โดย : อาจารยอิ์ทธิพล มีผล

คณะเทคโนโลยีอตุสาหกรรม

Building and Machinery Maintenance of Technology

อฐิมอญภาพทีม่า : http://www.decorreport.com อฐิบลอ็ก

ภาพทีม่า : http://www.buildingmart.org/

อฐิมวลเบาภาพทีม่า : http://udornsiam.blogspot.com

ภาพทีม่า : http://www.novabizz.com.ภาพทีม่า : http://market.mthai.com/product/304379

ภาพทีม่า : http://www.selectcon.com.

ภาพทีม่า : www.tawatchaihardware.com

http://www.greenwaysteel.co.th/t_bar.html

การแตกร้าวในอาคารมี 2 ชนิด

ชนิดที ่1 การแตกรา้วทีไ่มเ่ป็นอนัตราย มลีกัษณะเป็นเสน้เลก็ๆ ขนาด

เทา่เสน้ผม เชน่ การแตกรา้วลายงาของผนงัปนูฉาบ การแตกรา้วของผวิหนิ

ขดั การแตกรา้วของกรวดลา้งทรายลา้ง การแตกรา้วของพืน้โรงรถเป็นตน้

ถงึแมก้ารแตกรา้วเหลา่น้ีจะสง่ ผลดา้นความสวยงาม รวมทัง้บางจุดอาจเกดิ

การรัว่ - ซมึได ้

ชนิดที ่2 การแตกรา้วทีเ่ป็นอนัตราย เชน่ การแตกรา้วของ เสา คาน

พืน้ แตกรา้วจนมองเหน็เหลก็ภายในรอยแตกรา้ว เหลา่น้ี จะเป็นเสน้ใหญ่

มากกวา่ 0.5 ม.ม. หรอืขนาดทีป่ลายดนิสอกด สามารถสอดเขา้ไปในรอย

แตกได้

รอยร้าวประเภทต่างๆ โดยอาจารยย์อดเย่ียม เทพธรานนท์

รอยแตกท่ีมมุวงกบ

รอยรา้วแบบปญัหาคอืการไมม่เีสาเอน็หรอืทบัหลงั เมือ่วงกบกบัผนงั

อฐิมนัขยายตวัไมเ่ทา่กนักต็อ้งเกดิรอยรา้ว บางครัง้รอยรา้วเฉียงๆแบบน้ีอาจจะ

ไมไ่ดเ้กดิจากเสาเอน็ทบัหลงัอยา่งเดยีวก ็ ได ้ เพราะแมเ้ราจะทาํเสาเอน็ทบัหลงั

ทุกอยา่งถกูตอ้ง ถา้ความหนาของปนูฉาบผนงัอฐิและฉาบเสาเอน็ทบัหลงัหนา

ไมเ่ทา่กนั อาการแบบน้ีกจ็ะเกดิขึน้ได้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

คานทบัหลงั

เสาเอน็

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

คานทบัหลงั

เสาเอน็

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

รอยแตกลายงา

รอยแตกลายงา : เป็นรอยแตกทีผ่ดิปนูฉาบเหน็เป็นเสน้เลก็ๆ เดนิอยา่งไมม่ทีศิทาง

สาเหตุ

เน่ืองจากปนูฉาบทีผ่นงัยงัไมแ่หง้ตวัแลว้ไปตน้ํีา (สลดัน้ําบนผวิปนูฉาบ)

ทาํใหม้น้ํีาในปนูฉาบมากขึน้ เมื่อปนูฉาบแหง้ตวั จะเกดิการหดตวัและแตกรา้ว

ภาษาชา่งเรยีกวา่ “ตน้ํีาเรว็ไป”

เน่ืองจากปนูฉาบทีผ่นงัแหง้ตวัไปแลว้ และเกดิการแตกรา้ว ทีผ่นงัปนูฉาบ

แลว้จงึไปตน้ํีา การตน้ํีาเพือ่ขดัผวิหน้าน้ี เน้ือปนูทีผ่วิหน้าจะไมป่ระสานเป็นเน้ือ

เดยีวกบัปนูฉาบ ชัน้ปนูทีผ่วิหน้าจะบางมาก ทาํใหเ้กดิการแตกรา้วทีผ่วิหน้า เรยีก

การแตกรา้วแบบน้ีวา่มาจาก” การตน้ํีาชา้ไป”

สภาพสี

เก่าลอก

ลอ่น

จบ

สปัดาหท์ี ่4Week 4

รอยแตกมมุเฉียงในผนัง

การเกดิรอยรา้วแบบน้ีแสดงวา่ โครงสรา้งของอาคารเกดิ

การ "บดิตวั" เพราะเสาของอาคารอาจจะมกีารทรดุตวัไมเ่ทา่กนั ซึง่

อาจจะเกดิจากสภาพของเสาเขม็เดมิ หรอืเราในฐานะของผูอ้อกแบบ

ปรบัปรงุใหม ่ไมไ่ดศ้กึษาเรือ่งการกระจายน้ําหนกัของโครงสรา้ง ไป

ทาํใหเ้กดิ Point & Zone Load

รอยแตกมมุเฉียงในผนัง

รปูท่ี 1 รอยร้าวเน่ืองจากการทรดุตวัต่างระดบัของเสาหรือ

ฐานราก

รอยร้าวเน่ืองจากการทรดุตวัต่างระดบัของเสาหรือฐานราก

รปูท่ี 2 รอยร้าวเน่ืองจากแรงดดัท่ีเกิดจากน้ําหนักบรรทกุเกิน

รอยร้าวเน่ืองจากแรงดดัท่ีเกิดจากน้ําหนักบรรทกุเกิน

รอยร้าวเน่ืองจากแรงดดัท่ีเกิดจากน้ําหนักบรรทกุเกิน

รปูท่ี 3 รอยร้าวเน่ืองจากแรงเฉือนท่ีเกิดจากน้ําหนักบรรทกุ

เกิน

รปูท่ี 4 รอยร้าวเน่ืองจาก

แรงบิด

ไม่มีรอยร้าวแต่ปนูฉาบหลดุออกมาเป็นแผน่เลย

อาการน้ีถา้เราเอามอืเคาะ จะมคีวามรูส้กึวา่ผนงันัน้เป็นโพรง เกดิจากการ

เกาะของผวิปนูฉาบกบัของผนงัไมด่ ียิง่หากเป็นผนงัหล่อคอนกรตี โอกาสจะเกดิปญัหา

เชน่น้ีมมีาก อาจจะเป็นเพราะตอนทีจ่ะฉาบปนูนัน้ไมม่กีาร "ตน้ํีา" ใหผ้นงัชุม่เพยีงพอ

พอฉาบปนูเขา้ไปผนงักจ็ะดดูน้ําปนูไปจนหมด ปนูฉาบกข็าดสภาพทีด่ ีหรอืผนงันัน้มี

ความมนัมาก หรอืมคีราบความสกปรกอยูป่นูฉาบจงึไมเ่กาะ หรอืฉาบปนูหนาเกนิไป

ทาํใหข้ณะทีป่นูฉาบกาํลงัจะเซท็ตวั มคีวามรอ้นเกดิขึน้ทีผ่วิในของปนูฉาบมาก ความ

รอ้นพยายามจะพลุ่งออกมาขา้งนอก เลยทาํใหป้นูฉาบนัน้แหง้เรว็ผดิปกต ิ(กรณน้ีีจะทาํ

ใหผ้วิเกดิความแตกรา้วดว้ย)

การแกไ้ขกน่็าจะตอ้งดแูลทีต่น้เหตุ หรอืหากยงัไมอ่ยากแกก้ไ็มเ่ป็นไร รอดู

ไปเรือ่ยๆ หากเมือ่ไรปนูฉาบตัง้ทา่นจะหล่นลงมาทาํอนัตรายเรา กต็อ้งเลาะปนูฉาบนัน้

ออกแลว้กฉ็าบเขา้ไปใหมอ่ยา่งถกูวธิลีะครบั

อายขุองอาคารอาคารกม็อีายใุชง้าน เหมอืนรถยนตห์รอืเครือ่งใชอ้ืน่ๆ เพยีงแตอ่ายใุชง้านของอาคารอาจอยู่

ไดน้านถงึ 30-50 ปี และอาจอยูไ่ดถ้งึ 100 ปี ถา้มกีารบาํรงุรกัษาดแูลทีด่แีละสมํ่าเสมอ การบํารงุรกัษา

ซ่อมแซมอาคารจงึตอ้งมคีวบคูก่บัการใชง้าน ยิง่อาคารทีม่อีายมุากยิง่ตอ้งซ่อมแซมบํารงุรกัษามาก

อาคารใหม่ๆ ทีม่คีุณภาพตามมาตรฐานทีค่วรเป็นใน 5 ปีแรก มกัไมค่วรมคีวามชาํรดุเสือ่มโทรมมาก

ยกเวน้แตอ่าคารทีม่ปีญัหา ฐานรากไมแ่ขง็แรงจงึจะเกดิรอยรา้วอยา่งมากในผนงั หรอืเกดิการวบิตัิ

พงัทลายไดใ้นชว่งนี้

ในชว่งอาย ุ5-10 ปี อาคารเริม่จะมคีวามชาํรดุจากอุปกรณ์ทีใ่ชป้ระจาํวนั อาทเิชน่ หลอดไฟ

ก๊อกน้ํา ลกูบดิประตู เป็นตน้ ในชว่งอาย ุ10-20 ปี ระบบประกอบของอาคารอาจเริม่มปีญัหา อาทเิชน่

หลงัคาอาคารอาจมน้ํีารัว่ซมึ ทอ่น้ําประปาอาจรัว่ ทอ่ระบายเริม่อุดตนั ผนงัอฐิกอ่ฉาบปนูอาจเริม่มรีอย

แตกรา้วเลก็ๆ และผนงัสว่นทีเ่ปียกชืน้เป็นประจาํเริม่จะมรีอ่งรอยการกอ่นทีผ่วิได ้สาํหรบัอาคารทีม่อีายุ

เกนิ 20 ปี ความชาํรดุเสือ่มโทรมเริม่จะมมีากขึน้ แมก้ระทัง่โครงสรา้งของอาคารกอ็าจเริม่มปีญัหาได ้ซึง่

ขึน้อยูก่บัคุณภาพการกอ่สรา้งอาคารตัง้แต่เริม่ตน้

โดยหลกัการแลว้ หากเจา้ของอาคารหมัน่ดแูลบาํรงุรกัษา อาคารอาจใชง้านไดถ้งึ 50 ปี โดย

มกีารบูรณะซ่อมแซมใหญ่เพยีง 1-2 ครัง้ สาํหรบัในประเทศทีเ่จรญิแลว้ อาคารอาจมอีายใุชง้านถงึ 100 ปี

หรอืมากกวา่นัน้ แต่เขากม็กีารดแูลปรบัปรงุเปลีย่นระบบใหท้นัสมยัเสมอ แต่สาํหรบัในประเทศไทย

เนื่องจากเราไมค่อ่ยไดค้วบคุมคุณภาพในขณะกอ่สรา้ง

รอยปรแิตกจะเริม่เกดิเป็นคู่ๆ ที่

ขอบคนละดา้นของเสา

การวบิตัขิองเสากลมและเสา

สีเ่หลีย่ม จะเกดิขึน้ทนัทหีลงัจากคอนกรตีหุม้

เหลก็เสรมิกะเทาะออกตามรปูน้ี

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

การตรวจสอบโครงสรา้งอาคารเบื้องตน้

รอยรา้วทแยงมมุทีผ่วิบนของพืน้

เน่ืองจากการทรดุตวัของเสาหรอืฐานราก

1. แบบวธิกีารบาํรงุรกัษา มกีีแ่บบ

อะไรบา้ง จงอธบิายและยกตวัอยา่ง

2. มขีอ้สองต่อนะคร๊าบบบ หน้าถดัไป

2. สาเหตุปญัหาดงัต่อไปน้ีเกดิจากอะไร

และมวีธิแีกไ้ขอยา่งไร

ก.ข.

ค.

ง.

เป็นสายไฟฟ้าท่ีมีชนิดของฉนวนเป็น PVC ทน

อุณหภูมิได ้ 70oC และตวันาํเป็นทองแดงแรงดนัไฟฟ้า

300V 600V และ 750V ตามมาตรฐานของ ส.ม.อ.(TIS)

เช่น สายไฟฟ้าชนิด THW, VAF, VAF-GRD

สาย VAF (สาย วีเอเอฟ)สายทองแดง หุมฉนวน 2 ช้ัน ชนิด 2 เสนคู

สาย VAF-G (สาย วีเอเอฟ-จี)เปนสายทองแดง หุมฉนวน 2 ช้ัน ชนิด 3 เสน เปนสายกราวด สีเขียว 1 เสน

สาย THW (สาย ทีเอชดับบลิว)สายทองแดง หุมฉนวน 1 ช้ัน เสนเดียว เด่ียวๆรายละเอียดการใชงานเหมือนสาย VAF แตใชสําหรับเดินทอ รอยสาย ฝงทอ

เปนสายทนแรงดันสูงสุด 750โวลต

เปนสายทนแรงดันสูงสุด 300โวลต

สาย NYY (สาย เอ็นวายวาย)สายทองแดง หุมฉนวน 3 ช้ัน มีต้ังแต 1-4 เสน ใชงาน ไฟสนาม, ไฟถนน, สายเมนบานพัก กรณีรอยทอฝงดิน ผานมาตรฐานการไฟฟาฯสําหรับเปนเมนบานพักอาศัย รายละเอียดเหมือนสาย VAF และ THW

สาย VCT (สาย วีซีที)สายทองแดง หุมฉนวน 2 ช้ัน มตีั้งแต 1-4 เสน (ตามรูป คือ 2 เสน)ใชงานเดินสายอุปกรณไฟฟา, เครื่องจักรตางๆ, ไฟสนาม, ทําสายปลั๊กพวง, เดินสายภายนอกอาคาร, ไฟรั้ว, งานท่ีตองทนสภาพแดด ฝน

ความหมายของ สเปค (Spec)VAF 2x1.5 หรือ VAF 2*1.5 = ชนิดสาย VAF, 2 แกน(เสน,core), พื้นที่หนาตัด 1.5 ต.ร.มม.THW 1.5 sq.mm. = ชนิดสาย THW ขนาดพื้นที่หนาตัด 1.5 ตร.มม. เปนสายเสนเดยีว

* THW ใชเปนเสน Main และเดินสายไฟมอเตอร นิยมรอยทอหรือในราง* VCT หรือสาย core มีแบบ 3/4/9/16/24/32 เสนใน 1 สาย ใชกับ control ท่ัวไป สะดวกเพราะไมตองเสียเวลาจัดสาย* VAF ราคาถูก ใชตามบานท่ัวไป (เดินเกาะลอยตามผนัง)* NYY ถาตองเดินใตดิน

ทอ่

ประปา

ทอ่

สายไฟ

ทอ่

สายไฟ

ทอ่

เกษตร

สภาพสี

เก่าลอก

ลอ่น

กจิกรรมทีเ่กีย่วขอ้งกบัการบาํรงุรกัษา

1.ตรวจสอบตามระยะเวลา(Periodic inspection)

2.ปรบัแต่งใหม้สีภาพพรอ้มใชง้าน (ทาส,ี ทาํความสะอาด)

3.ดาํเนินการบาํรงุรกัษาตามแผนทีก่าํหนด เช่น การซ่อมใหญ่

(Overhaul)

4.การออกแบบและตดิตัง้ระบบตรวจจบั(Sensor)เพือ่จดัเกบ็ขอ้มลู

และประเมนิสมรรถนะ

หน่วยงานการบํารุงรกัษา(Maintenance capacity)โดย

คํานึงถงึปจัจยัความถี่ของความเสยีหายและค่าใชจ้่ายทีเ่กดิจาก

ความศูนย์เสียในการผลิตโดยใช้ทฤษฎีแถวคอย (Queuing

theory)

กลุ่มเครื่องจักรหน่ึง มีอัตราความขัดข้อง(Machine

breakdown) 1.4 เครื่อง/สปัดาห(์โดยมกีารกระจายแบบ

Poisson) ซึง่พนักงานซ่อมแต่ละคนสามารถใหบ้รกิาร ในการ

ซ่อมเครื่องจกัรได ้1 เครื่องใน 1 สปัดาห ์ถ้าหากเครื่องจกัรหยุด

จะทําใหเ้กดิความเสยีหาย 6000 บาท/สปัดาห ์ค่าใชจ้่ายในการ

ซ่อมบํารุงต่อคน 3000 บาท/สปัดาห์ (รวมสวัสดิการและค่า

ประกนัสงัคม) จงหาจาํนวนชา่งซ่อมบาํรงุทีเ่หมาะสม

ขอ้1 กลุ่มเครื่องจกัรหน่ึง มอีตัราความขดัขอ้ง(Machine

breakdown) 2.5 เครือ่ง/เดอืน(โดยมกีารกระจายแบบ Poisson) ซึ่งพนักงานซ่อมแต่ละคนสามารถให้บริการ ในการซ่อม

เครือ่งจกัรได ้4 เครือ่งใน 1 เดอืน ถา้หากเครือ่งจกัรหยุดจะทาํให้

เกดิความเสยีหาย 12000 บาท/เดอืน ค่าใชจ้่ายในการซ่อมบํารุง

ต่อคน 9000 บาท/เดอืน (รวมสวสัดกิารและค่าประกนัสงัคม) จง

หาจาํนวนชา่งซ่อมบาํรงุทีเ่หมาะสม

ขอ้2 ในการเกดิการชํารุด 1 ครัง้จะเกดิค่าใชจ้่าย 20000

บาท ส่วนการซ่อมบํารุงแบบ PM จา้งบรษิทั ภายนอกเป็น

ผูด้แูล เสยีค่าใชจ้่ายเดอืนละ 56660 บาทและรบัประกนัว่า จะไม่

เกดิBreakdown เลยตลอดการจา้ง จงวเิคราะหแ์ละอธบิาย

เหตุผลจากขอ้มูลที่ให้มาเพื่อพจิารณาตดัสนิใจในการเลอืกกล

ยทุธ ์ในการบาํรงุรกัษา

จาํนวนครัง้ของการชาํรดุของ

Chiller 0 1 2 3 4 5 6

ความถ่ีท่ีเกิดการขดัข้อง(เดือน) 0 4 2 2 3 1 0

สญัญาก่อสรา้ง หมายถงึ สว่นของขอ้ตกลงระหวา่งเจา้ของงาน

และผูร้บัเหมาโดยมสีาระสาํคญัของสญัญาจะสอดคลอ้งกบัขอ้

กฎหมายและเป็นทีเ่ขา้ใจอยา่งดรีะหวา่งทัง้สองฝา่ย

ส่วนประกอบของสัญญาก่อสร้าง

1. ส่วนของการเสนอราคาหรือส่วนของขอ้เสนอ(Bid Forms

or Proposal Forms)

2. ส่วนของขอ้ตกลง(Agreement Forms)

3. เง่ือนไขทัว่ไปและขอ้กาํหนดงานก่อสร้างมาตรฐาน

(General Conditions and Standard Specifications)

4. เง่ือนไขพิเศษ (Special Conditions or Special Provision)

5. แบบ(Drawing)

6. เอกสารเพ่ิมเติม(Addenda)

1. http://www.thaiengineering.com/viewnew.php?id=2422. http://www.elecnet.chandra.ac.th/learn/np/pom/content/maintenance1.html3. http://www.acaser.eng.psu.ac.th/klangduen/Domino/Maintenance/maintenance%201.htm4. http://th.wikipedia.org/wiki /การบํารงุรกัษา

5. http://www.seahawkthailand.com6. http://www.thaiengineering.com/article/civil/structure/crack_cement.asp7. http://www.thaibuild.com/

1. http://www.thaiengineering.com/viewnew.php?id=2422. http://www.elecnet.chandra.ac.th/learn/np/pom/content/maintenance1.html3. http://www.acaser.eng.psu.ac.th/klangduen/Domino/Maintenance/maintenance%201.htm4. http://th.wikipedia.org/wiki /การบํารงุรกัษา

5. http://www.seahawkthailand.com6. http://www.thaiengineering.com/article/civil/structure/crack_cement.asp7. http://www.thaibuild.com/

1. http://www.thaiengineering.com/viewnew.php?id=2422. http://www.elecnet.chandra.ac.th/learn/np/pom/content/maintenance1.html3. http://www.acaser.eng.psu.ac.th/klangduen/Domino/Maintenance/maintenance%201.htm4. http://th.wikipedia.org/wiki /การบํารงุรกัษา

5. http://www.seahawkthailand.com6. http://www.thaiengineering.com/article/civil/structure/crack_cement.asp7. http://www.thaibuild.com/

1. http://www.thaiengineering.com/viewnew.php?id=2422. http://www.elecnet.chandra.ac.th/learn/np/pom/content/maintenance1.html3. http://www.acaser.eng.psu.ac.th/klangduen/Domino/Maintenance/maintenance%201.htm4. http://th.wikipedia.org/wiki /การบํารงุรกัษา

5. http://www.seahawkthailand.com6. http://www.thaiengineering.com/article/civil/structure/crack_cement.asp7. http://www.thaibuild.com/8. http://www.oknation.net/blog/civil