េកើតមក មនេសរភព

ទរកងញវយក នង ហ ែណវ ឆន ២០១២

នង សមភពទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ េនកនងចបបសទធមនស អនតរជត

  

កណតច

វធ រសតែដលរតវបនេរបើរបស នងករបងហ ញឯក រេនកនងអតថបទេបះពមពផ យេនះ មនបនបញជ កអពករ សែមតងទស នៈ មយរបសេលខធករ ឋ នរបសអងគករសហរបជជតពកពនធនង ថ នភពផលវចបបរបស របេទសែដនដ ទរកង ឬ តបន មយ ឬ របស ជញ ធររៃនរបេទស ែដនដ ទរកង ឬ តបនេនះ ឬ ពកពនធនង ករកណត រពែដន របសរបេទស ែដនដ ទរកង ឬ តបនេនះេឡើយ ។

នមតតសញញ ៃនឯក ររបសអងគករសហរបជជតមនអក រធែដលរតវបនភជ បជមយនងតេលខ។ ករេលើក េឡើងនវតេលខែបបេនះ បងហ ញអពេសចកតេយងេទនងឯក ររបសអងគករសហរបជជត ។

HR/PUB/12/06

@ ២០១២ អងគករសហរបជជត រក សទធរគបយង េនទទងពភពេ ក

  

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 5 

 

មតក បពវកថ........................................................................................................................................ 0៧

េសចកតេផតើម.................................................................................................................................. 0៩

អន សនសេងខប........................................................................................................................ ១៤

កតពវកចចផលវចបបសខនរបរបសរដឋចេពះកចចករពរសទធមនស របសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT).............. ១៥

១. ករពរបគគលពអេពើហង ែដលបងកេឡើងេ យ រករសអបកររស ញេភទដចគន

នង ករបតរេភទ................................................................................................. ១៥

២. ទប ក តករេធវើទរណកមម នងរបរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម នងបេនថ កបនទ ប ចេពះ មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)....................................... ២៥

៣. មនរតវចតទកកររស ញេភទដចគន ជបទេលមើសរពហមទណឌ ................................ ៣២

៤. មឃតករេរ ើសេអើង េ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ............... ៤៥

៥. េគរពេសរភពកនងករសែមតងមត េធវើសមគម នងជបជេ យសនតវធ..................... ៦៥

េសចកតសនន ឋ ន...................................................................................................................... ៧៤

  

 

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 7 

បពវកថ

ករណពរងកសទធដលមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនសរស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ឲយមនដចមនស ដៃទេទៀត គមនហសេហត នងមនសមគម ញេទ។ មនមល ឋ នេនេលើេគលករណរគះពរ ែដលរទរទងចបបសទធមនស អនតរជត គ សមភព

នងភពមនេរ ើសេអើង។ពកយេផតើមដបងៃនេសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស បនបញជ កចបស សថៈ “មនស ទងអសេកើតមកមនេសរភព នងសមភពកនងែផនកេសចកតៃថលថនរ នងសទធ” ។

េទះជយង កេ យ ឥរយបថសអបមនស រស ញមនស េភទដចគន ែដលកបយងេរជ ែដលជេរឿយៗ រមផ ជមយនងកងវះករគពរែផនកចបបេពញេលញចេពះករេរ ើសេអើងេ យែផអកេលើមលេហតទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ េធវើឲយមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងមនស បតរេភទ (LGBT) ជេរចើននកេនរគបវយទងអស នង េនរគបតបនទងអសកនងពភពេ ក របឈមេទនងអេពើរេ ភបពនដធងនធងរេលើ សទធមនស របសពក េគ។ ពកេគរតវបនេរ ើសេអើង េនកនងទផ រពលកមម េន ម េរៀន នង មនទរេពទយ នងរតវបនេធវើ ទកខេទស នងរតវបនែលងទទល គ លពស ករគ ររបសពកេគផទ ល។ េន មដងវថននេនកនងទរកងតចនងទរកងធេនជវញពភពេ កពកេគ រតវបនកណតជេគលេ េដើមប យរប រេលើ យកយ េពលគរតវបន យដ ចបរេ ភផលវេភទ េធវើទរណកមម នងេធវើឃត។ េហើយេនកនងរបេទសរបែហល ៧៦របេទស ចបបែដលមនភពេរ ើសេអើង ចតទកទនកទនងផលវេភទដចគន ែដលមនកររពមេរព ងជឯកជន គជបទេលមើសរពហមទណឌ មននយថេធវើឲយបគគលទងេនះរបឈមេទនង នភយៃនករចបខលន ករេចទ របកន នងករ កពនធនគរ។

កងវលអពករណទងេនះ នង កររេ ភបពនពកពនធ រតវបនសែមតងេចញដែដលៗ េ យយនតករសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត ចប ងពេដើមទសវត រឆន ១៩៩០មកេមលះ។ យនតករទងេនះ រមបញច លអងគករសនធសញញ ែដលរតវបនបេងកើតេឡើងេដើមបពនតយ ម នរដឋទង យកនងករអនវតត មសនធសញញ សទធមនស អនតរជត នង រពមទងអនក យករណពេសស នង អនកជនញករឯក ជយេផ ងេទៀតែដលរតវបនែតង ងេ យអតតគណៈកមមករសទធមនស នង ថ បនសនងបនតរបសអងគករេនះ េ ថ រកមរបក សទធមនស េដើមបេសើបអេងកត នង យករណអពបញហ របឈមចេពះមខែផនកសទធមនស ។េនកនងឆន ២០១១ រកមរបក សទធមនស បនអនមតេសចកតសេរមចចតតេ យសែមតងេចញនវ “កងវលដខល ងកល បផត” អពអេពើហង នង ករេរ ើសេអើងចេពះបគគលេ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌររបសេគ។តរមវករឲយមនវធនករបញចបកររេ ភបពនទងេនះរតវបនទទល គ លយងេរចើននងទលទ យ េទះបជមនរតវបនទទលយកជសកលកត ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 8 

ករបញចបអេពើហង នង ករេរ ើសេអើងចេពះបគគល េ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌររបសបគគលទងេនះ គជបញហ របឈមជចមបងែផនកសទធមនស ។ ខញ សងឃមថ េសៀវេភេនះ ែដលពនយលអពកតពវកចច មផលវចបបែដលរដឋមនចេពះមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ចរមចែណកដលកចចពភក ែវកែញក ទងេនថន កជត នងពភពេ កែដលជករណែដលចបចរតវមនករអនតត។

ចេពះករលបកទងអសេនះ គជេពលេវ ៃនេសចកតសងឃម មននយថ រដឋែដលមនចននេកើនេឡើង បចចបបននេនះ ទទល គ លពភពធងនធងរៃនបញហ េនះ នងតរមវករចបចឲយមនវធនករ។ េ យមនករេបតជញ ចតត នងករខតខរបងែរបងរមគន របសរដឋទង យ នងសងគមសវល ខញ ទកចតតបនថ េយើងនងេមើលេឃើញេគលករណសមភព នង ករមនេរ ើសេអើង ែដលរតវបនែរបកល យេទជតថភពសរមបមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) េនជវញពភពេ ក ។

វ ភ យ

ឧតតមសនងករៃនអងគករសហរបជជត ទទលបនទកសទធមនស

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 9 

េសចកតេផតើម បនទ បពរយៈេពលជេរចើនទសវត រែដលពកយ “ទេនរផលវេភទ” នង “អតតសញញ ណេយនឌរ” ករម

នងរតវបនេលើកមកនយយេនកនងកចចរបជផលវករអនតររ ឋ ភបលេនអងគករសហរបជជតកចចពភក ែវកែញកកពង តរត ងេនរកមរបក សទធមនស កនងទរកងហ ែណវអពសទធរបសមនស រសរស ញេភទ ដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ។ កចចពភកេនរកមរបក សទធមនស េនះ បនយកចតតទក កែផនកនេយបយេទេលើចបប នង ករអនវតតែដលមន ភពេរ ើសេអើងេនថន កជត នង េទេលើកតពវកចចរបសរដឋេរកមចបបសទធមនស អនតរជត េដើមបេ ះរ យ បញហ ទងេនះ មរយៈវធនករចបប នងវធនករេផ ងេទៀត ។

េនែខ មថន ឆន ២០១១ រកមរបក សទធមនស បនអនមតេសចកតសេរមចេលខ១៧/១៩ ែដលជេសចកតសេរមចេលើកទមយសតពសទធមនស ទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌររបសអងគករសហរបជជត។ េសចកតសេរមចេនះ រតវបនអនមតេ យសេមលងភគតច បែនតជសខនេនះរតវទទលបនករគរទពសមជករកមរបក ែដលមកពរគបតបនទងអស។ ករអនមតេលើេសចកតសេរមចេនះបនរតសរ យផលវសរមបរបយករណជផលវករេលើកទមយរបសអងគករសហរបជជតសតពកមមវតថដចគន ែដលរតវបនេរៀបចេឡើងេ យករយលយឧតតមសនងករទទលបនទកសទធមនស ។1

របយករណរបសឧតតមសនងករ បងហ ញនវភសត ងែដលបញជ កអពគរៃនអេពើហង ជរបពនធ នងករេរ ើសេអើងចេពះមនស េនរគបតបនទងអស េ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌររបសពកេគេពលគចបពករេរ ើសេអើងេលើករងរ ករែថទសខភព នង ករអបរ រហតដលករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ នងករ យរប រេលើរប ងកយែដលរតវបនកណតជេគលេ សមបែតករេធវើឃតកេ យ។ របយករណបនរមបញច លអន សនមយចនន ែដលរតវបនេលើកេឡើងសរមបរដឋទង យ នងរតវបនេរៀបចេឡើង េដើមបពរងងកចចគពរសទធមនស របស មនស រសរស ញេភទដចគន មនសរបសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)2 ។ លទធផលរ វរជវ

                                                            1របយករណរបសឧតតមសនងករជនខពសៃនអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស សតព “ចបប នង ករអនវតតែដលមនភពេរ ើសេអើង នងអពហង ចេពះបគគល េ យមនមល ឋ នេនេលើទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ េយនឌររបសបគគលទងេនះ” (A/HRC/19/41) ។ 2  កយសពទ មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទេនកនងរបយករណទងមល េពលគជេរឿយៗ រតវបនបរពញេទជ LGBT។ កយសពទទងេនះ មនឭសរេលើពភពេ ក បែនត េនកនងវបបធមនន កយសពទេផ ងេទៀត (កនងេនះរមមន hijra, meti, lala, skesana,motsoalle, mithli, kuchu, kawein, travesti, muxé, fa’afafine, fakaleiti,

hamjensgara នងមនស របសមនឫកពរជមនស រស) េនែតរតវបនេរបើរបស េដើមបពពណនអព កបបករយ អតតសញញ ណ ឬ ទនកទនងេភទដចគន នងអតតសញញ ណេភទពរ។ េនកនងចណចមយចននកនងអតថបទ ករេរ ើសេអើងចេពះមនស េភទពរ (មនស ែដលេកើតមកមនលកខណៈេភទខសពធមម ) ករតវបនេលើកយកមកេ ះរ យផងែដរ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 10 

ែដលមនេនកនងរបយករណេនះ បនបេងកើតជមល ឋ នសរមបកចចពភក ជរកមែដលបនេធវើេឡើងេនរកមរបក សទធមនស េនៃថងទ ៧ ែខ មន ឆន ២០១២ ជកចចពភក េលើកទមយេហើយែដល ថ បនអនតររ ឋ ភបលមយៃនអងគករសហរបជជតបនេរៀបចកចចពភក ែវកែញកជផលវករេលើបញហ េនះ។

េ យបងហ ញរបយករណជនរកមរបក សទធមនស េនេពលចបេផតើមកចចពភក ែវកែញកេនះ ឧតតមសនងករ វ ភ យ បនជរញឲយរដឋទង យខតខអសពសមតថភព េដើមបជយ សរេសរ “ជពកថម” មយេនកនងរបវតត រសតៃនអងគករសហរបជជត កនងេគលបណងបញចបអេពើហង នង ករេរ ើសេអើងចេពះមនស ទងអស េ យមនគតអពទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌររបសពកេគ ។ ែថលង មរយៈែខ វេដអ េ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជត បន គមន (Ban Ki-moon) បនពពណន អេពើហង នង ករេរ ើសេអើងចេពះមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ថជ “េ កនដកមមដធងនធងរចេពះអនកពកពនធ នងភពេ ហមងចេពះមនសកររមរបសេយើង”។ េ កបនកតសគលថ កជកររេ ភបពនេលើចបបសទធមនស អនតរជតែដលេនជធរមនផងែដរ ។

កតពវកចច មផលវចបបរបសរដឋកនងកចចករពរសទធមនស របសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) នងមនសេភទពររតវបនកណតយងចបស សេនកនងចបបសទធមនស អនតរជតេ យឈរេលើមល ឋ នៃនេសចកត របកសជសកលសតពសទធមនស នងបនទ បមក សនធសញញ សទធមនស អនតរជតែដលរតវបនរពមេរព ង។ មនស ទងអស េ យមនគតអពេភទ ទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ រតវបនផតលនវសទធទទលបនករគពរែដលរតវបនផតលជនេ យចបបសទធមនស អនតរជតកនងេនះរមមនពកពនធនងសទធរស ន មនជវត សនតសខផទ លខលន នងសទធឯកជន សទធរចផតពករេធវើទរណកមម ករចបខលនេ យរេ ភបពន នង ករឃខលន សទធរចផតពករេរ ើសេអើង នង សទធមនេសរភពកនងករសែមតងមត េធវើសមគម នង ជបជ េ យសនតវធ ។

េគលបណងៃនេសៀវេភេនះ គេដើមបបងហ ញអពកតពវកចចដសខនែដលរដឋទង យមនចេពះមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) នងពពណនអពរេបៀបែដលយនតករៃនអងគករសហរបជជតបនអនវតតចបបអនតរជតេនកនងបរបទេនះ។ កនងរយៈេពលដបរបប (១៨) ឆន កនលងមកេនះអងគករសនធសញញ សទធមនស នងយនតករពេសសៃនអងគករសហរបជជត បនចងរកងជឯក រនវកររេ ភបពនេលើសទធមនស របសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) នងបនវភគេលើករអនវតត មចបបសទធមនស អនតរជតរបសរដឋ។ អងគករសនធសញញ សទធមនស នងយនតករពេសសៃនអងគករសហរបជជត ទទលបនមកជបនតបនទ បគន នវភសត ង

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 11 

ដេរចើនែដលបងហ ញអពរេបៀបែដលបគគលមន កៗ រតវបនកណតជេគលេ េ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ នង បនេចញេសចកតែណនជនរដឋទង យ។ ែផនកែដលសថតេនជបនតបនទ បេនះ សេងខបអពលទធផលរកេឃើញ នងករែណនរបសអងគករសនធសញញ សទធមនស នងយនតករនតវធពេសសៃនអងគករសហរបជជត េដើមបជយ ដលរដឋឲយអនវតតវធនករចបច េដើមបេឆលើយតប េទនងកតពវកចចែផនកសទធមនស ជមល ឋ នរគះរបសខលន។ េសៀវេភេនះ កបនេរៀបចេឡើង េដើមបជយ អនកករពរសទធមនស នងអនកមនសទធជទេទ េដើមបអពវនវឲយរដឋទង យទទលខសរតវចេពះកររបរពតត េលមើសេលើចបបសទធមនស អនតរជត។

េសៀវេភេនះ មនរប (៥) ែផនក។ ែផនកនមយៗបងហ ញអពកតពវកចចរបសរដឋ ចបបសទធមនសអនតរជតែដលពកពនធ នងទស នៈរបសអងគករសនធសញញ សទធមនស នងយនតករនតវធពេសស។ សរមងេសចកតពរបយករណរបសអងគករសនធសញញ សទធមនស នង យនតករនតវធពេសស ផតលនវឧទហរណសតពរបេភទៃនកររេ ភបពនែដលធល បជបរបទះ នង ពពណនអពរបភពដទលទ យៃន ថ នភពរកល លៃនអេពើហង នងករេរ ើសេអើង។ ែផនកនមយៗ េធវើេសចកតសនន ឋ ន េ យផតលនវអន សនដល

រដឋទង យ ។

កចចគពរមនស េ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ មនតរមវឲយមនករបេងកើតសទធថម ឬ សទធពេសសសរមបមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)។ ផទយេទវញ តរមវឲយមនករអនវតតករធនែដល ចអនវតតបនជសកល ចេពះករមនេរ ើសេអើងេលើករទទលបនសទធទងអស។ ករ មឃតករេរ ើសេអើង េ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ មនករមតរតមចបបសទធមនស អនតរជតេនះេទ។ ត ករេនកនងរបេទសជេរចើន បនអះ ងថករេរ ើសេអើងែបបេនះរេ ភ បពនេលើបទ ឋ នធមមនញញកនងរសកកដចជចបបអនតរជត។ បញហ េនះករតវបនេលើកយកមកពភក េ យ របពនធសទធមនស របចតបន ជពេសសបផតេនះ គេ យគណៈកមម ធករអនតរ េមរកទទលបនទកសទធ មនស នងរកមរបក អរ ប។

េសៀវេភេនះ មនរបធនបទែដលរតវបនេរៀបច មបញហ ជជង មសទធជក ក។ អេពើសកមម ឬ អេពើអកមម ចេធវើឲយអនត យដលសទធខសៗគន ជេរចើន។ កមនមនលកខណៈទលទ យែដរ។ េ យរគនែតរតតពនតយេលើករងររបសអងគករសនធសញញ នងយនតករនតវធពេសសៃនអងគករសហរបជជតបេ ណ ះ ផតលជចបចនវទដឋភពដមនករមតអពកររេ ភបពន ែដលមនស ទទលរង នងសទធជក កែដលពកពនធ។ របធនបទទងរបែដលរតវបនបងហ ញេនកនងេសៀវេភេនះ ជរបធនបទែដលធល បេឃើញញកញបបផតេនកនងករងររបសរកមអនកជនញករសទធមនស របសអងគករសហរបជជត។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 12 

បញហ សខនខល ងមយចនន មនទនរតវបនេ ះរ យេ យរកមអនកជនញករសទធមនស របសអងគករសហរបជជតេនេឡើយេទ ។

េទះបយង កេ យេគលករណមនេរ ើសេអើងមនភពរបទករក គន េហើយកតពវកចចរបស រដឋទង យតរមវឲយមនជបនទ ន។ នយយជ មញញ មនស មន ចរតវបនេរ ើសេអើងចេពះករទទលបនសទធ េ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរេឡើយ។ ដចែដលឧតតមសនងករបនេលើកេឡើង “េគលករណសកលភពពអនញញ តឲយមនករេលើកែលងេឡើយ។ សទធមនស ពតជសទធែដលមនពកេណើ តរបសមនស រគបរប” 3 ។

េ កអគគេលខអងគករសហរបជជត បន គមន ចលរមកនងកចចពភក េលើសមភពៃនមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) េនកនង ករយលយអងគករសហរបជជត េនទរកងញវយក នៃថងទ ១០ ែខ ធន ឆន ២០១០ ។

                                                            3ែថលងេ យរបធនឧតតមសនងករជនខពសអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស វ ភ យ េនកនងសមយរបជេពញអងគេលើកទ៦៣ ៃនម សននបតអងគករសហរបជជត េនទរកងញវយក េនៃថងទ ១៨ ែខ ធន ឆន ២០០៨ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 14 

អន សនសេងខប ─ ជ នទងរប ─

១. ករពរ មនស ពអេពើហង ែដលបងកេឡើងេ យករសអបកររស ញេភទដចគន នង ករបតរេភទ។ រមបញច លទេនរ ផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ ជចរតលកខណៈែដលរតវបនករពរេនកនងចបបសតពឧរកដឋកមមេរ ើសេអើង បេងកើតរបពនធរបកបេ យរបសទធភពេដើមបកតរ នង យករណអពអេពើហង ែដលរតវបនជរញេ យករសអបេខពើម។ ធនឲយមនករេសើបអេងកត នង ករេចទរបកនចរ របកបេ យរបសទធភព នងសងសណងដលជនរងេរគះ េ យអេពើហង ែបបេនះ។ ចបប នង េគលនេយបយសតពសទធរជកេកនគរែតទទល គ លថ ករេធវើទកខបកេមនញេ យ

រែតទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌររបសអនក មន ក ចជមល ឋ នែដលមនសពលភពសរមបករស ទមទរសទធរជកេកន។

២. ទប ក ត ករេធវើទរណកមម នង របរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម នងេថកទបចេពះមនស រសរស ញេភទ ដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ែដលកពងជបឃ េ យ មឃត នង ផតនទ េទសអេពើែបបេនះ រពមទងធនថ ជនរងេរគះរតវបនផតលនវសណង។ េសើបអេងកត លអេពើេធវើទកខេទសរបសភន កងររដឋ នង ចបបញជ នជនែដលទទលខសរតវេទជនជរមះេទសេនត ករ។ ផតល

ករបណត ះប ត លសមរសបដលមរនត អនវតតចបប នងធនឲយមនករពនតយ ម នរបកបេ យរបសទធភពេលើ កែនលងឃខលន។

៣. លបេចល ចបបែដលចតទកកររស ញមនស េភទដចគន ជបទេលមើសរពហមទណឌ រមទងចបបទងអសែដលមឃតអេពើរមេភទជលកខណៈឯកជន មកររពមេរព ងរ ងមនស េពញវយ ែដលមនេភទដចគន ។ ធនថ

បគគលទង យមនរតវបនចបខលន ឬ ឃខលន េ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ នង មនរតវឲយមនករពនតយ ងកយេ យគម នមល ឋ ននងមនលកខណៈបងអ បបេងអ នែដលរតវបនេរៀបចេឡើងេដើមបកណតអពទេនរផលវេភទ។

៤. មឃត ករេរ ើសេអើងេ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ។ អនមតចបបែដលមន លកខណៈទល ទ យែដលរមបញច លទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរជមល ឋ ន មឃតករេរ ើសេអើង។ ជពេសសធន ឲយមនសទធទទលបនេស ជមល ឋ នែដលមនមនលកខណៈេរ ើសេអើង កនងេនះរមមនេនកនងបរបទករងរ នងករែថទសខភព។ ផតលករអបរ នងករបណត ះប ត ល េដើមបទប ក តករេរ ើសេអើង នងករេធវើឲយមន ល ក ន ម ទយស ចេពះមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) នង មនស មនេភទពរ ។

៥. ករពរ េសរភពកនងករសែមតងមត េធវើសមគម នងជបជេ យសនតវធរបសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT) នង មនស េភទពរ។ ករករមត

មយេលើសទធទងេនះរតវែតរសបេទនងចបបអនតរជត នងមនរតវមនលកខណៈេរ ើសេអើងេឡើយ។ ករពរបគគល ែដលេរបើរបសសទធមនេសរភពកនង ករសែមតងមត េធវើសមគម នង េសរភពកនងករជបជរបសខលន ពអេពើហង នងករបភតបភយរបសបគគលឯកជន។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 15 

កតពវកចចផលវចបបសខនរបរបសរដឋចេពះកចចករពរសទធមនស របស មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន

មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ១. ករពរបគគលពអេពើហង េ យ រករសអបកររស ញេភទ

ដចគន នង ករបតរេភទ

អេពើហង ែដលរតវបនជរញេ យ រករសអបេខពើមចេពះមនស រសរស ញេភទដចគន មនសរបសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ែដលជទេទ រតវបនរបរពតតេ យតអងគមនែមនរដឋ ដចជ បគគលឯកជន រកមែដលមនករចត ង ឬ អងគកររជលនយម។ េទះជយង កេ យ ករខកខនរបស ជញ ធររបសរដឋកនងករេសើបអេងកត នង ផតនទ េទសអេពើហងរបេភទេនះ គជកររបរពតតេលមើសនងកតពវកចចរបសរដឋែដលរតវករពរសទធរស នមនជវត មនេសរភពជមល ឋ ន នងសនតសខផទ លខលនរបសមនស លរប ដចែដលរតវបនធនេ យមរ ៣ ៃនេសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស នងមរ ៦ នងមរ ៩ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ ។

េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស មរ ៣៖ បគគលមន កៗ មនសទធរស នមនជវត េសរភព នងសនតសខផទ លខលន ។

កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ មរ ៦៖ ជនរគបរបមនសទធមនជវតជបពកេណើ ត។ សទធេនះរតវបនករពរេ យចបប ។ គម ន ជន មន ក រតវេគរប រជវត មអេពើចតតេឡើយ។

មរ ៩៖ ជនរគបរប មនសទធមនេសរភព នងសនតសខផទ លខលន ។

អនសញញ ពកពនធនង នៈៃនជនេភៀសខលន មរ ៣៣ (១) ៖ គម នរដឋភគៃនអនសញញ មយ រតវបេណត ញេចញ ឬ បញជ នរតឡបវញ (បងខឲយវលរតឡបវញ) នវជនេភៀសខលន េទះ មលកខណៈែបប កេ យ ឲយេទកនរពែដនៃនទកដែដលជវត ឬ េសរភពរបសេគ រងករគ មកែហង េ យ រែតជត សន សន សញជ ត សមជកភពៃនរកមសងគមពេសស មយ ឬ ទស នៈនេយបយ ។           

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 16 

េគលជហររបសយនតករសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត

មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT) របឈមមខនងេរគះថន កពេសស មយៃនអេពើហង ែដលរតវបនកណត ជេគលេ បងកេឡើងេ យ រ ន ៃដរបសតអងគឯកជន។ អេពើហង ែដលបងកេឡើងេ យករសអបមនស រស ញេភទដចគន នងករសអបមនស បតរេភទ រតវបនកតរ ទកេនរគបតបនទងអស។ អេពើហង ែបបេនះ ចបងកេឡើងេទេលើ ងកយ (កនងេនះរមមន ករសមល ប ករ យដ ករចបពរងត កររេ ភ េសពសនថវៈ នងករបពនផលវេភទ) ឬ េទេលើចតត រសត (កនងេនះរមមនករគ មកែហង ករបងខតបងខ នង ករដកហតេសរភពេ យបពន)។4 ករ យរប រទងេនះ ជទរមងៃនអេពើហង េយនឌរ ែដលរតវបន ជរញេ យបណងរបថន ចងផតនទ េទសអនកែដលរតវបនយលេឃើញថបពនេលើបទ ឋ នេយនឌរ ។

ករេធវើឃតែដលរតវបនកណតជេគលេ

កតពវកចចរបសរដឋកនងកចចករពរ យជវត តរមវឲយរដឋយកចតតទក ក កនងករទប ក តករផតនទ េទស នង ករផតលសណងចេពះករដកហតសទធរស នមនជវតេ យបគគលឯកជន កនងេនះរមមនករណែដលជនរងេរគះ រតវបន

កណតជេគលេ េ យ រទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរ របសេគ។5 រដឋទង យមនកតពវកចចដចមន ែចងកនងចបបអនតរជត កនងករទប ក តករ រប រជវតេរករបពនធត ករ េសើបអេងកតេលើករសមល បេនះដចែដលបនេកើត មនេឡើងនងចបបញជ នអនកែដលទទលខសរតវេទជនជរមះេទសេនត ករ។ ម សននបតអងគករសហរបជជត មរយៈេសចកតសេរមចមយចននរបសខលនបនអពវនវដលរដឋទង

យ“ធនឲយមនកចចករពរសទធរស នមនជវតរបសជនរគបរបែដលសថតេនេរកមែដនសមតថកចចរបស ខលន” នង េសើបអេងកតេ យរហសទនេពលេវ នង ហមតចតេលើរគបករសមល បទងអសកនងេនះរមមន ករសមល បេ យ រទេនរផលវេភទរបសជនរងេរគះផងែដរ។6ករខកខន មយរបសរដឋកនងករ មនយក ចតតទក កេនកនងេរឿងេនះ គជករបពនកតពវកចចរបសខលន ដចមនែចងេនកនងចបបអនតរជត ។ ឃតកមមេលើបគគលែដលរតវបនកណតជេគលេ េ យ រែតទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ របសពកេគរតវបនបញច លយងលអរតមរតវេទកនងរបយករណរបសអងគករសនធសញញ សទធមនស នង                                                             4 មរ ២ ៃនេសចកតរបកសសតពករលបបបតេចលអេពើហង ចេពះរសត កតសគលថ អេពើហង ចេពះរសត រមមន អេពើហង េនកនងរគ រ នងសហគមន នងអេពើហង ផលវកយ ផលវេភទ ឬ ផលវចតត ែដលរតវបនរបរពតត នងេលើកែលងេទសឲយេ យរដឋ េទះបជ េកើតេនទកែនលង កេ យ ។ 5 េសចកតពនយលទេទេលខ ៦ (សតពសទធរស នមនជវត) នង េលខ ៣១ (សតពរបេភទៃនកតពវកចច មផលវចបបទេទែដលរតវបនករមតេទេលើរដឋភគទង យៃនកតកសញញ េនះ) របសគណៈកមម ធករសទធមនស រតងកថខណឌ ទ ៨ ។ 6 កថខណឌ ទ ៦ ៃនេសចកតសេរមចេលខ 57/214 ចះៃថងទ ១៨ ែខ ធន ឆន ២០០២ កថខណឌ ទ ៥ (ខ) ៃនេសចកតសេរមចេលខ 61/173 ចះៃថងទ ១៦ ែខ ធន ឆន ២០០៦ នងកថខណឌ ទ ៦ (ខ) ៃនេសចកតសេរមចេលខ 65/208 ចះៃថងទ ២១ ែខ ធន ឆន ២០១០ របសម សននបតអងគករសហរបជជត ។

ករផតនទ េទសរបសរដឋទង យ ពរងងបេរនចឆយែដលមនរ ប នងចតទកជរតមរតវ មចបបនវអេពើហង របសសហគមន នងអេពើេឃរេឃរបសនគរបលចេពះបគគលរងេរគះ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 17 

យនតករនតវធពេសស។7 ឧទហរណ កនងករណរបសរបេទសែអល ឌរ គណៈកមម ធករសទធមនស បនបងហ ញពៈ

កងវលអពឧបបតតេហតែដលមនស រតវបន យរប រ ឬ សមល ប េ យ រែតទេនរផលវេភទរបសពកេគ (មរ ៩) នង អពករេសើបអេងកតមយចននតចេលើអេពើខសចបបែបបេនះ ...។ រដឋភគគរផតលកចចករពររបកបេ យរបសទធភពចេពះអេពើហង នងករេរ ើសេអើងេ យទេនរផលវេភទ ។8

ចប ងពឆន ១៩៩៩ មក អនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរករបពនធត ករ េ យមនេគរព មនតវធរតមរតវ ឬ េ យបពន បនសឲយមនករយកចតតទក កេ យេទៀងទតចេពះជនែដលទទលករគ មកែហងដល យជវត ឬ រតវបនេធវើឃត េ យ រែតទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ។9 មនករណជេរចើនពកពនធនងអនកបតរេភទ។10 មរយៈករបងហ ញរបយករណឆន ២០០៦ របសគតជនរកមរបក សទធមនស អនក យករណពេសសបនែថលងថៈ

បញហ មយែដលកនលងមកបនេធវើឲយមនភពចរមងចរមសមយទកទងនង ណតតេនះ មនជបពកពនធនង ថ នភពរបសបគគលែដលជមនស របសរស ញេភទដចគន មនស រសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ ឬ មនស បតរេភទបនទ បពបនវះកត។ បែនតេ យែផអក

                                                            7ករមងឯក រសតពកររប រជវតេរកត ករេលើរសរស ញេភទដចគន របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងអនកបតរេភទ(LGBT)៖ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសបឡញ (CCPR/CO/82/POL) រតងកថខណឌ ទ ១៨ នងសរមបរបេទសែអល ឌរ (CCPR/CO/78/SLV) រតងកថណឌ ទ ១៦ ។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបបឬ េ យបពន កនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទសមកសក (E/CN.4/2000/3/Add.3) រតងកថខណឌទ ៩១-៩២ ។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត កនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទសែអល ឌរ (A/HRC/17/26/Add.2) រតងកថខណឌ ទ ២៨ ។របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអនកករពរសទធមនស កនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទសកឡប (A/HRC/13/22/Add.3) រតងកថខណឌ ទ ៥០ ។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបបឬ េ យបពន (A/HRC/14/24/Add.2)រតងកថខណឌ ទ ៧៤ ។ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេន រពចខងតបង (CEDAW/C/ZAF/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ៣៩ ។ 8េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសែអល ឌរ (CCPR/CO/78/SLV) រតងកថខណឌ ទ ១៦ ។ 9សមេមើលរបយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបបឬ េ យបពន៖ E/CN.4/1999/39 រតងកថខណឌ ទ៧៦ E/CN.4/1999/39 រតងកថខណឌ ទ ៧៦ E/CN.4/2000/3 រតងកថខណឌ ទ៥៤ E/CN.4/2001/9 រតងកថខណឌ ទ ៤៨ E/CN.4/2002/74 រតងកថខណឌ ទ ៦២ A/57/138 រតងកថខណឌ ទ៣៨ E/CN.4/2003/3 រតងកថខណឌ ទ៦៦ A/59/319 រតងកថខណឌ ទ៦០ A/HRC/4/20

នង Add.1,A/HRC/4/29/Add.2, A/HRC/11/2/Add.7, A/HRC/14/24/Add.2 នងA/HRC/17/28/Add.1។ 10ករសមល បអនកបតរេភទ៖ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបបឬ េ យបពនៈ E/CN.4/2002/3 រតងកថខណឌ ទ ៥៤ (“អនករកសផលវេភទជរបសចរតរស” េនរបេទសេរបសល) E/CN.4/2001/9 រតងកថខណឌ ទ ៤៩ មនស របសចរតរសែដលរតវបនបញ នងសមល បេនកនងរបេទសែអល ឌរ) E/CN.4/2003/3/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ៦៨ (អនករកសផលវេភទជអនកបតរេភទ ែដលរតវបនសមល បេនខងេរកយម វ ររគះ សន San Pedro Sula) E/CN.4/2003/3 រតងកថខណឌ ទ ៦៦ (កររប រជវតអនកបតរេភទចននប (៣) នក េនរដឋបល េរៀនេវេណសអ េ យគម នករផតចេផតើមេសើបអេងកតពស ករ ឋ ភបល) ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 18 

េទេលើពតមនែដលខញ បនទទល េនែតលបកនក ម នអពបញហ ែដលគរែតពសវមនភពចរមង ចរមសចេពះ ណតតេនះ។

សខនបផត សមជករកមេនះបនជរមបដលខញ អពបរបទពរ។ ទមយ ជបពកពនធនងអនកែដល រតវបនសមល បេ យ រេហតពតៃនអតតសញញ ណេភទរបសពកេគ ែដលជេរឿយៗ េធវើេឡើងេ យភន កងររបសរដឋ េហើយករសមល បរបសពកេគមនបនផតនទ េទសេទ។ មពត ករេចទរបកនមនធល បរតវបនេធវើេឡើងេទ។ បែនតពកេគរគនែតជមនស របសរស ញេភទដចគន បេ ណ ះ។ ផទយ េទវញ បរបទទពរជបពកពនធនងករេចទរបកនយងតងរង េ យមនេធវើេឡើងចេពះឃតករ េនះេទ បែនតែបរជេធវើេឡើងចេពះអនកមនទនកទនងផលវេភទេ យមនកររពមេរព ងជលកខណៈ ឯកជនេទវញ។ ខញ បនតទទលរបយករណសតពបគគលទងេនះែដលរតវបនកតេទសរប រជវត េ យ យនងដថម។ បតភតទងពរេនះ ជបពកពនធនងករបដេសធជមល ឋ នរគះ នវសទធទង អសែដលត ងេ យបទ ឋ នសទធមនស ។ ករអនវតតែបបេនះ គរែតជបញហ កងវលដរជលេរជ ជជងរបភពចរមងចរមស ។11

មរយៈរបយករណឆន ២០០៧ របសខលន កនងដេណើ រេបសកកមមេទកនរបេទស គ េតម អនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរករបពនធត ករេ យមនេគរព មនតវធ ឬ េ យ បពនបនែថលងថៈ

េ យមនគតអពទហែដល ចពកពនធេ យភន កងររបសរដឋ មនភសត ងបងហ ញថ រដឋមនករទទលខសរតវដចមនែចងេនកនងចបបសទធមនស អនតរជតចេពះករសមល បែដល មនករ រក ល លេលើ………មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រសរស ញេភទដចគន មនស បតរេភទ នង មនស បតរេភទបនទ បពបនវះកត.........។ មននទទណឌ ភពចេពះឃតកមម ែដលរតវ បនរបរពតត េ យ រករសអបចេពះជនែដលកណតថជ មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រសរស ញេភទដចគន មនស បតរេភទ នង មនស បតរេភទបនទ ប ពបនវះកត។ ពតមន ែដលគរឲយេជឿបនបងហ ញថ មនឃតកមមែបបេនះយងតច ៣៥ ករណ េនចេនល ះឆន ១៩៩៥ នង ឆន ២០០៦។ េ យពចរ េទេលើកងវះទនននយសថតផលវករ នងភពរញ កនងករបងហ ញករពតេហើយ របសនេបើមនមនភពយលដងរបសសមជករគ រជនរងេរគះេនះេទ មនមលេហតែដលនឲយេជឿថ ចននជកែសតងពតជខពសជងេរចើន ។12

                                                            11ករបងហ ញេ យផទ លមតនវរបយករណ E/CN.4/2006/53 េ យអនក យករណពេសស ជនរកមរបក សទធមនស េនៃថងទ ១៩ ែខ កញញ ឆន ២០០៦ ែដល ចរកបនេនកនងវប យៈ www.un.org/webcast/unhrc/archive.asp?go=060919 (េបើកេនៃថងទ ១ ែខ មថន ឆន ២០១២) ។ 12របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបបឬ េ យបពន កនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទស គ េតម (A/HRC/4/20/Add.2) រតងកថខណឌ ទ ១២ នងទ ៣២ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 19 

អនក យករណពេសស បនេលើកទកចតតដលៈ

រ ឋ ភបលឲយបនតកចចខតខរបងែរបងរបសខលន េដើមបករពរសនតសខ នង សទធរស នមនជវតរបសបគគលសថតេនកនងរកមជនភគតចែផនកផលវេភទ។ អេពើឃតកមម នង ករគ មកែហងដល យជវត គរែតរតវបនេសើបអេងកត េ យរហសទនេពលេវ នងហមតចត េ យមនគតអពទេនរផលវេភទរបសជនរងេរគះ។ វធនករគរែតរមបញច លេគលនេយបយ នង កមមវធែដលេរៀបចេឡើង កនង េគលេ លបបបតេចលករសអប នងបេរនចឆយ ចេពះកររស ញមនស េភទដចគន នងេធវើ ឲយមរនត ធរណៈ នង ធរណជនទេទ មនករយលដងកនែតេរចើនេឡើងអពបទេលមើស នង អេពើហង ែដលរតវបនរបរពតតេលើសមជករកមជនភគតចែផនកផលវេភទ។ អនក យករណពេសស េជឿជកថ ករមនចតទកទេនរផលវេភទជបទេលមើសរពហមទណឌ នងរមចែណកយងេរចើនកនងករ លបបបតេចលករចតទកជទយសចេពះ សមជករកមជនភគតចែផនកផលវេភទ នង ទប ក ត នទទណឌ ភពចេពះកររេ ភសទធមនស ចេពះជនទងេនះ ។13

មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) កសថតេនកនងចេ មជនរងេរគះេ យ រអវែដលេ ថ “ករេធវើឃតេដើមបកតតយស” ែដលរតវបនេធវើេឡើងចេពះអនកែដលសមជករគ រ ឬ សហគមន េមើលេឃើញថ បននភពមស ឬ ភព បេ ន កតតយស មកដលរគ រ ែដលជេរឿយៗ េ យ រករបពនបទ ឋ នេយនឌរ

ឬ កបបករយផលវេភទ កនងេនះរមមនសកមមភពផលវេភទរ ងមនស ែដលមនេភទដចគន ជកែសតង ឬ មករសនមត។ េទះបជរសតជទេទ គជេគលេ ៃនករផតនទ េទសរបេភទេនះកេ យកករ យរប រ

ទងេនះ ចេធវើេឡើងេលើរគបបគគលទងអស េទះបជបគគលេនះមនេភទអវកេ យ។14

                                                            13របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបបឬ េ យបពន(E/CN.4/

2000/3) រតងកថខណឌ ទ ១១៦ ។ 14សមេមើលរបយករណរបសេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតសតពអេពើហង ចេពះរសត (A/61/122/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ១២៤។ របយ-ករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសតៈ E/CN.4/2002/83 រតងកថខណឌ ទ ២៧-២៨ A/HRC/4/34/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ១៩ នងA/HRC/4/34/Add.3 រតងកថខណឌ ទ ៣៤ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 20 

ករ យរប រែដលមនេរគះថន កដល យជវត

េរកពករេធវើជេគលេ ៃនអេពើឃតកមម មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ជេរឿយៗ គជជនរងេរគះេ យទរមងេផ ងេទៀតៃនអេពើហង េ យតអងគមនែមនរដឋ។15 ករេចទរបកនមនស រសរស ញេភទដចគន ែដលរតវបនបន យរប រ រេ ភេសពសនថវៈ េធវើឲយមនៃផទេពះេ យបងខ េហើយេបើមនដេចន ះេទ រតវបនផតនទ េទស េ យ រែតទេនរផលវេភទទទលបនពតបនជេរចើន។16 គណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសត បនសែមតងេចញនវកងវលដខល ងកល អពបទេលមើសផលវេភទដចែដលបន យករណ ែដលរតវបនរបរពតតចេពះរសតេ យ រែតទេនរផលវេភទរបសពកេគ។17អនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត បន យករណអពឧបបតតេហតែដលរតវបនេចទរបកនៃនកររេ ភេសពសនថវៈជរកម អេពើហង កនងរគ រ នងអេពើឃតកមម ែដលរតវបនទទលរងេ យ រមនស រសរស ញេភទដចគន មនស រសរស ញេភទទងពរ នង មនស រសបតរេភទ េនរបេទសែអល ឌរ របេទសគជ ថ ន នងរបេទស រហវកខងតបង18ែដលអនក យករណពេសសបនកតសគលថ“មនស រសរស ញេភទដចគន របឈមមខនង នភយខពសែដលរតវកល យជជនរងេរគះេ យអេពើហង ជពេសស អេពើរេ ភេសព សនថវៈ េ យ រែតបេរនចឆយ នង េទវកថែដលរតវបនរបកនយកដទលទ យ” កនងេនះរមមន “ឧទហរណៈ ែដលអះ ងថ មនស រសរស ញេភទដចគន នងផល សបតរទេនរផលវេភទបសពកេគ របសនេបើពកេគរតវបនរេ ភេសពសនថវៈេ យបរស”។19 េនកនងេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសខលនសតពរបេទសរហវកខងតបង គណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសត បនែថលងថៈ

                                                            15របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសតកនងដេណើ រេបសកកមមរបសខលនេទកនរបេទសេគើជ ថ ន A/HRC/14/22/

Add.2 រតងកថខណឌ ទ ៣៧-៣៨ (ករេរៀប បអពករមតខពសៃនអេពើហង ចេពះរសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងអនកបតរេភទ កនងេនះរមមន កររេ ភេសពសនថវៈ នងអេពើហង កនងរគ រ) ។ 16សមេមើល A/HRC/17/26 រតងកថខណឌ ទ ៤០។ ចរេមើលផងែដរនវ A/HRC/14/22/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ២៣ A/HRC/17/26/Add.1 រតងកថខណឌទ២០៤-២១៣ E/CN.4/2002/83 រតងកថខណឌ ទ ១០២ A/HRC/4/34/Add.3 រតងកថខណឌ ទ៣៤ នងេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតសរមបសហពនធរស (C/USR/CO/7) រតងកថខណឌ ទ ៤០-៤១ ។ 17េសចកតសេងកតសនន ឋ នសតពរបេទស រហវកខងតយង (CEDAW/C/ZAF/CO/4) រតងកថខណឌ ៣៩-៤០ ។ 18សមេមើល A/HRC/14/22/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ៣៧-៣៨ នងA/HRC/17/26/Add.2 រតងកថខណឌ ២៨-២៩ ។ 19

A/HRC/4/34/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ៦៣២-៦៣៣ ។ ទងគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសត នងអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត បនេ ះរ យអវែដលេ ថ បញហ អេពើរេ ភេសពសនថវៈ កនងបណង”ពយបល” ឬ “ែកែរប” ែដលរតវបនរបរពតតេ យបរសែដលអះ ងថ េចតនរបសពកេគ គេដើមប “ពយបល” រសត រស ញេភទដចគន របសពកេគ ។ សមេមើល ឧទហរណៈ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករ សរមបរបេទស រហវកខងតបង (CEDAW/C/ZAF/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ៣៩ នងរបយករណរបសអនក យករណពេសសកនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទសេគើជ ថ ន (A/HRC/14/22/Add.2) រតងកថខណឌ ទ ៣៨ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 21 

គណៈកមម ធករសែមតងេចញនវកងវលដខល ងកល អពបទេលមើសផលវេភទនងអេពើឃតកមមដចែដលបនយករណ ែដលរតវបនរបរពតតចេពះរសត េ យ រែតទេនរផលវេភទរបសពកេគ។ គណៈកមម

ធករកសែមតងេចញនវកងវលដខល ងកល អពករអនវតតនវអវែដលេ ថ “កររេ ភេសពសនថវៈេដើមប ែកែរប” េលើមនស រសរស ញេភទដចគន ។20

ដចករេធវើឃតេរកត ករែដរ ករេរ ើសេអើងែដលមនលកខណៈជផលវករ ចចតទកជរតមរតវ មចបបនវអេពើហង ែបបេនះ នង បេងកើតឲយមនបរយកសែដលចរពរតវបន កេទសេទវញ។ ដច

អនក យករណពេសសទទលបនទកែផនកសខភព បនកតសគល “េទសទណឌ ែដលរតវបន កេ យរដឋ ទង យ ពរងងបេរនចឆយែដលមនរ ប នងចតទកជរតមរតវ មចបបនវអេពើហង របសសហគមន នង អេពើេឃរេឃរបសនគរបលែដលមនចេពះបគគលរងេរគះ។21 ដចេនះ េនកនងេសចកតសនន ឋ នរបស

                                                            20េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតសរមបរបេទស រហវកខងតបង (CEDAW/C/ZAF/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ៣៩-៤០ ។ 21របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធរបសមនស លរបកនងករទទលបនសខភពផលវកយ នង ផលវចតត មសតង ែដល ចសេរមចបនខពសបផត (A/HRC/14/2០) រតងកថខណឌ ទ ២០។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 22 

ខលនសរមបតេ គ គណៈកមម ធករសទធមនស បនផតលអន សនេលើករមនចតទកទនកទនងផលវេភទ មកររពមេរព ងរបសមនស េពញវយែដលមនេភទដចគន ។ គណៈកមម ធករេនះែថលងបែនថមេទៀតថរដឋ

គរែតៈ ចតវធនករចបចេដើមបបញចបបេរនចឆយ នង ករេធវើឲយទយសសងគម ៃនអេពើមនស រស ញមនស េភទដចគន នងបញជ ន រចបស សែដលមនបេ ត យឲយមនទរមង មយៃនករយយរខន ករេរ ើសេអើង ឬ អេពើហង ចេពះមនស េ យែផអកេលើទេនរផលវេភទរបសពកេគ ។22

រដឋទង យមនកតពវកចចអនមតចបបេដើមប មឃតករេរ ើសេអើងរបសភគឯកជនកនងេនះរម មន មរយៈចបបសតពឧរកដឋកមមេរ ើសេអើង។ ករសអបមនស រស ញមនស េភទដចគន នងករសអបមនសបតរេភទ។23 កនងករណៃនរដឋចៃមកែដលគណៈកមម ធករបនទទលរបយករណសតពទនកេរច ងែដលញះ ញង ឲយមនអេពើហង របឆងនងមនស របសរស ញេភទដចគន គណៈកមម ធករបនែថលងថ រដឋជភគ

“គរែតធនថបគគលទង យ ែដលញះញងឲយមន អេពើហង ចេពះ មនស រស ញមនស េភទដចគន រតវបនេសើបអេងកតនយក មកកតេទស នង កទណឌ កមមេ យសមរសប”។24 កនងករណៃនរបេទសបឡញ គណៈកមម ធករសទធមនស បនកតសគល េ យ មនកងវលេលើករេកើនេឡើងដខល ង ៃនករសែមតងេចញឲយេឃើញនវករ នយយ យរប រ នង ភពមនេចះអតឱនេ យ រសអបចេពះមន- ស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ” ។

រដឋជភគគរែតធនថ រគបករេចទរបកនទងអសេលើករ យរប រ នង ករគ មកែហងចេពះបគគលទង យែដលរតវបនកណតជេគលេ េ យ រែតទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយន

                                                            22េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបតេ គ (CCPR/C/TGO/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ១៤ ។ 23ចបបសតពឧរកដឋកមមេរ ើសេអើង៖ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបសហរដឋ េមរក (CCPR/C/USA/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ២៥ អែបគ ថ ន (CCPR/C/UZB/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ២២ ។ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមមសរមបរបេទសបឡញ (CAT/C/POL/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ១៩ របេទសមងេ គ ល (CAT/C/MNG/CO/1) រតងកថខណឌ ទ២៥ ធរណរដឋ មលដ (CAT/C/MDA/CO/2) រតងកថខណឌ ទ២៧។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត កនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទសេគើជ ថ ន (A/HRC/14/22/Add.2) រតងកថខណឌ ទ ៩២។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត កនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទសែអល ឌរ (A/HRC/17/26) រតងកថខណឌ ២៨-២៩ នង ៧៧។ របយករណ របសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធមនស របសពលករច ករសកកនងដេណើ រេបសកកមមរបសគតេទកនរបេទស រហវកខងតបង (A/HRC/17/33/Add.4) រតងកថខណឌ ទ ៧៧ (ក) (“េធវើឲយអេពើហង ចេពះបគគលទង យ ឬ រទពយសមបតត េ យឈរេលើមល ឋ នៃន ជនជត សញជ ត សន ជតពនធ ទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ (‘ឧរកដឋកមមេរ ើសេអើង’) របសមនស ធល កចលកនង ថ នភពធងនធងរ េឡើងៗ”) ។ 24េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរដឋចៃមក (CCPR/C/JAM/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ៨ ។

តរមវឲយរដឋទង យ ករពរ “មនស រគបរប េ យមនគតអព...ទេនរផលវេភទ (ឬ)

អតតសញញ ណេយនឌរ ពករេធវើទរណកមម នងរបរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម នងេថកទប ឬ ករ កទណឌ កមម” ។

គណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម ៃនអងគករសហរបជជត

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 23 

ឌររតវបនេសើបអេងកតេ យហមតចត។ រដឋជភគ កគរែត...េធវើវេ ធនកមមេលើរកមរពហមទណឌ េដើមបកណតនយមនយអពករនយយ យរប រ នង ឧរកដឋកមមេ យ រករេរ ើសេអើង េ យមនមល ឋ នេនេលើទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ កនងចេ មរបេភទបទេលមើសែដល ច កេទសទណឌ បន នងពរងងសកមមភពេលើកកមពសករយលដងែដលមនេគលេ េទេលើកងកមល ងនគរបល នង ធរណជនទេទ ។25

គណៈកមម ធករសទធមនស កបនេធវើេសចកតែថលងករណរសេដៀងគន េនះពកពនធនងរបេទសមងេ គ ល េ យែថលងថរដឋគរែត “ធនថមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT) មនលទធភពទទលបនយតតធម នង រគបករេចទរបកន ទងអសេលើករ យរប រ នង ករគ មកែហងចេពះបគគលទង យែដលរតវបនកណតជេគលេ េ យ រែតទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ រតវបនេសើបអេងកតេ យហមតចត” ។26

ករទមទរសទធរជកេកន

រដឋទង យ កមនករណយកចចផតលជរមករបកបេ យសវតថភពដលបគគលទង យ ែដលរតេចញពករេធវើទកខបកេមនញេ យមនទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ។ មរ ៣៣ ៃនអនសញញ សតព នៈៃនជនេភៀសខលនែចងថ រដឋជភគមនកតពវកចចមនបេណត ញេចញ ឬ បញជ នរតឡបវញនវជនេភៀស

ខលនេទកែនលងែដលជវត ឬ េសរភពរបសេគ នងរតវបនគ មកែហង េ យ រែតជត សន សន សញជ ត សមជកភពរបសរកមសងគមពេសស មយ ឬ ទស នៈនេយបយ។ ឧតតមសនងករៃនអងគករ សហរបជជតទទលបនទកជនេភៀសខលន (UNHCR) ែណនថ បគគលទង យែដលភយខល ចករេធវើទកខ បកេមនញ េ យ រទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ ចរតវបនចតទកថជសមជករបស “រកម សងគមពេសស មយ”។ រដឋជភគៃនអនសញញ គរែតធនថ បគគលែបបេនះ មនរតវបនបញជ នរតឡប េទរដឋែដលេនទេនះជវត ឬ េសរភពរបសពកេគនងរបឈមនងេរគះថន ក នង ឲយែតបគគលពកពនធ បេពញ មលកខណៈវនចឆយៃន នៈជនេភៀសខលនទទល គ លពកេគជជនេភៀសខលនែដលរតវបនេធវើ របរពតតកមម េ យអនេ មេទ មបទបបញញតតៃនអនសញញ េនះ ។27

                                                            25េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសបឡញ (CCPR/C/POL/CO/6) រតងកថខណឌ ទ ៨ ។ 26េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសមងេ គ ល (CCPR/C/MNG/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ៩ នងសរមបរបេទសមចសក (CCPR/C/MEX/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ២១ ។ 27ឯក រកណតសគលែណនសតពករទមទរសទធជនេភៀសខលនរបសឧតតមសនងករជនខពសៃនអងគករសហរបជជតទទលបនទកជនេភៀសខលន ែដលពកពនធនងទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរ (សមេមើលេលខេយងទ ១) រតងកថខណឌ ទ ៣ ។ សមេមើលផងែដរនវឧតតមសនងករជនខពសៃនអងគករសហរបជជតទទលបនទកជនេភៀសខលន ពកពនធនងរដឋេលខធករៃនរកសងែដនដ នង Patrick Kwame Otchere ឆន ១៩៨៨ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 24 

ឧតតមសនងករៃនអងគករសហរបជជតទទលបនទកជនេភៀសខលនបនរបមណថ យងតច ៤២ រដឋ បនផតលសទធរជកេកនដលបគគលទង យែដលមនករភយខល ចចេពះករេធវើទកខបកេមនញែដលមនមលេហតចបស សេ យេហតថ ទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ េទះបជតេលខចបស សមន មនកេ យ។រដឋខលះផតលសទធរជកេកនសមបែតគម នេគលនេយបយចបស សេនកនងេរឿងេនះ ចែណកឯរដឋទៃទេទៀតមនបន មរកមលេហតេដើមបផតល នៈជនេភៀសខលន ឬ សទធរជកេកនេទ។ សមបែតេន កនងរបេទសែដលទទល គ លមល ឋ នរគះទងេនះ េដើមបផតលសទធរជកេកនកេ យកករអនវតត នង នត វធជេរឿយៗ មនទនឈនដលបទ ឋ នអនតរជតេទ។ ករពនតយេមើលពកយេសនើសជនកលមនលកខណៈ បពន នងមនខជ បខជន។ មរនត ចមនចេណះដងតចតច ឬ ភពងយរងផលបះពលេឆព ះេទរកលកខខណឌ ែដលមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT)របឈមមខ។28 ជនេភៀសខលន ជនកលរតវទទលរងអេពើហង នងករេរ ើសេអើង េពលេនកនងមនទរឃឃង នង េនេពល ងទលេន ចរតវបនផតលជរមក ន កេនកនងសហគមនែដល ពកេគរបឈមនងេរគះថន កែដលទកទងនងផលវេភទ នង ពកពនធនងេយនឌរបែនថមេទៀត។ ករបងខឲយវលរតឡបេទវញចេពះអនកែសវងរកសទធរជកេកនែដលរតេចញពករេធវើទកខបកេមនញែបបេនះ េធវើឲយពកេគធល ក ចលកនងេរគះថន កៃនអេពើហង ករេរ ើសេអើង នងករចតទកជអេពើឧរកដឋ។ កនងករណខលះ ពកេគរតវបន បញជ នរតឡបេទវញេ យមនករែណន “ឲយេទផទះេ យមនរតវសែមញង” េពលគជយទធវធែដលរតវបន រះគនេ យឧតតមសនងករ ៃនអងគករសហរបជជតទទលបនទកជនេភៀសខលន ។29

េសចកតសនន ឋ ន

េដើមបេគរព ករពរ នង បេពញសទធរស នមនជវត នងសនតសខផទ លខលនែដលរតវបនធន ដច មនែចងកនងចបបអនតរជត រដឋទង យរតវែតេសើបអេងកត នយកមកកតេទស នងផតនទ េទសចរ ែដលទទលខសរតវចេពះកររប រជវតេរកត ករឲយមនរបសទធភព នងអនមតចបបសតពឧរកដឋកមមេរ ើស េអើងែដលករពរបគគលទង យពអេពើហង េ យ រទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរ។ របពនធ របកបេ យរបសទធភព គរែតរតវបនបេងកើតឲយមនេឡើង សរមបកតរ នងេធវើរបយករណ សតព អេពើ ហង ែដលបងកេឡើងេ យ រករសអប។ ចបប នងេគលនេយបយសតពសទធរជកេកន គរែតទទល គ ល ថ ករេធវើទកខបកេមនញេ យ រែតទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ ចជមល ឋ នែដលមន

សពលភពសរមបករទមទរសទធរជកេកន ។

                                                            28ឯក រកណតសគលែណនសតពករទមទរសទធជជនេភៀសខលនរបសឧតតមសនងករជនខពសៃនអងគករសហរបជជតទទលបនទកជនេភៀសខលន រតងកថខណឌ ទ ៣៧ នង ៤១ ។ 29ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ២៥ ២៦ នង ៤១ ។ សមេមើលផងែដរនវេសចកតសេរមចរបសត ករកពលៃនចរកភពអងេគលស HJ ( ធរណរដឋអ ល មអរង) នង HT (កេមរន) នងរដឋេលខធករៃនរកសងែដនដ [២០១០] UKSC 31 ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 25 

២. ទប ក តករេធវើទរណកមម នង របរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម នង បេនថ កបនទ ប ចេពះមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT)

រដឋទង យមនកតពវកចចដចមនែចងកនងចបបអនតរជត េដើមបករពរបគគលពករេធវើទរណកមម នងរបរពតត កមមដេឃរេឃ អមនស ធម ឬ េថកទបេផ ងេទៀត។ េនះរមបញច លទងកតពវកចចេដើមប មឃតករេធវើទរណកមម នង ទរមងេផ ងេទៀតៃនករេធវើទកខេទស នង េដើមបផតលនវសណងចេពះអេពើែបបេនះ។ ករខកខនមនបនេសើបអេងកត នង មនបនចបបញជ នចរែដលេធវើទរណកមម េទជនជរមះេទសេនត ករ គជកររបរពតតេលមើសេលើចបបសទធ មនស អនតរជតែតមតង។ ជងេនះេទៀតករេរបើរបស ករពនតយទវ រ មកេ យបងខបបនករ មឃតចេពះករេធវើ ទរណកមម នង របរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម ឬ េថកទបេផ ងេទៀត ។ សទធទងេនះរតវបនធនេ យមរ ៥ ៃនេសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស មរ ៧ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ នងមរ ២ ៃនអនសញញ របឆងនងករេធវើទរណកមម។

េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស មរ ៥៖ គម នជន មន ករតវទទលទរណកមម ឬ របរពតតកមមមកេលើខលន ឬទណឌ កមមែដលេឃរេឃ អមនស ធម ឬ បេនថ កបនទ បបនេឡើយ ។

កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ មរ ៧៖ គម នជន មន ករតវទទលទរណកមម ឬ របរពតតកមមមកេលើខលន ឬទណឌ កមមែដលេឃរេឃ អមនស ធម ឬ បេនថ កបនទ បបនេឡើយ ។ ជពេសស មយកជន មន កមកេធវើពេ ធនខងេវជជ រសត ឬ វទយ រសត េ យគម នករយលរពមេ យេសរព មខលនេឡើយ ។

អនសញញ របឆងនងករេធវើទរណកមម មរ ១ (១)៖ េដើមបេគលបណងៃនអនសញញ េនះពកយ “ទរណកមម” មននយថ អេពើទង យ ែដលនឲយមន ករឈចប ឬ កររងទកខយងខល ងេទះផលវកយ ឬ ផលវចតតកត រតវបនបងកេឡើងេ យេចតនេទេលើជន មន កកនង េគលបណងទង យ ដចជទញយកពតមនពជនេនះ ឬ តតយជន មន ក កទណឌ កមមជនេនះចេពះអេពើ

មយែដលជនេនះ ឬ តតយជន មន ក បនរបរពតត ឬ សង យថបនរបរពតត ឬ បភតបភយ ឬ បងខតបងខ ជនេនះឬ តតយជន មន ក ឬ េដើមបមលេហត េផ ងេទៀត ែដលែផអកេលើករេរ ើសេអើង មយ េបើករឈចប ឬ កររងទកខបងកេ យមរនត ធរណៈ ឬ ជនេផ ងេទៀត មករញះញង ឬ កររពមេរព ង ឬ េផតើមគនតរបស មរនត

ធរណៈ ឬ ជនេផ ង េទៀតែដលបេពញតនទជផលវករ។ ពកយទរណកមម មន បបញច លនវករឈចប ឬ កររងទកខ ែដល េកើតជប ឬ មតងមក ល ពទណឌ កមមរតមរតវ មចបបេឡើយ។ មរ ២ (១)៖ រដឋភគ រតវចតវធនករចបបរដឋបល នង ត ករ ឬ វធនករេផ ងេទៀតេដើមបបងក រកឲយមន ទរណកមមេនកនងេលើែដនដ េរកមសមតថកចចរបសខលន ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 26 

េគលជហររបសយនតករសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត

គណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម ត ងពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមម នង អងគករសទធមនស នងយនតករេផ ងេទៀត មនចងរកងជឯក រនវភសត ងដេរចើនពកររេ ភបពន នងករេធវើទកខេទសេលើមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ែដលបងកេឡើងេ យនគរបល ឆម គក នងមរនតអនវតតចបបដៃទេទៀត។30 គណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមមបនរពមនថ “ទងបរស នងរសត ទងេកមងរបស នងេកមងរស ចមនកររេ ភបពនេលើអនសញញ េ យ រមនេគរព មជកែសតងឬ មករយលដងនវតនទេយនឌរែដលរតវបនកណតេ យសងគម”។31អនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត មនករេចទរបកនព ត រអពកនកត32 េនកនងរបេទសេនបល ែដលរតវបន យដេ យនគរបល ែដលបនទមទររបក នងកររមេភទ ។33 េនកនងករណមយេនកនងរបេទសែអល ឌរ រសតបតរេភទមន ក រតវបនឃឃងេនកនងបនទបមយជមយនងសមជករកមជនខលខចែដលេនទេនះ នងរតវបន ”រេ ភេសពសនថវៈជង ១០០ ដង ជនកលេ យមនសមគនតកនងកររេ ភពស កមរនតពនធនគរេទៀត ។34

អនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមម កបនេលើកេឡើងពករេចទរបកនអពករេធវើទកខេទសចេពះអនកជបពនធនគរ នង អនកជបឃឃង េ យ រទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌររបសពកេគេនកនងរបយករណរបសគត ។35 េនកនងរបយករណឆន ២០០១ គត បនសរេសរថៈ

                                                            30េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបសហរដឋ េមរក (CCPR/C/US/CO/3)រតងកថខណឌ ទ ២៥។ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមមសរមបសហរដឋ េមរក (CAT/C/USA/CO/2)រតងកថខណឌ ទ ៣២ នង ៣៧ សរមបរបេទសេអកវ ឌរ (CAT/C/ECU/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ១៧ សរមបរបេទស សងទន (CAT/C/C/CR/33/1) រតងកថខណឌ ទ៦ (ឆ) សរមបរបេទសេអសប (CAT/C/CR/29/4) រតងកថខណឌ ទ ៥ (ង)។ េសចកតពនយលទេទេលខ ២ រតងកថខណឌ ទ ២១ របសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម។ សមេមើលផងែដរនវេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសរមបរបេទសេអកវ ឌរ (CAT/C/ECU/CO/3) រតងកថខណឌ ទ១៧ សរមបរបេទស សងទន (CAT/C/CR/33/1)រតងកថខណឌ ទ ៦ សរមបរបេទសេរបសល (A/56/44)រតងកថខណឌ ទ ១១៩ ។ 31កថខណឌ ទ ២២ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២ របសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម ។ 32កនកតេភទ គជ កយសពទែដលរតវបនេរបើរបសេនកនងរបេទសេនបល េដើមបពពណនអពមនស ែដលរតវបនែបងែចកជេភទរបសពកេណើ ត នងែដលមនអតតសញញ ណេភទរស ឬ រេបៀបបងហ ញពេយនឌរ។ 33របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសតៈ E/CN.4/2006/61/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១ នង ២ នង A/HRC/4

/34/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ៤៤៨-៤៥៤ ។ 34របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត (A/HRC/17/26/Add.2) រតងកថខណឌ ទ ២៨-២៩ ។ 35របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមម នងរបរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម ឬ េថកទប ឬ ករ កទណឌ កមមៈ E/CN.4/2001/66/Add.2 រតងកថខណឌ ទ១៩៩ E/CN.4/2005/62/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១០១៩ ១១៦១ E/CN.4/2004/56/Add.1 រតង កថខណឌ ទ ១៣២៧ E/CN.4/2003/68/Add.1 រតងកថខណឌ ទ៤៤៦ ៤៦៣-៤៦៥ នង ១៨៦១ E/CN.4/2002/76/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១៦ ៥០៧-៥០៨ ៨២៩ ១៧០៩-១៧១៦E/CN.4/2001/66 រតងកថខណឌ ទ ១១៧១ E/CN.4/2000/9 រតងកថខណឌ ទ ១៤៥ ១៥១ ៧២៦ E/CN.4/

1995/34 រតងកថខណឌ ទ៦១៤ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 27 

បងហ ញឲយេឃើញថ សមជករកមជនភគតចែផនកផលវេភទ មនលកខណៈវសមមរតកនងករទទលរងករេធវើទរណកមម នង ទរមងេផ ងេទៀតៃនករេធវើទកខេទស េ យ រពកេគខកខនមនបន អនេ មេទ មកររពងទកេយនឌរែដលរតវបនកណតេ យសងគម។ មពតករេរ ើសេអើង េ យ រទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ ជេរឿយៗ ចរមចែណកកនងដេណើ រករេធវើឲយបតលកខណៈជមនស ចេពះជនរងេរគះ ែដលជេរឿយៗ ជលកខខណឌ ចបចសរមបបងកឲយករេធវើទរណកមម នងករេធវើទកខេទសេកើតមនេឡើង ។36

គតបនបញជ កថ ជពេសស អនកជបពនធនគរែដលបតរេភទងយនងទទលរងកររេ ភបពនេលើរប ងកយ នង ផលវេភទ របសនេបើរតវបន កជមយនងអនកជបពនធនគរទេទ។37 ឧទហរណៈ អនក យករណពេសស បន យករណអពករណរសតបតរេភទែដលរតវបន យដេ យេចតនចេលើសដន នងឆអងថព លរបសគតេដើមបបេញចញជតពលករណរបសរកមជនភគតចែផនកផលវេភទែដលរតវទទលរងភព ជជនរងេរគះេ យ រនគរបល េនេពល យករណអពអេពើឧរកដឋ នងករណរបសឆម គកែដលខកខនមនបនអនវតតវធនករសមរសប េដើមបកតបនថយេរគះថន កៃនអេពើហង ែផនក ងកយ ឬ ផលវេភទេទេលើជនជបឃឃងជមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទ ទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)។38 េនកនងករណមយ គ វ មភរយែដលជ មនស រសរស ញេភទដចគន េនកនងរបេទសេរបសលរតវបនេចទរបកនថរតវបន យដេនបសតនគរបលរតវបន រេ ភ បពនេ យពកយសដ នង រតវបនបងខឲយរមេភទ មមត។39 េនអែបគ ថ នអនកករពរសទធមនស មន ក ែដលរតវបនេចទរបកនពបទរស ញមនស េភទដចគន រតវបន យដ នង គ មកែហងេ យមនករ រេ ភេសពសនថវៈ ពនគរបល ។40

រដឋទង យរតវបនតរមវឲយករពរ“មនស រគបរបេ យមនគតអព..ទេនរផលវេភទ ឬអតតញញ ណ េយនឌរ” ពករេធវើទរណកមម នង របរពតតកមម ឬ ករ កទណឌ កមមដេឃរេឃ អមនស ធមឬ េថកទប (ែដលេនកនងេសៀវេភេនះ េ ថ “ករេធវើទកខេទស”)។41ដចមនែចងកនងចបបអនតរជត រដឋទង យមនកតពវកចច មឃត ទប ក តនងផតលសណងចេពះករេធវើទរណកមម នង ករេធវើទកខេទសកនង រគបបរបទទងអសៃនករឃឃង ឬ រតតរ របសរដឋ។42 ករខកខនមនបនេសើបអេងកត នង ចបបញជ នេទជន                                                             36របយករណបេ ត ះ សននរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមម នងរបរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម ឬ េថកទប ឬ ករ កទណឌ កមម (A/56/156) រតងកថខណឌ ទ ១៩ ។ 37A/56/156រតងកថខណឌ ទ ២៣ ។ 38A/56/156រតងកថខណឌ ទ ១៨ E/CN.4/2002/76/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១៦ ១៧១១។ 39

E/CN.4/2001/66/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ១៩៩ ។ 40

E/CN.4/2004/56/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១៨៧៨ នង ១៨៩៩ ។ 41កថខណឌ ទ ២១ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២ របសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម ។ 42កថខណឌ ទ ១៥ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២ របសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 28 

ជរមះេទសេនត ករចេពះចរេធវើទរណកមម ឬ េធវើទកខេទស ចប ត លឲយមនកររបរពតតេលមើស ច េ យែឡកេលើចបបអនតរជត។43 េនកនងេសចកតសនន ឋ នរបសខលនសរមបសហរដឋ េមរក ឧទហរណ គណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម បនសែមតងេចញនវកងវលអពរបយករណ សតពកររេ ភ េលើ ងកយ នង ផលវេភទរបសមនស “ែដលមនទេនរផលវេភទេផ ងគន ”។ រដឋជភគគរែតធនថ “មរនត អនវតតចបបរបសខលនរតវបនេសើបអេងកតេ យឯក ជយេ យរហសទនេពលេវ នងេ យហមតចតេហើយ ចររតវបនេចទរបកន នង កេទសេ យសមរសប”។44 កនងករណរបេទសក ត រក គណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម បនផតលអន សនអពកមមវធបណត ះប ត ល នង េលើកកមពសករយលដងដលមរនតនគរបល អនកយម មរពែដន នង បគគលកពនធនគរ េដើមបបងក រទប ក តកររេ ភបពនេលើមនស “េ យ រទេនរផលវេភទ នង/ឬ អតតសញញ ណបតរេភទបនទ បពវះកតរបសពកេគ” ។45

                                                            43កថខណឌ ទ ១៨ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ៣១ របសគណៈកមម ធករសទធមនស ។ 44េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមមសរមបសហរដឋ េមរក (CAT/C/USA/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ៣២ នង៣៧ ។ 45េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមមសរមបរបេទសក ត រក (CAT/C/CRI/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ១១ នង ១៨ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 29 

បញហ មយែដលរតវបនេលើកេឡើងេ យអនកជនញករគករអនវតតកនងករេធវើឲយបរសែដលរតវបន សង យពកររស ញមនស េភទដចគន មកពនតយទវ រ មកេ យមនមនករយលរពម។េនកនងរបេទសខលះបរសែដលរតវបនចបខលនេ យ រករេចទរបកនពបទរស ញមនស េភទដចគន រតវបនបងខត បងខឲយទទលករពនតយសខភព េដើមបែសវងរកភសត ងរបវនតៃនកររមេភទ មទវ រ មក។ េរកពមនមនតៃមលែផនកវទយ រសត េតសតែបបេនះគជកររេ ភបពនេលើបរណភពរបកយ។ កនងករណែដលបរសរតវ យកមកពនតយទវ រ មក រកមករងរែផនកករឃឃងបពនែថលងថៈ

េតសតទងេនះ ែដលរតវបនេធវើេឡើងេ យបងខមនចរតរេ ភបពនែតមតង នង រេ ភបពនេលើ សទធែផនក ងកយរបសបគគល ដចមនែចងកនងចបបសទធមនស ...េ យេហតេនះរកមករងរបន ពចរ ថ...ករពនតយទវ រ មកេ យបងខបពនករ មឃតករេធវើទរណកមម នង របរពតត កមមដេឃរេឃ អមនស ធម នង េថកទបេផ ងេទៀតថេតើដចេនកនងករណបចចបបនន រតវបន េធវើេឡើងកនងេគលបណងេដើមប កេទស េដើមបបងខឲយមនករ រភព ឬ េធវើឲយមនករេកើនេឡើង នវករេរ ើសេអើងែថមេទៀត។ េលើសពេនះ មនមនតៃមលែផនកេវជជ រសត សរមបករកណតថេតើ

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 30 

មនស មន កបនជបពកពនធនងទនកទនងផលវេភទជមយមនស មនេភទដចគន ែដរឬេទ ឬ ថេតើ មនស េនះបនពកពនធនងអេពើអនចរជទមល ប ឬេពសយចរបរសែដរឬេទ ។46

គណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម នង អនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមម កបនរះគនេលើករេរបើរបសករពនតយទវ រ មកេ យបងខេដើមប “បញជ ក” អពកររស ញមនសមនេភទដចគន ។47អនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមមបនពពណនអព “េកសលយវចយែដលមនលកខណៈបពន ”ជកររេ ភបពន នង បនទ បបេនថ ក” េ យមនសកត នពល “ែដលបេងកើតេទ ជករេធវើទរណកមម ឬ ករេធវើទកខេទស” នង បនជទសនងករអនវតតកនងករទនកទនងជមយនងរដឋ ទង យ។48

កងវលទពរ គ អេពើហង ផលវេភទ។ យនតករសទធមនស បនេលើកេឡើងមតងេហើយមតងេទៀតអពបញហៃនកររេ ភបពនផលវេភទេលើមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ជេរឿយៗ េ យនគរបលជពេសសេនកែនលងឃត ខលន។49 អេពើហង ែផនកផលវេភទ ចជករេធវើទរណកមមេនេពលែដល រតវបនអនវតត មរយៈ ឬ េ យ មនករេផតើមគនតព ឬ េ យមនករយលរពម ឬ កររសះរសលពស កមរនត ធរណៈ។50 េគល បណងមយកនងចេ មេគលបណងែដលរតវបន មឃតេរកមករកណតអពករេធវើទរណកមម គ“ករ េរ ើសេអើងេទះជរបេភទ មយកេ យ”។ កររេ ភបពនផលវេភទេលើ មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT) ជេរឿយៗ រតវបនបងកឲយមនេឡើងេ យ រករេរ ើសេអើង។ អនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង េលើរសត បនកតសគលថ “េទះបអេពើហង ែផនកផលវេភទ ជេរឿយៗ រតវបនពនតយេមើល ចេ យែឡកកេ យ ក ជេរឿយៗ ចលគន ជមយនងទរមងេផ ងេទៀតៃនករេរ ើសេអើងកនងេនះរមមន េ យមលេហតជត

សន ជតពនធ សន អតតសញញ ណេភទ នៈកនងសងគម ឬ ពករភព”។51 គតបនបញជ កអព “ករេរ ើសេអើង នង អេពើហង ែដលរក ល លដចែដលរកមរសតមយចននទទលរងេ យ រទេនរ ផលវ                                                             46កថខណឌ ទ ២៣ នង ២៨-២៩ ៃនេសចកតសេរមចេលខ ២៥/២០០៩ របសរកមករងររបឆងនងករឃឃងបពន សរមបរបេទសេអសប (A/HRC/16/47/Add.1) ។ 47េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមមសរមបរបេទសេអសប (CAT/C/CR/29/4) រតងកថខណឌ ទ ៥-៦ ។ 48របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមមៈ A/56/156 រតងកថខណឌ ទ ២៤ A/HRC/4/33/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ៣១៧ A/HRC/10/44/Add.4 រតងកថខណឌ ទ ៦១ នង A/HRC/16/52/Add.1 ។ 49កររេ ភបពនផលវេភទេលើរសរស ញេភទដចគន របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងអនកបតរេភទ(LGBT)៖CAT/C/USA/

CO/2រតងកថខណឌ ទ ៣២។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមមៈ E/CN.4/2003/68/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ៤២ E/CN.4/2002/76 រតងឧបសមពនធ III A/56/156 រតងកថខណឌ ទ១៨ នង ២៣ ។ 50របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមមៈ (A/HRC/7/3) រតងកថខណឌ ទ ៣៤ ។ 51អេពើហង ែផនកផលវេភទ នងករេរ ើសេអើងេរចើនរបេភទ៖ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត (A/HRC/14/22/

Add.1)រតងកថខណឌ ១៧ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 31 

េភទ នង អតតសញញ ណេយនឌររបសពកេគ”។ េនកនងរបយករណរបសគត គតបនបញជ កបែនថមេទៀត ថៈ

ដចមនែចងេនកនងចបបសទធមនស អនតរជត ជពេសស េសចកតរបកសសតពករលបបបតេចលអេពើហង េលើរសត នងអនសញញ របឆងនងករេធវើទរណកមម នងរបរពតតកមម ឬ ករ កទណឌ កមមដ េឃរេឃអមនស ធម ឬ េថកទប រដឋទង យមនកតពវកចចកណតជបទេលមើសចេពះអេពើ ទរណកមម នងអេពើហង េលើរសត េចទរបកនចរ នងផតលនវសណងដលជនរងេរគះ។ េ យ េហតេនះ រដឋទង យរតវែតខតខឲយអសពលទធភពរបសខលន េដើមបបងក រទប ក តកររបរពតតអេពើ ហង ែផនកផលវេភទ េ ះរ យបញហ អេពើហង ែផនកផលវេភទ មយ នង ផតល ដេ ះរ យ ម ផលវត ករដលជនរងេរគះ។52

េសចកតសនន ឋ ន

បគគលរគបរបរតវបនករពរពករេធវើទរណកមម នង របរពតតកមមដេឃរេឃ អមនស ធម ឬ េថក ទប។ ករពនតយទវ រ មកេ យបងខ នង អេពើហង ែដលបងកេឡើងេ យភន កងររដឋ ចជករេធវើទរណ កមម ឬ របរពតតកមម ឬ ករ កទណឌ កមមដេឃរេឃ អមនស ធម ឬ េថកទប។ ដចមនែចងកនង ចបបអនតរ ជត រដឋទង យរតវែត មឃត នង កេទសេលើករេធវើទរណកមម នងករេធវើទកខេទស នងរតវែត ផតលនវដេ ះរ យដលជនរងេរគះេ យ រអេពើែបបេនះ។53 េនះមននយថរដឋរតវែត កណតករេធវើ ទរណកមម នង ករេធវើទកខេទសជបទេលមើស េរកមចបបរពហមទណឌ ជត នង រតវែតធនថអេពើេឃរេឃ ទងអសែដលបងកេឡើងេ យមរនតអនវតតចបប នង ភន កងរដៃទេទៀតរបសរដឋ រតវបនេសើបអេងកតេ យ ឯក ជយេ យរហសទនេពលេវ នង េ យហមតចត នង អនកទទលខសរតវរតវចបបញជ ន េទជនជរមះ េទសេនត ករ។រដឋទង យគរែតផតលនវនតវធែដល មរយៈេនះជនរងេរគះេ យ រអេពើែបប េនះ ចែសវងរកដេ ះរ យកនងេនះរមមនសណងផងែដរ។រដឋទង យកមនកតពវកចចអនវតត វធន ករបងក រទប ក តដចជ ករបណត ះប ត លដលមរនតអនវតតចបប នង ករពនតយ ម នកែនលងឃឃង។

                                                            52កតពវកចចរបសរដឋ េយងេទ មអេពើហង ផលវេភទ៖ A/HRC/14/22/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១៩ ។ 53េសចកតពនយលទេទេលខ ២០ របសគណៈកមម ធករសទធមនស ។ េសចកតពនយលទេទេលខ ២ របសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណ កមម ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 32 

៣. មនរតវចតទកកររស ញេភទដចគន ជបទេលមើសរពហមទណឌ

ចបបែដលចតទកជបទេលមើសចេពះកររស ញមនស មនេភទដចគន ប ត លឲយមនករ រេ ភបពនេ យ ចែឡកពគន មយចនន បែនត មនករទកទងគន េទវញេទមក។ ចបបែបបេនះ រេ ភបពនសទធរបសបគគលែដលរចផតពករេរ ើសេអើង ែដលរតវបនែចងេនកនងមរ ២ ៃនេសចកតរបកសជ សកលសតពសទធមនស នងសនធសញញ សទធមនស សខននន កដចជសទធទទលបនករពរពករេរជ ត ែរជកេ យពសមេហតផលេលើសទធឯកជន នង ករឃឃងេ យបពន រតវបនករពរេ យមរ ១២ នង ៩ ៃនេសចកតរបកសជសកល នងមរ ១៧ នង ៩ ៃន កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធ នេយបយ។ ជងេនះេទៀតចបបែដល កេទសរប រជវតចេពះអេពើរមេភទ រេ ភបពនេលើសទធរស នមនជវត ដចែដលរតវបនធនេ យមរ ៣ ៃនេសចកតរបកសជសកល នងមរ ៦ ៃនកតក

សញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ។ ចេពះចបបែបបេនះេទះបជ មនធល បរតវបន អនវតតកេ យ ក បពនកតពវកចចរបសរដឋ ដចមនែចងកនងចបបសទធមនស អនតរជត ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 33 

េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស មរ ២៖ មនស មន កៗ ចេរបើរបសសទធ នង េសរភពទងអសែដលបនែចងេនកនង េសចកតរបកសេនះេ យគម ន ករែបងែចក មយមនជ ទ ពជ សន ពណសមបរ េភទ ភ សន ទស នៈនេយបយ ឬ ទស នៈេផ ង េទៀត េដើមកេណើ តជត ឬ សងគម រទពយសមបត កេណើ ត ឬ ថ នភពេផ ងេទៀតេឡើយ ។ មរ ៧៖ ជនរគបរបមនេសមើភពគន ចេពះមខចបប នង មនសទធទទលបនករករពរពចបបេសមើៗគន េ យគម នករ េរ ើសេអើង។មនស រគបរបមនសទធទទលករករពរេសមើៗគន របឆងនងករេរ ើសេអើង ែដលរេ ភេលើេសចកតរបកស េនះ រពមទងរបឆងនងករញះញងឲយមនករេរ ើសេអើង។ មរ ៩៖ គម ននរ មន ក រតវបនចបខលន ឃខលន ឬ នរេទសខលន មអេពើចតតេឡើយ ។ មរ ១២៖ គម នមនស មន ករតវរងកររេ ភេរជ តែរជក មអេពើចតតកនងជវតឯកជន រគ រ ទលេន ករេឆលើយឆលង ឬករេធវើឲយបះពលដលកតតយស នងេករ តេឈម ះរបសខលនេឡើយ ។

កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ មរ ២(១)៖ រដឋភគនមយៗៃនកតកសញញ បេនះសនយេគរព នងធនជនបគគលរគបរបែដលរសេនេលើទកដរបស ខលន នង សថតេរកមែដនសមតថកចចរបសខលននវសទធែដលទទល គ លេ យកតកសញញ េនះ េ យគម នករែបងែចក មយមនជ ទ ពជ សន ពណសមបរ េភទ ភ សន ទស នៈនេយបយ ឬ ទស នៈេផ ងេទៀត េដើមកេណើ ត ជត ឬ សងគម រទពយសមបតត កេណើ ត ឬ ថ នភពេផ ងេទៀតេឡើយ។ មរ ៦(២)៖ េនកនងរបេទសទង យែដលមនទនបនលបេចលេទសរប រជវត ករផតនទ េទសរប រជវត ច រតវេធវើេឡើងេទេលើបទេលមើសធងនធងរបផតបេ ណ ះ េ យអនេ មេទ មចបបជធរមន េនកនងេពលរបរពតតបទេលមើស នង មនផទយេទនងបទបបញញតតៃនកតកសញញ េនះ នង អនសញញ សតពករបងក រទប ក ត នង ករផតនទ េទសឧរកដឋកមម របលយពជ សនបេ ណ ះ។ េទសបបញញ តតេនះ ចរតវបនអនវតតេ យអនេ មែតេទ ម លរកម ឬ លដករ ថ ពរែដលសេរមច េ យត ករសមតថកចចបេ ណ ះ។

មរ ៩៖ មនស រគបរបមនសទធមនេសរភព នង សនតសខផទ លខលន។ គម នជន មន ករតវបនចបខលន ឬ ករឃ ឃងេ យបពនេឡើយ។ គម នជន មន ករតវបនដកហតេសរភពរបសខលនបនេឡើយេលើកែលងែតមនេហតផលនង េ យអនេ ម មនតវធែដលមនែចងេនកនងចបប ។ មរ ១៧៖ គម នជន មន ករតវទទលរងករេរជ តែរជក មអេពើចតត ឬ េ យខសចបបកនងជវភពឯកជន រគ រ លេន ឋ ន ឬ សបរតឆលងេឆលើយរបសខលន នងរតវរងករបះពលេ យខសចបបេទេលើកតតយស នង េករ តេឈម ះរបសខលន េឡើយ។ មរ ២៦៖ ជនរគបរប មនសទធេសមើគន ចេពះមខចបប នង មនសទធទទលបនកចចករពរពចបបេសមើភពគន េ យគម ន ករេរ ើសេអើង។ កនងរបករេនះចបបរតវ មឃតករេរ ើសេអើង នង រតវធនឲយជនរគបរបនវកចចករពរេ យេសមើភពគន នង របកបេ យរបសទធភពពករេរ ើសេអើងេ យមលេហតដចជ ពជ សន ពណសមបរ េភទ ភ សន ទស នៈនេយបយ ឬ ទស នៈេផ ងេទៀត េដើម កេណើ តជត ឬ សងគម រទពយសមបតត កេណើ ត ឬ ថ នភពេផ ងេទៀត។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 34 

េគលជហររបសយនតករសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត

យងតចរបេទសចនន៧៦ មនចបបែដលកពងេនជធរមនែដលរតវបនេរបើរបស េដើមបកណត ជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះទនកទនងផលវេភទេ យមនករយលរពមរ ងនតជនែដលមនេភទដច គន ។54 ចបបែបបេនះជទេទ មឃតរបេភទខលះៃនសកមមភពផលវេភទ ឬ ភពសនទធ ន ល មយ ឬ សកមមភពផលវេភទរ ងមនស មនេភទដចគន ។ កនងករណខលះភ ែដលរតវបនេរបើរបសសេ េទេលើ េគលគនតែដលមនចបស ស នង មនបនកណតដចជ “ឧរកដឋកមមរបឆងនងចបបធមមជត” ឬ “សល

ធម” ឬ “អេពើអនចរ”។55 អវែដលចបបទងេនះមនលកខណៈរមគករ េរបើរបស ចបបទងេនះេដើមបយយរខន នង េចទរបកនបគគលទង យេ យ រែត ទនកទនងផលវេភទ ឬអតតសញញ ណជកែសតង ឬ មករយលដងរបសពកេគ ។56

ករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះកររមេភទជលកខណៈឯកជនេ យ មនកររពមេរព ង រ ងនតជនែដលមនេភទ ដចគន េលមើសនងកតពវកចចរបស រដឋដចមនែចងកនងចបបអនតរជតកនងេនះ រមមនកតពវកចចកនងកចចករពរសទធ ឯកជន នង ធនមនឲយមនករេរ ើសេអើង។ េនះជេគលជហរឥតងកេររបស អនកជនញែផនកសទធមនស របសអងគករសហរបជជត ចប ងែតពឆន ១៩៩៤ េនេពលែដលគណៈកមម ធករសទធមនស បនសេរមចេលើ េរឿងកតរបសធណន

ទលជមយរបេទសអរ ត ល ។

ករណរបសធណន ពកពនធនងករជទសនងចបបេនកនងរដឋ ម នៃនរបេទសអរ ត ល ែដល ចតទកជបទេលមើសចេពះទនកទនងផលវេភទ ជមយនងមនស មនេភទដចគន ែដលមនកររពមេរព ង។ គណៈកមម ធករបនរកេឃើញថ “មនមនករគរឲយសង យេទថសកមមភពផលវេភទេ យមន កររពម េរព ងគន របសនតជនែដលមនលកខណៈឯកជនរតវសថតកនងវ លភពៃនេគលគនតសតពសទធឯកជន“ ែដលមនែចងេនកនង មរ ១៧ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ។ មន មនបញហ អវេទថេ កធណនជេដើមបណត ងមនធល បរតវបនេចទរបកនេទ។ អតថភពៃនចបបរពហមទណឌ

                                                            54“ករសអបមនស រស ញេភទដចគន ែដលរតវបនគរទេ យរដឋៈ ករអេងកតករមតពភពេ កេលើចបបែដលចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះសកមមភពផលវេភទដចគន រ ងមនស េពញវយែដលបនរពមេរព ងគន ” ែដលរតវបនេធវើេឡើងេ យសមគមអនតរជតបេរមើករងរែផនករសរស ញេភទដចគន របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ អនកបតរេភទ នងអនកមនេភទពរ (ILGA) េនរដឋធនរបយែសល ែខ ឧសភ ឆន ២០១១ រតងទពរទ ៩ ។ 55សមេមើល A/HRC/10/21/Add.3 រតងកថខណឌ ទ ៥៦-៥៨ ។ 56ចបបទងេនះ ក ចរតវបនេរបើរបសេនកនងកចចខតខរបងែរបង “េបសសមអ តសងគម”។ សមេមើលឧទហរណ E/CN.4/1995/11 រតងកថខណឌ ទ ៤៩ នង E/CN.4/2005/7 រតងកថខណឌ ទ ៧១ ។

យងតច របេទសចនន ៧៦ មន ចបបែដលកពងេនជធរមន ែដល

រតវបនេរបើរបសេដើមបកណតជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះករ

រមេភទ េ យមនកររពមេរព ងរ ងនតជនែដលមនេភទដចគន ។ 

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 35 

“េរជ តែរជកជបនតបនទ ប នង េ យផទ លេលើសទធឯកជនរបសេដើមបណត ង“។57 ដចមនែចងកនងមរ ១៧ បគគលទង យរតវបនករពរព “ករេរជ តែរជកេ យបពន ឬ េ យខសចបប” េលើសទធឯកជនរបស ពកេគ។ “ករេរជ តែរជកេ យបពន” ចជករេរជ តែរជកែដលរតវបនែចងេ យចបបែដលមនបេពញ លកខខណឌ ”រសបេទ មបទបបញញតតេគលបណង នង េគលេ ៃនកតកសញញ ” នង “សមេហតផលេន កនង ថ នភពពេសស”។58 គណៈកមម ធករបនបករ យអព “លកខខណឌ សមេហតផលកនងករបញជ កថ ករេរជ តែរជកេលើសទធឯកជនរតវែតសមមរតនងេគលេ ែដលរតវបនែសវងរក នង មនលកខណៈច បចេនកនង ថ នភពៃនករណជក ក មយ។59 ករណេនះបនសនន ឋ នថចបបេន ម នមនមនសមមរត ឬ ចបចេទ។ មនសេរមចេគលបណងៃនកចចករពរសខភព ធរណៈ េហើយ មន ចបចកនងកចចករពរសលធម ធរណៈ ដចែដលបនបងហ ញេ យករពតែដលថ ចបបែដលចតទក ជបទេលមើសចេពះកររស ញមនស មនេភទដចគន រតវបនលបេចលេនតបនេផ ងេទៀតៃន របេទស អរ ត ល នងមនរតវបនអនវតតេនកនងរដឋ ម នេឡើយ ។60

ចប ងពេពលែដលករណរបសធណន រតវបនសេរមច អងគករសនធសញញ សទធមនស ៃនអងគករសហរបជជតបនជរញមតងេហើយមតងេទៀតឲយរដឋទង យេធវើកែណទរមងចបបែដលចតជបទេលមើស ចេពះកររស ញេភទដចគន ឬ ទនកទនងផលវេភទរ ងៃដគែដលមនេភទដចគន នងកបនទទល វ គមន ករលបេចលចបបែបបេនះ មអ ចនតបបញញតត ឬ មអ ចត ករ។61 ឧទហរណ េនកនងករណ របសរបេទសឈល គណៈកមម ធករបនែថលងថៈ

                                                            57កថខណឌ ទ ៨.២ ៃនេសចកតសេរមចេលខ 488/1992, CCPR/C/50/D/488/1992 ចះៃថងទ ៤ ែខ េម ឆន ១៩៩៤ របសគណៈកមម ធករសទធ-មនស ចេពះេរឿងកតរបស ធណន ទលជមយអរ ត ល ។ 58េសចកតពនយលទេទេលខ ១៦ ៃនគណៈកមម ធករសទធមនស (សទធទទលបនករេគរពេលើសទធឯកជន រគ រ លេន ន នងសេណរទកទងគន នងកចចករពរេលើកតតយស នងកតតសពទ) ។ 59េរឿងកតរបសធណនទលជមយអរ ត ល រតងកថខណឌ ទ ៨.៣ ។ 60 ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ៨.៥ នង ៨.៦ ។ 61 េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបតហគ (CCPR/C/TGO/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ១៤ សរមបអែបគ ថ ន (CCPR/C/UZB/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ២២ សរមបេរហគ (CCPR/C/GRC/CO/1) រតងកថខណឌ ទ ២១ សហភព ធរណរដឋតងហ ន (CCPR/C/TZA/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ២២ សរមបរបេទសបស ន (CCPR/C/BWA/CO/1) រតងកថខណឌ ទ ២២៖ េសន ងសង នងេរហគ ឌន (CCPR/C/VCT/CO/2) សរមបរបេទស លេសរ (CCPR/C/DZA/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ២៦ សរមបរបេទសឈល (CCPR

/C/CHL/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ១៦ សរមបបបដស (CCPR/C/BRB/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ១៣ សរមបសហរដឋ េមរក (CCPR

/C/USA/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ៩ សរមបរបេទសេកនយ (CCPR/C/ CO/83/KEN) រតងកថខណឌ ទ ២៧ សរមបរបេទសេអសប (CCPR

/CO/76/EGY) រតងកថខណឌ ទ ១៩ សរមបរបេទសរ មន (CCPR/C/79/Add.111) រតងកថខណឌ ទ ១៦ សរមបេឡសត (CCPR/C/79/Add.106) រតងកថខណឌ ទ ១៣ សរមបរបេទសេអកវ ឌរ (CCPR/C/79/Add.92) រតងកថខណឌ ទ ៨ សរមបសរពស (CCPR/C/79 Add.88) រតងកថខណឌ ទ ១១ សហរដឋ េមរក (A/50/40) រតងកថខណឌ ទ ២៨៧ ។ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម សរមបរបេទសេគើជ ថ ន (E/C.12/Add.49) រតងកថខណឌ ទ ១៧ នង ៣០ សរមបសរពស (E/C.12/1/Add.28) រតងកថខណឌ ទ ៧។ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតេចលករេរ ើសេអើងចេពះរសតសរមបរបេទសអ គ ន (CEDAW/C/UGA/CO/7) រតង

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 36 

ករបនតសពលភពៃនចបបែដលចតទកជបទេលមើសចេពះទនកទនងកររស ញមនស មនេភទដចគន រ ងនតជន មកររពមេរព ងចលរមពកពនធនងកររេ ភបពនេលើសទធឯកជន ែដល រតវបនករពរដចមនែចងេនកនងមរ ១៧ ៃនកតកសញញ នង ចពរងងឥរយបថ ៃនករេរ ើស េអើងរ ងមនស នងមនស េ យ រទេនរផលវេភទ។ េហតដេចនះ ចបបគរែតរតវបនេធវើវេ ធន កមម េដើមបលបបបតេចលបទេលមើស រមេភទ មទវ រ មករ ងនតជន ។62

រយៈេពលពរបឆន េរកយមកគណៈកមម ធករបនកតសគលេ យកតេពញចតតថចបបេន របេទស ឈល ចតទកជបទេលមើសចេពះទនកទនងកររស ញមនស មនេភទដចគន រ ងនតជន មកររពម េរព ងគន រតវបនលបេចល ។63

រសេដៀងគន េនះែដរ េនកនងករណរបសរបេទសកេមរន គណៈកមម ធករបនែថលងថៈ

គណៈកមម ធករេនែតខវលខវ យយងរជលេរជអពករចតទកជបទេលមើសចេពះសកមមភពផលវេភទេ យមនកររពមេរព ងរ ងនតជនែដលមនេភទដចគន ...។ដចែដលគណៈកមម ធករ នង យនតករសទធមនស អនតរជតេផ ងេទៀត បនេ បញជ កេហើយថ ករចតទកជអេពើបទេលមើស ែបបេនះ រេ ភបពនេលើសទធឯកជន នង េសរភពេ យគម នករេរ ើសេអើងែដលរតវបនែចង េន កនងកតកសញញ ...។រដឋភគគរែតចតវធនករបនទ នេឆព ះេទរកករមនចតទកជបទេលមើស

ចេពះសកមមភពផលវេភទេ យមនកររពមេរព ងគន រ ងមនស េពញ វយែដលមនេភទដចគន េដើមបេរៀបចចបបរបសខលន ឲយរសបេទនង កតកសញញ េនះ ។64

ចេពះសហរដឋ េមរកជដបងគណៈកមម ធករបនសែមតងនវកងវលអព “កររេ ភបពនដខល ងកល េលើជវតឯកជន” េនកនងរដឋទងេនះែដល

មនេទសរពហមទណឌ ចេពះសកមមភពផលវេភទរ ងមនស េភទដចគន េ យមនកររពមេរព ងគន នងផលវបកៃនចបបែបបេនះ ចេពះ“ករ ទទលបនសទធមនស េផ ងេទៀត េ យគម នករេរ ើសេអើង។65 េរកយ មក េនេពលែដលត ករកពល ៃនសហរដឋ េមរកបនសេរមច

                                                                                                                                                                                          កថខណឌ ទ ៤៣-៤៤ សរមបរបេទសេគើជ ថ ន (A/54/38) រតងកថខណឌ ទ ១២៧ នង ១២៨ ។ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករទទលបនទកសទធកមរសរមប របេទសឈល (CRC/C/CHL/CO/3) រតងកថខណឌ ទ២៩ ។ 62េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសឈល (CCPR/”C/79/Add.104) រតងកថខណឌ ទ ២០ ។ 63េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសឈល (CCPR/”C/CHL/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ១៦ ។ 64 េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសកេមរន (CCPR/C/CMR/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ១២ ។ 65េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបសហរដឋ េមរក (A/50/40) រតងកថខណឌ ទ ២៨៧ ។

ករចតទកជបទេលមើសចេពះទនកទនងផលវេភទរ ងមនស មនេភទដចគន េ យមន

កររពមេរព ងគន របសនតជន រេ ភបពន នងកតពវកចចរបសរដឋ ដចមនែចងកនងចបប អនតរជតកនងេនះរមមនកតពវកចចកនងកចច

ករពរសទធឯកជន នងករធនមនឲយមនករេរ ើសេអើង ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 37 

ថចបបែបបេនះមនរតមរតវ មរដឋធមមនញញ េនកនងេរឿងកតរបស ឡរនស ទលជមយតច ស គណៈកមម -ធករបនទទល វ គមនករសេរមចេនះ។66 េនេពលែដលគណៈកមម ធករសេងកតេលើករណរបសធណន សទធឯកជននងសទធមនរតវ បនេរ ើស េអើងរបសបគគលរតវបនរេ ភបពនេទះបជចបបែដលរតវបន ពភក មនធល បរតវបនអនវតតកេ យ។ េនកនងេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសខលនសរមបរបេទសេអតយព គណៈកមម ធករបនែថលងថៈ “កងវលរបសគណៈកមម ធករ មនរតវបនជរមះបបត មរយៈពតមនែដល រតវបនផតលេ យរដឋភគ ែដលបទបបញញតត ែដលកពងពភក មនរតវបនអនវតតជកែសតងេឡើយ” ។67

េនកនងរបេទសខលះែដលមនបនចតទកជបទេលមើសចេពះទនកទនងផលវេភទេ យមនកររពម េរព ងគន របសនតជនេនែតមននតភពៃនកររមេភទខសៗគន ចេពះទនកទនងផលវេភទរ ងមនស េភទ ដចគន នង េភទផទយគន ។ យវជនែដលមនទនកទនងផលវេភទដចគន ចទទលរងនវេទសរពហមទណឌ ចែណកឯយវជនែដលមនទនកទនងផលវេភទផទយគន មនទទលរងនវេទសរពហមទណឌ េទ។ ដចែដល គណៈ កមមករសនធសញញ បនបងហ ញឲយេឃើញនតភពៃនកររមេភទខសៗគន គជករេរ ើសេអើងេ យឈរេលើមល ឋ ន ទេនរផលវេភទ ។68

                                                            66

CCPR/C/USA/CO/3 រតងកថខណឌ ទ ៩ ។ 67េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសេអតយព (CCPR/C/ETH/CO/1) រតងកថខណឌ ទ ១២ ។ 68កររពមេរព ងរបសមនស វយខសគន ៈ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករទទលបនទកសទធកមរសរមបរបេទសឈល (CRC/C/CHL/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ២៩ សរមបេកះែមន ចរកភពអងេគលស (CRC/C/15/Add.134) រតងកថខណឌ ទ ២២ សរមបរបេទស អរទស (CRC/C/79/Add.103) រតងកថខណឌ ទ ១៣ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 38 

អនក យករណពេសស នងរកមករងររបសរកមរបក សទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត ែដល រតវបនដងជទេទថជយនតករនតវធពេសសជញកញបបនសែមតងនវកងវលអពករចតទកជបទ េលមើសចេពះទនកទនងផលវេភទរ ងមនស មនេភទដចគន ។ យនតករនតវធពេសសទងេនះ បនសឲយ យកចតតទក កេលើរេបៀបែដល មរយៈេនះ ករចតទកជបទេលមើសចេពះ កររស ញមនស េភទដច គន េធវើឲយរតមរតវ មចបបនវបេរនចឆយ នង ជរញឲយមនស របឈមនង ឧរកដឋកមមេរ ើសេអើង កររេ ភ បពនរបសនគរបល ករេធវើទរណកមម នងអេពើហង កនងរគ រ។69 ឧទហរណៈ អនក យករណពេសស ទទលបនទកកររប រជវតេរករបពនធត ករេ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពន បនកតសគលថ “ករចតទកជអេពើឧរកដឋចេពះបញហ ៃនទេនរផលវេភទ” បនបេងកើនករេធវើឲយមន ល ក

                                                            69សមេមើលឧទហរណៈរបយករណរបសអនក យករណពេសសរបសេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតទទលបនទកអនកករពរសទធមនស (E/CN.4/2002/16/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ១៥៤។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត (E/CN.4/

1999/68) រតងកថខណឌ ទ ១៥។ សមេមើលផងែដរ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមមៈ C/CN.4/2002/76 នងA/56/156 រតងកថខណឌ ទ ១៨-២៥ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 39 

ន មទយសេនកនងសងគម នង េធវើឲយមនស “កនែតងយរងេរគះេ យ រអេពើហង នង កររេ ភ បពនសទធមនស កនងេនះរមមនករគ មកែហងដល យជវត នងកររេ ភបពនសទធរស នមនជវត ែដលជេរឿយៗ រតវបនរបរពតតេនកនងបរយកសនទទណឌ ភព” ។70

េនេពលែដលរបេទសបរនឌ កពងសថតេនកនងដេណើ រករពចរ រ អពេសចកតរពងចបបែដល ចតទក ជអេពើបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះ ទនកទនងផលវេភទរ ងមនស មនេភទដចគន អនកទទល ណតតៃនយនតករនតវធពេសសចននបនរបបនេផញើលខតរមមយែដលជរញឲយរពទធសភទទល គ លថ

េសចកតរពងចបប ែដលមនលកខណៈផទយេទនងចបប សទធមនស អនតរជត នង មនឥទធពលអវជជមនេលើកចចខតខរបងែរបងរបសជតកនងកររបយទធរបឆងនងេមេ គេអដស/ជងេអដស នង េធវើឲយអនកករពរ សទធមនស ែផនកមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទ ទងពរ នង មនស បតរ េភទ (LGBT) ធល កេទកនង ថ នភពងយរងេរគះជេគលេ ដមនសកត នពល ៃនករ យរប រនង អេពើបភតបភយេ យទង ជញ ធរ នង ធរណជន ។71

េនកនង ៥ របេទសកនងចេ មរបេទសចនន ៧៦ កដចជតបនខលះៃនរបេទសយងតចចននពរ (២)េផ ងេទៀត េទសរប រជវត ចរតវបនអនវតតចេពះបទេលមើសពកពនធនងកររស ញមនស េភទ ដចគន ។72 បែនថមេទេលើករពតែដលថករចតទកជអេពើបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះទនកទនងផលវេភទ េ យមនកររពមេរព ងគន របសមនស មនេភទដចគន រេ ភបពនេលើសទធឯកជន នង ករមនេរ ើសេអើង ករ កេទសរប រជវតប ត លឲយមនកររេ ភបពន ចេ យែឡក ដចមនែចងេនកនងមរ ៦ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ នង មរ ៣ ៃនេសចកតរបកសជសកល សតពសទធមនស ។ មរ ៦ែចងថេនកនងរបេទសែដលមនបនលបេចលេទសរប រជវត“ករផតនទ េទស រប រជវត ចរតវបន កែតេទេលើអេពើឧរកដឋធងនធងរបផតបេ ណ ះ”។ បទេលមើសផលវេភទ កនងេនះរមមន ទនកទនងផលវេភទរបសមនស មនេភទដចគន មនមនលកខណៈរគបរគនជ“អេពើឧរកដឋធងនធងរបផតេនះ េទ”។ េសចកតសេរមចជបនតបនទ បរបសអតតគណៈកមមករសទធមនស បនអពវនវឲយរដឋទង យ ធន

                                                            70របយករណរបសអនក យករណពេសសៃនគណៈកមម ធករសទធមនស ទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពន (A/57/138) រតងកថខណឌ ទ ៣៧ ។ 71របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអនកករពរសទធមនស (A/HRC/10/12/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ៣៥៣ ។ 72របេទសទងរប (៥) មនដចជ ធរណរដឋអ ល មេអៀរង របេទសមរ ន របេទស បប អឌត របេទសសដង នងរបេទសេយែមន ។ សមេមើល“ករសអបមនស រស ញេភទដចគន ែដលរតវបនគរទេ យរដឋៈ ករអេងកតករមតពភពេ កេលើចបបែដលចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌចេពះសកមមភពផលវេភទេ យមនស មនេភទដចគន រ ងមនស េពញវយែដលបនរពមេរព ងគន ”ែដលរតវបនេធវើេឡើងេ យសមគមអនតរជតបេរមើករងរែផនករសរស ញេភទដចគន របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ អនកបតរេភទ នងអនកមនេភទពរ (ILGA) េនរដឋធនរបយែសល ែខ ឧសភ ឆន ២០១១ រតងទពរទ ១០ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 40 

ថ “េទសរប រជវតមនរតវបន កេទេលើសកមមភពែដលមនែមនជអេពើហង ដចជ.......ទនកទនង ផលវេភទរ ងមនស េពញវយែដលមនកររពមេរព ងគន េនះេទ ។73

ករងររបសអងគករសនធសញញ នងយនតករនតវធពេសសបញជ កអពេគលករណេនះ។74 ពកពនធ នងរបេទសសដង គណៈកមម ធករបនែថលងថៈ

ករ កេទសរប រជវតេនកនងរដឋជភគេទេលើអេពើេលមើសែដលមន ចរតវបនកណតលកខណៈជបទេលមើសធងនធងរបផតកនងេនះរមមនករៃគបនលរបករបសមរនតអេពើបលនេ យមនេរបើហង នងករជញដរេរគ ងេញ នកដចជករអនវតតែដលមនគររតវបនចតទកជអេពើឧរកដឋដចជ សកមមភពផលវេភទដចគន របសមនស របេភទទបនងកររមេភទខសចបបមនលកខណៈមនរសប ជមយនងមរ ៦ ៃនកតកសញញ ។75

អនក យករណពេសសបនទញករយកចតតទក កអពករ កេទសរប រជវតែដលជករ រេ ភបពនេលើចបបសទធមនស អនតរជត។ េនកនងរបយករណឆន ២០០០របសខលន អនក យករណ ពេសសទទលបនទកកររប រជវតេ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពនបនពពណន អពបញហ ដចខងេរកមៈ

ជបពវេហតៃនកងវលដខល ងកល ែដលេនកនងរដឋខលះទនកទនងផលវេភទដចគន េនែតរតវបន ក េទសរហតដល ល ប។ រតវែតបនរឮកេឡើងវញថ ដចមនែចងកនងមរ ៦ ៃនកតកសញញអនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ ករផតនទ េទសរប រជវត ចរតវបន កែតេលើ អេពើឧរកដឋធងនធងរបផតបេ ណ ះ ជបញញតតែដលដកេចញយងចបសអពបញហ ទេនរផលវេភទ ។76

េ យផតលេយបលអពករអនវតតចបប សនមសលមេនកនងែផនកជេរចើនៃនរបេទសនេសរយ អនក យករណពសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពនបនែថលងថៈ “ទកទងេទនងកររមេភទ មទវ រ មក ករ កេទសរប រជវតេលើទនក

                                                            73េសចកតសេរមចរបសគណៈកមមករសទធមនស (សតពបញហ េទសរប រជវត)៖ E/CN.4/RES/2005/59 រតងកថខណឌ ទ ៥ E/CN.4/RES/2004/67

រតងកថខណឌ ទ ៤ E/CN.4/RES/2003/67 រតងកថខណឌ ទ ៤ E/CN.4/RES/2002/77 រតងកថខណឌ ទ ៤ ។ 74េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសសដង (CCPR/C/79/Add.85) រតងកថខណឌ ទ ៨ ។ របយករណរបស អនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពនៈ A/HRC/14/24/Add.1 រតង កថខណឌ ទ ៤៥០-៤៥១ E/CN.4/2006/53/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ២ E/CN.4/2006/53/Add.4 រតងកថខណឌ ទ ២៦ ៣៥ ៣៧ នង ១០៤ E/CN.

4/2002/74 រតងកថខណឌ ទ ៦៥ ។ 75េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសសដង (CCPR/C/SDN/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ១៩ ។ 76របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពនៈ (E/CN.4/2000/3) រតងកថខណឌ ទ ៥៧ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 41 

ទនងផលវេភទឯកជនមនលកខណៈមនរសបយងចបស សជមយនងកតពវកចចអនតរជតរបសរបេទស នេសរយ”។77 េនេពលែដលរបេទសនេសរយបនេឆលើយតបថ មនករផអ កជបេ ត ះ សនន មអងគ េហតចេពះកររប រជវតអនក យករណពេសសបនគសបញជ កថ“’មនែតលទធភពេទែដល ចរតវ បនេរបើរបសគ មកែហងដលជនជបេចទអសរយៈេពលជេរចើនឆន នង ជទរមងៃនរបរពតតកមមដេឃរ េឃអមនស ធម ឬ េថកទប ឬ ករ កទណឌ កមម។ ថ នភពរបស ែដលជចបបេធវើយតតកមមចេពះ ករេធវើទកខបកេមនញែដលបងកេឡើងេ យរកមអនកករពរ នង ប ត លឲយមនកររេ ភបពន” ។78

អនក យករណពេសសទទលបនទកសទធរបសមនស រគបរបកនងករទទលបនសខភពផលវកយ នង ផលវចតត មបទ ឋ នខពសបផត េនកនងរបយករណឆន ២០១០ របសគតែដលរតវបន កជនរកមរបក សទធមនស ែថលងថៈ

អនក យករណពេសសមនករេជឿជកថ ករ កេទសរប រជវតេលើទនកទនងផលវេភទេ យមនកររពមេរព ងគន របសមនស មនេភទដចគន មនរតមែតគម នមនសករបេ ណ ះេនះេទ បែនត ែថមទងជករដកហតសទធរស នមនជវតេ យបពនេទៀតផងែដលជកររេ ភបពនេលើ សទធរស នមនជវត ែដលរតវបនទទល គ លេនកនងមរ ៦ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធ ពលរដឋ នង សទធនេយបយ ។79

កងវលមយេទៀតែដលរតវបនសែមតងេចញេនកនងបរបទៃនករចតទកជអេពើបទេលមើសចេពះ ទនកទនងផលវេភទដចគន គករចបខលន នងករឃខលនេ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ។ ទងកតក សញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ នង េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស ធន ដលសទធរចផតពករចបខលន ឬ ករឃខលនេ យបពន។ រកមករងររបឆងនងករឃខលនេ យបពន បនអះ ងេ យឥតងកេរថ ករឃខលនបគគលេ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទរបសខលនរតវបន

មឃតេ យចបបអនតរជត ។

េនកនងឆន ២០១២ រកមករងរបនពចរ េលើេរឿងកតមយពកពនធនងបរស ៥៥នក ែដលរតវ បនចបខលនេនកែនលង េរច ងេនេលើទកេលើទេនលនល។ ជនជបឃរតវបនេចទរបកនព “កររបរពតតអេពើអនចរ” នង “ករែបកបកគន េនកនងសងគម”។ រកមករងរបនសនន ឋ នថករចបខលនេ យឈរេលើមល

                                                            77របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពនៈ (E/CN.4/2006/53/Add.4) រតងកថខណឌ ទ ៣៧ ។ 78របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពនៈ (A/HRC/8/3/Add.3) រតងកថខណឌ ទ ៧៦ ។ 79របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធរបសមនស លរបកនងករទទលបនសខភពផលវកយ នងផលវចតត មសតង ែដល ចសេរមចបនខពសបផត (A/HRC/14/20) រតងកថខណឌ ទ ២០ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 42 

ឋ នេនះ មនលកខណៈេរ ើសេអើងែដលជកររេ ភបពនេលើមរ ២ នង ២៦ ៃនកតកសញញ អនតរជត សតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ នងថេហតដេចនះករឃខលនមនលកខណៈបពន។80 េនកនងឆន ២០០៦ រកមករងរបនេចញេសចកតសេរមចពកពនធនងករចបខលនបរសចនន ១១នក េនកនងរបេទស កេមរន ដចមនែចងេនកនងមរ ៣៤៧ សទនៃនរកមរពហមទណឌ ែដលចតទកជអេពើបទេលមើសចេពះ ទនកទនងផលវេភទរ ងមនស មនេភទដចគន ។ ជនចចកល រកមករងរបនរកេឃើញថករឃខលនមន លកខណៈ បពន ែដលជកររេ ភបពនេលើចបបអនតរជត។ រកមករងរ បនែថលងថៈ

អតថភពៃនចបបែដលចតទកជបទេលមើសចេពះកររបរពតតផលវេភទដចគន រ ងមនស េពញវយ មនកររពមេរព ងគន ជលកខណៈឯកជន នង ករអនវតតេទសរពហមទណឌ ចេពះមនស ែដលរតវ បន េចទរបកនពបទរបរពតតែបបេនះ រេ ភបពនេលើសទធឯកជន នង េសរភពរចផតពករេរ ើស េអើង ដចមនែចងេនកនងកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ។ េហតដេចនះ េហើយ រកមករងរេនះពចរ ថ ...ករចតទកជបទេលមើសចេពះកររស ញមនស េភទ ដចគន េនកនងចបបរបសកេមរន មនលកខណៈមនរសបជមយនងមរ ១៧ នងមរ ២៦ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ េពលគជ លខតបករណ ែដល របេទសកេមរនបនផតលសចច បន ។81

រកមករងរបនេលើកេឡើងដែដលៗអពេសចកតសនន ឋ នទងេនះកនងករណែដលេទើបែតមនថមៗេនះ។82 ឧទហរណ ពកពនធនងករចបខលន នងករកតេទសបរសចននបននកពបទរបរពតតអេពើអនចរ េនកនងរសក គហ របេទសេអសប រកមករងរបនែថលងថៈ “ករបងខចេករ តេឈម ះ នងករេធវើទកខបកេមនញ េលើមនស េ យ រែត ទនកទនងផលវេភទរបសពកេគ ជកររេ ភបពនេលើេគលករណចបបសទធ មនស អនតរជត”។83 រសេដៀងគន េនះែដរ េនកនងករណរបស ធរណរដឋអ ល មអរង គណៈកមម ធករ សទធ មនស បនអពវនវដលរដឋជភគឲយ “ធនថ នរ មន កកេ យែដលរតវបនឃខលនេ យ រែត សកមមភពផលវេភទែដលមនកររពមេរព ងេ យេសរ នងេទវញេទមក ឬ ទេនរផលវេភទ គរែតរតវបន េ ះែលងជបនទ ន នងេ យឥតលកខខណឌ ។84

                                                            80េសចកតសេរមចេលខ ៧/២០០២ របសរកមករងររបឆងនងករឃឃងបពន សរមបរបេទសេអសប (E/CN.4/2003/8/Add.1) ។ 81េសចកតសេរមចេលខ ២២/២០០៦ របសរកមករងររបឆងនងករឃឃងបពន សរមបរបេទសកេមរន (A/HRC/4/40/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ១៩ ។ 82រកមករងររបឆងនងករឃឃងបពន បនេចញេសចកតសេរមចេលខ ៤២/២០០៨ សរមបរបេទសេអសប (A/HRC/13/30/Add.1) នងេលខ ២៥/២០០៩ សរមបរបេទសេអសប (A/HRC/16/47/Add.1)។ សមេមើលផងែដរនវរបយករណរបសរកមករងររបឆងនងករឃឃងបពន (A/HRC/16/47) រតងកថខណឌ ទ ៨ (ង) ៃនឧបសមពនធ (ករែបងែចករបេភទៃនករដកហតេសរភពជមល ឋ ន េ យមនមល ឋ នេនេលើករេរ ើស េ យ រែតទេនរផលវេភទ ែដលជកររេ ភបពនេលើចបបអនតរជត ជលកខណៈបពន) ។ 83កថខណឌ ទ ២៥ ៃនេសចកតសេរមចេលខ ៤២/២០០៨ របសរកមករងររបឆងនងករឃឃងបពន ។ 84េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមប ធរណរដឋេអៀរង (CCPR/C/IRN/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ១០ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 43 

េសចកតសនន ឋ ន

ករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះទនកទនងផលវេភទរ ងមនស េពញវយមនេភទដចគនេ យមនកររពមេរព ងគន ជកររេ ភបពនករធន មផលវចបបជលកខណៈអនតរជតនវសទធឯកជន នងករមនេរ ើសេអើង។ ករអនវតតេទសរប រជវតចេពះទនកទនងផលវេភទេ យមនកររពមេរព ងគន គ

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 44 

ជកររេ ភបពនេលើសទធរស នមនជវត។ ករចបខលន ឬករឃខលនបគគលទង យេ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ ឬ ទនកទនងផលវេភទដចគន រតវបន មឃតដចគន ែដរ មរយៈករធន មនឲយ

មនករឃខលនេ យបពន។ េទះបជមនធល បរតវបនអនវតតកេ យ ចបបរពហមទណឌ ែបបេនះ គជករ រេ ភបពននងកតពវកចចរបសរដឋ មចបបសទធមនស អនតរជត។ រដឋទង យគរែតលបេចលជបនទ ន នវចបបទងអសែដលចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះទនកទនងផលវេភទ ដចគន េ យមនកររពម េរព ង របសមនស េពញវយជលកខណៈឯកជន ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 45 

៤. មឃតករេរ ើសេអើង េ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណ េយនឌរ

មនស រគបរបមនសទធរចផតពករេរ ើសេអើងកនងេនះរមមនេ យ រទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ។ សទធេនះរតវបនករពរេ យមរ ២ ៃនេសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស កដចជបទបបញញតតែដលមនេរ ើសេអើងៃនសនធសញញ សទធមនស អនតរជតដសខន។ េលើសពេនះេទៀត មរ ២៦ ៃនេសចកតរបកសែចងថ មនស រគបរបមនភពេសមើគន ចេពះមខចបប នង មនសទធទទល បនកចចករពរេសមើភពគន ពចបបេ យគម នករេរ ើសេអើង ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 46 

េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស មរ ២៖ មនស មន កៗ ចេរបើរបសសទធ នងេសរភពទងអស ែដលបនរបកសកនងេសចកត របកសេនះ េ យគម ន ករែបងែចក មយ មនជ ទ ពជ សន ពណសមបរ េភទ ភ សន ទស នៈ នេយបយ ឬ ទស នៈេផ ង េទៀត េដើមកេណើ តជត ឬ សងគម រទពយសមបតត កេណើ ត ឬ ថ នភពេផ ងេទៀត ។ មរ ៧៖ មនស រគបរបមនេសមើភពគន ចេពះមខចបប នងមនសទធទទលបនករករពរ ពចបបេសមើៗ គន េ យគម នករ េរ ើសេអើង។ មនស រគបរបមនសទធទទលបនករករពរេសមើៗគន របឆងនងករេរ ើសេអើង ែដលជកររេ ភបពនេលើ េសចកតរបកសេនះ រពមទងរបឆងករញះញងឲយមនករេរ ើសេអើង។

កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ មរ ២(១)៖ រដឋភគៃនកតកសញញ េនះ សនយេគរព នងធនជនបគគលរគបរបែដលរសេនេលើទកដនងសថតេរកមែដន សមតថកចចរបសខលននវសទធែដលទទល គ លេ យកតកសញញ េនះេ យគម នករែបងែចក មយ មនជ ទ ពជ សន ពណសមបរ េភទ ភ សន ទស នៈនេយបយ ឬ ទស នៈេផ ងេទៀត េដើមកេណើ តជត ឬ សងគម រទពយសមបតត កេណើ ត ឬ ថ នភពេផ ងេទៀត។

មរ ២៦៖ ជនរគបរបមនសទធេសមើភពគន ចេពះមខចបប នង មនសទធទទលបនកចចករពរពចបបេសមើគន េ យគម នករ េរ ើសេអើង។ កនងរបករេនះចបបរតវ មករេរ ើសេអើង នង រតវធនឲយជនរគបរបនវករករពរេ យេសមើភពគន នង របកប េ យរបសទធភពរបឆងករេរ ើសេអើង ទង យមនជ ទ ពជ សន ពណសមបរ េភទ ភ សន ទស នៈ នេយ បយ ឬ ទស នៈ េផ ងេទៀត េដើមកេណើ តជត ឬ សងគម រទពយសមបតត កេណើ ត ឬ ថ នភពេផ ងេទៀត ។

កតកសញញ អនតរជតសតពសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម មរ ២៖ រដឋភគទង យៃនកតកសញញ បចចបបននេនះសនយធនថ សទធទង យែដលែចងកនងកតកសញញ េនះ នង រតវេរបើរបស េ យគម នករេរ ើសេអើង មយ ែផអកេលើពជ សន ពណសមបរ េភទ ភ សន ទស នៈនេយបយ ឬ ទស នៈេផ ងេទៀត េដើមកេណើ តជត ឬ សងគម រទពយសមបតត កេណើ ត ឬ ថ នភពេផ ងេទៀត។

អនសញញ សតពសទធកមរ

មរ ២៖ រដឋភគ រតវេគរព នងធន សទធដចែចងេនកនងអនសញញ េនះដលកមរមន កៗ ែដលសថតកនងែដនសមតថកចច របសខលន េ យគម នករេរ ើសេអើង មយ េ យឥតគតពពជ សន ពណ សមបរ េភទ ភ សន ទស នៈ នេយបយ ឬ ទស នៈេផ ងេទៀត េដើមកេណើ តជត ជតពនធ ឬ សងគម រទពយសមបតត ពករភព កេណើ ត ឬ ថ នភព េផ ងេទៀតរបសកមរ ឬ របសឳពកមត យ របសកមរ ឬ របស ពយបលរសបចបបរបសកមរ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 47 

េគលជហររបសយនតករសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត

បគគលែដលជមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដច មនស រស ញ េភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ធល បជបរបទះករេរ ើសេអើងកនងទដឋភពជេរចើនខសៗគន ៃនកររស េនរបចៃថង។ពកេគទទលរងទងករេរ ើសេអើងផលវករកនងទរមងជចបប នងេគលនេយបយរបសរដឋ ែដល ចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះកររមេភទដចគន ងពកេគពទរមងខលះៃនករងរ ឬ បដេសធពកេគ មនឲយទទលបនរបេយជននន នងកររេរ ើសេអើងមនផលវករកនងទរមងជ ល ក ន មទយសសងគម ករផត េចញ នងភពលេអៀង កនងេនះរមមនេនកែនលងេធវើករ េន មលេន ន េន ម េរៀន នងេន មរគះ ថ នែថទសខភព។ បែនត ចបបសទធមនស អនតរជត មឃតករេរ ើសេអើង េ យឈរេលើមល ឋ នទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេភទ។ ទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ ដចជ ជត សន

េភទ ពណសមបរ ឬ សន គជមល ឋ នមន ចអនញញ តសរមបករែបងែចកេធវើឲយខសគន ។

ចបបអនតរជត កណតនយមនយៃនពកយករេរ ើសេអើងជករែបងែចកេធវើឲយខសគន មយករ ផតេចញកររតតបត ឬ េសចកតចលចតត ឬ របរពតតកមមខសគន េផ ងេទៀត ែដលមនមល ឋ នផទ ល ឬ មន ផទ លេនេលើមលេហត ែដលរតវបន មឃតចេពះករេរ ើសេអើង នងែដលមនេគលបណង ឬ ឥទធពល ៃនករេធវើឲយេទជេមឃៈ ឬ ករេធវើឲយខចខតដលករទទល គ ល ករទទលបន ឬ ករេរបើរបស េ យ មនភពេសមើគន នវសទធែដលរតវបនធនេរកមចបបអនតរជត។85 ភពខសគន ៃនរបរពតតកមមេ យែផអកេលើ មលេហតែដលរតវបន មឃតរតវបនចតទកជករេរ ើសេអើងលះរ ែតរដឋ ចបងហ ញថ មនយតតកមម េលើភពខសគន ៃនរបរពតតកមម ែដលមនលកខណៈសមេហតផល នងមនលេអៀង ។

េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយ បយ នងកតកសញញ អនតរជតសតពសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ទងអសរមបញច លជបញជ មលេហតៃនករេរ ើសេអើងែដលរតវបន មឃត កនងករធនែដលមនមនករេរ ើសេអើងៃនេសចកតរបកស នង កតកសញញ ទងេនះ។ បញជ ទងេនះមនរមបញច ល “ទេនរផលវេភទ” ឬ “អតតសញញ ណេយនឌរ” ចបស

សេទ បែនតបញជ ទងអសេនះបនេរបើឃល ជរមថ “ ថ នភពេផ ងេទៀត”។ ករេរបើរបសឃល “ ថ នភព េផ ងេទៀត” បងហ ញថ បញជ ទងេនះរតវបនេរៀបចេឡើងកនងេគលបណងេ យមនលកខណៈេបើកចហ នង ពនយលៈ មយងេទៀត មល ឋ នៃនករេរ ើសេអើង មនបទេទ។ េយង មគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគម- កចច នង វបបធមៈ

                                                            85កថខណឌ ទ ៧ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ១៨ របសគណៈកមម ធករសទធមនស កថខណឌ ទ ៧ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២០ របសគណៈកមម - ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធម ។ សមេមើលមរ ១ ៃនអនសញញ អនតរជតសតពករលបបបតេចល លទរមងៃនករេរ ើសេអើងជត សន មរ ១ ៃនអនសញញ សតពករលបបបតេចល លទរមងៃនករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទ នងមរ ២ ៃនអនសញញ សតពសទធរបសជនពករ ។ 

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 48 

លកខណៈៃនករេរ ើសេអើងែរបរបលេទ មបរបទ នងវវតតជរបច។ ដចេនះ វធ រសតែដលមនលកខណៈបតែបនសរមបមលេហតៃន “ ថ នភពេផ ងេទៀត” គរតវករចបច េដើមបចបយកទរមង េផ ងេទៀតៃនរបរពតតកមមខសគន ែដលមន ចរតវបនេធវើយតតកមម េ យសមេហតផល នង េ យមន លេអៀង នងមនលកខណៈែដល ចេរប បេធៀបបនេទនងមលេហតែដលរតវបនទទល គ លយង ជក ក េនកនងកថខណឌ ទ ២ ៃនមរ ២។ មលេហតបែនថមទងេនះរតវបនទទល គ លជរម េនេពលែដល បងហ ញបទពេ ធនរបសរកមសងគមែដលងយរងេរគះ នងបនទទលរង នងបនត ទទលរងភពទនេខ យ ។86

េនកនងយតត រសត េសចកតពនយលទេទ នង េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសខលន អងគករសនធសញញ ៃនអងគករសហរបជជត បនអះ ងេ យឥតងកេរថ ទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ េណេយនឌរ ជមល េហតៃនករេរ ើសេអើងែដលរតវបន មឃតដចមនែចងេនកនងចបបអនតរជត។ េលើសពេនះេទៀតយនតករ នតវធពេសសៃនរកមរបក សទធមនស បនទទល គ លជយរមកេហើយចេពះករេរ ើសេអើង ទងេលើ ទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ។

េនកនងេរឿងកតរបសធណន គណៈកមម ធករសទធមនស បនែថលងថ “េសចកតេយងចេពះ‘េភទ’ េនកនងកថខណឌ ទ ១ មរ ២ នងមរ ទ ២៦ រតវបនេធវើេឡើងរមបញច លទងទេនរផលវេភទ” ។87

េនកនងេរឿងកតរបសយងទលនងរបេទសអរ ត ល ែដលរតវបនសេរមចេនកនងឆន ២០០៣ នង េរឿងកតរបសអក ទលនងរបេទសរបេទសកឡប ែដលរតវបនសេរមចេនកនងឆន ២០០៧ គណៈកមម ធករ បនសនន ឋ នថ ភពខសគន ៃនរបរពតតកមមេនកនងករផតលរបេយជនេ ធននវតតន ដលៃដគែដលមនេភទដចគន ជកររេ ភបពនេលើសទធរចផតពករេរ ើសេអើង“េ យឈរេលើមល ឋ នៃនេភទ ឬ ទេនរផលវេភទ” ។88

ចប ងពេពលមនកតររបសធណនមក េនកនងេសចកតសេងកតសនន ឋ នជេរចើន គណៈកមម ធករ សទធមនស បនជរញរដឋជភគទង យឲយ “ធនឲយមនសទធេសមើគន ចេពះមនស ទងអស ដចែដលរតវ បនកណតេនកនងកតកសញញ េ យមនគតអពទេនរផលវេភទ”។89រដឋទង យមន“កតពវកចច មផលវ                                                             86កថខណឌ ទ ២៧ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២០ របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ។ 87

CCPR/C/50/d/499/1992 រតងកថខណឌ ទ៨.៧ ។ 88េនកនងេរឿងកតរបសយងទលជមយអរ ត ល កថខណឌ ទ ១០.៤ ៃនេសចកតសេរមចេលខ ៩៤១/២០០០ (CCPR/C/78/D/941/2000) របសគណៈកមម ធករសទធមនស េនកនងេរឿងកតរបសអក ទលជមយកឡប កថខណឌ ទ ៩ ៃន េសចកតសេរមចេលខ ១៣៦១/២០០៥ (CCPR/C/89/D/1361/

2005) របសគណៈកមម ធករសទធមនស ។ 89ធនឲយមនសទធេសមើគន ចេពះមនស ទងអស េ យមនគតអពទេនរផលវេភទ៖ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសឈល (CCPR/C/CHL/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ១៦ ។ សមេមើលផងែដរនវេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមប

នមរណ (CCPR/C/SMR/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ៧ នងសរមបរបេទសអរទស (CCPR/C/AUT/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ៨ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 49 

ទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ ដចជ

ជត សន េភទ ពណសមបរ ឬ សន គជមល ឋ នមន

ចអនញញ តសរមប ករែបងែចក ។

ចបប...េដើមបធនចេពះមនស លរបនវសទធែដលរតវបនទទល គ លេនកនងកតកសញញ ...េ យគម ន ករេរ ើសេអើង េ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ”។90 ជញកញបគណៈកមម ធករបនទទល វ គមន ចេពះករអនមតចបបែដលមនែចងរមទងពទេនរផលវេភទកនងចេ មមលេហតៃនករេរ ើសេអើងែដលរតវ បន មឃត។91 គណៈកមម ធករកបនសែមតងនវកងវលេនេពលែដលរដឋទង យមនទទល គ លករ ផល សបតរេភទេ យេចេញនវឯក រអតតសញញ ណថមនងបនកតសគលេលើចបបអនមតែដលផតលករទទល គ ល មផលវចបបចេពះករផល សបតរអតតសញញ ណេយនឌរ ។92

គណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម បនអះ ងថ ករធនែដល មនមនករ េរ ើសេអើងៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម រមបញច លទងទេនរផលវេភទ។ គណៈកមម ធករេនះបនបងហ ញបញហ េនះ ម រយៈេសចកតសេងកតទេទពកពនធនងសទធេធវើករងរសទធទទលបនទក េរបើរបសសទធ ទទលបនសនតសខសងគម សទធមនសខភព មសតង រ ែដល ចសេរមចបន ខពសបផតកដចជពកពនធនងអតថនយទេទៃនករធនែដល មនមនករេរ ើសេអើង។93 េនកនងឆន ២០០៩ គណៈកមម ធករបនពនយលថ ករធនែដលមនមនករេរ ើស

េអើង រមបញច លទងអតតសញញ ណេយនឌរេ យែថលងថ “អនកបតរេភទ អនកបតរេភទ បនទ បពវះកត ឬ មនសេភទពរជេរឿយៗ របឈមមខនងកររេ ភបពនសទធមនស ដធងនធងរ ដចជ ករយយរខន េន ម

េរៀន ឬ េន មកែនលងេធវើករ”។94

េនកនងេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសខលនគណៈកមម ធករបនសែមតងេចញនវកងវលអពករេរ ើស េអើងចេពះបគគលែដលជមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស-

                                                            90

CCPR/C/USA/CO/3 រតងកថខណឌ ទ ២៥ ។ 91ករទទល វ គមនចបបែដលមនមនករេរ ើសេអើង៖ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសរកច (CCPR/

CO/83/GRC) រតងកថខណឌ ទ ៥ សរមបរបេទស វ ងឡង (CCPR/CO/82/FIN) រតងកថខណឌ ទ ៣ សរមបរបេទសសល គ (CCPR/CO/78/SVK) រតងកថខណឌ ទ ៤ សរមបរបេទសសយែអត (CCPR/C/SWE/CO/6) រតងកថខណឌ ទ ៣ សរមបរបេទស ណមក (CCPR/C/DNK/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ៤ សរមបរបេទសប ង (CCPR/C/FRA/CO/4) ។េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទសរមបរបេទសមងេតេណេរ គ (CEDAW/C/MNE/CO/1) រតងកថខណឌ ទ ៤(ខ) ។ 92េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសេអៀរឡង (CCPR/C/IRL/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ៨ សរមបចរកភពអងេគលស នងរបេទសេអៀរឡងខងេជើង (CCPR/C/GBR/CO/6) រតងកថខណឌ ទ ៥ ។ 93ទេនរផលវេភទ៖ េសចកតសេងកតទេទេលខ ២០ (ករមនេរ ើសេអើងចេពះសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម) រតងកថខណឌ ទ ៣២ េលខ ១៩ (សទធែផនកសនតសខសងគម) រតងកថខណឌ ទ ២៩ េលខ ១៨ (សទធេធវើករងរ) រតងកថខណឌ ទ ១២(ខ) េលខ ១៥ (សទធទទលបនទកេរបើរបសរគបរគន) រតងកថខណឌ ទ ១៣ េលខ ១៤ (សទធមនសខភព មសតង រែដល ចសេរមចបនខពសបផត) រតងកថខណឌ ទ ១៨ របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ។ 94អតតសញញ ណេយនឌរ៖ កថខណឌ ទ ៣២ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២០ (ករមនេរ ើសេអើងចេពះសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម) របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 50 

ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ កនងករទទលបនសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម នងបន ជរញឲយមនករអនមតចបបេដើមបករពរពកេគពករេរ ើសេអើង។95 រសេដៀងគន េនះែដរគណៈកមម ធករបន សរេសើររដឋទង យ ែដលបនអនមតចបបេនះ។96

ដចគន ែដរ គណៈកមម ធករទទលបនទកសទធកមរ បករ យអពសទធទទលបនភពមនេរ ើសេអើង េនកនងមរ ២ ៃនអនសញញ សតពសទធកមរេដើមប កបញច លទេនរផលវេភទ97 នងអតតសញញ ណេយនឌរ។98 េនកនងេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសខលន គណៈកមម ធករេនះបនេលើកេឡើងនវកងវលអពចបបែដលមនករ ពរបគគលពករេរ ើសេអើងេ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ នង អពករខតខ របងែរបងមនបនេពញេលញកនងកររបយទធរបឆងនងករេរ ើសេអើងែបបេនះ។99 ឧទហរណ ចេពះចរក- ភពអងេគលស គណៈកមម ធករេនះបនសែមតងេចញនវកងវលថ “ជកែសតងរកមកមរខលះ ដចជ ...កមរ ែដលជមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)...បនតជបរបទះនងករេរ ើសេអើង នង ល ក ន មទយសេនកនងសងគម” ។100 គណៈកមម ធករេនះបនផតលជអន សនថ រដឋគរែតពរងងករេលើកកមពសករយលដង នង វធនករ បងក រេផ ងេទៀតចេពះករេរ ើសេអើង នង របសនេបើចបចចតវធនករេដើមបជរបេយជនដល រកមកមរេនះ ។

អនសញញ របឆងនងករេធវើទរណកមម មនរមបញច លបញជ មល ឋ នៃនករេរ ើសេអើងេទ។ ជនសមក វញមរ ១ ែចងថ ករបងកករឈចប ឬ កររងទកខដធងនធងរេ យេចតនេដើមបេគលបណងមយចនន កនងេនះរមមនមលេហត “េ យែផអកេលើករេរ ើសេអើង មយកេ យ” ជអេពើេធវើទរណកមម។ េនកនង េសចកតសេងកតទេទេលខ ២ របសខលន គណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម បនពនយលថ

                                                            95េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម សរមបរបេទសបឡញ (E/C.12/POL/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ១២ សរមបរបេទសចន (E/C.12/1/Add.107) រតងកថខណឌ ទ ៧៨ សរមបរទន ដ នងតបេ គ (E/C.12/1/Add.80) រតងកថខណឌ ទ ១៤ ។ 96េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម សរមបរបេទសេអៀរឡង (E/C.12/1/Add.35) រតងកថខណឌ ទ ៥ សរមបរបេទសសយែអត (E/C.12/1/Add.70) រតងកថខណឌ ទ ៨ សរមបលកធនេសតន (E/C.12/LIE/CO/1)រតងកថខណឌ ទ ៦ សរមបម ក (E/C.12/MCO/CO/1) រតងកថខណឌ ទ ៣ សរមបរបេទសេរបសល (E/C.12/CO/BRA/2) រតងកថខណឌ ទ ៣ ។ 97េសចកតពនយលទេទេលខ ៤ (សខភព នងករវវតតរបសមនស េពញវយេនកនងបរបទៃនអនសញញ សតពសទធកមរ) រតងកថខណឌ ទ ៦ នងេលខ ៣ (េមេ គេអដស/ជងេអដស នងសទធកមរ) រតងកថខណឌ ទ ៨ របសគណៈកមម ធករទទលបនទកសទធកមរ ។ 98កថខណឌ ទ ៦០ នងទ ៧២(ឆ) (េ យសងកតធងនថ រដឋភគទង យរតវែតេ ះរ យបញហ ៃនករេរ ើសេអើងចេពះរកមកមរែដលងយរងេរគះ នងទនេខ យខវះឥទធពល កនងេនះរមមនកមរែដលជកមររស ញេភទដចគន កម រស ញេភទដចគន កមរបតរេភទ ឬ កមរបតរេភទបនទ បពវះកត) ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ១៣ (សទធ េសរភពរបសកមររចផតព លទរមងៃនអេពើហង ) របសគណៈកមម ធករសទធកមរ ។ 99េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករទទលបនទកសទធកមរសរមបរបេទសនែវលេសឡង (CRC/C/NZL/CO/3-4) រតងកថខណឌ ទ ២៥ សរមបរបទសសល គ (CRC/C/SVK/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ២៧ សរមបរបេទសមេឡស (CRC/C/MYS/CO/1) រតងកថខណឌ ទ ៣១ សរមបរបេទសចន (CRC/C/CHN/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ៣១សរមបេកះែមន ចរកភពអងេគលស (CRC/C/15/Add.134) រតងកថខណឌ ទ ២២ ។ 100េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករទទលបនទកសទធកមរសរមបចរកភពអងេគលស នងរបេទសេអៀរឡងខងេជើង (CRC/C/GBR/CP/4) រតងកថខណឌ ទ ២៤-២៥ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 51 

កតពវ កចចរបសរដឋភគទង យកនងករបងក រករេធវើទរណកមម រមបញច លទងកតពវកចចកនងករធនថ “ចបប របសខលនរតវបនអនវតតជកែសតងេទេលើរគបបគគលទងអសេ យមនគតអព ” ចរតលកខណៈផទ ល ខលនមយ ចននកនងេនះរមមន “ទេនរផលវេភទ” នង “អតតសញញ ណេភទ” ផងែដរ។101 េនកនងេសចកតសេងកត សនន ឋ ន របសខលន គណៈកមម ធករេនះបនសែមតងេចញនវកងវលអពកររេ ភបពនែផនកផលវេភទ នង រប ងកយ េ យមរនតនគរបល នងមរនតពនធនគរចេពះបគគល “េ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នង/ឬ អតត-សញញ ណបតរេភទរបសពកគ”។102 គណៈកមម ធករេនះែថលងថៈ

គណៈកមម ធករពចរ ថ ជពេសសវធនសតពសលធម ធរណៈ ចផតលដលនគរបល នង េចរកមនវអ ចេធវើករសេរមចែដល េនេពលគបផ ជមយនងបេរនចឆយ នង  ឥរយបថ ែដលមន លកខណៈេរ ើសេអើង ចនេទដលកររេ ភបពនចេពះរកមេនះ ។103

                                                            101កថខណឌ ទ ២១ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២ (អនវតតមរ ២ របសភគរដឋទង យ) របសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមម ។ 102េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធកររបឆងនងករេធវើទរណកមមសរមបរបេទសក ត រក (CAT/C/CRI/CO/2)រតងកថខណឌ ទ ១១ នង ១៨ សមេមើលផងែដរ សរមបរបេទស តវ (CAT/C/LVA/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ១៩ (ករេលើកេឡើងនវកងវលអពអេពើហង នងករេរ ើសេអើង ែដលមនចេពះសហគមនរសរស ញេភទដចគន របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងអនកបតរេភទ (LGBT)សរមបរបេទសបឡញ (CAT/C/POL/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ២០ (ករនយយ យរប រ នងភពមនេចះអតឱនចេពះរបសរស ញេភទដចគន នងរសរស ញេភទដចគន ) សរមបសហរដឋ េមរក (CAT/C/USA/CO/2)សរមបរបេទសេអកវ ឌរ (CAT/C/ECU/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ១៧។ 103

CAT/C/CRI/CO/2 រតងកថខណឌ ទ ១១ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 52 

មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)ជបរបទះ ករេរ ើសេអើងេលើទដឋភពជេរចើន ខសៗគន ៃនកររសេនរបចៃថង ។

អនសញញ សតពករលបបបតេចល លទរមងៃនករេរ ើសេអើងរបឆងនងរសតេភទ មនរមបញច លបញជ មល ឋ នៃនករេរ ើសេអើងេទ។េទះជដេចនះកតគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងរបឆងនងរសតេភទបន បញជ កអពភពទកទងេទវញេទមកៃនរគបទរមងទងអសៃនករេរ ើសេអើងជគនលះសខនសរមបករយល

ដងអព វ លភពៃនកតពវកចចរបសរដឋ ដចមនែចងេន កនងអនសញញ ។ “ករេរ ើសេអើងរបឆងនងរសត េភទ េ យមនមល ឋ នេនេលើេភទ នង េយនឌរ

រតវបនផ រភជ បទនកទនងេ យមន ចបែបកបនជមយនងក ត េផ ង េទៀតែដលបះពលដលរសតេភទ ដចជជត សន ជតពនធ សន ឬ ជេនឿ សខភព នៈ វយ វណណ ៈ នៈកនងសងគម នងទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណ េយនឌរ...។ រដឋភគទង យរតវែតទទល គ ល មផលវចបប នវទរមងែដលទកទងេទវញេទមកែបបេនះៃនករេរ ើសេអើង នង ឥទធពលអវជជមន ែដលរតវ

បនេធវើឲយកនែតធងនធងរេឡើងៃនទរមងទងេនះេទេលើរសតពកពនធនង មឃតចេពះទរមងទងេនះ។104 េនកនងអន សនទេទេលខ២៧ គណៈកមម ធករេនះបនពពណនអពករេរ ើសេអើងែដលរសតវយច ស របឈមមខថ“ជេរឿយៗ មនទដឋភពជេរចើន េ យមនក ត វយែដលេធវើឲយកនែតធងនធងរេឡើងនវទរមង េផ ងេទៀតៃនករេរ ើសេអើង េ យមនមល ឋ នេនេលើេយនឌរ របភពេដើម ជតពនទ ពករភព ករមតៃន ភពរករក ទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរ នៈៃនពលករេទសនត របេវសន ថ នភព ពហពពហ នងរគ រ អកខរកមម នងមល ឋ នេផ ងេទៀត” ។105

គណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងរបឆងនងរសតេភទ បនសឲយមនករយកចតតទក កេលើ ករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទ េ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរ។106 េនកនង េសចកតសេងកតសនន ឋ នឆន ២០១០ របសខលនសរមបរបេទសអ គ ន គណៈកមម ធករេនះបនបងហ ញព “កងវលដខល ងកល អពករយយរខន អេពើហង ឧរកដឋកមមេរ ើសេអើង នង ករញះញងឲយមនករសអបរសតេភទ ែដលរតវបន យករណ េ យ រែតទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌររបសពកេគ។ គណៈកមម - ធករេនះខវលខវ យផងែដរថ ពកេគរបឈមមខនងករេរ ើសេអើងកនងករងរ ករែថទសខភព ករអបរ នង វសយេផ ងេទៀត”។ គណៈកមម ធករេនះបនអពវនវដលរបេទសអ គ ន ឲយ “ផតលកចចករពររបកប

                                                            104កថខណឌ ទ ១៨ ៃនអន សនទេទេលខ ២៨ (សតពកតពវកចចសខនៃនភគរដឋទង យ ដចមនែចងេនកនងមរ ២) របសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទ ។ 105កថខណឌ ទ ១៣ ៃនអន សនទេទេលខ ២៧ (សតពរសតវយច ស នងកចចករពរសទធរបសពកេគ) របសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទ ។ 106េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទសរមបរបេទសប ម (CEDAW/C/PAN/CO/7)រតងកថខណឌ ទ ២២ សមេមើលផងែដរ សរមបរបេទស លលមង (CEDAW/C/DEU/CO/6)រតងកថខណឌ ទ ៦១-៦២សរមបរបេទស សងទន (CEDAW/C/ARG/CO/6)រតងកថខណឌ ទ ៤៣-៤៤ សរមបរបេទស រហវកខងតបង (CEDAW/C/ZAF/CO/4)រតងកថខណឌ ទ ៣៩-៤០សរមបរបេទសេគើជ ថ ន (A/54/38, 20)រតងកថខណឌ ទ ១២៨ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 53 

េ យរបសទធភពពអេពើហង នង ករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទេ យមនមល ឋ នេនេលើទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌររបសពកេគ ជពេសស មរយៈករអនមតចបបរបឆងនងករេរ ើសេអើងរគបរជង េរជយ េ យមនវ លភពកនងចេ មក ត េផ ងេទៀតេលើករ មឃតទរមងជេរចើនៃនករេរ ើសេអើងចេពះរសត េ យឈរេលើរគបមល ឋ នរគះទងអស កនងេនះរមមនេ យឈរេលើមល ឋ នទេនរ ផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរផងែដរ” ។107

អងគករសនធសញញ សទធមនស មយចននកតសគលជពេសសេលើចបបែដលេរ ើសេអើងេ យឈរ េលើមល ឋ នៃនអតតសញញ ណេយនឌរ។កនងករណរបសរបេទសគែវតគណៈកមម ធករសទធមនស បនសែមតង េចញនវកងវលអព “បទឧរកដឋថមៃន ‘ករេធវើរ ប មសមជកែដលមនេភទផទយគន ’ នងបនអពវនវដលរដឋភគឲយលបេចលចបបេនះ”េដើមបេធវើឲយចបបរបសខលនរសបេទនងកតកសញញ េនះ”។108គណៈកមម - ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម បនសេងកតេ យេសចកតរសងកចតតថ អនកបតរេភទ នង មនស

                                                            107េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទសរមបរបេទសអ គ ន (CEDAW/C/UGA/CO/7)រតងកថខណឌ ទ ៤៣-៤៤ ។ 108េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសគែវត (CCPR/C/KWT/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ៣០ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 54 

ចេពះរបេយជនករងរ រដឋមន ចែបងែចកពភពខសគន រ ងគ វ មែដលរស ញេភទ ផទយគន នងរស ញេភទដចគន េ យមនទនបនេរៀបករេទ ។

 

េភទពររតវបនកណតចរតលកខណៈថមន ជងផលវចតត នង បនសែមតងេចញផងែដរនវកងវលចេពះករ រេ ភបពនេលើសទធទនកទនងផលវេភទ នងសទធបនតពជរបសពកេគែដលជកររេ ភបពនេលើ មរ ១២ៃនកតកសញញ េនះ។ គណៈកមម ធករេនះបនអពវនវដលរបេទស លលមងឲយអនមតេលើវធនករ ករពរ “បរណភពបគគល នង សទធទនកទនងផលវេភទ នង សទធបនតពជ” របសអនកបតរេភទនងមនស េភទ ពរ។109 កនងករណរបសរបេទសក ត រក គណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទបនទទលវ គមនបទ ឋ នគតយតតអតតសញញ ណបណណ ថមែដលបនេគរពអតតសញញ ណេយនឌររបសបគគល ។110

វសយពេសសែដលគរឲយបរមម

សទធទទលបនករពរពករេរ ើសេអើងេ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណ េយនឌរ អនវតតចេពះករទទលបនសទធពលរដឋ សទធនេយបយ សទធេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធមទងអស។ វសយពេសសៃនករងរ សខភព នងករអបរ រតវបនពភក េនរតងចណចេនះ បែនតអងគករសនធសញញ នង យនតករនតវធពេសស កបនកតសគលអពករេរ ើសេអើងេនកនងវសយៃនលទធភពទទលបនេស ជមល ឋ នេផ ងេទៀត ដចជ ករផតលជរមក ន កេន នងរបេយជនែផនកសងគមកចច ។111

ករងរ

មរ ៦ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ែចងថៈ “រដឋភគៃនកតកសញញ េនះ ទទល គ លសទធេធវើករងររមមនសទធរបសមនស លរប មនលទធភពចញច មជវតេ យករងរែដលេរជើសេរ ើស ឬ រពមទទលយកេ យេសរ នង ចតវធនករសមរសបេដើមបករពរសទធេនះ”។ គណៈកមម ធករសទធ េសដឋកចច

                                                            109េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធមសរមបរបេទស លលមង (E/C.12/DEU/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ២៦ ។  110េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទសរមបរបេទសក ត រក (E) 111ករេរ ើសេអើងេលើលទធភពទទលបនេស ជមល ឋ ន៖ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបសហពនធសរស (CCPR

/C/RUS/CO/6) រតងកថខណឌ ទ ២៧ សរមបរបេទសជបន (CCPR/C/JPN/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ២៩។ កថខណឌ ទ ៣២ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២០ របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករផតលជរមក ន កេនរគបរគនជែផនកមយៃនសទធមនករមតជវភពរសេនរគបរគន A/HRC/10/7Add.3 រតងកថខណឌ ទ ៥០ A/HRC/4/18/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ១២៥ E/CN.4/2006/118 រតងកថខណឌ ទ ៣០ E/CN.4/2005/43 រតងកថខណឌ ទ ៦៣ ។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធរបសមនស លរបកនងករទទលបនសខភពផលវកយ នងផលវចតត មសតង ែដល ចសេរមចបនខពសបផតE/CN.4/2004

/49 រតងកថខណឌ ទ ៣៨ E/CN.4/2003/58 រតងកថខណឌ ទ ៦៨។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធទទលបនករអបរ E/CN.4/2006/45 រតងកថខណឌ ទ ១១៣ E/CN.4/2001/52រតងកថខណឌ ទ ៧៥។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកជរមកន កេនរគបរគន A/HRC/10/7/Add.3 រតងកថខណឌ ទ ៥០ A/HRC/7/16 នង A/HRC/4/18/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ១២៥ E/CN.4/2006/118

រតងកថខណឌ ទ ៣០ E/CN.4/2005/43រតងកថខណឌ ទ ៦៣។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអេពើហង ចេពះរសត E/CN.4/

2005/72/Add. 1 រតងកថខណឌ ទ ២៣២-២៣៤ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 55 

សងគមកចច នង វបបធម បនែថលងថកតកសញញ “ មឃតករេរ ើសេអើងេលើលទធភពទទលបន នង រក បនករងរេ យឈរ េលើមល ឋ ន...ទេនរផលវេភទ”។112 េគលករណមនេរ ើសេអើង េនះអនវតតចេពះ រគបទដឋភពទងអសៃនសទធេធវើករងរ។ ដេចនះរដឋទង យមនកតពវកចចបនទ នកនងករធនថសទធេធវើករងរ នងរតវបនេរបើរបសេ យគម នករេរ ើសេអើងេទះជរបេភទ

មយកេ យ។ រដឋទង យរតវែតេគរព ចេពះសទធេធវើ ករងរ េ យបញឈបករបដេសធ ឬ ករករមតេលើលទធភពទទល បនករងរសមរមយចេពះមនស រគប រប នង ជពេសសចេពះ“រកម នង បគគលបតបងឱកសរទរទង កររសេនសមរមយ នង ទនេខ យខវះ ឥទធពល”។113 ករេរ ើសេអើង មយេលើលទធភព េរបើរបសទផ រ កមល ងពលកមម ឬ ទទលបនមេធយបយ នង សទធមន ករងរេធវើ “គជកររេ ភបពនេលើកតកសញញ េនះ” ។114

ចេពះរបេយជនករងរ រដឋមន ចែបងែចកពភពខសគន រ ងគ វ មែដលរស ញេភទផទយគននង រស ញេភទដចគន េ យមនទនបនេរៀបករេទ។ កនងករណៃនេរឿងកតរបសអក ជមយរបេទសកឡប គណៈកមម ធករសទធមនស បនរកេឃើញថ ករខកខនរបសរដឋកនងករពរងករបេយជនេ ធននវតតឲយ ដល ៃដគរស ញេភទដចគន ែដលមនទនបនេរៀបករ េនេពលែដលរបេយជនែបបេនះរតវបនផតលេទ គ វ មរស ញេភទផទយគន ែដលមនទនបនេរៀបករ គ ជកររេ ភបពនេលើសទធែដលរតវបនករពរ េ យកតកសញញ េនះ។115 កនងករណៃនេរឿងកតរបសយងជមយអរ ត ល ែដលបនពកពនធនងអងគេហត រសេដៀងគន យងខល ងេនះ គណៈកមម ធករេនះបនែថលងថៈ

រដឋភគមនផតលករអះ ង មយអពករែបងែចករ ងៃដគរស ញេភទដចគន ែដលរតវបនបដ- េសធនមនឲយទទលបនរបេយជនេ ធននវតតដចមនែចងេនកនងចបប នងៃដគរស ញេភទផទយគន េ យមនបនេរៀបករ ែដលរតវបនផតលរបេយជនេនះ មនលកខណៈសមេហតផល នង មនលេអៀង េហើយគម នភសត ង មយែដលេធវើឲយេឃើញនវអតថភពៃនក ត ែដលេធវើយតតកមមេលើករ ែបងែចកេនះ រតវបនរបមលមកបងហ ញេឡើយ។ 

កនងបរបទេនះ គណៈកមម ធករេនះរកេឃើញថ រដឋភគបនរេ ភបពនេលើមរ ២៦ ៃនកតក សញញ េនះេ យបដេសធមនផតលេ ធននវតតឲយេទ មខលន េ យឈរេលើមល ឋ នៃនេភទ ឬ ទេនរផលវ េភទរបសគត។116

                                                            112កថខណឌ ទ ១២ (ខ)(១) ៃនេសចកតសេងកតេទេលខ ១៨ (សទធេធវើករងរ) របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ។  113ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ២៣ ។ 114ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ៣៣ ។ 115

CCPR/C/89/D/1361/2005 រតងកថខណឌ ទ ៧.២ ។ 116

CCPR/C/78/D/941/2000 រតងកថខណឌ ទ ១០.៤ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 56 

េនកនងរបេទសជេរចើន អនកបតរេភទ របឈមមខនង ករលបកពេសសកនង ទទលបនករែថទសខភព ។ 

សខភព

មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) នងមនស េភទពរករបឈមមខផងែដរចេពះឧបសគគមយចននកនងករេរបើ របសសទធែផនកសខភព។ មរ ១២(១)ៃនកតសញញ អនតរជតសតពសទធេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធម ែចងថៈ“រដឋភគៃនកតកសញញ េនះទទល គ លសទធរបសបគគលរគបរបមនករមតសខភពទងខង ង កយ នង ខងផលវ ម រតខពសបផតែដល ចេធវើេទបន”។ េនកនងេសចកតសេងកត ទេទរបសខលនេលើមរ ១២ គណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម បនែថលងថៈ

សទធែផនកសខភព គ មនរតវយលថជសទធមនសខភពលអបេ ណ ះេទ។ សទធែផនកសខភពមនទងេសរភព នង សទធទទលបន។ េសរភពរម បញច លសទធរគបរគងេលើសខភព នង ងកយរបសខលន កនងេនះរមមន េសរភពែផនកទនកទនងផលវេភទ នង សខភពបនតពជ នង សទធរចចកផតពករេរជ តែរជក ដចជ សទធរចចកផតពករេធវើទរណកមម ករពយបលសខភព នង ករពេ ធន េ យគម នករយល រពម។ ផទយមកវញសទធទទលបនរមបញច លសទធេរបើរបសរបពនធគពរសខភពែដលផតលឱកស េសមើគន ដលមនស កនងករទទលបនសខភព មករមតខពសបផត ែដលសេរមចបន។117

េនកនងេសចកតពនយលទេទេលខ ១៤ គណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នងវបបធម បន ែថលងថកតកសញញ េនះ “ មឃតករេរ ើសេអើងេលើលទធភពទទលបនករែថទសខភព នង ក ត កណត ជមល ឋ នៃនសខភព កដចជទទលបនមេធយបយ នង សទធទទលបនករងររបសេគេ យឈរេលើមល ឋ ន ... ទេនរផលវេភទ” ។118 េនកនងេសចកតពនយលទេទេលខ ២០ គណៈកមម ធករេនះ បនពនយលថ មល ឋ នៃន “ ថ នភពេផ ងេទៀត” េនកនងមរ ២ ៃនកតកសញញ េនះ រមបញច លទងទេនរផលវេភទ នង អតតសញញ ណេយនឌរ។119 ករធនឲយមន“សទធមនលទធភពេរបើរបសសមភ រៈសខភបល នង ទទល បនទនញ នង េស េ យឈរេលើមល ឋ នមនេរ ើសេអើងជពេសស សរមបរកមងយរងេរគះ ឬ ទន េខ យ ” គជកតពវកចចបនទ នរបសរដឋ។120

                                                            117កថខណឌ ទ ៨ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ១៤ របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ។ 118ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ១៨ ។ 119កថខណឌ ទ ៣២ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ២០ របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ។ 120កថខណឌ ទ ៤៣ (ក) ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ១៤ របសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 57 

េទះបជ អងគករសខភពពភពេ កបនដកកររស ញេភទដចគន ព ងច តថន កជងរបសខលនេនកនងឆន ១៩៩២កេ យរបេទសមយចននេនែតចតថន កកររស ញេភទដចគន ជជង ដែដល។ អនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមមបនកតសគលថ “រកមជនភគតចែផនក ផលវេភទ រតវបនេគនយយថ រតវបនកណតេ យគម នករសមរគចតតេនកនងរគះ ថ នសខភបលរបសរដឋ ែដលេនទេនះ មនករេចទរបកនថពកេគ រតវបនតរមវឲយទទលករពយបលេ យបងខេ យឈរេលើ មល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ កនងេនះរមមនករពយបលេ យ កឲយឆកែខ េភលើង នង ‘ករពយបលមនេពញចតត’ េផ ងេទៀតែដល មរបយករណ ប ត លឲយមនករបះពលដលផលវចតត នងផលវកយ” ។121

ករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះទនកទនងផលវេភទរបសមនស មនេភទដចគន បះពល ដលសទធែផនកសខភព េ យ រ ងបគគលទង យមនឲយករទទលបនករែថទសខភព េ យ គម នករភយខល ចថពកេគ ចបេញចញឲយដងជសកត នពលនវអេពើឧរកដឋ នង េ យ រ េលើកទកចតត ដលមរនតសខភបលបដេសធករផតលេស ។ េលើសពេនះេទៀត ករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះ ទនកទនងផលវេភទមននយថ ែផនករ នង េគលនេយបយសខភពជត មនពចរ េទេលើេសចកត រតវករែផនកសខភពជក ករបសសហគមន មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទ ដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)។ េនកនងរបយករណឆន ២០១០ របស ខលនជនេទរកមរបក សទធមនស អនក យករណពេសសទទលបនទកសទធែផនកសខភពបនពនយលថៈ

ចបបរពហមទណឌ ែដលពកពនធនងទនកទនងផលវេភទដចគន េ យមនកររពមេរព ង ទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរជេរឿយៗរេ ភបពនេលើសទធមនស កនងេនះរមមនសទធែផនកសខភពផងែដរ។ ជទេទចបបទងេនះមនជបជមយនវករេរ ើសេអើងេហើយដេចនះ បពន នងលកខខណឌ ៃនវធ រសតសទធែផនកសខភពែដលតរមវឲយមនសមភពេលើលទធភពទទលបនសរមបមនស ទងអស។ផលបះពលពកពនធនងសខភពៃនករេរ ើសេអើងេ យមនមល ឋ នេនេលើទនកទនង ផលវេភទ នងទេនរផលវេភទមនទហធេធង នង ងបគគលទទលរងេរគះមនឲយមនលទធភពទទល បនសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធមេផ ងេទៀត។ បនទ បមក កររេ ភបពនេលើសទធមនស េផ ងេទៀតបះពលេលើករសេរមចបនសទធែផនកសខភព ដចជ េ យ ងលទធភពទទលបន ករងរ ឬ លេន ន ។122

                                                            121របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេធវើទរណកមម (A/56/156) រតងកថខណឌ ទ ២៤ ។ 122របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធរបសមនស លរបកនងករទទលបនសខភពផលវកយ នងផលវចតត មសតង ែដល ចសេរមចបនខពសបផត (A/HRC/14/20) រតងកថខណឌ ទ ៦ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 58 

អនក យករណពេសសបនែបងែចករបេភទបះពលៃនករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ េលើសទធ ែផនកសខភពជបយងៈ ករ ងេលើលទធភពទទលបនេស សខភព អេពើហង នង កររេ ភបពន នង ល ក ន មទយសសងគម។ កនងករណែដលទនកទនងផលវេភទរបសមនស មនេភទដចគន រតវបនចត ទកជបទេលមើសរពហមទណឌ បគគលទង យមន ចមនលទធភពទទលបនេស សខភពរបកបេ យ របសទធភពនង វធនករបងក រែផនកសខភពមនរតវបនតរមវេទ មេសចកតរតវកររបសសហគមនមនស  

រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT)េឡើយ។ មរនតសខភបល ចជទសមនរពមពយបលអនកជងែដលរស ញេភទដចគន ឬ ចេឆលើយតបេ យមនអរភព។123ករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ បងហ ញនវ ល ក ន មទយស“ ម

រយៈករពរងងបេរនចឆយ នង លកខណៈជតយងែដលមនរ ប”។124 បនទ បមកករេធវើឲយមន ល ក ន ម ទយស“ ងដល ថ បននតបបញញតត នង ថ បនេរៀបចេគលនេយបយមនឲយេ ះរ យបញហ ពកពនធ នងសខភពបនេពញេលញេនកនងសហគមន ែដលងយទទលរងកររេ ភបពនេលើករទទលបនសទធ ែផនកសខភពយងខល ង”។125 េយង មអនក យករណពេសសរដឋទង យមនរតវចតទកទនកទនងផលវ េភទេ យមនកររពមេរព ងរបសមនស មនេភទដចគន ជបទេលមើសរពហមទណឌ េឡើយ”េដើមបបេពញកតពវ

                                                            123ករចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ នងសខភព៖ ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ១៧-២១ ។ 124ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ២២ ។ 125ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ២៣ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 59 

កចចសនលៃនសទធែផនកសខភព នង បេងកើតឲយមនបរយកសែដលជរញឲយមនករទទលបនេ យេពញ េលញ នវសទធេនះ ។126

ករចតទកជបទេលនើសរពហមទណឌ នវទនកទនងផលវេភទេ យមនកររពមេរព ងគន កមនឥទធពលអវជជមនេលើយទធនករែផនកសខភព ធរណៈកនងកររបយទធនងេមេ គេអដស/ជងេអដស។127កនងេរឿងកត របសធណនគណៈកមម ធករសទធមនស បនបដេសធករអះ ងរបស ជញ ធររដឋ ម នថចបបែដលចត ទកជអេពើបទេលនើសរពហមទណឌ នវទនកទនងផលវេភទេ យមនកររពមេរព ងគន របស មនស មនេភទដច គន ជវធនករែផនកសខភព ធរណៈដចបចមយ។ផទយមកវញដចែដលរ ឋ ភបលអរ ត ល បនសេងកត “ចបបែដលចតទកជបទេលនើសរពហមទណឌ នវសកមមភពផលវេភទរបសមនស េភទដចគន មនទេនរ ងកមម វធែផនកសខភព ធរណៈ មរយៈករជរញេ យសមង តនវមនស ជេរចើនឲយរបឈមនងករឆលងជង។ ដចេនះ ករចតទកជបទេលនើសរពហមទណឌ នវសកមមភពផលវេភទរបសមនស េភទដចគន នង កដចជមន ភពផទយេទនងករអនវតតកមមវធអបររបកបេ យរបសទធភពចេពះករបងក រេមេ គេអដស/ជងេអដស”។128

ផលវបកជអវជជមនែផនកសខភព ធរណៈៃនចបបរពហមទណឌ ជញកញបរតវបនេលើកេឡើង េ យអនក យករណពេសស។េនកនងលខតរមសតពករេចទរបកនពកពនធនងេសចកតរពងចបបរបឆង នង កររស ញមនស េភទដចគន េនរបេទសអ គ ន យនតករនតវធពេសសបន បនសរេសរថៈ

របសនេបើចបបបនចលជធរមន នង ងដលលទធភពទទលបនពតមន នង េស ពកពនធ នងេមេ គេអដស នងសខភព សរមបមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញ េភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) េហតេនះ ចេធវើឲយអនត យ ដលករេឆលើយតបរបសជតេទនងេមេ គេអដស េ យមនរតមែត មរយៈករេធវើឲយមនស រស រស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) រញ កនងករែសវងរក នង ទទលបនេស បេ ណ ះេនះេទ បែនតែថមទង ងអនក ផតលេស មនឲយផតលពតមន នងេស ដលសមជកសហគមនេនះេទៀតផង ។129

ពកពនធនងចបបែដលរតវបនេសនើេឡើងេនរបេទសបរនឌ អនក យករណពេសសទទលបនទកសខ- ភពបនសរេសរថករចតទកជបទេលនើសរពហមទណឌ ចេពះកររស ញមនស េភទដចគន នងមនបេរ

                                                            126ដចេយងខងេលើ រតងកថខណឌ ទ ២៦ ។ 127ករចតទកជបទេលមើស នងេមេ គេអដស/ជងេអដសៈ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសកេមរន (CCPR/C/CMR/CO/4) រតងកថខណឌ ទ ១២សរមបចៃមក (CCPR/C/JAM/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ៩ ។ 128

CCPR/C/50/D/488/1992 រតងកថខណឌ ទ ៨.៥ ។ 129របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកកររប រជវតេរកត ករ េ យគម នដេណើ រកររតមរតវ មចបប ឬ េ យបពន (A/HRC/14/24/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ១១៤១ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 60 

ជេរឿយៗ គេនកនងទធល បឋមសក ែដលេកមងរបស រតវបនេកមង ដៃទេទៀតចតទកថដចរសេពក ឬ េកមងរស ែដលរតវបនចតទកថ រសមនឫកពរដចរបស រតវរបឈម មខ នងករជនលជេនលញ នងជនកល ករ យរប របឋម ។

នចឆយែដលបះពលេលើកចចខតខរបងែរបងរបសរបេទសបរនឌ កនងកររបយទធនងេមេ គេអដស/ជងេអដស គតបនែថលងថៈ

េគលនេយបយែផនកសខភព ធរណៈសតពកររក ល លៃនេមេ គេអដស/ជងេអដស បងហ ញយងចបស សថករចតទកជបទេលនើសរពហមទណឌ ចេពះកររស ញមនស េភទដចគន ែដល រតវបនភជ បជមយនងកចចខតខរបងែរបងកនងកររបយទធរបឆងនងករេរ ើសេអើងចេពះមនស រសរស ញ េភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) ជឧបករណដធមយ េដើមប ង ក តករ ល លៃនេមេ គេនះ។ េរកពេនះ របសនេបើេសចកតរពងរកម ែដលកពងពភក ចលជធរមន នង ងដលលទធភពទទលបនពតមនករែថទ នង ករពយបល ចេពះមនស របតពទធមនស េភទដចគន ែដលមនផទកេមេ គេអដសេនកនងរបេទសបរនឌេហតដេចនះេហើយ ចេធវើឲយេរគះថន កដលករេឆលើយតបរបសជតេទនងកររក ល លៃនេមេ គេអដស/ជងេអដស។130

េសចកតពនយលរសេដៀងគន េនះរតវបនេធវើេឡើងពកពនធនងចបបែដលរតវបនេសនើេឡើងេនកនងធរណរដឋរបជធបេតយយកងេ គ ។131

េនកនងរបេទសជេរចើន អនកបតរេភទរបឈមមខនងករលបកពេសសេលើលទធភពទទលបនករែថទសខភព។ ករពយបលបតរេភទ កនងករណែដលមនជេរឿយៗមនតៃមលៃថល សេហើយមលនធរបសរដឋ ឬ វ លភពៃនករធន បរងករមមន ស។ មរនតសខភបលជេរឿយៗ មនខវលនងេសចកតរតវករ របសអនកបតរេភទ នងខវះករបណត ះប ត ល ជព ចបច។132េលើសពេនះេទៀតកមរមនេភទពរែដលេកើតមកមនចរតលកខណៈ េភទមនែមនរបរកតជេរឿយៗរតវទទលរងករេរ ើសេអើង នង ករវះកតែផនក េវជជ រសត ែដលមនចបច ែដលរតវបនេធវើេឡើងេ យគម នករយលរពមជ មនពពកេគ ឬ ករយលរពមពម ប របសពកេគកនង ករបងបងែកេភទ របសពកេគ ។133

                                                            130របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធរបសមនស លរបកនងករទទលបនសខភពផលវកយ នងផលវចតត មសតង ែដល ច សេរមចបនខពសបផត (A/HRC/14/20/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ១៤ (ករបកែរបភ មនផលវករ) ។ 131របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធមនេសរភពៃនគនតនងករសែមតងមត (A/HRC/17/27,27) រតងកថខណឌ ទ ៦៧៥ ។ 132“សទធមនស នងអតតសញញ ណេយនឌរ” របសរកមរបក សនងករអរ បទទលបនទកសទធមនស ឆន ២០០៩ រតងកថខណឌ ទ ៣.៣ ។ “ករបងក រ នងករពយបលេមេ គេអដស នងជងកមេ គេផ ងេទៀត” របសអងគករសខភពពភពេ ក រតងទពរទ ៣០-៣១ ។ 133េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករលបបបតករេរ ើសេអើងចេពះរសតេភទសរមបរបេទសក ត រក (CEDAW/C/CRI/CO/5-6) រតងកថខណឌ ទ ៤០ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 61 

ករអបរ

ករេរ ើសេអើងេន ម េរៀន នង មជឈ ឋ នអបរេផ ងេទៀតេធវើឲយអនថយយងធងនធងរដល លទធ ភពរបសយវជនែដលរតវបនយលេឃើញថជមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញ េភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ ឬ មនស េភទពរ ែដលរតវបនផតលនវសទធ ទទលបនករអបររបសពកេគ។ កនងករណខលះ ជញ ធរែផនកអបរ នង េរៀន េរ ើសេអើងយងសកមម ចេពះយវជនេ យ រែតទេនរផលវេភទ ឬអតតសញញ ណេយនឌររបសពកេគជនកលនេទដលករបដ េសធករចលេរៀន របសពកេគ ឬ រតវបនបេណត ញេចញ។134

េលើសពេនះេទៀត យវនររស ញេភទដចគន យវជនរស ញេភទដចគន យវជនយវនរ រស ញេភទទងពរ នងយវជនយវនរបតរេភទ (LGBT) នង យវជនវនរេភទពរ ជញកញបជបរបទះ នងអេពើហង នងករយយរខន កនងេនះរមមនករសមលតកែហងេនកនង េរៀនព ស កមតតរម ថន កនង រគបេរង ន។135កររបឈមមខនងបេរនចឆយរបេភទេនះ នង ករបភតបភយតរមវឲយមនកចចខតខ របងែរបងរមពស ក ជញ ធរេន ម េរៀន នង ែផនកអបរ នង ករេធវើសមហរណកមមេគលករណ មនេរ ើសេអើង នង ភពចរមះេទកនងកមមវធសក របស េរៀន នង កមមវធទនកទនង។ របពនធផ ពវ ផ យ កមនតនទែដលរតវបនអនវតតផងែដរេ យលបបបតទមល បអវជជមនរបសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) កនងេនះរមមនេនកនងកមមវធទរទស ន ែដលមនរបជរបយភពេនកនងចេ មយវជន។

គណៈកមម ធករសទធមនស គណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សងគមកចច នង វបបធម នងគណៈកមម ធករសទធកមរបនសែមតងេចញនវកងវលអពករេរ ើសេអើងេ យ រករសអបមនស រស ញេភទដចគន េន ម េរៀននងបនអពវនវសឲយមនវធនករតបេទនងឥរយបថសអបមនស េភទដចគន នងករសអប

មនស បតរេភទ។136 េយង មអងគករអបរវទយ រសត នង វបបធមៃនអងគករសហរបជជត “ជេរឿយៗ េនកនងទធល បឋមសក ែដលេកមងរបសរតវបនេកមងដៃទេទៀតចតទកថដចរសេពក ឬ េកមងរស

ែដលរតវបនចតទកថជរសមនឫកពរដចរបសរតវរបឈមមខនងករជនលជេនលញ នង ជនកលករ យ

                                                            134

E/CN.4/2006/45 រតងកថខណឌ ទ ១១៣ ។ 135សមេមើល ឧទហរណៈ E/CN.4/2001/52 រតងកថខណឌ ទ ៧៥ នង E/CN.4/2006/45 រតងកថខណឌ ទ ១១៣ ។ 136សមេមើលឧទហរណៈ េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសមកសក (CCPR/C/MEX/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ២១េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធេសដឋកចច សទធែផនកសងគម នងសទធែផនកវបបធមសរមបរបេទសបឡញ (E/C.12/POL/CO/5) រតងកថខណឌ ទ ១២-១៣ នងេសចកតពនយលទេទេលខ ៣ (CRC/GC/2003/3) រតងកថខណឌ ទ ៨ នងេលខ ១៣ (CRC/C/GC/13) រតងកថខណឌ ទ ៦០ នងទ ៧២(ឆ) របសគណៈកមម ធករសទធកមរ នងេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសរមបរបេទសនែវលេសឡង (CRC/C/NZL/CO/3-4) រតងកថខណឌ ទ ២៥ សរមបរបេទសសល គ (CRC/C/SVK/CO/2) រតងកថខណឌ ទ ២៧-២៨ នងសរមបរបេទសមេឡស (CRC/C/MYS/CO/1) រតងកថខណឌ ទ ៣១ ។ 

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 62 

រប របឋម ែដលរតវបនផ រភជ បទនកទនងេទនង ករៈខងេរក នង កបបករយរបសពកេគែដល រតវបនចតទកថមនរតវគន នងអតតសញញ ណេភទផទយគន ែដលមនជធមមនយម”។137

ករ កឲយេន ចេ យែឡកពគន នង ល ក ន មទយសេធវើឲយមនករធល កទកចតត នង បញហ ែផនកសខភពេផ ងេទៀត នងរមចែណកេធវើឲយមនករេគចមនេទេរៀន អវតតមនព េរៀន កមរែដលរតវបងខ ឲយេបះបងករសក 138 នងកនងករណធងនធងរបផតករេធវើអតតឃតេ យេរគងទកមន ឬ ជកែសតង ។139 ករអេងកតមយែដលរតវបនេធវើេឡើងេនកនងចរកភពអងេគលស បនរកេឃើញថជត៦៥ភគរយ ៃនយវនរ រស ញេភទដចគន យវជនរស ញេភទដចគន នងយវជនយវនររស ញេភទទងពរ រតវបនសមលត កែហងេន ម េរៀន េ យ រែតទេនរផលវេភទ នងជងមយភគបនរតវបនរេ ភបពនែផនកផលវ កយ។140 លទធផលរកេឃើញទងេនះរតវបនឆលះបញច ង មរយៈលទធផលៃនករសក ែដលរតវបនេធវើេឡើង េនកនងរបេទសេផ ងេទៀត ។141

កងវលពកពនធ គករអបរផលវេភទ។ សទធទទលបនករអបរ រមបញច លសទធទទលបនពតមនដទល ទ យរតមរតវ នងសមរសប ម យសតពទនកទនងផលវេភទរបសមនស េដើមបធនថយវជន ចទទល បនពតមនែដលចបច េដើមបឲយមនជវតរសេនដចេរមើនរងេរឿងេធវើករសេរមចចតតែដលែផអកេលើពតមនរគបរជងេរជយ នងករពរខលនឯង នងអនកដៃទពជងកមេ គ។142 អនក យករណពេសសទទលបនទក សទធទទលបនករអបរបនកតសគលថ “េដើមបឲយមនលកខណៈទលទ យ ករអបរផលវេភទ រតវែតយក

                                                            137“ករពេរគះេយបលអនតរជតេលើករសមលតកែហង នងករយយរខនេ យ រករសអបមនស រស ញ េភទដចគន េនកនងរគះ ថ នអបរ” េនកនងេសចកតកតសគលនែខ កកក ឆន ២០១១ របសអងគករអបរ វទយ រសត នងវបបធមៃនអងគករសហរបជជត ។ សមេមើលផងែដរ “ករេឆលើយតបៃនវសយអបរេទនងករសមលតកែហងេ យ រករសអបមនស រស ញេភទដចគន ” ឆន ២០១២ របសអងគករអបរ វទយ រសត នងវបបធមៃនអងគករសហរបជជត ។ 138សមេមើល ឧទហរណៈ E/CN.4/2006/45 រតងកថខណឌ ទ ១១៣ ។ 139

E/CN.4/2003/75/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១៥០៨ ។ 140

Ruth Hunt នង Johan Jensen៖ “បទពេ ធនរបសយវជនរស ញេភទដចគន 141”ករផតេចញពសងគមៃនយវនររស ញេភទដចគន យវជនរស ញេភទដចគន យវជនយវនររស ញេភទទងពរ នងយវជនយវនរបតរេភទេនអរ ប” សមគមរសរស ញេភទដចគន របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស មនេភទពរេនតបនអរ ប នងអងគករអនតរជតៃនយវជនរស ញេភទដចគន នងយវនររស ញេភទដចគន ឆន ២០០៦ ។ 142សមេមើលកថខណឌ ទ ២៦ នងទ ២៨ ៃនេសចកតពនយលទេទេលខ ៤ (CRH/GC/2003/4) របសគណៈកមម ធករសទធកមរ ។ សមេមើលផងែដរ កថខណឌ ទ ៧.៤៧ ៃនកមមវធសកមមភពេនកនងសននសទអនតរជតសតពរបជជន នងករអភវឌ កថខណឌ ទ ៧ ៃនេសចកតសេរមចេលខ 2009/1 របសគណៈកមមករទទលបនទករបជជន នងករអភវឌ នងែផនក ២.៣ នង ៣.៤ ៃនេសចកតែណនបេចចកេទសអនតរជតសតពករអបរេលើទនកទនងផលវេភទៃនអងគករអបរ វទយ រសត នងវបបធមៃនអងគករសហរបជជត ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 63 

ចតតទក កជពេសសេទេលើភពចរមះេ យេហតថ មនស លរបមនសទធេ ះរ យបញហ ទនកទនង ផលវេភទរបសខលនផទ ល” ។143

ករទទល គ លទនកទនង 

េនកនងរបេទសខលះ រដឋផតលរបេយជនដលគ វ មរស ញេភទផទយគន ែដលបនេរៀបកររចេហើយ នង ែដលមនទនបនេរៀបករ បែនតបដេសធរបេយជនទងេនះចេពះគ វ មរស ញេភទដចគន ែដលមនទនបនេរៀបករ។ ឧទហរណ រមបញច លសទធទទលបនេ ធននវតត លទធភពបន លទករទពយសមបតត េទៃដគែដលេនរស នមនជវតឱកសរសេនកនងជរមក ធរណៈបនទ បពមរណភពរបសៃដគ ឬឱកស ធនន សន ឋ នសរមបៃដគបរេទស។កងវះករទទល គ លជផលវករេលើទនកទនងមនស មនេភទដចគន នង អវតតមនៃនករ មឃត មផលវចបបេលើករេរ ើសេអើង ក ចប ត លឲយៃដគមនេភទដចគន ទទលករ េរ ើសេអើងពស កតអងគឯកជន កនងេនះរមមន អនកែថទសខភព នង រកមហនធន បរង ។

ដចមនែចងេនកនងចបបសទធមនស អនតរជត រដឋទង យមនបនតរមវឲយអនញញ តឲយគ វ ម មនេភទដចគន េរៀបករេទ។144 សមបដេចន ះកេ យ កតពវកចចករពរបគគលទង យពករេរ ើសេអើងេ យ ឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ រមបញច លករធនថ គ វ មមនេភទដចគន ែដលមនទនបនេរៀបករ រតវបនទទល គ លដចគន នងរតវបនផតលនវសទធទទលបនរបេយជនដចគន នងគ វ មមនេភទផទយគន ែដលមនទនេរៀបករែដរ។145 គណៈកមម ធករសទធមនស បនទទល វ គមនវធនករេដើមបេ ះរ យ បញហ ៃនករេរ ើសេអើងេនកនងបរបទេនះ។ េនកនងេសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសខលនសរមបរបេទសេអៀរឡង គណៈកមម ធករបនជរញឲយរដឋភគធនថេសចកតេសនើចបបែដលកណតអពភពជៃដគជពលរដឋ “មន មនលកខណៈេរ ើសេអើងេលើទរមងជៃដគែដលមនែមនជរបៃពណ កនងេនះរមមនរបេយជនែផនកពនធ រ នងសខមលភព” ។146

                                                            143

A/65/162 រតងកថខណឌ ទ ២៣ ។ សមេមើលផងែដរ “ករអបរផលវេភទដទលទ យៈ ករផតលដលយវជននវពតមន ជនញ នងចេណះដងែដលពកេគរតវករចបច” ៃនមលនធសហរបជជតេដើមបរបជជន នង “សតង អបរផលវេភទេនអរ ប” ៃនករយលយរបចតបនអរ បរបសអងគករ សខភពពភពេ ក នងមជឈមណឌ លសហពនធេដើមបករអបរសខភព រតងទពរទ ២៧ ។ 144

CCPR/C/75/D/902/1999 នង 10 IHRR 40 (2003) ។ 145

CCPR/C/78/D/941/2000 រតងកថខណឌ ទ ១០.៤ ។ 146េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបរបេទសេអៀរឡង (CCPR/C/IRL/CO/3) រតងកថខណឌ ទ ៨ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 64 

េសចកតសនន ឋ ន

រដឋទង យ តរមវឲយធនមនឲយមនភពេរ ើសេអើងកនងករេរបើរបសសទធមនស ទងអសចេពះមនស រគបរបេ យមនគតអពទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ។ េនះគជកតពវកចចបនទ ន នង ពហវសយដចមនែចងេនកនងចបបសទធមនស អនតរជត។ រដឋទង យគរែតអនមតចបបរគបរជងេរជយ ែដល មឃតករេរ ើសេអើងេ យឈរេលើមល ឋ នៃនទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរ ទងេនកនង វសយ ធរណៈនងឯកជន។ ចបបែបបេនះ គរែតរមបញច លនវដេ ះរ យសរមបជនរងេរគះេ យ

រករេរ ើសេអើង។ រដឋទង យ កគរែតេរបើរបសយទធនករេលើកកមពសករយលដង នង កមមវធបណត ះ ប ត ល េដើមបបងក រទប ក តករេរ ើសេអើង មរយៈករេ ះរ យបញហ ៃនឥរយបថសងគមែដលមន លកខណៈេរ ើសេអើង ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 65 

៥. េគរពេសរភពកនងករសែមតងមត េធវើសមគម នង ជបជេ យ សនតវធ

ករករមតលកខខណឌ េលើសទធេសរភពកនងករបេញចញមត េធវើសមគម នងជបជេ យសនតវធ ែដលមន

មល ឋ នេនេលើទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌររបសបគគល ជកររេ ភបពនេលើសទធែដលរតវបនធនេ យមរ ១៩ នង មរ ២០ ៃនេសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស នងមរ ១៩ មរ ២១ នង មរ ២២ ៃនអនសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ។ ករករមតលកខខណឌ េលើសទធទងេនះ រតវែតរសបេទនងបទបបញញតតចបបអនតរជតសតពភពមនេរ ើសេអើង។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 66 

េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស មរ ១៩៖ មនស រគបរប មនសទធមនេសរភពកនងករមនមត នងករសែមតងមត ។ សទធេនះ រមបញច លេសរភព កនងកររបកនមតេ យគម នករេរជ តែរជក នងេសរភពកនងករែសវងរក ករទទល នងផ ពវផ យពតមន នងមតេយបល។ មរ ២០(១)៖ មនស រគបរប មនសទធមនេសរភពកនងករជបជេ យសនតវធ នងេធវើសមគម។

កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នងសទធនេយបយ

មរ ១៩(២)៖ ជនរគបរប រតវមនសទធេសរភពកនងករករបេញចញមត ។ សទធេនះរតវរមបញច លេសរភព កនងកររ វរជវ ទទល នងែចកផ យពតមន នងមតេយបលរគបែបបយង េ យមនគតពករមតរពែដន េទះជេ យផទ លមត ជ យលកខណអក រ ឬ េ យេបះពមពជទរមងសលបៈ ឬ មរយៈរបពនធផ ពវផ យ

មយេផ ងេទៀតកត មករេរជើសេរ ើសរបសខលន ។

មរ ២១៖ សទធកនងករជបជេ យសនតវធ រតវែតទទល គ ល ។ ករេរបើរបសសទធេនះ ចមនកររតតបតែដលកណតេ យចបបបេ ណ ះ នង ែដលចបចកនងសងគមរបជធបេតយយ កនងផលរបេយជនៃនសនតសខជត ឬ សវតថភព ធរណៈ ស ត បធន ប ធរណៈ ករករពរសខភព ធរណៈ ឬ សលធម ឬ ករករពរសទធ នងេសរភពរបសអនកដៃទ ។

មរ ២២(១)៖ ជនរគបរប មនសទធចលរមសមគមេ យេសរជមយអនកដៃទ បបញច លទងសទធបេងកើត សហជព នងសទធចលជសមជកសហជព េដើមបករពរផលរបេយជនរបសខលន ។

េគលជហររបសយនតករសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត

េសចកតរបកសជសកលសតពសទធមនស ធនចេពះមនស លរបនវសទធេសរភពកនងករមន មត នង សែមតងមត ករជបជេ យសនតវធ នងករេធវើសមគម។ សទធដចគន ទងេនះ រតវបនធនេ យ មរ ១៩ មរ ២១ នងមរ ២២ ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ។ េសរភពកនងករសែមតងមត រមបញច លសទធ “កនងករែសវងរក ទទល នងែចកផ យពតមន នងមតេយបល រគបរបេភទទងអស េ យមនគតអពករមតរពែដន េទះជេ យផទ លមត ជ យលកខណអក រ ឬ េ យេបះពមពជទរមងសលបៈ ឬ មរយៈរបពនធផ ពវផ យ មយេផ ងេទៀតកត មករេរជើសេរ ើស របសខលន”។147 មនលកខណៈសខនចេពះករទទលបនសទធកនងករេធវើសមគម នងជបជ ។ េសរភព កនងករេធវើសមគមជរញឲយបគគលទង យចលរមរបមលផត គន េដើមបរមគន បងហ ញេលើកកមពស ែសវងរក នង ករពរផលរបេយជនរម។

                                                            147មរ ១៩(២) ៃនកតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយ ។ 

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 67 

េសរភពកនងករជបជសេ េទេលើរបេភទ មយៃនករជបរបជេទះ ជ ធរណៈ ឬ ជ លកខណៈឯកជនកនងេនះរមមនបតកមមករេដើរកបន នង ពយះហយរ ផងែដរ។ ទងេនះ គជសទធែដល ជែផនកសខនបផតៃនសងគមសវលដសកមមនងរបជធបេតយយែដលកពងែតដេណើ រករ។ កជសទធែដល មនលកខណៈចបចចេពះករងររបសអនកករពរសទធនស ផងែដរ។

ករ កកហតលកខខណឌ េលើករទទលបនសទធមនេសរភពកនងករេធវើសមគម ករសែមតងមត នង ករជបជរបសបគគល នង អងគករែផនកមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងមនស បតរេភទ(LGBT) រតវបនចងរកងជឯក រយងទលទ យ េ យយនតករសទធមនស របសអងគករសហរបជជត។ចបបែដល មឃត“ករផ ពវផ យជ ធរណៈ ចេពះកររស ញមនស េភទដចគន ” ឬ “ករេឃសនអពកររស ញមនស េភទដចគន ” ចបញឈប ករពភក មយេលើទនកទនងផលវេភទេនកនងវសយ ធរណៈ។េនកនងរបេទសខលះករេដើរកបនពយះ ហយរ នង កររបជេផ ងេទៀតរបសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទ ដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ រតវបនបដេសធមនេចញលខតអនញញ តឲយ ឬរតវបន របឈមមខនងករគ មកែហង នងអេពើហង ពអនកឃល េមើល។148 រកមជេរចើនរបឈមមខនងករបដេសធ មនអនញញ តឲយចះបញជ ជផលវករជអងគករមនែមនរ ឋ ភបល ឬ សមគម។ ឧទហរណ េនកនងករណែដល                                                             148សមេមើលឧទហរណៈ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកទរមងសហសមយៃនកររបកនជត សន (E/CN.4/2006/16/

Add.1) រតងកថខណឌ ទ ៧២ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 68 

ពកពនធនងករគ មកែហងដល យជវតចេពះេវទកសតពមនស រសរស ញេភទដចគន មនស រស ញ រគបេភទ នង មនស របសរស ញេភទដចគន (JFLAG) េនចៃមក អនក យករណពេសសទទលបនទកសទធមនេសរភពកនងករមនមត នងករសែមតងមតបនេផញើលខតសតពករេចទរបកន េ យសែមតងេចញ នវកងវលថៈ

បគគលនងសមគមទង យែដលករពរសទធរបសបរស នង រសតែដលរស ញេភទដចគន ជ ពេសសសមជកេវទកសតពមនស រសរស ញេភទដចគន មនស រស ញរគបេភទ នង មនស របសរស ញេភទដចគន (JFLAG) េនចៃមក ចរបឈមមខនងករបងបងរបស ជញ ធរ

ធរណៈកនងករបរងក បករេរបើរបសេសរភពកនងករនយយសតរបសពកេគមយងេទៀត របឈម មខនងករ យរប រេ យហង របសបគគលសអប មនស រស ញេភទដចគន ែដល ចមនករ ចប រមមណថ រ ឋ ភបលនងមនរបរពតតអេពើហង ខល ងកល ែបបេនះេទ។149

បនទ បពពធពយះហយរ ជរបៃពណរបសសហគមនមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងមនស បតរេភទ(LGBT) រតវបន មឃតេនទរកង មសគម គណៈកមម ធករសទធមនស បនជរញឲយសហពនធរស “អនវតតវធនករចបចទងអសេដើមបធន ឲយមនករេរបើរបសជកែសតងនវសទធេធវើសមគម នង ជបជេ យសនតវធចេពះសហគមនមនស រសរស-

ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងមនស បតរេភទ (LGBT)”។150េនេពលែដលសភលទយ នបននងកពងែតពចរ េទេលើេសចកតរពងចបបែដលនង

មឃតករផ ពវផ យជ ធរណៈនវពតមនសតពមនស រសរស ញេភទដចគន នងមនស រស ញ េភទទងពរ អនក យករណពេសសទទលបនទកេសរភពកនងករបេញចញមត នងករសែមតងមត នងអនក ករពរសទធមនស បនេចញ េសចកតអពវនវរមគន ជបនទ នមយ េ យសែមតងនវកងវលថចបប នង ករមតលកខខណឌ េលើសទធមនេសរភពកនងករសែមតងមត នង កកហតលកខខណឌ េលើ “ករងររតមរតវ មចបប របសអនកករពរសទធមនស ជពេសសអនកែដលខតខពះពរេដើមបករពរសទធរបសមនស រសរស ញ េភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT)”។151រសេដៀងគន េនះែដរេនកនងលខតរមមយេទៀតែដលពកពនធនងចបបែដលរតវ

                                                            149របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធមនេសរភពកនងករបេញចញមត នងករសែមតងមត (E/CN.4/2005/64/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ៤៩៤នងរបយករណរបសអនក យករណពេសសរបសេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតទទលបនទកអនកករពរសទធមនស (E/CN.4/2005/101/Add.1)រតងកថខណឌ ទ ៣៤២ ។ 150េសចកតសេងកតសនន ឋ នរបសគណៈកមម ធករសទធមនស សរមបសហពនធរស (CCPR/C/RUS/CO/6) រតងកថខណឌ ទ ២៧ ។ 151របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធមនេសរភពៃនគនត នងករសែមតងមត (A/HRC/14/23/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ១៤០៥ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 69 

េនកនងរបេទសខលះ ករេដើរកបន ពយះហយរ នងកររបជេផ ងេទៀត របសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងមនស បតរេភទ រតវបនបដេសធមនេចញលខតអនញញ តឲយ ឬ រតវបនរបឈមមខនងករគ ម កែហង នងអេពើហង ពអនកឃល េមើល។ 

បនេសនើរេឡើងេនកនង ធរណរដឋរបជធបេតយយកងេ គ អនក យ ករណពេសសបនែថលងថៈ

េសចកតរពងចបបេនះ កនងមនឥទធពលអវជជមនេលើ ថ នភព របសអនកករពរសទធមនស ែដលេធវើករងរេលើកកមពស នង គ ពរសមភពរបសមនស រស រស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT) េនកនង ធរណរដឋរបជធបេតយយកងេ គ ។ េសចកតរពងចបបនងជរញឲយអនកករពរសទធមនស ធល កចល កនងសភពងយទទលរងេរគះថន កែដលកនែតេកើនេឡើងពតរបកដ េ យ រពកេគ ចកល យជចណចេគលេ ៃនករ យរប រ នង អេពើបភតបភយ ទងព ជញ ធរ នងរបជជន

ទេទ ។152

រដឋទង យជេរឿយៗេរបើរបស “សលធម ធរណៈ” េដើមបេធវើយតតកមមករករមតលកខខណឌ េលើសទធេសរភពកនងករេធវើសមគម ករសែមតងមត នង ករជបជរបសបគគល នងអងគករទង យ។ កតកសញញ អនតរជតសតពសទធពលរដឋ នង សទធនេយបយែចងថសទធទងេនះ ចរតវបន កកហតលកខខណឌ េនេពលែដលករ កកហតលកខខណឌ រតវបនែចងេ យចបបមនលកខណៈចបច េនកនងសងគមរបជធប េតយយ នង គេដើមបេគលេ រតមរតវ មចបប។ េគលេ រតមរតវ មចបប ែដលមនេនកនងមរ ១៩ មរ ២១ នងមរ ២២ មនលកខណៈរសេដៀងគន េហើយទងអសេនះរមបញច ល ករគពរសខភព

ធរណៈ នង សលធម។ េទះជយង កេ យ ចបបែដល កកហតលកខខណឌ េលើសទធទងេនះ “រតវែតរសបេទនងបទបបញញតត េគលបណង នងេគលេ របសកតកសញញ ែតមតង” នង “មនរតវរេ ភបពនេលើបទបបញញតតែដលមនមនលកខណៈេរ ើសេអើងៃនកតកសញញ ” ។153

ណតតរបសយនតករនតវធពេសសែដលេ ះរ យជមយនងអនកករពរសទធមនស នង សទធ េសរភពៃនគនត នង ករបេញចញមត មនលកខណៈសកមម សកនងករកតរ កររេ ភបពនេលើសទធ របសអនកករពរសទធរបសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស

                                                            152របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលសទធមនេសរភពៃនគនត នងករសែមតងមត (A/HRC/17/27/Add.1)រតងកថខណឌ ទ ៦៧៦ (ករបកែរបភ មនផលវករ) ។ 153េសចកតពនយលទេទេលខ ៣៤ (មរ ១៩) រតងកថខណឌ ទ ២៦ សមេមើលផងែដរនវេសចកតពនយលទេទេលខ ២២ (មរ ១៨) រតងកថខណឌ ទ ៨ (“ករករមតលកខខណឌ ចមនរតវបនេធវើេឡើង េដើមបេគលបណងែដលមនលកខណៈេរ ើសេអើង ឬ រតវបនអនវតត មរេបៀបេរ ើសេអើង”) របសគណៈកមម - ធករសទធមនស ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 70 

រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ (LGBT) នង មនស មនេភទពរ នង អនកែដលេធវើករបញហ ពក ពនធ។154ត ងពេសសរបសេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតទទលបនទកអនកករពរសទធ មនស បនែថលងថៈ

កនងករណជេរចើនពរគបតបនទងអស មរនតនគរបល ឬ មរនតរ ឋ ភបល ជចរែដលរតវបនេចទរបកនថបនរបរពតតអេពើហង នង ករគ មកែហងចេពះអនកករពរសទធរបសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ មនស បតរ េភទ នង មនស េភទពរ (LGBTI)។ មនករណមយចននកនងចេ មករណទងេនះ ជញ ធរបន

មឃតករេធវើបតកមម សននសទ នងកចចរបជ បនបដេសធមនចះបញជ អងគករែដលេធវើករេដើមប សទធរបសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទ ទងពរ មនស បតរេភទ នង មនស េភទពរ (LGBTI) នង មករេចទរបកនមរនតនគរបលបន យដ ឬ រេ ភបពនែផនកផលវេភទេលើអនកករពរសទធរបសមនស រសរស ញេភទដចគន មនស

របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរមនស បតរេភទ នងមនស េភទពរ(LGBTI) ទងេនះ។ ជទេទ ជញ ធរបនបនបងេធវើយតតកមមសកមមភពរបឆងនងអនកករពរទងេនះេ យ អះ ងថ “ ធរណជន” មនចងឲយបតកមមទងេនះរតវបនេធវើេឡើង ឬ អងគករទងេនះរតវបនចះបញជ េទ ឬថ “របជជន” មនចងឲយមនមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ មនស បតរេភទ នង មនស េភទពរ (LGBTI) េនកនងសហគមនរបសពកេគេទ។ ត ងពេសសបនេលើកេឡើងនវមរ ២ នង មរ ១២ ៃនេសចកត របកសសតពអនកករពរសទធមនស េដើមបរឭកដលរដឋទង យអពករទទលខសរតវរបសខលន ចេពះកចចករពរអនកករពរសទធមនស ពអេពើហង នងករគ មកែហង។155

                                                            154ករេលើកេឡើងព នភយចេពះអនកករពរសទធរបសរសរស ញេភទដចគន របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងអនកបតរេភទ (LGBT)៖ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអនកករពរសទធមនស ៈA/HRC/16/44 រតងកថខណឌ ទ ២៧ ៤៣ នង ៨៥ A/HRC/13/

22/Add.3 នង A/HRC/13/22 រតងកថខណឌ ទ ៤៩ A/HRC/10/12 រតងកថខណឌ ទ ២១ ៦៥ ៧២ ៧៤ នង ៨២ A/HRC/4/37 រតងកថខណឌ ទ ៩៣-៩៦ របយករណរបចឆន របសអនក យករណពេសសរបចម សននបត (A/61/312) រតងកថខណឌ ទ ៧ របយករណៃនអនក យករណពេសសរបសេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតទទលបនទកអនកករពរសទធមនស (C/CN.4/2001/94)រតងកថខណឌ ទ ៨៩ ។ របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកករេលើកកមពស នងកចចករពរេសរភពៃនករសែមតងមត នងគនត A/HRC/17/27/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ៦៧១-

៦៧៦១៦៥៤-១៦៥៩ ២២២៨-២២៣១ នង ២០១២-២០១៨ A/HRC/14/23/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ៤៨៥-៥០៥១០១៨-១០៤៨ ២៤៨៣-២៤៨៩ ២៥០៨-២៥១២ ២០៩៣-២១១៣នង ១៤០០-១៤១៤ A/HRC/14/23/Add.2 រតងកថខណឌ ទ ៥ A/HRC/7/14/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ៥២៩-៥៣០ E/CN.4/2006/55/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១០៤៦ E/CN.4/2005/64/Add.3 រតងកថខណឌ ទ ៧៥-៧៧ E/CN.4/2002/75/Add.1 រតងកថខណឌ ទ ១២២-

១២៤ E/CN.4/2005/64/Add.1រតងកថខណឌ ទ ៤៩៤ ៦៤៨ ៧៩០ ៩៧២នង ៩៨១ ។ 155របយករណរបសអនក យករណពេសសៃនេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតទទលបនទកអនកករពរសទធមនស (A/HRC/4/37) រតងកថខណឌ ទ ៩៦ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 71 

េនកនងបរបទៃនមរ ១៩ យនតករនតវធពេសសពកពនធរបសអងគករសហរបជជត បនបញជ កេឡើងវញថសទធេសរភពកនងករសែមតងមតគជសទធែដលមនស រគបរបមនេ យមនគតអពទេនរផលវេភទ នង/ឬអតតសញញ ណេយនឌរ។ េ យផតលេយបលេលើេសចកតរពងចបបរបសនេសរយែដលនង កេទស េលើករតសមតជ ធរណៈេ យគរទដលសទធរបស មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស

ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងមនស បតរេភទ(LGBT) ត ងពេសសទទលបនទក អនកករពរសទធមនស បនែថលងថ“ជពេសសកងវលដខល ងកល រតវបនសែមតងេចញេ យពចរ េទេលើករករមតលកខខណឌ ែដលចបបេនះនងមនេទេលើេសរភពកនងករសែមតងមត នង ករេធវើសមគមរបស អនកករពរសទធមនស នង សមជកៃនសងគមសវល េនេពលតសមតេដើមបសទធរបសរបសរស ញេភទ ដចគន នងរសរស ញេភទដចគន ” ។156

រសេដៀងគន េនះែដរ េនេពលចបបរបឆងនងកររស ញមនស េភទដចគន រតវបនបញច លេនរបេទសអ គ ន េនកនងឆន ២០០៩ ត ងពេសសពររបបនេចញេសចកតែថលងករណរមែដលេលើកេឡើង េ យែផនកថៈ

ចបបេនះនង ងបងអ កេ យមនសមេហតផលតេទេទៀតេលើករេរបើរបសសទធេសរភពៃនគនត នងករសែមតងមត ជបជេ យសនតវធ នង េធវើសមគមេ យ មឃតករេបះពមពផ យ នងករ ផ ពវផ យឯក រសតពកររស ញេភទដចគន កដចជករផតលមលនធ នងឧបតថមភដល សកមម -ភពពកពនធ។157

េនកនងរបយករណរបសេ កកនងដេណើ រទស នកចចេទកនរបេទសកឡបអនក យករណពេសសទទលបនទកេលើកកមពស នង កចចករពរសទធ េសរភពៃនគនត នងករសែមតងមត បនគសបញជ ក ថ“ពលរដឋរគបរបកនងចេ មក ត េផ ងេទៀតេ យមនគតអពទេនរផលវេភទមនសទធសែមតងមតអពខលនឯង នងែសវងរក ទទល នងែចកផ យពតមន” ។158

                                                            156របយករណរបសអនក យករណពេសសៃនេ កអគគេលខធករអងគករសហរបជជតទទលបនទកអនកករពរសទធមនស (A/HRC/4/37/Add.1) រតងកថខណឌ ទ ៥១១ ។ 157េសចកតែថលងករណរមរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកអនកករពរសទធមនស នងត ងពេសសទទលបនទកសទធមនេសរភព ៃនគនតនងករបេញចញមត ចះៃថងទ ១ ែខ មន ឆន ២០១០ ។ 158របយករណរបសអនក យករណពេសសទទលបនទកសទធមនេសរភពៃនគនត នងករសែមតងមតកនងដេណើ រេបសកកមមេទកនរបេទស កឡប (E/CN.4/2005/64/Add.3) រតងកថខណឌ ទ ៧៥ នង ៧៦ ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 72 

េសចកតសនន ឋ ន

រដឋទង យរតវែតធនឲយមនសទធ េសរភពកនងករសែមតងមត េធវើសមគម នង ជបជេ យសនតវធចេពះមនស រគបរប េ យមនគតអពេភទ ទេនរផលវេភទ ឬ អតតសញញ ណេយនឌរ នង រតវែតធន ថករ កកហតលកខខណឌ មយេលើសទធទងេនះមនមនលកខណៈេរ ើសេអើង។េដើមបករពរករេរបើរបស សទធទងេនះរដឋទង យរតវែតទប ក ត ឬ េសើបអេងកត នង ផតនទ េទសឲយមនរបសទធភពេលើអេពើហង នងករបភតបភយែដលបងកេឡើងេ យភគឯកជន ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 74 

េសចកតសនន ឋ ន ដចែដលជពកមនៗបនបងហ ញកចចករពរមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញ

េភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT) ពអេពើហង នងករេរ ើសេអើងមន តរមវឲយមនករបេងកើតសទធជក កថមមយចននរបស មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស-

ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT)េទ កមនតរមវឲយមនករ បេងកើតសតង សទធមនស អនតរជតថមែដរ។ ចេពះភព នតងនងភពសមគ ម ញទងអសៃនករពភក ែវក ែញកែផនកនេយបយអពសមភពៃន មនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT) េនឯអងគករសហរបជជតេផតើមេចញពទស ន វសយចបបបញហ េនះមនលកខណៈងយយល។ កតពវកចចែដលរដឋទង យរតវែតករពរមនស រសរស-

ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នងមនស បតរេភទ (LGBT) ពកររេ ភបពនេលើសទធមនស របសពកេគរតវបនកណតយងរតមរតវរចេហើយ នងកពងែត ភជ បកតពវកចចេទរដឋជសមជកទងអសៃនអងគករសហរបជជត។

េសៀវេភេនះពយយមពនយលអពរបភព នង វ លភពៃនកតពវកចច មផលវចបបទងេនះេ យ េយងេទ មេសចកតសេរមចអន សន នង េសចកតែណនដេរចើនសនធកសនធ បែដលរតវបនេចញេ យ យនតករសទធមនស ៃនអងគករសហរបជជត។ ែបងែចកករទទលខសរតវរបសរដឋជរបែផនកសខនៗ ែដល មរយៈេនះវធនកររបសជត គ រតវករបនទ នបផតេពលគចបពកចចគពរពអេពើហង រហតដល ករបងក រ-ទប ក តករេធវើទរណកមមករមនចតទកជបទេលមើសរពហមទណឌ ចេពះកររស ញមនស េភទ ដចគន ករ មឃតករេរ ើសេអើង នង ករេគរពចេពះេសរភពកនងករសែមតងមតេធវើសមគមនងជបជ េ យសនតវធ ។

កនងរយៈេពលបនម នឆន កនលងេទថមៗេនះ រដឋជេរចើនមនេធវើករខតខរបងែរបងជលកខណៈេបតជញ ចតត េដើមបពរងងកចចករពរសទធមនស េនកនងែផនកនមយៗ។ ចបបថមៗជេរចើនរតវបនអនមត េពលគកនងេនះ រមមនចបបែដល មឃតករេរ ើសេអើង កេទសេលើអេពើឧរកដឋេ យ រករករសអបមនស រស ញេភទដចគន ផតលករទទល គ លចេពះទនកទនងរបសមនស េភទដចគន នងបងកលកខណៈងយរសលដល អនកបតរេភទកនងករទទលបនឯក រផលវករែដលឆលះបញច ងអពេភទែដលគរជទចលចតតរបសពកេគ។ កមមវធបណត ះប ត លរតវបនេរៀបចបេងកើតេឡើងសរមបនគរបល បគគលកពនធនគរ រគបេរង ន បគគលក សងគមកចច នង បគគលកដៃទេទៀត រពមទងគនតផតចេផតើមរបឆងនងករសមលតកែហងរតវបនអនវតតេន ម

េរៀនជេរចើន។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 75 

េនកនងរយៈេពលបនម នឆន ខងមខេនះកចចករជេរចើនេទៀតចបចរតវសេរមចឲយបនេដើមបរបឈមមខជមយ បេរនចឆយ នង ករពរមនស រសរស ញេភទដចគន មនស របសរស ញេភទដចគន មនស រស ញេភទទងពរ នង មនស បតរេភទ(LGBT)េនកនងរគបរបេទសទងអសពអេពើហង នង ករេរ ើស េអើង។ករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស សងឃមថអតថបទេបះពមព ផ យេនះ ចជយ រមចែណកដលេគលេ េនះេ យផតលធនធនជកែសតងដលមនស ទងអសែដលខត ខពះពរេដើមបករផល សបតរេទះជេផតើមេចញពទស នវសយរបសអងគករសហរបជជតអងគករតបនរ ឋ ភ បល ថ បនសទធមនស ជត ឬ សងគមសវលកេ យ។

    

 

េកើតមក មនេសរភព នង សមភព 76 

ករ កសរ មយ គរែតរតវបនបញជ នេទៈ ករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជត ទទលបនទកសទធមនស ករយលយអងគករសហរបជជតេនទរកងហ ែណវ 8-14, Avenue de la Paix

1211 Geneva របេទសសវស

ករយលយរកងញវយក ករយលយឧតតមសនងករអងគករសហរបជជត ទទលបនទកសទធមនស អងគករសហរបជជត ទរកងញយក NY 10017 សហរដឋ េមរក

ករសរេសើរ រតវបនេរៀបចេឡើងេ យករយលយឧតតមសនងករ អងគករសហរបជជតទទលបនទកសទធមនស របចទរកងញវយក

ទរបក ៈ Allison Jernow គេរមងទេនរផលវេភទ នងអតតសញញ ណេយនឌរ គណៈកមមករអនកចបបអនតរជត (ICJ)ទរកងហ ែណវ

េរៀបចរបថត េ យៈ Emma K. Lydersen//េបសកកមមរបសអងគករសហរបជជតេនរបេទសណរេវ (ទពរទ ១២) Luca Zennaro/EPA (ទពរទ ១៣) Zsolt Szigetvary/EPA (ទពរទ ២១) Jordi Matas (ទពរទ ២៩) Orlando Barria/EPA(ទពរទ ៣២) Gil Yarri/EPA (ទពរទ ៣៨) Tatyana Zenkovich/EPA (ទពរទ ៤៣) Francis R. Malasig/EPA (ទពរទ ៤៥) Jim Lo Scalzo/EPA (ទពរទ ៥១ នងទពរទ ៧២) Divyakant Solanki/EPA (ទពរទ ៥៣) Jagadeesh NV/EPA (ទពរទ ៥៨) Zsolt Szigetvary/EPA (ទពរទ ៦៥) Abir Sultan/EPA (ទពរទ ៦៧) របថតៃនអងគករសហរបជជត (ទពរទ ៧៣)

បលង នងករេរៀបចៈ Stefan Einarsson / www.stefaneinarsson.com

េបះពមពផ យេនអងគករសហរបជជត កនងទរកងញវយក