boyun cerrahİsİ sonrasi adezyonlarin Önlenmesİnde … · 2017-03-01 · olarak adezyon...

34
BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE SİMVASTATİNİN ROLÜ Dilek Işık , Özer Makay, Gökhan İçöz, Gülten Gezer, Yeşim Ertan, Ömer Özütemiz, Mahir Akyıldız, Mustafa Yılmaz, Enis Yetkin Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Genel Cerrahi, Patoloji ve İç Hastalıkları Anabilim Dalları İZMİR

Upload: others

Post on 15-Feb-2020

12 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

BOYUN CERRAHİSİ

SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE SİMVASTATİNİN ROLÜ

Dilek Işık, Özer Makay, Gökhan İçöz, Gülten Gezer, Yeşim Ertan, Ömer Özütemiz, Mahir Akyıldız, Mustafa Yılmaz, Enis Yetkin

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi HastanesiGenel Cerrahi, Patoloji ve İç Hastalıkları

Anabilim DallarıİZMİR

Page 2: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Giriş

Adezyonlar cerrahinin önemli uzun dönem komplikasyonlarındandır.

Adezyon görülme oranı

%60 -

% 94

Önemli morbiditelere

neden olabilmektedir .

Liakakos

T, Thomakos

N, Fine

PM, Dervenis

C, Young

RL. Peritoneal

adhesions: etiology, pathophysiology,

and

clinical

significance. Recent

advances

in prevention

and

management. Dig

Surg

2001

Page 3: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Giriş

Adezyon oluşumuna etkili büyüme faktörleri ;

-

Trombosit

kökenli büyüme faktörü

(PDGF),

-

Transforme

edici büyüme faktörü-ß

(TGF-ß),

-

Fibroblast

büyüme faktörü

(FGF) ,

-

İnterlökün

1 (IL-1)

-

Tümör nekroz faktör (TNF) ‘

dür.

DeCherney

AH; diZerega

GS. Clinical

problem of intraperitoneal

postsurgical

adhesion

formation

following

general surgery

and

the

use

of adhesion

prevention•

barriers. Surg

Clin

North Am

1997

Page 4: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Giriş

TGF-ß

nin

en yoğun bulunduğu yer trombositlerdir.

Fibrozisi

uyardığı

gösterilmiştir ;

-

Büyüme faktörleri makrofaj

ve fibroblastları

ortama çeker.

-

Fibroblastların

hücre dışı

matriks

proteini üretmesini sağlar.

-

Adezyonu

olgunlaştırır.

-

Yara kontraksiyonuna

neden olurlar .

DeCherney

AH; diZerega

GS. Clinical

problem of intraperitoneal

postsurgical

adhesion

formation

following

general surgery

and

the

use

of adhesion

prevention

barriers. Surg

Clin

North Am

1997

Page 5: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Giriş

Adezyonun

azaltılmasında ;

* cerrahi esnasında nazik disseksiyon,

* yeterli hemostaz

,

* yabancı

cisimlerin giderilmesi,

* enfeksiyondan kaçınılması,

* termal hasarın önlenmesi

en etkili yöntemler olarak gözükmektedir. Wang

XC, Gui

CQ, Zheng

QS: Combined

therapy

of allantoin, metronidazole, dexamethasone

on theprevention

of intra-abdominal

adhesion

in dogs

and

its

quantitative

analysis. World

J Gastroenterol

2003

Page 6: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Giriş

Birçok klinik ve deneysel çalışmada adezyonların önlenmesinde ;

* nonsteroid

antiinflamatuvar

ilaçlar,

* heparin,

* opioidler,

* kemokinler,

* hiyaluronik

asid

* karboksimetil

selüloz içeren fizik bariyerler kullanılmıştır

Page 7: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Giriş•

Simvastatin

de adezyon oluşumunun önlenmesi amacıyla

deneysel olarak kullanılan ilaçlardan biridir.

Simvastatin

3-hidroksi

-3-metilglutaril-

koenzim

A (HMG- CoA) redüktaz

inhibitörüdür ve daha çok kollesterol

düşürücü

olarak kullanılır.

Birçok çalışmada doku tipi plazminojen

aktivatörünün aktivitesini arttırarak fibrinolitik

kaskada

etkisi olduğu

gösterilmiştir.

Undas

A, Celinska-Lowenhoff

M, Domagala

TB, Iwaniec

T, Dropinski

J, Lowenhoff

T, Szczeklik

A: Early

antithrombotic

and

antiinflammatory

effects

of simvastatin

versus

fenofibrate

in patients

with

hypercholesterolemia.Thromb

Haemost

2005

Page 8: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Amaç

Simvastatinin

fibrinolitik

kaskada

olan etkisinden yararlanarak boyun cerrahisi sonrası

adezyon gelişiminin

önlenmesine katkısı

ortaya koymak

Page 9: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Gereç

ve Yöntem

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hayvan Etik Kurulu

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Deneysel Cerrahi Laboratuvarı’

nda

Haziran 2009 ile Temmuz 2010 yılları

arası

yapıldı.

Çalışmada 70 adet Wistar

Albino sıçan kullanıldı

.

Sıçanlara sağ

hemitiroidektomi

uygulandı.

Page 10: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Gereç

ve Yöntem

Grup A (n =24) : Serum fizyolojik uygulanan

Grup B (n = 24) : Düşük doz simvastatin

uygulanan

Grup C (n = 22) : Yüksek doz simvastatin

uygulanan

Page 11: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Gereç

ve Yöntem

Düşük doz simvastatin

:

% 5 etanol ile çözülmüş

solüsyon halindeki

simvastatin

0,5 mg / kg vücut ağırlığı

doz ile

Yüksek doz simvastatin

:

% 5 etanol ile çözülmüş

solüsyon halindeki

simvastatin

0,8 mg /kg vücut ağırlığı

doz ile

Page 12: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Gereç

ve Yöntem

Page 13: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Gereç

ve Yöntem•

Operasyon sonrası

7. günde ,1.ayda ve 3 . ayda sıçanlar tekrar explore

edildi ve ;

Histopatolojik

analiz

* Mikroskopik

–makroskopik

adezyon düzeyleri

Biyokimyasal analiz

* TGF –

B

Page 14: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Gereç

ve Yöntem

İstatistiksel analiz

* SPSS (sürüm 10.0)•

Kruskal-Wallis

Bonferonni

Correction•

Mann-Whitney

U

Page 15: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Gereç

ve Yöntem•

Makroskobik

olarak yapışıklık düzeyleri konuda deneyimli tek uzman tarafından

değerlendirildi.

Kullanılan derecelendirme sistemi :

* Grade

1 : Vaskülarizasyonun

olmadığı

, künt

disseksiyon

ile kolaylıkla ayrılabilen adezyonlar.

* Grade

2 : Vaskülarizasyonun

başladığı, künt

disseksiyon

ile ayırmanın zor olduğu ve keskin disseksiyonun

gerektiği adezyonlar .

* Grade

3 : Belirgin vaskülarizasyonun

olduğu, keskin disseksiyonun

gerektiği adezyonlar .

* Grade

4 : Sadece keskin disseksiyon

ile giderilebilen , organlar arası

birçok adezyonun

olduğu, disseksiyon

esnasında organ hasarı

ihtimalinin yüksek olduğu adezyonlar.

Page 16: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular•

Grafik 1 . Gruplar arası

1. haftada makroskopik

adezyon derecesi

dağılımı

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Serum fizyolojik Düşük doz simvastatin Yüksek doz simvastatin

Grade 0Grade 1Grade 2Grade 3Grade 4

p<0,05

Page 17: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular•

Grafik 2 . Gruplar arası

1. ayda makroskopik

adezyon derecesi dağılımı

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Serum fizyolojik Düşük doz simvastatin Yüksek doz simvastatin

Grade 0Grade 1Grade 2Grade 3Grade 4

p<0,05

Page 18: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Serum fizyolojik Düşük dozsimvastatin

Yüksek dozsimvastatin

Grade 0Grade1Grade2Grade3Grade4

Grafik 3 . Gruplar arası

3. ay makroskobik

adezyon derecesi dağılımı

p < 0,05

Page 19: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular•

Grafik 4 . Gruplar arası

zamana göre TGF –

B dağılımı

0

500

1000

1500

2000

2500

1. hafta 1. ay 3. ay

Serum fizyolojikDüşük doz simvastatinYüksek doz simvastatin

p<0,05

Page 20: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular•

Grafik 5 . Gruplar arası

zamana göre fibroblast

dağılımı

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

1.hafta 1. ay 3. ay

Serum fizyolojikDüşük doz simvastatinYüksek doz simvastatin

p< 0,05

Page 21: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular•

Grafik 6 . Gruplar arası

zamana göre fibrozis

dağılımı

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

1.hafta 1. ay 3.ay

Serum fizyolojikDüşük doz simvastatinYüksek doz simvastatin

p < 0,05

Page 22: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular•

Grafik 7 . Gruplar arası

zamana göre kronik inflamasyon

dağılımı

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

1. hafta 1. ay 3. ay

Serum fizyolojikDüşük doz simvastatinYüksek doz simvastatin

p < 0,05

Page 23: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular•

Grafik 8 . Gruplar arası

zamana göre polimorf

nüveli lökosit dağılımı

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

1. hafta 1. ay 3. ay

Serum fizyolojikDüşük doz simvastatinYüksek doz simvastatin

p< 0,05

Page 24: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Bulgular

Grafik 9 . Gruplar arası

zamana göre dev hücre dağılımı

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

1.hafta 1. ay 3. ay

Serum fizyolojikDüşük doz simvastatinYüksek doz simvastatin

p< 0,05

Page 25: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Tartışma

Boyun cerrahisi sonrası

adezyonların

önlenmesinde simvastatinin

rolü

konusunda literatürde yapılan ilk

çalışma.

Cerrahi travma postoperatif

adezyonların

temel sebebidir .

Page 26: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Tartışma

Yaralanmadan 12 saat sonra ortamda fibrin ağları

içine gömülü

polimorf

nüveli lökositler, 24.-36. saatler arasında ise

makrofajların

hakim olduğu hücresel bir infiltrat

göze çarpar.

4.-10 . günler arası

fibröz

adezyon organize olmaya başlar.

Raftery

AT. Effect

of peritoneal

trauma

on peritoneal

fibrinolytic

activity

andintraperitoneal

adhesion

formation: an experimental

study

in the

rat. Eur

Surg

Res. 1981

Page 27: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Tartışma•

Cerrahi hasar ile birlikte vasküler

permeabilite

artmakta ve

serum ile hücresel elemanlar extravaze

olmaktadır.

Oluşan fibröz

eksudadaki

ana hücreler monosit, histiosit

ve polimorf

nüveli lökositlerdir.

Daha sonra polimorf

nüveli lökositler bu bölgeye akmaya başlayan makrofaj, histiosit

ve monositlerle

yer değiştirir ve

oluşan bu fibrin matriks

makrofajları, fibroblastları

ve dev hücreleri içeren vasküler

granülasyon

dokusuna dönüşür.

Hellebrekers

BW, Trimbos-Kemper

TC, Trimbos

JB, Emeis

JJ, et al. Use

of fibrinolytic

agents

in the

prevention

of postoperative

adhesion

formation. Fertil

Steril 2000

Page 28: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Tartışma** Makroskopik

adezyon derecelerine bakıldığında ;

1. haftada yüksek doz simvastatin

grubunda daha yüksek derecelerde adezyon saptanırken

1. ve 3. ayda beklenildiği gibi serum fizyolojik grubunda daha yüksek dereceli adezyon saptanmıştır.

Bu durum istatistiksel olarak da anlamlıdır ve simvastatinin adezyon önlemedeki sözü

edilen etkisini desteklemektedir .

Page 29: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Tartışma•

Mikroskopik

olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli

tek uzman tarafından incelendi.

1 . hafta adezyon oluşumunda rol alan inflamatuvar hücrelerin daha fazla olduğu görüldü.

Sonuçların en iyi olduğu dönem ise her üç

grup için de 3. aydı.

1 . ayda ise sonuçlar 1 . haftadan daha iyi.

Page 30: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Tartışma

Düşük doz simvastatin

grubu ise mikroskopik

adezyon sonuçların en iyi olduğu gruptu.

Serum fizyolojik uygulanan grupta inflamatuvar

reaksiyonun daha yoğundu.

Page 31: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Tartışma

Kan TGF –

beta düzeyleri karşılaştırıldığında 1. haftada gruplar arasında belirgin fark bulunmazken 1. ayda düşük doz simvastatin

uygulanan , 3. ayda serum fizyolojik

uygulanan grupta değeri diğer gruplara göre yüksek bulunmuştur.

Page 32: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Sonuç•

Postoperatif

adezyonların

önlenmesi konusunda henüz

yeterince veri yoktur.

Simvastatinin

postoperatif

adezyonların

önlenmesinde etkili olduğu gösterilmiştir.

1 . hafta adezyonun

en yoğun olduğu dönemdir. Bütün gruplarda inflamasyon

gittikçe azalmakta ve 3 . ayda en

düşük düzeye inmektedir.

Page 33: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Sonuç•

Simvastatin

grupları

kendi içinde karşılaştırıldığında düşük

doz (0,5 mg / kg vücut ağırlığı

) uygulanan simvastatin

ile yüksek doza (0,8 mg / kg vücut ağırlığı

) göre daha başarılı

sonuçlar elde edildi.

Simvastatin

fibrinolitik

olarak kullanılabilinecek bir ajandır.

Ancak rutin kullanımı

için daha çok çalışmaya ihtiyaç

vardır.

Page 34: BOYUN CERRAHİSİ SONRASI ADEZYONLARIN ÖNLENMESİNDE … · 2017-03-01 · olarak adezyon düzeyleri de konuda deneyimli tek uzman tarafından incelendi. • 1 . hafta adezyon oluşumunda

Teşekkürler!