btt 05 ağ temelleri 481bb0089

Upload: mebitefo

Post on 06-Apr-2018

235 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    1/64

    T.C.

    MLL ETM BAKANLII

    BLM TEKNOLOJLER

    A TEMELLER481BB0089

    Ankara, 2011

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    2/64

    Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereveretim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarakrencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renmemateryalidir.

    Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir. PARA LE SATILMAZ.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    3/64

    i

    AIKLAMALAR ...................................................................................................................iiiGR .......................................................................................................................................1RENME FAALYET1 ....................................................................................................21. A TASARIMI....................................................................................................................2

    1.1. A letiimi ...................................................................................................................21.1.1. Paralel letiim.......................................................................................................21.1.2. Seri letiim............................................................................................................2

    1.2. A Topolojileri.............................................................................................................. 31.2.1. Yol (Bus) Topolojisi .............................................................................................. 31.2.2. Yldz (Star) Topolojisi.......................................................................................... 41.2.3. Aa (Tree) Topolojisi ..........................................................................................51.2.4. Halka (Ring) Topolojisi .........................................................................................5

    1.3. A Balant Tipleri .......................................................................................................61.3.1. Kablolu Balant....................................................................................................61.3.2. Kablosuz Balant..................................................................................................6

    1.4. A eitleri ...................................................................................................................61.4.1. Yerel Alan Alar (LAN).......................................................................................71.4.2. Geni Alan Alar (WAN).....................................................................................71.4.3. zel Sanal Alar (VPN) ........................................................................................7

    1.5. A Cihazlar ..................................................................................................................71.5.1. A Arabirim Kart..................................................................................................81.5.2. Anahtar / Datc ..................................................................................................8

    1.5.3. Ynlendirici ........................................................................................................... 91.5.4. Modem...................................................................................................................91.5.5. Eriim Noktas .....................................................................................................131.5.6. Tekrarlayc.......................................................................................................... 13

    1.6. Intranet Extranet.......................................................................................................141.7. A Oluturma Modelleri ............................................................................................. 14

    1.7.1. Veri Haberlemede Katman Kullanm................................................................141.7.2. OSI Modeli .......................................................................................................... 141.7.3. TCP/IP Modeli.....................................................................................................16

    UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 18LME VE DEERLENDRME ....................................................................................20

    RENME FAALYET2 ..................................................................................................222. KABLOLAMA ..................................................................................................................222.1. Kablo zellikleri.........................................................................................................222.2. Kablo Standartlar .......................................................................................................222.3. ift Bkml Kablo....................................................................................................24

    2.3.1. Yaps...................................................................................................................242.3.2. eitleri................................................................................................................ 242.3.3. Konnektr ............................................................................................................262.3.4. Kablo Hazrlama..................................................................................................262.3.5. Kablo Testi .......................................................................................................... 36

    2.4. LAN Kurulumu........................................................................................................... 36

    UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 41LME VE DEERLENDRME ....................................................................................43

    NDEKLER

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    4/64

    ii

    RENME FAALYET3 ..................................................................................................44

    3. TCP/IP................................................................................................................................443.1. nternet Adresleri ........................................................................................................443.1.1. IP Adresleme .......................................................................................................443.1.2. IP Adresi eitleri ...............................................................................................473.1.3. IP Adres Snflar .................................................................................................483.1.4. Sakl Tutulan ( Rezerve ) IP Adresleri.................................................................493.1.5. Genel ve zel IP Adresleri ..................................................................................493.1.6. Alt Alar ..............................................................................................................50

    UYGULAMA FAALYET .............................................................................................. 51LME VE DEERLENDRME ....................................................................................53

    MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 54

    CEVAP ANAHTARLARI.....................................................................................................56KAYNAKA ......................................................................................................................... 58

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    5/64

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    6/64

    1

    GRSevgili renci,

    Yaygnl her geen gn artan internet ve a teknolojileri, hayatmza iletiimalannda byk yenilikler getirmektedir. nternet ve a teknolojileri araclyla be dakikaiinde dnyann dier ucundaki tandklarnzla grebilir, renmeniz gereken konularhakknda snrsz bilgi bulabilirsiniz. Gnmzde her alanda kullanlan ve bilgiye eriimhzn byk bir oranda arttran internet, vazgeilmez dev bir bilgi okyanusudur. Her eve veher i yerine giren internet, bilgisayarlarn b i r aa balamas zorunluluunu ortayakoymutur.

    Bilgisayar alar ve internetin bu denli gelime gsterdii gnmzde a sistemlerikonusuna hakim teknik eleman ihtiyac da gittike artmaktadr.

    Bu modl sonunda a kurmak iin gerekli n bilgilere sahip olacak, kuracanz aauygun yerleim eklini (topoloji) seebilecek, setiiniz topolojiye uygun kablo tipinibelirleyebilecek ve a ortamnda kullanacanz gerekli a cihazlarn belirleyebileceksiniz.

    A sistemlerinin ynetimi iin kullanlan OSI standartlarn kavrayacak, TCP/IPprotokol iinde yer alan her yapnn nasl ilediini kolayca anlayabileceksiniz.

    Kuracanz ya da mevcut sistemlerin daha verimli hle gelmesi iin zmlerretebilecek, ortaya kan sorunlar hzl ve etkili bir ekilde ortadan kaldrabileceksiniz.

    GR

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    7/64

    2

    RENME FAALYET1

    A sistemlerini tanyarak uygun yerleim ekli (topoloji) seimini yapabileceksiniz.Gerekli ortam salandnda, hangi a modelini kuracanz seebilecek bilgi ve beceriyesahip olabileceksiniz.

    Gnmzde en sk kullanlan a topolojilerini ve bu topolojilere en fazla kabilgisayarn balanabileceini reniniz.

    Okul laboratuvarlarn inceleyerek hangi a modelinin kullanldn tespitediniz.

    1. A TASARIMI1.1. A letiimi

    Bilgi ve iletiim, bilgi paylamnn giderek nem kazand dijital dnyann nemlikavramlar arasndadr. Bilginin farkl kaynaklar arasnda transferi, kaynaklarn ok saydakii tarafndan paylalmas ve yer, zaman sorunu olmakszn insanlarn birbirleriylehaberleebilmesi yaadmz ada bilgisayar alar kavramn bir kez daha nemliklmaktadr.

    1.1.1. Paralel letiim

    Paralel veri iletimi, bir veri iindeki bitlerin ayn anda gnderilmesidir. Paralel veriiletiminde gnderilecek bilginin her biti iin ayr bir kablo balants bulunur.

    1.1.2. Seri letiim

    Seri veri iletimi, bir veri iindeki bitlerin ayn hat zerinden ard arda gnderilmesidir.Bilgisayar alarnda kullanlan iletiim seri iletiimdir.

    Seri veri iletiminde, bir kerede bir karakterin sadece bir biti iletilir. Alc makine,doru haberleme iin karakter uzunluunu, bala-bitir (start-stop) bitlerini ve iletim hznbilmek zorundadr. Paralel veri iletiminde, bir karakterin tm bitleri ayn anda iletildii iinbala-bitir bitlerine ihtiya yoktur. Dolaysyla doruluu daha yksektir. Paralel veri iletimi,bilginin tm bitlerinin ayn anda iletimi sebebiyle ok hzldr.

    RENME FAALYET1

    ARATIRMA

    AMA

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    8/64

    3

    Seri iletiim asenkron seri iletiim ve senkron seri iletiim olmak zere iki eittir:

    Asenkron seri iletiim

    Herhangi bir zamanda veri gnderilebilir. Veri gnderilmedii zaman hat bota kalr.Senkron seri iletiimden daha yavatr. Her veri grubu ayr olarak gnderilir. Gnderilen veribir anda bir karakter olacak ekilde hatta braklr. Karakterin bana balang ve sonundahata sezmek iin baka bir bit eklenir. Balang iin bala biti (0), veri iletiiminisonlandrmak iin ise dur biti (1) kullanlr.

    Senkron seri iletiim

    Senkron iletiim alc ve vericinin e zamanl almas anlamna gelir. nce gndericitaraf belirli bir karakter gnderir. Bu her iki tarafa bilinen iletiime balama karakteridir.

    Alc taraf bu karakteri okursa iletiim kurulur. Verici bilgileri gnderir. Transfer ilemi veribloku tamamlanana ya da alc verici arasndaki eleme kayboluncaya kadar devam eder.

    1.2. A Topolojileri

    Topoloji bilgisayarlarn birbirine nasl balandklarn tanmlayan genel bir terimdir.Topolojinin bir ksm kablolama arabirimlerinden bahseden fiziksel topoloji ksmdr. Dierksm ise medyann veri gnderiminde nasl kullanldndan bahseden mantksal topolojiksmdr.

    1.2.1. Yol (Bus) Topolojisi

    Btn terminaller tek bir dorusal kablo ile birbirlerine balanmlardr. Burada hattagnderilen sinyal tm terminallere gider. Sinyal bir hedefe ulaana ya da bir sonlandrcyagelene kadar hatta dolar. Hattaki bilgi ak ift ynldr. Kaynak istasyon bilgiyi hattabrakr. Bilgi her iki ynde ilerleyerek hatta yaylr. Ancak bu topolojide birden fazlaistasyonun bilgi gndermesi durumunda a trafiinde aksamalar meydana gelir. Bununlemek iin hat paylamn dzenleyen a protokolleri kullanlmaldr.

    Bus topolojisi kullanlarak kurulan alarda koaksiyel kablo kullanlr, adaki heristasyona ise T-konnektr taklr. Bus topolojisinde verileri sonlandrmak iin mutlakakablonun iki ucuna sonlandrc (terminatr) ad verilen a sonlandran paralar taklmaldr.

    Resim 1.1: Yol (Bus) topolojisi

    T-Konnektr

    Sonlandrc

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    9/64

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    10/64

    5

    1.2.3. Aa (Tree) Topolojisi

    Genellikle yldz topolojisindeki alar birbirine balamak iin kullanlr. Bylecealar bytlebilir. Bir aacn dallar farkl topolojilerdeki alar temsil eder, aacn gvdesiile de bunlar birbirine balanabilir.

    Resim 1.3: Aa (Tree) topolojisi

    1.2.4. Halka (Ring) Topolojisi

    Mantksal olarak bir daire eklinde tm dmlerin birbirine baland topolojieididir. Hatta gnderilen sinyal hedefe ulancaya kadar tm terminallere urar.Dmlerden herhangi birindeki hatann ya da kablodaki bir sorunun tm sistemi etkilemesibu topolojinin en nemli dezavantajdr.

    Resim 1.4: Halka topolojisi

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    11/64

    6

    1.3. A Balant Tipleri

    A balant tipleri kablolu ve kablosuz olmak zere iki eittir.

    1.3.1. Kablolu Balant

    Kablolu balant, adaki cihazlarn birbirlerine kablo vastas ile balandklar yapdr.Kablolu balantda kablo uzunluunun artmas iletiim performansn olumsuzetkilemektedir. Bu balant trnde kullanlan kablo trne gre balant hzndadeiiklikler olabilmektedir.

    1.3.2. Kablosuz Balant

    Kablosuz balant kablolu iletiime alternatif olarak uygulanan RF (Radyo Frekans)teknolojisini kullanarak havadan bilgi alverii yapan esnek bir iletiim eklidir. Bu balanteklinde adaki cihazlar (bilgisayar, yazc, kamera, vs.) birbirleri ile kablosuz cihazlar(Wireless Bridge) ve ekipmanlarla balant oluturmulardr.

    Resim 1.5: Kablosuz balant

    1.4. A eitleri

    A, paylam amacyla iki ya da daha fazla cihazn bir araya getirilmesiyle oluturulanbir yapdr. Yzlerce i istasyonu veya kiisel bilgisayardan oluabilecei gibi ikibilgisayarn birbirine balanmasyla da elde edilebilir. Oluturulan bu alar kendi iindekullanm alanlarna gre snflandrlmlardr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    12/64

    7

    1.4.1. Yerel Alan Alar (LAN)

    Belli saydaki bilgisayarn belirli bir alanda oluturduklar a eididir. Yerel alanalar (local area network) bilgisayarlar, a arabirim kartlar, a kablolar, a trafik kontrolcihazlar ve dier evresel cihazlardan olumutur.

    Yerel alan alarnda bir ofis veya bir bina iinde yazc, dosya ve program paylamgibi iler kolaylkla ve verimli bir biimde yaplabildii gibi elektronik haberlemedediimiz e-mail ve video konferans uygulamalar da baarl bir biimde yerinegetirilmektedir.

    1.4.2. Geni Alan Alar (WAN)

    Adaki kullanc saysnn artmas ve an alan bakmndan genilemesi sonucundaortaya kan a tipine geni alan a (wide area network) denilmektedir. Geni alan alarfarkl blgelerde olan bilgisayar veya sunucular ieren yerel alan alarnn birbirinebalanm hlidir. Alar aras balant fiber optik kablolar aracl ile olabilecei gibiuydular zerinden de salanabilir.

    1.4.3. zel Sanal Alar (VPN)

    zel sanal alar ile internet gibi halka ak alar zerinden gvenli bir ekildekullanclarn kendi kurum kaynaklarna erimeleri salanmaktadr. zel sanal a (virtualprivate network) alara gvenli bir ekilde uzaktan eriimde kullanlan bir teknolojidir.

    Resim 1.6: zel sanal a

    1.5. A Cihazlar

    A cihazlar bilgisayar veya benzeri saysal sistemlerin birbirleriyle karlklalmalarn, iletiim yapmalarn salayan ara cihazlardr. Bir a yaps bu tr cihazlarnbirbirine balanmasyla oluur.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    13/64

    8

    1.5.1. A Arabirim Kart

    Bilgisayarlarn ve dier cihazlarn bir aa balanmasn salayan donanmlara aarabirim kart (NIC- network interface kart) denir. Bilgisayarn zelliklerine gre anakartlabtnletirilmi hlde olabilir ya da anakart zerindeki herhangi bir evresel yuvaya taklolabilir. ISA, PCI, USB, PCMCI gibi balant yuvalarn kullanan a arabirim kartlar vardr.Bunlardan en sk kullanlan PCI balant noktasn kullanan kartlardr.

    A arabirim kartlarnn kendine zg baka bir kartta olmayan 48 bitlik fiziksel biradresi vardr. Bu adrese MAC (Media Access Control) adresi denir. MAC adresi kullanclariin a zerindeki veri akn kontrol etmekte kullanlr.

    Resim 1.7: A arabirim kartlar

    1.5.2. Anahtar / Datc

    Anahtar (Switch) a sistemlerinde, a iindeki aygtlarn ortak kullanm veyapaylam iin birbirine balanmasn salayan ve dier bilgisayarlardan gelen verileri

    filtreleyerek sadece ilgili bilgisayara gnderen cihazdr. Klasik hublardan fark; gelen veriyisadece istenilen aygta gnderir, hub ise gelen veriyi tm aygtlara gnderir ve sadece ilgiliaygt veriyi alr. Gnmzde hublarn yerine anahtar (datc) cihazlar kullanlmaktadr.Anahtar cihaznn gnmzde 4-5-8-16-24-26-48 portlu olanlar bulunmaktadr.

    Anahtar cihaz portlarna balanan bilgisayarlar MAC adreslerine bakarak tanr.Datm ilemini gerekletirmek iin MAC adreslerini yapsnda bulunan tablolarda tutar.Kendisine ulaan veri paketlerinin MAC adreslerini inceleyerek sadece hedef MAC adresinesahip bilgisayarn bal olduu porta gnderir. Bylece adaki akmalar engellenmi olur.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    14/64

    9

    Resim 1.8: Anahtar (datc)

    1.5.3. Ynlendirici

    Ynlendirici (router) temel olarak ynlendirme grevi yapar. LAN-LAN ya da LAN-

    WAN arasnda balant kurmak amacyla kullanlr. zerinde LAN ve WAN balantlariin ayr port bulunur ve aseli olarak da retilebilir. Bu portlara gerektiinde LAN veyaWAN portlar eklenebilir.

    Ynlendiriciler sahip olduklar iletim sistemleri ile programlanabilir ve gerekliayarlamalar yapldnda uzak bir aa erimek iin mevcut birden fazla yol arasndankullanabilecekleri en iyi seimi yapabilir.

    Resim 1.9: Ynlendirici

    1.5.4. Modem

    Bilgisayarnzn telefon hatlarn kullanarak iletiim kurmasn salar. Standart telefonhatlarnda sadece ses transferi yaplabilir. Bu durumda verileri sese ve sesi de veriyedntrmek gerekir. Bu dntrme ileminin ok yksek bir hzla yaplmas gerekir. Fakattelefon hatlarnn kalitesi ok yksek hza izin vermemektedir. Bu nedenle her eymodemlerin kendi zelliklerine baldr. Ksaca modemin grevi, bilgisayardan alddigital(saysal) veriyi analog veriye evirerek gndermek ve ayn ekilde kar taraftakibilgisayardan gelen analog veriyi tekrar digital veriye evirerek bilgisayara iletmektir.

    Modem terimi, modulation-demodulation kelimelerinin ksaltlmas ileoluturulmutur.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    15/64

    10

    Dial Up modemler

    Gelimi lkelerde geerliliini yitirmi, fakat lkemizde yaygn olarak kullanlan birbalant eklidir. Normal bir telefon hatt, Dial Up modem ve bir internet eriim kodu, bubalant eklini kullanabilmek iin yeterlidir. Balant kurulurken Trk Telekomun InternetServis Salayclar (ISS) iin salad zel bir eriim numaras modem tarafndan evrilir,servis salaycnn modemi ile irtibat kurulur, kullanc ad ve ifre kontrol edilir ve verialverii gerekleir. Dial Up, telefon hattn kullandndan, ayn anda hem internetebalanp hem de telefon grmesi yapamazsnz. Dial Up modemler 2400, 9600,14400,28800, 33600, 56000 bps hzlarna ulaabilir. Gnmzde en ok kullanlan Dial Upmodemler 56 Kbps hzndadr. Bal kalnan sre zarfnca yine Trk Telekom tarafndanbelirlenen zel bir tarife ile cretlendirilir.

    Bu modemler dhil (Internal) ve harici (External) olmak zere iki eittir:

    Dhil (nternal) modemler

    Dhil modemler, bilgisayara taklan dier kartlar gibi kasa iinde bir yuvaya taklr.Modem kartnn zerindeki iki ktan biri telefon hattna, dieri ise telefon cihaznabalanr. Gcn cihazn g kaynandan dhil olarak temin eder.

    Resim 1.10: Dhil modem kart

    Harici (enternal) modemler

    Harici modemler ise ayr bir cihaz eklindedir. Bu nedenle, bilgisayara seri klarnbirinden ara kablo yardm ile balanr. Bilgisayarn dnda olduklarndan elektriibilgisayardan alamaz. Bu nedenle bir adaptrleri vardr. Balant ilemi, telefon hattnnmodeme ve modemden de telefon cihazna balanma yoluyla gerekleir.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    16/64

    11

    Resim 1.11: Harici modem

    ADSL modemler

    ADSL, (asymmetric digital subscriber line asimetrik saysal abone hatt) mevcut

    telefon hattnz zerinden yksek veri, ses ve grnt iletiimini ayn anda salayan, hzl vegvenli, sabit modem teknolojisidir. Bu teknolojide balant salandnda ayrc (splitter)(Resim 1.12.) adl cihaz sayesinde telefon hatt megul edilmez. Ayn anda hem interneteriimi hem de telefon iletiimi kullanlabilir.

    Resim 1.12: Ayrc (splitter)

    ADSL modemler balant ekillerine gre drt grupta incelenir:

    Ethernet modemler

    Bilgisayarla olan balantlarn zerinde bulunan Ethernet portlar ile salar. Busebeple bilgisayarnzda Ethernet kart bulunmaldr.

    USB modemler

    Bilgisayarn USB portundan balanan bu tip modemler bilgisayarn kasasnn dndabulunur. Baz modeller g beslemesi gerektirirken bazlar USB portundan ald elektrikleyetinir.

    PCI modemler

    Bu tip modemler bilgisayarn PCI slotuna taklr, driver yklendikten sonra bir

    evirmeli balant olarak kurulumu yaplr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    17/64

    12

    Kablosuz modemler

    Yaps itibariyle kablosuz (wireless) modemler, ayn anda hem kablo ile bilgisayarlarabalanarak a oluturuyor ve interneti datyor hem de ayn ortamdaki kablosuz a kartnasahip bilgisayarlar da bu aa dahil ederek bu bilgisayarlarn aa girmesini salyor. RF(radyo frekans) teknolojisini kullanan bu modemlerde internet eriimi modemin konumunagre farkllklar gsterebilmektedir. Kapal alanlarda sinyal gcnn zayf olmasperformansn azalmasna sebep olmaktadr.

    Gnmzde kullanlan kablosuz modemlerden birisi de 3G mobil modemlerdir. 3Gmobil internet ile GPRS/EDGE destekli 3G uyumlu 3G mobil modeminizle kablosuz, kolayve hzl bir ekilde her yerden internete balanabilirsiniz. 3G mobil modem ile e-

    postalarnza hareket hlindeyken ulaabilir, SMS gnderebilir, telefonunuzu meguletmeden kablosuz, kolay ve hzl bir ekilde her yerden internete balanabilirsiniz.

    Resim 1.13: 3G Mobil modem

    Resim 1.14: Kablosuz modem

    VDSL modemler

    VDSL (Very high data rate digital subscriber line) telefon hatlar zerinden okyksek hzlarda veri alveri hz sunabilen bir DSL teknolojisidir. 13 ile 52 Mbps arasindirme (download), 1.5 ile 2.3 Kbps gnderme (upload) hzlarna eriilebilir.

    ok geni bant genilii imkan sunmasna ramen, VDSL de maksimum 1200 mgibi bir maksimum mesafe mahzuru vardr. Daha ksa hatlar zerinde asimetrik bir veri

    iletimi salar.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    18/64

    13

    Resim 1.15: VDSL modem

    1.5.5. Eriim Noktas

    Eriim noktas (access point) kablolu bir internet ana kablosuz eriim salar. Eriim

    noktas, huba, anahtara veya kablolu ynlendiriciye taklr ve kablosuz iletiim sinyallerignderir. Bu, bilgisayarlarn ve aygtlarn kablolu aa kablosuz olarak balanmasn salar.Havaalannda, restoranda veya otelde genel kullanma ak kablosuz a kullanarak internetekablosuz balandnzda, genellikle bir eriim noktas araclyla balanrsnz.Bilgisayarlarnz kablosuz balamak istiyorsanz ve kablosuz iletiim zellii salayan birynlendiriciniz varsa eriim noktasna gereksiniminiz yoktur.

    Resim 1.16: Eriim noktas

    1.5.6. Tekrarlayc

    eitli sebeplerle zayflam olan sinyali kuvvetlendirerek aa geri gnderen aktif acihazdr. Tekrarlayclarn (repeaters) sk kullanld ortamlar kablolu ortamlarn aksinekablosuz ortamlardr. nk kablolu ortamlarda her aktif cihaz (router, switch, hub vs.) birertekrarlayc olarak alr. Kablosuz ortamlar ise daha ok sinyalin uzun mesafeli tanmasistenen [genelde geni a (wide area network) ve genelde engelli (corafi artlar, dalar,

    bulutlar vs.)] ortamlardr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    19/64

    14

    1.6. Intranet Extranet

    Intranet (i a) bir irketin alanlar arasnda i srelerini dzenlemek, i birliinikolaylatrmak iin tasarlanm bilgi paylam sunan dhil, zel adr. Web tarayc tabanlbir ortamdan ulalabilen intranet, her trl nemli bilginiz iin herhangi bir zamandadnyann herhangi bir yerinden ulalabilecek merkezi gvenli bir depo hizmeti grr.

    Extranet (d a) ise buna benzer olmakla birlikte mteriler, i ortaklar veya irketdndan herhangi birileri tarafndan eriilebilir olma zelliine sahiptir. Extranet tasarm,irketinizin dndaki insanlarla irtibat hlinde olabilmenizi salar ve irketinizin, belgeynetimi, dosya ve fotoraf deiimi, posta, duyurular, bilgi edinme talebi, mteri projegncelleme, etkinlik takvimi, evrimii katalog, fiyatlandrma, irtibat ynetimi, mteri

    geribildirimi gibi birok iinin gerekletirilmesine imkn tanr.

    1.7. A Oluturma Modelleri

    1.7.1. Veri Haberlemede Katman Kullanm

    Haberleme alarnda ortamn fiziksel olarak oluturulmas, paketlerin oluturulmas,veri aktarm srasnda oluan tkanklarn giderilmesi, paketlerin var noktasnaynlendirilmesi, adaki bir hattn bozulmas durumunda alternatif yollarn bulunmas,hatalarn fark edilmesi, hatalarn dzeltilmesi, verinin bir uygulama protokol aracl ile

    kullancya sunulmas gibi pek ok karmak ilemin yaplmas gerekmektedir. Katmanlarnkullanlmas bu tarz karmak ilerin yaplmasnda kolaylklar salamaktadr.

    1.7.2. OSI Modeli

    Kullanclarn farkl talepleri ve dolaysyla a zerinde kullanlmak zorunda kalnankarmak uygulamalar, a kurulumlarnda bir hiyerarinin domasn kanlmaz yapmtr.Bilgisayar alar bydke bu alar ynetmek ve sorun gidermek, standart bir yapolmad da dnlrse ok daha zorlamaya balamtr.

    Uluslararas Standartlar Organizasyonu (ISO) birok a yapsn inceleyerek 1984

    ylnda OSI referans modelini gelitirdi. Artk donanm ve yazlm firmalar bu standardauygun rnler retmeye baladlar.

    OSI modelinde 7 katmanl bir yap kullanlmtr. Bu model ile katmanlarnilevlerinin renilmesi ve retilmesi kolaylam, farkl donanm ve yazlm rnlerininbirbirleriyle uyumlu almas salanm, katmanlar aras i birlii, grev paylam, problemzm gibi kolaylklar gelmitir. OSI bavuru modelinde her bir katmana atanan grevleryledir:

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    20/64

    15

    Uygulama katman (application layer)

    Kullancya en yakn, en stteki katmandr. Kullancnn yazlmlar yardmylaalt katmandr. Dosya aktarm (FTP), elektronik posta (e-mail), a ynetimi (SNMP)internet hizmetlerine eriim programlar gibi

    Sunu katman (presentation layer)

    Uygulama katmanndan gelen bilgileri anlalan ortak bir dile, ortak bir formataevirir. Bu katmanda istenildii zaman verilerin ifrelenmesi ve sktrlmas gibi ilemlerdeyaplr.

    Oturum katman (session layer)Haberleecek bilgisayarlarn Oturum ad verilen zel bir balant kurmalarn

    salayan katmandr. Bu katmanda kurulan balantnn ynetilmesi ve sonlandrlmasilemleri de gerekletirilmektedir. Ayrca bu katmanda iletilecek veri paket byklklerinede karar verilir.

    Ulam katman (transport layer)

    Bu katman nakil edilecek verinin bozulmadan gvenli bir ekilde hedefeulatrlmasn salar. Ayn ekilde, bu katman kar bilgisayardan ald verileri doru

    almsa kar bilgisayara onay sinyali gndermekle sorumludur.

    A katman (network layer)

    Veri paketlerinin ynlendirildii, fiziksel adreslerin ilendii, trafik kontrolnnyapld katmandr. Ynlendiriciler bu katmanda alr.

    Veri ba katman (data link layer)

    letilen ve alnan veri paketlerinin doru bir ekilde ina edilip edilmediini kontroleder. Bir hata bulduunda dzeltir ya da verinin tekrar gnderilmesini ister. MAC

    adreslerinin zmlenmesi, dorulanmas bu katmanda gerekleir.

    Fiziksel katman (physical layer)

    Fiziksel katman verinin kablo zerinde alaca fiziksel yapy tanmlar. Bu katmandayer alan cihaz ve programlar st katmanlarda hazrlanm ham veriyi 0 ve 1 ler eklindeelektrik sinyali olarak gndermekle sorumludur. A arabirim kart, kablolar bu katmandaalr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    21/64

    16

    Resim 1.17: OSI katmanlar

    1.7.3. TCP/IP Modeli

    nternetin tarihsel ve teknik standartlar TCP/IP referans modelidir. Bu model BirleikDevletler savunma blm tarafndan retilmi bir modeldir. Tasarlannn nedeni isenkleer sava dhil her trl artta srekli ayakta durabilen bir a yapsnn istenmesiydi.TCP/IP (Transmission Control Protocol / Internet Protocol) modeli OSI standartlarna uygundzenlenmi 4 katmandan olumaktadr.

    Uygulama katman (application layer)

    OSI modelindeki st katmanlardan Uygulama, Sunu ve Oturum katmanlarnnbirleiminden oluan TCP / IP katmandr. Uygulamalarn almas, iletim iin hazrlk,balantnn sorgulanmas ve ortak bir formatta haberleme bu katmanda gerekleir.

    letim katman (transport layer)

    Bilginin gvenli aktarm, bilgi iletimdeki servis kalitesi ayarlar, aktarm sonrasndabilgiye ait hata dorulamas gibi ilemler bu katmanda yaplr. Uygulama katman ile Akatman arasndaki geii dzenler. Bu katmanda TCP ( transmission control protocol ) veUDP ( user datagram protocol ) protokolleri kullanlmaktadr.

    nternet katman (internet layer)

    Veri paketlerinin ynlendirilmesi ve hedefine gnderilmesinden bu katmansorumludur. Bu katmanda 3 alt protokol alr. IP ( internet protocol ), ARP ( adress

    resolution protocol ), ICMP ( internet control message protocol )

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    22/64

    17

    A giri katman ( network access layer)

    OSI modelindeki veri ba ve fiziksel katmanlarnn birleiminden oluur. Fizikseldonanmn ( A arabirim kart, kablolar ) yer ald katmandr. Temel fonksiyonu gelen yada giden bilgiler iin a arabirim kart vastasyla ile nternet katman balantsngerekletirmektir.

    Resim 1.18: TCP/IP katmanlar

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    23/64

    18

    UYGULAMA FAALYET

    Ortama uygun a modeli seiniz.

    lem Basamaklar neriler

    Binann inaat yapsn inceleyiniz. Elektrik tesisatn, kolon yapsn vb.

    inceleyebilirsiniz.

    A kurulacak yeri gzden geiriniz.

    l alnz. l aletleri kullanlarak alnan lleri

    not edilebilirsiniz.

    An taslan iziniz. Resim dzenleme programlarnkullanabilirsiniz.

    A tipini belirleyiniz. Yldz topolojisi, yol topolojisi vb.

    Kullanlacak ara gereci belirleyiniz. A kablosu, ynlendirici, a pensesi vb.

    UYGULAMA FAALYET

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    24/64

    19

    KONTROL LSTES

    Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet,kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

    Deerlendirme ltleri Evet Hayr

    1. Mekn dikkatli ve titizlikle incelediniz mi?

    2. Hassas l almaya kar dikkatli oldunuz mu?

    DEERLENDRME

    Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    25/64

    20

    LME VE DEERLENDRMEAada verilen cmlelerde bo braklan yerlere doru szckleri yaznz.

    1. Tm terminallerin tak bir hat zerinde birbirlerine balandklar topoloji ..topolojisidir.

    2. Radyo frekans teknolojisini kullanarak havadan bilgi alverii yapan iletiim ekli dr.

    3. A arabirim kartlarnn kendine zg baka bir kartta olmayan 48 bitlik fiziksel bir

    adresi vardr. Bu adrese . adresi denir

    4. ... bilgisayarnzn telefon hatlarn kullanarak iletiim kurmasn salar

    5. .eitli sebeplerle zayflam sinyali kuvvetlendirmek iin kullanlr.

    6. Uygulama katmanndan gelen bilgileri anlalan ortak bir dile, ortak bir formata katman evirir.

    7. katman iletilen ve alnan veri paketlerinin doru birekilde ina edilip edilmediini kontrol eder.

    8. bir irketin alanlar arasnda i srelerini dzenlemek, i birliinikolaylatrmak iin tasarlanm bilgi paylam sunan dhil, zel adr.

    9. . ayn anda hem telefon hem de internet eriimininkullanlmasn salayan cihazdr.

    10. Dizst bilgisayarlar iin retilmi olan a arabirim kart dr.

    LME VE DEERLENDRME

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    26/64

    21

    Aadaki cmlelerin sonunda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilenbilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.

    11. () Yldz topolojisinde halkaya dahil olan bir istasyonun arzalanmas, btn adevre d brakr.

    12. () Dial Up modemler ADSL modemlere gre daha performasl almaktadr.

    13. () Anahtar (datc) cihaz gelen veriyi adaki tm istasyonlara gnderir.

    14. ()OSI bavuru modeli ISO tarafndan tanmlanm ve a uygulamasnda kullanlan

    rnek bir modeldir.

    15. () Ynlendiriciler, LAN ve WAN arasnda balant kurmak amacyla kullanlr.

    DEERLENDRME

    Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    27/64

    22

    RENME FAALYET2Kablolamay kavrayarak LAN cihazlar iin UTP kablo hazrlayabileceksiniz. letim

    sistemleri iin a ayarlamalarn yapabileceksiniz.

    Okul laboratuvarn inceleyerek hangi tip a kablolar kullanldn aratrnz.

    2. KABLOLAMA

    2.1. Kablo zellikleri

    Kablo elektriksel bir devredir. Kablo genellikle evresi koruyucu tabakalar ilekaplanan, iletimin mmkn olduunca az veri kaypla gereklemesini salayan aralardr.Gnmzde internetten, araba motoruna, ev aletlerine birok alanda kullanlmaktadr. Veri,enerji, sinyal tar. Gnmzde kablosuz cihazlarn gittike yaygnlamas ve poplerliininyan sra kablolu iletiim uzun mesafelerde, yksek frekansl iletiimlerde vazgeilmezdurumdadr. Gnmzde yksek znrlkl video teknolojisi ya da Gigabit-ethernetsistemlerinin (1000BaseT) gelmesi gibi yeni ve daha hzl teknolojilerin bulunmas vekullanlmaya balanmasyla kablo teknolojisi de gittike gelimektedir.

    2.2. Kablo Standartlar

    A yapsna gre farkl zelliklerde kullanlabilecek birok eit kablo standardvardr. Bu standartlar yle sralayabiliriz:

    Koaksiyel (coaxial)

    Koaksiyel kablo elektromanyetik kirliliin youn olduu ortamlarda dk gte

    sinyalleri iletmek iin gelitirilmi bir kablodur. Ses ve video iletiminde kullanlr.

    Resim 2.1: Koaksiyel kablo

    RENME FAALYET2

    ARATIRMA

    AMA

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    28/64

    23

    UTP (unshielded twisted pair / koruyucusuz dolanm ift)

    UTP birbirine dolanm iftler hlinde ve en dta da plastik bir koruma olmak zereretilir. Kablonun iinde kablonun dayanklln arttrmak ve gerektiinde dtaki plastikklf kolayca syrmak iin naylon bir ip bulunur. Gnmzde en yaygn olarak kullanlankablo standarddr. Tel iftlerinin birbirine dolanm olmalar hem kendi aralarnda hem ded ortamdan oluabilecek sinyal bozulmalarnn nne gemek iin alnm bir tedbirdir.

    Resim 2.2: UTP kablo

    STP (shielded twisted pair / koruyuculu dolanm ift)

    Bu tip kabloda dolanm tel iftleri koaksiyel kabloda olduu gibi metal bir zrh ilekapldr. En dtaki metal zrhn elektromanyetik alanlardan geerken kablo iindeki sinyalinbozulmasna mani olmas beklenir. Ancak STP ilk dnemde pahal olmasyla

    yaygnlaamamtr. STP kullanlrken dikkat edilmesi gereken en nemli nokta, dtakimetal zrhn dzgn bir ekilde topraklanmasdr. Aksi hlde zrh elektromanyetik dalgalartoplayan bir anten vazifesi grr. Ayrca zrhn kablonun hibir noktasnda zedelenmemiolmas da ok nemlidir.

    Resim 2.3: STP kablo

    Fiber optik

    Fiber optik kablolar verileri k hzyla ileten ileri teknoloji iletim ortamlardr. Fiberoptik kablolar yksek veri iletimi iin uygun kablolard r.

    Fiber optik kablo zerinden veri aktarm; ince fiber cam lifi zerinden k dalgaseklinde gerekleir.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    29/64

    24

    Resim 2.4: Fiber optik kablo

    2.3. ift Bkml Kablo

    Bklml ift kablolar, birbirine bklm ve koruyucu bir kaplama iineyerletirilmi bir veya daha fazla sayda yaltlm bakr tel iftinden oluan kablo eididir.

    2.3.1. Yaps

    Bkml ift kablolar (twisted pair), gnmzde yerel alan a kablolamasndakullanlmaktadr. Dier kablo trlerine gre ok ucuz olmas da bir avantajdr. retimindeki

    prensip kablolarn ikier ikier birbirine sarlarak retilmi olmasdr.

    2.3.2. eitleri

    Gnmzde en yaygn kullanlan a kablosu tipi birbirine dolanm iftler hlindebulunan ift bkml kablolardr. ki tip ift bkml kablo mevcuttur:

    UTP (unshielded twisted pair / koruyucusuz dolanm ift)

    Koruyucusuz ift bkml (UTP unshielded twisted pair) kablo olarak Trkeyeevrilebilir. Gnmzde en ok kullanlan kablo eididir. Telefon kablolarna

    benzemektedir. Bkml yaps sayesinde elektrik sinyallerinin birbirleri zerindekietkilerini ntrletirir.

    UTP kablolar d grnmleri bakmndan birbirlerine ok benzer. Ancak her UTPkablonun zerinde hangi kategoride olduklar belirtilir. CAT (category) kategori anlamnagelmektedir. Kablonun kategorisi, o kablonun gstermi olduu performansa grebelirlenmitir. Piyasada u anda en ok CAT5 kablo kullanlmaktadr.

    Cat1: Kullanm alan telefon iletiimi ve zil teli gibi zayf akm sistemleridir.Cat2: 4 Mbit/s hznda ilev grecek a sistemlerinde kullanlr.Cat3: 16 MHzlik bir frekans geii salayabilir. Saniye de 10 Mbitlik bir veri

    gnderebilir. Gnmzde Cat 1in yerini almtr ve IP telefon olmayan hatlarda telefonkablosu olarak kullanlr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    30/64

    25

    Cat4: 20 MHzlik bir frekans geiine elverilidir. Saniyede 16 Mbitlik veri tar.

    Cat5: Gnmzde en ok kullanlan UTP kablo trdr. 100 MHzlik bir frekansgeiine elverilidir. Saniyede 100 Mbitlik veri tar.Cat5e: Cat 5e gre daha dayankl ve uzun mrldr.110 m ye kadar kullanlabilir.Cat6: 250 MHzlik bir frekans geiine elverilidir. Gnmzde cat5 ve cat5eninyerini almaktadr. Saniyede 1 gblik bir veri tama zelliine sahiptir.Cat6a: 500 MHzlik bir veri geiine elverilidir. 1 gb ve daha st veri iletiminde

    tercih edilir. Kablo kesiti cat 5 ve cat 6ya gre daha kalndr.Cat7: Aslnda STP (shielded twisted pair)olarak retilen bu kablo teknolojik gelime

    ve ihtiyalara gre UTP olarak da retilmeye balanmtr. Ancak kullanm alanlar okdktr. Gerek kesit kalnl gerekse ok g gerektiren durumlarda topraklama gerekliliibu kablonun UTP olarak kullanm alanlarn kstlamtr.

    Resim 2.5: UTP kablo STP (shielded twisted pair / koruyuculu dolanm ift)

    Korumal ift bkml (STP shielded twisted pair) kablo koaksiyel kablodan, iftbkml kabloya gei aamasnda kullanlsa da gnmzde fazla tercih edilmemektedir.Kullanmnn zor olmas, maliyetinin daha yksek olmas ve dtaki tel zrhn yarardan okzarar vermesi gibi etkenler bu kablonun kullanlmamasnn balca sebeplerindendir.

    STP kablo kullanlrken dtaki tel zrhn topraklanmas gerekir. Aksi takdirde zrhelektromanyetik dalgalar toplayan anten vazifesi grr. En dtaki tel zrhn zarar

    grmemesi topraklamann tamamlanmas sebebiyle nemlidir.

    Resim 2.6: STP kablo

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    31/64

    26

    2.3.3. Konnektr

    ift bkml kablolar sonlandrmak iin RJ (registered jack) serisi konnektrlerkullanlr. RJ serisi konnektrlerden RJ-12 telefon sistemlerinde kullanlrken RJ-45konnektr ise UTP ve STP kablolarn sonlandrmak iin kullanlr. Fiber optik kablolarsonlandrmak iin ise ST-SC konnektrleri kullanlr.

    Resim 2.7: RJ-12 konnektr Resim 2.8: RJ-45 konnektr

    Resim 2.9: ST-SC konnektr

    2.3.4. Kablo Hazrlama

    Bir bilgisayar a kablosu hazrlamak iin ihtiyacmz olan malzemeler UTP veya STPkablo, RJ-45 konnektr ve kablo skma pensesidir.

    Kablo skma pensesi

    Bu penseler kablonun RJ-45 ya da RJ-12 konnektrlerine taklp sklmas amacylakullanlr. Kablolarn ularn soyma ilemi de skma pensesi ile yapabilmektedir. Doruekilde soyduunuz kablolar doru renk srasyla konnektre yerletirdikten sonra yine aynpense ile kablo ve konnektr sktrlmaldr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    32/64

    27

    Resim 2.10: Kablo skma pensesi

    Kablo temizleme, soyma ve kesme aletleri

    ift bkml kablolar konnektre takmadan nce soymak, iftleri ayrmak ve ularkesmek gerekir. Bu ilemleri yapabilecek aletler aadaki resimlerde gsterilmitir.

    Resim 2.11: Kablo soyma, temizleme aleti

    Resim 2.12: Kablo temizleme, bkml iftleri ayrma aleti

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    33/64

    28

    Konnektrlerin korunmas amacyla yaltkan konnektr kapaklar kullanlmaktadr.

    Resim 2.13: Yaltkan konnektr kapaklar

    Kablo hazrlama ilemi

    A (network) iin kablo hazrlarken ncelikle dikkat etmeniz gereken eykullanacanz kablo standarddr. Cat5 kablolar iin genel olarak kullanlan iki standartvardr: 586-A ve 586-B. Bu standartlar kullanlan kablonun zerinde yazmaktadr.

    1-Yeil-Beyaz2-Yeil3-Turuncu-Beyaz

    4-Mavi5-Mavi-Beyaz6-Turuncu7-Kahverengi-Beyaz8-Kahverengi

    Resim 2.14: 568A

    1-Turuncu-Beyaz2-Turuncu3-Yeil-Beyaz4-Mavi5-Mavi-Beyaz6-Yeil7-Kahverengi-Beyaz8-Kahverengi

    Resim 2.15: 568B

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    34/64

    29

    Bilgisayarlar hub ya da swich gibi merkezi birim kullanarak birbirine balanacak

    ise kablolarn ayn standarda gre balanmas gerekmektedir (dz balant) . Yani kablonunher iki ucunun da kablonun zerindeki standarda gre ya 586-A ya da 586-Bye grebalanmas gerekmektedir (568A568A ya da 568B568B) .

    ki bilgisayar birbirine balamak iin kablolarn farkl standarda gre yaplmasgerekmektedir (apraz balantl) . Bunun iin de kablonun bir ucunu 586-Aya gre birucunu da 586-Bye gre balanmas gerekmektedir (568A568B ya da 568B568A).

    UTP kablosunun RJ-45 konnektrne taklmas

    ncelikle gerekli aralar temin edilmelidir. RJ-45 konnektr, RJ-45yaltkan kapa, Cat 5 kablo, a pensesi vb.

    Hazrlanacak kablo kesildikten sonra yaltkan kablo Resim 2.16daki gibitaklr.

    Resim 2.16: Yaltkan kablo taklmas

    Yaltkan kablo takldktan sonra kablonun d ksm Resim 2.17 deki gibia pensesi yardmyla soyulur.

    Resim 2.17: Kablonun soyulmas

    Soyulan kablonun konnektre taklabilmesi iin bkml iftlerin

    zlmesi gerekmektedir. zme ilemi bittikten sonra kablo yass birekilde sraya dizilmelidir.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    35/64

    30

    Resim 2.18: Kablonun zlmesi

    Sraya dizilen kablolarn u ksmlarnn dz olmas iin kablo a pensesiyardmyla kesilmelidir. Kablo klf ile u ksm arasnda konnektrngirebilecei kadar bir boluk braklmaldr.

    Resim 2.19: Kablo ularnn kesilmesi

    Kablolar kullanlacak standarda gre 568-A veya 568-B ye gre srayadizilmelidir.

    .

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    36/64

    31

    Resim 2.20: Kablonun renk srasna sokulmas

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    37/64

    32

    letkenlerin konnektrde ayr ayr kanallara girmesi salanmaldr. Uygun

    renk sras bozulmadan konnektrn sabitleyici ksm aa yndeekilmelidir.

    Resim 2.21: RJ-45 konnektrne iletkenlerin taklmas

    letkenlerin konnektrn u ksmlar ile temas etmeleri salanmaldr.Renk sras tekrar kontrol edilmeli, kanallardan sadece bir iletkeningetiinden emin olunmaldr.

    Resim 2.22: Kablonun konnektre taklmas

    letken ularnn konnektr ularndaki iletkenlerle temasnn salamakiin konnektrn a pensesi yardmyla sklmas gerekmektedir.

    Resim 2.23: Kablonun sklmas

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    38/64

    33

    Kablo skma ilemi bittikten sonra yaltkan kablo kapa taklmaldr.

    Resim 2.24: Yaltkan kapan taklmas

    Kablo skma ilemi bittikten sonra kablonun alp almadndanemin olmak iin test etmemiz gerekmektedir. Bunun iin farkl firmalarnrettii kablo test cihazlar kullanlabilir.

    Resim 2.25: Kablonun test edilmesi

    Kablo testi bittikten sonra eer kablomuzda bir arza yok ise kablobalantsn yapabilirsiniz. Kablo testi sonras arza tespit edilmi isekonnektr takma ilemi yeniden yaplmaldr.

    Resim 2.26: Datc UTP kablo balants

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    39/64

    34

    Resim 2.27: Bilgisayar kasas UTP kablo balants

    Telefon kablosunun RJ-12 konnektrne taklmas

    ncelikle gerekli aralar temin edilmelidir. RJ-12 konnektr, telefonkablosu, a pensesi vb.

    Telefon kablosu a pensesi yardmyla gerekli uzunlukta kesilmelidir. Telefon kablosunun iletkenlerinin konnektre taklabilmesi iin d

    klfnn soyulmas gerekmektedir.

    Resim 2.28: Telefon kablosunun soyulmas

    Telefon kablosu soyulduktan sonra iletken tellerin ularn eitlemek iina pensesi kullanlarak iletken teller kesilmelidir.

    Resim 2.29: letken tellerin kesilmesi

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    40/64

    35

    letken tellerin ular eitlendikten sonra iletkenler RJ-12 konnektrne

    yerletirilmelidir.

    Resim 2.30: letkenlerin konnektre yerletirilmesi

    letkenlerin konnektr ularndaki iletkenlerle temasn salamak iinkonnektrn a pensesi ile sklmas gerekmektedir.

    Resim 2.31: Konnektrn sklmas

    Telefon kablosunu sktktan sonra kablo test cihaz ile kontrol edilmelidir.Kablo test sonularna gre kablo balants yapabilirsiniz ya datekrardan kablo ularna RJ-12 taklmas gerekebilir.

    Resim 2.32: Kablonun telefon cihazna taklmas

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    41/64

    36

    Resim 2.33: Kablonun modem cihazna taklmas

    2.3.5. Kablo Testi

    Kablolar hazrlandktan sonra alp almadn test etmek iin eitli firmalarnrettii kablo test cihazlar kullanlabilir. Kablolarn ularna taklan iki para hlindeki bucihazlar test ilemini olduka kolaylatrmaktadr.

    Resim 2.34: Kablo test cihaz

    2.4. LAN Kurulumu

    A (network) iki veya daha fazla bilgisayarn birbirleriyle iletiim hlinde olmasdr.Bu iletiim internet zerinden farkl ktalardaki iki bilgisayar arasnda da olabilir, aynmekn iinde olan iki bilgisayar arasnda da olabilir. Eer bu bilgisayarlar ayn yerel alaniinde bulunurlarsa bu a, LAN (local area network) olarak adlandrlr.

    Bilgisayarlarda bulunmas gereken donanm ve yazlmlar

    A kurulumunu destekleyen bir iletim sistemi ( Windows 7 vb.) Eer a sunucu bilgisayar ile kurulacak ise bir sunucu bilgisayar ve a

    iletim sistemi gereklidir (Windows Server 2003 vb.) . Bilgisayarlarn aa balanabilmeleri iin her bilgisayarda bir a arabirim

    kart bulunmaldr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    42/64

    37

    A ortamnda bulunmas gereken donanmlar

    A kablosu A cihazlar ( anahtar, ynlendirici vb.)

    Bilgisayarlar aa balanmaya hazr ise yaplacak ilk i a topolojisini semekolacaktr. Gnmzde en ok kullanlan topoloji yldz topolojisidir. Uygun topolojiseildikten sonra a yapsna uygun kablo seimleri yaplmaldr. Kablo seiminden sonrabelirlenen yere kablo deme standartlarna uygun olarak a kablolarnn ekilmesi ve tmkablolarn a cihazlar ile oluturulan merkezde toplanmas gerekmektedir.

    letim sisteminde a ayarlar

    Gnmzde en yaygn yerel alan alar Ethernet alardr. Yerel alan alarnn

    ayarlar kullanlan iletim sitemine gre farkllklar gsterebilmektedir.

    Bu modlde gnmzde en ok kullanlan iletim sisteminde bir bilgisayarn aabalanmas iin gerekli olan ayarlamalar yaplacaktr.

    ncelikle bilgisayarda Denetim Masas A ve Paylam Merkezi alr. Alanpencerede sol ksmda bulunan Badatrc ayarlarn deitirin balants tklanarak Abalantlarmzn bulunduu ekran alr.

    Resim 2.35: A balantlar

    A balantlar aldktan sonra yaplandrmak istediimiz a balants sa tklanr vezellikler komutu verilir.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    43/64

    38

    Resim 2.36: A balantlar sa tu mens

    A balants zellikleri mensnde A iletiimi sekmesi altnda kullanlan aarabirim kart yer alr.

    Resim 2.37: A balantlar zellikleri

    Bu blmde A balantmz yaplandrabiliriz. Ykle butonu ile a balantmzaeitli geler ekleyebiliriz. Kaldr butonu ile de eklediimiz geyi kaldrabiliriz.

    Bu ekranda TCP/IP iletiim kuralnn zelliklerine de eriebilirsiniz. Bunun iinTCP/IPv4 (internet protokol srm 4) seilip zellikler butonuna tklamanzgerekmektedir.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    44/64

    39

    Resim 2.38: TCP/IPv4 zellikleri

    Bu ekranda IP adresi, alt a maskesi, varsaylan a geidi ve DNS ayarlaryaplabilmektedir. Ayrca Gelimi butonu ile gelimi a ayarlarn yaplandrmanz dammkndr.

    letim sisteminde a kurulumu

    A ayarlamalarn yaptktan sonra iletim sisteminizde a kurulumunu yapmamzgerekmektedir. Bylece dier kullanclarn bulunduu aa erime imknnz olacaktr.

    Bunun iin ncelikle bilgisayarda Denetim Masas A ve Paylam Merkezi alr.

    Resim 2.39: A paylam merkezi

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    45/64

    40

    Bu ekranda bulunan Yeni balant veya a kurun balants ile kablosuz, kablolu,

    evirmeli veya zel sanal alar (VPN) kurulabilir.

    Resim 2.40: Balant veya a kur penceresi

    Bir aa balann balants ile hli hazrda kurulmu olan bir aa balanabilirsiniz.

    Ev grubu ve paylam seeneklerini sein balants ile adaki dier bilgisayarlardabulunan dosya ve yazclara eriim ayarlarn veya paylam ayarlarn yapabilirsiniz.

    Sorunlar giderin balants ile de ada oluan sorunlar tanlama ve onarma ilemleriyaplmaktadr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    46/64

    41

    UYGULAMA FAALYET

    UTP kablosunu konnektre taknz.

    lem Basamaklar neriler

    Kabloyu temin ediniz. Konnektr temin ediniz. A cihazn temin ediniz.

    Biliim teknolojileri tamir bakmatlyesinden temin edebilirsiniz.

    Kabloyu konnektreyerletiriniz.

    Penseyle konnektr sknz. Kabloyu test ediniz.

    Kabloyu a cihazna balaynz.

    UYGULAMA FAALYET

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    47/64

    42

    KONTROL LSTES

    Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet,kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

    Deerlendirme ltleri Evet Hayr

    1. Kablonun renk srasn kontrol ettiniz mi?

    2. Kablonun ularnn konnektre iyice yerletiini kontrol ettinizmi?

    3. Kablolar yerletirirken elektrik hatlaryla ayn yerde olmamasna

    dikkat ettiniz mi?4. LAN cihazlarnn enerjisini balarken dikkatli oldunuz mu?

    5. LAN cihazlarn manyetik ortamlardan uzak yerlere monteedildiine dikkat ettiniz mi?

    DEERLENDRMEDeerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.

    Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    48/64

    43

    LME VE DEERLENDRME

    Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.1. 568-A standardna iletkenlerin renk dizilimi aadakilerden hangisinde doru srada

    verilmitir?A)Turuncu-Beyaz, Turuncu, Mavi-Beyaz, Yeil, Yeil-Beyaz, Mavi, Kahverengi-Beyaz, KahverengiB)Turuncu-Beyaz, Turuncu, Yeil-Beyaz, Mavi, Mavi-Beyaz, Yeil, Kahverengi-Beyaz, KahverengiC)Kahverengi, Kahverengi-Beyaz, Yeil, Yeil-Beyaz, Mavi, Mavi-Beyaz, Turuncu,Turuncu-BeyazD)Yeil-Beyaz, Yeil, Turuncu-Beyaz, Mavi, Mavi-Beyaz, Turuncu, Kahverengi-

    Beyaz, Kahverengi2. Aadaki kodlardan hangisi UTP kablolarda kullanlan konnektr kodudur?

    A) RG B) AUI C) DB D) RJ

    3. Aadakilerden hangisi LAN kurulumunda bilgisayarlarda bulunmas gerekendonanm veya yazlmlardan biridir?

    A)A pensesi B)A arabirim kart C)A kablosu D)A cihazlar

    4. Verileri k hzyla ileten kablo tr aadakilerden hangisidir?A) Fiber optik kablolar B) UTP kablolarC) STP kablolar D) Koaksiyel kablolar

    5. UTP kablolarnda aada verilen kategorilerden hangisi ile 100 Mbps zerinde veritransferi salanabilir?A) CAT3 B) CAT4 C) CAT5 D) CAT6

    Aadaki cmlelerin sonunda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilenbilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.

    6. () RJ-12 konnektrleri telefon kablolarnda kullanlr.

    7. () Gnmzde en ok kullanlan kablo tr Cat5 dir.

    8. () ki bilgisayar birbirine balamak iin balant kablosunun ayn standarda greyaplmas gerekmektedir.

    9. () UTP Cat1 kablo kullanm alan telefon iletiimi ve zil teli gibi zayf akmsistemleri olan kablo trdr.

    10. () Bilgisayarlar hub ya da swich gibi merkezi birim kullanarak birbirinebalanacak ise kablolarn ayn standarda gre balanmas gerekmektedir.

    DEERLENDRME

    Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.

    Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme faaliyetine geiniz.

    LME VE DEERLENDRME

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    49/64

    44

    RENME FAALYET3

    TCP/IPyi tanyarak IP adreslerini kavrayacak, a iin uygun IP snfnbelirleyebileceksiniz.

    Bir yerel ada, bilgi alveriinde bulunan bilgisayarlarn nasl bilgialveriinde bulunduunu ve ne gibi ayarlar yapldn aratrnz.

    3. TCP/IP

    3.1. nternet Adresleri

    Internette her bilgisayarn bir IP (nternet protokol) adresi vardr. Bir bilgisayarn IPadresi varsa internet zerindeki tm bilgisayarlar bu adresi kolayca bulabilir. Yani bir siteninIP adresini biliyorsanz, web taraycnza bu adresi yazarak da o siteye balanabilirsiniz.

    Ancak bu rakamlar aklda tutmak zor olduundan her bir IP adresine karlk gelen alanadlar verilmitir. ou internet servis salayclarda bulunan zel sunucu bilgisayarlardan(alan ad sunucular domain name server- DNS) oluan bir a, hangi alan adnn hangi IPadresine karlk geldii bilgisini tutar ve kullanclar doru adreslere ynlendirir. Internettetrafiin ilemesi bu IP adreslerine bal olarak gerekleir.

    3.1.1. IP Adresleme

    nternete bal her sistemin kendisine ait zel bir adresi vardr. Bunlar IP (internetprotokol) adresi olarak adlandrlr ve bilgisayarlar arasnda iletiim yaplrken veripaketlerinin adreslenmesinde kullanlr. Tipik bir IP adresi noktalarla ayrlan drt rakamdan

    oluur; rnein, 192.168.2.1. Bu adres 32 bitlik bir saydr dolaysyla a zerine 232

    tane,yani yaklak 4 milyar tane bilgisayar balanabilir.

    Adresi oluturan 32 bit kolayca okunmas iin 8 bitlik drt gruba ayrlmtr. Bugruplara oktet denilir. Bilgisayarlarn IP numaras 4 tane oktetten ve her bir oktet de 8 tanebitten oluur.

    rnek olarak;10000011011010110000000100001100(Bilindii gibi bilgisayar verileri 1 ve 0lardan oluur.)

    ARATIRMA

    AMA

    RENME FAALYET3

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    50/64

    45

    Grld gibi okumak ok zor. te bu yzden her oktet onluk dzene evrilip

    arasna nokta konulur (10000011.01101011.00000001.00001100 ) . kilik sistemin onluk sisteme evrilmesi

    Yukardaki rnek iin dnrsek; 1.oktet: 10000011 2.oktet: 01101011 3.oktet: 00000001 4.oktet: 00001100

    1. oktet aadaki gibi yazlr. Basamaklarn al t ksmna ikinin katlar srasyla

    artrlarak son basamaa kadar yazlr.

    Resim 3.1: IP hesaplama

    kinin katlar yazldktan sonra srasyla basamak says ile karsnda bulunan ikininkat arplarak toplanr.

    (20 x 1 ) + (21 x 1 ) + (22 x 0 ) + (23 x 0 ) + (24 x 0 ) + (25 x 0 ) + (26 x 0 ) + (27 x 1 ) =

    1+2+0+0+0+0+0+128=131

    Bulunan bu say (131) IP adresimizin ilk ksmdr. Dier oktetler iin de ayn ilemleryaplarak IP adresimizin dier ksmlar da bulunur.

    Tm hesaplamalar yaptmz zaman IP adresiniz = 131.107.1.12 eklinde olur.

    3.1.1.1. IP Adresi Atama

    nternete balanmak amacyla kullanlan modemler IP numaralarn otomatik olarakkendi havuzlarndan datr. Bilgisayarnz bu havuzdan IP numaras alarak internet anadhil olur. Ancak baz durumlarda bilgisayarnz otomatik IP alamayabilir, byle durumlardabilgisayarnzn IP alma ilemini el ile yaplandrmanz gerekmektedir.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    51/64

    46

    Bu modlde Windows7 iletim sistemi kullanan bir bilgisayara IP adresi atama ilemi

    anlatlacaktr.ncelikle bilgisayarda Denetim Masas A ve Paylam Merkezi alr. Alan

    pencerede sol ksmda bulunan Badatrc ayarlarn deitirin balants tklanarak Abalantlarnzn bulunduu ekran alr.

    Resim 3.2: A balantlar

    A balantlar aldktan sonra yaplandrmak istediiniz a balants sa tklanr ve

    zellikler komutu verilir.

    Resim 3.3: A balantlar sa tu mens

    Bu ekranda TCP/IP iletiim kuralnn zelliklerine de eriebilirsiniz. Bunun iinTCP/IPv4 (internet protokol srm 4) seilip zellikler butonuna tklamanzgerekmektedir.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    52/64

    47

    Resim 3.4: TCP/IPv4 zellikleri

    Alan ekranda Aadaki IP adresini kullan seenei seilerek uygun bir IP, IPadresi ksmna Resim 3.2 deki gibi yazlr. Bylece bilgisayarnzn IP yaplandrmasntamamlam olursunuz. Bu ekilde IPnin verilmesi ilemine statik IP yaplandrmas denir.

    3.1.1.2. DHCP

    DHCP ( dynamic host configuration protocol / dinamik istemci ayarlama protokol),bir TCP/IP andaki makinelere IP adresi, a geidi veya DNS sunucusu gibi ayarlarn

    otomatik olarak yaplmas iin kullanlr. Gnmzde neredeyse tm ev ve halka akalarda kullanlmaktadr, ofis veya daha kontroll bir balant salanan yerlerde ise statik IPadresi tercih edilir.

    Resim 3.2deki Otomatik olarak bir IP adresi al ve DNS sunucu adresini otomatikolarak al seenekleri seildii zaman bilgisayarnz DHCP protokoln kullanarak IPadreslerini otomatik olarak alr.

    DHCP nin avantajlar;

    DHCP kullanlarak amzda IP akmasn engellemi olursunuz.

    DHCPnin kullanld alarda, otomatik olarak alnan IP adresi, a geidi veDNS sunucusu gibi ayarlar her yeni aa balandnz zaman gncellenir ve elleilem yaparak zaman kaybetmeniz engellenir.

    3.1.2. IP Adresi eitleri

    IP adresleri IPv4 (32bit) ve IPv6 (128bit) olmak zere iki eittir. Gnmzde yaygnolarak IPv4 (32bit) adresleme mekanizmas kullanlmaktadr. Gvenilir ve snrl saydakullancya hizmet etmek iin dizayn edilen IPv4'n, geni kitleler ve ok fazla uygulamatarafndan kullanlr hle gelmesiyle iletiim gvenlii konusunda ciddi zaaflar ortayakmtr. Bu zaaflarn stesinden gelmek iin IETF (internet engineering task force / internet

    mhendislii grev gc) tarafndan yrtlen almalar sonucunda 128 bitlik yaps ileyeni nesil IP protokol (IPv6) ortaya kmtr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    53/64

    48

    IP saysndaki artn yannda sade balk yaps, gelitirilmi seenekler blm ve

    ierdii gvenlik uygulamas ile IPv6 birok yenilik getirmektedir. Beklenildii hzlayaygnlamasa da zelikle IPv4 saysnda sknt eken lkelerde youn olarak kullanmnabalanlan IPv6'y birok cihaz reticisi de desteklemeye balamtr. Uygulama bazndaskntlar yaanlsa da IPv6'ya tm internette kademe kademe geilecei tahmin edilmektedir.

    3.1.2.1. IPv4 Adresleme

    IPv4 32 bit adresleri kullanr. IPv4 adresleme kullanlarak 4 milyar 294 milyon 967bin 196 tane bilgisayar adreslenebilir (232). Adresler birbirinden nokta ile ayrlm drt adetsekiz bitlik paralardan oluur. Bu saylar 0 ile 255 arasnda bir deer olabilir. rnek birIPv4 adresi: 192.168.2.1dir.

    nternetin yaygnlamas ve IPv4 adreslerinin ok hzl tkenmesi ile birlikte IPv6adreslerinin kullanlmasna ynelim hz kazanacaktr.

    3.1.2.2. IPv6 Adresleme

    32 bitlik bir adres yapsna sahip olan IPv4 adreslemede ciddi skntlar meydanagetirmektedir. IPv4 oluturulmaya balandnda internetin bu kadar ilerleyecei hesapedilmemiti. imdi adresleme sknts oluunca 128 bitlik adres yaps olan IPv6 'yageilmesi kanlmaz olmutur.

    Resim 3.5: IPv6 adreslenecek bilgisayar says

    Resim 3.6: IPv4 adreslenecek bilgisayar says

    2011 itibari ile IPv6'nn yaylmas hala balang aamasndadr.

    3.1.3. IP Adres Snflar

    A zerinde iletiimde bulunan her sistemin bir IP adresi olmas gerekir. IP adreslerisistemlerin a zerindeki kimlikleridir.

    IP adresi 32 bitlik bir say dizisidir ve 4 oktetten oluur (rnein; 192.168.2.66). IPadresleri ilk oktetlerine baklarak snflandrlr. IP adresleri 5 snfa ayrlr;

    A snf adresler: IBMNET, MILNET gibi byk alar bu a snfn kullanr.lk oktet 0 ile 127 arasndadr. lk oktet a numarasn belirtir (toplam 126 tane).Geri kalan 3 oktet ise bilgisayar numarasdr. rnek olarak 122.113.45.67 IPsini ele alacak olursak bu IP, 122 numaral A snf a ierisindeki 113.45.67nu.l bilgisayar belirtir. 127.0.0.1 IP si A snf IP olmasna karn yerellocalhost IP si olarak kullanld iin a adreslemede kullanlmaz.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    54/64

    49

    B snf adresler: Okul ve hastane alarnda genelde bu IP snf kullanr. lk

    oktet 128 ile 191 arasnda deiir. lk iki oktet a numarasn (toplam 16.384)geri kalan iki oktet de bilgisayar numarasn belirler. rnek olarak190.104.149.4 IPsini inceleyecek olursak bu IP, 190.104 numaral B snf aierisindeki 149.4 nu.l bilgisayar belirtir.

    C snf adresler: En ok kullanlan a snfdr. lk oktet 192 ile 223 arasndadeiir. lk oktet a numarasn son oktet ise bilgisayar numarasn verir.rnek olarak 212.50.32.9 IPsini inceleyecek olursak bu IP, 212.50.32 numaralC snf ierisindeki 9 nu.l bilgisayar belirtir.

    D snf adresler: lk okteti 224-239 aras olan IP snfdr. zel kullanm iinayrlmtr.

    E snf adresler: lk okteti 240-255 aras olan IP snfdr. Bilimsel aratrmalariin ayrlmtr, internette kullanlmayan IP snfdr.

    3.1.4. Sakl Tutulan ( Rezerve ) IP Adresleri

    Baz IP adresleri;

    zel kullanm iin, nternetin geliimi ya da bilinmeyen gelecekte kullanlmak zere ayrlmtr.

    Balang adresi Biti adresi Snf Aklama

    0.0.0.0 0.255.255.255 A snf a 0.x.x.x Sakldr.

    127.0.0.0 127.255.255.255 A snf a 127.x.x.x Loopback adres

    128.0.0.0 128.0.255.255 B snf bir a 128.0.x.x Sakldr.

    169.254.0.0 169.254.255.255 B snf bir a 169.254.x.x Sakldr.

    191.255.0.0 191.255.255.255 B snf bir a 191.255.x.x Sakldr.

    192.0.0.0 192.0.0.255 C snf a 192.0.0.x Sakldr.

    223.255.255.0 223.255.255.255 Csnf bir a 223.255.255.x Sakldr.

    Tablo 3.1: Sakl tutulan (rezerve) IP adresleri

    3.1.5. Genel ve zel IP Adresleri

    Snf Balang adresi Biti adresi

    A 10.0.0.0 10.255.255.255

    B 172.16.0.0 172.31.255.255

    C 192.168.0.0 192.168.255.255

    Tablo 3.2: zel IP adresleri

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    55/64

    50

    Bu IP adresleri yerel alan alarnda kullanlmak zere tahsis edilmilerdir.

    255.255.255.255 IP adresi ise broadcast (yayn adresi) olarak kullanlr.

    0.0.0.0 IP adresi ise a trafiini izlemek iin kullanlan zel bir IPdir.

    3.1.6. Alt Alar

    A tasarmnda, IP adresleri sistemlere datlrken a daha kk birimlereparalanarak alt alar (subnets) oluturulur.

    Alt alar;

    Var olan bir a daha kk a paralarna ayrp a ynetimini kolaylatrmayayarar.

    Bir IPnin hangi aa ait olduunu belirlemede kullanlr.

    TCP/IP'de iki cihaz ayn ada olup olmadklarn birbirlerinin IP adreslerinin ilkbirka basamana bakarak anlarlar. Bu basamaa a maskesi ( subnet mask) denir. Birbilgisayar ancak ayn ada bulunan bir bilgisayarla dorudan iletiime geebilir. Ayn adadeillerse dolayl olarak iletiime geer. Ayn ada olup olmadn IP adreslerini kullanarakanlarsnz. IP adresinin bir blm a, dier blm de bilgisayarn a iindeki adresini

    tanmlar. Hangi blm ile a hangi blm ile bilgisayar tanmladn bilmek iin alt amaskesi kullanlr.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    56/64

    51

    UYGULAMA FAALYET

    IP adresleri oluturunuz.

    lem Basamaklar neriler

    Kuracanz aa uygun IP snfnbelirleyiniz.

    Belirlediiniz IP snfna uygun IPadresleri oluturunuz.

    UYGULAMA FAALYET

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    57/64

    52

    KONTROL LSTES

    Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin Evet,kazanamadklarnz iin Hayr kutucuklarna ( X ) iareti koyarak kontrol ediniz.

    Deerlendirme ltleri Evet Hayr1 alma ortamn dzenli tuttunuz mu?2 IP adresi belirlerken dikkatli oldunuz mu?

    DEERLENDRME

    Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnzEvet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    58/64

    53

    LME VE DEERLENDRME

    Aadaki cmlelerin sonunda bo braklan parantezlere, cmlelerde verilenbilgiler doru ise D, yanl ise Y yaznz.

    1. (...) IP snflar iinde en yaygn C snf IPdir.

    2. (...) DHCP protokol ile IP adresi, a geidi veya DNS sunucusu gibi ayarlar otomatikolarak yaplr.

    3. (...) 135.25.1.5 C snf bir IP adresidir.

    4. (...) IPv6 protokolndeki adresler 64 bittir.

    5. (...) D ve E snf IPler zel kullanm iin ayrlm IPlerdir.

    DEERLENDRME

    Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise Modl Deerlendirmeye geiniz.

    LME VE DEERLENDRME

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    59/64

    54

    MODL DEERLENDRMEAadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

    1. Aadakilerden hangisi a arabirim kartlarndan biri deildir?A) PCI-E B)PCMCI C)USB D) ISA

    2. OSI katmanlarnn sralamas hangi seenekte doru olarak verilmitir?A) Fiziksel-Veri ba-Ulam-A -Oturum-Sunu-UygulamaB) Fiziksel- Veri ba- A - Ulam- Oturum-Sunu-UygulamaC) Uygulama- Fiziksel- Sunu- Oturum- Ulam- A - Veri baD) Uygulama- Sunu- Oturum- Ulam- A - Veri ba - Fiziksel

    3. Maksimum 30 istasyon balanan, arza tespitinin zor olduu ve bir istasyonunarzalanmas durumunda btn an devre d kald, sonlandrlmaya ihtiyacolmayan topoloji hangisidir?

    A) Yldz B) Aa C)Bus D)Halka

    4. Ynlendirici (router) OSI referans modelinin hangi katmannda alr?A)A B)Veri ba C) Fiziksel D)Ulam

    5. Fiber optik kablolar sonlandrmak iin kullanlmas gereken konnektr

    aadakilerden hangisidir?A) RJ-12 B)RJ-45 C)ST-SC D)RJ-11

    6. letim sistemimizde a ayarlarn yapmak iin aadaki hangi men seeneikullanlr?

    A)Denetim Masas A ve Paylam MerkeziB)Denetim Masas Sistem AyarlarC)Denetim Masas A Balantlar AyarlarD)Denetim Masas A Yneticisi

    7. Aadakilerden hangisi ADSL modem eitlerinden biri deildir?

    A)USB ModemlerB)Kablosuz ModemlerC)Dial-Up ModemlerD)PCI Modemler

    8. Telefon hatlar zerinden ok yksek hzlarda veri alveri hz sunabilen DSLteknolojisi aadakilerden hangisidir?

    A)ADSLB)ADSL 2C)3GD)VDSL

    MODL DEERLENDRME

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    60/64

    55

    9. Aadaki IP adreslerinden hangisi yayn adresi olarak kullanlmaktadr?

    A)255.255.0.0B)0.0.0.0C)192.168.0.0D)255.255.255.255

    10. Aadaki IP adreslerinden hangisi B snf bir IP adresidir?A)127.0.0.1B) 214.50.32C)175.104.148.4D)225.220.12.18

    DEERLENDRME

    Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevapverirken tereddt ettiiniz sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz.Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle gemek iin retmeninize bavurunuz.

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    61/64

    56

    CEVAP ANAHTARLARI

    RENME FAALYET-1 CEVAP ANAHTARI

    1 Yol (Bus) topolojisi2 Kablosuz balant3 MAC adresi4 Modem5 Tekrarlayc6 Sunu7 Veri Ba8 Intranet ( a)9 Aytc (Splitter)

    10 PCMPI11 Yanl12 Yanl13 Yanl14 Doru15 Doru

    RENME FAALYET-2 CEVAP ANAHTARI

    1 D2 D3 B4 A5 D6 Doru7 Doru8 Yanl9 Doru

    10 Doru

    RENME FAALYET-3 CEVAP ANAHTARI

    1 Doru2 Doru3 Yanl4 Yanl5 Doru

    CEVAP ANAHTARLARI

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    62/64

    57

    MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI

    1 B2 D3 C4 A5 C6 A7 C8 D

    9 D10 C

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    63/64

    58

    KAYNAKA

    ATAY Saib, Cisco A Akademisi Smestr-1, Frat niversitesi, Elaz, 2006

    www.megep.gov.tr

    www.ciscorouting.com/networkbasic.html (06/04/2011 11:00)

    www.studynotes.net/net1.htm (06/04/2011 11:00)

    www.conniq.com/Networking_Topology2.htm (06/04/2011 11:00)

    www.bilgisayarnedir.com/modem.html (06/04/2011 11:00)

    www.teknik-bilgi.com/modem-cesitleri-kurulumu-ve-montaji-genel-bilgiler/(06/04/2011 11:00)

    windows.microsoft.com/tr-TR/windows-vista/How-do-hubs-switches-routers-and-access-points-differ (06/04/2011 11:00)

    www.bilgisayarkavramlari.com/2008/11/07/tekrarlayici-repeater/ (06/04/201111:00)

    www.magicfinger.net/web-uygulamalari/extranet-intranet/ (06/04/2011 11:00)

    www.webhatti.com/egitim-kultur/99489-mikrodenetleyici-ile-seri-iletisim.html(06/04/2011 11:00)

    www.veribaz.com/viewdoc.html?haberlesme-hakkinda-genel-bilgiler-392982.html (06/04/2011 11:00)

    web.itu.edu.tr/~sgunduz/courses/mikroisl/slides/d8.pdf www.webhatti.com/network-ve-internet/538664-3g-mobil-modem-nedir-3g-

    mobil-modem-kurulumu-nasil-yapilir.html (06/04/2011 11:00)

    www.guashan.com/s/modem+port/12 (06/04/2011 11:00)

    www.ttnet.com.tr/web/230-1156-1-1/tur/evde_ttnet/baglanti_cesitleri_-_adsl/nedir_/ (06/04/2011 11:00)

    www.yeniforumuz.biz/showthread.php?380612-Network-Kablo-

    T%C3%BCrleri-ve-Uygulama-Alanlar%C4%B1 (06/04/2011 11:00)

    KAYNAKA

  • 8/3/2019 BTT 05 A Temelleri 481BB0089

    64/64

    http://www.pcegitim.net/bilgisayar-aglari/ag-kablosu-hazirlama-ag-kablosu-

    nasil-hazirlanir/ (06/04/2011 11:00) http://www.onur-sat.com/showthread.php?p=54830 (06/04/2011 11:00)

    http://www.practicallynetworked.com/howto/040506diy_cables.htm(06/04/2011 11:00)

    http://www.angelfire.com/az2/tamerozbay/network/networkcihazlari.htm(06/04/2011 11:00)

    http://tr.wikipedia.org/wiki/DHCP

    http://en.wikipedia.org/wiki/Reserved_IP_addresses

    http://www.nthelp.com/40/ip.htm (06/04/2011 11:00)

    http://translate.google.com.tr/translate?hl=tr&langpair=en|tr&u=http://www.tcpipguide.com/free/t_IPReservedPrivateandLoopbackAddresses.htm (06/04/201111:00)

    http://en.wikipedia.org/wiki/Broadcast_address