bunebriv da socialur garemoze zemoqmedebis … iii -geo_new99.pdfda samseneblo nagvis saboloo...
TRANSCRIPT
saqarTvelos regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministros
saxelmwifo saqveuwyebo dawesebuleba
saqarTvelos saavtomobilo gzebis departamenti
bunebriv da socialur garemoze zemoqmedebis marTvis CarCo dokumenti mesame Sidasaxelmwifoebrivi da adgilobrivi
gzebis proeqtis gansaxorcieleblad
Tbilisi 2014
2
1. Sesavali
saqarTvelos kargad ganviTarebuli sagzao qseli gaaCnia, magram
Sidasaxelmwifoebrivi da adgilobrivi gzebis umravlesoba dazianebulia
finansuri saxsrebis uqonlobis da klimaturi pirobebis gamo.
saqarTvelos mTavrobis gadawyvetilebiT didi odenobis Tanxebi
moxmardeba gzebis reabilitacias, radgan maT mniSvnelonavi roli
ukaviaT saqarTvelos ekonomikur ganviTarebaSi. msoflio banki
ramodenime wlis ganmavlobaSi daxmarebas uwevs saqarTvelos mTavrobas
aRmosavleT-dasavleT Cqarosnuli avtomagistralis reabilitaciaSi iseve
rogorc Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi mniSvnelobis gzebis
reabilitaciaSi. vinaidan pirveli Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi
mniSvnelobis gzebis reabilitaciis proeqti warmatebiT dasrulda, da
SLRP II dasrulebis pirasaa, unda daiwyos axali SLRP III.
Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi mniSvnelobis gzebis
reabilitaciis proeqtebis ganxorcielebis ganuwyveteli seria
dasabuTebulia mniSvnelovani socialuri da ekonomikuri zegavleniT,
rac moicavs skolebTan, samedicino dawesebulebebTan da maRazebTan
misasvleli gzebis gaumjobesebas; mcire biznesisa da turizmis
ganviTarebis xelSewyobas; droebiTi da mudmivi samuSao adgilebis
Seqmnas, da aS. - yovelive es Seamcirebs SeWirvebuli mosaxleobis
migracias.
SLRP III proeqtis SemuSavebis mizania saproeqto gzebis momxamreblis
xarjebis Semcireba da Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi
mniSvnelobis gzebis aqtivebis marTvis mdgradobis gaumjobeseba.
proeqti mocavs Semdeg komponentebs:
komponenti 1: Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi mniSvnelobis gzebis
reabilitacia da gaumjobeseba. es komponenti daafinansebs (1)
Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi mniSvnelobis gzebis
reabilitacias, da (2) samSeneblo samuSaoebis zedamxedvelobisa da
dizainebis momzadebis sakonsultacio momsaxureobebs.
qve-komponenti 1.1: Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi
mniSvnelobis gzebis reabilitacia da gaumjobeseba. es qve-
komponenti daafinansebs Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi
mniSvnelobis gzebis reabilitacias da gaumjobesebas, sul
200 km gza (53 km adgilobrivi gzebi da 147 km
Sedasaxelmwifoebrivi gzebi). sagzao moZraobis usafrTxoebis
auditi gaTvaliswinebuli iqneba proeqtirebis procesSi
3
dasawyisidanve da moZraobis usafrTxoebis auditis
rekomendaciebi ganxorcielebuli iqneba rogorc mTliani
kontraqtis sareabilitacio samuSaoebis ganuyofeli nawili.
qve-komponenti 1.2: zedamxedvelobisa da proeqtirebis
sakonsultacio momsaxureobebi. daaxloebiT 90 km sagazo
monakveTebisaTvis proeqti momzadebulia an muSavdeba SLRP II
da kaxeTis regionuli gzebis gaumjobesebis proeqtis (KRRIP)
farglebSi. es qve-komponenti daafinansebs darCenili
proeqtis samuSao programis detalur proeqtebs (daaxloebiT
110 km) mesame Sidasaxemwofoebrivi da adgilobrivi
mniSvnelobis gzebis reabilitaciis proeqtis farglebSi da
sxva axali gzebis proeqtebs, da samSeneblo samuSaoebis
zedamxedvelobas.
komponenti 2: adgilobrivi da Sidasaxlemwifoebrivi gzebis menejmentis
potencialis zrda da gaumjobeseba. es komponenti miznad isaxavs (1)
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministros da
municipalitetebis potencialis gazrdas adgilobrivi gzebis
mdgradi marTvis kuTxiT da (2) saavtomobilo gzebis departamentis
potencialis gaZlierebas Sidasaxelmwifoebrivi gzebis menejmentis
kuTxiT.
komponenti 3: moZraobis usafrTxoebis teqnikuri daxmareba. es komponenti
gamoiyenebs usafrTxoebis sistemis midgomebs (e.i. inJineria,
ganaTleba, saaRsRuleblo da sagangebo samsaxurebi) da
daafinansebs programas "usafrTxo sofeli" imereTis regionis sam
adgilobriv gzaze, romelTa reabilitacia unda moxdes aRniSnuli
proeqtis farglebSi.
proeqtis farglebSi moqmedebs msoflio bankis usafrTxoebis ori
politika: OP/BP 4.01 bunebrivi garemos Sefaseba da OP/BP 4.12
aranebayoflobiTi gansaxleba. msoflio bankis OP/BP E4.01 dokumentis
Tanaxmad, proeqti garemosdacviTi kuTxiT klasificirdeba rogorc “b”
kategoriis mqone. vinaidan proeqtiT gaTvaliswinebuli RonisZiebebis
gansaxorcieleblad qarTuli erovnuli kanonmdeblobiT proeqtisaTvis
bunebrivi garemos saTanado Semowmeba moTxovnili ar aris, msoflio
bankis politika moiTxovs, rom Sefasdes da menejmenti gaewios SLRP-III
Tan dakavSirebul garemosdacviT da socialur riksebs. am moTxovnebis
dasakmayofileblad, momzadda winamdebare bunebrivi da socialuri
garemos menejmentis CarCo dokumenti, romelic moicavs proeqtis
Sesabamis bunebrivi garemos menejmentis ZiriTad principebs da adgil-
specifikuri garemosdacviTi RonisZiebebis gansaxorcieleblad saWiro
4
saxelmZRvanelo miTiTebebs rogorc individualuri investirebisTvis, ise
sajaro prezentaciisa da dainteresebul mxareebTan proeqtis SesaZlo
gavlenis Sesaxeb konsultaciebis mizniT.
msoflio bankis OP/BP 4.12-is Tanaxmad momzadda gansaxlebis politikis
CarCo dokumenti, sadac gansazRvrulia samarTliani kompensaciis
ZiriTadi principebi proeqtis ganxorcielebis Sedegad zemoqmedebis qveS
moqceuli pirebis mier sakuTrebis an nebismieri aqtivebis gamoyenebis
uflebis aranebayoflobiTi daTmobisTvis. aRniSnuli individualuri
investiciebisTvis SemuSavdeba adgil-specifikuri gansaxlebis samoqmedo
gegmebi, romelTa mosamzadeblad gamoyenebuli iqneba msoflio bankis
OP/BP 4.12. miuxedavad imisa, rom msgavsi SemTxvevebi SesaZloa iSviaTi
iyos, maTi saTanado regulirebisTvis unda arsebobdes dagegmili
RonisZiebebi, saWiroebis mixedviT.
2. msoflio bankis saxelmZRvanelo principebi bunebrivi da socialuri
garemos menejmentis Sesaxeb
2.1 ZiriTadi principebi
msoflio bankis mier dafinansebuli yvela proeqti unda akmayofilebdes
msoflio bankis bunebrivi garemosa da socialur saxelmZRvanelo
principebs. saxelmZRvanelo principebis mizania garemosdacviTi da
socialuri sakiTxebis ganxilvis procesis danergva, raTa
uzrunvelyofil iqnas msoflio bankis sesxis farglebSi dafinansebuli
programebis garemosdacviTi da socialuri TvalsazrisiT
mizanSewoniloba, im saxiT SemuSaveba, rom daakmayofilos rogorc
Sesabamisi normatiuli moTxovnebi, aseve bankis instruqciebi da ar
gamoiwvios bunebriv garemosTan, janmrTelobasTan an usafrTxoebasTan
dakavSirebuli mniSvnelovani riskebi an socialuri zegavlenis da
riskebis gazrda dainteresebul mxareTa mimarT.
msoflio bankisTvis prioritetulia proeqtis imgvarad SemuSaveba, rom
programis yvela etapze asaxavdes maspinZeli qveynis sazogadoebis
CarTulobis Sedegebs, sadac saxelmwifo interesebi kerZo biznes da
samoqalaqo sazogadoebis interesebTan iqneba Serwymuli. am mizniT,
regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis saministros
saavtomobilo gzebis departamentma, romelic aris
Sidasaxelmwifoebrivi da adgilobrivi gzebis III proeqtis
ganmaxorcielebeli uwyeba, unda uzrunvelyos rom individualuri
5
investiciebisTvis SemuSavebuli adgil-specifikuri garemosdacviTi
menejmentis gegmebi da gansaxlebis samoqmedo gegmebi moicavdes
zemoqmedebis qveS moqceul mxareebTan konsultaciebsa da sajaro
ganxilvebs.
msoflio banki aRiarebs maspinZeli qveynis mier kompaqtis flobis
principebs, maT Soris maspinZeli qveynis pasuxismgeblobas bunebriv da
socialur garemoze negatiuri gavlenis Semarbilebel zomebTan
mimarTebaSi. aqedan gamomdinare, bankis mier dafinansebuli proeqtebi
unda akmayofilebdes maspinZel qveyanaSi moqmed kanonebs, wesebsa da
standartebs, iseve rogorc im moTxovnebs, romelTa Tanaxmad maspinZel
qveyanas gaaCnia valdebulebebi saerTaSoriso SeTanxmebis farglebSi.
miuxedavad imisa, rom qarTuli kanonmdeblobis Tanaxmad
Sidasaxelmwifoebrivi da adgilobrivi gzebis III proeqtiT
gaTvaliswinebuli RonisZiebebis gansaxorcieleblad ar moiTxoveba
garemosdacviTi Sefaseba, eqspertiza da nebarTvebi, nebismieri sxva tipis
wesebi, normebi an standartebi, romelic SesaZloa exebodes proeqtis
ganxorcielebis sxvadasxva aspeqtebs, daculi da dakmayofilebuli unda
iqnas.
2.2 mciremaStabiani sagzao samSeneblo an sareabilitacio proeqtebis
garemosdacviTi menejmenti
miuxedavad imisa, rom Sidasaxelmwifoebrivi da adgilobrivi gzebis III
proeqtis farglebSi sareabilitacio individualuri sagzao monakveTebis
savaraudo CamonaTvali SesaZloa proeqtis mimdinareobisas ganaxldes da
im faqtis miuxedavad, rom detaluri saproeqto dokumentacia ar aris
dasrulebuli samuSao programaSi amJamad miTiTebuli yvela
monakveTisTvis, winaswar cnobilia momavali samuSaoebis xasiaTi,
maStabi da potenciuri gavlena. mcire sagzao sareabilitacio proeqtebis
farglebSi mosalodneli negatiuri gavlena tipiuria da TiTqmis
msgavsia dagegmili yvela individualuri investiciisaTvis. amdenad,
mciremaStabiani sagzao samSeneblo an sareabilitacio proeqtebis
garemosdacviTi menejmentis kiTxvari, romelic Tan erTvis aRniSnul
CarCo-dokuments, gamoyenebuli iqneba SLRP-III -s farglebSi
dafinansebuli samuSaoebis umetesobisaTvis rogorc adgil-specifikuri
garemosdacviTi menejmentis samuSaoebis dagegmvis, ganxorcielebisa da
monitoringis instrumenti. proeqtSi Semavali TiToeuli sagzao
monakveTisTvis Sesavsebi kiTxvarebi unda moicavdes: saproeqto ubnis
mokle aRweras, dagegmili samuSaoebis teqnikur monaxazzs, amgvari
6
samuSaoebis Sedegad bunebriv da socialur garemosTan asocirebul
mosalodnel riskebs, maTi Semcirebis RonisZiebebs da am RonisZiebebis
gatarebis monitoringis gegmas. garemosdacviTi menejmentis Sevsebuli
kiTxvarebi eqvemdebareba msoflio bankis mier ganxilvasa da damtkicebas.
garemosdacviTi da socialuri gavlenis Sefasebis Catareba
savaldebuloa minimum erT maRali riskis mqone sagzao monakveTze,
romelic Sedis SLRP-III-is samuSao progrmaSi, es gaxlavT bakurcixe-
gurjaanis SemovliTi gza. garemosdacviTi da socialuri gavlenis
Sefasebis angariSis monaxazi Tan erTvis am CarCo-dokuments.
2.3 sajaro Sexvedrebi
bunebrivi da socialuri garemoze zemoqmedebis CarCo dokumentis
samuSao versia qarTul da inglisur enebze ganTavsebulia saavtomobilo
gzebis departamentis (sgd) veb gverdze da proeqtiT dainteresbuli
mxareebis mier warmodgenili iqna komentarebi. departamentma unda
uzrunvelyos adgil-specifikuri garemosdacviTi menejmentis gegmebisa
da bunebriv da socialur garemoze zemoqmedebis Sefasebis angariSebis
sazogadoebisTvis gacnoba media saSualebebiT; miawodos zemoqmedebis
qveS moqceuli adgilobriv mosaxleobas es dokumentebi maTTvis
mosaxerxebeli formiT. aseve dainteresebul mxareebTan unda moawyos
sakonsultacio Sexvedrebi da maTi mosazrebebi gaiTvaliswinos
garemosdacviTi menejmentis gegmebisa da bunebrivi da socialuri
garemoze zemoqmedebis Sefasebis angariSebis saboloo versiebSi. unda
momzaddes da Seinaxos am sakonsultacio Sexvedrebis oqmebi.
2.4 monitoringi
garemosdacviTi da socialuri monitoringi iqneba sgd-s mier
Sidasaxelmwifoebrivi da adgilobrivi gzebis III proeqtiT
gaTvaliswinebul samuSaoebze teqnikuri zedamxedvelobis ganuyofeli
nawili. sgd pasuxismgebeli iqneba yvela moqmedi samuSao ubnidan
bunebriv da socialur garemosTan Sesabamisobis amsaxveli
dasuraTebuli yovelTviuri angariSebis warmodgenaze. adgil-specifikur
monacemebze dayrdnobiT unda momzaddes bunebrivi garemosa da
socialuri menejmentis ganxorcielebis angariSebi, rac unda daerTos
msoflio bankisaTvis gasagzavn proeqtis zogadi mimdinareobis
7
angariSebs. nebismieri saxis katastrofebi, gauTvaliswinebeli
SemTxvevebi, moulodnelad aRmocenebuli garemosdacviTi sakiTxebi an
specifikuri xasiaTis problemebi dauyovnebliv unda ecnobos msoflio
banks, regularuli angariSgebis grafikis ganurCevlad.
3. saqarTvelos regionuli ganviTarebisa da infrastruqturis
saministros saavtomobilo gzebis departamentis (sgd) mier gamoyenebuli
garemosdacviTi da socialuri usafrTxoebis procedurebi
sgd pasuxismgebelia jerovnad gamoiyenos garemosdacviTi da socialuri
usafrTxoebis RonisZiebebi. sgd-s mier garmosdacviTi da socialuri
usafrTxoebis RonisZiebebis dacva unda iTvaliswinebdes, rom (i) yvela
sareabilitacio sagzao monakveTisaTvis arsebobdes damakmayofilebeli
adgil specifiuri garemosdacviTi menejmentis gegmebi da bunebrivi
garemosa da socilauri zemoqmedebis Sefasebis angariSebi da saWiroebis
SemTxvevaSi gansaxlebis samoqmedeo gegmebi (gsg); (ii) arsebobdes saWiro
nebarTvebi nagvis/narCenebis mosaTavseblad, qvis samtexlosaTvis da
karierebisaTvis, asfaltis/betonis qarxnis muSaobisaTvis, da aS
saWiroebidan gamomdinare; (iii) adgil specifiuri gmg-ebSi da gsg-ebSi
gaTvaliswinebuli Semamsubuqebeli RonisZiebebis saTanado gamoyeneba
samuSaoebis mimdinareobisas da maTi dasrulebisTanave; da (iv) Sromis
usafrTxoebis kanonis dacva iseve rogorc moZraobis usafrTxoebisa da
fexiT mosiaruleTa moZraobis usafrTxoebis dacva samSeneblo moedanze
da mis SemogarenSi.
am standartebis dasakmayofileblad sgd-m unda SeimuSavos adgil
specifiuri bunebrivi da socialuri garemoze zemoqmedebis Sefasebis
angariSebi, saWiroebisamebr, da gmg-ebi yvela im sagzao
monakveTebisaTvis, romlebic SeirCa sareabilitaciod, uzrunvelyos gmg-
ebis CarTva sareabilitacio samuSaoebis satendero dokumentebSi da maTi
gaTvaliswineba samuSaoebis kontraqtebSi, SeinarCunos samuSaoebis
garemosdacviTi monitoringis efeqturi meqanizmi. sgd SeZlebs am
funqciebis ganxorcielebas gansaxlebisa da garemos dacvis
sammarTvelos meSveobiT, romelic Sedgeba Sesabamisi ganaTlebiT da
profesiuli unar-CvevebiT dakompleqtebuli Tormeti TanamSromlisgan,
aseve saerTaSoriso gamocdilebis mqone konsultantebis daxmarebiT,
romlebic daqiravebuli arian teqnikuri zedamxedvelobisTvis. es
RonisZiebebi gamiznulia sgd-s gadaudebeli zogadi institucionaluri
saWiroebis dasakmayofileblad, aseve imisaTvis, rom uzrunvelyofili
iqnas sgd-s mier SLRP III-isa da sxva mimdinare samuSaoebis Seuferxebeli
8
ganxorcieleba bankis mxardaWeriT. sgd-m unda ganaxorcielos
garemosdacviTi menejmentis gegmasTan dakavSirebiT warmodgenili
angariSebis garemosdacviTi Sesabamisobisa da Sesrulebis monitoringi
da Sefaseba. politikis ganxorcielebis, Sesrulebisa da efeqturobis
monitoringi iqneba daqiravebuli inJinrebis/konsultantebis
pasuxismgebloba.
IV. mosalodneli riskebi da maTi Semsubuqeba
4.1. garemoze potenciuri zemoqmedeba
SLRP III mxars uWers arsebuli gzebis sareabilitacio samuSaoebs
arsebuli ganTvisebis zolSi, gzis savali nawilis SesamCnevi
gafarTovebis an mimarTulebis Secvlis gareSe. am gzebis umetesoba
gadis mniSvnelovnad transformirebul landSaftze, mniSvnelovani
habitatebisagan da biologiurad mravalferovani adgilebisagan
moSorebiT.
sareabilitaciod moazrebuli ramodenime sagzao monakveTi sxva
monakveTebTan SedarebiT gadis rTul mTagorian reliefze da sensitiur
adgilebSi. am agilebSi samuSaoebis organizacia saWiroebs transportis
moZraobis regulirebis/marTvis gonivrul gadawyvetas, samSeneblo
manqanebisa da meqanizmebis swor muSaobas, muSebis mier personaluri
usafrTxoebis wesebis mkacr dacvas, da anti-eroziuli teqnikis
gamoyenebas.
turistuli daniSnulebis adgilebTan misasvleli gzebis reabilitacia
saWiroebs gansakuTrebul yuradRebas samuSaoebis dasrulebisas
dasufTavebisa da landSaftis harmonizaciis TvalsazrisiT, ise rom,
obieqtis esTetiuri maxasiaTeblebi ar iqnes Selaxuli.
gurjaani-bakurcixis SemovliT gzaze samuSaoebi moicavs sayofacxovrebo
da samSeneblo nagvis saboloo gatanas da gaTavisuflebas, romelic
dayrilia gzis gaswvriv aTweleulebis manZilze, vinaidan am gzis
mSenebloba mitovebuli iqna mimarTulebis gawmendisa da gzis safuZvlis
mowyobis Semdeg. bunebriv da socialur garemoze zemoqmedebis Sefaseba
unda ganxorcieldes, raTa gamovlenili iqnas nagvis zusti moculoba da
Semadgenloba, aseve sxvadasxva tipis narCenebis dacalkevebis
aucilebloba da maTi marTva Sesabamisi usafrTxoebis RonisZiebebis
gamoyenebiT.
9
mosalodnelia, rom gzis sxva danarCen monakveTebze potenciuri
garemosdacviTi problemebi iqneba umniSvnelo da mcire masStabiani
sareabilitacio samuSaoebisaTvis damaxasiaTebeli, romelic ZiriTadad
moicavs: samuSao banakebSi da meqanizmebis ganTavsebis adgilas
samSeneblo da sayofacxovrebo nagvis marTvas, bunebrivi samSeneblo
masalebis (grunti/xreSi/qviSa) wyaros, asfaltis/betonis patara
qarxnebis muSaobas, samSeneblo manqana-meqanizmebis remonti/muSaobas.
yovelive amis Semamsubuqebeli RonisZiebebi aRwerili unda iyos
detalurad adgil specifiur gmg-ebSi, romelic unda momzaddes,
ganixilos, ganTavsdes da damtkicdes individualuri investiciisaTvis.
4.2. potenciuri socialuri zegavlena
SLRP III proeqtis farglebSi mosalodneli ar aris didi odenobiT
miwebis aTviseba da mosaxleobis fizikuri gadaadgileba; proeqti ar
afinansebs axali gzis mSeneblobas da reabilitacias. miuxedavad amisa,
SesaZloa saWiro gaxdes mciredi miwebis aTviseba arsebuli ganTvisebis
zolis gaswvriv arsebuli ganTvisebis zolis geometriuli standartebis
gasaumjobeseblad, ris Sedegadac uzrunvelyofili iqna drenaJisaTvis
saTanado sivrce, gaizardeba gzis damatebiTi usafrTxoebis saSualebebi
rogoricaa trotuarebi, gzajvaredinebi, Tvalamridebi, da damcavi
barierebi. damatebiT, miwebis gamosyidva SesaZloa aucilebeli Seiqmnes
gauTvaliswinebeli SemTxvevebis pirobebSi, rogoricaa mewyeri, sadac
Zveli mimarTulebis rekonstruqcia faqtiurad SeuZlebeli iqneba.
yvela am mizezis da gamo, da ufro metad ki usafrTxoebis gamo,
momzadda gansaxlebis politikis CarCo-dokumenti, romelic moicavs
specifiuri gansaxlebis samoqmedo gegmebis SemuSavebasa da
ganxorcielebas saWiroebisamebr.
proeqti ar gamoiwvevs mosaxleobis an ojaxebis fizikur gadaadgilebas.
proeqtis Sedegad arcerTi piri ar dakargavs saarsebo wyaros an
samsaxurs. ufro metic, axalgazrdebisaTvis, adgilobrivi sursaTis
momwodeblebisTvis da sakvebiT movaWreTaTvis gaCndeba samuSao
SesaZleblobebi. sareabilitacio gzebze sademarkacio samuSaoebi ukve
Catarebulia da Tavisufalia raime saxis xelovnuri
nagebobebisgan/Senobebisgan da miwis nakveTebisgan, romelic gamoiyeneba
soflismeurneobis daniSnulebisaTvis. samSeneblo samuSaoebs aranairi
negatiuri zegavlena ar eqneba sazogadoebaSi mowyvlad jgufze
10
(rogorebic arian xandazmulebi, Sromisuunaroni, qalebi, bavSvebi da
umciresobebi). proeqts ar gaaCnia niSandoblivi negatiuri gavlena an
zemoqmedeba romelime mowyvlad jgufze, droebiTi negatiuri gavlena
rogorcaa haeris dabinZureba (mtveri, emisia), xmauri da vibracia, rac
gamowveulia mzimewoniani manqanebis intensiuri muSaobiT, aseve
sairigacio arxebis da saZovrebze misasvleli gzebis, da aS dazianeba
iqneba minimumamde dayvanili. dasaxlebuli adgilebis siaxloves samuSao
saaTebi iqneba SezRuduli –7 saaTidan 21 saaTamde 500 m daSorebiT
momijnave dasaxlebuli adgilidan. samuSaoebi ar ganxorcieldeba SabaT-
kviras da sayovelTao dasvenebis dReebSi. sairigacio arxebisa da
saZovrebTan misasvleli gzebis adgilmdebareoba Sefasdeba winaswar
samSeneblo samuSaoebis dawyebamde.
Tu proeqtis farglebSi saWiroa miwis gamosyidva, maSin is unda
ganxorcieldes saqarTvelos kanonmdeblobisa da msoflio bankis OP4.12
gaTvaliswinebiT. proeqtis zemoqmedebis qveS moqceuli yvela pirisaTvis
kompensireba moxdeba adgilmonacvleobis koeficientiT da miiReben
Sesabamis fulad daxmarebas zemoqmedebis simkacrisa da mowyvadobis
statusis gaTvaliswinebiT. miwebis aTviseba SLRP III proeqtis farglebSi
efuZneba Semdeg proncipebs:
- gzis mSenebloba ise unda ganxorcieldes, rom xalxis fizikuri
gadaadgileba minimumade iqnas dayvanili, da SerCeulma mimarTulebam
minimalurad unda gamoiwvios kerZo sakuTrebaSi an sazogado
sakuTrebaSi arsebuli mosavliani miwis aTviseba;
- proeqtirebis iseTi standartebis miReba, rac minimumamde Seamcirebs
mimdebare teritoriebze miwaTsargeblobaze SezRudvebis dawesebas.
- winamdebare gansaxlebis politikis CarCo-dokumentis ganmartebiTi
cxrilis Sesabamisad kompensaciis gansazRvris samarTliani da
gamWvirvale procedurebis SemuSaveba Semdegi SemTxvevebisTvis: (i)
mSeneblobis procesSi miwis/qonebis droebiTi dakargva; (ii) miwisa da
qonebis mudmivi Sesyidva; (iii) koridoris mimdebare teritoriebze
miwaTsargeblobaze SezRudvebis daweseba.
- miwis aTviseba (an miwaTsargeblobis uflebis) molaparakebebiT
miRweuli SeTanxmebis safuZvelze, ukideres SemTxvevaSi
“sazogadoebrivi saWiroebisaTvis kerZo sakuTrebis aranebayoflobiTi
gasxvisebis Sesaxeb” mTavrobis uflebis gamoyenebiT;
- mSeneblobis dasrulebisTanave miwis aRdgena winandel
mdgomareobasTan maqsimalurad miaxloebiT, im SemTxvevaSi Tu iyo
miwis sargeblobis droebiTi SeCereba, raTa miwis
11
mesakuTreebs/mosargebleebs/moijareebs saSualeba mieceT
srulyofilad ganaaxlon saqmianoba, romelsac eweodnen proeqtis
dawyebamde.
- proeqtis zemoqmedebis qveS moqceuli xalxisa da Temebis
maqsimalurad informireba proeqtisa da im procesis Sesaxeb, rac
miwis ganTvisebas da kompensaciebs axlavs, am sakiTxebTan
dakavSirebiT maT uflebebSi da pretenziebis dakmayofilebis
saSualebebSi garkveva.
- proeqtis zemoqmedebas daqvemdebarebuli (pzd) adamianebis saCivrebis
saTanadod ganxilvis uzrunvelyofa da gansaxlebis politikis CarCo-
dokumentSi mocemuli principebis Sesabamisad mogvareba.
- proeqtis zemoqmedebas daqvemdebarebuli (pzd) yvela piri, sakuTrebis samarTlebrivi statusis ganurCevlad, miiRebs sxvadasxva saxis daxmarebas sakompensacio uflebamosilebis matricaSi asaxuli principebis gaTvaliswinebiT, maTTvis cxovrebis saarsebo wyaros SenarCunebasa da proeqtis ganxorcielebamde arsebuli sacxovrebeli pirobebis aRdgenaSi daxmarebis gawevis mizniT. miwebis dakargvisaTvis kompensaciebi ar gaicema im pirebze, romlebic aralegalurad floben miwebs, magram kompensacias miiReben sakuTari fuladi saxsrebiT Seqmnili sxva aqtivebis dakargvis SemTxvevaSi da iseTi Semosavlis dakargvisaTvis, romelic maTTvis saarsebo wyaros warmoadgenda. gansaxorcielebeli RonisZiebebi detalurad ganisazRvreba aRwerisa da socialur-ekonomikuri kvlevis safuZvelze, romelic Catardeba gansaxlebis samoqmedo gegmis SemuSavebis Semdeg.
- proeqtis zemoqmedebas daqvemdebarebul (pzd) pirebs unda ecnoboT proeqtis ganxorcielebis grafiki da gaewioT konsultacia miwis aTvisebaze, qonebisTvis miyenebuli zaralisa da misi dakargvis principebze.
- aqtivebze miyenebuli zarali, rogoricaa naTesebis, xeebis, Robeebis da jixurebis dakargva, aseve Semosavlis dakargva, mosavlis dakargvis CaTvliT iqneba minimumamde dayvanili da sadac gardauvalia kompensirebuli iqneba, ganurCevlad mesakuTreobis samarTlebrivi statusisa, gsg-Si mocemuli sakompensacio uflebamosilebis matricis Sesabamisad.
konsultacia da monawileoba aris mniSvnelovani procesi, romlis
saSualebiTac dainteresebuli mxareebi zegavlenas axdenen da
monawileobas iReben ganviTarebis iniciativebis, aseve gadawyvetilebebis
12
da resusrsebis kontrolSi, rac gavlenas axdens maTze. es aris
ormxrivi procesi, sadac aRmasrulebeli organoebi, politikis
Semqmnelebi, beneficiarebi da proeqtis zemoqmedebis qveS moqceuli
pirebi ganixilaven da erTmaneTs uziareben Tavian mosazrebebs
proeqtirebis procesSi. konsultaciebi da monawileoba umniSvnelovanesi
principi iyo detaluri proeqtis dagegmarebisas da momzadebisas.
msoflio bankis OP4.12 did upiratesobas aniWebs sajaro Sexvedrebs da
xalxis xmis/azris dacvaSi monawileobas da uzrunvelyofs, rom xalxis
azri gaTvaliswinebuli iqnas dizainSi da ganxorcieldes proeqti
socialuri da garemosdacvis moTxovnebis dacviT. saqarTvelos kanoni
aseve did mniSvnelobas aniWebs konsultaciebsa da Setyobinebebs, raTa
uzrunvelyofili iqnas zemoqmedebis qveS moqceuli pirebis monawileoba
am procesSi. am konsultaciebis ZiriTadi mizania proeqtis zemoqmedebis
qveS moqceuli pirebis da sxva dainteresebuli mxareebis informireba,
erudireba, kosnultaciebis gaweva; maT ufleba unda hqondeT aqtiurad
miiRon monawileoba gzebis gaumjobesebis procesSi da socilauri da
gansaxlebis gegmis momzadebaSi; aseve aucilebelia SesaZlo negatiuri
gavlenis Semsubuqeba da minimumade dayvana da proeqtis zemoqmedebis
qveS moqceuli pirebisaTvis sargebelis motana.
danarTi 1.
garemosdacviTi menejmentis gegmis kiTxvari mciremaStabiani sagzao
samSeneblo an sareabilitacio proeqtebisaTvis
13
gmg-s kiTxvaris gamoyenebis saerTo ZiriTadi principebi
dabal-riskiani samSeneblo proeqtebisaTvis, evropisa da centraluri
aziis usafrTxoebis gundma SeimuSava alternatiuli gmg-s
(garemosdacviTi menejmentis gegma) formati, rac saSualebas iZleva, rom
msoflio bankis ZiriTad garemosdacvis usafrTxoebis moTxovnebis ufro
racionalizirebuli midgoma wina planze wamoweuliyo proeqtebSi,
romlebic (a) moculobiT pataraa an dagegmili samuSaoebis xasiaTidan
gamomdinare gaaCniaT garemoze potenciurad naklebi zemoqmedeba, (b)
ganTavsebulia garemos Sefasebisa da menejmentis sistemis kargad
operirebad qveynebSi. kiTxvaris tipis formati SemuSavebuli iqna
imisaTvis, rom moxdes rekomendebuli normebis aRiareba da danergva, rac
unda Seesabamebodes msoflio bankis usafrTxoebis politikiT
gansazRvrul moTxovnebs.
gmg-is kiTxvaris formati cdilobs moicvas patara, lokaluri
zemoqmedebis an martivi, dabali riskis mqone samSeneblo kontraqtebis
ZiriTadi damaxasiaTebeli Semamsubuqebeli RonisZiebebi. aRniSnuli
formati iZleva garemosdacviTi menejmentis gegmis ZiriTad elementebs,
raTa moxdes OP4.01-iT gaTvaliswinebuli B kategoriis proeqtebisaTvis
msoflio bankis garemos Sefasebis minimaluri moTxovnebis
dakmayofileba. am kiTxvaris mizania, rom martivi samSneblo kontraqtis
kontraqtorebsa da zedamxedvel inJinrebs SesTavazos praqtikuli,
konkretuli da ganxorcielebadi saxelmZRvanelo. is Sevsebuli unda
iqnas saboloo proeqtirebis etapze da cakle an saxelmwifo kanonis
farglebSi momzadebul sxva gremosdacviT daokumentTan (mag: bunebrivi
garemos Sefasebis angariSi) erTad unda warmoadgendes satendero
dokumentebisa da sabolood samuSaoebis kontraqtebis ganuyofel
nawils.
gmg kiTxvars gaaCnia Semdegi paragrafebi:
nawili I moicavs aRwerilobiT nawils, romelic axasiaTebs proeqts,
gansazRvravs institucionalur da maregulirebel aspeqtebs,
aRwers teqnikuri proeqtis Sinaarss, xazs usvams potencialis
Seqmnis potenciur saWiroebas da mokled aRwers sajaro
konsultaciebis process. es paragrafi daaxloebiT unda iyos
ori gverdi. saWiroebisda mixedviT damatebiTi
informaciisaTvis SesaZloa daematos danarTebi.
14
nawili II moicavs potenciuri garemosdacviTi da socialuri
zemoqmedebis skriningis kiTxvars, sadac RonisZiebebi da
potenciuri garemosdacviTi sakiTxebi SeiZleba Semowmdes
martivi diax/ara principiT. Tu romelime RonisZieba/sakiTxi
inicirebuli iqneba “diax”-is moniSvniT, maSin momdevno g
nawilis cxrilSi unda mosdevdes Sesabamisi paragrafis
miTiTeba, romelic unda asaxavdes zustad Camoyalibebul
garemosdacviT da socialur menejmentsa da Semamsubuqebel
RonisZiebebs.
nawili III warmoadgens garemosdacviT Semamsubuqebel gegmas, rasac
mosdevsBb nawilSi inicirebuli RonisZiebebis saTanado
Sesruleba. mas aqvs igive formati, rac saWiroa gmg-ebisaTvis,
romelic momzadda B kategoriis proeqtebisaTvis
standartuli usafrTxoebis politikis moTxvonebis
gaTvaliswinebiT.
nawili IV moicavs monitoringis martiv gegmas, rac saSualebas aZlevs
rogorc kontraqtors aseve uflebamosil organos da
msoflio bankis specialistebs monitoringi gauwion garemos
menejmentis da damcavi RonisZiebebis jerovan Sesrulebas da
droulad aRmoaCinon xarvezebi da uzustobebi.
b da g nawili gvTavazobs konkretul da aucileblad gansaxorcielebel
garemosdacviT da socialur RonisZiebebs, romelic gasagebia ara
specialistebisTvisac (rogoricaa kontraqtoris mSeneblobis menejerebi)
da advilia Sesamowmeblad da Sesasruleblad. gmg-ebi unda Sevides
moculobaTa uwyisebSi da ganxorcieleba unda ganfasdes pretendentebis
mier. d nawili aseve ganzrax Camoyalibda martivad, rac saSualebas
iZleva, rom ZiriTadi parametrebis monitoringi ganxorcieldes saSualo
ariTmetikiTa da araspecialisti personalis mier.
garemosdacviTi angariSebi
garemosdacviTi angariSebis forma momzadda gmg-s Semamsubuqebeli
RonisZiebebis mixedviT. misi formati cdilobs moicvas patara,
lokaluri zemoqmedebis an martivi, dabali riskis mqone samSeneblo
kontraqtebis ZiriTadi damaxasiaTebeli Semamsubuqebeli RonisZiebebi.
aRniSnuli formati iZleva garemosdacviTi menejmentis gegmis ZiriTad
elementebs, raTa moxdes OP4.01-iT gaTvaliswinebuli B kategoriis
15
proeqtebisaTvis msoflio bankis garemos Sefasebis minimaluri
moTxovnebis dakmayofileba. am formis mizania, rom martivi samSneblo
kontraqtis kontraqtorebsa da zedamxedvel inJinrebs SesTavazos
praqtikuli, konkretuli da ganxorcielebadi saxelmZRvanelo. is
Sevsebuli unda iqnas proeqtirebis saboloo etapze da an calke an
saxelmwifo kanonis farglebSi momzadebul sxva garemosdacviT
dokumentTan (mag: garemoze zemoqmedebis Sefasebis angariSebi) erTad
unda warmoadgendes satendero dokumentaciis ganuyofel nawils da
saboloo jamSi ki samuSaoebis kontraqtebis nawils.
16
sarCevi
a) proeqtTan da obieqtTan dakavSirebuli zogadi informacia
b) usafrTxoebasTan dakavSirebuli informacia
g) Semamsubuqebeli RonisZiebebi
d) monitoringis gegma
17
nawili I: proeqtTan da obieqtTan dakavSirebuli zogadi informacia
institucionaluri da administraciuli sakiTxebi
qveyana
proeqtis saxelwodeba
proeqtis maStabi da
RonisZiebebi
saorganizacio sakiTxebi
(saxeli da sakontaqto
informacia)
msoflio
banki
(proeqtis
jgufis
xelmZRvaneli)
proeqtis
menejmenti
adgilobrivi monawile mxare
da/an mimRebi
ganxorcieleba
(saxeli da sakontaqto
informacia)
garemosdacvis
zedamxedveli
adgilobrivi
zedamxedveli
adgilobrivi
inspeqcia
kontraqtori
obieqtis aRwera
obieqtis dasaxeleba
obieqtis adgilmdebareobis
aRwera
vin aris miwis mesakuTre?
geografiuli, fizikuri,
biologiuri, geologiuri
hidrografiuli da socio-
ekonomikuri garemos aRwera
masalebis mopovebis
adgilmdebareoba da manZili,
gansakuTrebiT inertuli
masalebis, wylis, qvebis
LEkanonmdebloba
saproeqto RonisZiebebTan
dakavSirebuli nacionaluri
da adgilobrivi
kanonmdebloba da
nebarTvebi
sajaro Sexvedrebi
18
gansazRvreT sad da rodis
Catarda sajaro Sexvedra
danarTebi
sajaro Sexvedrebis oqmi;
SeTanxmeba narCenebis ganTavsebis Sesaxeb;
karierebis licenzia (saWiroebisamebr);
asfaltis qarxnis saeqspluatacio SeTanxmeba (saWiroebisamebr);
sxva (saWiroebisamebr);
gzis ruka
nawili II: damcavi politikis dokumentebis skriningi da maTi amoqmedebis pirobebi
garemosdacviTi da socialuri sakiTxebis skriningi usafrTxoebis politikis asamoqmedeblad
moicavs Tu ara
obieqtze
mimdinare
samuSaoebi
Semdegidan
romelime
qmedebas?
samuSaoebi/sakiTxi statusi gamSvebi meqanizmi
a. gzebis reabilitacia [ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,a”
b. axali mciremaStabiani sagzao infrastruqturis
mSenebloba
[ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,a”
g. gavlena zedapirul sadrenaJo sistemaze [ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,b”
d. istoriuli nageboba(ebi) da olqebi [ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,g”
e. miwebis Sesyidva1 [ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,d”
v. saxifaTo an toqsikuri masalebi2 [ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,e”
z. zegavlena tyeebze da/an dacul teritoriebze [ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,v”
T. aufeTqebeli Wurvebis arsebobis riski [ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,z”
i. satransporto moZraobisa da fexiT mosiaruleTa
usafrTxoeba
[ ] diax [ ] ara Tu ,,diax” ix. nawili ,,T”
1 miwebis Sesyidva moicavs xalxis adgilmonacvleobas, cxovrebis wesis Secvlas, es exeba im miwas romlis Sesyidva/gadacema moxda da gavlena aqvs im pirebze, vinc cxovrobs da/an ukanonod imyofeba da/an eweva biznes saqmianobas (jixurebi) im miwaze, romlis SeZenac moxda. 2 toqsikuri/saxifaTo masalebi moicavs, magram ar Semoifargleba SemdegiT: asbesti, toqsikuri saRebavebi, mavne gamxsneli nivTierebebi, tyviis Semcveli saRebavebis mocileba da sxva.
20
nawili III: Semamsubuqebeli RonisZiebebi
saqmianoba parametrebi Semamsubuqebeli RonisZiebebis kiTxvari
0. zogadi
pirobebi
Setyobineba da muSaTa
usafrTxoeba
(a) adgilobribvi mSeneblobis da garemos dacvis inspeqciis da dgilobrivi Temis warmomadgenlebi informirebuli unda iyvnen mosalodneli samuSaoebis Sesaxeb.
(b) sazogadeobas infromacia miewodeba samuSaoebis Sesaxeb mediis saSualebiT da/an sajarod xelmisawvdom obietqebze (maT Soris samSeneblo moedani) saTanado Setyobinebis gagzavnis gziT.
(g) gzis mSeneblobisa da reabilitaciisaTvis saWiro yvela iuridiuli nebarTva unda iqnas mopovebuli.
(d) kontraqtori formalurad unda iyos Tanaxma, rom samuSaoebi ganxorcieldeba usafrTxod da disciplinirebulad, raTa Semcirdes zemoqmedeba axlomdebare mosaxleobaze da garemoze.
(e) muSaTa piradi usafrTxoebis aRWurvilobebi ( PPE) unda Seesabamebodes saerTaSoriso standartebs (yovelTvis unda ataron Cafxutebi, saWiroebisamebr niRbebi da usafrTxoebis saTvale, damcavi fexsacmelebi).
(v) samSeneblo moedanze ganTavsebuli Sesabami maCvenebeli niSnebi Seaxsenebs muSebs ZiriTadi wesebisa da normebis Sesaxeb.
a. ZiriTadi
sareabilitacio
da/an
samSeneblo
RonisZiebebi
haeris xarisxi (a) miwis samuSaoebis dros mtvris kontroli unda ganxorcieldes mag. niadagis morwyviT an datenianebiT.
(b) nangrevebi, amoRebuli miwa da agregatebi unda ganTavsdes kontrolirebad teritoriaze da periodulad moirwyas, raTa Semcirdes mtvris warmoSoba.
(g) pnevmaturi burRvis an safaris mtvrevis da gzis safuZvlebis daSlis samuSaoebis dros warmoqmnili mtveri unda Semcirdes morwyvis saSualebiT da/an obietze unda damontaJdes mtvris sakontrolo mowyobilobebi.
(d) mimdebare teritoriaze (trotuari, gza) ar unda ganTavsdes samSeneblo narCenebi da miwa, raTa minimumamde iqnas dayvanili mtvris warmoqmnis riskebi.
(e) samSeneblo narCenebis/nagvis Riad dawva ar daiSveba samSeneblo moedanze.
(v) manqana-danadgarebi SesabamisobaSi unda iyos emisiebis warmoSobis regulaciebTan, uzrunvelyofili unda iqnes saTanado teqnikuri remonti da momsxureba da moedani Tavisufali unda iyos zedmeti uqmad mdgomi samSeneblo manqanebisgan.
21
xmauri (a) mSeneblobiT gamowveuli xmauri SeizRudeba nebarTviT dadgenil garkveuli droebSi.
(b) generatorebis, haeris kompresorebis da sxva meqanikuri danadgarebis Zravis Tavsaxurebi muSaobis periodSi daketili unda iyos da danadgarebi unda ganTavsdes dasaxlebuli punqtebidan rac SeiZleba Sors.
wylis xarisxi (a) obieqtze gatardeba eroziisa da sedimentebis kontrolis Sesabamisi RonisZiebebi, rogoricaa magaliTad: Tivis zvinebi da/an SlamsaWeri, raTa Tavidan iqnes aucilebuli naleqis samSeneblo moednidan gamotana, ramac SesaZloa gamoiwvios adgilobrivi sakanalizacio sistemebis, axlomdebare Releebis da mdinareebis dabinZureba.
narCenebis marTva (a) narCenebis mosagrovebeli da gadasayreli adgilebi gansazRvruli unda iyos yvela tipis narCenisTvis, romelic warmoiSveba miwis samuSaoebis, demontaJisa da samSeneblo samuSaoebis Sedegad.
(b) mSeneblobis da demontaJis Sedagad darCenili mineraluri nagavi/narCenebi unda gancalkevdes saerTo, organuli, Txevadi da qimiuri narCenebisgan da adgilze daxarisxdes da Seiqmnas Sesabamisi Semnaxveli konteinerebi.
(g) samSeneblo narCenebs moagrovebs da gaitans licenzirebuli kompania.
(d) imisaTvis, rom gakontroldes narCenebis ganTavsebis siswore da Sesabamisoba, saWiroa moxdes nagvis gatanis Canaweris warmoeba.
(e) SesaZloa mSenebelma xelmeored gamoiyenos da reciklireba gaukeTis vargis masalebs (garda azbestis Semcveli masalebisa).
b. gavlena
zedapirul
sadrenaJo
sistemaze
wylis xarisxi (a) adgili ar unda hqondes gruntis wylebis arakontrolirebad amoRebas, arc teqnikuri wylebis, cementis xsnaris an sxva dabinZurebuli wylebis arakontrolirebad daclas miwaze an axlomdebare mdinareSi an ReleSi; kontraqtorma unda moipovos yvela saWiro licenzia da nebarTva wylis mosapoveblad da Semdgom gamoyenebuli wylis gadasaRvrelad saxelmwifo gamdinare wylebis stemaSi.
(b) saTanado kanalizaciis sistema ise unda moewyos, rom samSeneblo samuSaoebma SlamiT ar gaWedos, daabinZuros an dablokos an sxvagvarad uaryofiTi zegavlena ar iqonios bunebriv nakadulebze/Releebze, mdinareebze, wyalsatevebsa da tbebze.
(g) unda gatardes prevenciuli RonisZiebebi sawvavis, sapoxi masalebis da sxva toqsikuri da mavne nivTierebebis daRvris sawinaaRmdegod.
(d) samSeneblo manqanebi da danadgarebi gairecxeba mxolod specialurad gansazRvrul adgilebSi, sadac wylis gadineba ar daabinZurebs wylis Semkrebis/rezervuaris
22
zedapirs.
g. istoriuli
Zegli(ebi)
kulturuli
memkvidreoba
(a) im SemTxvevaSi Tu mSenebloba xorcieldeba istoriuli nagebobebis siaxloves, an istoriul ubanSi, unda moxdes Setyobineba da adgilobrivi saxelisuflebo organoebidan Tanxmobis/nebarTvebis aReba. yvela saxis samSeneblo samuSaoebi unda daigegmos da ganxorcieldes adgilobrivi da nacionaluri kanonmdeblobis Sesabamisad.
(b) eqskavirebis an mSeneblobis dros uZvelesi xanis kulturuli naSTebis an sxva SesaZlo arqeologiuri nivTebis aRmoCenis SemTxvevaSi aucilebelia am faqtis dafiqsireba da registrireba, pasuxismgebeli oficialuri uwyebebis saqmis kursSi Cayeneba da samuSaoebis SeCereba an Secvla warmoSobili garemoebis gaTvaliswinebiT.
d. miwebis
Sesyidva
gansaxlebis samoqmedo
gegma/CarCo-dokumenti
(g) Tu miwis eqspropriacia ar iyo mosalodneli, magram saWiro gaxda, an adgili eqneba miwis kanonieri Tu ukanono mesakuTris mxridan Semosavlis gauTvaliswinebel danakargs, dauyovnebliv unda ecnobos bankis programebis jgufis xelmZRvanels.
(d) unda ganxorcieldes damtkicebuli miwis Sesyidvis gegma/CarCo-dokumenti (Tuki es moTxovnilia proeqtiT).
e. toqsikuri
masalebi
asbestis marTva (a) samSeneblo moedanze asbestis arsebobis SemTxvevaSi, igi mkafiod unda moiniSnos rogorc saxifaTo masala.
(b) SesaZleblobis SemTxvevaSi, asbesti saTanado normebis dacviT unda ganTavsdes konteinerebSi da dailuqos mavne zegavlenis maqsimalurad Semcirebis mizniT.
(g) gatanamde (Tu gatana aucilebelia) asbesti unda damuSavdes damatenianebeli nivTierebiT, raTa maqsimalurad Semcirdes haerSi asbestis mtvris nawilakebis moxvedra.
(d) asbestis marTva da gatana unda moxdes gamocdili da profesionali specialistebis mier.
(e) asbestis droebiT Senaxvis SemTxvevaSi, narCenebi usafrTxod unda moTavsdes hermetul konteinerebSi da saTanadod moiniSnos. miRebuli iqneba usafrTxoebis zomebi obieqtidan asbestis unebarTvod gatanis winaaRmdeg.
(v) ar SeiZleba erTxel gatanili asbestis xelmeored gamoyeneba
toqsikuri / saxifaTo
narCenebis marTva
(a) samSeneblo ubanze saxifaTo da toqsikuri nivTierebebis droebiTi Senaxva unda moxdes usafrTxo konteinerebSi, romlebzec miTiTebuli iqneba informacia Semadgenlobis, Tvisebebisa da gamoyenebis Sesaxeb.
23
(b) saxifaTi nivTierebebis Semcveli konteinerebi daRvris Tavidan acilebis mizniT unda moTavsdes hermetul konteinerebSi.
(g) narCenebis transportireba unda moxdes specialuri licenzirebuli gadamtanebis mier. narCenebi unda ganTavsdes licenzirebul adgilas.
(d) ar moxdeba toqsikuri Semadgenlobis mqone saRebavebis an gamxsnelebis da tyviis Semcveli saRebavebis gamoyeneba.
v. tyeebze,
Waobian da/ an
dacul
teritoriebze
zegavlena
ekosistemis dacva (a) ar unda moxdes identificirebuli bunebrivi habitatebis, Waobiani adgilebisa da daculi teritoriebis dazianeba an gamoyeneba samuSaoebis mimdinareobis siaxloves. mTels personals mkacrad ekrZaleba nadiroba, sursaTis mopoveba da garemosTvis zianis momtani sxva qmedebebi.
(b) unda moxdes samSeneblo RonisZiebebis siaxloves arsebuli didi zomis xeebis aRricxva, moniSvna da SemoRobva, mSeneblobis periodSi xeebisa da maTi fesvTa sistemis meqanikuri zemoqmedebisagan dacvis mizniT.
(g) mimdebare Waobiani adgilebi da nakadulebi daculi unda iyos samSeneblo ubnidan sedimentebis moxvedrisa da eroziisagan, risTvisac gamoyenebuli iqneba Tivis zvinebi da SlamdamWeri mowyobilobebi.
(d) ar daiSveba mimdebare teritoriaze da gansakuTrebiT dacul teritoriaze aralicenzirebuli karierebis, qvis samtexloebis an nagavsayrelebis gamoyeneba.
z. aufeTqebeli
sabrZolo
masalebis
arsebobis riski
(UXO)
adamianis
janmrTelobisa da
usafrTxoebis riskebi
(a) eqskavaciis samuSaoebis dawyebamde kontraqtori unda darwmundes, rom samSeneblo ubani Sesabamisi organoebis mier Semowmebuli da gasufTavebulia asafeTqebeli mowyobilobebisgan.
T. satransporto
moZraobisa da
fexiT
mosiaruleTa
usafrTxoeba
samSeneblo
RonisZiebebis
pirdapiri an
arapirdapiri gavlena
sazogadoebriv
transportsa da fexiT
mosiaruleebze
(a) nacionaluri kanonmdeblobis Sesabamisad kontraqtorma unda uzrunvelyos samSeneblo ubnis saTanado usafrTxoeba da mSeneblobasTan dakavSirebuli satransporto moZraobis regulireba, rac moicavs, magram ar Semoifargleba SemdegiT:
sainformacio da gamafrTxilebeli niSnebi, barierebi da moZraobis gadarTva: mSeneblobis adgilze uzrunvelyofili unda iyos kargi xilvadoba da sazogadoebis gafrTxileba SesaZlo riskebis Sesaxeb;
satransporto moZraobis marTvis sistema da TanamSromelTa treiningi, gansakuTrebiT obieqtTan misvlisa da samSeneblo ubnis siaxloves datvirTuli moZraobis sakiTxebze. fexiT mosiaruleTaTvis usafrTxo gasasvlelebisa da
24
gzajvaredinebis uzrunvelyofa im adgilebSi, sadac mSenebloba aferxebs moZraobas;
samuSao saaTebis regulireba adgilobrivi moZraobis sqemas Sesabamisad, mag: pikis saaTebSi an saqonlis moZraobis dros ZiriTadi transportis gadaadgilebis Tavidan acileba.
saWiroebis SemTxvevSi, sagzao moZraobis aqtiuri regulireba obieqtze gawvrTnili personalis mier sazogadoebis usafrTxo gadaadgilebisaTvis.
mSeneblobis periodSi axlomdebare samuSao dawesebulebebTan, maRaziebTan da sacxovreblebTan usafrTxo da Seuferxebeli misasvlelebis uzrunvelyofa
25
nawili IV: monitoringis gegma
# ra
(parametrze unda ganxorcieldes
monitoringi?)
sad
(aris, parametri,
romelze unda
ganxorcieldes
monitoringi?)
rogor
(unda
ganxorcieldes
parametrze
monitoringi?)
rodis
(ganisazRvreba sixSire/an
xangrZlivoba?)
ratom
(mimdinareobs parametris
monitoringi?)
Rirebuleba
(Tu ar Sedis
proeqtis
biujetSi)
vin
(aris
pasuxsimgebeli
monitoringze?)
mSeneblobis faza
1.
2.
3.
...
n.
eqspluataciis faza
1.
2.
3.
...
26
n.
27
danarTi 2
bunebriv da socialur garemoze zemoqmedebis Sefasebis angariSis Sinaarsi
reziume (2-3 gverdi)
winasityvaoba
proeqtis aRwera
garemosdacviTi da socialuri safuZvlebi
mosalodneli zegavlena da misi Serbileba
garemosdacviTi menejmentis gegma
Tavi 1. Sesavali
Tavi 2. samarTlebrivi CarCoebi da politika
Tavi 3. proeqtis aRwera
Tavi 4. fizikuri, bunebrivi da socialuri garemo
Tavi 5. potenciuri garemosdacviTi da socialuri gavlena
Tavi 6. zegavlenis Serbileba
Tavi 7. garemosdacviTi da socialuri menejmentis gegma (verbaluri nawili)
danarTi 1. garemosdacviTi da socialuri menejmentis gegma (Semarbilebeli
zomebisa da monitoringis cxrili)
danarTi 2. sajaro Sexvedrebis oqmi
danarTi 3. gamoyenebuli literatura
danarTi 4. rukebi, diagramebi, suraTebi
28
29
garemosdacviTi da socialuri gavlenis Semcirebis gegma
RonisZieba potenciuri
gavlena
Semamsubuqebeli
zomebi
Semsubuqebis
indikatori
Semamsubuqebeli
zomebis
Rirebuleba
pasuxismgebloba
zemoqmedebis
Semcirebaze
mSeneblobis faza
1.
2.
3.
...
n.
eqspluataciis faza
1.
2.
3.
...
n.
30
garemosdacviTi da socialuri gavlenis Semcirebis gegma
# ra
(parametrze
unda
ganxorcield
es
monitoringi?)
sad
(aris,
parametri,
romelze
unda
ganxorcield-
es
monitoringi?)
rogor
(unda
ganxorciel
des parametrze
monitoringi?)
rodis
(ganisazRvreba
sixSire/an
xangrZlivoba?)
ratom
(mimdinareobs
parametris
monitoringi?)
Rirebule
ba
(Tu ar
Sedis
proeqtis
biujetSi)
vin
(aris
pasuxsimgebeli
monitoringze?)
mSeneblobis faza
1.
2.
3.
...
n.
eqspluataciis faza
1.
2.
3.
...
n.
31
danarTi 3
velze gansaxorcielebeli yovelTviuri garemosdacviTi monitoringis forma
zogadi
informacia
ricxviD/MTveM/Yweli
angariSi momzadebulia
samSeneblo moednis dasaxeleba
da adgilmdebareoba
kontraqtoris/qve-kontraqtoris
dasaxeleba
nebarTvebi,
xelSekrulebebi
mSeneblobis periodSi karierebis
gaxsnis nebarTva
diax
ara
N/A
SeniSvna
samSeneblo nagvis gatanis
xelSekruleba
diax
ara
N/A
nebarTva asfaltis/betonis
qarxnis muSaoebaze
diax
ara
N/A
samSeneblo
obieqtebis
marTva
samSeneblo moednis/banakebis
sworad ganTavseba da movla
diax
ara
N/A
sawvavis, zeTebis da samSeneblo
masalebis sworad Senaxva
diax
ara
N/A
samSeneblo manqana-meqanizmebis
da mowyobilobebis (sawvavis,
zeTis, sapoxi masalis da a.S.
gaJonvis Tavidan acileba) swori
teqnikuri momsaxureoba
diax
ara
N/A
samSeneblo moedanze adgilebis
winaswari xelmisawvdomoba,
sadac moTavsdeba amoTxrisa da
dangrevis Sedegad miRebuli
nagavi
diax
ara
N/A
amoTxrili masalis, nangrevebis
da samSeneblo nagvis drouli
Ggatana winaswari dagrovebis
adgilebidan da moTavseba
dagegmil da SeTanxmebul
diax
ara
N/A
32
adgilebze.
samSeneblo masalebisa da nagvis
transportirebisaTvis
gadaxuruli satvirTo manqanebis
gamoyeneba
diax
ara
N/A
samSeneblo zonaSi
(saWiroebisamebr) garSemo
teritoriis mtvrisagan
gasufTaveba wylis SesxurebiT
diax
ara
N/A
samuSaoebis ganxorcieleba
gansazRvrul dros (mag: muSaoba
dRisiT)
diax
ara
N/A
samSeneblo moednebze, banakebsa
da misasvleli gzebis gaswvriv
gamafrTxilebeli niSnebis
mowyoba.
diax
ara
N/A
samSeneblo moedanze
muSebisaTvis saTanado
sanitaruli/higienuri pirobebi.
diax
ara
N/A
samSeneblo samuSaoebis
dasrulebis Semdeg samSeneblo
moednebisa da banakebis aRdgena.
diax
ara
N/A
usafrTxoebis
RonisZiebebi
muSebi uzrunvelyofili arian
aucilebeli usafrTxoebis teq.
tansacmeliT (maT Soris:
Cafxutebi, xelTaTmanebi, maRali
Ceqmebi, respiratorebi,
saTvaleebi, da aS) da iyeneben
maT.
diax
ara
N/A
33
danarTi 4
bunebrivi da socialuri garemos menejmentis CarCo-dokumentis Sesaxeb
proeqtis dainteresebul mxareebTan Catarebuli sajaro Sexvedris oqmi
საქართველოს საავტომობილო გზების დეპარტამენტში შიდასახელმწიფოებრივი და
ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზების რეაბილიტაციის III პროექტის
განხორციელებისათვის ბუნებრივ და სოციალურ გარემოზე ზემოქმედების მართვის და
განსახლების ჩარჩო დოკუმენტების საჯარო განხილვის
ოქმი
11.04.2014 ქ. თბილისი
სხდომის თავმჯდომარე- ირაკლი ლითანიშვილი
სხდომის მდივანი- ლუიზა ბუბაშვილი
მომხსენებლები - მაია ვაშაკიძე, მარიამ ბეგიაშვილი
შეხვედრას ესწრებოდნენ:
საავტომობილო გზების დეპარტამენტიდან - არსენ ჩინჩალაძე, რუსუდან ღოლიჯაშვილი,
ნატალია ბექაური, ნინო გორგაძე, ლუკა მოსაშვილი და მარიამ
ბახტაძე
გია აბრამია- გარემოსდაცვითი ცენტრის აღმასრულებელი დირექტორი
გია ჟორჟოლიანი - საქართველოს მწვანეთა მოძრაობა, დედამიწის მეგობრები
გარემოსდაცვითი ექსპერტი
რევაზ გეთიაშვილი - არასამთავრობო ორგანიზაცია CENN
ტარიელ ძაგნიძე - საავტომობილო გზების მოდერნიზაციისა და რეაბილიტაციის
ზედამხედველობის დირექცია.
34
დ ღ ი ს წ ე ს რ ი გ ი:
I - შიდასახელმწიფოებრივი და ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზების
რეაბილიტაციის III პროექტის განხორციელებისათვის ბუნებრივ და სოციალურ
გარემოზე ზემოქმედების მართვის ჩარჩო დოკუმენტის განხილვა;
II - შიდასახელმწიფოებრივი და ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზების
რეაბილიტაციის III პროექტის განხორციელებისათვის განსახლების ჩარჩო დოკუმენტის
განხილვა.
მოისმინეს: ირაკლი ლითანიშვილის შესავალი ინფორმაცია -
შიდასახელმწიფოებრივი და ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზების
რეაბილიტაციის III პროექტის განხორციელებისათვის ბუნებრივ და სოციალურ
გარემოზე ზემოქმედების და განსახლების ჩარჩო დოკუმენტების შესახებ. მომხსენებელმა
აღნიშნა, რომ ეს დოკუმენტები შედგენილია მსოფლიო ბანკის უსაფრთხოების
პოლიტიკის OP/BP 4.01 გარემოზე ზემოქმედების შეფასებისა და OP/BP 4.12
არანებაყოფლობითი განსახლების მოთხოვნების მიხედვით. პროექტი გარემოსდაცვითი
კუთხით კლასიფიცირდება როგორც „ბ“ კატეგორიის მქონე, რადგან მხოლოდ არსებული
გზების რეაბილიტაციას მოიცავს. ეროვნული კანონმდებლობით გარემოზე ზემოქმედების
ნებართვის მოპოვება საჭირო არ არის. აღნიშნული დოკუმენტები განსახილველად
განთავსებულია საქართველოს საავტომობილო გზების დეპარტამენტის ვებ-გვერდზე.
მსოფლიო ბანკის OP/BP 4.01 გარემოზე ზემოქმედების შეფასების შესახებ
საზოგადოების ინფორმირება მოახდინა მაია ვაშაკიძემ, ხოლო OP/BP 4.12
არანებაყოფლობითი განსახლების პოლიტიკის ჩარჩო დოკუმენტსი შესახებ - მარიამ
ბეგიაშვილმა.
- მაია ვაშაკიძემ განმარტა მსოფლიო ბანკის სახელმძღვანელო პრინციპები
ბუნებრივი და სოციალური გარემოს მენეჯმენტის შესახებ.
პროექტში შემავალი თითოეული საგზაო მონაკვეთისათვის გარემოზე
ზემოქმედების მართვის გეგმები უნდა მოიცავდეს: საპროექტო უბნის მოკლე აღწერას,
35
დაგეგმილი სამუშაოების ტექნიკურ მონახაზს, ამგვარი სამუშაოების შედეგად ბუნებრივ
და სოციალურ გარემოსთან ასოცირებულ მოსალოდნელ რისკებს, მათი შემცირების
ღონისძიებებს და ამ ღონისძიებების გატარების მონიტორინგის გეგმას.
კონტრაქტორმა უნდა მოაწყოს საკონსულტაციო შეხვედრები გარემოზე
ზემოქმედების მართვის მენეჯმენტის გეგმების სამუშაო ვერსიებზე მათი მოსაზრების
გასაგებად.
კონტრაქტორის მიერ ასევე უნდა მომზადდეს გარემოზე ზემოქმედების მართვის
გეგმების განხორციელებისა და წარმოშობილი სოციალური საკითხების ამსახველი
ანგარიშები.
მომხსენებელმა ისაუბრა საქართველოს რეგიონული განვითარებისა და
ინფრასტრუქტურის სამინისტროს საავტომობილო გზების დეპარტამენტის (სგდ) მიერ
განხორციელებულ ღონისძიებებზე გარემოზე ზემოქმედების მართვისა და სოციალური
უსაფრთხოების გაუმჯობესების მიზნით.
მარიამ ბეგიაშვილმა დამსწრე საზოგადოებას წარუდგინა შიდასახელმწიფოებრივი
და ადგილობრივი მნიშვნელობის საავტომობილო გზების რეაბილიტაციის III პროექტის
განხორციელებისათვის მომზადებული განსახლების ჩარჩო დოკუმენტი. მან ყურადღება
გაამახვილა უსაფრთხოების პოლიტიკის მოთხოვნებზე და ძირითად პრინციპებზე; ასევე
შეფასების მეთოდიკასა და მეთოდოლოგიაზე. პროექტის ფარგლებში მოსალოდნელი არ
არის მიწების გამოსყიდვა და მაცხოვრებლების ფიზიკური გადაადგილება, რადგან
სარეაბილიტაციო სამუშაოები არ მოიცავს დამატებითი მიწების დაკავებას და
მოსახლეობაზე ზემოქმედება ამ მხრივ არ ხდება. მიუხედავად ამისა, პროექტისთვის
მომზადებულია განსახლების პოლიტიკის ჩარჩო დოკუმენტი იმ შესაძლო
შემთხვევებისათვის, თუ რაიმე მიზეზით საჭირო შეიქმნება დამატებითი მიწების
დაკავება და განსახლების პროცედურების განხორციელება. განსახლების პოლიტიკის
ჩარჩო დოკუმენტის მიზანია უზურუნველყოს, რომ მიწის დაკარგვის შემთხვევაში
პროექტის ზემოქმედების ქვეშ მოქცეულ პირებს საცხოვრებელ პირობები არ
გაუუარესდეთ და საარსებო წყარო არ შეეზღუდოთ.
კითხვა/პასუხის ცხრილი
36
გია აბრამია:
დაგეგმილია თუ არა
ადგილობრივი
მოსახლეობის დასაქმება
ადგილობრივი გზების
რეაბილიტაციის პროცესში?
კონტრაქტორი კომპანიები
დაასაქმებენ ადგილობრივი
მუშახელს. მსგავსი
გამოცდილება გვაქვს E-60
ავტობანის მშნებელობისას,
სადაც კონტრაქტორი
კომპანიების მიერ
დასაქმებულ
თანამშრომელთა შორის 70–
% არის ადგილობრივი
მოსახლეობა.
რევაზ გეთიაშვილი:
არის თუ არა გენდერული
ასპექტები
გათვალისწინებული
სოციალური ზეგავლენის
დადგენის დროს?
გენდერული ასპექტები
გათვალისწინებულია
განსახლების ჩარჩო
დოკუმენტში, რომელიც
შეიცავს საკუთრივ
გენდერული საკითხების
დეტალურ აღწერას.
გია აბრამია:
არის თუ არა
გათვალისწინებული
ხმაურის ზეგავლენა
ადგილობრივ
მოსახლეობაზე და როგორ?
კონტრაქტორი სამუშაო
საათებს გაანაწილებს
დადგენილ დროს (დილის
07:00 საღამოს 07:00–მდე).
ასევე საზედამხედველო
კომპანიები და გზების
დეპარტამენტი
რეგულარულად გაუწევენ
მონიტორინგს ხმაურის და
ვიბრაციის ზეგავლენას
ადგილობრივ
მოსახლეობაზე.
რევაზ გეთიაშვილი:
არის თუ არა ჩატარებული
რაიმე გეოლოგიური
კვლევა ბუნებრივ და
სოციალურ გარემოზე
ზემოქმედების ჩარჩო
დოკუმენტის შემუშავების
გეოლოგიური კვლევა
ჩატარდება გზის საპროექტო
დოკუმენტაციის
მომზადების დროს
თითოეული გზისთვის
37
ან დამტკიცების
პერიოდში?
რევაზ გეთიაშვილი:
არის თუ არა გზების
გასწვრივ არსებული
არალეგალური
ნაგავსაყრელები
გათვალისწინებული გზის
რეაბილიტაციის დროს?
კონტრაქტორი
გაასუფთავებს გზის სექციას
სხვადასხვა ტიპის ნაგვისგან
გარემოზე ზემოქმედების
მართვის გეგმის მიხედვით
და არ შეუწყობს ხელს
არალეგალური
ნაგავსაყრელის წარმოქმნას.
სხდომის თავმჯდომარე, საავტომობილო გზების
დეპარტამენტის თავმჯდომარის მოადგილე ირაკლი ლითანიშვილი
სხდომის მდივანი ლუიზა ბუბაშვილი
38
39