borivoje jevtic

8/15/2019 Borivoje Jevtic

1/40

i m i s K

„Ill SP

€ 7 1

1 . 0 1 1 i t a

•

'AILTIvO

1 3 0 7

I t T

I t k r

4‘h)

p o m e n i

k a g r a

a

I I 53

\

, 4

49

\ \

\ \ M \

ry

~ y

1 H a l I N O W I N C T N 4 K a

o m n a m a y

B O C H N .

CapajeKKH aTeffraT, Ha

BH,ZOB-AaH

1914, l <

crao rnaHe ayeTpo-whapcKoy flp_CSMIII0H3CJIPAHHKa

RHHaH Ra H FberoHe c

n re

H

n•

•

cam,TbeFum,

jeRHor

HallHOHallHO erRaIITOBaHor

nole,~_kter_o_tiene

OH nocne HH'e

H31 1 HB .

e/Hor T

e-

HyrK a, Hero Reno

Jbao

ueo ieRaH Hapaurrai, pemeH 1Ia ce

Ba

ennjaLayzicKa

H

Ha uHo H a n ua npa sa 6o pH H a › }CHBOT

H

cmpT C HenpHja-

Terbem, y3ypnaTopom

.

1,y):LCKQ=CMLICLIiiial.WOHaJIHC

qacm.

CTora, Ra 6H ce pa3ymeo

n

—

ocnegLux___r_eucKor —

omnaRHHua, recr

K Oj H je Heno—a~oueo.

. S v

, 7

CBCTa,

HOTpe6H0

je pa3ym.e_TH IICHX0110-

`

rHjy

H

mopanHo cTalbe__60caHcKor mnaRor goseKa,

MOTHBC

nocTaHaK F beroaor_nneranHor pa,qa

KojH je y AHpC K T HOJ

He3H C

onuiTHm

HOJ I I ITH, LIKHM

craffiem

oK

a

OCHO

t•

.

ba m or e

Ha LIH 'e ce 3a -

aHac

B•

eme HO A HBJ ba.T H IX

cr acTH

6al

g -

H

a

TRpRH

-ma

-

ao-

cap4r a.

H H H H L I K H

aic i ihe—gawioHanHcrugxe omnaLume y

BOCHH,

OHC K016.TH

DKe n o 3Ha Ta n o R

O H H I T H M

Ha3HHom „MnaRa

"LocHa" Huje Hacrano camo oR ce6e,

H

ibeHa pa3pabeHa

HReonorka C

IMCKHM Fi

HenocpeRmim uH.TbeHHma,

nReo-

_noruja y Kojoi je CKepnnh Haulao, 19T2

- cHera camo He

a

pomaHTHKe,

Hma Ryry ncropHjy HpeTxo,alunc paRFba.

— Y

ce V --51 5 C H H B H L I I •

v • •

xwe HHTe-

mireHuHle, y

T O J I H K O je aci rao

HHBO Han_kinHor oce

:


2/40


3/40

— 6 —

n ecum MH Aon i BH ,RaxoBH h, H

F.

Ilepo CAHjenqesHh. 1/13

H C T H K O J H

j e noxymao H eycneo aTeHTaT Ha reH epana Ba-

pernamma, y TpeHyTxy xal4 je 3acTymix 6eqxor hecapa,

no oTBopelby xplber Ca6opa, Hexe BpcTe nceyAonapaa-

meuTa, nowao y

C B O i K O H a K .

OTBapal

be 60CaHCK01

-

Ca6opa, 1910, 3aTHqe Beh

113-

Becay

KOHL I e HT p HC a HOC T

HauHoHaAHHx

cHara : CBH

Cp6H

nocnaHHuH, C Fbama H jerLau maAH Aeo Hanper .umx XpBaTa

(rpyna „XpBaTcxe 3ajeffluie"), qHHe

j eJ_114HCTBeH CIVOH T

y jeiumerBeHoj opraHH3auHjH. To, pa3yme ce, Hehe .ayro

noTpajaTH, y

TOJIHKO

npe

L U T O

je

T. 3B. UpH11 Ka61311eT

1 1 0 J I H T H L I K O

os,e .Tbelbe 6ocaHcxe 3emaJbcxe BAaile) ycneo

Ra caBecT HexHm am6Funijama onaxma — xoFulecHjama.

AJIH

je y

T O 1 1 1 4 K 0

.Lty6.rbe yjeAmbaBalbe

OMJIa A HHCKFIX

opraHH-

3auHja,

H H T e H 3 H B a H

paA H a n pon aroBaFby H apo.uor j eAH H -

C T B a ,

, 1 1 0 K

>KepajHheB aTeHTaT

H C

yxa*e noTpe6y

Ha C HJ I HOr ,

TepopHoilmKor,

paAa. L1H TH pa ce cH e qewhe Bj epH coH ola

peq xojy je,

3a

aHexcH je , ynyTHo Cp6HM a: ,Be3 xpBH

Hema cno6wLe; oHa ce He Ao6HBa, oHa ce y3Hma".

TaAa

1 1 H C T O

AmepapHe, omAa,AHHcxe opraHH3auHje no cpeix-

IbHM unconama Ao6HBajy peBoayuHoHapaH xapaxTep

H ,

npH-

po.rwo, nocTajy TajHe. Jawbajy ce, meby omnaRHHuHma,

T. 3B.

„nyTHHuH", maaAH

Jby,an

xojH cy HanycTHAH

yl1H-

BepairreTcKe

cTy,aHje ,aa 6H moraH

BpILIFITH

y Hapo,ay pe-

BonyumoHapH y nponaraHAy. He icH cy oA

11 11X170

Cp6HiI3, HaAaxuyAH ce

1 - b e H I L M

LuHpomm H auHoHaAH3mom

H AemoxpaTomm ypebelbem. Be3 oTau6HHe cy, aAH je Hoce

y

Ayum, xao Kpalbqemh. O HAima he neBaTH je,rzaH

ou

omaaJuiHaua :

Pyhmi,

Hecpehim

Pyhmi ,

Y

CB0jOi cH 3e1k111)14 Tyb1411.

FIocTaje oceraH yTHuaj 6eorpaAcxe „HapoLtHe

0A-

6paH es . Y FbeH o H m e Ao.n a3H BAaiulm H p FahH H om ih, ro-

BopH, 6oApH, H oneT inuqe3aBa Kao ceuxa, xao Aa je

nponao y 3ebby, ocehajyhH 3a

CB Oi HM

neTama ayerpHjcxor

areHTa meby xojHm je

H

mHorm Cp6HH.

FIo pyucom

yrAeLty

o6pa3yjy ce „xpyxcouH", ma.ne rpyne noBewbumix

xoje ce He no3H ajy , aAH cy npexo no jemumx nocpeAFauca

7

y .1x0RHpy. „Mnaita BocHa" nocTaje

C T B a p H O C T , H

y

T O-

J I H K O

Beha H

yrFulajHH ja y

KOJIHKO

je

O C e T H H i l l I l p H T H C a K

BJIaCTH,

y

KOJIHKO

cy jaqe

H

6onilje napTHjexe apacTa

y Ca6opy.


4/40

- 9 -

H M

je KoLmh 3a yBeK rtpacTw-wo 03Hagno cTane*: Hme-

ToAepH.

FlpHpoitHo je Aa ce „Mnaiza BocHa*, perpyToBana

H 3 0

1

1a i HHIIKIIX

Hacnara, cerbat iKa no nopeKay, KmeToBcKa

H

pon cKa, cTaBH n a c oH e cTpat i e 6apH KaRa

H

npema pe-

Ammy H npema Romahrim nonHumapHma. OHO mTO je

otia pa3ymena,

TO

je 6Ho camo mytuKH H

—

tapaH

T O H

-1)a, t tynoBHheBa „Hapo,aa"

H

KogHheBe arpapHe „OTau-

6HH e". ,L(pyro HH je xTena ,T.ta pa3yMe,

H

6ano joj je o.a-

BpaTHo 110JIHTH9KO

ueHKaFb e, cse Te mnaKe ca6opcKe „Be-

hite" Koje cy„y3 He3HaTHe KoHnecHje, npHcrajane Aa

no,nynHpy fla HnaK, aKo HHje 614na nonHTHLtapcKa

H nonwrmtaHTcRa, oHa je 6Haa muue

H O M I T H L I K a o,rt no-

JIHTHIIHOCTH npoepecHoH antmx nonwrwmpa H BehHHe „ca-

6opcKHx oTaua".- H, npmpoinio: cartp)Kaj je „Mna,ttoj

BOCHH , H HaIIHOHaJIHOj H COLIFIaJIHOi —

jep je

TO

oHa

6nna y

F I C T H

M a x

aBao yHHBep3HTercKH Hapaurraj

o6pa3oBaH H a Bpeny peanHo-couHanm ix r fra lba ; o .ay ineB-

JbeFbe — n ecH m uu

K O j H

cy, Kao JoBa BaparHh,

H O C H JI H

yBeK

WHBy „TspAy

6ocaHcKy Bepy"

H BH3Hjy OCII0-

6ohei

- ba.

Y

ocTanom, „MnaAa BocHa" HHje morna

HH

peckneK-

TOBaTH Ha qaputH jy Kojy je Ayrt i aycTpHjcKH pe*FIM

6H0

3 H a T H O

K opymnoBao . 0Ha j e Tpa*H.na Hac .noH a

K O A IIIH-

poKHx

ceocKmx maca Koje Cy,

Kao N

O B H

„TyhHHH*,

Tp -

nene noJt jektuaKo H

0/1

pe)H m m a y BH Ay ara , e r3eKyTopa,

LtecerHHa, npHpe3a

H

nope3a, — H

o,rt qaputHje Koja je

cBecHo o6malbHBana ce rbaK a, .. /LaBana my apu tHH 3a me-

Tap",

K a K 0

ce Ty)KH Ko wilhes

CBe TO

ylIHHH/10 je

J 1 , a

„Mna,i ta BocHai Tpa)KH, meby

cTapHjHm nonHTHLtapHma, cTBapHor Ronmpa camo

C Jby ,/ X 14 -

Ma

qH j a j e on o3H uH oH an H ocr 6H n a n peKaJbeH a,

F 4 , Hapo-

1

414TO,

c Jbyff i lma KojH cy y nFiTat imma couHanHo -eKoHom -

-

KHM RenHAH c 1-bom paAHK3.11H0 mmu.TbeFbe. OB, t te ce,

I IPB14 nyT._ H_ mitQro H3pa3HTH je Hero y

JbNiia pa3nHKa H3meby

n

ogeBa

e L I e ,

H3meby j eRHor

-

nojaca Kojn je csa cBoja HeBaibancTBa npilKpHBao noyt

4>Ftpmom K pcHe cnaBe H cpncK e 3acTaBe, H no jaca

KOill

ce Bacr4Tao Ha Aenama pycK Hx peBonyuHoH apana , Hapo-

14HTO XepueHa

FI

KpanoTKH Ha. 1912, npeR 6anKaHc Ke pa-

2 , „ M n a n G o c H a .

CTBopeHa jemnim ogajaff lem, uena camo „KpHK ogaj-

nma" no peqHma B. rahHHoBHha, „Mnaita BocHau je

HacTana y je, rwo 3arynnto BpeMe, y TpeHyTKy KaA je maa-

AHm .rby,tu tma c pa3BHjeHHm H auHoHaa HH m ocehatbem no-

cTano jacHo Aa ce c jer tHom HemopanHo m Ap)KaBom

H

j e L t -

HHM Hemopanmim cHcTemom He mo)Ke

6 0 p F IT H 3 a K O H H T F I M

11TM H 3 a K O H H T H M

cpeAcTBHma. Y

TOJIHKO,

o H a H H j e

6Fina camo Kpaj tba, nemgapcKa, ono3HuHja pe>KHmy, Hero

je cTajana Ha paTHOj

H0311 H

ca csHma napTHjaM a Koje cy

ce 6opHne neranHo. fla

B O C H H H e

Tpe6a HHKaKBa

M I V I O C T ,

f t a o H a H e h e H N

T. 3B.

yCTaBFIHR KoHnecHja,

HH

arro-

Homaja, HH cke, t t epaTHHHH x „TpHanH3ama", peKao je jacHo

Bor,aaH 1KepajHh. CBe mTO je oHa xTena, Ka3aHo je y

. i tBe peHH : HauHoH anHa cao6wta. „MnaAa BocH a" je , AaKne,

nogena ceo je H anopHo Aeno peBonBepcK Hm nyuFbem, Ha-

BeurreFbem pesonyuHje ; TaK o ra j e H 3aBptuHna .

3agermumma „Mnarte BocHe" 6Hno je jacHo urra

xohe Ayerpi t ja: aHeKcHja je

TO 0/LAyt1H0

H arn acH aa . „Mn a-

Aoj

BOCE114

je 6Hno jacHo

H

utra xohe cTapHjH nojac no-

AHTHItapa: BacrurraH y anconyTHcrwmoj aTmoc4>epH, 6e3

jaKHX H II0*pTBOBHFIX B0b3,

6e3 H3 pabeHe HauHoHanHe

HAeonormje, OH

je cBoj HauHoHanH3am nocmaTpao

1 - 1

Her o-

Bao pomaH TFniapcKH. Karx je Ca6op oTHopeH ,

T O M

nojacy

je H3rnet ta .no J la je jeztoH

IberOB

caH ocTBapeH : H ecy m -

l -bHBO, ersopeHa je 6a3a 3a jercaH npaBHJIHHjH

TOK *HBO-

Ta

-, -

HC H I U M 4 Bi lj F I , F I ,

y3

T O ,

BHute

gaI I ITH Te

i tomahem enemeHTy. AycTpHja je , noKpaj Tora, o6ehaBana

(1)aKynTaTHBH o petuelbe arpapHor n t4TaFba, a 6eroBo HHje

6Hn0

tariO

mycnnmaHHma, 6H ao

HX

je H

meby

Cp-

6Hma,

H

meby

X p B a T H M a ,

H

y

T a K O

ourrpoj cl>opmH rta


5/40

- 10 -

ToBe, Beh je y CapajeBy H3na3Hna, noi( ypeffinnuTBom

F. 'Bopha

flejaHoBHha, „CpncKa Omnamma" oxo Koje ce

Kymo ueo HajmnahH HaparuTaj „Mna,r_Fe BocHe". Ty ce

Beh morna ourrpo BmzeTH uena pa3amca H3mehy omna-

AHHe jygepanube, npeTewHo AHTepapH e, cj :lopmanHaHmle,

Kojy je

C B O X

aKyTHHX rurraFba y npBom peu

F I H T e -

pecoHano

m4TaFbe rra JIH

j e BocHa cpncK a

H J I F I

xpBaTcKa,

— H omna.amie iraHac Koja je, y

B O C H H

nnemeHcKH

T O J I H K O e K C K J I y 3 1 1 B H C T H 4 1 1 0 j ,

npenamna npeKo JurrepapHmx

Be*6aFba, ocTam baj y hm H x H 3pa3Fr r0

K F b l i› K e B I IH M peBH-

j ama , a ( kopcmpana Haporwo j e ,mucTso , nHcana eK aBcK H ,

H

nocTambana npo6nem HapoAHor ocno6ohelba x yjerui-

FbeFba y cckepy 6HTHo peanH or . H3eH e Te› K lbe j e JoBaH

CK epmh

Ta4HO H3JI0WHO y jemom

K p H T H L I H O M

ocnpTy

Ha TaAatuFba omriaLmucKa cTpyjaffla „H aur

H O B H

Hapaurraj".

Omna,[uma BocHe HHje 6Hna HH

perHoHaamTH4Ka,

xH

ycKo HauHoHanBcTHLIKa.

Y3

nojam HauHoHanH or ocno6o-

.

belba yBeK

je

Hulao x nojaM

j e , L ( H O r H O B O r

ApyurTBeHor

ypeheiba

H nopaBHaFba eKoHomcKFIx pa3nHKa: je,L(HO 6e3

Apyror ce Hnje morno pa3ymeTH.

HepernoHamicTHtmocT „M narFe BocHe" omirne rwo j e

6 H a a n o T o m e

L L I T O

oHa Huie cHojy cHary ycpeAcpenwia

Ha

camy BocHy. Y „CpncK oj OmnaAHH H" runny

14 IIPe/I

-

C T B B H H L I H F I B L I H O W I J I F I C T F I 4 K e

omnaAHHe y Llanmaumja x Xp-

BaTcKoj,

HJIH

cy y

6JIHCK0 j Be314 C „Mila,a0M BOCHOM .

ro, tumy ,t raHa i rouFmje, BocH a je Beh y cKnony uene cpncKo-

xpBaTcKe omnaAHH e Aa, ycKopo. ca CnoBeHuH ma 3ajermo,

cTBopu jyrocnoBeHcKH ckpoHT. „Y npKoc BpemeHy" nHcao•

je TaAa MemTpoBHh y 6op6eHOM wH6eHH4Kom

„HanpeTKy" KojH je ypehHBao

F .

ABrycTHH YjeBHh.

A

T O

„y

r ipKoc BpemeHy" Hmje 6H a0 camo y npKoc peAmmy

K 0 j 1 1

je, c

FloTjopeKom y BOCHH, I3 LtyBajeM

y XpBaT-

cKoj, cnamio nyHe oprHje, Fiero H y npKoc uenom Apyru-

T B e H O M

cTaFby Ha Aomahem TJIy ,

je,uom cTaFby

JI82K1

1 H

onceamBaFba

4HjH

ce

HC X0,EL

npaBmnio 3aBprnaBao y KpFiny

pemmmcKFix nonFiTHInco-couHammx KoHirenuHja. He Tpe6a

3260paBHTH HH TO

.zra je „Mnana BocHaa Beh

a K T H B H O

cy,T.FenoBana y C B H M f la I L H O H a l IF I C T F I 4 K H M J I F I C T O B H M a y C J I O -

BeHHjH,

y XpBaTcKo j, y ,Lilanmarnijm, H Ty o Ha nnTalbe cBor-

K paja HHje AenHna oR nwra lba

CRIIX

Apyrux Kpajesa

3 r ) s

3a couHanHa cxBaTalba „M nar le BocH e" roBope j acHo

lbeHH

n e c HHHH, ro n o pe

H FbeHa

cTpacHa mirepecoaaFba 3a

cse co rmanHo eK oH omcK e o6nacTu ApymTBeHor

W H B O T B .

CTojebH noA H enocpeff imm yTHHajem pycKe couHanHo-pe-

t onyuHoHapH e nHTepaType , npHpoixHo j e

e opHeHTa-

uHja „Mna,Qe BocHe" muna, cne.rreim

I L F I J b

HapoRHor ocno-

6ohe lba , K onoceK om — pyCK e peBonyuHoHapHe

M H C J I H ,

sHuie nero IITM

KojH cy AananH npHmepH

1

13

TanHjaH-

- cKe H

HemagKe FicTopHje ocno6oheFba. Y ocTanom,

H

pa3-

.1111K e y Bpemeny cy 6Hne oceTH o

Bein

me x

ApyKBHje

H ero y Ao6a Tan H j aH cKor

H

H em aBKor H arm oH an H or ape-

BHpaiba. ,Mna.Aa BocHa" je .aonamna nocne MapKca

H

EHrenca, nocne pycKe peBonyuuje

H 3

1 9 06 ; H e K H F b e H H

4 J I B H O B H

cy npornmr

ILIKOJIy MaCapilKOBOr

couHanH3ma,

mHorm cy BHAenH K pBaBe paLuume HemH pe y Capa jeBy,

1906. Y3 TO,

arpapHo nwraFbe je

C T a J I H O B H C F I J I 0

rnaBom.

Beh 1911, Kao 3H1K

H O B H X

norneAa H a aK TyenHa

nHTatba, jeizaH omna,EmHaua nmue y PaLrynomiheBom

„Flperneny" BnaHaK o noTpe6a o6nHraTopHor oTKyna

KMeTOBa. 14,

LIITO

je KapaKTepHcrwmo,

T a j

omnaAHHau je

mycnHmaH

H

6er KojH je ca'm

JIH41.10

Tpe6ao Aa cTpaixa

npH oBaK Bom pem eFby a rpapHor nHTalba ,

F.

Xammx

CBp3o KODI

he, RouH H j e, cKy no

LIJIBTIITH

cH oj e „TpBaFbe

npeit

py2xy .

A

H O B H B e C H H I L I I

BocH e *ypHo ce y /FaJbyjy o ,u TM

ornuTe

F I

c Do pma rmc rHque n o e a a je po ma H THqa pc mix Ha umo -

Hainicra .

A.

LLIaHTHh nesa „OcrajTe oBrie .." H o „)Ky-

JbeB14THM pyKama ce.TbaBKHm", a JoBaH BaparHh maJbe .rFo

hnona,

C

pe*Hmom, 1

1

CBe cH TH e H Kpy n H e hH chre 6o-

C a l i C K H X

rpa,z1oBa. KonFma, camo, pa3nHKa y mmu.Tbelby

H3mehy 6ocaHcKnx necH HKa noirerKom ABa,zFeceTor cToneha

H

necFmK a Aecer ro ,ruma Aommje ,L loK cy BorfFaH K pa-

j 1 4 11 I H H K H

FlehaHau neBanH o

„ O C B e T H W I K H M

hoprFama"

C B 0 j H X

ReRoBa,

AoTr ie peaaHocr

HOBOr IleCHH4KOr

Hapa-

mTaja

BOTH4e 113 „riono*aja

cTBapH",

H3

aKTyenHoCTI4

Bpem en a. TaMO cau, y Ton H j e , geKaFbe M ecH j e

H

14cKynH-

Terba , oBAe y3f raFbe y camor ce6e , y concTBer ly cHary .

jyrocnoBeHcKH m 3eMJbaM a noir AycTpo-MahapcKom.


6/40

— 12 —

Ty cy 1

1 noKyuraja crBapHor peBonyuHorrap

Hor paAa mehy ceibauuma KojH ce cspuraBajy c Heycne

xom (npouec fl jaHmh—Jby6H6paTHh), H c HeBeurTH He arH

TaTopa,

H C He3rOAHOCTH

TepeHa . Ho , ma

KaK0 KpHTH4K

H3rne,aanu

TH

ripBH eKCnepHMeHTH,

O H H

Hacy H eKapaKTe

pFICTIVIHH 3a npso „npo6Hjai-be nyTeBa" „M na,Lke BocH e"

rpa .noBH cy H 3HesepHaH, anH j e ocTao ce . lbaK. A FberoB

naTl-be cy TaKo BenHKe ce

H 3 1 - 1 3 1 4 X J : (2 „ H 3 6 H T F I

icarikrran

— K anwran oaa juHK a.

3 , l l o

E a n g a N c u m P a T o m m a

flpHpoAllo je onyi.uewbeFbe Koje je H3a3Bao y

C B H M

HeOCJI060beHHM

jyrocnoBeHcKHm KpajeBHMa npBH 6anKaH-

CKH paT, 3aBprt ieH c ycnexom. Beh

I I p B F I T O I I O B C K H

y oKTo6py 1912,

M O 6 H / 11

130B2 .111

,1

cy mHore omnaAHHue,

H

O H H

cy npeumH y Cp6Hjy Aa ce jaBe y Ao6poBwbue,

,y KomHre", KaKo ce

TO

jef tHocraBHHje roBopHno. „EmH-

rpauHjam y BeorpaLty yaHraina je

TO

r oToBo y HenHHH,

a 6ercTaBa n peKO rpaH H ue 6H n o j e H e cam o n oj eAH H atm o,

Hero H y rpynama. KperaFbe je 6Hno )1G1B0

H y

B O C H H .

floix CKanpom cy ce 6opHam

H

BnaAHmHp 1

- s

ahHHoBlih

H

T.

Ilepo CnHjenvermh ofLaKne je nHcao, y capajescKom

„H apon y ", H H TepecaH TH e n pH Ka3e paTa. Y CKoruby cy ce ,

K20

T r e T H H u m , H a n a 3 H . T H 4 L k a l- 1 1 4 /1 0

HJIHh H

rr. miipK0

MaK-

CHMOBHh H BOCA2H J12.1II4h. BH/I0

je omnarcHHaua KojH cy

cyAenoBanH Beh y npsHm 6op6ama K oA M epAapa . I lpHH -

Lk1411, Ta,T. ta y urecHaecnim ro2wHa ma, HanyeTHo je mony

y Beorpany H jasHo ce y HpoKyarby Boja TaHKOCHhy.

ManeH, Hepa3BHjeHa pacra, on je Ta.na 6Ho on6HjeH, H c

ropaHHom ce Aowmje yBeK cehao KaKo ra je TaHKOCHh

kicapaTHo KyhH

C HeKOJIHKO Hp0HFI4IIHX pet1H. Je,/k2H

oA

y3poRa KojH cy yTHH anH , r (a

H OH

noKa)Re, Aoumije, „csojy

BpenHocr",

H e C y M I - b H B O

je H

0133j

H3a3Bau HenpHjemom y

rIpoKyruby.

YcaecH npBOr para noruirnm cy oAyumbeFbe jyro-

cnoBeHcKe omna.ume J. jO napoKcH3ma. HenpecTaHe maHH-

cDecraumje, Koje cy ce, 3axBa.TbyjyhH nonHuH jH, upeTBo-

pHne y AemoH cTpauHje,

HHcy

6Hne camo y CapajeBy rAe

cy oHe, y ocranom, 6Hne

H

paHHje aecre. HHKa,r( ce je-

AHHCTBeHOCT omnan.HHe HHje

HCHOJI3H.112

TaKo

C H W K H O

Kao

TaRa.


7/40


8/40

4 .

K y l IT y C a M l b e ll if iK e a K I 1 H j e .

,Ua 6H ce pa3ymeao

IICHX01I0IIIKO CTaFbe 6ocameKe

omaaamme npeR

BH/I0B-JIalICKH

aTeHTaT, noTpe6mo je nocmo-

TplITH jOIII

jeAam BaKam ihaKTop Kojm je yTmuao 1ta ce

„Maaiia Bocma" chopmmuie y cmmcay peBoayumomaplior

Tepopm3ma. MH CM 0 Beh pa imje BHI[eJIH KaKBO

je 6mao

TIOJIIITHLIKO cTaFbe y

3eMJbH,

II,

yornme, ApyiuTBemm TIO-

Amaj. M H

cmo, y KpaTKo, Bmiteam KaKo cy ce menpecTamo

•

cee B lnue np01iy6JbmBaae pa3.1111Ke m3meby Beher R eaa

omor nojaca Kojm je crajao y 3maKy TaAaunbe aramme

aKTHBHO

caytiecTBoBao y T.

3B.

napaameu-

Tapmom paay . F locne , 1912 H 1913, K a ,E i j e pemmm ycneo

A a

pacuerm j e ,au li cTBem e l )po l i r on03mumje , mapogmTo y

nmTaFby chopme perneFba arpapuor ruiTaiba, H rpaheFba cTpa-

TeuiKmx ›Keae3mmua (npeMa Cp6mju); KaA je, Aoummje,

o6pa3oBama Baaamm a napTmja F . ,L1mmoBmha Kojoj je npm-

inao

H

jeLiam aeo pammjmx ono3mumomaaaua, mehy Kojmma

•

cacBmm maaAFix .Tby,,TH H MacapmKoBmx haKa Kao F. /Fp.

BaaAa Amapmh, pa3.nmKe cy T'oamKe nocTaae Ay6oKe Aa

H X

mmje 6mao moryhe npemocTmTm. na K mehy cammm ono-

3mumomaauuma, m3mehy rpyne Jby,Tm oKo „HapoRa' rF rpyne

„Olau6mme", „mageame" Ju4epemumje cy ce TOJIHKO

yo-

In Tpm ae aa Cy , n pH JIH KOM j easm x m 36opa y

3B0pHIVIKOM

cpe3y, npmmmae Bpao menpmjaTue cpopme: camm Cp613 ono-

3mumomanum noKaaam cy ce m3mehy ce6e, H cpricKy 3a-

cTaBy cy ouria nora3mam OH H KOjIl cy joj Tpe6aam ua

6yAy

6paHI-1

1

1H H

AKO ce, y3

TO, y B a ) / { 1 4

s c a

je Baa,Eimmy rpyny noma-

rao x jeAam BeamKm iFeo Cp6a nocaammKa (mycammamm ca

V . LLI. ApmayToBmhem, H XpBaTm, Behmm Aenom, 6mam cy

mmage y3 Bna,Ty); Aa je, nopeA Tora,

T. 3B.

Kypmaamm CHCTM

2

f

16 —

MHCJIH.

Haj6o.rbm cao sematum peBoayu,momapm, Ko3aK, (13a-

6jamgmh, Jemico, iFoaa3e y CapajeBo, H ašyr,Te cTaamo

nmTalbe : LL1Ta caR ? Cp6mja je AoBpiumaa aBa no6eFtomocua

paTa, TepmTopmanmo ce

3H a T H O

yBehaaa, no6eFFmna je cTa-

por BeKoBm or menpmjaTe.Tba, TypKe, yhyTKana Byrape. 1/1

ma f ia mcKpBawbei la y paToBmma, oma je

Ao6H.na npmmose,

H

m a a a K c a ne c m a r e 3 a m e m m h e c a R c B m e H m a a / F m h c K e .

Jacuo je Aa ca.a Cp6mjm Tpe6a, 3a Aeuemmje

Hajmaffle,

mor, cKomuemTpmcamor pa,Ta, nonaramor aegeFba ry6mTaKa.

AJIII I ICHROJIOLLIKII

m om em aT H e Tpe6a n pon ycn iTa . Y om aa-

Amini ce, impoquTo y „Mfianoj BOCHH", cTBapa yBepeffle

i ta Tpe6a

X H Ta TH :

ncmxonormja maca noKa3yje Ra ome 6p3o

xn aRm e. H H j e H eH 3BeCH O „Ta Ay crpm ja caA m ehe, aKo H e

mambem, a omo cpeAcTemma Kopynumje H FumpFim Komue-

cmjama noKytuaTm Jja maumomanuo oayinewbelbe Jyrocaa-

Bema cBeae y 6 .Time K opmro . Huje mem3Becmo

a

o m .a,

CBOjHM

cTapmm meToAuma, mehe ympeTm cse cm.ne

a pa36m-

je a,amauFbe ocehabe jeFulFicTBemocTm mehy Cp6mma H Xp-

BaTmma. Beh ce Ha BmamKy jaBJba cl)ep:immaimoB Tpmaam3a'm:

3a Apem.rbmBe mace xpBaTcKe TO

je

ocrBapeff le xpBaTcKor

npaBa, ycnocTaBa xpBaTcKor KpaibeBoBa, jumaKocT,

Ha

CBHM

nommigK o-npasmam Romem mma, ca rocno ,i l apmma,

H em um m a F3 Mahapm m a. A ocTBapeFbe Tpm an m 3m a TO j e ,

mecvmFbuso, cmpT mAeoaormjm maumomanme omnaJimme, CMpT

maeaay ocao 6oheFba x yjeff iubelba

CBHX

Jyacmmx CnoBema

y AycTpo MahapcKo j,

H

y1114111Tel-be Aycrpm je, 3a Kojy je

joul Xepuem roBopmo ua je majmemopaammja Apwasma TBo-

pesmua Ha cBeTy H,qa camo Fb emo AectuumirmBilo 6pmcabe

ca 3emarbcke K yrne moace cnac rm CnoBeme, nomaK uyro j e

y RaaeKy

H e H 3 B e C H O C T.

Quid nunc ? Ha

TO nuTabe, y jeAmom perKo TaKo

ma'fiaxmyTom maamKy, y

Kazeimapy

w

ipocBerm", oAroBapa

PlICTO PaRyJI0BHh

KpaTKo I3 jacmo : CaFt Tpe6a

AycTpmjy

H, y3any . rx CK epamh nopmje ua caa Barba

•

Cp6m j a H H j e im m aao Fan e t l em a n poin am x paToBa, a

lboj Tpe6a Ayror H o36Fubmor cmpemaba 3a npucTojehy

6op6y c TaKo ynopt imm H

B e J I H KH M meripmjaTerbmma Kao HITO

je AycTpuja : KouKa je 6agema. Alea jacta est: AycTpHjy Tpe6a

y1114IIITHTH

CaMO joul je.ciam noroAam TpeHyTaK, F3 cyA6mma

he ii,o6mT13 omytimy moh maa

ly )KHO-CJI0BeHCKIIM

m a p o , ? T o m .


9/40

— 18 —

O J L A H L I 1 1 0

mnao Ha pyKy npecHjH

B A a C T H npH H36opHma, Ha-

potmro npH H360pHma 3a npBy KypHjy HirrenHremmje

( q H H O B H H I C 3 ) ,

6Hhe jacno aa je Ca6op 6Ho camo jeaHa

3 3 H H M . I bl iB a

mera y Kojoj je KoHrpona Haa pemm mom 6Haa

cBeaeHa H a miummym. Ty ce peTKO

.1y0

cno6oaaH rnac,

H

nomum FIerpa Kotmha

H

F . B a c wb a F p h Hh a

6 H A F I

cy

camo

H O B H H H

otmjalba. OncrpyKuHja je, y npaBom cmH cny

petm, 6nna HeM oryha . F lor jopeK je , y

C B H M O H 3 C H H M rpe-

nyruHma, ymeo aa BojHom

CHAOM HaTepa Ca6op Ha no-

cnyumocr. Pa3yMe ce, Kpwrima pa,aa y Taaaunbem Ca6opy

He npiumaa O B H M

p e a o sHm a ; a n H, H o Ho m r o j e K a 3a Ho

nocny*Hhe ,L IOBOJbH0

aa Finycrpyje

HOJIHTFI I IKO

cralbe y

3eMJIA4, H

pa3nore KojH cy,

H

Fmatie H ecrpn,n,HBy, omna-

amly HarHanH aa ce c raBH c oue c rpaHe 6apHKaaa H npeMa

pemmmy H npeMa aomahmm nonwrFmapHma.

He Tpe6a cmerHyTH c yMa ita ce oa ceibaKa HHje

morno

M H O T O

urra

y z I H H H T I 4 .

O H

je

TaAa

6Ho y nornyHom

ayxosHom

H

marepHanHom ponc -rBy; aHancl)a6er y nyHom

cmHcny peim, npeaaH Ha mH nocr H HemH nocr *aHaapme-

pHjH H yonurre mHoro6pojFmm apyrHm opraHHma Bnacra,

O I I K O J b e H

KoHcinraeHrHma, OH

je 61-Io Kao

y onceaHyroj

THphaBH. I--

beroBy araBHcrwmy

6 y H T O B H O C T

rpe6ano je no-

creneno pa3roperH. Ho

3a TO

je 6Ho norpe5aH ayr

H

cH -

cremarcKH paa, He camo npeKo FberoBe H aj6.ni33Ke Frrena-

remnije, nonoBa H yturreJba y Koje je

OH

HM aO jea lmo

nosepeFba, Hero

H

npeKo apyrux ycraHoBa, H umone,

paaHH x npocBerm4x,

C O K O A C K F I X , a H T H -3 1 IK O X O J I H F I X H

3a-

apy›Kmix HH crwryusja. TaKaB paa je 6Ho pH cKauraH; npo-

uec Fl j aHHh-Jby6H 6parmh, y Kome j e muue omnaiumaua

csoje no.ay3ehe naarHno Blimemecetmom Tammmom, 6Ho

je

A O B O J E > H 0

noyt iaH npHmep. Flo pe tmma camor F .

UBH-

y

j e R H O j

HirrepecaHTH oj 6pounypHus ror BpemeH a o

B O C H H ,

uena oKynmpaHa noKpajHH a je awmna Ha norop ;

y

B O C H H

je 6Hno Taaa,

O C H M

*aHaapmepHje, Ha 60.000

aKTHBHHX B0jHHKa,

jeaaH 6poj

C K O j H M

je BpIrraHcKo Llap-

CTBO

tlyaaao

ueny FlpenFby

H H , Q H j y .

M e h yT H M , H a L 1 ,1 1 0 H a A lI C T 1 1 4 K 0 j O M A a J I H H H

ce xmano, H

HeKa oa pa3nora FbeHor *ypetba cy Beh aoraKHyTH. 3a

caaa, oHa je Beh 6Hna capemHa 3a peBonyu,HoH apHo aeno;

y

Tome j e Ful j e rpe6ano mHo ro ymputhimarH. ,Ua

M H C . A H

19

capaalby umpoKmx maca y cBOjoj ammpl , HH je 6Hno

moryhe. „HapoaHa 0a6paHa" je 6Fina Hcrom y 3agerKy,

l b e H H

K a Ha n H j o m H e c a c B Hm c H r y pHH , K a o u rr o j e no -

Ra3ano H3aaBaFbe chogaHcKor HapeaHHKa

r. nucawfra

Ca -

BHha . Y

T H M

rpeHyruuma jaBHO ce rnac 3a ycam./beFum-

KHm aKuHjama, 3a repopom nojeammu,a . H3eH npBH orna-

cHBat i 6Ho je 6e4KH cryaeHr, HeBecHFbau BoraaH }Kepa-

jHb, Fl OH

je cBojnm

A H I I H H M

xepojcKHm npHmepom mo*aa

mune yrimao aa ce „Mnaaa BocHaa ripHKnoHH cHcremy

HHammayaime ammje, Hero

C B H

apyrm pa3no3H. BnaaHm ap

FahHH omih je yBepaBao „Kpy)KoKe" aa oBaj CI-ICTM H Ma,

O C H M

apyrHx, aBe ao6pe crpaHe:

O H ,

npBo, H3a3P3Ba 3a-

6yHy y pewHmcKH m peaosHma; H

apyro, OH

he noaHhH

HauHo Hanm4 mopan y macama. F locneaFbe je , HeocnopHo,

6H.no ratmo: umpoKe mace, 6ap y

B O C H H ,

xajaytme

H

ropurra tme, Hapom fro y jy*Fmm xepueroBatmH m Kpa-

j eBHma, nyHe cy ycam.rbeHH 4KHx noaBHra, H

O H H

ce, y

a ymm H

M O H O T O H H M

aecerepuHma, noce6Ho

KyJITHBHIfiy.

A J I H

npBo

I I OC T a BJ b a l b e

TBparbe Fmje 6H.no ao6po; Ha ceaKy

ycam.TbeHH tmy ammjy Bnacr je oaroBapana penpecanHjama.

0He cy, HcrH Ha, 36Hjane omnaaFmcKe peaose, anH cy ycrpa-

maBaiyhm aenoBane Ha mace : Haj6wbe cBeaotiaHcrBo aaje na-

C H B H O C T

rommne no areHrary, 1914. A ona je ra,aa

Ha-

naiwyTa 6pyranHom

CHAOM, H

6HAH cy crawbeim y rurraFbe

H

FbeH *HBOT H

F b e H a

HMOBHHa.

Y

O C T 3 A 0 M ,

FahHH om4h je 6Ho 4:saHaTH K cBoje Bpere

H

OH 611

y cBaKom apyrom BpemeHy, mo*aa, 6Ho cmeriba

HopmanH om paay. ,LkaHaunbu aHKrarop PycHje, JlaB TpouKH,

Ha3Bao ra je HauHoHanimm pomaHrHgapom , ,KojH je aaHac

nOTnyHU

cmnao c no30pmmea. Mo}Kaa Ty Hma ueurro

ra tmocrH: FahHHom4h je pomaHTFmapcKH Boneo Heo6Htmo

H

OfIaCHOCTI4; anH je OH,

y

H C T O

Bpeme, 6Ho

H T H n

1 10BeKa

KOjI l

ce , Beh no npeamery cHojFix c ryaHja , mopao 6aBHTH

C O L I M A H H M H

eKOHOMCKHM mumbHma y uenom

H A I X O B O M

KomnneKcy. H, aKo je nocne, y J1o3aHH, y

T O K y

jeaHor

ywacHor paTa, nocrao ecrerFmap,

TO

je 6Hno camo 6e-

*albe

rBapHocrn Koja j e Harneaana H enoaHo c; ia .. .

flocne,

HI4

npFunme y BocHH, Kao

H H

y ApyrHm Kpajemima

iy*Fmx CnoBeHa, HHcy aaBane onpaBamba meroanma

KoM cy ce r ipHmeff inBanH y npBoj pycKoj peBonymi jm,

2


10/40

— 20 —

mero,Lmma no,Lm3affla penonyuKoHHcaHe mace. BocHa H Hje

6Hila

H H K a K a B

pammjeH HH .ayopmjcKH uenrap,

H

l beH co -

mia.fm3am je

TaAa 6o .nosao . aeTHIbe 6wiecTH, yK purreH

C KonepHaTH BHoinhy qapumje H

HepcKum

H

nepcKo-Halmo-

HanHHm ocebaff iem mace .

Ky.TITHHHcaube ycam.TbeHwuce amulje, aTeHTaTa H aTeH-

TaTopa , nogeo j e cam FahH Hormh AaH um y 6eqK oj „3opH«

jez(axl necHwum KH nbacT nopTpeT BorAaHa }KepajHha. Ma

A a

y ocHosy HeTaqaH , He cHoAehm Ae.no 11{epajHheHo H a

ffieroHe npaHe HauHoHamie H couHaJme moTHHe, oH ce

FinaK Lurrao. OH

je, y 3aHHjeHoj (kopmH, Beh paim ueH-

3ype, Na3HH ao na

Tpe6a nohm nyTem mnaLtor cTyAeuTa,

cpHyTH T3 H a C T a B H T H Te „KpmKone

OgajHFIKa , KBKO je

FahHHOBBh

H a3Bao cH oj n o•peT.

OBOM i cyJ rry aTeuTaTopa Funna j e — TO

m o ) K i L a

H3-

nneua napaAoK cHo — cama

B A B C T Ha pyKy.

, ,U0B6. ,TbH0 je

6H.no

1 1 0 D ,C C T H T 1 • u a je y

T O M KarbaHom jecel-bem RaHy 1910,

KojH je BocHa oTnapao nepcneKume

T. 3B.

yeranHor *H-

BoTa, .newao Ha L I ,apesom M ocTy }Kepajiih . c npocEmpaaom

.ny6afflom, yripcKaH xpniby

H

6.na•om,

H J.(a

my je reHepan

Bapemamm, noc.ne upHkix y36ybeFba, npinnao

H yRapHo

ra mpTna

H O F O M .

„By6pe ", peKao je 011, H TO

„hy6pe "

H H j e H H KaA 3am p.no y Ay m am a „M .n akke BocH e«, neKy ha

Ka0

›KHHa paHa. nocne,

TO HOhHO Konai-be mpTHor

moneKa, HerR e y uHy Ho nor npanocnanHor rpo6.1ba, y

O H O M

oRen)K y rAe cy camoy6Hue

H 3 .1 1 0

1 1H H U H ,

y H.nona tm K ojy

c npo.neha H

jeceHH noApHsa

K O I E C B C K H H O T O K .

}Kepajuha

cy

Ty,

AoLunije,

jerma

OTKpHJIH. Y3 TO, npHe

H3jaBC

noT-

npeAcep,HHKa BocaHcKor Ca6opa, KojH je, caymajem, 6Ho

Cp6HH, F. BojHcaaHa LlIone,

H f f i e rono rHymarbe Ha A

„o . rwpaTH H m Ae.n om " y H m e Ca6opa H a n pn H ,aaH ca6op-

cKor .aenosaff ial

CBe

cy

TO BCHX0JIOLUKH MOMeHTH KOjH

cy npmnpaH.Tba.nH pacKHAaffle c npeAcraHHH umma qapumje,

H

yTHuanH, y mHorom,

Ha o6pa3onai-be KynTa aTeH•aTopa.

F ahk mormb H Hje H H RBR

nponycno ,zza, ripm cBojHm

TajaHcrBeimm noxoAHma y Capajeso, He o6Hbe )1(epajn-

hes rpo6. flpHmep je 6Ho 3apa3aH. Flo Tome, HHje,ma

AemoncTpaunja HHje npoluna ua KoroA He 6H

0 / C H T H O

oBaj

rpo6 K ojH j e nocTao K ao H eK a HpcTa xamm yxa

H

cHm60-

n Hc a Ho r n po Te c Ta AycTpHj ii . Ty j e Rona3Ho H I lpHH umn,

— 21 —

c jeAumm ou

C B 0 j H K A o 6pp i x

Apy ron a, ,Upary TH H om Mpa-

C O M , H H T e . 1 11 4 r eH T H H M H

Hecpelumm maaLmhem KojH je

nao

Ha ,E(yHany, joui y npsHm 6op6aMa 1914. Ty je FlpHH-

uHn 6Ho y

0414

camor aTeHTaTa , H onpocrHo ce ca ?K epa-

jHhem je,quHm Bernn•m BeHuem.


11/40

- 23 -

A J I H

6H norpeumo 6Hno

M H C JI H T H

.Ra je y

O B H M

opraHH3auu-

j ama Ha jBehH ueo np l inaRao cam o bauHm a cpem-bux mona .

OmaaAHHa je Hmana jeRaH umpH nojaM,

H

y Fboj ce o6pa-

3 0 1 3 3 1 1 0

3a peBonyuHoH apHH pa.12( cHe

O H O I L I T O

je 6H.no

n auH oH an H o cBewe H 3ApaBo. ,E loBo. lbH o j e

B O C M O T p H T H

camo oBaj (kaxaT y aTemaTy cy piecTBoBanH

C BH

„manH

H

C H T H I I

cranoicH. LIa6pHHoBBh je 6Ho — THnorpach ;

Mexm eA6aum h — cTon ap ;

M I I L L I K O

JoBaHomh — TproBau;

BaparH h

—

HoBuH ap; 14nmh — 6HBam ytulTeJb; MH xaHno

Flymapa — rpa ,acK H

- IHHOBHHK.

cy caM O nojagaBanH

6poj .

B H J I 0

je H ce. /baxa: KepoBHhH cy

6 H J I H 3 e M J b O A e l lI I I I ;

Jaxos Munomill — pH6ap Ha ,LipHHH, y

6 H j e J b H H C K O M

cpe3y. CBe

H I I M a J I 0

3aBwa,He npochecHje;

OHH olt

„noim-

mceimx H yBpebeimx".

Ho H ajarHnHHjH o ,u

C H I I X

xpy*oxa, oHaj KojH je JI ,pwao

AHpexTHBy y

C B 0 j H M

pyxama H ynpawbao pa.a,om y

Apy-

T H M ,

6Ho je

H C T H

oHaj xo ja j e FahuHoE mh

O C H O B a 0

1912,

npe,a nona3ax y cpncxo-Typcm4 paT. Taj xpy)Kox je Ha-

c T a o y c r a H y „ U a H H n a H n H h a , H H m a o j e c B O j e B e 3e , H a -

potulTo npexo peuxuHje „Cpncxe Omnaffinie", ca

C B H M

oprauHaauHjama jyrocnoBeHace omnamnie Ha

aycTpo•mahapcxoj TepuTopHjH. HHje camo cnygaj Jica je

xpo3 uncony Tor xpy*oxa npoinno cse

Haj6yHTOBHIlje

y

B O C H H ,

F I

,a,a je

OH 6HO,

y Hexy pyxy, BoAehH opraH

amx HauHoH anHeTHL


12/40

-

24 -

peRoBHma „emnrpauHje". CBe je TO 6HO

jeRaH HapoqHT

C Be T ,

HemnpaH , yBeK v H e K O M

HunleKHBalby, yBeK y nna-

H 0 1 3 1 4 M a 113y3eTHPIX

axuHja.

Y3 KOMP1TCKe 6pa,11e x

K a M e

rono6paRa batiKa Juwa; oluTpx H

T e 1 1 1 K 1 1 T H H O B H , C B F I K J I H

H a 3 . 1 1 0 H

KpB, C mna.aHm caFbanamaim 4)H3HoH omHjama. H

cBe je

TO HOCHJI0 H3BeCTaH

noTe3 Be,apinie, x aKo raa .a H

Hem aurma F f f i cy

6 1 1 1 1 1 4 peTKI1 rocTH. AnH ce y BeorpaRy,

v

FIHjemouTy JyrocnoBeHa,

T a A a

1 K H B e n o

CJI060RHO P1

m H poKo y RH cao Ba3 ,ay x ; ox j e 6H o Kao H eKo oRm opm uTe

nocne nporoHa

H

n epceKy uH j a n oR Ay erpH j om .

H H j e norpe6H o cn om wbaTH Ro OBe KapaKTepH crpm e

qHFbeimue Ra ce oceru Ryx TaRambe „emurpauHje". ,LIe-

m.Bano ce Ra ce He jeRe no H exonHKo RaHa, qecTo RBa

H

TpH,

Ra ce cnaBa Ha K anHmerRaH y, Ra ce —

TO

j e 6H n o jeRH uo

moryhe — npeHohm no Ran-RBa y rocrwhy6HBom 6eo-

rpaRcK om a3Hny, c .7byaHma „ca RHa )K HBora" . J eRaH oR

TaRambHx cTyReHaTa, F . CHM a M wbym, enaBao je RaHH ma

y jeRHoj cmerJbapHHum npeR

.3JIaTHOM MOpyHOM .

Y

HajTme Reuem6apcKe RaHe, y cTpaxoBwroj

314M14

1913,

OH je Ty 6Ho yikapHo ce5H

FapRaK Koju je H3Hyrpa o6ne-

1 1 1 4 0

H O B H H C K O M

xapTHjoM. ,E(orabano

ce

Ka T Ka R

Koja

rpy na „em H rpaH aTa" n oceRa H a M H .Tby lueBo KoH aqH m Te,

oTneBa oneno 6o*jem npaBeRtuncy Ho ocehaj He-

maurrmie HHje pabao

H O T H L U T e H O C T H ; O H

je Tpa*Ho camo

oRyinKa. FoFbeH c Romaher npara Kao nceTo, TybHHau y

cBojoj 3 C M J bH , 6 0C a H C K C K H

omnaRHHau je ocehao rRe ra

6onH. Y Ta KB Oj

,ayxoBHoj armocci)epH,

OH

j e 6H o cupem ax

Ha cse,

H

Fbem y im j e Tpe6ano RBan y T roBopH TH KaR m y

ce yKa3ana npunFixa.

A TaKBa ce npwunta ycKopo yKa3ana,

H

capajeBcKH

xpy›KoK, npmpoRHo, o6paTno ce csopim npHjaTerbHma „ emm-

rpaHTHma" 3a nomoh y cyRenoBalby. Y mapTy 1914 izo-

Heo je 3arpe6a4KH „Cp6o6paH" 6enenncy Ra AycTpHja

HaM epaBa Ra y neTo npmpeRH Benme maxespe Ha

Tepeuy

o R C a p a j e sa R o P o m a H H j e

H

XaH-FIHjecKa, y HenocpeRHoj

6A143F111H

cpncKe rpaHHue. MaHeBpHma je Tpe6ao Ra xo-

maHRyje npecTononacneRHHK 4313paHu (1)epnHHaHR, qoBeK

Bpno xnepaKanaH, anH nonynapaH y rpabaHcKHm Kpyro-

BH m a xpBarcKH m Kao n pH j aTen , xpBaTcKe cn o60Re

H 3a-

-

25 -

roBapaq TpHann3ma. OBa BeeT je y36yAHna capajeBcKH

Kpywox.

TaRa je paRHo y peRaKuujH „CpncKe PHjegH", Koja

je, y

O C T a J I 0 M , B O L 1 H J I a 1

- 1 0 J I H T H K y J I 0 ja J I H O C T H H onopry-

HHTeTa npema pe)Kumy

H A P I H a C T I 1 j H , 1 1 e C H P I K J O B a H

Bapa-

rHh. ORnHqaH HOBHHap, OH je ymeo Aa „meKyurrBo"

„CpncK e PHjeqH" oK pehe y neBo, Bpao

TaKTHLIKH, anH cBe

ynopHHje. KoHuem 1913 wicana je „CpricKa Pajeq" no-

K a T K a R 01 -

103HUHOHaJIHHje Hero H „HapoR a Koja, y ocTanom,

HHje Hmao

1 1 H H 3

Ran eKa TaKO um poK xpy r qpiTaoua Kao

TaulmixaHcK H opraH. Pa3yMe ce R a ce H3jaBe nocnaHHK a

rpyne oKo ,,CpncKe PHjeqH" HHey HHmano enarane c

T O H O M 1 1 )1 1 X 0 B O r

opraHa. To cy 6H.na ,aBa 3a-

ce6H a cBera ;

a Baparmh, oneT, HHje 6Ho cam. O H je, y3

HMaO H xpy›KoK. 1/1 Taxo je OBO HeH3BecHo

eTaFbe n pon.y >KaBaH o eBe R o „Cp6o6paH oBe" 6eaeluKe.

TaRa,

OH

y Ka3a jeRaH

H O B H , 0 , 1 1 J I T I I I H j H

nyr. BHne

.

cy Bm ue j acH e H 3a3H BaqKe H am epe n pecTonoH acn eu-

H13K3 (Pep,aHHaHRa, oBor HaRmeHor

H TaluTor qoBeKa KojH

je Hmao HeinTo npyeKo y ce6H,

H

RenHo c Bmixenmom

FberoBe ocBajawKe

KOHIW HIL I l j e H MHC JIP 1

o no6eRH H

cBna-

RaBaFby cBeTa: H em ua eBH H

csyrRe... KaKO ce oKo Ba-

parnha o6Fnmo Hanamno BHme qnaHoBa xpy)KoKa, 6H

peuieHo, a nocne Ryror KomeHTapHeaFba, Ra ce o Hame-

paBaHom RonacKy aycTpHjeKor npecTonoHacneRHHKa of ia-

Be C T I I

„emHrpauHja" y BeorpaRy. BenewKa je H3pe3aHa

H3 HOBHHa, n pH aem beH a 6e3 peqH Kom eH Tapa H a o6H 4uiy

xapTHjy, Ha

F b 0 j

je MoxaHno Ilymapa, Tana

rpaRcKH

1

111-

HOB HHK,

oTxyuao HaTnH c: Lla6pHt iomIhy, BeorpaR, KackaHa

„3narHa MopyHaa, 3eneHH BeHau. ,I:(a 6H 6H.no maFbe

nono3pelba, y cnyqajy Ra nHcmo 6yRe oTBopeHo, Hy-

niapa ra je cyTpa RaH o,aueo y 3eHnuy Yl oRarne npeRao.

Join ce H Il j e

cnyTHno K a K 0

he

C T B a p P I 1

.10hH. AJIH

cy

npBe npeRocrpowHocT H 6H ne yqpnbeH e . ,E ( ou tmje , xaR j e

, Il aH H ay H n n hy caon uiTeH o pe tn eFbe Kpy >KoKa — ox y Taj

qac H H j e 6H o y peRaKuH j H „Cpn cKe PH j eqH "—

mxplio je

oRo6pHo. Y ocranom, ox ce

T a A a H an a3H o y H apoqH Tom

AyLueBHom pacnono*eFby: noKymaBao je ua npounlpH

peBonyuHoH apHy nponaraHRy Ha paR HH qK e Hacnare . Be3


13/40


14/40

-28

6H.no

6Hpalba.

, L j a

AH je OH,

nocne, caniuTFio *elbe mna-

AFIX BocaH aua ,LIHmHTpH jeBFrhy—AnHcy, TaKohep je cTBap

HepeureHa. AJI14, H KaR 6H crajao ckaKaT Ra je, y3 LIH-

raHoBrdia 1 4 T a H K O C H h a ,

6H o n ocBeheH F l I l y KOBI 4 1 4 K , L I H -

mFiTpujermh y cupemaFbe 3a aTeHTaT, ocraje oner xao

noy3RaHo ,Ra HH HuHjaTHBa 3a capajeBcKH arewraT

H e no -

THge

HH oA

j e R H o r H 3 m e h y o B e T p o jH u e 1bYA14 . . Haj3aR,

H Ra je TaHKocHh, oue[mBuni onacHocr noRy3eha H

rose eBeHTyanHe nocneRH ue , noK yrnao Ra

O T K A O H H

aTeH-

TaT,

Ha crBapH ce 614

H F I L I I T a H3meHHno.

OH 6u 6uo

1138pUICH

c ycnexom

H A H 6e3 ycnexa, TO HHje nHTaFbe. A H3BpIIIHO

611

ra ma xo o r r gnaHoBa „M naue BocHeu , ,L lamino HaH h,

FIAH

MHxaHno Ilyurapa, H A H

JIa3ap ByKmh, — crBap

H H j e y

AHLIHOCTH.

H, y F I C T O Bpeme, 6e3 „cpeRcTaBa" H 3

Cp6Hje : peBonBepa ce mor .no Hahm H y

B O C H H .

cDaKaT je

Jra je pacnono*eFbe rnasHor xpy>Koxa „Mnane Bocue"

6FIJI0 3a aTeffraFIT

— MH CMO

TaRaun-be

I I C HX 0 A 0 I I I KO

cra.ffie

omnaRHHe Beh H3A0)KFIA14 — H aTeH TaT 6H Rourao cam

no ce6H, He camo xao Reno ocHere, Hero xao ncaxonoruKa

noTpe6a onyunca y jeRHoj 3aryinHoj armocckepH. Beh no

ToMe

rojH xao gmbeHHua da je ameHruam deAo geAe ofttna-

dulie y BocHu, H FberoBo HeH3BpureFbe Hmje

H H K O m orao

cnpegHTH, H C T O T a K 0 xao iuTO HHFunrjaTHBa 3a

Ibera Fulje

Rourna cnaiba,

Ho Lla6pFurornih Hirje xreo Ra areHraT 6yRe Reno

jerrHor H A I I ABojHue Jbyn,H. OH je 1114HI40 noxywaje Fi mehy

ApyrHm noBep.TEmBHm n

emmrpairrHma", anH je nocao 6Ho

xpajibe pHcKaHTaH,

H

y cuexa H H j e 6H n o H apoquTor . JaBH o

ce jour camo TpFxbxo rpa6e)K,

C H H jeRHor cHeurreHHKa

c Ilana,

TaRa

6eorpaRcK H rHmH a3HcTa . To j e 6Ho noBy-

geH mnaRmh, c

B e A H K H M H T a M H H M 0 4 14 M a , nomano Ty6ep-

xy.no3aH, ana noHHKao H 3

jeRHe HarrHoHanuo 3RpaBe cpe-

RH H e H

C

O A A I I I I H H M HauHoHanHHm BacrurTaFbem

O A Kyhe.

H 3 H X

TpojHua, IlpHHuHri, Lia6pHHoBHh

H

rpa6e>x, tume

npsy rpyny aTewraTopa, Fi oHa je ocrana 3a

ce6e. OcTane

rpyne perpyToBann cy

H

opraHH3oBanH RoLumje , L a F u r n o

H n H h H f I a3ap ByxH h, jeRan oR y r .n eRH H x m n aRn x .7by RH

y T a j H o j

opraHH 3auHjH haKa yinrreJbcxe uncone y CapajeBy.

-

29

YcKopo, i_JraraHomih je pa3Re.Turo npBe 6poBHHHre H

meme mna,RHm „emHrpaHTHma",

H OHH cy ce,

A0B0JbH0

H E

Beurrx pyxoBalby opy*jem, yq13/114 nyualby y To nwurepy.

Heo6aBeurreH o paRy „emmrpaHaTaa, capajer icKH xpy-

*ox je nocTao HecrprubriB. ,L(aHHAo Himh je cam Bpumo

npHripeme

3a

ceoj pagyx,

H

Bp6oBao noBep.n.HBe .7byrre.

Taxo ce RecHno Ra je oH, y Bpeme KaR cy ce FIpmruHn

n pyroBH n ospaTH m i

H 3

BeorpaRa, HMao Beh RBe roroBe

rpyne K oje cy an ima, ocum I lpHH uHuy, ocTane Heno3H aTe .

36AH*110 FIX

je

H C T O M

3ajeRtui tum npouec. LlaK F 1 1 4 y

T H M

rpy nam a H H cy ce

C BH

no3HaBanH : Taxo

F.

M y x a m e R M e x -

m eR6aum h, xora j e H AFFh y n o3H ao xao y tur r e . rb , H m j e 3H ao

3a MHxamna Ilyurapy. rIa Hnax, Flyurapa je Tpe6ao Ra

cagexa c l )paH ua

( 1 3

epAH H aBR a y BH co xom , y cay ir a j y H ey c-

nexa y CapajeBy. JeRny oR rpyna, noc.neRi-by, o6pa3oBao

je Ha

H A l l he B Y H H H I F I 4 j a T F I B y

JIa3ap "Byxmli, H y 1170j

cy 6HAH

Baco Lly6pHnoBH h, UBerHo f lonosHh H HBaH K paFb-

gesuh, ocyhenH rrouHHje Ha BmueroRmuuby Tammfiry. Kao

I b H X 0 B H

nomaraqH 43

yHrHpanF3 cy Mapxo nepHH RojH je

ympo y 3aTBo py,

H

Fr. 3aropau H Kanem6ep.

TpH H eRe .Tbe nper r aTewraT RoHeo j e npBa H3Beurra j

H 3

BeorpaRa

PaTxo

IlapewaHHH. Jour paHo H3jyrpa,

oli me je npo6y,RHo y craHy

H

npenao mx je,RHy ueRy-

.7burry. Y Fboj je Ilpimuun jaB.Tbao Ra je „cHe y peRy" H

Ra he ycKopo ,RohH c Apyroimma y CapajeBo.

,E(oTne ce crBap y Beorpany panHjana oBaxo :

HHH H Apyromr cy Ro6FinH H3BecHy xonFignHy 6poHBHura

H HeKOAHKO py

1

11114X 60M6H.

Te HM je osapH npeRao

LIHraHosHh,

H

o H e c y

—

xao H I T O

je HcneheFbe y capa-

jeBcKom npouecy yrBpiruno

—oRroBapine maTepHany KojH

ce npaBH y xpary jesamK om apceHany.

Y3 TO, OHH cy ce

cn pem H AH H a cm pr , xao

H I T O

je 6Hno,

3a

oBaxBe cayqa-

jeBe, npasHno y xpy*ouHma ,,Mna,zre Bocue".

O H H cy

Ro6HAH

l i eKOJIHKO

Ro3a uHa lmanHja, anu oHe Inicy RouH Hje

RenoBane . Grpos , 6pr ixmo c rawbeH y mane cTaxneHe ueBH

H y m oTaH y n am y K, npory rao j e cam o Lia6pH H oBH h, n oc .n e

H3spmeHor arewraTa; 6e3 ycnexa,

I 4 A H H I T O je 6Ho .na)KaH,

H A H

HITO

je H3BerpHo y Ryrom Toxy

BpemeHa

Ro aTeH-

Tara.


15/40

— 30 —

Tpx He,geabe npes BmsoB-sam,

M JIa/114 ./byAH

cy nomnm

„K aHanmm a" y BocHy. BepoBaTHo Aa ce Beh — Helmjom

munmcKpeumjom

3HaJ10 110HeIHTO o

KpeTaffimma mehy

„emmrpaHTmm a" . BeorpascK a nonmumja j e ycK opo m3Bp-

umna

H e K O J I H K O

npeTpeca, anm 6e

3

HapoLurror ycnexa. Lia6pm-

HoBmh je oxpefiyo npema Manom 3Bopmmy, npemao cKeny

m 3asp)Kao ce y 6ocaHcKom 3Bopmmy sam-sBa Kos

011-

111THHCKOF

6ene)Kinma

F.

,ElaKmha Kojm je npmnasao opra-

Hm3aumjm , ,Hapofme 0s6pame". l ipmHumn je c Fpa6e)Kom

ysapmo npema

T y 3 . 1 I H ,

c uemim maTeomjanom. F lpomao j e

Ben.Ka Liy6pmnosmha Ko jm je 6mo yturrea, y 6mjewmcKom

cpeay H

noBepeHmK „HapoLme 0A6pame".

OH

my je cTa-

BHO H a pacnono)Keibe

H e K O J I H K e

ce.rbaKe : JaKoBa

MH/10-

Bilha

3a npeBo3 maTepmjana npeKo ,L1Ipmme, sommje crapor

Kepowtha ca C H H O B H M a

H

spyre Koja cy soHeam marepmjan

y Ty3ny. Ty je opy)Kje npesaHo Bohy

T y 3 J1 a H C K O r C O K O -

na

M m u n c y J o B aH o m h y

K0j14 je 6130

y

HOBep.113HBHM Be-

3ama c Bek,Kom Lly6pmnomihem.

l ipmmumn ce nocne y Ty3nm — no yrBphemom nnaHy

— H mje Bmme spy»olo c Fpa6e)K om, K ao

HH Aou,Kkije,

so

aTeHTaTa, c 1

-1a6pmHomhem y Ca pajeBy. LlaK, npBmx sama

y mcneheffly, om je

Hermpao

cBaKo n o3H aH crso c Li a6pm -

HoBmhem. Anm je Ty 6mBum amapxmcra,

n o A

y2mpumma,

nocTao

HeLUTO

municKpeTam...

Kas je, no nospaTKy

H 3

BeorpaAa,

Aoulao y Capa-

jeBo, Lia6pmmoBmh me je, sona3ehm npaBo ca wene3Hmue,

H O C e T H O

y paHo jyTpo . Cmeumao ce H eK aK O gysHoBaTo .

„Cse je y pesy", peKao je oH. „A Flpmiumn? A opy)Kje?"

Ka3ao je sa FlpmHumn sohm no nosHe. 14, y mcnmy,

om je somao. Bmsenm cmo ce Beh npeit Bege.

Opy)Kje je,

3a

cBaxy cmrypHocr , oc rano K oA M muma

JoBaHormha y Ty3nm

K O j H

je Ba)Kmo Kao yrnesam TproBau

H jesHa Of(

HajyTmuajmijmx

A H I I H O C T H

y

Ty3JIH. To je

6mno so6po, jep je 6ocancKa Bnasa Harno nojagana nacKy

Hast cBaKmm

HOJIHTHIIKHM

xpeTafflem y CapajeBy

H

onpe3Ho

6sena Has

C y M H ) H B H M

nmumma. K py)K oK je 3Hao 3a npe-

socTpo*HocTm, npmposHe npm sonacKy jesHor gnama ay-

opmjcKe uapcKe xyhe.

OI

T O T

momemT a, sa 6x 3aTypmam

cBaKm Tpar, gnanoBm KpywoKa notienm sa *mBe jeR-

— 31 —

H H M

Becenmm

H 6e36pH)KHH *HBOTOM, Kao T H T 1 1

- 1 H H 6 0 e M H .

lipmmum ce Hanamo c spyronmma camo no Hohm. Hmage,

OH

j e mmao y s ,yre x 6e3Haga jme meTlbe ca capa jeBcK mm

seBojKama, qaBpJbajyhm o

0614 1 1 H F I M

mapmma, rby6aKajyhu

nomano.

Tpm

Raila

npeA cDepLumamsoB sona3aK — oH je wx-

ceo Ha 14nmum — ,L tammno Ham h ce ynyTmo y Ty3ny

no

opy )Kje . KaKo ce H m j e n o3H aBao

c M H I L I K O M J O B a H O B H h e M ,

6mno j e y roBopeH o

O

je FlpmHumn yrBpAHO

—

i z a

JoBam oBm h sa om om e n aKeT c opy )Kjem Koj m m y n oKa)Ke

many upsemy KyTmjy os KapToHa Koja je casp)KaBana

secer Kom asa „ ,LIpm m a", um rapeTa 6ocaH cKe sy BaucKe pe-

*mje. 14Jimh je Taj

3 a , a a T a K

cpehmo H 3 B p 1 1 1 1 4 0 , H caKpmo

opyscje y cBome cTaHy Aa ra pa3senm

H C T O M

y O L I H

aTem-

TaTa, H

Ha R am aTeHTaTa, y jeLkHoj cnacTmqapHmum y Tiy-

mypmjm yJIHHH Ko ja ce, Ramac, HacTaryba Ha IiIrpoemajeposy.


16/40

— 33 —

7 . C y M p a K K R o f i a .

I.

3a Roaa3ax aye rpo-mahapcxor npecTonoHacaeRHma

(I )paHua (1)epAHH aHR a gmbeH e cy Hapowrre npnupeme .

I

- beroBa mHcHja y BocHH H Hje 6Haa camo BojHwuca, Hero

Beh TO IIITO je OH /2(0J1a3H0 xao KOMaH,LIaHT

maHeBpa, H

MTO je Taj

maHeBap 6Ho H a rpaHnuama

Cp-

6Hje — Rame, npeMa eBeHTyanHom 6yRyhem HenpHjamby

— HOCHRO

je He camo B0jHHH104,

H e ro H HOJIHTFILIKII

K a -

paxTep.

C

jeRHe apaHe, Tpe6ano je noxa3aTH Cp6HjH

cHojy cHary, Tpe6ana cy Ra ce y M aHesprTMa pa3BH jy ueza

Rsa xopa,

X V H XVI. C

Apyre cTpaHe, oBa matmckecTa-

uHja jeRHor Aena ayapo-mahapcxe sojHru-nce cHare H maaa

je

3a Luvb Ra y 6ocaHmo m cBeTy y6Hje nperepaHe H ay-

3Hje , I r, THme yje two, cxpinu cHe H apoRH e acnHpauH je

xoje cy Temme Ban oxBHpa Ayclpo-Yrapcxe moHapxH je .

cDepAHH aHR je weaeo Ra ce , H noxpa j cpucumx no6eRa ,

oceTH R a je cTBapHH rocnoRap BaaxaHa Aycrpo-Yrapcxa .

OH , y OCTaJI0M,

HH je mimano xpHo 3H a t ie f f le cBor

RoaacKa. KaR je Ha I / IAHHH yrneRao pa3BHjeHe cpncxe

H

xpBaTcHe aacTaBe — TO je 6Haa jeRua 0, /X „cao6oRa" xojy

je

BOCHH AoHeo

napaamewrapHH

*HBOT

— OH

je

JbyTHTO,

Hemaium, pexao: „CKHHHTe T e 3a c T a B e Ja He n o 3Ha m

osRe

H H K a K B F I X Cp6a H

XpBaTa Ja 3HaM

osRe camo

3a

BocaHue " I la HnaK, FberoB cBegaHH Roaa3ax y Capajeso

Tpe6ao je Ra 6yRe Ha BHRos-RaH qHje je oH 3Hameibe

Hecymi±mBo 3Hao Ha Hriax,

Taj q0BeK, xaepuxaaHo Bac-

MITaH,

C

y C K H M

X0pH3OHTOM MHCJIII, H3RaHax jeRHe Rere-

HepHcaHe pace , upH3Hasao je XpsaTe — y XpsaTmoj , H

Tpe6ao je Ra 6yRe RoHocHaau xpBaTcxe cao6oRe H xpa-

JbeliCTBa

y up Ho - wy T o m T p Ha a m m y Hp OH Hj a He m wse

6HTH noTnyHHja, uoroToBo xaR ce

3Ha ,zka je oBaj „HocH -

nau xpBaTcxe cao6oRe" 6H o

THIMIMH

naHrepmaH , noxpaj

C H I I X

CB0j14X

y C K H X

Cp0)IHH

1 1KIIX

Be3a c geunwm naem-

CTBOM, H

oRaHH npHjaTerb Hemaqxor uapa.

3a iberos Roaa3ax y CapajeBo ygrubeHe cy uapcxe

npHupeme. Beh Ha

He K OJ I HK O

2xaHa upeR noceTy Rouma

je jeRHa rviaca Tajmix areHaTa

H3

Bega H H einTe xojH cy

ce ysyxau y CBe aoxane.

1 .-

spaRcKa onurrHHa je H ape,zuma

Ra ce KOUKOM o R elmHor *yTor xameHa

Tapaua

ueo jeRaH

e o

Capajesa, a Ha je, no ffieroBoj

*eJbH,

ype-

heHa .nyxcy3Ha xaneaa rRe je oH, no Hexwunco nyTa

RH eBHo, Tpe6ao Ra Tpa*H o npouf fe lbe oR rpexoBa oBora

csera .

Y

C B H M

yaHuama cy 6Hae H 3no*eHe FberoBe camce:

BliCOKO geno,

HaTmypeHe 0

1

1H,

cmeha soca xoja ce ompo

Lume y3 Lieao, xpynHH

6pK0B14.

LIHHHo je yTricax cHa*Ha,

jaxa H eHeprwma goB exa .

„UonyTosao je y cpeRy,

24

jyHa, H

B e h Ha B e qe p

H3HeHaRa 6aHyo

Capajeso ca csojom cynpyrom

Coclm-

jo r4, geuncom rpoe lmuom X OTeK C xo jom je , y mopraHT-

cvom 6paxy, HMao mruxe Reue. HpojypHo je xpo3 rpaR

y ayTomo6Hay , H yeraBHo ce xoR je rme npoRaBHH ue nep-

311jCKFIX hmnima, y RaH aunboj yJIIMH Kparba IleTpa

npema

xoreay „LleHTpaay".

Bmo je aen nenbm cyMpaK, H caymaj

je xTeo ua je

Taj

TpenyTax OpHHuHri cTajao Ha jeRHom

yray npema npoRaBHHum. BHReo ra je Ro6po, aam ce

Huje maxH yo . H3a f f ie ra je

HeHO3HaT q0BeK,

mecymibmmo

HOJIIILIII jCKH

areHT,

Ila*Jb11B0

paumpHo pyxe.

Joul Hcry

IlpHHuHa Ham je, y xpy*oxy, npHuoBeRao oBaj

cycper.

Y

ocranom, aK0

a re HTH F mc y mmpo ma lm, muje mHpo -

BAO HN xpy*oK. Jom

HCTII RaH , Lla6pHH oBHh je , ene-

T M I T H O

oAemem,

o6Haa3H o HaH uy. JeRan a reHaT capa jen-

csH, mycaHmaH, no3Hao ra je, jep ra je paHHje

Tepao

y

npor oHcTmo y Tpe6HF be , anm, om je Hm ax

cpehHo ymaxao .

A

ce mmizeo Hor,rcerAe maKo 6.necHe xao cemma,

6e3 no3Apama,

OHHM CH0j14M

*ypHum sopasom KOjH ra

je RoBeo Ha — semaaa.

Y

rpaRy ce ocehaao y36yheffle, oHa

061 1 1

1Ha H pa -

3yma,HBa RpxTasHua naaaime xoja y Roaacxy jeRHor saa-

Rapa

BH,/(13

npBoxaacHy ceH3auH jy. Flo KyhaMa cy ce sHjo-

3


17/40


18/40

7

7 .

C y m p a R i m o n a .

1 i .

TaaHo, no nporpaMy, 6Hao je yTEšpheHo xyRa he

npohm aycrpHjcim npecronoHacneRHHK.

OA

my3eja, ox je

Tpc6ao Ra npehe ueo xej Ro rpaRcKe onurnme, 3arHm

Ra ce nospaTH

t3

yRapH Kop3om

Ro

KaTonnaKe xaTeRpane

rAe ra je aexao HaR 6HcKyn I I ITaRnep, y opHaTy, ca cse -

M T e H C T 1 3 0 M .

,E(aHnno HnHh, KojH je Taj RaH Hmao R a noKawe cBoje

„erpaTeuwo 3Haff le", pacnopenHo je cBoje

Jby,Lle

no ynt4-

Hama xyRa je cl)epRHHaFtA Hmao Ra npohe. HeKH mnabfi ,

H 3

rpyne J la3apa 'BylcHha, y xoje ce 1 /1 /mh H Hje m Horo

noy3RaBao, ocrawbeHH cy Ha npBa mecra ; Rouimje je 1to-

na3una „crapa rap,Aaa.

Y P a J b e H O C T H

cy 6Hne Rocra BenHxe

— H a u e no m nyT y o A r a a B H o r K o no R B o p a R o o r nu nme •

H

oHRa Kop30m H uenom 'F iemanymom (RaHac AnexcaH-

R p o B a y a Hu a ) . Ha

T H X

neT-mecT xanomeTapa cTajano je

no ReceT

JbyPH,

He paayHajyhm oBamo HAixoBe nomaraae.

1 / 1

C BH

cy

O H H 6 1 4 J 11 1

nopeRalm y umc-uaxy, yBeK jeRaH

O P

Apyror Ha

11130THB H0j

erpaHH yamm- . Lia6pHnomlh je

mmao jeRaH Reo Keja, oR RpBeHor Ro hymypHjcKor MOCTa.

FIpmuum oR hymypHjeKor Ro

l la T H H C K O F ( Pa H a C

IlpHuu,H-

nos MOCT).

FIpeR

011111THHOM

je crajao TpHcl3Ko rpa6ew,

a BeKH upyrH, Kao

L I , B e T K O 1 1 0 1 1 0 B i3 h ,

Baco Lly6pHnoBnh,

MyxameR MexmeA6aumh, HanpeR, npeR mysejom, peanKom,

flO P.Opay H TieManyulH.

Cimma je

CTal3JbeHO

y 3aRaTaK

pa

ce Rpywe ca

C B e T H H O M

Koja ce 3rycTima no Tporoa-

pHma, Ra pasroBapajy rnacHo, no moryhHocTH R a ce npH-

6nHwe Kom e a reHTy; cse je

TO

Tpe6ano Ra ux yaHHH

II1TO

maffie

f lO P O 3 p H B H M .

TaKo je Lia6pHHomih, xan cy ce ay-

T O M O 6 H J I H

C H p e C T O J I 0 H a U le P H I 3L I K H M

napOM

H

npanbom

noKa3anH Ha

B H , T f I lK y , C B O K O j H O

ynHrao jeRHor arewra

-6.rm3y ce6e y xojHma je xormma „Fberoso

BHC0

1

1aHCTBO

FlpecTonoHacneAmm".

14CTOM

Kan, my je

40BeK

oRroBopHo,

Lla6pHnolmh ce H3ry6Ho

Aa

yRapH o Kam ekur ry o rpaRy

y Kancny cBoje 6om6e H Ra je, ouRa, 3aBurna Ha npBx

ayromo6Ha

K O j H

my ce apH6nHwaBao.

Opywje je, Kao

IHTO

je peaeHo, noReJbeno 6Hno

par•je. FleKu cy ra Ao6H.pm

H C T O M T O

jyrpo, y cnacrH-

aapHHua

r.

'Bypa BiajHHHha, y TiymypHM ynnuH, Ha oHom

l i C T O M

mecTy rAe je Ta pan,ffia

H

Ranac.

BH.noB Aan je 6Ho Heo6naHo cBeTao, npecHheH cya-

113HOM weviomhy, Ry6oKo nenbe He6o 6e3 o6naimha. Y

npaBocnaBnoj upx8H je cnyweHo oneno , neBana „Cnora" .

„LlaH npeR arewT, y „CpncKom Kny6y", Rpwao je capa-

jescKH nwrepar

F .

M a n a u

'FlypaHh npeRaBaffle o CKep-

nmhy. „Taxo

roBopanie CKepnnh..." turraHo je y cy6oTy

y TpeHyTKy Kan ce

Flpumum

onpaarrao

C

Apyrorima. . .

A y

HeAmy, Ba3Ayx je

6no

HcnyffieH myKAHm yRapumma

3B o Ha , wa r o p o m c B e T HHe . 1 4 . m h j e j o m j e R Ho m wy p Ho

o6muao

cBa mecTa.

CBe

je 6Hno y peRy. H3eroBH ihyRH

cy crajanH

H geKaPH.

OKO

ReceT Fl no aacoBa, KaA ce cBpmaBano oneno

y

IfpKBH, H

cHer

flO4e0 11311a3fITH,

Fi fkOK

ce opHno joul

H3

xpaMa nocneRffle „Bjetmaja 3axopwm cy ce

Ry6oxn H ynaJbemi noKnHuH „)KHBeo " Tana ce H3HeHaR a,

Ha K)hrl rBowtjapcKe parube Paxep

H

Ba6Hh, npema Ka-

TOJIHLIKOj

KaTenpanH, 3an,ya)ana Beamca aycTpujcxa, upHo-

wyra, 3AcraBa, H nana. H y36yhen manaT, nyH

3 . T I H R

CJIyT1-b3,

npomao je xpo3 romnny.

YCK0p0 3aTIIM

pa3ne-

rao ce npacaK Lla6pHaoBaheBe 6oM6e: Ryr, f lOTMO nyumb.

Lia6pHHormh ce Hanamo

Hel l1TO

muue nonHuHjcKe

Anpemmje, npeR xyhom y Kojoj j e TaRa 6una cmeurreH a

a P B O K a T C K a

KaHuenapHja

r.

, E l a H H a a

,Lbudowtha.

KaA

yrneRao ayTomo6m, OH je, nourro ce yurrao, 3a cHarry

cHrypHocr, 3a (1)epAHHafma, y411111

,

10 jeRaH Harao oKpeT,

H3BaRno 6oM 6y, yRapao je o KaMeH, H 6auHo npema ay-

Tomo6Hay xojH je Rona3•o. ORmax je, 3a

T H M , cacyo y

ycra ueBaHuy c uH aHKanH jem, nporyTao je , na

CKOLIHO

y

Mwbauicy.

APH

ce cmecTa cpyaHno 3a

H D H M

HeKommo .ThyRa


19/40

- 38 -

y

6 J I H 3 H H H ,

mehy Fbmma jeRam 6ep6epmm Mahap,

H

osai

nocneRIbm ra je

H

yXBaT140 6nm3y Rpyre o6ane MwbauKe.

Homenn cy ra

6 H T H ,

Kao H y

6.11H311HH

oKymbeHa cBe-

T H H a ,

H TaKo

cy ra, m3mpuBapeHa, RoByKam Ao nonmumje.

Bom6a je yRapmna o

JIeB H

HacnoH ayTomo6mna, oRmax

noKpaj (13ep,immaHRa, — Ha RecHoj cTpami je ceRena ci)ep-

RmH aHR oBa cynpyra , a npeR Fbmma reH epan F lo rjopeK.

FlpecTonoHac.neRum jy je oRrypHyo, oHa je mana H3a Fbera,

oRmax ecKnnoRoBana npeR ayTomo6mnom Kojm je Ro-

na3mo m3a FberoBor H y Kome je 6mna f f ie roBa oc imump-

cKa npanba , N

Texce

pamina jeRmor majopa, (DepRmHam -

RoBor ahyTamTa. ,LleToHaumja H R ejcTBo 6om6e je 6nno

cTpaumo; oma je naKwe o3nekuina HeKonmummy rbyRm

*ema y

6 I I H 3 H H H ,

npo3opm Ha cyceRmlm KyhaMa cy no-

nyuanm,

H

Komaniihm cmpToH ocHor opy*ja cy npopeme-

TaJIH *eneme pono-e Ha 6aHum Koja ce Hanamna moR

,UmmoBmheBom KaHuenapmjom (pono-m cy jow

H

RaHac Ha

H C T O M

mecTy,

H

y

H C T O M

cTalby Koje je OA

I b HX

Lia6pmHomiheBa 6oM6a). AyTomo6mn c cl>ep,ammaHRo m 0R-

jypmo je RaJbe, no nporpaMy,

H

ycTaBmo ce npeR on-

HITHH OM . Ty je cTajao rpa6e*, anm, ormo. lbeH oR H eKo-

mmo ReTeKTmB a Kojm cy ra nanummo npaTmnm, HH je morao

H m u l T a

i 4 HHH.

cDepzumaHR je 6HO JbyT, H

npeRceRmucy

mycnmmamy Tiypqmhy, KojH ra je RogeKao

nogeo Ra Rpnw mo3Rpas, npeKmmyo je peq. „TaKo,

BH

me Ro geKyjeTe y CapajeBy c 6om6ama " peKao je oH , anm

ra je cynpyra ymmpmna. XTeo je oRmax Ra mRe y 6on-

Hmuy Ra BHAH cBor pmbeHor abyTamTa . OHRa j e 3anoBe-

Amo Ra ce oKpeHe ayTomo6ma,

H

nowao Kejom, y HaM epH

Ra Fule y 6onFmuy• CaBeToBanm cy my Ra ce BpaTm y

K o H a K rR e j e

3a

FberoBo 6opamuTe 6mo cmpem.ibem cTaH.

Anm, oH je ynopHo momasibao : „Xohy Ra Ka3Hm m Capa-

j eBo " ,Lkomao j e Ro nanmcKor M OCTa, H Ty j e Tpe6ao

Ra 3ao KpeHe npema Kop3y. l ionmumja je Beh paumnutia -

Bana

y J I H L I e . A J I H ,

mecTo Kop30m, Fbemy je Rowno onjeRuom

Ha nameT Aa ce nospaTm. 3anoBeRmo je ua ce oKpeHe

npema KoHaKy. MoTop je ympaBo moqeo Ra ce oR pehe, KaR

je Flpmmum, Kojm ce Ty Hana3mo, npmcKoqmo. (DepRmHaH R

my je Romao ynpaBo moR pyKy, x om je onamo. MeTaK

je

mpecTonoHacneRmmy npocBHpao BpaTmy *mny Kyua-

- 39 -

B m u y • OH

je,

3anallyr 6apyTHHM AHMOM,

ycneo camo Ra

npowante : „Codpmja " ,

H ,

RoK je KnoHyo Ha FbeHo neso

paMe, Beh je 6mo mpTaB. Flpmumn je y T O H C H W I I I0

Rpyrm meTaK Kojm je npecTonomacneRmmo By cynpyry no-

ronmo y Tp6yx (oHa je 6mna Tpy,ma). H oBaj je meTaK

6mo cmpTonocaH. LlouHmje, Ha npouecy, r ipmHumn je no-

*anmo

I I I T O

je y6mo jeRHy *eHy; on je, peKao je, rahao

y remepana FloTjopeKa. A J I H ,

KaR je Lia6pmHoB mh, ca cy-

3ama

'

otimma, 3amonmo Ra

cmpoTena Aeua cl)epm

HaHR oBa onpocTe

OiFI HM je oTeo oua

H majKy,

mmage yBeK hyTibmBm lipmmumm je

C K 0

1 1150

H

peKao Ra

Lia6pmHomih mowe T OB0 p 1 3 T H

y mme cBoje H

C B I I X Apyrmx,

camo

H e

y mme FberoBo.

OpmHumn je

-1yo npacaK Lia6pmHolmheBe 6oM 6e, anm

m m j e

3Hao Ko je nyuao, na je 6mo

H3HWa0 H3

Cemm3oBe

Kpqmmue R a

BHJ/H „KaK0 CTOjIl cTBap".

OH je T O npe

noRme w eTao rporoapom Keja , wanmo ce c

H e K H M rocno-

b m u a m a, H C He K HM a o R

Fbl IX

cspaTmo R o Cemm3oBe

paRlbe rRe je paHmje nonmo

H e K O J I H K O

mma.

CspaTHo je Ra pa3meHm cpe6pHy Kpymy —

T O my je 6mo

nocnewbm HoBau —

H

A a

neBojKama H emTo

C H T H e ) I C H

3a

BH; (0 B- A a li C KH

RapaK „H pocBeTm" KojH ce , no o6mqajy ,

Taj Ram Kynm. Ho, KaKo je rocTmoHmqapy mmao

HewTo

Rywam, y3eo je oR f f ie ra cHTxexcH , Rao ReBojKama,

c Fbmma y Becenom pacnono*elby peKaBwm Cemm3y

Ra he ycKopo Ro hm no Kycyp .

Affil

ce Bmwe Hmje BpaTmo.

TeK IIITO

je Romao Ha yrao

TaAawFbe

ynmue cDpabe

Jocmcba, npema

J I a T H H C K O M

mocTy, nojypmo je (Dep2wHam-

ROB ayTomo6ma qmje je 3aoxpeTalbe

HpFmumn

H C K O p l I C T H O .

He mo ramum, panm upeBeamKe 6am3me, ynoTpe6mTil 6oM6y,

01

1

ce nocny*mo 6paymiHrom. Bo m6y je nycTmo mcmpeR

ce6e , y Ham epm Ra ce no aTenTaTy pa3Hece

A/II4

H m j e

mmao npmam Ke. CBe je 6mno y

Tpeaymy.

Hymapa, Kojm

ce

Hanaaao

y FberoBoj

6J 1 H3 I I HH,

ycneo je Ra omeTe jeRmor

cTpa*apa, yRapuem y KoneHo, Ra cmpeqm

1

- 1 1 4 H .

OH ce mocne ompaBRao, nommajyhm ce Ha cBeRoKe.

OpmHumma cy oRmax yxBaTfinm. AyTomo6ma je y

TO

oKpe-

Hyo npema KoHaKy, c y6mjemm cympy3mma. Pacphem

o c k m u m p m ,

K0j11

cy BI4/ (eJIH

a T e H T a T ,

1 1 0 B a J I 1 4 , 1 1 1 4

cy ca6. ibe

H

CTaJII I R a I b H M a

nnomTmmmue yRapajy no xepojy. JeRam


20/40

— 40 —

H ) H X 3rynHo my je ca6n3om Ko)Ky

c TIOTHJI3Ka, H ripHH-

L I 1 4 1 1

je Ry*e BpeMeHa y 3aTBopy 6Ho noBe3aHe rnaBe.

flpecTonoHacneRHHKa x ffieroBy cynpyry

O R B C 3 J I H

cy y KoHaK. fleKap ce y3anyR T p y , R H o

Ra 3aycTaBH

Kps

K oja j e (DepRH HaH ay uni6ana

H3

Kyuamme

H

npcKana

3H 11 RaH ac ce y KoH aKy , n oR cTaKn om , H an a3H , H a 3H n y

co6e y Kojoj je (1)epRHHaHR nexcao, HeKonHKo mpa3a KpBH ;

1 1 ) 1

IX

je floTjopeKoBa oKonlma ycnena ua caqyBa Kao

cehaf f le H a TparHtum R oraba j ) .

3aTHM je, KaR je neKap KoHcraToBao

CMpT,

cKHuyTa

C

mprBor qoBeKa Kparby nonpcKana reHepancKa 6nysa, x, Kao y

Hcropajm

XpHCTOB0j

npe

T O J I H K O roRmia, RaHa ockHuspHma

Ra j e pa3Rene . . .

BHno je 11

1

/ 4

qacoBa KaR je H 3Bpinet-x Apyru aTeHTaT.

Y qac cy aycTpHjcKe x mahapcKe 3acTaBe 3ameFbeHe upumm.

Y cn apH om Ba3Ry xy O C B e T H H I I K O r B kl ,L I O B - J U H a

3a6pyjana

cy ca

CBIDZ

cTpaHa TeinKa 33011a, x 3ByKOBH

cy

C T 3 J I H f l a

ce romunajy H neffiy npema cBernom He6y. „Ja He

33aM

H H 3a KaKBe Cp6e

XpBaT e oB,qe. . . ." , peKao je

CD e pf H-

HaHll

ripH RonacKy Ha Hamuy. A can, eTo, BHRoB-RaH

Hmje xTeo Ra

3fia

3a Fbera. CKyna je 6Haa nnaTa Koja

my je

AaHa

3a y BpeRe, H aH eceH e j eRH om uen om H apoRy . . .

8

f l o c n e

O C B O T H H 4 H O F B N A 0 8 -A a H a .

Y36yheffle Koje je Hacrano no aTewraTy Hemoryhe

j e onHcaTH. ,E ( o nonHe j e

H 3 H L U J I 0

ner noce6Hpix H3R ,n-ba

paHHHx

H O B H H a

y KojHma ce

Jj0 C H T H H L I a

onucuBao

T O K

a ienTaTa . H, K ao o6HqHo, BecTH cy 6Hne wjcynpoTHHje ,

q,

,

u; x o nopeKay camnx aTeHTaTopa.

AJIH 0110 LIITO ce

no noRHe jacHo suneno, 6Hao je Hepacnonoweffle npema

Cp6Hma Koje je cBe Bmne pacno. KaR ce ca3•ano Ra cy

a -

r.AiraTopm

C p6 H ,

H3rnetta Ra ce O B O

Hepacnono>Keffie,

B14,11/1)1430 x KOil

XpBaTa

H K O A

m y caum aH a, n ogen o n ocre-

neuo Ra opraHH3yje, nonaraHo KaHanawe. „XpBaTcAH

,E(ueBHHK" je 6ecpamfmm HanaRHma Ha

cpncKo

nneme no-

KywaBao Ra pacumpH Kanuy HepacnoncuKeffia y noHop.

A Ka,a cy BeniTauH yTBpAHJIH Ra 6om6e noTHqy

H3 icpa-

ry jeBamK or apceHana , onwre j e yBepef f ie 6Hno Ra j e aTeH -

TaT nopygeH H3 Cp6Hje, x

Ra je flpHHHuu 6Ho o6HqaH

nnaheHHK

3 B a H H I I H N X

K pyroBa cpucK Hx. Ta j J I F I C T

je qaK

T B I M H O

KaKo je

OH jjoLnao

c mHoro HoBaua. . .

MH cmo Beh BuRena K aK o j e cTBap cTa jana . F lpmmun

je 6Ho camo opyhe npH H3BpumBw-by oHora LuTo j e xTena

HanHoHanHo ocseurreHa omnaRHHa „Mnaixe BocHe".

A

K O -

J I H K O

je

Ty yRena Hmana

3 B a H 1 4

1

1FM

Cp6Hja, Haj6o. rbe ce

sltuK

no Beh cnomeHyTom ckaKTy Ra je 6eorpaRcKa nonanHja

npeTpecana cTaHo Be H eKonHumie cymH3HBFix „emHrpaHaTa#

H

Ra je cpucKH nocnaHHK y Beqy yBepaBao aycTpHjcKy

BaaAy

Ra ce y BocuH, mei jy omnaRHH om, Heurro cnpema . ..

flocpeitm-wa

je 6Hno , anH

OH14 HHcy HHKora npeRcrawbana

y

3 B a H 1 1 1 1 1 -

I0j

Cp6Hju, qaK

HH

opraHH3auHjy

K O j O j cy npa-

naRanH, x

11)11X080

cHa6ReBaFbe omaaRH Haua opy*jem qHCTO

j e upHBaTaH nocao , cTBap yqm-beHa H a concTBeHy pyK y.

TaHK ocHhy, Hecymi-bHBo, nHje 6Hao TemK o , rza Ro6Hje

opy*ja H 3

KparyjeBaqKor apceHana.

03 j e H m a o H e c a m o

Be3a c ockawipHma, Hero je Te cTBapH qemhe Ro6Hjao


21/40


22/40

9 , N 3 a

p e i f i e r a m a

,W)K je y rpauy Tpa jano opraHH 3oBaH o

H cHcremar-

cKo yHFnuTaBalbe cpncKe

HMOBI4He,

jaBHe

H npHBaTue,

uoTne je

HOJIHHIlja

npunina xanuieff ia y BeimKom

HFICy 3arwpaini

camo

OHFI KOjH

cy 6HAN y f(HpeKTHOj

HJIH HMIllpeKTHOj

Be3H c aTeHTaTOM, Hero cse ou peua,

qecTo H ajmNpinijH rpahami,

JI0jaJIHH 1

.

10,E(aHFILLIL KojH cy

TeCTOM HJIII HeBIIHOM

peqjy noKa3aim

Aa

H e ouo6paBaiY

xymyAaTHBHa nporaffieffia Cp6a. Flocne aTeHTaTa mije Bmue

H3Fnuao H uje,r_laH

ORO3HIIII0H14 cpncKH ANcr,

1114 „Hap0A",

H H

„Orau6HHa.", HH „CpncKa Pri jeq" . 1/13.na3Haa je camo

„HernH a" uo HaBeuiTe i -ba paTa , opraH BnaumH e napTHje

F. ,L(H m oH Nha. KaKo j e Taj n H cr 6H o ru lcaH , y Kom e Ay xy

H

TOHy, .LIOBOJbH0

je, 3a KapawrepHcIH Ky, cnomeH yTH

Ita

•

je ypehoBao jeizaH

0,/(

ypeurmKa 3BaHH 4Hor, BnauHHor

opraHa, „CapajeBcKor J1Hcra". fIpsNx uaHa y

3aTHopy,

q.nailowt

, ,Mnaue BocHeQ HmanH cy npH.TH4Ke ua BHue

H I T O

O

1 1 , 1 1 M a M H C J I Y I

H

ruNue jeuau cpacku

micr. Mo)Kua je TO

61Fno onopTyHo,

HOJIHTHIIKFI, ,FLaBaHO y H am epH ua ce cn ace

LIITO

ce jow

Aa cnacTH.

AJIII je

H

KapaKTepHownio

3a

ylspheFbe orpomHNx pa3aNKa H3mehy usa Hapaurraja,

H3mehy

„01

1eBa H ,IkeHe

s , He0611 1

1HHX

pa3mHmopina)Keffia,

Henpemocumor „naToca uNcramuije4. Ha oneny Koje je

uano y npaBocnaBHoj upKBH y noKoj uyina npecronoHa-

cneum44Kor napa, jeuaH npoTojepej je oup)Kao roBop y

Kome je ocyur io aTenTaTope. l ipNpouHo.

AJM,

y cBojoj „peB-

HOCTII"

H ce HHje camo 3aup)Ka0

H a

npocToj ocyum. HanpoTHB, OH je c amBoH a npoK neo cyue-

noBaqe y aTenraTy

14,

ca )Kapom jeuHor CaBoH apone, Ha3Bao

NX AHTHX1:MCTIIMa,

oupHqyhr t NM

HaKJIOHOCTIL

upKBe. To

je camo j euHa enN3oua . UpK Ba lpe6a ua ocyhyje y6HcTBa;

a a H j e

C HCTO TOJIHKO

noxBanHor *apa ,cnana 60caHcKe

Cp6e y 6op6y npoTHB Cp6a npeKo

M n a u a

44 —

qmpTHma H

CpaBlbliBaJIH

ca

3eMJbOM

cBe cpncK o I I ITO

HM je JI ,OHIJI0 nou pyKe. ,LloK cy HuinH,

O H H

cy neBana,

H H:mxoBa necma Tpe6ana je ua Ha „napesKyk,

aycrpHjcKy

XHMHy. AJIII

j e oH a Bpn o qecro y 3H m an a

pNTaM

KaKBe ouBpaTH e Bece .n e n ocKol iKe n ecm e. H H j e H H qy uo ;

Ta maca, rpy6a H cHpoBa, Temo ua je

HKaA N

6Hna qyna

Nanen XNbiHe. CBe je H arneuano, y cBojoj Hcr ipemei.uaHocra,

Bacun pcKH . An H Kau 6H oBe cm eum o-owan oulheH e rom H n e

uonne uo KaKBor cTaHa, oHe cy ce nperBapane y xop,ne :

T)'

je, cau, noLun-bao

pau pyKy, Kamme H

uNjyuH 6H

ce

pa3maxann,

H

ycKopo je HBepje nereno Ha cBe cTpaHe,

CTOJI0B11.

Ham emTaj, KnasNpN, c/mKe,

11411,

Apyrue, uenu-

KarecH H npeumeTH , rulpinTaq, KaBa, mehep, cse

TO nocyTo

neTponeymom,

HI114

r icupeBaJbeHa 6ypau, Hcroqedo BNHo,

pauNja, pa3uepaHH

HITOC1301311,

paceqeHe qoxe. YmnuTaBa.no

ce cse

MTO

ce HNje morno noHeTH. OpocHnano ce oHo

inro ce Hnje morno

H O H H T H .

A

N3a

pyrba mnna je Bojcica,

y pa3BHjemim

Y e T H F I M

peuoBHma, nonaraHo, KOpaK

fI0 KONK,

K aK o cy ce py . lbe nomnuaAe, To6o)K e ua

„3aIIITHTH

Hana-

uHyTe", y craapH ua cnymm Kao Tenecaa crpa>Ka Hana-

uaqHma. BeanKa, uNB.Tba cHeqaHocr.

Flocne nouHe cy, nocne 6an3amoBaF ba, npeHena mpisa

Tena npecronoHacneumfiKor napa

H3

KonaKa y KaTonHqKy

KaTeupany 2ka.

HX,

oAmax nocne ocBeheffia, Bo3e uaJbe, y

Beq. Y Bpyhem Ba3uyxy ocehana ce rpo3HH4aBa Ha le-

TOCT. Koaqe3H cy Howe HN H3mehy ryerf ix pEROBa BojcKe

K oja j e 6Hna nocTawbeH a no Henom nyry uo )K ene3Hwuce

cramiw'. Pa3ropena maurra cBeTHHe H36ajana je ua

Cp6n cnpemajy ua KoBqere pa3Hecy 6om6ama. To je 6Hno

Kao

H eKa Bpera oTaibaBaf f la

Ayra

caBecTH 3a nopymeHa

mma•ba cpucKa.

H ,a0K

cy ce y Ba3uyxy rycHynH myrim

3ByKOBI•

3B0Fla ca

CBFIX

upKaBa ; uoK cy RoBqem C mpTBauHma HeM0

npona3Ham Kp03 uyre

H

yKpyheHe peuoBe Bo jcKe, no cpu-

cšoni qmputma je Tyno oujeKHBao nHjyK KOM je

H epso-

3HO paumo H

uonerana

H C K H , L [a H H O L U I O M I L H HeKaKHe noc-

KoqKe necme Koja je Tpe6ana ua 6yue „napeaKa". HHKau

ce jeuaH BenHKH, enoxanHH uorahaj NcropmjcKH HHje

3aBpinHo

JIH

je

TO

061

1

1aH

npouec CIMX

B e J I HK HX

noTpeca y cBeTy ?


23/40

—46

—

B o c H a " H H j e 6 H . n a c a m o o R r y p H y r a

113 cBoje cpewme ;

oH a j e 6H .n a oRn y t leH a H OA L1pKBe :

yTexe HH H a 3eMlbH,

HH

Ha He6y...

Kao IIITO 0613

1

1 H 0

6HBa y y36yhew3m, HeHopmanwm

BpeMeHH Ma, RecHno ce H caRa: crpanaAH cy mHorm

H e B H H H

Jbyk/11.

Kao nocAe mo6H AH3awije, TaKo je 6Hao N oBaj nyT.

I laywanHa cymFumelba, aHoHHmH a R ocTambaffia, csa noKBa-

p e H O C T

j e RH O T K O H C l / F L a e H T C K O T

cHcTema, — cBe ce TO

oRj eRH om n oKa3ano y

C BO M wmpaTHom

HaJIBLIjy. 3aTB0pH

cy ce npenyHH AH,

H ,

xaKo je nonwmjcKa 3rpapza, H aKo

npHma Ro geTHpH c r oTHHe

, T b y A H , 614.na nperpnaHa, H owl

3aTHopeHmm cy soheml y henHje oKpy>KHor 3aTBopa, y

B 0 j H H

3aTBOp. yrumama cy o6Fina3Hne sojHe naTpone,

H a C B H M

yr.nomlma 3a6pHilyTa mma Aojammx rpahaHa, a

y Homm ama H cropHjaT aTeHTaTa , o rpomHe 3aBepe , peBo-

Armja Ha

B H A H K y .

A cH e

TO, y osom once,rwyTom rpany,

Ra noR p)K aBa rpo3HH t taBocr y Ba3Ryxy, Ra H wjmumpa 3a

O H O I L I T O

je B11aCT

Beh upenffilhana. Taj „ C e p y M 0 1 1 0 jH O C T H

«

6Ho j e cHcTe my H npewi tue noTpe6aH.

HHje 6H .no 6o .Tbe HH

y n poBH H uH j H . FReroR cy Cp6H

6H AH y m aim um , Ty j e Roruno Ro R em oH erpan H j a H R em o-

ampn

Iba. CaB Taj 6ap6apH3am

K p C T H O

je „

X p B a T C K H , E (H e B H I I K

Becymff iHno j eRaH oR H a jBehHx HH uHaTopa HanaRaja Ha

Cp6e

—

oH je 6Ho opraH „HajKaTonHtmHjer HaA6HcKyna"

IllraRnepa — Kao „H3pa3 HapoRHor oroptielba", Kao

„ocHeTy 3a nporamalbe nnemekurre K pBH

c D e p A I I H a H / L a F l

Co(1)Hje".

FIpBH KojH je, Ou capajeBcKor Kpy)KoKa „MnaRe BocH e",

yxantneH nocne I lpHmmua

H

Lia6pHHoBHha — 6Ho je MHxaH-

Ao FIyumpa. AnN

Ro Bet lept i je

Ta j

6poj nopacTao. FIpHH -

Hun j e 6Ho Hce t t eH,

11

lbera ce HHje morao HHurra

J L 0 3 Ha T I I . A J 1 1 3

je Lla6pHHosH h, Heo6Htmo

T O B 0 p J b H B , H3Ra-

Bao Ha cacnywaff ly no3HaH HK a no no3H awma. I ipeR Bene

je yxanweH

L(aHH.TIO Hnuh,

F 1 o H j e R o n y H H o H c K a 3 e

Lia6pHH oBHheBe . H o no .Tunnij a wi je H ma.na BenHK e K o-

pHeTH o RiblIXOBHX HcKa3a. Behlma 3aBepew-ma je Beh 6H.na

no6erna. 3a RaH-Rsa MexmeR6aumh je ycneo Ra ce npe-

Typa npeKo HpHoropcKe rpaHmue. Fpa6e)K je 6Ho Ha nyry

npema BwHerpaRy

H 113J1a0 ce cam, cHojum omeBalbem,

—47

—

- . .c .sojom Heonpe3Howhy. UBeTKa lionowlha cy yxBaTHAH

y

3eMyHy, y TpeHyTKy KaR

je

xTeo ua

npehe CaBy. A

JIa3apy 3ymihy ce

L I F I T a B F I X

ReceT RaHa wije

3Hao Tpar.

lioxanweHH cy oHH KojH cy ocTanH y CapajeBy,

T. j.

„ i com araqH " — m ehy Koj H m a XpBaT

F.

HBaH K paf f iges r th

K ojH j e , y npBH M ax, ycneo Ra caK pH je HeynoTpe6 .TbeHa

opy)Kja KoR npHjaTe.Tba y Capajesy. HuaK, Ro mo6HAH3awije

cy 6HAH noxBaTaHH

C B H T J I a B H H j H

cyRenoBatm.

HHje noTpe6Ho

H H C H O M F I F b aT H

Ra cy ce

F I C K a 3 1 3 J1 0 6H-

jarm

HacHnHam H3HyhuBalbem. Camm aTeuTaTopH cmetuTewl

cy, nocae spao KpaTmax npecnywafba y110111IIIHjF1 Koja cy ce

Bpumaa

H e C H H I L O M F l

KyHRaKo m, y henHje sojHor 3aTBopa. Ty

cy ce cTpa)Ke HapotmTo nojaga.ne. HcAehelbe oR cTpaHe cyRa

npeyaeo je jeRaH Heo6Htmo KpBonotiaH goBeK, cyRcKH

Tajwix FIcheckep, noKpurrem4 mahapcKH JespejHH : lberoB

cHcTem cacnywasaffia 6Ho je spno „moRepaH" — jeRHor

n o j e R H o r

OH

je H C I I H T I L B a 0 L I O H e K O J I H K O

RaHa,

OT-

nyae

C P F 1 3 1 4

1

1 K e 1 4

Ry xosH e H 3H y peH ocTH . A

110

y,

y no cHa , yna3HAH y henHje so jHH K iby t t apH

H

3aTHope-

H H K e

6HJ1H

K ]byt t est ima . Beh npsHx Rana m o6HAT3auH je ,

KaR cam Rowao y

B 0 j H H

3arsop, sHReo caM

Ra

f lpHmmu

nonaraHo H npomyK no K ambe . A 6Ho j e cHa)K an

Fi (1)13314-

L I K H

pa3BH j eH , H aKo m an or pacTa,

—

cse camH mmumh

HaneTa TeTHBa. „Cyumua " peK ao

M H

j e jeRH om, RoK

cam m eo

X0, /LHHK

npeR lberoBom henHjom. „Cyumnal" npo-

wanTao je xp03

n

6oKeTy" —

T a K 0 C M 0 3 B a .1 1 1 3

manH

OTB0p

H a h e n H jH —

H FbeT0B0

ce

O K O T y / K H O

ocmexHyno.

H H j e 6H n o 6o .Tbe H H c

O H H M K 0 j1

,1

HHcy HmanH mecTa

y

B 0 j H O M

3aTHopy, Hero Ae)K ami y no .n imujm. Ty cy co6e

6H .n e aa jeRH H tm e. Y m an H n pocTop

0 1 1 H e K O J I H K O K B a L t p a-

T H I I X

meTapa, y co6e 6e3 naTOCa,

TpriaHo

je no RsaReceT

H T p H R e c e T .T b y R H . H T y H H c y 6 H A H c a m o

ocymffirmeHH, c (1)aranHHm „n. ozio ." H a geny („pol i t isch ver-

dkhtig"), Hero

H

cse BpcTe . rbyRIT ca RH a, oR npocTmx

KouKapa H pacjmuoBaHHx KpaR.TbHBaua uo

H O T O p H H X

y6Hua.

Cnasano ce no

3eM1bH, H

H a

T. 3B.

Rpsem4m nocTeJbama,

—

aaBom jacTyK oR ApBeTa, 3a

TeJI0 HN

Tuatuma

cname. Ko je Ty Aexmo ReceTaK RaHa,

H H K a iL

He mo>Ke

3a6opaBHTH 6o.noBa oR Ha*FbaHocTH: KaR je jeRHa cTpaHa

Tena notiena Ra 6pHRH, Ae)Kano ce Ha Apyroj, Haj3aR je


24/40

-48-

ocTao jom camo Tp6yx. Y

H C T H M

co6aMa ce jeno — y -

.rmaReceT

H

t leTHpF4 eaTa jefflia „LuTpyua", nona KHnorpama

xne6a

ino, Fly)K,Eta ce Bpunana npezt otmma elmjy,

Aa Hpomlja 6y,/te noTnyua, noey,Ete 3a nHhe,

T. 3B.

„KH6ne", 614ne cy He Te Kao N nocyJte 3a BywAy. FlpocTopH

ce m4cy BeTpFum;

KO

je ymao yuyTpa, HHje

113J1a3140 JI0

Ha HcfiebeFbe

F I J I 1 4

y ApyrH 3aTBop. KaKo je 6Hno nero,

enap ima j e nocTana BenozmocH a . FhwbaBumm a j e ryumna,

a Baum cy ce enoKojrto nomene ,T.ta rue3,[te no Teny

Be3a tun the i to r goBeK a . f lo H ohH, H 3HeuaRa , K . rby t t apH cy

Rona3H AH Aa npo6y2te no rAeK or . Be3an t4 614 na tme oK o

pyKy, N noi t jaKom eT pa)Kom o.zwent4 H eepehluma y npoe-

TopHje

II0.11141.1HjeKHX

npeKo nyTa 3aTBopa, y

Aat taunboj onurrkum. Ty cy Hacrajane TopType: HaTepHBaF be

ApecHpaunx nonmuljeKKx naca Ha goBeKa, 614jelbe neam-

uom, Horom, qynaFbe Koce.

B F I J I 0 je

H Apyrux my

FeFba: jeFtaH

oA gnauosa „Mnarte Bocue", JoBan Inoumb, emaTpau je

je

[(110 Bpeme

3a Tpaiwa rpa6e*a. Fbera cy Ha noce6aH

uatu4H

: Be33 .1111

cy my

H

pyKe H t iore, HaktnaKTFlue

pyK y ne t toA K oneua , N

Kp03 H3FIX

npoTypnim FuTan. TaKo

ce goBeK npeTBopno y KnynKo. Olua cy ra npeTypuna

Ha

neha H yAapant4 moK plam K op6aquma no 6ocHm Ta6a-

F n 4 m a

K0j11

ey

CTpLIIHJIH y

BHC. KaR 6Y1 60.101311 IIOCTaJIH

I l eCIOR HOCHH,

offi4e3ant4 6YI ra N H aTepimant4 i ta yrpejaue

Hor e

C T a Bl i

y noeyity

C XJ 1 a , L I H O M B O J F 0 M .

H

TeK IIITO 6H

C H p O T H

goBeK mano Quxuyo, npoue,Ftypa 6H notimbana c

HoBa . K aA cy ra , nocne oBe Hohue eK eK yp3Hje , noBpanum

y mojy co6y,

OH

m e m aj e m o rao F : t a n o314a; 6H o j e roToso

143ny,aeo oA 6onoBa H cTpaxa. Flocne, npememTeu y oKpy-

*H1-1

3aTBop, ou je mopao ita Hite Ha upcTlima — Ta6aHH

cy my

6 1 4 J IH * H B O

meco. Kaf t ce jaBHo H a

6onoBaFbe nont4-

1.113jCK OM neK apy CaTnepy,

KO

j 1 1

je Bpunto neKapcKH

nperne.a H y oKpy*Hom 3aTBopy,

OH je OTKJI0H130

, z t a

3annamtwil KoneTaTyje Tenecue nospeAe Koje cy eTpumne

y rpy6Hm, umpoKHm macumFama. „HHurra He

BH,I IHM

Hm uTa ue BH AHm " peK ao je oBa j npHjaTen .

H C T H F l e .

A

TO WTO

CaTnep Fmje xTeo iFa BHAH, mano unje

CTa JI0

Wounika rnaBe: cee ./to ocno6oheiba,

OH

je Hulao Ha

urraKama, a noBpeheHa KFpFm a cTanHo my je 6Hna y mHAepy..

—49—

H o 6H ao j e m y t t e lba

H

Ha ApyrH Hawm. f lpe Ho

IIITO

6H

K ora HoBor

3araopeama

nocnanH y xanc, ou 6H oAcTajao,

geeTo YI

f lO

i t ,BauaecT qa coBa, y

f lOJ I M I l lj e KOM

ABopFuuTy.

A TO

„cTa jaFbe" 6Hno j e I ty f f itoBaTo : H a jape F ienomwmo

rnexibe y eyune, noTnyuo oTBopeunx AoTne

AoK ce

O L I H

KpBaBo Fie nomKHze

H

cyugamma He nomy-

T 1 1

M03aK. OHAa T. 3B.

„renemcc-H6yHren",

F I J I H

cTajaffie

Ha j e imoj

H0 3 1 1 .

A KaA tioBeK nume oJF yMopa, KylutaK

y

cna6Hue Kao narputa

3a

nperpwbene naTFbe .

H3rneRa ueBepoBanto Aa je eBe

O B O

morna

jeitua KynTypua Ap*aBa Koja je y Boeuy ftoutna Kao

Ky

TypHN nHoullp 3annta. fla HuaK, ese oBe nojeRHuocTH

Tepopa Koje je oxa Bpumna Ha eBojtIm rpahatmma, camo

cy jeRau .zteo ouora

IIITO

j e eTBapH o y gm beH o. H apotuiTo

o . r t naBeu tTa tba paTa K a , r_ t cy Cp614 npornameFul „ tho rn-

cDpaj", eno6omm Kao nTilue y Ba3Ayxy Koje cBaKo HeKa-

mabetto mo*e y6HTH. To je 6Hno Bpeme Benmo4x mopaa-

1 1 1 4 X

1)143H4Knx HcKymelba, nocneff iba, 3aBpuma enoxa

je,tute Ayre enoneje nama. „Mnaxta BocHa" je

T a

HcKyme-

Fba eBec uo nplimmna II xpa6po no,[mena. H nplimepH F beue

mopanue xpa6poeTH, 144)o

FHTo y ynopeheFby ca crapHjum

Bapaurrajem,

T a K 0

cy muorm N Fleo6Fnm il Aa

H X

je Hemo-

ryhe

113HeTH

y

C B H M 1 X e T 8 J bN M a .

Y ocTanom, 3a yTBpheFbe

HcTopHjcKe

FICTIIHe TO HHje HN

noTpe6Ho:

H OHO

m a a o

orn uTe-n o3H aTn x Aen a j e AoBon : m o J t a ce o ceTH Ay x Koj H

j e npose jaBao F be imm pe .aosHma.

4


25/40

— 51 —

1 0 , l lo o 6 j a a a p a T a ,

Flpornamme mo6mnm3aumje,

O H I 4 X

Hexonmxo HepBo3-

1111X JIaHa JI0

o6jaBe paTa, m3a3Bano je Ha

C J I 0 B e H C K O M

Jyry HapommTe

B0jHe

„mepe npeRocTpowHocTm". Beh y

jyTpo 25 jyna, nyHmx 12 macom upe

HO IIITO je

mcTexao

aycTpmjcxm ynTmmaTym Cp6mjm, nomeno je no capajeBcfmm

3 aTBopmma oRa6mpaF be „ cymibmamjmx enemaHaTa" N npe-

memT aF be y

B 0 j H I L

3 aTBop . Her e Hohm cTane cy

B0jHe

Bna-

CTII

Ra xyne Taoue, N Rox cy jeRme, xojm cy oRpebeHm

Aa

„myBajy" wene3Hmmice npyre

H

o6e36ebyjy, no uemy

H I H B O T a ,

TpaHcnopT

BOjFIFIKa

npema Cp6mjm,

BOJIHJIF I

y

B 0 j H 1 1

3aTBop Kao „36opHo

M e C T O , Apyre

cy

LIOBJIaLIFIJIH

.

yha H

ynmua y nonmumicxm Ka3aMaT H ckopmmcann

143 1611X

rpyne

3a

RenopTaumjy y ApaR. Hmje ce 3nano

ruTa je rope: mhm y

BOjI114

3aTB6p, 3Hammno je mmaTm Be3a

c aTeHTaTopmma; 6purm Taou,

H O C H T H

rnaBy y Top6m

A/114

ce,

ripmpoRmo,

jOIII HH H3

Ranexa Hmje morno

C JI y T H T H

urra

he cBe AycTpmja Ra noRy3me nponm

C R O j H X

rpabama,

K O J I H K O

he mHormx N ywacHmx wpTaBa Ra cTaHe lbemo

„o6e36ebmBaffie *ene3Hmmxmx npyra" .

HaMa je y oxpywHom 3aTHopy

C a O H U I T H O

AmpexTop

T.

Ca n aha mmH —

40BeK K0j14 je HOJIIITILTIKFIM

3aTeopemm-

umma y cBaKOj npmnmum

413H130 3HaTHFIX

ycnyra — Ra

6yRemo cnpemmm 3a nona3ax. 1/1, Rox je

4Hra0, MH

cmo

pa3ymenm Ra oRaTne Hehe mha

C B H , anm

HHKO 0Jk

Hac

Hmje npeRocehao

A a

ce mmorm Bmme Hehemo HmicaR BmReTm.

E H J I O

je jow pano xaR cy Hac noTpaanm y Rona,

011BeJ114 y

B O j H H

3a THo p n o R j a K o m

BOjF IF ILIKOM

borivoje jevtic

Documents