Budowa komputera

Podstawowe podzespoy komputera.

Schemat blokowy komputera.

Elementy funkcjonalne komputera.

Modularna budowa komputera.

Standardy podzespow komputerw.

Komunikacja pomidzy elementami skadowymi komputera.

1. Podstawowe podzespoy komputera. 2. Elementy funkcjonalne komputera. 3. Standardy podzespow komputerw.

Cele ksztacenia: Poznanie podstawowych elementw zestawu komputerowego. Identyfikacja i charakterystyka

podstawowych podzespow zestawu komputerowego.

Zestaw komputerowy klasy PC

1. Jednostka centralna.

2. Monitor.

3. Klawiatura.

4. Mysz.

Komputery All-in-One - s wyposaone w monitor, w ktrego obudowie schowany jest cay komputer, wszystkie

komponenty komputera mieszcz si w niewielkiej obudowie. Takie rozwizanie wymaga wykorzystania

energooszczdnych i przede wszystkim maych podzespow (ITX, Micro ATX). Mniejsze wymiary, niski pobr energii

powoduje e s one mniej wydajne, dlatego komputery All-in-One przewanie przeznaczone s do prostych zada jak

praca z pakietami biurowymi, surfowanie w Internecie, czy odbieranie poczty elektronicznej.

Podstawowe podzespoy komputera typu PC

1. Obudowa komputerowa. Obudowa typu desktop - Jej charakterystyczny paski ksztat ogranicza przestrze

wewntrz takiej obudowy, co utrudnia lub uniemoliwia rozbudow komputera o nowe, wewntrzne urzdzenia.

Jedn z zalet tego typu obudw jest maa ilo zajmowanego miejsca na biurku w przypadku postawienia na niej

monitora CRT lub LCD. Cienkie obudowy nazywamy obudowami typu Slim

Obudowa typu desktop Obudowa Slim

Obudowa typu wiea (ang. Tower)

Mini tower najmniejsza obudowa typu "tower". Umoliwia monta dwch maych (stacja dyskietek) i dwch duych (napd CD-ROM).

Midi tower rednia obudowa typu "tower". Najczciej stosowana. Umoliwia monta 2 maych i 3-4 duych napdw.

Big tower najwiksza obudowa typu "tower" najczciej stosowana w serwerach. Umoliwia monta dwch maych i piciu duych napdw oraz dodatkowych dyskw twardych.

Obudowa typu - Mini tower

http://pl.wikipedia.org/wiki/Stacja_dyskietekhttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_kompaktowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Serwer_internetowyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Dysk_twardy

2. Pyta gwna.

Pyta gwna (ang. motherboard, mainboard) pyta z obwodami drukowanymi, na ktrej montuje si

najwaniejsze elementy, umoliwiajce komunikacj wszystkim pozostaym komponentom i moduom, zcza kart

rozszerze (ISA, PCI, AGP, PCI-E), zcza pamici masowych, (EIDE, SATA, SCSI, SAS -SCSI, FDD), gniazda pamici RAM

- DIMM, (SDR SDRAM, DDR SDRAM, DDR2 SDRAM, DDR3 SDRAM), gniazda procesora (SLOT, SOCKET).

Gwnym ukadem kontrolujcym dziaanie pyty gwnej jest chipset. Chipset odpowiada za komunikacj midzy

komponentami zamontowanymi na pycie gwnej. Do wymiany informacji su rnego rodzaj magistrale (ang.

Bus). Chipset to najczciej dwa ukady scalone:

Mostek pnocny (ang. North Bridge),

Mostek poudniowy (ang. South Bridge)

Istniej kilka standardw (formatw) pyt gwnych, ktre rni si rozmiarami, rozmieszczaniem elementw, typem zasilacza i obudow. Obecnie najpopularniejszy jest ATX.

Zewntrzne porty pyty gwnej ATX (PS-2, Port rwnolegy LPT, HDMI, D-SUB, USB, FIRE-WIRE, gniazdo P8C8 na wtyk RJ 45, gniazda ukadu dwikowego wbudowywanego w pyt gwn komputera JACK 3,5 mm).

http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Obw%C3%B3d_drukowanyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_g%C5%82%C3%B3wna

Pyta gwna ATX

3. Mikroprocesor (procesor).

Procesor (ang. processor), take CPU (ang. Central Processing Unit) urzdzenie cyfrowe sekwencyjne, ktre

pobiera dane z pamici, interpretuje je i wykonuje, jako rozkazy. Wykonuje on cig prostych operacji (rozkazw)

wybranych ze zbioru operacji podstawowych okrelonych zazwyczaj przez producenta procesora, jako lista rozkazw

procesora.

http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Uk%C5%82ad_cyfrowyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Uk%C5%82ad_sekwencyjnyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_komputerowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Rozkaz_(informatyka)http://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_rozkaz%C3%B3w_procesorahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Lista_rozkaz%C3%B3w_procesora

Gniazda procesora (LGA )- podstawka LGA 1366 przeznaczona dla modeli Core i7, procesor LGA

LGA (Land Grid Array), co oznacza, e obudowa procesora nie posiada nek, tylko zocone pola dotykowe na spodniej

stronie, za w podstawce znajduj si spryste blaszki dotykajce tych pl.

Socket 940 jest podstawk dla procesorw AMD Athlon 64 FX oraz Opteron typu PGA (ang. Pin Grid Array)- ZIF socket (ang.

zero insertion force socket gniazdo z zerowym naciskiem wstawiania) - podstawka (gniazdo) ukadu scalonego (np.

procesora na pycie gwnej komputera), umoliwiajca wymian ukadu bez uywania siy i bez ryzyka uszkodzenia.

http://pl.wikipedia.org/wiki/LGAhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Procesorhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Advanced_Micro_Deviceshttp://pl.wikipedia.org/wiki/Athlon_64_FXhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Opteronhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pin_grid_arrayhttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Uk%C5%82ad_scalonyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Procesorhttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_g%C5%82%C3%B3wnahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Komputer

4. Zestaw chodzcy.

Wspczesne komputery klasy PC wyposaone s w wydajne ukady scalone, ktre emituj due iloci ciepa. Aby

unikn przepalenia (przegrzania) poszczeglnych komponentw stosuje si tzw. zestawy chodzce. Najprostsz

metod ochrony ukadu przed przegrzaniem jest uycie radiatora, ktry umoliwia odprowadzenie energii cieplnej

do atmosfery. Radiator moe zosta wyposaony w zasilany elektrycznie wentylator, ktry pozwala na zwikszenie

wydajnoci chodzenia (radiator aktywny).

Istniej rwnie alternatywne metody chodzenia:

a. Chodzenie ciecz,

b. Heat pipe (cieplne rurki),

Zestaw chodzcy

5. Moduy pamici RAM.

RAM (ang. Random Access Memory pami o dostpie swobodnym) podstawowy rodzaj pamici cyfrowej.

SDRAM (ang. Synchronous Dynamic Random Access Memory) rodzaj pamici DRAM pracujcej synchronicznie z

magistral systemow. Pocztkowo pod nazw SDRAM kryy si ukady obecnie nazywane SDR SDRAM (przedrostek

SDR pojawi si po wprowadzeniu pamici DDR SDRAM).

Obecnie do rodziny pamici SDRAM zaliczamy:

SDR (Single Data Rate)

SDR SDRAM (przepustowo od 533 MB/s do 1066 MB/s)

DDR (Double Data Rate)

DDR SDRAM (przepustowo od 1600 MB/s do 3200 MB/s)

DDR2 SDRAM (przepustowo od 3200 MB/s do 6400 MB/s)

DDR3 SDRAM (przepustowo od 6400 MB/s do 12800 MB/s)

DDR4 SDRAM (obecnie w fazie projektowej).

Modu pamici SDR SDRAM (3,3V, 168 pin)

http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_cyfrowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/DRAMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Magistrala_komunikacyjnahttp://pl.wikipedia.org/wiki/SDR_SDRAMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/DDR_SDRAMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/SDR_SDRAMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Przepustowo%C5%9B%C4%87http://pl.wikipedia.org/wiki/MB/shttp://pl.wikipedia.org/wiki/DDR_SDRAMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/DDR2http://pl.wikipedia.org/wiki/DDR3http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=DDR4&action=edit&redlink=1

Modu pamici DDR SDRAM (2,5V, 184 pin)

Modu pamici DDR2 SDRAM (1,8V, 240 pin)

Modu pamici DDR3 SDRAM (1,5V, 240 pin)

6. Dysk twardy (pamici masowe).

Dysk twardy HDD, napd dysku twardego (ang. hard disk drive) rodzaj pamici masowej, wykorzystujcy nonik

magnetyczny do przechowywania danych. Nazwa "dysk twardy" wynika z zastosowania twardego materiau, jako

podoa dla waciwego nonika, w odrnieniu od dyskietek (ang. floppy disk, czyli mikki dysk), w ktrych nonik

magnetyczny naniesiono na podoe elastyczne.

http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_masowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/No%C5%9Bnik_magnetycznyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/No%C5%9Bnik_magnetycznyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Danehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Dyskietkahttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielski

Dysk SSD (ang. Solid State Drive, rzadko Solid State Disk) urzdzenie pamici masowej, suce do przechowywania

danych, zbudowane w oparciu o pami typu flash.

7. Karta graficzna.

Karta graficzna karta rozszerze komputera odpowiedzialna za renderowanie grafiki i jej konwersj na sygna

zrozumiay dla wywietlacza. Interfejsy kart graficznych (np. zewntrzne D-SUB, DVI), wewntrzne (PCI, AGP, PCI-E

x16).

Wyrniamy dwa typy procesorw karty graficznej:

Przystosowane do pracy, jako oddzielne karty graficzne.

Zintegrowane z mostkiem pnocnym.

http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_masowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_flashhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_rozszerzeniahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Komputerhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Renderowaniehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Procesor_karty_graficznejhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Mostek_p%C3%B3%C5%82nocny

8. Karta dwikowa.

Karta dwikowa (ang. sound card, audio card) komputerowa karta rozszerze, umoliwiajca rejestracj,

przetwarzanie i odtwarzanie dwiku. Poprawnym jest te rwnie czsto stosowany termin karta muzyczna.

Najbardziej znan grup kart dwikowych jest seria Sound Blaster firmy Creative Labs.

Obecnie ukady dwikowe wystarczajce do zastosowa amatorskich s zazwyczaj wbudowywane w pyt gwn

komputera, a nie stanowi karty rozszerzenia. Pojawiy si rwnie zewntrzne karty dwikowe podczane do

komputera przez port USB.

9. Karta sieciowa.

Karta sieciowa (ang. NIC Network Interface Card) karta rozszerzenia, ktra suy do przeksztacania pakietw

danych w sygnay, ktre s przesyane w sieci komputerowej. Karty NIC pracuj w okrelonym standardzie, np.

Ethernet, Token Ring, FDDI, ArcNet.

Dla wikszoci standardw karta NIC posiada wasny, unikatowy w skali wiatowej adres fizyczny znany, jako adres

MAC, przyporzdkowany w momencie jej produkcji przez producenta, zazwyczaj umieszczony na stae w jej pamici

ROM.

10. Modem.

Modem (od ang. MOdulator-DEModulator) urzdzenie elektroniczne, ktrego zadaniem jest zamiana danych

cyfrowych na analogowe sygnay elektryczne (modulacja) i na odwrt (demodulacja) tak, aby mogy by przesyane i

odbierane poprzez lini telefoniczn (a take cze telewizji kablowej lub fale radiowe).

http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_rozszerzeniahttp://pl.wikipedia.org/wiki/D%C5%BAwi%C4%99khttp://pl.wikipedia.org/wiki/Sound_Blasterhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Creative_Technologyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_g%C5%82%C3%B3wnahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Universal_Serial_Bushttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_rozszerzeniahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Danehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Sygna%C5%82http://pl.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_komputerowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Adres_MAChttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_tylko_do_odczytuhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Urz%C4%85dzeniehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Elektronikahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Danehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Sygna%C5%82http://pl.wikipedia.org/wiki/Modulacjahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Modulacjahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Telewizja_kablowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Fale_radiowe

11. Napdy optyczne.

Napd optyczny (ang. Optical Disc Drive - ODD) jest to urzdzenie, ktre za pomoc wizki lasera odczytuje lub/i

zapisuje, dane na tzw. nonikach optycznych.

Do najpopularniejszych napdw optycznych zalicza si:

CD-ROM - napd czytajcy pyty CD (adn. Compact Disk), nagrywarka CD - napd czytajcy oraz zapisujcy pyty CD.

Umoliwia zapis 650, 700 lub 800 MB na jednej pcie jednowarstwowej.

DVD-ROM - napd czytajcy pyty CD (CD-ROM) oraz DVD (ang. Digital Versatile Disc uniwersalna cyfrowa pyta),

combo CD/DVD - napd bdcy hybryd nagrywarki CD oraz DVD-ROM, nagrywarka DVD - napd czytajcy oraz

nagrywajcy pyty CD oraz DVD. Istnieje kilka wersji pyt DVD przechowujcych odpowiednio: 4,7; 8,5; 9,4; 17,08 GB

danych.

Blue-Ray Disc (BD) w podstawowej wersji jest to pyta jednostronna, dwuwarstwowa, przechowujca 50 GB.

Opracowano ju wersje kilkunastowarstwowe, , majce pojemno do 400 GB.

12. Stacja dyskietek i czytnik kart Flesh.

Stacja dyskietek (FDD; Floppy Disk Drive) element komputera przeznaczony do obsugi jednego z rodzajw

zewntrznej pamici komputerowej, jakim jest dyskietka. Stacje dyskietek zwane s stacjami dyskw mikkich.

Czytnik kart pamici to urzdzenie umoliwiajce odczyt kart pamici typu Flash.

13. Zasilacz.

Zasilacz komputera urzdzenie, ktre suy do przetwarzania napicia przemiennego dostarczanego z sieci energetycznej

230V (220-240V) na niskie napicia stae, niezbdne do pracy pozostaych komponentw komputera. Niektre zasilacze

posiadaj przecznik zmieniajcy napicie wejciowe pomidzy 230V i 115V.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Laserhttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_kompaktowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/DVDhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Komputerhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_komputerowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Dyskietkahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_pami%C4%99cihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_flashhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%85d_przemiennyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Sie%C4%87_energetycznahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pr%C4%85d_sta%C5%82yhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Komputer

Najczciej spotykane zasilacze komputerowe s dostosowane do standardu ATX. Wczanie i wyczenie zasilacza jest

sterowane przez pyt gwn, co daje obsug takich funkcji jak tryb czuwania.

Zasilacz zgodny z ATX (ang. Advanced Technology Extended) standard konstrukcji pyt gwnych oraz zasilaczy i obudw

komputerowych.

Wtyczka zasilacza ATX - MPC (Main Power Connector), 20, 24 (ATX v2.2), 20+4

http://pl.wikipedia.org/wiki/ATX_(informatyka)http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tryb_czuwania&action=edit&redlink=1http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_g%C5%82%C3%B3wnahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Komputer

Wtyczka zasilacza ATX Molex

Wtyczka zasilacza ATX Molex mini

4. Komunikacja pomidzy elementami skadowymi komputera 5. Schemat blokowy komputera. 6. Modularna budowa

komputera.

Schemat moduowej, logicznej budowy komputera PC

Magistrala (ang. Bus) jest zestawem cieek czcych jednoczenie kilka komponentw i umoliwiajc komunikacj midzy nimi. Magistral mona scharakteryzowa za pomoc dwch parametrw: szerokoci i szybkoci. Szeroko oznacza liczb jednoczenie wysyanych bitw w jednostce czasu. Magistrala (szyna) 32 b rwnolega, przesy jednorazowo 32 bity danych. Szybko okrela, jak szybko dane mog by przesyane przez cieki magistrali. Szybko magistrali wyraana jest w (Hz-herc, MHz-megaherc, lub GHz-gigaherc). Magistral pamici (ang. Memory Bus) czy mikroprocesor z pamici operacyjn RAM, kontroler pamici IMC (ang. Integrated Memory Controller) zintegrowany z procesorem umoliwia wymian danych nie angaujc mostka North Bridge podczas wymiany danych. Magistrala danych (ang. Data Bus) umoliwia wymian danych midzy mikroprocesorem a chipsetem. Obecnie w komputerach PC mona wyrni trzy rozwizania: Magistrala FSB (ang. Front Side Bus), jest magistral rwnoleg czy procesor z mostkiem pnocnym. Magistrala HP firmy AMD (ang.Hyper transport), jest szeregow magistral peno dupleksow typu punkt-punkt opracowan dla procesorw Athlon 64 wyposaonych w zintegrowany kontroler pamici. Magistral QPI firmy Intel (ang. Quick Path Interconnect) stosowana w mikroprocesorach Intel Core i7, jest szeregow magistral peno dupleksow typu punkt-punkt, cechujc si du wydajnoci i maymi opnieniami. Magistrala adresowa (ang. Address Bus) dostarcza informacji o adresach, pod ktre maj trafi dane, lub spod ktrych maj zosta odczytane. Szeroko magistrali adresowej jest bardzo wana, opisuje one przestrze adresow obsugiwan przez procesor. Szeroko magistrali adresowych we wspczesnych procesorach przewysza 32 b. Magistrala sterujca (ang. System Bus lub Control Bus) jest kanaem do przesyania sygnaw sterujcych midzy mikroprocesorem, pamici RAM i pozostaymi urzdzeniami wejcia-wyjcia.

Ukad wejcia-wyjcia Ukad wejcia-wyjcia (ang. input-output circuit, I/O circuit) s to takie urzdzenia, ktre porednicz w wymianie informacji pomidzy systemem mikroprocesorowym, a urzdzeniami zewntrznymi (urzdzenia peryferyjne). Dla systemu mikroprocesorowego ukad wejcia-wyjcia widoczny jest zwykle jako rejestr lub zesp rejestrw o okrelonych adresach oraz pewien zestaw sygnaw sterujcych. Ukady wejcia-wyjcia Urzdzenia peryferyjne s doczane do magistrali systemowej komputera za porednictwem odpowiednich ukadw wejcia-wyjcia (sterownikw). Potrzeba takiego poredniczenia wynika z nastpujcych powodw:

istniej rnice w szybkoci dziaania wsppracujcych urzdze (zachodzi wwczas konieczno sterowania przepywem informacji),

istniej rnice w parametrach elektrycznych wsppracujcych ukadw (zachodzi konieczno translacji poziomw sygnaw),

urzdzenia wymagaj podania informacji o okrelonym formacie wraz z pewnymi sygnaami sterujcymi (np. sygna video wraz z synchronizacj).

Ukady wejcia-wyjcia mog by przeznaczone do wsppracy z konkretnym urzdzeniem peryferyjnym (np. sterownik dysku czy karta graficzna) lub mog wsppracowa z wieloma urzdzeniami (np. interfejs szeregowy RS 232C czy sterownik przerwa). Z powyszego okrelenia wynika, e ukady wejcia-wyjcia moemy wybiera przy pomocy adresw i wykonywa na nich operacje zapisu i odczytu. Blok ukadw wejcia-wyjcia posiada, podobnie jak pami, wejcie adresowe i wejcie sterujce.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/System_mikroprocesorowyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Urz%C4%85dzenie_peryferyjne

Architektura - podstawowe komponenty, ktre s niezbdne do prawidowego funkcjonowania komputera. Architektura North and South Bridge w klasycznej architekturze funkcje chipsetu s rozdzielone na dwa oddzielne ukady scalone (mostki) poczone magistral komunikacyjn. W starszych modelach pyt gwnych mostek pnocny i poudniowy byy poczone szyn PCI, obecnie stosuje si do tego celu dedykowane magistrale o duej przepustowoci. Mostek pnocny (ang. northbridge) element wspczesnych chipsetw, realizujcy poczenia pomidzy procesorem, pamici operacyjn, magistral AGP lub PCI Express i mostkiem poudniowym. Mostek poudniowy (ang. southbridge) element wspczesnych chipsetw, realizujcy poczenie procesora do wolniejszej czci wyposaenia mikrokomputera:

o napdw dyskw twardych (zcza IDE/ATA/SATA/ATAPI) o magistral ISA, PCI o sterownika przerwa IRQ Przerwanie (ang. interrupt) lub danie przerwania (IRQ Interrupt ReQuest)

sygna powodujcy zmian przepywu sterowania, niezalenie od aktualnie wykonywanego programu. Pojawienie si przerwania powoduje wstrzymanie aktualnie wykonywanego programu i wykonanie przez procesor kodu procedury obsugi przerwania

o sterownika DMA Direct Memory Access, DMA, z (ang.): bezporedni dostp do pamici technika, w ktrej

sprzt komputerowy podczony do pyty gwnej, np. karta graficzna, karta dwikowa, karta sieciowa czy kontroler dysku twardego, mog korzysta z pamici operacyjnej RAM lub portw we-wy, pomijajc przy tym CPU.

o nieulotnej pamici BIOS

http://pl.wikipedia.org/wiki/Peripheral_Component_Interconnecthttp://pl.wikipedia.org/wiki/Magistrala_komunikacyjnahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Przepustowo%C5%9B%C4%87http://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Chipsethttp://pl.wikipedia.org/wiki/Procesorhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Pami%C4%99%C4%87_operacyjnahttp://pl.wikipedia.org/wiki/AGPhttp://pl.wikipedia.org/wiki/PCI_Expresshttp://pl.wikipedia.org/wiki/Mostek_po%C5%82udniowyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Chipsethttp://pl.wikipedia.org/wiki/Procesorhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Mikrokomputerhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Dysk_twardyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/ATA_(technologia)http://pl.wikipedia.org/wiki/ATA_(technologia)http://pl.wikipedia.org/wiki/SATAhttp://pl.wikipedia.org/wiki/ATAPIhttp://pl.wikipedia.org/wiki/ISA_(komputery)http://pl.wikipedia.org/wiki/Peripheral_Component_Interconnecthttp://pl.wikipedia.org/wiki/Przerwaniehttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Przep%C5%82yw_sterowaniahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Oprogramowaniehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Procesorhttp://pl.wikipedia.org/wiki/DMAhttp://pl.wikipedia.org/wiki/J%C4%99zyk_angielskihttp://pl.wikipedia.org/wiki/Sprz%C4%99t_komputerowyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/P%C5%82yta_g%C5%82%C3%B3wnahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_graficznahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_d%C5%BAwi%C4%99kowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Karta_sieciowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Kontroler_(informatyka)http://pl.wikipedia.org/wiki/Dysk_twardyhttp://pl.wikipedia.org/wiki/RAMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Procesorhttp://pl.wikipedia.org/wiki/BIOS

o moduu zegara czasu rzeczywistego

Opcjonalnie most poudniowy moe obsugiwa rwnie: cze FireWire cze USB zcze do sterownika RAID zcze Ethernet W rzadkich przypadkach mostek poudniowy obsuguje take zewntrzne zcza szeregowe, w tym zcza myszy i klawiatury oraz RS-232 zazwyczaj jednak urzdzenia te doczane s do mostka poudniowego przez dodatkowy ukad nazywany SIO (ang. Super Input/Output). Przez SIO obsugiwane s rwnie zcza rwnolege (port Centronics), cze podczerwieni (IrDA), stacje dyskietek i Flash ROM BIOS-u. Zmiany w architekturze i dziaaniu komputera Oprcz nowej mikroarchitektury, czyli zmian we wntrzu procesora, nastpiy zmiany w budowie caego komputera. PC z procesorami Core 2 (i wczeniejszymi procesorami LGA775) s zbudowane wedug schematu przedstawionego na rysunku_1. Centralnym elementem, w ktrym krzyuj si wszystkie drogi przepywu danych, jest mostek pnocny (ang. Memory Controller Hub, MCH). Procesor wystawia adresy i dane na odpowiednich liniach magistrali FSB, skd odbiera je mostek pnocny, i w zalenoci od adresu wykonuje operacj na pamici operacyjnej lub na jednej z magistral lub zczy, ktrych jest kontrolerem. Moe to by odczyt lub zapis do pamici, nawizanie komunikacji przez PCI Express lub PCI z odpowiednim urzdzeniem albo przekazanie odpowiedniego rozkazu do mostka poudniowego, ktry realizuje mniej krytyczne funkcje (kontroler USB, dyskw itp.).

http://pl.wikipedia.org/wiki/Zegar_czasu_rzeczywistegohttp://pl.wikipedia.org/wiki/FireWirehttp://pl.wikipedia.org/wiki/Universal_Serial_Bushttp://pl.wikipedia.org/wiki/RAIDhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Ethernethttp://pl.wikipedia.org/wiki/Mysz_komputerowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/Klawiatura_komputerowahttp://pl.wikipedia.org/wiki/RS-232http://pl.wikipedia.org/wiki/SIOhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Port_Centronicshttp://pl.wikipedia.org/wiki/IrDAhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Stacja_dyskietekhttp://pl.wikipedia.org/wiki/Flash_EEPROMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/ROMhttp://pl.wikipedia.org/wiki/BIOS

Rysunek 1

FSB

W architekturze Nehalem cz funkcji realizowanych do tej pory przez mostek pnocny zostaa przeniesiona do

procesora.

Procesor ma zintegrowany kontroler pamici, kontroler PCI Express oraz nowe zcze komunikacyjne QuickPath

Interconnect (QPI). Komunikacja z pamici i (w procesorach Lynnfield) z urzdzeniami PCI Express jest prowadzona w

samym procesorze, bez porednictwa dodatkowego ukadu. Mona to potraktowa, jako przeniesienie czci mostka

pnocnego do procesora. Na przedstawionej platformie mniej krytyczne i wymagajce mniejszej przepustowoci funkcje,

takie jak obsuga dodatkowych urzdze PCI Express, PCI, dyskw i innych magistral, s realizowane przez identyczny jak w

platformie LGA775 mostek poudniowy ICH (ang. I/O Controller Hub centrum kontroli wejcia-wyjcia). Kontroler PCI

Express jest umieszczony w nowym ukadzie IOH (ang. I/O Hub centrum wejcia-wyjcia). IOH komunikuje si z

procesorem przez cze QPI. W procesorach Lynnfield wszystkie funkcje mostka pnocnego bd realizowane wewntrz

procesora, a na pytach pozostanie tylko nowy ukad PCH (ang. Peripheral Controller Hub centrum kontroli urzdze

peryferyjnych). Rozlege zmiany w rdzeniu procesora wymusiy zmian podstawki nowe procesory dziaaj w podstawce

LGA1366. Schemat architektury przedstawia rysunek_2.

Podobny podzia funkcji wystpuje w systemach z procesorami AMD z rodziny K8 i K10 (Athlon 64, Sempron 64 i

Phenom). Tam jednak kontroler PCI Express znajduje si poza procesorem, a do komunikacji z mostkiem pnocnym uywa

si zcza HyperTransport. Schemat blokowy AMD 790GX - rysunek_3

http://pclab.pl/news32771.html

Rysunek 2

Rysunek 3

Literatura:

Sam skadam komputer Bartosz Danowski, Andrzej Pytchla

Urzdzenia techniki komputerowej Tomasz Kowalski

Piekos J., Turczyski J. Uklady scalone TTL w systemach cyfrowych. Wydawnictwa Komunikacji i cznoci, Warszawa

1980

Wikipedia- wolna encyklopedia internetowa

Strona internetowa:

http://pclab.pl/art33815.html http://pclab.pl/art34180-2.html

Opracowa Mirosaw Ruciski

e-mail: nauczyciel.zsen@gmail.com

http://pclab.pl/art33815.htmlhttp://pclab.pl/art34180-2.html../UTK/nauczyciel.zsen@gmail.com