bujqësia shqiptare parë nga këndvështrimi i aktivitetit të ... · rrjeti i informimit te be...
TRANSCRIPT
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
Realizuar në kuadër të Projektit të
Rrjetit të Informimit të Bashkimit Europian për Bizneset Shqiptare nga
Shoqata e Investitorëve të Huaj në Shqipëri – FIAA dhe Unioni Shqiptar Kursim Kredi - Unioni SHKK
“Bujqësia shqiptare parë nga
këndvështrimi i aktivitetit të përditshëm :
Një sondazh mbi fermerët dhe eksportet europiane”
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik, 2014 Hotel Tirana International
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
Rrjeti i informimit të Bashkimit Europian për Bizneset Shqiptare
Një pikë ndërmjetësimi mes BE-së dhe bizneseve shqiptare në kërkim të tregjeve europiane
Një nismë e shtrirë në pesë qytete të vendit me qëllim një informim sa më të gjerë të bizneseve
Një objektiv i qartë për të përgatitur sipërmarrësit shqiptarë në prag të fondeve IPA dhe standarteve të BE-së
Integrimi europian
nga pikëpamja e bizneseve lokale dhe nevojave të
tregut
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
FIAA & Rrjeti i informimit të Bashkimit Europian për Bizneset Shqiptare
Rrjeti i Informimit te BE per Biznesin: Pesë organizata biznesi për t’i shërbyer në mënyrë të koordinuar nevojave të biznesit shqiptar për t’u njohur me mundësitë që ofron Bashkimi Europian dhe për të krijuar ura lidhëse me biznese në vendet e BE. Synime të Rrjetit: - Të ndërtojë kapacitetin e bizneseve shqiptare nëpërmjet organizimit të seminareve, workshopeve dhe eventeve të tjera publike me fokus në çështjet e lidhura me të bërit biznes në BE. - Të promovojë programet e bashkëpunimit BE-Shqipëri duke sjellë informacion mbi këto programe. - Të ngrejë profilin e BE në vend nëpërmjet rritjes së vizibilitetit të Bashkimit Europian në Shqipëri. - Të rrisë ndërgjegjësimin e bizneseve Shqiptare sesi të eksportojnë në BE. - Të inkurajojë bashkëpunimin ndërmjet komunitetit të biznesit shqiptar dhe komunitetit të biznesit të BE-së në Shqipëri.
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
Unioni Shqiptar Kursim Kredi
Një strukturë në shërbim të zhvillimit
Prej 1992 PARTNER FINANCIAR I FERMEREVE
22 vite financim të një bujqësie të qëndrueshme dhe në mbeshtetje të vendeve të reja të punës
Shoqerite Kursim Kredi, te parat struktura te shoqerise civile ne fshat
Një kooperative financiare 100% shqiptare, në pronësi të 38.000 familjeve rurale që e përbejnë atë
1.080 fshatra te vendit te mbuluar dhe rreth 800 te zgjedhur lokale, lider te komunitetit qe perfaqesojne
(Agriculture)
(Agro-processing)
(Service)
(Trade)
(Livestock)
Po
rtofo
li I finan
cim
it
sip
as llo
jit
5.285
26.682
36.090
2002 2008 2013
Nr. anëtarëve ndër vite (Membership through the years) 38.110
Sot :
Mbështetur nga Bashkimi Europian
Plani i prezantimit të studimit
1. Ferma shqiptare: çfarë dinim dhe hipotezat fillestare 2. Rezultatet e studimit 3. Propozime për më tej
14 korrik 2014
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
Ferma shqiptare: çfarë dinim dhe hipotezat fillestare
- Një shtrirje gjeografike e madhe
ku fermeri = shitës
- Informalitet i lartë
- Fermë e vogël familjare
- Refuzim të modeleve që prekin
“kooperativat bujqesore”
- Njohje të skemave mbështetëse
për bujqësinë, kombetare apo
europiane
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
Rezultatet e studimit
1. Informacion mbi BE-në 2. Skemat financiare te BE 3. Informaliteti dhe rrjetëzimi 4. Tregtia me BE-në 5. Bashkëpunimi bujqësor 6. Drejtimi i fermës 7. Standartizimi i fermës
1%
1%
1%
1%
2%
5%
5%
5%
7%
7%
8%
9%
10%
11%
14%
14%
PeqinSarande
KrujeMalesi e Madhe
KucoveKavaje
LibrazhdPogradec
BeratFier
ShkoderDurres
VloreTirane
ElbasanLushnje
Rrethi ku janë kryer intervistat
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
1. Informacion mbi BE-në
Rezultatet e studimit tregojnë se vetëm 26% e të intervistuarve kanë dijeni për EU Business Relay in Albania.
o 25% e fermerëve të intervistuar presin ndihmë nga BE për të përfituar nga grantet e bujqësisë
o 18% e të intervistuarve presin ndihmë në krijimin e pikave të grumbullimit
1%
6%
19%
26%
48%
Tjetër
Rrjeti Europian iNdërmarrjeve (EEN)
Qendrat e Informimit tëBashkimit Europian (EU
Info Centre)
Rrjeti i Informimit të BEpër Bizneset Shqiptare
Delegacioni i BashkimitEuropian
Cilat nga këto institucione të Bashkimit Europian që
veprojnë në Shqipëri njihni:
5%
6%
7%
8%
8%
10%
14%
18%
25%
Organizimi i panaireve për bujqësinëQendra informimi për tregun europian…Ndihmë në krijimin e kooperative për…
Rritja e numrit të trajnimeveNgritja e pikave të kontrollit të cilësisë
Gjetja e një blerësi europianPërmirësimi i farave
Më shumë grante për fermerët
Çfarë ndihme prisni nga BE?
Krijimi i pikave të grumbullimit
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
2. Skemat financiare të BE-së
Fermerët kanë nevoja financiare të mëdha dhe nuk janë mjaftueshmërisht të informuar mbi ekzistencën dhe proçedurat e granteve për bujqësinë.
4%
12%
20%
25%
38%
Arsye të tjera
Aplikova por nuk fitova
E dija, por nuk isha në gjendje t’i plotësoja dokumentet e kërkuara
E dija, por nuk isha në gjendje t’i plotësoja kriteret e kërkuara
Nuk e dija që kishte të tilla ndihma
Nëse nuk keni përfituar ndonjëherë nga grantet
për bujqësinë, kush kanë qenë arsyet?
o 13% e fermerëve të intervistuar kanë përfituar nga grantet e bujqësisë
o 84% e të intervistuarve marrin kredi për të mbështetur prodhimin e tyre
5%
7%
8%
10%
19%
51%
Tjetër
Skemën IPARD
GIZ (Qeveria Gjermane)
TAM/BAS (BERZH)
AGRO Capital (USAID)
Skemën AZHBR
Çfarë mundësish për ndihmë financiare njihni
nga lista e mëposhtme?
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
3. Informaliteti dhe rrjetëzimi
Ekonomia rurale ka një nivel informaliteti relativisht të lartë dhe nuk janë mjaftueshmërisht të integruar në tregun bujqësor
o 88% e fermerëve të intervistuar nuk kanë NIPT
o 32% e tyre janë të regjistruar pranë Drejtorisë së bujqësisë (në kodin e fermerit)
7%
9%
13%
30%
41%
Tjetër
E shes në rrugë
E ruaj për konsum familjar
E shes me shumicë në pikat egrumbullimit të autorizuara
Dal shes në pazarin e qytetit
Si e tregtoni produktin tuaj?
4%
6%
20%
70%
Buletini i çmimeve tëMinistrisë së Bujqësisë
Pyes agronomë profesionistë
Vendim i përbashkët itregtarëve të shumicës
Me të dëgjuar në tregun lokal
Ku bazohesh për çmimin e shitjes?
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
4. Tregtia me BE-në
Fermerët kanë kontakte shumë të limituara biznesi me importues apo sipërmarrës europianë, dhe ata që e kanë një të tillë, janë kryesisht të lidhur me importues/tregtare nga rajoni
o 14% e fermerëve të intervistuar eksportojnë, nga të cilët:
- 10% nëpërmjet grosistëve - 73% të eksporteve drejt Ballkanit
13%
18%
21%
22%
26%
Produktet bujqësore shqiptarekanë një imazh negativ
Kemi mungesë burimeshfinanciare për të mbështeturpërmirësimin e cilësisë dhe
arritjen e standarteve europiane
Më mungon dokumentacioni përtë vërtetuar origjinën e
prodhimit tim
Kemi kapacitet të vogëlprodhues dhe nuk u përgjigjemi
dot volumit të kërkuar
Më kërkohet rritja e cilësisë dheplotësimi i standarteve sipas
normave të Bashkimit Europian
Në rast se ju eksportoni drejt Bashkimit
Europian, cilat janë sfidat me të cilat jeni
ndeshur:
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
4. Tregtia me BE-në
6%
13%
13%
19%
49%
Blejmë linjen eprodhimit/teknologjin
ë e serës
Importojmë lëndë tëparë (fara, kimikate,
etj.)
Marrim trajnime
Blejmëteknologji/makineri
Shesim produktettona
Nëse po, çfarë lloj bashkëpunimi keni me
partnerët e huaj?
28%
36%
36%
Ishin më të ulta se nëvitin 2012
Ishin më të larta se nëvitin 2012
Ishin njësoj të larta sinë vitin 2012
Në rast se ju eksportoni në vende të Bashkimit
Europian, shitjet tuaja në vitin 2013:
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
5. Bashkëpunimi bujqësor
Sipërmarrësit ruralë dhe fermerët janë të gatshëm të bashkëpunojnë mes tyre për të rritur nivelin e prodhimit dhe krijuar ekonomi shkalle
o 79% e fermerëve janë të gatshëm për të shitur prodhimin e tyre së bashku me fermerë të tjerë
o 57% e tyre janë të gatshëm për të prodhuar së bashku me fermerë të tjerë
1%
6%
8%
9%
11%
11%
12%
15%
27%
Përpunim
Tregti
Tjetër
Pemtari
Vreshtari
Perime
Ullishte
Serë
Blegtori
Me çfarë aktiviteti merreni ose jeni marrë?
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
6. Drejtimi i fermës
Ferma është një strukture familjare, me një angazhim të ulët të të rinjve, dhe që nuk përfiton nga mundësitë ekzistuese për të futur vlerë të shtuar
o 93% e fermerëve angazhojnë anëtarë të familjes në punët e fermës së tyre, dhe 24% angazhojnë dhe individë jashtë familjes
o 82% e shfrytëzojnë tokën 12 muaj e vitit
o 94% nuk kanë linjë përpunimi
5%
16%
40%
39%
11% Grup-mosha e te intervistuarve
20-30
31-40
41-50
51-60
Mbi 60
2% 9%
26%
63%
Arsimi
Fillor
I lartë
Tetëvjeçar
I mesëm
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
7. Standartizimi i fermës
Rritja e standartave ka rritur ndërgjegjësimin e fermerëve, por aplikimi i tyre në procesin e prodhimit mbetet ende i ulët
o 90% nuk i kryejnë rregullisht analizat e tokës bujqësore
o 87% nuk e ambalazhojnë produktin e tyre o 66% kërkojnë asistencë teknike në punën e
tyre
1%
3%
24%
71%
Nga organizatandërkombëtare
Nga shoqatajofitimprurëse
Nga shërbimikëshillimor i shtetit
Nga agronomëprofesionistë private
Nëse po nga kush asistoheni teknikisht në
punën që bëni?
15%
85%
Cilat metoda përdorni për kontrollin e
sëmundjeve dhe dëmtuesve?
Protokollet
standarte
europiane
Praktika
zakonore
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
7. Standartizimi i fermës
32%
32%
36%
Madhësinë e produktit
Ngjyrën e produktit
Formën e produktit
A i respektoni standartet europiane për:
4%
45%
50%
Plehrim organik iindustrializuar
Plehrim kimik
Plehrim organik
Me çfarë plehroni?
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
Propozime për më tej
Rritja e informimit të fermerëve mbi grantet publike dhe europiane Promovim më të gjerë të standarteve europiane Afrimi dhe edukimi i brezit të ri në drejtimin e fermës
EDUKIMI
ZMADHIMI
FORMALIZIMI
Nxitje e fermerëve që të bashkëpunojnë më shumë me njëri-tjetrin në formën e shoqërive të bashkëpunimit bujqësor e financiare sipas standarteve europiane
Ndihmë në krijimin dhe rritjen e pikave të grumbullimit për produktet bujqësore
Ndihmë në krijimin e kontakteve me tregtarë dhe linja prodhimi ushqimor nga vende të BE
Përmirësim i rolit ndërmjetësues të kooperativave financuese për bujqësinë
Nxitje e fermerëve me incentiva të formave të ndryshme që të bëjnë regjistrimin pranë Drejtorisë së bujqësisë (kodit të fermerit) dhe pranë QKR
Mbështetur nga Bashkimi Europian
14 korrik 2014
Na kontaktoni...
JU FALENDEROJME PER VEMENDJEN! Kontakte: FIAA: [email protected] Unioni SHKK: [email protected]