bph’da psa ve biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389...
TRANSCRIPT
![Page 1: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/1.jpg)
BPH’da PSA ve Biyopsi
Dr. Çağ Çal
Ege Üniverstesi Tıp Fakültesi
Üroloji Anabilim Dalı
![Page 2: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/2.jpg)
EAU Kılavuzu 2010
İdrar atım zorlukları
• Geçmiş
– benign prostat hiperplazisi (BPH)
– benign prostatik büyüme
– benign prostatik obstrüksiyon
• Bugün
– detrusor aşırı aktivitesi
– detrusor yetersiz aktivitesi
– nokturnal poliüri
![Page 3: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/3.jpg)
Benign Prostat Hiperplazisi
Görülme Sıklığı
– 50 yaş grubu %40
– 90 yaş grubu %90
Kirby R, Urology 2000
![Page 4: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/4.jpg)
Benign Prostat Hiperplazisi
Ilımlı alt üriner sistem semptomları
5 yıllık izlem
– Tedavi gereksinimi duymayan hastalar %64
– TURP uygulanan hastalar %36
Flanigan RC, J Urol 1998
![Page 5: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/5.jpg)
Benign Prostat Hiperplazisi
• yaşlanan erkekte en sık sağlık sorunu
• 60 yaş < erkekte en sık yapılan cerrahi
Kirby R, Cancer 1992
![Page 6: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/6.jpg)
Prostat Kanseri
PSA
yaş
androjen
BenignProstat Hiperplazisi
![Page 7: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/7.jpg)
PSA ve BPH
nasıl / nerede / ne şekilde?
• tanıda kullanım
• tedavi kararı verme / yanıtı öngörme
– ilaç
– cerrahi
• progresyonu öngörebilme
• PSA + LUTS prostat kanseri ?
![Page 8: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/8.jpg)
PSA ve BPH
tanıda PSA
– prostat boyutu
• serum PSA ilişkisi +
• IPSS ilişkisi Ø
• Qmax ilişkisi Ø
Favilla V, BJU Int 2010
![Page 9: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/9.jpg)
PSA ve BPH
nasıl / nerede / ne şekilde?
• tanıda kullanım
• tedavi kararı verme / yanıtı öngörme
– ilaç
– cerrahi
• progresyonu öngörebilme
• PSA + LUTS prostat kanseri ?
![Page 10: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/10.jpg)
PSA ve BPH
• tedavide PSA
– ilaç tedavisi LUTS
• atım zorlukları
– alfa bloker ilaçlar
– 5 alfa redüktaz inhibitörleri
• depolama bozuklukları
– antimuskarinik ilaçlar
![Page 11: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/11.jpg)
PSA ve BPH• tedavide PSA
– CombAT
• hasta sayısı: 4844 3195 (48 ay)
• randomize, çift kör
• tedaviler
– tamsulosin
– dutasterid
– tamsulosin + dutasterid
Roehrborn CG, BJU Int 2011
![Page 12: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/12.jpg)
PSA ve BPH
• tedavide PSA
– tedavi seçimi ve yanıtı öngörme
• PSA 4.4 <
• prostat 58mL <
daha hızlı yanıt
daha iyi yanıtRoehrborn CG, Eur Urol 2009
![Page 13: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/13.jpg)
PSA ve BPH
• tedavide PSA
– tedavi seçimi ve yanıtı öngörme
tolterodin
hasta sayısı (LUTS + OAB) 879 olgu
randomize, çift kör
çalışma grupları
plasebo
tolterodin 4mg
tolterodin + tamsulosin (0.4mg)
PSA < 1.3ng/ml etkinlik
Roehrborn CG, Urology 2008
![Page 14: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/14.jpg)
PSA ve BPH
nasıl / nerede / ne şekilde?
• tanıda kullanım
• tedavi kararı verme / yanıtı öngörme
– ilaç
– cerrahi
• progresyonu öngörme
• PSA + LUTS prostat kanseri ?
![Page 15: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/15.jpg)
PSA ve BPH
• progresyonu öngörmede PSA
– tedaviye rağmen
• PSA > 3ng/ml
• prostat > 40ml
Roehrborn CG, BJU Int 2011
akut üriner retansiyon
BPH cerrahisi
![Page 16: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/16.jpg)
PSA ve BPH
• progresyonu öngörmede PSA
– olgu sayısı• tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu
– PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%)
< 1.5 1.5-3 3 <
tedavisiz izlem 8 9 15
alfa bloker 20 34 44
Mochtar CA, Urology 2005
![Page 17: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/17.jpg)
PSA ve BPH
nasıl / nerede / ne şekilde?
• tanıda kullanım
• tedavi kararı verme / yanıtı öngörme
– ilaç
– cerrahi
• progresyonu öngörebilme
• PSA + LUTS prostat kanseri ?
![Page 18: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/18.jpg)
PSA ve BPH
• PSA + LUTS
– PSA Derivelerinin kullanımı
• yaşa özel PSA 60 yaş < hastalarda %60 kanser tanısı ØCatalona WJ, Urology 2000
• PSA dansitesi 0.078 kanser tanısı %95Laguna P, Curr Opin Urol 2000
• PSA artış hızı
– zaman aralıkları ??
– hesaplama ??
– değişim 0.75ng/ml/yıl %48 kanser tanısı Ø
60 yaş > değişim 0.40ng/ml/yılLoeb S, J Urol 2007
![Page 19: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/19.jpg)
PSA ve BPH
• PSA + LUTS
– PSA’ nın kaynağını belirlemek
• PSA 4ng /ml > 45 olgu
4ng/ml < 45 olgu
• PSA 4ng/ml < / anormal PRM biyopsi
• transvezikal prostatektomi
• transizyonel zon boyutu patolojik yorum (TZ ağırlığı/ epitel-adenom oranı)
TZ epitel oranını saptayarak benign doku PSA etkisi öngörülebilir
![Page 20: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/20.jpg)
PSA ve BPH
• PSA + LUTS
– biyopsi negatif hasta
• tekrar biyopsi
• genişletilmiş biyopsi
• saturasyon biyopsisi
![Page 21: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/21.jpg)
PSA ve BPH
• PSA + LUTS
– Transüretral Prostat Rezeksiyonu
• LUTS tedavisinde etkin
• kanser tanısı konulmasında yetersiz / etkinlik ?
Rovner ES, J Urol 1997
Kitamura N, J Urol 2002
Zigeuner R, Urology 2003
Renterghem K, Eur Urol 2008
![Page 22: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/22.jpg)
PSA ve BPH
Sonuçlar
– PSA
• LUTS hastalarının tıbbi ya da cerrahi tedaviden yarar
görmesini öngörebilir.
• LUTS hastalarının prognozunu belirleyebilir.
• PSA ve/veya negatif biyopsili hastaların
değerlendirilmesi kişiselleştirilmelidir.
![Page 23: BPH’da PSA ve Biyopsi - uroonkoloji.org · •tedavisiz izlem 553 olgu / alfa bloker tedavi 389 olgu –PSA düzeyi (ng/ml) 5 yıllık invazif tedavi oranı (%) < 1.5 1.5-3 3](https://reader034.vdocuments.mx/reader034/viewer/2022050715/5d43e87288c9932a398cc4b4/html5/thumbnails/23.jpg)
www.uroonkoloji.org