BouwsymposiumSymon AlgeraCBS

27 oktober 2011

2

Economische groei

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

bbp

% volumemutaties t.o.v. een jaar eerder

3

Economische groei en groei toegevoegde waarde bouw

-20

-15

-10

-5

0

5

10

15

I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

bbp Bouwproductie

% volumemutaties t.o.v. een jaar eerder

4

Conjunctuurklok februari 2008

5

Conjunctuurklok augustus 2009

6

Conjunctuurklok februari 2011

7

Conjunctuurklok september 2011

8

Conjunctuurklok september 2011 en positie bouw (grote ster)

9

Spoor bouw in klok (verslagmaanden)

juli 2011

Februari 2008Mei 2009

Januari 2010 Mei 2011

September 2010

10

Conjunctuurklok oktober 2011

Conjunctuurbeeld weer wat slechter

11

Groei toegevoegde waarde bouw internationaal

-15

-10

-5

0

5

10

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 1ehalfjaar

Nederland Duitsland Eurozone

% volumemutatie t.o.v. een jaar eerder

12

Aandeel bouw in Nederlandse economie, 1990

40%

32%

6%

22%

Commerciële dienstverlening Niet-commerciële dienstverlening

Overige goederenproducenten Bouw

13

Aandeel bouw in Nederlandse economie, 2010

47%

24%

5%

24%

Commerciële dienstverlening Niet-commerciële dienstverlening

Overige goederenproducenten Bouw

(+2)

(+7)

(-1)

(-8)

14

Aandeel bouw in Nederlandse economie (toegevoegde waarde), 2010

• Ongeveer even groot als gezondheidszorg• Drie keer zo groot als landbouw

15

Productie bouw onderverdeeld naar activa, 2009

32%

12%

25%

9%

22%

Woningen Bedrijfsgebouwen GWW Klein onderhoud Overig

16

Effect crisis per branche

• Crisis werkte in de ene branche anders uit dan in de andere

• Woningbouw en bouw bedrijfsgebouwen al in 2009 getroffen

• GWW: pas krimp in 2010. Meer afhankelijk van overheid

• Klein onderhoud: krimp veel kleiner dan in andere branches.

17

Conclusies

• Het gaat in 2011 wat beter met de bouw• Maar vooral door incidentele oorzaken• Onduidelijk of het keerpunt is bereikt