve Öğretim, Ankara: Gazi Kitapevi,
Shapiro, F. (2012). EMDR Terapisi Teknikleri ile Acı Anıları Silmek. İstanbul :
Kuraldışı Yayınları
Şeker, B. (2012). Metitasyon Motivasyon. İstanbul: İmaj
Tekin, H.. (2004). Eğitim de Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi
Telmol, C. (2011). Başarıya Giden Yolda Meslek Seçimi. İstanbul: Epsilon Yayınları
Yavuzer, Haluk. (2011). Ana-Baba Okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi
Yılmaz, H. (2003). Gençler bu kitap Sizin için. İstanbul: Çizgi Kitabevi
Yeşilyaprak, B. (E) (2011). Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı. Ankara :
Pegem Akademi Yayınları
http://tead.med.ege.edu.tr/Dosyalar/29/EUTF-SoruBank-CSS-
ACIKLAMALARv2012.pdf
http://oguzcetin.gen.tr/coktan-secmeli-dersler.html
http://tip.kocaeli.edu.tr/docs/soru_hazirlama.pdf
http://kayseri.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_09/27124124_soru_hazirlama_t
eknikleri.pdf
http://www.iskur.gov.tr/
http://mesbil.meb.gov.tr/
http://mbs.meb.gov.tr/
http://dogm.meb.gov.tr/
http://mtegm.meb.gov.tr/
http://ogm.meb.gov.tr/
http://odsgm.meb.gov.tr/
http://orgm.meb.gov.tr/
http://ttkb.meb.gov.tr/
http://tegm.meb.gov.tr/
http://www.eba.gov.tr/
http://simple-fix.blogspot.com.tr/2007/01/tips-to-improve-concentration.html