borsa teknik analiz

51
Altın Kurallar 1) Spekülatörlerin Altın Kuralları: Borsa deneyimi yüz yılı aşan Amerika'da yapılan araştırmalarda, spekülatörlerin başarı oranı tahminlerin aksine çok düşük görünüyor. Spekülatif hareketlerden başarılı çıkanların oranı sadece %25. Bu gruba girenlerin kazançları ise oldukça yüksek. Bir başka araştırma, başarısı devamlılık gösteren spekülatörlerin bazı ortak kuralları olduğunu ortaya koymuş. Orada olduğu gibi, İstanbul Borsası'nda da geçerli olacak önemli kuralları hep hatırlamak gerekir. - Riskinizi önceden sınırlayın. Spekülasyona ayıracağınız parayı kaybedebileceğinizi önceden kabullenin. Başka bir amaç için biriktirilen paralarla yapılan spekülasyonlarda, alınan kararların sağlıklı olmadığı gözleniyor. Başarılı alım/satım kararları için zihnin bağımsız olması gerekir. Kararların, kaybetme korkusu altında verilmesi hatalı sonuçlar doğurabilir. - Kendi kendinizi tanıyın. Spekülatif hareketlerde duygulara hakim olmak gerekir. Eğer girdiğiniz bir pozisyon gece uykularınızı kaçırıyorsa, o pozisyonu mutlaka kapatmalısınız. Borsalarda olaylar çok çabuk geliştiği için, pozisyon almış kişiler günlük olayların etkisinde kalmamalıdır. - Küçük başlayın. Borsada tecrübeniz yoksa, ilk alışlarınızı küçük miktarlarda ve fazla hareketli olmayan hisselerde yapın. Bu işe ilk defa başlıyorsanız, hareketli hisselere girmeden önce, alım/satımdaki zamanlamanın önemini kavrayın. - Ara verin. Hergün yapılan alım satımlar, kişinin karar verme yeteneğini köreltebilir. Başarılı spekülatörler, hatalı kararlarının artmaya başladığını hissettiklerinde, borsayı unutup tatile giderler. - Seans içinde karar vermeyin. Kararlarınızı etkilenmeyeceğiniz bir ortamda verin. Seans anında, görüşlerinize ters düşen hareketlerin planlarınızı etkilemesine izin vermeyin. Daha önce düşünmediğiniz yeni fikirler oluşturmayın. İyice incelemeden yapılan hareketlerin genellikle zararla sonuçlandığı gözlenir. - Çoğunluğa uymayın. Yapılan istatistikler, çoğunluğun her zaman yanlış düşündüğünü göstermiştir. Herkesin bildiği fikirlerden, haberlerden kaçının. Bazı istatistik büroları, bankalar ve aracı kurumları arayarak borsa hakkında görüşlerini düzenli olarak sorar. Bu görüşler iyimserlik yüzdesi olarak her hafta yayınlanır. % 85'in borsayı çok iyi görmesi, düşüş belirtisi olarak kabul edilir. İyimserliğin % 25'in altına düşmesi ise, yükseliş belirtisidir. - Kendi fikrinizle, başkalarının fikrini birbirinden ayırın. Kendi kararlarınızı verdikten sonra, başkalarının sizi etkilemesine müsaade etmeyin. Dış görüşlerden etkilenirseniz, sürekli karar değiştirmek zorunda kalabilirsiniz. Çevrenizde herzaman sizi ikna edecek mantıklı sebepler olabilir. Kararınızı değiştirirseniz, daha sonra ilk kararınızın daha doğru olduğunu göreceksiniz. - Emin olmadığınız zamanlarda işlem yapmayın. Kendinizi hergün alım/satım yapmak zorunda hissetmeyin. Başarılı sonuca ulaşabilmek için disiplinli olmanız ve sabırla iyi fırsatları beklemeniz gerekir. Bir pozisyona

Upload: umut-uzun

Post on 06-Nov-2015

660 views

Category:

Documents


76 download

DESCRIPTION

Technical Analysis

TRANSCRIPT

  • Altn Kurallar

    1) Speklatrlerin Altn Kurallar:

    Borsa deneyimi yz yl aan Amerika'da yaplan aratrmalarda, speklatrlerin baar oran tahminlerin aksine ok dk grnyor. Speklatif hareketlerden baarl kanlarn oran sadece %25. Bu gruba girenlerin kazanlar ise olduka yksek. Bir baka aratrma, baars devamllk gsteren speklatrlerin baz ortak kurallar olduunu ortaya koymu. Orada olduu gibi, stanbul Borsas'nda da geerli olacak nemli kurallar hep hatrlamak gerekir.

    - Riskinizi nceden snrlayn. Speklasyona ayracanz paray kaybedebileceinizi nceden kabullenin. Baka bir ama iin biriktirilen paralarla yaplan speklasyonlarda, alnan kararlarn salkl olmad gzleniyor. Baarl alm/satm kararlar iin zihnin bamsz olmas gerekir. Kararlarn, kaybetme korkusu altnda verilmesi hatal sonular dourabilir.

    - Kendi kendinizi tanyn. Speklatif hareketlerde duygulara hakim olmak gerekir. Eer girdiiniz bir pozisyon gece uykularnz karyorsa, o pozisyonu mutlaka kapatmalsnz. Borsalarda olaylar ok abuk gelitii iin, pozisyon alm kiiler gnlk olaylarn etkisinde kalmamaldr.

    - Kk balayn. Borsada tecrbeniz yoksa, ilk allarnz kk miktarlarda ve fazla hareketli olmayan hisselerde yapn. Bu ie ilk defa balyorsanz, hareketli hisselere girmeden nce, alm/satmdaki zamanlamann nemini kavrayn.

    - Ara verin. Hergn yaplan alm satmlar, kiinin karar verme yeteneini kreltebilir. Baarl speklatrler, hatal kararlarnn artmaya baladn hissettiklerinde, borsay unutup tatile giderler.

    - Seans iinde karar vermeyin. Kararlarnz etkilenmeyeceiniz bir ortamda verin. Seans annda, grlerinize ters den hareketlerin planlarnz etkilemesine izin vermeyin. Daha nce dnmediiniz yeni fikirler oluturmayn. yice incelemeden yaplan hareketlerin genellikle zararla sonuland gzlenir.

    - ounlua uymayn. Yaplan istatistikler, ounluun her zaman yanl dndn gstermitir. Herkesin bildii fikirlerden, haberlerden kann. Baz istatistik brolar, bankalar ve arac kurumlar arayarak borsa hakknda grlerini dzenli olarak sorar. Bu grler iyimserlik yzdesi olarak her hafta yaynlanr. % 85'in borsay ok iyi grmesi, d belirtisi olarak kabul edilir. yimserliin % 25'in altna dmesi ise, ykseli belirtisidir.

    - Kendi fikrinizle, bakalarnn fikrini birbirinden ayrn. Kendi kararlarnz verdikten sonra, bakalarnn sizi etkilemesine msaade etmeyin. D grlerden etkilenirseniz, srekli karar deitirmek zorunda kalabilirsiniz. evrenizde herzaman sizi ikna edecek mantkl sebepler olabilir. Kararnz deitirirseniz, daha sonra ilk kararnzn daha doru olduunu greceksiniz.

    - Emin olmadnz zamanlarda ilem yapmayn. Kendinizi hergn alm/satm yapmak zorunda hissetmeyin. Baarl sonuca ulaabilmek iin disiplinli olmanz ve sabrla iyi frsatlar beklemeniz gerekir. Bir pozisyona

  • girmiseniz sonucunu bekleyin. pheleriniz varsa, pozisyonunuzu kapatp kenara ekilin.

    - Serbest fiyatl emir vermeyin. Ksa vadeli alm satm yapan speklatrlerin serbest fiyatlardan kanmas gerekir. Limitli fiyat emirleri kullanmak daha dorudur. nandnz hissede bir ka basamak ucuz alma hesab yapmayn.

    - Aa doru ortalama yapmayn. nceden aldnz bir hisse ucuzlaynca ek almlar yaparak maliyetlerinizi drmeye almayn. Aa giden fiyatlarda hi bir zaman ortalama yaplmaz. Eldekilerin sat daha dorudur.Ykselen fiyatlarda ek alm yaplmas mmkndr. Bunun da piramit gibi kademeli olmas gerekir.

    - Yksek miktarlardaki alm tek fiyattan yapmayn. Byk portfyler iin yaplan alm, bir ka gne ve deiik fiyatlara yayn. lk alm yapldktan sonra hareketin doru olup olmadn gzleyin. Pazarn ynnde aksi bir deiiklik yoksa alma devam edin.

    - Kaybeden bir pozisyona hi bir zaman ek alm yapmayn. Kendinize ve aldnz hisseye ne kadar gvenirseniz gvenin, eer zarar ediyorsanz ek alm yapmayn. Aldnz hissenin dyor olmas, sizin piyasann ynne uyum salayamadnz gsterebilir. Maliyet drme abas pozisyonu daha da ktletirir.

    - Zarar kesin. Piyasa sizin dncenize ters hareket ediyorsa, hata ettiinizi kabul edin. Zararn neresinden dnlse kardr. Borsaya yeni girenlerin baarsz olmalarndaki en byk etken, hata yapm olabileceklerini kabullenmemeleridir. Piyasa istediiniz yne dnsn diye beklemek yerine, pozisyonu zararla kapatmak disiplin ve irade gerektirir. Baarnn srr buradadr.

    - Zarar sevin. Zarardayken sat yapmak ok zordur fakat zarar sevmeyi renmelisiniz. nk zarar, karn kardeidir. Onurunuzu zedelemeden zarar etmeyi kabullenirseniz, zararnz snrlanacak ve baarnz artacaktr.

    - Beklenenin tersini yapn. Piyasada beklenen bir olayn, beklenen reaksiyonu grmemesi al/sat sinyalidir. Beklenen olumlu bir haberin aklanmasndan sonra fiyatlar hala ykselemiyorsa, d olacaktr. Olumsuz olay ve haberler piyasay aa doru etkilemiyorsa, ykseli olacaktr.

    - Tepe ve dipnoktalardan kann. Alalan trendde fiyatn her yukar k, trendin o seviyeden deieceini gstermez. Her dn noktasnda, buras en dk yerdi diye alm yapmak size ok pahal bir ders olabilir. Tepe ve dip noktalarn kendilerini ispat etmelerini beklemek daha az zararldr. En tepede satmak, en dipte almak abasnda olmayn.

    - Sylentiyi aln, gerei satn. Eer bir hisse senedi iin olumlu sylentiler yaylmaya balyorsa aln. Sylentilerin kesinletii anlalnca satn. Sylentiler ilk duyulduunda hisseye talebi arttrr. Dedikodular resmiyet kazandnda fiyat zaten ykselmitir. Sat yapn. Sat yaparak mutlaka kar realize edin.

    - ok ksa vadede oluan kar alp, hisseden uzaklan. Bazen satn aldnz hisse, birden hi beklemediiniz kadar hzl ykselmeye balar. Ykseliin hep ayn tempoda devam edeceini sakn dnmeyin. Sat yaparak mutlaka kar realize etmelisiniz.

  • - Kk hesaplar yapmayn. Setiiniz hissenin ykseleceine gerekten inanyorsanz, ucuz almaya almayn. Piyasa fiyatnn 100 lira altnda almaya alrken, hisseyi karabilirsiniz. Birka kademe ucuz almaya almak bazen ok nemli frsatlarn kamasna sebep olur. Kararl olun. Karar verdiiniz zaman beklemeyin, uygulayn.

    - inde bulunduunuz trendleri izleyin. Fiyat trendi en iyi dosttur. Bir hissenin uzun vadeli trendi, orta vadeli trendi ve ksa vadeli trendi hakknda bilginiz olmaldr. Bazen biri yukar dieri aa doru olabilir. Hangi zaman diliminde speklasyon yapmak istediinizi tayin etmelisiniz.

    - Trend dnlerini kollayn. Baz speklatrler, alm/satm kararlarn olutururken, dikkatlerini bu noktaya toplarlar. Fiyatn trend izgisi dna kmas ve orada kendini ispat etmesi ounlukla trend dnn ortaya koyar. Ykselen izginin aa doru geilmesi sat, alalan izginin yukar doru geilmesi al sinyali saylr.

    - Fiyat hareketleri ile birlikte ilem miktarlarn da izleyin. Fiyat ile ilem miktarnn birlikte artmas al sinyalidir. Ykseliin devam edeceini gsterir. Fiyat azalrken, ilem miktarnn art gstermesi sat iaretidir. Kararsz fiyat hareketlerinde ilem artyorsa, fiyatn yn belli olana kadar bekleyin.

    - Pazarn deien momentumuna bakn. Eer borsa hergn ykseliyor fakat ykseli hergn daha azalyorsa, bu piyasann aa dneceini gsterir. Momentum zayflamaktadr. Borsa gnlerdir dyor fakat d hz gittike azalyorsa, yn deitirme zaman yaklamaktadr. Piyasann momentumu artmaktadr.

    - Kuvvetli hareketlerin ardndan dzeltme geleceini unutmayn. Bir hisse ksa zamanda ok hzl ykselmise, alm iin gerilemesi beklenmelidir. Bazen bu gerileme toplam ykseliin % 60'na varabilir. Hzl bir dte sat karar alndysa, dzeltme yaparak fiyatn biraz ykselmesi beklenir.

    - Alm/satm kararlarnz o gnk fiyata dayandrmayn. Fiyat ok dt, artk dmez veya ok ykseldi artk ykselmez sanmayn. Fiyatlarn alt ve stne kendiniz snr koymayn. nk fiyatlar snr tanmaz. Birka senede hi ummadnz kadar ykselebilir veya alalabilir.

    Kaynak: Borsa'da Teknik Analiz - Yusuf Sar

    2) Bunlar Unutmayn!

    Aadaki kurallar da, Time dergisinin dnyann " bir numaral " fon yneticisi olarak tanmlad Peter Lynch'in, "Best Seller" kitab " Borsa'da Tek Bana" kitabnn sonunda yazd altn kurallar. Her ne kadar Wall Street iin yazlm olsa da, kurallar ve insan davranlar ayn. Hem zaten artk globalletik, yle deil mi?

    Bizim borsamzn henz tam oturmam olmas, rutubetten nem kapyor olmas, derinliinin az olmas nedeniyle speklasyonlara ak olmas, lke gndemimizin ba dndrc hzlarla deiiyor olmas bu kurallar devre d brakmyor. Sadece unu aklnzda tutmanz gerekiyor: Yazar teknik analize ok fazla inanmayan bir temel analizci.

    * * * * *

  • - nmzdeki ay, nmzdeki yl ya da yl iinde borsa mutlaka decektir.

    - Borsadaki dler istediiniz kurulularn hisselerini almak iin esiz bir frsattr. Son derece baarl irketlerin hisseleri inanlmaz fiyatlara debilir.

    - Borsann nmzdeki bir, hatta iki yl iinde ne yne gideceini tahmin etmek olanakszdr.

    - Borsada karl kmak iin srekli hakl kmanza gerek yoktur.

    - En karl hisse herzaman srprizdir. Hangi irketin ne zaman nereye satlaca da yle. Sonuca ulamak iin deil aylar, yllarca beklemek gerekebilir.

    - Farkl kategorilerdeki hisselerin riskleri ve avantajlar da farkldr.

    - Orta tempolu irketlerden elde ettiiniz yzde 20-30'luk karlar toplayarak byk paralar kazanabilirsiniz.

    - Hisse fiyatlar ksa vadede beklenenin tam tersi yne hareket etse de, uzun dnemde irket kazanlar ile orantl bir gelime gsterecektir.

    - Bir irketin durumunun kt olmas, daha da ktlemeyecei anlamna gelmez.

    - Elinizdeki hisse senedinin fiyatnn ykselmesi, hakl olduunuz anlamna gelmez.

    - Elinizdeki hissenin fiyatnn dmesi yanldnz anlamna gelmez.

    - Hisselerin byk blm yatrmc kurulularn elinde bulunan, Wall Street analistlerinin peinde kotuu, hisse fiyat borsa ortalamasnn zerinde art gsteren ve gerek deerinin zerinde olan irketlerin hisseleri ya yaknda deer kaybedecek ya da ayn dzeyde kalacaktr.

    - Srf fiyat dk diye vasat bir irketin hisselerini satn almak zarar getirir.

    - Fiyat gerek deerinin biraz zerine kt diye hzla byyen, karl bir irketin hissesini satmak zarar getirir.

    - irketlerin gelimelerinin arkasnda belli nedenler vardr ve hzl byyen irketler, bu hz zamanla yitirirler.

    - Karl bir hisseyi zamannda satn almam olmak size zarar getirmez.

    - Bir hisse, sahibinin kim olduunu bilmez.

    - Asla karl hisseleri kendi haline brakp, kuruluun geliimini izlemekten vazgemeyin.

    - Bir hissenin deeri sfra derse, hisseye ister 50, ister 25, 5 ya da 2 dolar demi olun, zararnz ayn olacaktr: yatrdnz herey.

  • - irketlerin geliimlerini izleyerek yatrmlarnzdan alacanz karlar arttrabilirsiniz. Hisseler gerek deerlerinden sapma gsterdiklerinde, ortada daha gereki bir alternatif varsa, elinizdekileri satp yeni hisselere ynelin.

    - Bir irketin durumu iyiye gidiyorsa, elinizdeki hisselerin saysn arttrn, durumu ktlemekteyse bu sayy azaltn.

    - iekleri koparp, otlar sulayarak karnz arttramazsnz.

    - Karnzn borsa ortalamasn aamayacana inanyorsanz, paranz bir mterek fona yatrn, bylece zaman ve paradan tasarruf etmi olursunuz.

    - Her zaman endielenecek bir eyler vardr.

    - Yeni fikirlere ak olun.

    - Etraftaki btn kzlar pmek zorunda deilsiniz. Pek ok karl hisseyi karm olsanz da, borsa ortalamasnn ok zerine kmay baarabilirsiniz.

    Aroon

    Aroon ndikatr Tushar Chande tarafndan gelitirilmitir. Aroon, Sanskritede, "erken afak " anlamndadr ve Aroon indikatr fiyatlarn trend modundan, skma moduna getiini gsterir. Daha fazla bilgi iin Tushar Chande tarafndan Eyll 1995 yazlan " Technical Analysis of Stocks and Commodities" makalesine baklabilir.

    Aroon ndikatr hesaplanrken, en yksek fiyatlarn periyodlar ile en dk fiyatlarn periyodlar karlatrlr ve iki gstergeden oluur; biri en yksek x-periyodlarnn saysn ( Aroon up ), dieri en dk x periyodlarnn saysn ( Aroon Down) gsterir. izilen gsterge 0-100 arasnda bir "Stochastic" tir. (Baknz Stochastic Oscillator ) Mesela, 14 gnlk bir zaman periyodunda, eer hisse senedi 14 gn boyunca yeni bir en yksek fiyattan kapanmsa, Aroon Up'n deeri 100'dr; veya 14 gnlk periyod boyunca hisse senedi yeni bir en dk fiyattan kapanmsa, Aroon Down'n deeri 100'dr. Eer, fiyatlar 14 gn boyunca hi yeni bir tepe oluturmamsa, Aroon Up= 0 olur, 14 gn boyunca, fiyatlar hi yeni bir dip oluturmamsa Aroon Down = 0 olur.

    Pek ok alm satm tekniinin, eskiden beri bilinen eksiklii, piyasann trend mi yoksa skma iinde mi olduunu ayrdedememesidir. Trend izleme gstergeleri, meselaMACD ve Hareketli Ortalamalar piyasa trend modundan kp, skma moduna girdiinde yatay bir grnm alr ve fikir vermezler. te yandan, ar alm/ ar satm gstergeleri de (ki bunlar skma periyodlarnda iyi alr) trend dnemlerinde, ok hzl olarak sinyal retir ve pozisyonlarn ok erken kapatlmasna sebep olurlar. Aroon ndikatr, trend izleme ve ar alm / ar satm indikatrlerinin bu tip yanl ve yetersiz sinyallerinin ilacdr.

    Aroon Indikatr, Metastock 6.0 ve st versiyonlarnda bulunan bir standard indikatrdr. Aada yazld gibi, Aroon ndikatrnn forml, pek ok deiik ve karmak formllerden oluur.

    Aroon Down:

    100* (14 - (( If(Ref(L,-1) = LLV( L ,14 ) ,1 , If( Ref(L ,-2 ) = LLV( L,14 ) ,2 , If( Ref(L ,- 3 ) = LLV( L,14 ) ,3 ,If( Ref(L ,-4 ) = LLV( L ,14 ) ,4 ,If(Ref( L ,-5 ) = LLV( L ,14 ) ,5 ,If(Ref(L ,-6 ) = LLV( L,14 ) ,6 ,If( Ref(L ,-7 ) = LLV( L,14 ) ,7 ,If(Ref( L ,-8 ) = LLV( L

  • ,14 ) ,8 ,If(Ref( L ,-9 ) = LLV( L,14 ) ,9 ,If( Ref(L,-10) = LLV(L,14 ) ,10 ,If(Ref(L ,-11) = LLV( L,14 ) ,11 ,If(Ref(L,-12) = LLV(L ,14) ,12,If( Ref(L,-13) = LLV(L ,14 ) ,13 ,If( Ref( L,-14) = LLV( L,14 ) ,14 ,0) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) / 14

    Aroon Up:

    100 * ( 14 - ( ( If(Ref(H ,-1) = HHV(H ,14 ) ,1 ,If(Ref(H ,-2 ) = HHV(H ,14 ) ,2 ,If(Ref(H ,- 3 ) = HHV(H ,14 ) ,3, If(Ref(H ,-4 ) = HHV(H ,14 ) ,4 ,If(Ref(H ,-5 ) = HHV(H ,14 ) ,5 ,If(Ref(H ,-6 ) = HHV(H ,14 ) ,6 ,If(Ref(H,-7 ) = HHV(H ,14 ) ,7 ,If(Ref(H ,-8 ) = HHV(H ,14) ,8 , If(Ref(H ,-9 ) = HHV(H ,14) ,9 ,If(Ref(H ,-10 ) = HHV(H ,14 ) ,10 ,If(Ref(H ,-11 ) = HHV(H ,14) ,11 ,If(Ref(H ,-12 ) = HHV(H ,14) ,12 ,If(Ref(H ,-13) = HHV(H ,14 ) ,13 ,If(Ref(H ,-14 ) = HHV(H ,14 ) ,14 ,0 ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) ) / 14

    Aroon Osilatr = Aroon up - Aroon down.

    ** Aroon Up ve Aroon Down indikatrleri ayn pencerede izilir.

    ** Yukardaki forml 14 gnlk ortalamalar baz alnarak yazlmtr. stenirse bu ortalama periyod farkl alnarak da, forml deitirilip kullanlabilir. Bunun iin, formldeki btn "14" saylar, istenen yeni say ile deitirilmelidir.

    Yorumlanmas:

    Aroon indikatrnn temel yorumu vardr: 0 ve 100'de sabit hareket, Aroon Up ve Aroon Down'un paralel hareketi, ve Aroon Up ve Aroon Down'un birbirini kestii durumlardaki yorumlama.

    0 ve 100'de Sabit Hareket: Aroon Up izgisi 100 deerine ulat zaman k gl demektir. Eer Aroon Up 70 ile 100 arasnda srarla kalyorsa, bu yeni bir k trendi iinde olunduunun gstergesidir. Ayn ekilde, k trendi esnasnda Aroon Down 0'a ular ve 0-30 arasnda srarla kalr. Bu da yine gl bir yukar trend iinde olunduunu destekleyen bir grnmdr.

    Tersi durumda, yani, Aroon Down 100 deerine ulamsa, bu da potansiyel bir zayflk iaretidir. Aroon Down srarla 70-100 arasnda kalyorsa, bu yeni bir aa trendin habercisidir. Aroon Up da 0'a ular ve 0-30 deerleri arasnda kalrsa, artk hisse senedi gl bir aa trend iinde demektir.

    Paralel Hareket: Eer Aroon Up ve Aroon Down birbirlerine paralel hareket ediyorlarsa, bu bir skma periyoduna iaret eder. Bu durumda , iki indikatr birbirlerini kesinceye veya 0 / 100 deerlerine ulancaya kadar, skk piyasann devam edecei beklenmelidir.

    Kesime: Eer Aroon Down izgisi, Aroon Up' yukar kestiyse, bu bir zayflk iaretidir ve fiyatlarda bir d olaca beklenmelidir. Eer Aroon Up izgisi Aroon Down' yukar doru kestiyse, bu da bir glenme belirtisidir ve fiyatlarn ykseli trendine girecei beklenmelidir.

  • Commodity Channel Index (CCI)

    Mal piyasalar iin Donald Lambert tarafndan gelitirilmi olan CCI, hesaplanndaki zellikler nedeniyle rahatlkla hisse senedi piyasasna da uyarlanabilir. CCI iin Lambert, 5 ile 25 gnlk periyodlarn kullanlmasn nermektedir. Bir ok analist bu gstergeyi ar alm / ar satm blgelerini gsteren osilatr olarak kullanr. Yatay gelien trendlere ok daha iyi uyum salamaktadr. Ksa vadedeki trend deiikliklerini izleyen CCI, ok hareketli olup, kk fiyat deiiklikleri bile gstergenin +100 veya -100 le snrlanm eksenlerinin dna kmasna sebep olur. Gstergenin bu eksenleri tekrar aksi ynde kesmesi, trend deiikliine iaret eder. Orta vadeli trend tespitinde, haftalk grafikler kullanlmas daha uygundur.

    CCI hesaplanrken hisse senedi fiyatnn kendi istatistiksel ortalamasndan aa veya yukar ne kadar sapt bulunur. CCI +100 ile -100 arasnda bir deer alr. +100'n zerinde

  • olmas demek, kadn fiyatnn anormal derecede ykselmi olmas, -100'un altnda olmas ise anormal derecede dm olmas demektir ( ar alm ve ar satm ).

    CCI'nin hesaplanmas biraz karktr:

    FORML;

    Ortalama fiyat - ortalama fiyatn hareketli ortalamas = ----------------------------------------------------------------------------------- Sapma ortalamas x 0,015

    Burada;

    Ortalama fiyat: Gnn en yksei, en d ve kapannn toplanp, e blnmesi ile elde edilir. Sapma Ortlamas: Ortalama fiyat ile hareketli ortalamalarn sapmasdr.

    Yorumlanmas :

    CCI'n yorumlanmasnda iki metod vardr.

    Uyumsuzluklar: CCI'n yorumlanmasnda en ok kullanlan metod, fiyatlarla gstergenin uyumsuzluunu izlemektir. Fiyatlar yeni bir zirve yaparken, CCI bir nceki tepe noktasn geemiyor ve yeni bir zirve yapmyorsa, bu hisse senedi fiyatlarnda bir dzeltme olacann iaretidir.

    Ar alm/ar satm gstergesi olarak : CCI Genellikle +100, -100 arasnda salnr. Bu araln dna tat zaman, ar alm / ar satm durumu var demektir. CCI +100 den bykken alm yaplmamaldr.

    RNEK:

  • MACD

    MACD, 12 gnlk hareketli ortalamadan, 26 gnlk hareketli ortalamann kartlmasyla hesaplanr. kan sonu, sfrn altnda ve stnde hareket eden bir indikatrdr.

    MACD sfrn zerinde olduu zaman, 12 gnlk hareketli ortalama deeri 26 gnlk hareketli ortalama deerinden daha yksek demektir. Bu da bir boa piyasas anlamna gelir ki, mevcut beklentilerin ( 12 gnlk ortalamalar ) daha nceki beklentilerden ( 26 gnlk hareketli ortalama ) daha fazla gl olduunu gsterir. Bu, arz talep dengesinde bir boa piyasas, yukar trend ynnde bir deiim olduunun belirtisidir.

    MACD sfrn altnda ise, 12 gnlk ortalama beklentilerin, 26 gnlk ortalama beklentilerden daha az olduunun, yani ay piyasasnn glendiini, arz talep dengesinde ay piyasasna bir kay olduunu gsterir.

    MACD trigger ( tetik ) izgisi ( MACD'n 9 gnlk ssel hareketli ortalamas ) u ekilde hesaplanr : mov( macd(), 9, E)

  • Aadaki grafikte, "AL" oklar MACD'n trigger izgisini yukar doru kestii noktalar, "SAT" oklar ise, MACD'n trigger izgisini aa doru kestii noktalar gsteriyor.

    Bu tekniin ardndaki manta bakacak olursak; MACD iki farkl hareketli ortalamann farkdr. Daha ksa vadeli olan hareketli ortalama, daha uzun vadeli olan hareketli ortalamann zerine kt zaman, ( MACD'n sfrn zerine kt durumlar gibi) yatrmclarn beklentileri piyasann daha fazla boa olaca ynndedir ( arz talep dengesinde bir yukar trend deiimi vardr). MACD'n 9 gnlk ortalamasn yani trigger'ini izerek, beklentilerde oluan bu deiimi grebiliriz (arz talep dengesindeki deiimi).

  • Momentum

    Momentum, belirlenmi olan bir sre iinde fiyatlarn % ka deitiini gsteren bir gstergedir. Bir baka deyile, ilgili senedin belirlenmi bir sre iinde ne kadar kazandrdn veya kaybettirdiini endeks olarak belirten bir gstergedir. Price ROC ( yzde deime gstergesi ) ayn eyi gsterir. Aralarndaki fark, momentumun referans izgisi 100 iken ROC gstergesinin referans izgisi 0'dr ve dikey eksende fiyattaki yzde deiimi gsterilir. Son gnk kapana ait momentum gstergesi aada verilen formlle hesaplanmaktadr;

    Momentum = Son Gnk Kapan / x Gn nceki Kapan * 100

    (close / ref(close, -12 )) * 100

    Bu gsterge x gn ncesine gre senedin getirisinin ne olduunu verir.

    Yorumlanmas:

    Momentum indikatrnn yorumlanmas Price ROC gstergesinin yorumlanmasna ok benzer. Her iki gsterge de, hisse senedi fiyatnn deiim hzn ( rate-of-change/ ROC ) gsterir. Bununla birlikte, ROC indikatr fiyat deiim hzn yzde olarak alrken, Momentum bu deiimi oran olarak gsterir.

    Temel olarak, Momentum ndikatr, iki trl yorumlanr:

    Momentum ndikatrn, tpk MACD da olduu gibi bir trend izleme gstergesi olarak kullanmak mmkndr. ndikatr dip yapp, yukar dnd zaman AL, indikatr zirve yapp, aa dnd zaman SAT karar verilmelidir. Momentum ndikatr yeni bir zirve veya dip yapt zaman ( gemiteki zirve ve diplerle karlatrldnda ), mevcut trendin devam edeceini , ancak fiyatlardaki art hznn yavaladn ve senedi ykselten faktrlerin etkilerinin artk zayfladn ve bir sre sonra fiyatlarn dmeye baslayabileceini gz nnde bulundurmalsnz. Yine de indikatrn rettii sinyalin, fiyat hareketi ile de onaylanmasn bekleyerek pozisyon deitirmelisiniz. rnein, indikatr zirve yapt ve dnd, sat iin fiyatlarn da dme belirtisi gstermesini beklemelisiniz.

    Yukardaki yorumdan farkl olarak momentumun ok nemli bir fonksiyonu daha vardr. Momentum gelecei haber veren bir gsterge olarak da alr: Uyumsuzluklar. Fiyatlar ykselirken ve yeni zirveler yaparken, gstergenin yeni zirve yapamamas veya fiyatlar yeni dip yaparken, gstergenin yeni dip yapmamas. Bu durumu trend deiikliinin erken sinyali olarak deerlendirmek gerekir.

    rnek:

    Delta Airlines'n 12 gnlk Momentum ndikatr.

  • "A" ve "B" noktalarndaki uyumsuzluklar, trend dnnn erken uyarlardr.

    Relatif G Endeksi ( RSI )

    Relatif G Endeksi en ok bilinen osilatrlerden biridir. lk olarak J.Welles Wilder tarafndan, Haziran 1978 tarihli Commodities ( Futures ) Magazine'deki bir makalede ad gemitir. Wilder'in " Technical Trading Systems" kitabnda hesaplanmas ve yorumlanmas adm adm anlatlmtr. Adnn Relatif G Endeksi olmasnn yaratt yanl anlamada olduu gibi, iki ayr hisse senedinin relatif gcn deil, tek bir hisse senedinin kendi i gcn ifade eder. O nedenle " G Endeksi" demek, belki daha doru bir tanmlama olur.

    RSI'n forml olduka basittir ancak ne olduunu anlatmak iin sayfalarca rnek vermek gerekir.

    RSI forml:

    RSI=100-{100/[1+(U/D)]}

    Burada;

    U= Yukar fiyat deiiminin ortalamas

    D= Aa fiyat deiimini ortalamas

    Yorumlanmas

    Wilder RSI' ortaya attnda 14 gnlk RSI kullanlmasn nerdi ama, 9 gnlk ve 25

  • gnlk RSI'lar da olduka yaygn olarak kullanlyor. nk, RSI hesaplamasnda zaman periyodunu istediiniz gibi deitirebilirsiniz, hatta tecrbelerinizle en iyi alan zaman periyodunu semeniz tavsiye ediliyor. Sadece, baz alnan zaman ne kadar ksa olursa, indikatrn o kadar oynak olaca akldan karlmamaldr.

    RSI 0 ile 100 arasnda salnan bir fiyat izleme osilatrdr.

    RSI'n genel kabul gren yorumlama yntemlerinden biri, uyumsuzluklara bakmaktr. Fiyatlar yukar giderken ve yeni zirveler yaparken, indikatrn nceki zirvelerini geememesi bir uyumsuzluktur. Bu uyumsuzluk, g kaybnn ve bir geri dn olabileceinin belirtisidir.

    Tepeler ve Dipler:RSI genellikle 70'in zerinde tepeler, 30'un altnda dipler yapar ve bu tepe ve dipleri genellikle fiyatlardan daha erken yapar.

    Formasyonlar: RSI grafii zerinde de, fiyat grafiinde olduu gibi formasyonlar oluur ( omuz-ba-omuz veya takoz formasyonlar gibi ). Bu formasyonlar bazen fiyat grafii zerinde belirgin olarak grlmeyebilir. Ama bu yanltc olmamal, indikatr grafiinde oluan formasyonlar da izlenip, dikkate alnmaldr.

    Hatal Salnmlar: (destek / diren ihlalleri veya krlmalar olarak da bilinir.) Bu olay RSI nceki tepesini at veya nceki dip noktasnn altna dt zamanlarda olabilir. Bir sre sonra, indikatr dzelir ve normal seyrine devam eder.

    Destek ve Drenler: RSI grafiinde de, destek ve diren hatlar oluur hatta bazen diren ve destekleri fiyat grafiinden ok daha net gsterir.

    Uyumsuzluk: Aadaki grafik zerinde gsterildii gibi, hisse senedinde yeni tepe ( veya dip ) oluurken, RSI indikatr bu tepeyi ( veya dibi ) onaylamaz.

  • Stokastik Osilatr

    Stochastic osilatr bir senedin kapan fiyatn verilen bir periyod iinde seyrettii fiyat aral ile karlatran bir gstergedir. Bu gstergeyi ortaya atanlar kadn son zamanlarda tarad fiyat seviyelerine yakn kapanacan sylemektedirler. Yani eer fiyatlar ykseliyorsa kadn kapan fiyat seilen periyod iindeki en yksek fiyata doru gitme eiliminde olacak, eer fiyatlar dyorsa seilen periyod iindeki en dk fiyata gitme eiliminde olacaktr.

    Stochastic Osilatr iki ayr eri ile gsterilir ve yorumlama bu erilerin karlatrlmas ile yaplr.

    Ana eri yavalatlm %K erisi olarak adlandrlr ve ayn grafik zerine %D olarak adlandrlan ikinci bir eri daha vardr. Yavalatlm %K izgisi genellikle kesiksiz devam eden bir izgi iken %D izgisi kesik izgi olarak gsterilir.

    Yavalatlm %K izgisi hesaplanmadan nce %K'nn hesaplanmas gerekir. %K erisinin hesaplan aadaki forml yardmyla yaplr.

    %K= 100 * (SGKF - ED) / (EY-ED)

    Burada eer son 5 gnlk sreyi period olarak almsak, SGKF : Son gnk kapan fiyat ED : Senedin son 5 gn iindeki en dk deeri EY : Senedin son 5 gn iindeki en yksek deeri

    Burada eer son gnk kapan fiyat son 5 gn iindeki en yksek deere daha yaknsa fiyatlarn ykseleceine, aksi halde fiyatlarn decei kabul edilir.

    Yavalatlm %K erisi ise %K erisinin belli bir periyod iin hesaplanan hareketli ortalamas, %D erisi ise yavalatlm %K erisinin belli bir periyod iin hareketli ortalamasdr. Yani;

  • %D = HOx [Yavalatlm %K]

    Buradaki HOx ise x gn iin hareketli ortalamay ifade etmektedir.

    Yorumlanmas

    Stochastic Osilatr, osilatrn hesaplanmas iin alnan sreye bal olarak ksa ya da orta vadeli alm satm osilatr olarak kullanlabilir. Ksa vadeli Stochastic Osilatr ( mesela 5-25 gnlk ) iin, %K deerinin 3 gn olarak alnmas tavsiye edilir.

    Stochastic osilatr pek ok deiik ekilde yorumlanr. Bunlardan en ok bilinen yntem:

    1) Osilatr ( %K veya %D ) belli bir deerin ( mesela 20 ) altna dp, tekrar o deerin stne kt zaman AL, ve osilatr belli bir deerin ( mesela 80 ) stne kp, tekrar altna geriledii zaman SAT. Bununla beraber, bu ar alm ve ar satm zeviyelerine gre ilem yaplmadan nce, baka indikatrler kullanlarak ( CMO gibi ) piyasann ynsz olup olmad kontrol edilmelidir. Eer bu gstergeler trendsiz bir piyasa olduunu gsteriyorsa, o zaman bu ynsz, yani skk piyasada, stochastic osilatrn ar alm- satm gstergesi olarak kullanmak en iyi sonucu verir. Eer belirli bir trend varsa, o durumda trend ynnde giri k osilatr olarak kullanlabilir.

    2) % K izgisi, % D izgisini ( kesik izgi ) yukar doru kestiinde AL, % K izgisi % D izgisini aa doru kesince SAT.

  • 3) Uyumsuzluklar izlemek. Mesela fiyatlar yeni tepeler yaparken, Stokastik Osilatr nceki tepelerini aamyorsa...

  • Ultimate

    Bilinen osilatrler genellikle hisse senedinin fiyatn, daha nceki (mesela x periyod nceki) fiyatlar ile karlatrrlar. Larry Willams bu tip osilatrlerin alnan zamana gre ok deikenlik gsterebileceini syledi ve bundan dolay da, deiik zaman periyodlarndaki deiik osilatrn arlkl toplamn kullanarak Ultimate Osilatr gelitirdi.

    Ultimate Osilatrnn parametreleri aada gsterilmitir. Bu parametreler indikatrn izildii zaman periyodunu belirtir.

    Birinci Periyod: Ksa vade zaman periyodu says

    kinci Periyod: Orta vade zaman periyodu says

    nc Periyod: Uzun vade zaman periyodu says

    Yorumlanmas

    Williams, Ultimate osilatrn uyumsuzluklarna ve Osilatr trendinin krld noktalara gre ilem yapmay nerir.

    Bir boa piyasasnda hisse senedi fiyatlar yeni tepeler yaparken, bu durum osilatr tarafndan daha yksek tepeler olumas yoluyla teyid edilmez. Bir ay piyasasnda ise, hisse senedi yeni dipler yaparken, osilatr bu durumu yeni dipler yaparak teyid etmez. Her iki durumda da, mevcut trendin deiebilecei dnlmelidir.

  • Hareketli Ortalamalar

    Hareketli ortalama, hisse senedi fiyatlarnn belirli bir zaman dilimindeki ortalamalarn gsteren bir indikatrdr. Bir hareketli ortalama hesab yapld zaman, hisse senedinin verilen zaman dilimindeki ortalama deerinin matematiksel analizi yaplm olur. Hisse fiyatlar deitike, ortalama fiyatlar da aa veya yukar doru hareket eder.

    Hareketli ortalamalarn en ok bilinen be eidi vardr : basit (simple)( aritmetik olarak da bilinir), ssel (exponential), gensel (triangular), deiken( variable) ve arlkl ( weighted). Hareketli ortalamalar hisse senedi al, en yksek, en dk, kapan, ilem hacmi veya baka bir deer alnarak hesaplanabilir. Bir hareketli ortalamann hareketli ortalamasn almak da kullanlan bir yntemdir.

    Hareketli ortalamalar benzer yntemlerle hesaplanrlar. Yukarda ad verilen hareketli ortalama eitlerinin birbirinden fark, belirli gnlere farkl arlk verilerek hesaplanmalardr.

    Basit Hareketli Ortalama : BHO = Kapan Fiyat / n

    n = ortalamann hesapland gn says

    ssel Hareketli Ortalama : ssel hareketli ortalamann hesaplanmas ok daha karmaktr. Farzedelim ki belirli bir dnem iin dne kadar olan ssel Hareketli Ortalama bulunmu olsun. Bugnk oluan fiyatn belirlenen bir yzdesi eer dnk ssel Hareketli Ortalamaya eklenirse bugnk ssel Hareketli Ortalama bulunmu olur. Forml ise aadaki ekildedir.

    ssel Hareketli Ortalama = Bugnk kapan * 0.09 + Dnk ssel Hareketli Ortalama * Yzde oran.

    Formldeki yzde oran, hareketli ortalamann hesaplanmas iin seilen zaman dilimine gre deiir.

    Forml: Yuzde oran = 2 / (Gn says+1)

    Mesela, eer 21 gnlk ssel hareketli ortalama hesaplanacaksa: 2 / ( 21 +1 ) = 0,09

    Eer 35 gnlk hareketli ortalama hesaplanacaksa: 2 / ( 35 + 1 ) = 0,055

    ssel Hareketli Ortalama hesaplanrken, verilerin ilk balad gnden itibaren hesaplama yaplaca iin, eer 21 gnlk ssel ortalamay bulmak istiyorsak nce 21 gnlk Basit Hareketli Ortalama hesaplanr. Daha sonra da yukardaki forml uygulanr

    rnek:

    Diyelim ki; ilk 21 gn iin Basit Hareketli Ortalama 1450 TL bulundu. 22'nci gn kapans fiyat 1500 TL oldu. Bunun ssel Hareketli Ortalamas yle hesaplanr:

    ssel Hareketli Ortalama = ( 0.09 * 1500)+( 0.91 * 1450 ) = 1454.5 TL

    Teknik analiz programlarnn ounda, ssel hareketli ortalama hazr indikatrler arasndadr. Metastock bunlardandr.

    gensel hareketli ortalama: Belirlenen gn saysnn orta ksmna den gnlere daha fazla arlk vererek hesaplanan bir hareketli ortalamadr. rnein 12 gnlk gen hareketli ortalama hesaplanacaksa, ortaya den 4,5,6 ve 7'nci gnlere daha

  • fazla arlk verilir. Burada son gunlere fazla arlk verilmesi szkonusudur

    Arlkl Hareketli Ortalama: Belirlenen dnem iinde son gnlere daha fazla arlk verilerek hesaplanr.

    Deiken Hareketli Ortalama: Yine ssel bir hareketli ortalamadr. Yukaruda anlatlan ssel Hareketli Ortalamadan tek fark zellikle fiyatlarn belli bir yerde skmalar durumunda, dier hareketli ortalamalarn verecei yanl sinyalleri dikkate alarak daha hassas bir sonu vermesidir. Bu tr hareketli ortalama, trend ynnn deiecei sinyalini, dier hareketli ortalamalara gre daha erken verir. Hesaplanmas ise asadaki ekildedir.

    Deiken Hareketli Ortalama (DHO) = ( YO * DO * Kapan ) + ( 1 - YO * Dnk DHO )

    YO: Yzde Oran ( ssel Hareketli Ortamalar hesabndaki ile ayn ) DO: Dalgalanma Oran ( Fiyatlarn dalgalanma Oran)

    Yorumlamas

    Hareketli ortalama yorumlamasnn en bilineni, hisse senedinin kapan fiyatlar ile hesaplanan hareketli ortalamasn, hissenin kapan fiyat ile karlatrmaktr. Hisse kapan fiyat ortalamann altna dtnde SAT, stne ktnda AL sinyali olarak dnmektir. Bu analiz yntemi ile, en dip fiyatlarda alm, en yksek fiyatlarda satm yapamazsnz ancak belirli bir trend sresince, en dip seviyeden balayarak en tepe noktaya kadar, ksa vadeli al sat ile hissede srekli ilem yapabilirsiniz.

    Hareketli ortalamann hesaplanmasnda baz alncak periyod en nemli konudur. Bir hisse senedini belirli bir sre izleyerek, daima kazandran bir hareketli ortalama periyodu bulabilirsiniz. En ok kullanlan hareketli ortalama, 39 haftalk ( yani 200 gnlk) olandr. Bu ortalama size uzun vadede, ana piyasa hareketleri iin ok iyi fikir verir. Aadaki tabloda, referans olarak kullanabileceiniz zaman aralklar listelenmitir.

    Vade Hareketli Ortalama

    Zaman

    ok ksa vade

    5-13 gn

    Ksa vade 14-25 gn

    Orta vade 26-49 gn

    Orta-uzun vade 50-100 gn

    Uzun vade 100-200 gn

    rnek: ( Ksa vade ve Uzun vade)

  • Bu grafikteki 21 gnlk ortalama, yatrmclarn 21 gnlk beklentilerini temsil ediyor. Eer hisse fiyat bu ortalamann zerindeyse, bugnk yatrmc beklentileri 21 gnlk ortalama beklentilerden daha fazla ve kat zerindeki boa piyasas eilimi gittike artyor demektir. Tersi durumda ise, bugnn fiyatlar ortalamann altnda olduundan, mevcut beklentilerin 21 gnlk ortalama beklentilerin altna dt anlam kar.

    Hareketli ortalamalarn klasik yorumu fiyat deiikliklerini izlemek indikatr olarak kullanlmasdr. nk, yatrmclar tipik hareketi, hisse fiyatlar hareketli ortalamann zerine kt zaman almak, altna dt zaman satmak ynndedir.

    Aadaki Ereli Demir elik grafiinde, 200 gnlk ssel hareketli ortalama baz alnarak, fiyatn ortalamay yukar doru kestii yerlere "AL" oklar ve fiyat ortalamann altna dt zaman "SAT" oklar konulmutur.

  • Orta ve uzun vadede, hareketli ortalamalar kullanmann bir baka pratik yntemi de, haftalk grafikte, 21 haftalk hareketli ortalamaya gre pozisyon almaktr. Aada incelenen Milliyet Gazatecilik'in grafiinde grlecei gibi, eer son yldr, sadece haftalk grafikte 21 haftalk hareketli ortalamaya gre ilem yaplm olsayd, Milliyet ok iyi kazandran bir kat olabilirdi. Grafik zerinde verilen fiyatlar, sinyalden sonraki en yksek al, en dk sat fiyatlardr. Yani en kt olaslkta bile, en az bu al-sat fiyatlar uygulanabilirdi.

    Trend izgileri

    Charles Dow'un Dow Teorisinin temel prensiplerinin en nemlisi, hisse senedi fiyatlarnn bir trendinin olmasdr. Trend izgileri, grafikteki iki veya daha fazla u nokta birletirilerek gsterilir. Ykselen trendler iki veya daha fazla dip noktann birletirilmesi ile izilir ve destek seviyelerini gsterir. Alalan trendler ise, iki veya daha fazla tepe noktas birletirilerek izilir ve diren seviyelerini gsterir.

    Yorumlanmas

    Bir trend izgisi, grafik zerinde u noktalarn birletirilmesi ile izilen eim izgileridir. Ykselen trend izgileri fiyat destek seviyelerini gsterirken, alalan trend izgileri fiyat st diren seviyelerini gstermektedir.

    Bir trend oluunca piyasada, trend izgisi krlncaya kadar geerli olacak bir konsensus olumu demektir.

    Bu ok basit gibi grnr. nemli olan mevcut trendi, trend izgisini kullanarak belirlemek ve bu trend krlncaya kadar ilem yapmak veya mevcut trendin krlmasna kadar bekleyerek, yeni oluan trende gre ilem yapmaktr.

  • Aadaki grafikte iki trend izgisi gsterilmektedir. lki " alalan" trend izgisidir. Bu izginin tepeler kullanlarak izilmi olduuna dikkat edin. kincisi ise, " ykselen " trend izgisidir. Bu da diplerden geecek ekilde izilmitir.

    Trendlerin en nemli faydas, igdsel kararlar ( satma vakti geldiini dnyorum ) analitik kararlardan ( ykselen trend krlncaya kadar bekleyeceim) ayrmaya yardmc olmasdr. Bir dier yarar ise, daima piyasann doru tarafnda durulmasn salamasdr.

    Hz Diren izgileri

    Hz diren izgileri ayn zamanda 1/3 - 2/3 izgileri olarak da bilinir ve fiyat grafiini eit paraya bler. Hem izilmeleri hem de yorumlamalar Fibonacci Fan izgilerine (baknz Fibonacci almalar ) ok benzer.

    Yorumlanmas

    Hz diren izgileri destek seviyelerini belirlemek iin kullanlr. rnein; eer bir hisse senedi ykseli trendinde ise, o hisse senedinin fiyat genellikle 2/3 izgisinin stnde kalr. Eer fiyatlar 2/3 izgisinin altna inerse, yeni bir k g toplayaca bir sonraki destek noktas 1/3 izgisidir.

    rnek:

  • Balang trend izgisi, en dk nokta olan "A" noktasndan balayarak, en yksek nokta olan "B" noktasna izilir. Fiyatlarn ilk ykseli esnasnda hep 2/3 izgisi stnde kalmaya altn grebiliriz. 2/3 izgisi krld zaman ( "C" noktasnda ) fiyatlar ok hzl bir ekilde 1/3 izgisine ( "D" noktas ) geriler ve burada destek bulur.

    Hesaplanmas

    Hz diren izgilerini izmek iin:

    Ana dip ve tepe noktalar arasna bir izgi izin. Ana tepe noktasnn olutuu gnde, aa doru bir dik izgi izin. Bu dik izgiyi

    e bln. Ana dipten 1/3 ve 2/3 dik cizgisi ile kesiecek ekilde izgiler izin.

  • Raff Regresyon Kanal

    Linear regresyon, gemi bilgilerden gelecei ngrmek iin kullanlan bir istatistiksel aratr. Hisse senetleri iin fiyatlar ar noktalara geldiinde trendi belirlemek iin kullanlr.

    Bir Linear Regresyon trend izgisi, ana trend izgisi ile fiyat arasndaki fark minumuma indirmek iin "least square metodu" kullanlarak izilir.

    Yorumlanmas

    Eer belirli bir hisse senedinin fiyatnn yarn ne olacan tahmin etmek isterseniz, "bugnk fiyata olduka yakn olacaktr" demek, mantkl bir tahmin olacaktr. Eer, fiyatlar bir ykseli iindeyse, "bugnk fiyata yakn ama daha yksek olacaktr." daha doru bir tahmin olabilir. Linear Regresyon analizi bu tr mantksal tahminlerin istatistiksel teyididir.

    Bir Linear Regresyon trend izgileri, "least square fit" metodu kullanlarak izilen, ve iki nokta arasndan geen trend izgileridir. Trend izgisi gerek fiyatlarn tam ortasndan geer. Bu izgiyi bir "denge" fiyat olarak dnrseniz,bunun altnda ve stnde hareket eden alclar ve satclar ar blgelerde hareket ediyorlar demektir. Linear Regresyon trend izgisi dengenin olutuu noktalar gsterir.

    Raff Regresyon Kanal ise, fiyatlarn Linear Trend izgisinden muhtemel sapma araln gsterir. Gilbert Raff tarafndan gelitirilmi olan Regresyon Kanal, fiyat grafii zerine yaplan bir izgi almasdr. Regresyon kanal fiyat trendi ve bunun snrlarn hassas bir ekilde gsterir. Linear Regresyon izgisine eit uzaklkta iki paralel izgi izilerek oluturulur.

    Kanal izgileri arasndaki uzaklk, bir dk ve bir yksek fiyat arasndaki maksimum aralk kadardr.

    Hisse senedi fiyat, Raff Regresyon Kanal iinde alt izgi destek, st izgi diren olacak ekilde hareket eder. Fiyatlar ok ksa srelerde bu kanaln dna da kabilir. Buna ramen fiyatlar uzun vadede, ters ynde yeni bir trende girilinceye kadar, bu kanal iinde kalr.

    rnek:

  • Gann almalar

    W. D. Gann ( 1878-1955 ), fiyat grafikleri zerinde alacak zel bir teknik gelitirdi. Gann'n tekniinin temelinde, zaman ve fiyat bilekesinde, zel bir geometrik alarn kullanm vard. Gann, geometrik yap ve alarn fiyat hareketlerini tahmin etmeye yarayacak zel bir karekteristii ve asal ilikisi olduuna inanyordu.

    Yorumlanmas :

    Gann Alar belirli bir dip ve tepe ( ya da tersi ) arasna deiik alarla izilir. Gann'a gre, fiyatlar 1 x 1 trend izgisinin zerindeyken boa, altndayken ay piyasas geerlidir.

    1 x 1 trend izgisi ykselen trendde ana direnci gsterir ve bu trend izgisi krldnda ters ynde baka bir trend balar. Gann 1 x 1 en nemlisi olmak zere, dokuz zel a belirlemitir :

    1 x 8 - 82.5 derece,

    1 x 4 - 75 derece,

    1 x 3 - 71.25 derece,

    1 x 2 - 63.75 derece,

    1 x 1- 45 derece,

    2 x 1 - 26.25 derece,

    3 x 1 - 18.75 derece,

    4 x 1 - 15 derece,

    8 x 1 - 7.5 derece.

    Ykselen den deerlerin ( 1 x 1, 1 x 8 gibi ) gerek alara karlk gelmesi iin, x ve y ekseninde eit aralklar alnmas gerektiini unutmayn. Bu, x eksenindeki bir birimin, ( saat, gn, hafta, ay gibi ) y ekseninde de eit bir birimle karlk bulmas anlamna gelir. Bu

  • kalibrasyonun yaplabilmesinin en kolay yolu, 1 x 1 asnn, 45 dereceye karlk geldiini grmektir. Gann, her bir ann destek ve diren ( trend ynne bal olarak ) olarak altn gzlemitir. Mesela, bir yukar trend sresince 1 x 1 as, ana destek olur. 1 x 1 al trend izgisinin krlmas, ana trendin deitii anlamna gelir.

    Gann'a gre, bu durumda fiyatlarn bir sonraki trend izgisine kadar dmesi beklenir (mesela 2 x 1 asna kadar ). Dier bir deyile, bir a geildii zaman, fiyatlarn bir sonraki aya kadar bir dzeltme yapmas beklenir. Gann'n piyasa hareketleri zerine bir ok almas vardr. Bunlar, Gann izgileri, Gann Fanlar ( Gann Fans ) ve Gann Izgaralar ( Gann Grids ).

    rnekler :

    Gann Fanlar

    Gann Grid

  • Fibonacci almalar

    Leonardo Fibonacci 1170 ylnda talya'da doan ok nemli bir matematikiydi. Fibonacci'nin, Fibonacci saylarn, Msr'daki Giza piramidini incelerken bulduu sylenir. Fibonacci saylar her saynn, kendinden nceki iki saynn toplamndan olutuu bir say serisidir: 1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144, 233, 377, 610... vb. Tek tek ele

    alndnda birbirleriyle hi bir ilikisi olmayan bu saylarn arasnda, serideki her saynn bir ncekinin yaklak 1,618 kat olmas gibi bir iliki oluur.

    Fibonacci almalar drt adettir: Yay ( arc), fan, geri alma izgileri ve zaman blgeleri.

    Fibonacci almalarnn genel yorumlamas, hisse senedi fiyatlarnn bu izgilere yaklatnda bir trend deiikliine urayaca eklindedir.

    Yaylar (Arcs)

    Fanlar (Fans)

    Geri Alma izgileri (Retracements)

    Zaman Blgeleri (Time Zones)

    Yaylar:

    Fibonacci Yaylar , iki u nokta arasna ( mesela bir dip ve bir tepe ) bir trend izgisi izerek, sonra da ikinci u noktay merkez alarak, % 38.2, %50.0 ve %61,8 seviyelerine izilen yaylardr. Bu yaylarn yorumlamas, fiyatlarn yaylara yaklatka destek ve diren bulmas eklindedir.

  • Fibonacci Yaylar ve Fibonacci Fan izgilerinin her ikisini birlikte izip, kesime noktalarn destek ve diren olarak dnmek de, bilinen bir yorumlama yntemidir.

    Aada British Pound grafii zerinde, Fibonacci yaylarnn nasl destek ve diren olarak alt gsterilmitir. "A", "B" ve "C" noktalarna dikkat ediniz.

    Fanlar :

    Fibonacci Fan izgilerinin oluturulmas iin, yine bir dip ve bir tepe noktas arasna trend izgisi izilir. Sonra ikinci u noktadan bir dikey izgi izilir. Bu dikey izginin

    zerine, %38.2, %50.0, %61.8 fibonacci seviyelerinden geen, balang noktalar trend izgisinin balang noktas olan, trend izgisi izilmesi ile oluturulur. ( Bu teknik Hz

    izgileri tekniine ok benzer ) Aadaki grafikte, fiyatlarn Fan izgilerinde, nasl destek bulduu gsterilmitir.

    Fan izgisi zerindeki "A" noktasnda, fiyatlarn izgiyi hemen kramadn, burada bir ka gn oylanadn grebilirsiniz. Bu izgi krldktan sonra, fiyatlar hzla bir alttaki fan

    izgisine geriliyor ve "B" ve "C" noktalarnda destek buluyor. "C" noktasnda g kazanyor ve "D" noktasna kadar bir ykseli balyor, burada yeni bir direnle

    karlayor. Dnyor ve yeni destei "E" noktasnda destek buluncaya kadar d

  • yaanyor. Buradan yeniden g alarak, yeni bir ykseli balatyor.

    Geri Alma izgileri :

    Fibonacci Geri Alma izgileri, mesela bir dip ve bir tepe arasna izilen trend izgisini, 9 yatay izgi ile blnmesi ile oluturulur. Bu 9 yatay izgi, 0.0%, 23.6%, 38.2%, 50%, 61.8%, 100%, 161.8%, 261.8%, and 423.6%. fibonacci seviyelerinden

    geer. ( Bu izgilerden bazlar, skala dnda kaldndan grnmyor olabilir.)

    Belirli bir fiyat hareketinden sonra ( aa veya yukar ), fiyatlar bu hareketin bir ksmn geri almaya alr. Fiyatlar geri dnerken, Fibonacci izgileri seviyelerinde diren veya

    destek bulur. Aadaki grafikte bir ana dip ve tepe arasndaki, Fibonacci Geri Al izgileri gsterilmitir.

    %23.6 ve %38.2 Fibonacci seviyelerinde oluan destek ve diren etkisi ok net grlebilmektedir.

    Zaman Blgeleri : cFibonacci Zaman Blgeleri bir dik izgi serisidir. Fibonacci aralklarnda (mesela, 1,2,3,5,8,13,21,34 vs.) yerletirilir. Yorumlanmas ise, bu zaman

    aralklarna yakn yerlerde, fiyatlarnn deiecebileceini dnmektir.

    Aadaki rnekte, 1970'de oluan dipten itibaren, Dow Jones Industrial endeksi zerine izilen, Fibonacci zaman aralklarn grebilirsiniz.

  • Zaman izgilerine yakn yerlerde, ok belirgin yn deiiklikleri grlmektedir.

    Diren ve Destek

    Hisse senedi fiyatlarnn bir "ay" ( satc ) ve bir "boa" ( alc ) arasnda, kafa kafaya geen bir savan sonunda olutuunu dnebiliriz. Fiyatlar, bu sava kim kazandysa, o yne hareket ederler.

    Bu benzetmenin altnda, Coca Cola'nn aadaki fiyat grafiini inceleyin. Ele alnan periyodda, fiyatlar 40$ seviyesine her dtnde boalarn (alclar) kontrol ele aldklarna ve daha fazla d engellediklerine dikkat edin. Bunun anlam udur: 40$ fiyat seviyesi, alclarn Coca Cola'y almak istedikleri fiyattr ( ayn zamanda satclar da, 40$'n daha altnda sat yapmak istememektedirler.) Bu tip bir fiyat hareketi "destek" olarak adlandrlr, nk alclar 40$ da, fiyat desteklemektedirler.

  • Benzer ekilde, satclarn kontrol ele geirdii ve fiyatlarn daha yukar gitmesini nledikleri "diren" seviyeleri vardr. 42$ seviyesinde satclar alclar devreden kartp, daha baskn oluyor ve fiyatlarn ykselmesini engelliyorlar.

    Fiyatlar, boa ve aynn hemfikir olduu alveri seviyeleridir. Bu her iki tarafn konsensusu ile oluur. Genel olarak boalar fiyatlarn ykseleceini dnrken, aylar deceine inanrlar.

    Destek seviyeleri, yatrmclarn byk bir ounluunun fiyatlarn yukar gideceine inand seviyelerken, diren seviyelerinde, yatrmclarn byk ounluu fiyatlarn deceini dnmektedirler. Yatrmclarn beklentileri zaman iinde deiir. Uzunca bir dnem yatrmclar, Dow Industrials'n 1000 seviyesini aacana inanmamt ( aadaki ekilde grlen gl 1000 direnci ). Bundan bir ka yl sonra ise, ayn yatrmclar 2500 endekste alm satm yapyorlard.

    Yatrmclar, beklentileri deitiinde ani hareketler yaparlar. Aadaki grafikte 20$ diren seviyesi aldnda, ne kadar kararl alm yaptklar grlyor. Ayrca, bu krlma noktas, olduka belirgin bir ilem hacmi art ile de destekleniyor.

    Diren - destek seviyelerinin olumas, fiyat grafiinde en rahat izlenebilen ve tekrarlanan olaydr. Diren-destek seviyelerinin krlmas, yatrmclarn beklentilerinin temelden

  • deimesi (mesela, karllk, ynetim, rekabet koullarnn deimesi) veya kendiliinden oluan gelecek tahminleri ( yatrmclar ykselii grnce, almaya balar, genel herekete uyarlar ) ile tetiklenir. Fiyatlarn yeni seviyelere tanmas iin, oluan yeni beklentiler bazen yeterli olmayabilir. Byle bir durumda karmza, ykselie bir trl ikna olmayan, tereddt eden bir hareket tarz kabilir. Bu davran ekline "Yatrmcnn Tereddd" diyebiliriz...

    Diren - destek seviyelerinin geilmesinden sonra, ilem yapanlar yeni fiyatlar sorgulamaya balarlar. Mesela, direncin krlmasndan sonra, alclar ve satclar yeni fiyatlarn ne kadar gereki olduu konusunda tereddte dp, sata geebilirler. "Yatrmc tereddd" diye adlandrabileceimiz bu durum nedeniyle fiyatlar, tekrar krlan diren ya da destek seviyesine geri dner.

    Aadaki ekilde, Akta Elektrik'in grafiinde, krlan diren noktasndan sonra oluan dzeltme yani yatrmc terreddd rahatlkla grlebilir.

    Bu tereddt dnemini takip eden fiyat hareketi ok nemlidir. ki ey olabilir; ya fiyatlarn geldii seviye ile ilgili beklenti konsensusu bozulur ve fiyatlar tekrar eski seviyelerine dner, ya da yatrmclar yeni fiyatlar benimser ve krlan yndeki hareket devam eder. Eer, yatrmc teredddnden sonra, daha yksek yeni fiyatlar oluaca beklentisi konusundaki konsensus bozulursa, klasik " Boa Tuza " ( yanl krlma sinyali ) oluumunu grrz.

    Aadaki AKTA Elektrik grafiinde fiyatlar 112,500' kryor ( boalarn fiyatlar ykselecek beklentisi ile ) ve sonra piyasa, boalar yksek maliyetli katlarla babaa brakarak, eski fiyatlarna yani krlan diren seviyesi altna geri dnyor.

  • Benzer durum bir "Ay Tuza " da yaratabilir. Fiyatlar uzun sreli destek seviyesinin altna iner ve bu aylarn sata gemesi iin yeterli bir sebep olur ( hatta aa satlarn ). Sonra tekrar destek seviyesinin stne klr ve aylar ellerindeki hisse senetlerini dk fiyatla kaptrm olmakla kalrlar.

    Krlmalarn gerek beklentilere dayanp dayanmadn anlamann en iyi yolu, destek ve direnler

  • krlrken oluan ilem hacmini takip etmektir. Eer diren/destek seviyeleri, yksek hacimle krlyorsa ve yatrmc tededdd oluurken hacim azalyorsa, bu yeni beklentilerin glln gsterir ( tereddt edenlerin de azln ).

    Tersi durumda, eer diren/destek seviyeleri dk hacimle krlyor ve yatrmc tereddd srasnda ilem hacmi artyorsa, o zaman beklentilerin ok az deitiini dnmek ve eski fiyatlara geri dnleceini beklemek gerekir.

    Baaryla krlan diren seviyeleri, artk yeni destek seviyeleridir. Diren destek haline gelir. Benzer durumda, bir destek seviyesi krldnda, artk diren olarak almaya balar.

    Aadaki rnekte, Kav Orman Sanayii'nin dolar baznda fiyat grafii verilmitir. Bu grafikte, 0.0055$ fiyat seviyesinin, uzun sre, nasl diren ve destek olarak alt grlmektedir. 1998 ylnn ilk yarsnda destek hatt olarak alan 0.0055$ seviyesi Austos 1998'de krldktan sonra, bir yla yakn bir sre gl bir diren olmu ve alamamtr. Mays 1999 banda ancak ok yksek bir ilem hacmi ile krlabilmitir. Artk bir sre, Kav'n dolar baznda ana destek seviyesinin 0.0055 dolar olaca kesindir. Nitekim, depremden sonra verilen aradan sonra, IMKB yeniden ald zaman yaanan panik dte dahi, bu seviye ok ksa bir sre iin krlm, sonra yeniden zerine klmtr.

    Bu blmde anlatlan diren/destek konusunun nemli noktalar aada zetlenmitir.

    Bir hisse senedinin fiyat, alclarn ( boalar ) ve satclarn ( aylar ) anlamas ile oluur. Fiyatlardaki deiimler, yatrmclarn gelecekle ilgili beklentilerinin yansmasdr. Destek seviyeleri, fiyatlarn daha aaya gitmeyecei konusunda konsensus oluan

    seviyelerdir. Alclar artk satclardan daha fazla ve daha kararldr. Diren seviyeleri, fiyatlarn daha yukar gitmeyecei konusunda konsensus oluan

    seviyelerdir. Satclar artk, alclardan daha fazla ve daha kararldr. Destek - diren seviyelerinin almas, yatrmc beklentilerinin arz/talep ynnde oluan

    deitiini gsterir. lem hacmi, beklenti deiikliklerinin gerek gcn gsteren en nemli kriterdir.

  • Yatrmc tereddd, diren - destek seviyelerinin almasndan sonra sk sk grlen ve fiyatlarn dzeltme yapmasna sebep olan piyasa hareketleridir.

    Formasyonlar

    Omuz - Ba - Omuz

    Omuz - Ba - Omuz formasyonu genellikle uzun ykseli trendlerinin sonunda grlr. Oluum sresi bir aydan bir yla kadar deiir ve trend dnnn en nemli sinyallerinden biridir.

    lem hacmi Omuz-Ba-Omuz formasyonunun en nemli gstergesidir. lem hacminin ou sol omuz oluurken grlr ve sonrasndaki dzeltme esnasnda belirgin bir ekilde azalmaya balar. Dzeltme bittiinde, fiyatlar yeniden ykselie geer ancak, bu sefer ilem hacmi sol omuz altnda oluan ilem hacminden ok daha azdr. lem hacminin yetersiz olmas, fiyatlar daha yksee tamaya yetmez ve yeni bir dzeltme d balar. Azalan ilem hacmi ok nemli bir uyar sinyalidir. Sa omuz, ykseli ynndeki son abadr ve ilem hacmi daha da azdr. Boyun izgisinin krlmas formasyonun tamamlanmas anlamna gelir ve d trendine girilir. D hedefi, aadaki ekilde de gsterildii gibi, boyun izgisinden ba formasyonunun en tepesine izilen dikey izginin, boyun izgisi altna tanmas ile tahmin edilebilir.

    Bazen, ay piyasasnn sonunda, yani d trendlerinin sonunda, tamamen ters bir formasyon oluur. Bu " Ters Omuz - Ba - Omuz" formasyonudur. Ters omuz-ba-omuz formasyonu da ok nemli formasyonlardan biridir ve dn bittiinin ve artk ykseli trendine girileceinin erken uyarsdr. Hedef belirlemesi, Omuz - ba - omuz formasyonu ile ayn ekilde yaplr.

  • Bazen, oklu omuz ba omuz formasyonlar da grlebilir . Yorumlamas omuz-ba-omuz formasyonlar ile ayndr.

    Simetrik gen

    Btn gen formasyonlar dzeltme formasyonlardr. Simetrik gen formasyonunda fiyatn gidecei yn nceden bilinemez. Ancak gen izgilerinden biri krldktan sonra yn belli olur. st izgi krlrsa ykseli, alt izgi krlrsa d balar.

    Hacim, gen formasyonunun belirleyici gstergesidir. Formasyon oluumu esnasnda ilem hacminde mutlaka azalma olmaldr.

  • Alalan gen

    Alalan gen formasyonu, dn erken sinyalidir. Fiyatn yaklak d hedefi, eik kenara paralel bir izgi izilerek bulunur. lem hacmindeki azalma belirleyici kriterdir.

    Ykselen gen

    Ykselen gen, ykseliin erken sinyalidir. Eik kenara izilen paralel izgi ile, formasyon sonrasndaki yaklak fiyat hedefleri bulunur. Yine ilem hacmi belirleyici kriterdir.

  • kili Dip

    kili dip formasyonu d trendlerinin sonunda grlen ve ykseli trendinin ve hatta bir rallinin balayacann erken uyars olan formasyonlardr. En az fiyat hedefinin nasl belirlenecei, aadaki ekilde gsterilmitir.

    kili Tepe

    kili tepe formasyonlar, ykseli trendlerinin sonunda grlen ve trendin zayfladnn belirtisi olan ok nemli formasyonlardr. Genellikle, formasyonun ardndan panik satlar ve sat lgnl balar. En az d hedefi, ekildeki gibi bulunabilir.

    Ykselen Takoz

  • Ykselen Takozlar tepki formasyonlardr. D trendleri esnasnda grlen tuzak formasyonlardr.

    lem hacmi, bu formasyonun normal bir ykseliten ayrdedilmesi iin baklmas gereken ok nemli bir gstergedir. Formasyon esnasnda fiyatlar ykselirken, ilem hacmi azalr. Bu ykseli hareketinin zayflna iarettir. Fiyatlar alt izgiyi krd zaman hzla sat gelir, hatta sat lgnl balar. Bu nedenle, ok dikkatle izlenmesi ve bilinmesi gereken bir formasyondur.

    Alalan Takoz

    Alalan takoz formasyonlar, ykselen takozlarn tam tersi olup, ykseli trendlerinde grlen dzeltme formasyonlardr. Satclar hala ykselie inanmakta ve ellerindeki hisse senetlerini satmak istememektedirler. Bu nedenle ilem hacmi belirgin bir ekilde azalr. st izgi krld zaman ise bir ralli balar. Bu nedenle, ykseli trendlerinde oluan alm frsatlardr. Tpk ykselen takoz gibi, hem alm frsat olarak deerlendirmek iin, hem de eldeki hisse senetlerini d balyor yanlgsyla erken satmamak iin iyi bilinmesi gereken bir formasyondur.

  • Elliott Dalga Prensipleri

    Elliott Dalga Prensipleri adn Ralph Nelson Elliott'dan almtr. Dow teorisinden ve doadaki hareketlerin incelenmesinden ilham alan Elliot, stock market hareketlerinin, tekrar eden dalga formasyonlar incelenerek, nceden bilineceini syler. Aslnda Elliott, sadece stock marketlerin deil, insanlarn faaliyetlerinin, bu dalga teorisine uygun gelitiine inanr.

    C.J.Collins'in de yardmlar ile, Elliott'un fikirleri, 1939 ylnda Financial World dergisinde yaynlandktan sonra, Wall Street'in dikkatini ekmitir. 1950'li ve 1960'l yllarda ( Elliott'dan sonra) onun almalar Hamilton Bolton tarafndan gelitirilmitir. 1960 ylnda, Bolton " Elliott Wave Principle- A Critical Appraisal" kitabn yazd. Bu Elliott'dan sonra konuyla ilgili yaplan ilk kaydadeer almayd. 1978 'de Robert Prechter ve A.J.Frost " Elliott Wave Principle" kitabn birlikte yazdlar.

    Yorumlanmas :

    Elliott Dalga Prensipleri'nin temelinde toparlanma/umut ve umutsuzluk psikolojisi yatar. Elliott Dalga Prensiplerinin temel dnce yaps aadaki gibidir.

    Her hareketi (action) bir kar hareket (reaction) takip eder. Ana trend ynndeki be dalgalk hareketi, dalgalk bir dzeltme takip eder. ( 5-3

    hareketi ) Bir 5-3 hareketi, bir formasyondur. Bu 5-3 lk formasyon, daha byk bir st

    formasyonun iki alt formasyonunu oluturur. 5-3 formasyonu oluma sresi deiken olsa da, her zaman geerli bir temel

    formasyondur.

    Bir formasyon 8 dalgalk bir yapdr ( 5 yukar,3 aa ) ve aadaki ekilde grld gibi, 1,2,3,4,5,a,b,c, olarak adlandrlr.

  • 1 , 3 ve 5 nolu dalgalar k dalgalar, 2 ve 4 nolu dalgalar, bunlarn dzeltmeleridir. a , b ve c dalgalar ise, bu 1- 5 dalgasndan oluan ana hareketin dzeltmesidir.

    Ana trend 1'den 5'e kadar olan dalgalardan oluur ve yn aa ya da yukar olabilir. a , b ve c dalgalar ise, bu 5 dalgalk ana trendin aksi ynnde oluur.

    Elliott Dalga Prensipleri, her dalgay 5-3 lk bir alt dalga yapsnda ele alr. En byk dalga " Grand Supercycle" dr. Bu "Supercycle" alt dalga yapsndan, Supercycle ise, "Cycle" alt dalga yapsndan oluur. Bu alt dalga ayrmn, Primary, Intermediate, Minute, Minuette, ve Sub Minute alt yaplarna kadar indirgemek mmkndr. Bir baka ifade ile, Ana dalga (Grand Supercycle), bir asr sresindeki bir hareket olarak ele alnrken, en kk alt dalga saniyelik verilerle oluan mikro dalgalar olabilir. Her dalga yaps, kendi iinde alt dalgalara ayrlarak analiz edilebilir.

    Aadaki ekilde bir 5-3 lk dalgann, alt dalgalarna nasl ayrld gsterilmektedir.

  • Bu grafikte, ana dalga kesik izgilerle gsterilirken, alt dalgalar detayl gsterilmitir. Mesela, "1" no'lu dalgay, 5 kk alt dalga olarak grebiliriz.

    Fibonacci saylar : Elliott Dalga Prensiplerinin matematiksel temelidir. zetle; Fibonacci say serisi, 1 ile balayan ve her sayya bir nceki saynn eklenmesi ile oluan bir say serisidir ( 0+1=1, 1+1=2, 2+1=3, 3+2=5, 5+3=8, 8+5=13.... gibi) Elliott'un her bir formasyon btn, Fibonacci Say Serisine uygun dalga saylarndan oluur. Mesela; iki dalgalk bir ana dalga ( bir k [1], bir dzeltme dalgas [2] ) 8 alt dalgadan meydana gelir. ( Yukardaki ekillerde grlen 5-3'lk ana dalga yaps.) ve 34 dalgadan oluan en kk dalga saym. 2, 8 ve 34 saylar Fibonacci Say Serisi'nin elemanlardr.

    Elliott Wave Analistleri, piyasann gelecekteki ynn tahmin etmek iin, dakikalk, saatlik, yllk ve hatta yzyllk zaman aralklarnda oluan formasyonlarn dalga saymn yapabilmek iin, Fibonacci saylarn kullanrlar.

    Elliot Analistlerinin ounluu, Dow Jones endeksinde, en son "Grand Supercycle" n, 1932 de balad ve 1982 ylndan itibaren 5. k dalgasnda olduu konusunda hemfikirdiler. Fakat 1987 yl Ekim ayndaki d bu dalgann erken sona erdii eklinde deerlendirilmi, ve dalga saymnda bir hata olduu, yeniden gzden geirilmesi gerektiini gstermitir. Bu Elliott Dalga Prensiplerinin zayf yndr. Bir dalgann nerede bitip, dier dalgann nerede balad net deildir ve yoruma gre deiir.

    Elliott Osilatr

    Elliot Dalgalarn ayrd edebilmek iin, dalgalarn birbirine gre fiyat deiim hzn len bir indikatre ihtiyacmz var. Standard indikatrler bu karlatrmay yapmakta yetersiz kalyor. Bilinen indikatrler genellikle fiat-fiyat karlatrmas yapyor ve fiyat deiim hz karlatrmas yapamyor. Bu nedenle, yllar sren aratrmalardan sonra Elliott Osilatr bulundu. Bu osilatrn ana fikri aadaki ekilde anlatlmaktadr.

  • Elliott Osilatr hareketli ortalamalarn farklar bulunarak hesaplanr. Eer, ksa vadeli hareketli ortalamadan, daha uzun vadeli bir hareketli ortalamay kartrsak, bu vadelerdeki fiyat deiim hzn bulabiliriz.

    Ksa vadeli hareketli ortalama mevcut fiyat, daha uzun vadeli olan ise genel fiyat hareketini temsil eder.

    3. Dalgadaki boluk esnasnda frlayan fiyatlar, ksa ve uzun vadeli hareketli ortalama farknn artmasna yani indikatr deerinin ykselmesine sebep olur.

    Buna karlk, 5.Dalgada fiyat art hz yavalar ve ksa ve daha uzun vadeli hareketli ortalamalar birbirine yaklar, fark azalr. Bu da daha kk bir osilatr deeri oluturur.

    Dalga saym yaplrken, Elliott Osilatrnn tepe noktalar karlatrlarak, 3. veya 5. dalgalar iinde olunduu anlalabilir.

  • Elliott Osilatr hesaplanmasnda, ksa ve daha uzun vadeli fiyat ortalamas periyodlar iin, 5 ve 35 gnlk ortalamalarn kullanlmas tavsiye edilmektedir. Elliott Osilatrnn forml aada verilmitir:

    Elliott Osilatr : Mov(CLOSE,5,E)-Mov(CLOSE,35,E)

    Elliott Dalgalar - Ana Dalgalar ( Impulse Patterns)

    Ana formasyon be dalgadan oluur. Bu be dalgann yn aa veya yukar olabilir. Solda ve alttaki ekillerde bunlarn rneklerini grebilirsiniz.

  • lk dalga genellikle zayf bir rallidir ve ok az yatrmcnn katlm ile oluur.

    1. dalga bittii zaman, 2. dalga satlar gelir. 2. dalga satlar kararszdr. 2. dalga yeni bir dip yapmadan, yani 1. dalgann balad fiyatn altna inmeden biter ve yeni bir yukar hareket (ralli) balar.

    3. dalgann balarnda zayf bir k vardr ve fiyatlar bir nceki (1.dalgadaki) tepe noktasna ular.

    1. dalgann tepe noktasna gelindii zaman pek ok sat emri gelir.

    Yatrmclar yukar ktan emin deildir ve bu k zararlarn kapatmak iin kullanmak isterler, bu fiyatlardan sat yaparlar. Onlarn beklentilerine ve analizlerine gre bir nceki tepe fiyatlar geilemeyecektir.

    Bu nedenle, 1. dalgann tepe seviyesinde pozisyon kapatma amal youn satlar gelir.

  • 3. dalga rallisi 1. dalgann tepe noktasndaki direnci krar. Bu diren krlp, 1. dalgann tepe fiyatlar aldnda, sat dnenler vazgeerler. Bu seviyenin geilemeyecei inanc ile daha nce satanlar da alma geerler. Bunlarn miktarna bal olarak, fiyatlarda boluk oluur. "Boluklar" 3. dalga iinde olunduunun en nemli belirtisidir. Ve 3. dalga rallisi daha ok alcnn dikkatini ekmeye balar.

    Olaylar bundan sonra yle geliir:

    Rallinin banda pozisyon alan oyuncularn artk keyfi yerindedir. Hatta yeni pozisyon da aabilirler. Balangta sat yapanlar ise (ksa bir kararszlktan sonra) artk ynn yukar olduuna emin olurlar ve alm zaman olduuna karar verirler. Bu aniden artan ilgi, 3. dalga rallisini ateler.

    Artk yatrmclarn ounluu trend ynnn yukar olduunda hem fikirdir.

    Ancak sonunda alm lgnl azalr ve 3. dalgann sonuna gelinir.

    Kar realizasyonu balar. Diplerden al yapan oyuncular artk, karlarn ceplerine koyma zamannn geldiini dnrler. yi kazanmlardr ve bu kazanlarn korumalar gereklidir. Bu, fiyatlarn dmeye balamasna sebep olur ve bu yeni dalgann ad 4. dalgadr.

  • 2. dalga bir pozisyon kapatma ve sat dalgas idi, 4. dalga ise, bir kar realizasyonudur.

    Kar realizasyonu devam ederken, piyasadakilerin byk bir ksm hala trendin yukar olduuna inanmaktadr. Bir ksm alclar ya ralli esnasnda pozisyon almakta ge kalmtr ya da beklemededir.

    Bunlar, kar realizasyonunu alm iin mkemmel bir frsat olarak deerlendirmektedirler.

    4. dalgann sonunda, yeni almlar gelir ve k rallisi yeniden balar.

    5. dalga rallisinde, 3.dalgadaki o byk heves ve g yoktur. 5. dalga kk bir oyuncu grubu tarafndan balatlmtr

    Fiyatlar 3. dalgann zirvesini aarak, yeni bir tepe olutururken, kn gc veya ivmesi 3. dalga ile karlatrldnda ok daha zayftr. ( Baknz Elliot Dalga Prensipleri - Elliott Osilatr )

    Sonuta, alm hevesi yok olur, fiyatlar yeni bir zirve yapar ve dn yani yeni bir formasyon balar. Bu yeni formasyonlar "Dzeltme Formasyonlar" ( Corrective Patterns ) olarak adlandrlr.

    Elliott Dalgalar - Dzeltme Formasyonlar (Corrective Patterns)

    Dzeltme formasyonlar anlalmas ok daha zor olan formasyonlardr ve bu nedenle Elliott dalgalarn analiz ederek ilem yapanlarn ou, ana formasyonlarda kazandklarn, dzeltme evresinde geri verirler.

    Ana formasyonlar 5 dalgadan oluuyordu. Dzeltme formasyonu ise, gen yaplar hari, 3 dalgadan oluur ve ana formasyonlar mutlaka bir dzeltme formasyonu izler. Dzeltme formasyonlar iki kategoride incelenebilir:

    Basit Dzeltmeler (Simple Correction)

    Kompleks Dzeltmeler (Complex Correction)

    Basit Dzeltme

    Sadece bir eit basit dzeltme formasyonu vardr. Bu

  • formasyona Zig-Zag Dzeltme formasyonu ad verilir. Bir Zig-Zag dzeltme formasyonunda dalga vardr, A, B ve C dalgalar.

    Kural olarak, B dalgas, A dalgasnn % 75'inden fazlasn geri almaz. C dalgas ise, A dalgasnn daha alt seviyelerinde yeni bir dip oluturur. Ayrca, Zig-Zag tipi dzeltme formasyonunun A dalgas, daima 5 dalgalk bir formasyondur. Dier iki dzeltme formasyonunda ise (Dz-Flat ve Dzensiz-Irregular), A dalgas dalgalk bir formasyondur. Bundan dolay, eer bir dzeltme formasyonunda ilk dzeltme dalgas olan A dalgas, 5 dalgalk yapda ise, bu dzeltmenin bir Zig-

    Zag formasyonuna dnecei ngrlmelidir.

    Zig-Zag Dzeltme Formasyonundaki Fibonacci oranlar :

    B Dalgas = genellikle A Dalgasnn %50'si.

    hi bir zaman A Dalgasnn % 75'ini gemez.

    C Dalgas = ya 1 x A Dalgas

    veya 1.62 x A Dalgas

    veya 2.62 x A Dalgas

    rnek:

    Karmak Dzeltmeler - Dz, Dzensiz, gen (Flat, Irregular, Triangle)

    Karmak dzeltme formasyonlar eittir.

    Dz (Flat)

  • Dzensiz(Irregular) gen( Triangle)

    Dz Dzeltmeler (Flat Corrections )

    Dz yapdaki dzeltme formasyonunda, her dalgann uzunluu ayndr. 5 dalgalk ana formasyondan sonra fiyatlar A dalgas esnasnda der. B dalgas ile yeniden ykselir ve bir nceki tepe seviyesine ular. Son olarak, C dalgas ile A dalgas dip seviyesine kadar son d yaanr.

    Dzensiz Dzeltmeler (Irregular Corrections)

    Bu dzeltme yapsnda, B dalgas yeni bir tepe oluturur. Son dalga olan C dalgas ise, A dalgasnn dip seviyelerine veya daha aalara kadar devam eder.

  • Dzensiz Dalgada Fibonacci Oranlar: B Dalgas = ya 1.15 x A Dalgas

    veya 1.25 x A Dalgas

    C Dalgas = ya 1.62 x A Dalgas

    veya 2.62 x A Dalgas

    gen Dzeltme (Triangle Corrections)

    dalga yapl dzeltme formasyonlarna ilave olarak bir baka formasyon vardr ki, tekralayan bir yapdadr. Bu formasyon, gen Dzeltme Formasyonu olarak adlandrlr. Elliott Dalga gen Formasyonu, dier gen formasyonlarndan biraz farkldr. A,B,C,D ve E olarak sralanan, 5 dalgadan oluur.

    genler daha ok drdnc dalgada oluurlar. Bazen dalgalk dzeltme formasyonlarnn B dalgas ile kartrlrlar. Anlalmas zordur ve artcdr. Pozisyon almadan nce, formasyonun ok dikkatli incelenmesi gerekir, nk fiyatlar gen formasyonu bittii anda ok hzl olarak kopar ve d kaamayacak kadar hzldr.

  • gen formasyonu drdnc ana dalgada olutuu zaman, fiyatlar genden 3. dalga ynnde kopar. gen formasyonu B dzeltme dalgasnda olutuu zaman ise, fiyatlar A dalgasyla ayn ynde kopar.

    Dzeltme Formasyonlarnn Kurallar

    Eer 2.Dalga bir Basit Dzeltme ise, 4.Dalgann bir Karmak Dzeltme olmasn bekle

    Eer 2.Dalga bir Karmak Dzeltme ise 4. Dalgann bir Basit Dzeltme olmasn bekle.