1

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

:دو:اہجں:اک:رط 2 وصحؽ:ۂقیآراؾ

3

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

رضوری::لیصفت

:دو:اہجں:اک:رط : وظع: وصحؽ:ۂقیآراؾ

ہیلعہللتمحارتخ:اصبح:رضحت:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:زامہن::اعرػ:ابہلل::دجمد :: : واظع:

ء:ربوز:لگنم1987یئم::::5ھ:اطمقب:14۴7راضمؿ:اابملرک:::7: اترخی:وظع::

:::اخاقنہ:ڈاھاکل:رگن،:ہلگنب:دشی اقمؾ

ہیلعہللتمحاصبحرضحت:دیس:رشعت:لیمج:ریم::: رمبت

ء:ربوز:رعمجات2۴15؍یئم:::21ھ:اطمقب:1436؍ابعشؿ:امظعمل:2 : ااشتعاترخی:

رکایچ،2البک::،:اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف،:نشلگ:اابقؽ،رشن:و:ااشتعہبعش: : زری:اامتہؾ

92.316.7771051+،:92.21.34972080+راہطب::11182وپٹس:سکب::

khanqah.ashrafia@gmail.comای:لیم:

،رکایچ،:اپاتسکؿ2بتک:اخہن:رہظمی،نشلگ:اابقؽ،:::البک: : انرش

اقرنیئ:ونیبحم:ےس:زگارش

زری:رگناین:خیش:ارعلب:وامجعل:اعرػ:ابہلل:رضحت:ادقس:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ::ینپاخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:رکایچ:ا

اخاقنہ:ادمادہی: :رکدہ:مامؾ:باتںوں:یک:اؿ:یک:رطػ:بوسنب:نو ے:یک:نام ت:د ات:ے۔عیاصبح:ونر:اہلل:رمدقہ:یک:اش

رۃمح:اہلل:ہیلع:یک:رطػ: ت:واال:نو ے:وا ی: یس: یھ:رحتری:ےک: دنتس:اور:رضحعیارشہیف:یک:رحتریی:ااجزت:ےک:ریغب:اش

بوسنب:نو ے:یک:ذہم:داری:اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:یک:ںیہن۔

اس:ابت:یک:یتح:اولعس:وکشش:یک:اجیت:ے:ہک:خیش:ارعلب:وامجعل:اعرػ:ابہلل:دجمد:زامہن:رضحت:ادقس:

اس:اکؾ::! ادمحلہللری:نو۔یک:باتںوں:یک:ابطتع:اور:رپوػ:رڈیگن:ایعم:ومالان:اشہ:میکح:دمحم:ارتخ:اصبح:ونر:اہلل:رمدقہ

اور:نگل:ےک::رشن:و:ااشتع:ںیم:فلتخم:املعء:اور:امرہنی:دینی:ذجےباخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف:ےک:ۂبعش:یک:رگناین:ےک:ےیل

رکؾ:علطم:رفامںیئ:اتہک:رسااجنؾ:دے:رے:ںیہ۔:اس:ےک:ابووجد:وکیئ:یطلغ:رظن:آےئ:وت:ازراہ: اسھت:اینپ:دخامت

اجرہی:نوےکس۔:دصۂقےیلرک:آپ:ےک:ہ:ااشتع:ںیم:درہ :نو:دنیآ

دمحم:اامسلیع)ومالان(

ہیلعہللتمحرضحت:واال:ز:تعمجاہفیلخ و: ہریبن

اخاقنہ:ادمادہی:ارشہیف،انمظ:ۂبعش:رشن:و:ااشتع

:دو:اہجں:اک:رط 4 وصحؽ:ۂقیآراؾ

ونعاانت

5............................................................................. ہقیرط اک اس اور زتہیک

6 ................................................................................. تریصب یک اہلل الہ

7 ..................................................................... ے یباکایم ںیم االسػ ۂقیرط

7 ...................................................................... ے اننکمم زتہیک ےک خیش ریغب

8 ....................................................................... اعاقشں ۂویش ہن،امیپ اک تبحم

9 .......................................................................... ااعنؾ الہپ اک تبحم وا ی اہلل

9 .................................................................. رشط یلہپ یک ایہل تبحم

1۴ ............................................................. رشط یدورس یک ایہل تبحم

1۴ .............................................................. رشط یرسیت یک ایہل تبحم

11 ................................................................ رشط وچیھت یک ایہل تبحم

11 ....................................................................... ااعنؾ دورسا اک تبحم وا ی اہلل

12 ................................................................... رشػ یزاایتم کیا اک املسمونں

ی تیآ

ییلجییییحتمل

13 ............................................................. ریسفت یکیالخیال

املعےئ

ی

ی

15 ............................................................. ادتسالؽ رپ ادب ےک رابن

19 ........................................................................ ادب امہ کیا اک اعمرشت

2۴ ........................................ ے تنس اابتع دلیل یک تبحم یک وملس ہیلع اہلل یلص یبن

21 .......................................................... ہقیرط اک آ ے ںیم افحتظ یک اعتیل اہلل

22 ....................................................... ؟اچےیہ رکان اہکں اامعتسؽ اک اطتق رواحین

اع ونسمؿ وا ی اچب ے ےس انگنوں 24 .............................................................. د

ییولییحولییلی ییۃیقو 25 ............................................................. ربتک یکیللییبایال

25 .................................................................................... رماہبق اک ومت

26 ................................................................... اکؾ نیت ےیل ےک وھچڑ ے انگہ

27 ................................................................ ومعمؽ اک احتج امنز اور وتہب امنز

28 ....................................................................................... تبیغ ۂافکر

31 ................................................................. ینعم ےک افتاعم اور اعتیف وفع،

5

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

ی

مدیللییوکفیطفییینیعبادهیالذییوسلمیعلییال

ابعدییاص ام

ی جیییطنیفاعوذیباللیمنیالش یییارل

حیی حمنیارل ییبسمیاللیارل

ی یییقد

یاف

یییل ن

ىہاییم یی﴾ی۹﴿ یزک

ییخابییوییقد ن

ىہاییم 1﴾۰۱﴿ ییدس؎

ہقیاور:اس:اک:رط:زتہیک

االصح::اینپ:،رکایل:ہک:سج: ے:اےنپ:سفن:اک:زتہیک:ای ے:اراشد:رفام:واعتیل:احبسہن:اہلل

:۔:الفح:ےک:ینعم:ںیہوہ:الفح:اپایگ:رک ی

ۃیخر

یایوال

ن یالد

؎2جمیعیخی

ےس:رے۔::آراؾ:ونیچ: یھ:ےس:رے:اور:آرخت:ںیم:آراؾ:ونیچ: یھ:ںیم:داین

:نوات:بج:کت: یس:وخد:ےس:ںیہن:ے:اور:زتہیک:ںیم:وآراؾ:زتہیک:اور:نیچ:یباکایم:یک:ںدوونں:اہج

الزؾ:وت:اےنپ::نوات۔:لعف:ے:وج:اےنپ:افلع:رپ:مامؾ:ںیہن:یلعف:دعتم:ےس:قلعت:ہن:نو۔:زتہیک:زمک

ینواجات:ے:ےسیج:ؾافلع:رپ:مام ۔:وتجا:یزید

ت

ئج ی

م

اہک:اجےئ::ہیارگ::نکیل:،رپ:مامؾ:نویئگ:دیز:یک:دیز

ی ایرکا: ے:اانپ:زتہیک:دیہک:زیزید

: ے: یس:اک:زتہیک:دیہکلب:ز:،نواگ:رپ:مامؾ:ںیہن:دیاک:ز:دیز:وت:زتہیک:زک

یوت::ایک:اک:زتہیک:دیالثم::اخدل: ے:ز:ایک زکیاگل:نوات:ے:م

زک

رضورت::ںیم:اگل:نوات:ے۔:زتہیکم

:ومالان:ارشػ:یلع:اور:میکح:یک:ے:خیش

ملتل

:رفامےت::یاصبح:اھتون:االتم:دجمد:ا ونر:اہلل:رمدقہ

:ےس:قلعت:اقمئ:رکان:اس:وک:ںیم:خیش:االصح:ےک:ےیل:ینعیرمدش:اکلم:ےس:االصح:رکاان::ہک: یس:ںیہ

10ی-ی9یی:الشمس ؎1

28:جللنی ؎2

:دو:اہجں:اک:رط 6 وصحؽ:ۂقیآراؾ

:وخاہ:ریسفت:نویت:ںیہن:االصحےک::خیش:ے:ہک:ریغب:یہیاعدت:اہلل::ویکں:ہک:،نوں: اترقار:د:رفض:نیع

ںیہنوخد:ےس:رظن::اانپ:بیع:،نویت:االصح:وخد:ےس:ںیہن:ڑپاھراہ:نو،:رگم:اینپ:یڑپاھراہ:نو،:وخاہ:اخبر

نواگ۔:ںیہن:رظنآےئ:اگ:بج:کت:آہنیئگل:اجےئ:وت:ےسیک:یئروانش:ںیہک:آات۔:اےنپ:رہچےںیم

تریصب:اہلل:یک:الہ

اہمترے::راہتس:رطخانک:ے،:اس:ںیم:ہیے:ہک:اہمترا:: اتنوات:ے،:وہ:اتبد:آہنیئ:خیش:سب

تہب:دمعہ:راہتس:ے::ہیاجؿ:دے:دوں:اگ،::لقع:ےس:وساتچ:ے:ہک:ںیم:وت:اینپ:رضر:ے۔:آدیم:ےیل

اغبل:نواجےئ::نیےس:د:ےقیدختم:ے:اور:اس:رط::یکتظ:ے،:اتمافح:یک:نید:اور:اس:ںیم

:وہ:امظع:ڑگھ:ںیم:یھت:یئگ:الختف:ینیھچ:نج:یک:ثیاولعلؾ:ےک:ااتسذ:دح:!:دمرہس:تیبےینس:اگ،:نکیل

ہیلع:اہلل::اصبح:رۃمح: ے:رضحت:اشہ:دبعاینغل:رکےت:ےھت۔:ںیم:ایڑپاھ:اولعلؾ:ںیم:دمرہس:تیب

وک::کیرحت:یسایس:کیہک:اوہنں: ے:ا:ایوت:رفام:؟یئگ:الختف:سک:وہج:ےس:ینیھچ:ےس:وپاھچ:ہک:اؿ:یک

وک:اھکل:ہک:ےھجم:اانت::اہلل:ہیلع:رۃمح:یاالتم:اھتون:نوےئ:رضحت:میکح:ےتھجمس:دیفم:اتم:ےک:ےیل

ہک:آپ:ےک::ایرفام:ریاالتم: ے:رحت:رپ:اجؿ:دے:دوں۔:میکح:کیاس:رحت:وجش:آراہ:ے:ہک:ںیم

ادنر:ہک:دخا::یھت:ہی ریرحت:ے۔:احالں:ہک:اؿ:یک:اجیت:الختف:بلس:یک:اور:آپ:یک:ے:داین حج

اجؿ:دفا:رکدوں،:اجؿ:رقابؿ:رکدوں۔:اجؿ::اس:رپ:اینپ:ے:ہک:ںیم:اچاتہدؽ::اریم:ےک:راےتس:ںیم

ہک::االتم:رفامےت:ںیہ:ے۔:میکح:اھت:رگم:اجبےئ:ااعنؾ:ےک:زسا:لم:ریہ:رپ:ااعنؾ:انلم:اچےیہ:رقابین:یک

:داین:آپ:ےک:ادنر:حج

؎ ہک:وایعق:اھکی ے:آوھکنں:ےس:د:اجہ:ے۔:اور:ںیم ے،:حج

دیوگ دیہد دیوگ اہچن: دنلقر

:اھکیے۔:آوھکنں:ےس:د:نویت:ے:وہ:ابلکل:حیحص:زابؿ:ےس:وج:ابت:یتلکن:واولں:یک:اہلل ہک:حج:ایند

اور:رشتب::رکےک:اچپس:روےپ:ےل:ےیل:یناور:طلغ:ایب:ایاپچن:روےپ:اک:رشتب:انب،ےک:آاثر:ےھت

:ہی۔:ںیہ:لم:ریہ:ںولوگں:ےس:اگایل:،رخاب:نوایگ:،اٹھک:نوایگ: یھےک:ارثات::داین بس:حج

رپ:ہن::تیدہا:یک:نیاہلل:واےل:اک:انراض:نواجان:اور:زبراگؿ:د:دووتس!: یس:ےےھت۔:وت:ریم:دوموج

ابت:ے۔:اسخرے:یک:انلچ:ڑبے:یہ

7

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

ے:یباکایم:االسػ:ںیم:رطۂقی

۔:رضحت:ہوریغ:‘‘ہیماالافدات:اویل’’االتم:ےک:وفلماظت:اک:اطمہعل:ےیجیک:میکح:سب

:اربص،:رسیتورہن:دقرت:نو:وت:اتقؽ::،ںیہ:وصرںیت:دو:یہ:قح:ںیم:نیہک:د:االتم:رفامےت:ںیہ:میکح

:ی،:اےنپ:وک:رگاتفراھکانوھبک:ڑہاتؽ:رکان،:ےسلج:ولجس:اکنانل،:ڈڈنے:ہیے۔::راہتس:ںیہن:وکیئ

واہعق::کیاک:ا:اصنیحل:لس :ایے۔:احصہب::ایےس:آ:زیوںاجان:ارگن:ںیم:لیج:ررکان:او:شیپ:ےک:ےیل

نو،:ےسلج:ولجس:اکنےل::ایک:شیپ:ےک:ےیل:یہک:اؿ:ولوگں: ے:وخد:وک:رگاتفر:ںیآپ:اثتب:رکد

۔اظمل:رمکحاں:نوےئ:ںیہ: یھ:نوں،:احالں:ہک:ےلہپ:زام ے:ںیم:یک:نوں،:ڑہاتںیل

اننکمم:ے:ےک:زتہیک:خیش:ریغب

:ھجمس:ںیم:اینپ:،نواتکس:ےک:ںیہن:خیش:سفن:ریغب:رعض:رکراہ:نوں:ہک:زتۂیک:ہی ںیم:ریخ:وت

ے۔::رکاتیل:رسکیےوہ:ابنط:اک:ا:،رمض:ے:ہی اتبات:ے:ہک:اس:ںیم:خیش،آات:اانپ:رمض:ںیہن

:اگلاتیل:اتپاگلرک::ڈارٹک:رھتامرٹیم:ای میکح:نکیل:،ے:اتہک:ے:ہک:اصبح:مہ:وک:اخبر:ںیہن:یہیوت::ضیرم

نو۔:ااکرب:ارگ:ااقتنؽ::نید:اور:وہ:ریغ:ںیھجمس:نیوک:د:زیچ:کینواتکس:ے:ہک:مہ:ا:ہی اس:ےیل:،ے

تبحم::یک:سفن:اور:اہلل:اعتیل:اجےئ۔:زتۂیک:ولوگں:ےس:وشمرہ:ایک:ایہتفوت:ااکرب:ےک:تبحص::رکےئگ:ںیہ

:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاقمس:انونوت:اور:ومالان:اہلل:ہیلع:رۃمح:ومالان:وگنگیہ:تبحم:ےک:ےیل:ینیاور:اخصل:د

:!اؿ:اشء:اہلل:اعتیل::وھکیےک:کلسم:رپ:لمع:رکےک:دہیلع:اہلل::رۃمح:یاھتون:اور:ومالان:ارشػ:یلع

ےس،::ےس،:فینصت:رپ:رنو،:غیلبت:ےقی۔:رغض:اےنپ:زبروگں:ےک:رطالحوت:لم:اجےئ:یگ:یک:نید

ہ:اسؽ:کت:دولں:رپ:: ے:ریوملس:اہلل:ہیلع:ےس،:اہلل:ےک:دنبوں:رپ:تنحم:رکو۔:وضحر:یلص:اتفیل

۔:۔:ولوگں:وک:اہلل:واال:انبےیئدولں:رپ:تنحم:ےیجیک:اکنےل،:اس:ےیل:ےسلج:ولجس:ںیہن:وکیئ:،تنحم:یک

:وا ی:یبج:اسر :اہلل :نویگ:نواجےئ:یگ:وقؾ :وکحتم:وبجمر :وکحتم:سک:ےس:یتنبوت ے؟::۔

ےنب::یک:اؿ:یہ:وت:وکحتم: یھ:نواجےئ:یگ:ایدہدعتاد:ز:یک:ے۔:بج:اصنیحل:ےس:یتنب:تیارثک

اور:ھچ:رکوڑ:اہلل:واےل:نب:ےئگ:وت::ے،:آپ: ے:دولں:رپ:تنحم:یک:یآابد:۔:الثم::دس:رکوڑ:یکیگ

ولوگں:وک۔::ےگ؟:کین:ںیولگ:سک:وک:ووٹ:د:ولوگں:اک:اور:کین:نواگ؟:کین:ایدہووٹ:سک:اک:ز

:دو:اہجں:اک:رط 8 وصحؽ:ۂقیآراؾ

ؽ:اک:ڈباھ:نو:اور:اچے:وہ:رتس:اس:نویتکس:ےک:االصح:ںیہن:خیش:رکو۔:رغض:ریغب:راایتخ:ہقیرط:ہیذہلا:

:ےک:ےیل:ڑبا:دحمث:نو،:زتہیک:اچے:انتک:یہ

ابت:ہی:۔:اس:ےک:اسھت:اسھت:یک:رضورت:ے:زمک

:تبحم:ےس۔:ارگ:انجن:ںیم:یک:رعض:رکات:نوں:ہک:اہلل:اک:راہتس:آاسؿ:نواجات:ے:اہلل:اعتیل: یھ

اچر::آپ: ے:نیتےگ؟::کت:دںیلیکھ:رید:رے:نوں:وت:ینتک:وک:دلیکھ:رٹہن:نو:اور:آپ:وم:وؽرٹیپ

:ےس:اہک:ہک:یئھب:ںآدویم :نکیل،اا:دودھک

:کیےگ؟:لکشم:ےس:ا:دور:ےل:رک:اجںیئ:اا:دے:رک:ینتکدھک

ڈاؽ:دو:وت::وؽےگ:اور:رٹیپ:نواجںیئ:ہنیسپ:بس:ہنیسپ:،نویگ:تمہ:ںیہن:یک:۔:اس:ےک:دعب: یسلیم

کت:اگھبےل:اجؤ۔:رئیوپرٹےس:ا:اہیں

اعاقشں:ۂ:ویش:ہن،اک:امیپ:تبحم

:ہک:ایاتبد:ہاور:اےنپ:اعوقشں:اک:ویش:ہن ے:تبحم:اک:امیپ:واعتیل:اہلل:احبسہن:وت

ییی نیویالذیی اییلل ب یح ایاشد منو

ی؎3ا

:ولگ:اہلل:یک:ینعیالےئ::امیؿوج:ولگ:اہلل:رپ:ا تہب:رسرگؾ::تبحم:ںیم:اہلل:رپ:اعقش:نوےئگ:وہ

تبحم::،:ابؽ:وچبں:یکیک:یرٹکیف:،ارگ:اکراخ ے:یک:۔اچےیہ:تبحم:ادش:نوین:۔:ولعمؾ:نوا:اہلل:یکںیہ

:،تبحم:اےنپ:اکروابر:یک:یے:ڈرگادش:نو۔:ارگ:ونتبحم: یک:اہلل:اعتیل:نکیل:،ے:وت:اجزئ: یھ:دیدش

نو۔:وس:ےس::یتبحم:وسڈرگ:یک:اہلل:اعتیل:رشبہکیط:،انگہ:ںیہن:وکیئ:ے:وت:اس:ںیم:وچبں:یک:یویب

::،ے:ںیہن:نیعت:اہیںرماد: ادش::،نو:ایدہز:تبحم:مامؾ:وتبحمں:ےس:ے:ہک:اہلل:یک:ہیہکلب:رماد

:یوبن:وتفاحت:ےس:دجسم:گنج:یک:کیا:اہلل:ہنع:ےک:دہع:ںیم:۔:رضحت:رمع:ریضںیہ:ینعم ہیےک:

سج:ےس::یوسان:اچدن:ہی ،امؽ:تمینغ:ہیاہلل!::ایہک::وت:آپ: ے:رعض:ایک:،ےس:رھبیئگ:امؽ:تمینغ

تبحم:ے:اور:مہ:اس:اک:رکش:ادا:رکےت::اس:یک:تمعن:ے:اور:ںیمہ آپ:یک:،رھبیئگ:یوبن:مامؾ:دجسم

ییی نیویالذی۔ےیجیتبحم:اس:تبحم:رپ:اغبل:رفامد:اے:دخا!:اینپ:نکیل:،ںیہ اییلل ب یح ایاشد منو

یا

:اجمسل:ںیم:ے:اور:اؿ:یک:اجیت:تبحص:ااھٹیئ:الہ:اہلل:یک:تبحم:وک:ادش:رک ے:ےک:ےیل:دیدش:ایس

:رکےت:ےھت:ہک:ایاصبح:رفام:ہک:ڈارٹک:دبعایحل:اجمسل:وہ:ںیہ:ہیاجات:ے۔::ایاج

165:ۃالبقری ؎3

9

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

:آامسؿ’’مےرکش:ربد:ربز

ی

ن ی :ایدسفن::کیہک:رباو:

ش

ی

بجی

د و:سفن:رہب:دخا:

ی

ی

ی

یی‘‘

رپ:رکش:رکات:ے:ہک::وت:آامسؿ:اس:زنیم:،ھچک:دنبے:عمج:نواجںیئ:رپ:اہلل:ےک:ےیل:سج:زنیم:ینعی

۔نوےئ:ںیہ:اخص:دنبے:ےھٹیب:ہیابمرک:ے:اہجں:اہلل:ےک::ہصح:اسیک:ہیاک::زنیم

ااعنؾالہپ:تبحم:اک::وا ی:اہلل

اراشد:رفامےت::ںیم:دقیس:ثیدح:ے؟:اہلل:اعتیل:اک:بس:ےس:ڑبا:ااعنؾ:ایک:تبحم:یہلل:اور

۔:ںیہ:ےتھٹیب:اہلل:ےک:ےیل:ے:وج:آسپ:ںیم:وابج:نواجیت:تبحم:اؿ:ولوگں:ےک:ےیل:یہک:ریم:ںیہ

۔!:وت:اس:اک:ااعنؾ:نس:ےیجیلاہلل:ےک:ےیل:؟ںیہ:ےھٹیب:آپ:ولگ:سک:ےیل:ہی !ںوول:یئھب

رشط:یلہپ یک:ایہل:تبحم

:ے:دقیس:دحثی

یفی

ابنی ت میلل ت یمب

یالخییوجبت

:ے::یک:فیرعت:یک:ہی: دقیس:ثی ے:دحی:رۃمح:اہلل:ہیلع:اقر::یلعے؟:الم:ایک:دقیس:ثیدح:اور

دیثییالیربہییال

ہسب

نظہیوی

یبلف ب نہیالن بی

یالذییییھویالکلم س

قد؎4ال

اس:وک::،ے:ایرفام:ہیہہک:دے:ہک:اہلل: ے::ہیرکےک::ؿایب:اےنپ:اافلظ:ںیم:وک:یبن:ثیسج:دح

۔:ےتہک:ںیہ:دقیس:ثیدح

:تبحم:ںیم:یے:وج:ریم:وابج:نواجیت:تبحم:اؿ:ولوگں:ےک:ےیل:یہک:ریم:رفامےت:ںیہ:وت:اہلل:اعتیل

آپ:ےس::ااتبؤ:ریم:؟تبحم:رکرے:ںیہ:۔:آپ:ولگ:ھجم:ےس:سک:ےیلتبحم:رکےت:ںیہ:آسپ:ںیم

را یرہص:ای آپ:اک:وخؿ:اک:رہتش:دار:نوں،:یبسن:ںیم:رہتش:ے؟:ایک:ایکصھ رہتش::وکیئنسبایو

ے::رہتش:ے؟:)اسنیعم:العاقیئ:،رہتش:ے:یکلم:،ے:رہتشاجترت:اک:،ے؟:زابؿ:اک:رہتش:ے

ے:وپاھچ:ہک:وکؿ:اس:رہتش:ے؟:سب::(:رھپ:رضحت:واال:داتم:رباکمہت:ااعلہیل۔ںیہنای،وجاب:د

رہتش:ے۔:اہلل:ےک:ےیل

ے:وج::وابج:نواجیت:تبحم:اؿ:ولوگں:ےک:ےیل:یہک:ریم:رفامےت:ںیہ:اعتیل:اہلل

بیوةی،دارالکتبیالعلمیۃ،کتابیالیمان،1/230:رمقاۃیالمفاتحیی ؎4

:دو:اہجں:اک:رط 1۴ وصحؽ:ۂقیآراؾ

:آپ:ےس:تبحم:سک:ےیل:کش:ے:ہک:ںیم:آپ:وک:اس:ںیم:۔:ایکتبحم:رکےت:ںیہ:ےیل:ےریم

ےک:انؾ:رپ:ے۔:وج:اامتجع::اامتجع:اہلل:اعتیل:ہی ؟رکےت:ںیہ:رکراہ:نوں:اور:آپ:ھجم:ےس:سک:ےیل

اامتجع:ے:ہک::نواتکس۔:انتک:یتمیق:ںیہن:رپ:ںیہک:اامتجع:روےئ:زنیم:رکنو:اس:ےس:ابم:اہلل:ےک:ےیل

ے۔:بج:نواجیتتبحم:وا:یک:اہلل:اعتیل:اس:ےک:ےیل

رشط:یدورس:یک:ایہل:تبحم

یفیتمعن:اور:ے:کیےک:دعب:ا:اس

تالسنی م:تبحم:ےک:ےیل:یک:وج:اہلل:اعتیلیوال

ے۔::تبحم:وابج:نواجیت:یریم: یھ:ہک:اؿ:ےک:ےیل:رفامےت:ںیہ:اہلل:اعتیل،ںیہ:ےتھٹیب:آسپ:ںیم

س:ںیم:؟ںیہن:ای مہ:ولگ:اجتمسل:ںیہ:اتبےیئ

ل

:کیے۔:ا:یرضور:دوونں:رطػ:ےس:انھٹیب:اجت

ےس:اجمتسل::ے۔:اجتسل:وہ:ے:ہک:اجنیبن:اجتسل:ںیہن:ہینو:وت::اھٹیب::آدیمکیڑھکا:نو:اور:ا:آدیم

:ںیہ:ےھٹیب:اہیںےیلے:اور:مہ:اہلل:ےک:تبحم:وابج:نواجیت:یک:اہلل:اعتیل:ےک:ےیل:وت:اجتمنیسل:،نو

۔:اہلل:وبقؽ:رفامےئ:وابج:نواجےئ:یگ:اشء:اہلل:اعتیل:اؿ:تبحم:مہ:بس:ےک:ےیل:یک:ذہلا:اہلل:اعتیل

تبحم:وک:مہ:بس::نو:وت:اس:وک:اعمػ:رفامےئ:اور:اینپ:یمک:اطع:رفامےئ:اور:االخص:ںیم:االخصاور:

۔ںیوابج:رفامد:ےک:ےیل

رشط:یرسیت:یک:ایہل:تبحم

یے؟::رشط:ایک:یرسیت:اور یفتاورین

م:کیا:اہلل:ےک:ےیل:وج:ولگ:آسپ:ںیموال

یسیحیایتبحم::اینپ:اہلل:اعتیل: یھ:اؿ:ےک:ےیل:،رکےت:ںیہ:ایرتز:دورسے:یک :ےتیوابج:رکد:اان

ے،:ذہلا:نج::ایرتز:ہیآان::ےنلم:ےک:ےیل:ےس:اہلل:ےک:ےیل:ںیہک:؟ینعم:ںیہ:ےک:ایک:ایرت۔:زںیہ

ذہلا:اس:وتق:وہ::،اےنپ:رھگ:ےس:دجسم:کت:آےئگ:وت:ھچک:دقؾ:وت:ےلچ:ے،:وہ: یھ:اک:رھگ:ڈاھاکل:رگن:ںیم

ی یھوک::ںرمویب:ینید:اس:ےیل:،کت:آےئ:ںیہ:اہیںرھگ:ےس:لچ:رک::ں:ہکویک،ںیہنیییریاویتیم

دوونں::دیاور:رم:اتہک:ریپ:،رفس:رپ:ےل:اجںیئ:رھگ:ےس:اکنؽ:رک:ںیہک:وک: یھ:ہک:اےنپ:نیقلعتم:اچےیہ

:اجےئ:اگ۔:اب:نیتوت:دوونں:رپ:لضف:نو:اےنپ:ابؽ:وچبں:ےس:دور:نواجںیئ:ورا:ےب:رھگ:نواجںیئ

۔ایرتتبحم،:اجمتسل:اور:ز::نوںیئگ:ںیزیچ

11

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

رشط:وچیھت:یک:ایہل:تبحم

یوچیھت:زیچ:اور:ے:یف

تباذلنی

م ؎5وال

اکی:دورسے:رپ:رخچ:رکےت:ںیہ۔

:دحمنیث

ی ے: تباذلیم

یعلیبعضی:ے:یھکل:رشح:ایک:یک:نی نفقیبعضھ

ضعب،:ضعب:رپ:رخچ:رکےت::ی

لمی اپک:ںیم:ثی دح:ےیل:ایس،ںیہ یالس شواعامی ےک:دعب:یہاف یالط و

عم

؎6واط

ے:ہک:

۔:ھچک:الھکؤ:الپؤ: یھ:یھبک:اس:ےیل:،نواجؤےگ:رگم:کشخ:السؾ:ہن:روھک:ورہن:کشخ:الم:،ؤالسؾ:وک:الیھپ

وعم

عامییااط وک،:رہتش:داروں:وک:دووتسں:وک:یھبک:ء:ہک:ارقاب:ےتھکل:ںیہ:دحمنیث:رشح:ںیم:یکالط

یدورسے:وک:ااطفر:کیا:اس:اک:ہلسلس:ے:ہک:آسپ:ںیم:ذہلا:آج:لک:راضمؿ:ںیم:،الھکؤ:اھکان: یھ

ے:ہک:ذموکرہ::اپک:ںیم:ثی۔:دحرکرے:ںیہ:دورسے:رپ:رخچ: یھ:کیے،:ا:اجریہ:رکایئ: یھ

:اور:رہ:لمع:ںیم:تبحم:وابج:نواجےئ:یگ:اہلل:یک:اس:ےک:ےیل:،نوں:ےگ:اواصػ:سج:ںیماچر

یزیی:یاجی ےسیج:،وطعمػ:اانپ:مکح:لقتسم:ابذلات:رےتھک:ںیہ:وطعمػ:ہیلع:ہیلقتسم:اشؿ:ے۔:یید

یالیخیویاحتبب،:اجتسل،:زتاور:اور::اذہل:،لقتسم:ے:لقتسم:ے:اور:اخدل: یھ: یھ:دیز:وت:آ ے:ںیم:د

تبحم:ےس::یک:دقر:وہ:اہلل:اعتیل:ایس:اجےئ:یگ:تفص:لم:سج:وک:ینتج:ابتذؽ:اؿ:اچروں:اواصػ:ںیم

۔تبحم:اؿ:وک:اطع:نواجےئ:یگ:ےگ،:اہلل:یک:ونازے:اجںیئ

تبحم:اک:دورسا:ااعنؾ:وا ی:اہلل

:تمایق:تبحم:رےتھک:ںیہ:ے:ہک:وج:ولگ:اہلل:ےک:ےیل: ے:رعض:یک:ںیم:ثیدح:دورسی

راتہ::راتہ:نو:اور:دورسارغمب:ںیم:رشمؼ:ںیم:کیاچے:ا:،ےگ:ںیاؿ:وک:عمج:رکد:ےک:دؿ:اہلل:اعتیل

:د :رکایچ:وھکینو۔ :نکیل:ںیم:ڈاھہک:اور قیمۃیانتک:افہلص:ے،یال یبینہمایوم یالل :جمع

دورسے:وک:ابلکل:اسھت::کیےگ:اور:ا:ںیمہ:بس:وک:اؿ:اشء:اہلل:عمج:رکد:یلےک:دؿ:اہلل:اعت:تمایق

یفیاھذایےگ:ہک::رفامںیئ: یھ:ہی ےگ:اور:اہلل:اعتیل:ںیاسھت:ڑھکا:رکہ ب

وج:اہمترا::ہیلذییکنتیت

ےک:افےلص:رپ:راتہ::اپچن:زہار:لیم:ںیم:داین:ہی ای،ے:سج:وک:آج:مہ: ے:اہمترے:اسھت:رکد:اسیھت

مؤسسۃیارلسالۃ،رتغیبیفیہایمنیکتابیالصحبۃالبابیفی ،(24670)9/8:کزنیالعمال ییی؎5

ایجیایمیسعید،یبابیماجا:فضلیاطعامیالطعامی،ی2/7:جامعیالرتمذی ؎6

:دو:اہجں:اک:رط 12 وصحؽ:ۂقیآراؾ

ییے:ہک:وہ:صخش:ہیاھت۔:یف

ہ ب

۔کنتیت

یی؎7 ییہ ب

:یارمتسار:امیض:ہی ؟ںیہ:ینعم:ےک:ایککنتیت

:رکات:اھت۔:اکؿ:بج:اضمرع:رپ:دالخ:نوات:ے:وت:اس:وک:امیض:ے:سج:اک:رتہمج:نواگ:ہک:وت:تبحم:ایک

ہن:‘اھت’اور:‘ات’اک:اگلان:وابج:نواجات:ے۔:ارگ:: ‘اھت’اور::‘ات’ے:سج:ےک:رتہمج:ںیم: اتانبد:یارمتسار

:(:تبحم:ایکںیم::)داینوہ:صخش:ے:سج:ےس:وت:ہینواگ:ہک::ہینواگ۔:وت:رتہمج::ںیہن:حیحص اگلےئ:وت:رتہمج

:الم :اھت۔ یفیہک::رفامےت:ںیہ:ؿوہج:ایبیک:عمج:رک ے::اہلل:ہیلع:رۃمح:یاقر::یلعرکات جاورۃملل

ۃی ن ہکےگ::ںیانبد:دورسے:اک:ڑپویس:کیا:اہلل:اعتیل:نواگ:ہک:تنج:ںیم:رکان:اس:ےیلعمج::ہی ی؎8ال

:یابڑ:اور:اؿ:یک:یابڑ:یاہمتر:تبحم:رکےت:ےھت،:اس:ےیل:وہج:ےس:آسپ:ںیم:یامہر:ںیم:مت:داین

:یہک:ابڑ:ایرفام:ایتفاسھت:اسھت،:اؿ:اک:اباش:اور:اہمترا:اباش:اسھت:اسھت:نواگ:)رضحت:واال: ے:در

(:عمرپ:نوات:ے۔:اج:ہیہک:اباش:رکا: ے:رعض:ایک:ےس: یس:ںیم:رفؼ:ے؟:اسنیعم:ایک:اور:اباش:ںیم

:اؿ:یک:،رضورت:ںیہن:یک:ہیوک:رکا:اہلل:اعتیل:ں:ہکویک:،نوں:ہک:اباش:ےک:ظفل:وک:واسپ:اتیل:ایرفام

:تنج:االٹنمٹ:نواجےئ:اگ۔:ایک:ےک:ےیل:واہں:وت:الباعموہض:ہشیمہ:،ےس:اپک:ے:جذات:اایتح

ےگ:ہک:اجؤ::ںیذحب:رکد:۔:ومت:وک:اہلل:اعتیلہن:آےئ:یگ:ہک:واہں:ومت: یھ:نویگ:زدنیگ:ریایپ

رنو۔:تنج:ںیم:ےک:ےیل اب:ہشیمہ:ای،ومت:وک:مہ: ے:متخ:رکد

رشػ:زیاایتم:کیاک:ا:املسمونں

ی ۂ:اصبح: ے:ھجم:ےس:وپاھچ:ہک:وسر:اکی نۃب خالدینی اکرفوں:ےک:ےیل:ںیم:ی

:ںاک:ااضہف:ویکادیبیای ے:وت:املسمونں:ےک:ےیلخالدینیفیہایابدا اور:املسمونں:ےک:ےیل

اک: ابدا ہک:املسمونں:ےک:ےیل:رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح:ی ے:اہک:ہک:رضحت:اھتون:ںیم:؟ایگ:ایک

دیبییوج:ااضہف:ےہی لدال ودیاک

بااعنؾ::ہیے۔::ایگ:دک:ایکےس:ؤم:اںودولخد:وک::ینعی ے ال

اگل ابدایےک:اسھت:خالدینیہک:: ے:اطع:رفامیئ:رشػ:اور:زعت:املسمونں:وک:اہلل:اعتیل:دیاور:زم

:ےگ:ورہن:دوونں:ےک:ینعم:رںیہ:تنج:ںیم:ہشیمہ:ہشیمہ:ہیہک::ایاک:رشػ:د:اتدیک:ایدہز:رک:اؿ:وک:اور

مؤسسۃیارلسالۃ،بابیفیالرتغیبیفیہامنیکتابیالصحبۃ،(24646)9/4ی:کزنالعمالی ی؎7

یسبیلذکرهیبلفظیفیالنۃیعلی،بیةی،دارالکتبیالعلمیۃ،بابیالبیفیالل،9/227:رمقاۃیالمفاتحی ؎8

یالمصاحبۃیوالزماورۃوالمجاورۃ

13

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

یبیایسب::،ںیہ:کیا ہلگنب:زابؿ:ںیم:ےسیج:۔ے:ےک:ےیل:زعت:ازفایئ:املسمونں:یک:اتدیک یک:دا

:ریاانپ:د

جئ ی

ش

یعیمیجیایییےک:دعب:

دحمث: ے::کیےک:ا:شیابت:ہلگنب:د:ہیے۔:: اتد:ےک:ینعم:نی

:اتبیئ

جئ ی

ش

یاجمعیینعمےک:یہک:

یۂ: ے:وسر:رشػ:اہلل:اعتیل:زیاایتم:ہی۔:وت:ےک:ںیہینی نۃب ںیم:ی

،رفامیئ:زعت:ازفایئ:واولں:یک:امیؿاس:امکل:اک:سج: ے:ا:ے۔:رکش:ایمہ:وک:اطع:رفاماگلرک::یادیبیای

یخی ورہن :یادیبیایےگ۔::رںیہ:تنج:ںیم:ےس:وہ:وہفمؾ:احلص:اھت:ہک:ہشیمہیینیدیال ۔ااضہف:ےاک

فیلی وک:اطع:رکان:اھت۔:اہلل:اعتیل:زیاایتم:رشػ یمتیازیالش

ی آتیمل

ییلجیال

ریسفت:یکالخییحت

ےگ:بج:کت::رںیہ:ہک:اکرف:دوزخ:ںیم:ای ے:رفام:اور:اصبح: ے:اہک:ہک:اہلل:اعتیل:اکی

:ےسھگ:اگ:ںیہن:ےک:انےک:ںیم:اوٹن:وسیئ

ی

یف یییلجییحتمل

ییال

یال

ی؎9ییاطیسم

ہن:سھگ:اجےئ۔::ےک:وسراخ:ںیم:ےگ:بج:کت:اوٹن:وسیئ:رںیہ:دوزخ:ںیم:اکرف

تہب:اقلب::،دوہ :ںیہ:ےریم:ںیم:اور:رکایچ:رہ:ےکچ:ںیہ:رعب:ںیم:یاصبح:وج:وعسد:کیوت:ا

ےک:وسراخ::ہک:بج:کت:اوٹن:وسیئ:ای ے:رفام:ےنہک:ےگل:ہک:اہلل:اعتیل:،ںیہ:اور:ڑپےھ:ےھکل:آدیم

:یھبک:ںاک:وسراخ:اہلل:ایم:ےگ۔:وت:نواتکس:ے:ہک:وسیئ:ںیلج:ںیم:وزخہن:ےسھگ:اگ:بت:کت:اکرف:د:ںیم

ہک:اھبگ:اجؤ:اور::اور:بس:اکرفوں:ےس:ںیہک:ںیاسھگد:اور:اوٹن:وک:التپ:رکےک:اس:ںیم:ںیڑبا:رکد

ہک:اوٹن::ںویک:،وک:لقع:ےس:تم:وھجمس:فیونس!:رقآؿ:رش:اھبیئ:: ے:اہک:رکو۔:ںیم:دوزخ:اخ ی

اک:وسراخ:اانت:ڑبا:نواتکس:ے:ہک:اس::وت:وسیئ:ارگ:اہلل:اپک:اچںیہ:،ںیہن:رضورت:یہ:وک:التپ:رک ے:یک

:ایلبمس:ایاجےئ::انبیئ:وسیئ:یڑب:دجسم:ے:ارگ:اینت:ہی یڑب:ینتج:ےس:اوٹن:زگر:اجےئ۔:یئھب:ںیم

:؟ےگ:اوٹن:زگر:اجںیئےس:ےنتک::اجےئ:وت:اس:ںیم:انبیئ:ڈلبگن:ےک:ربارب:وسیئ:رٹ:یکاہوکیئ:ایاہؤس:

دغباد::سج:ےک:فنصم:یتفم:اگنمیئ:روح:ااعملین: ے:وفرا:ریسفت:تم:رکو۔:ںیم:ذہلا:لقع:ےس:رتہمج

۔:رضحت:العہم:آولیسںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح:یومحمد:دغبادادیسل:العہم:آولیسسمف

نج::ںیہ:میظعر

40:العرافی ؎9

:دو:اہجں:اک:رط 14 وصحؽ:ۂقیآراؾ

:ایرفام:یالعہم:اونر:اشہ:ریمشک:ےک:ابرے:ںیمسمف

: زگرا۔::ںیہن:ر اتم:ںیمرکےت:ےھت:ہک:اانت:ڑبا

ارقلآؿ:ےک::ؿایب:نکیل:،ے:ںیہن:ریسفت:وکیئ:زابؿ:ںیم:رعیب:ےک:اقمےلب:ںیم:اعملینروح:ا:ریسفت

:اوؽ:رضحت::رمدش:ےاک:وقؽ:ریم:اہلل:ہیلع:رۃمح:یالعہم:اونر:اشہ:ریمشک:ابرے:ںیم اشہ:ومالان

ے::ی:رۃمح:اہلل:ہیلع:رکےت:ےھت:ہک:العہم:اونر:اشہ:ریمشک:ایلقن:رفام:اہلل:ہیلع:اصبح:رۃمح:دبعاینغل

:نکیل:ںیھکید:ںیمامؾ:ریسفت:زابؿ:ںیم:رعیب:یک:دقتمنیم:،ااکشؽ:نوا:ھجم:وک:ںیم:تیآ:کیہک:ا:ایرفام

اردو:: ے: یھ:اہلل:ہیلع:رۃمح:یومالان:اھتون: ے:وساچ:ہک:ولچ:یئھب:رھپ:ںیم:،نوا:ااکشؽ:لح:ںیہن:اریم

ےھت۔::ںیہن:یہ:ےتھکیباتب:د:اردو:یک:ی۔:رضحت:اونر:اشہ:ریمشکںیل:ھکیوک:د:ے:ایس:یھکل:ریسفت:ںیم

:رےتھک:ےھت،:اردو:یک:ںیہن:اطتق:یہ:یک:ےنھکیباتب:د:وکیئ:اھت:ہک:اردو:یک:لم:ایگ:اسیا:اہقئاک:ذ:رعیب

:ہیلع:اہلل:رۃمح:یاس:دؿ:وبجمر:نورک:اوہنں: ے:ومالان:اھتون:نکیل:،ںیھت:اؿ:وک:ےب:زمہ:یتگل:باتںیب

ہلئسم::ہکنوا::ہلئسم:لح:نواجےئ:اور:ویہ:اس:ںیم:دیہک:اش:یھکیارقلآؿ:د:ؿایب:ریسفت:اردو:یک:یک

وت:اتھجمس:اھت:ہک::ہک:ںیم:ایاور:رفام:ایوک:وجش:آی:رۃمح:اہلل:ہیلع:۔:اب:العہم:اونر:اشہ:ریمشکلح:نوایگ

ے۔:وت:املعء:ےک:ےیل:ہیرگم:اب:ولعمؾ:نوا:ہک::،ے:ارقلآؿ:اردو:داونں:ےک:ےیل:ؿایب

ہک::رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح:رضحت:آولیس:ںیم:رعض:رکراہ:اھت:ہک:روح:ااعملین:ںیم:وت

ییایلیانہک:اچےتہ:ےھت:ہک::ہیرعب:ےک:ولگ:بج:یعیف

رکوں::ںیہن:اس:اکؾ:وک:یھبک:ںیم:ادیبیاییکذاییل

::،اگ :اگلد:ہیواہں ابیےھت۔:ےتیاحمورہغریال ییشیب

:ںوڑاھ:اوک ہک:کت:اہیںیحت

یحیوی،نواجےئ

ییضیییبییییتیقیال

:دیفس:نواجےئاورار :رطحاوراتروکؽ :اھت:ایس :احمورہ دورسا

ی

یف یییلجییحتمل

ییال

یال

سھگ:اجےئ۔::ےک:انےک:ںیم:کت:ہک:اوٹن:وسیئ:اہیںیاطیسم

ییایلینوات:اھت:ہک::ہیدصقمیعیف

رکان:ے۔:ںیہن:اس:اکؾ:وک:یھبک:ادیبیاییکذاییل

1۴؎

اپک::وت:رقآؿ

اپک::نواگ:رقآؿ :رعںوں:ےک:احمورے:رپ:انزؽ:نوا:ے:ذہلا:بج:کت:رعںوں:اک:احمورہ:اسےنم:ںیہن

رعںوں:اک::ںیم:دغباد: ے:روح:ااعملین:یتفم:یومحمد:دغباد:ذہلا:رضحت:دیس:،اگ:ےئانھجمس:لکشم:نواج

اکرفوں::ہک:اہلل:اعتیل:ںیہ:ہی ےک:ینعم:تیہک:آ:یرکد:ریسفت:یک:تیاحمورہ:لقن:رکےک:رھپ:اس:آ

اک:وسراخ:ڑبا:رکےک:اور:اوٹن:وک:التپ::ہک:وسیئ:ںیہن:ہیےگ۔::اکنںیل:دوزخ:ےس:ںیہن: یھ:وک:یھبک

بیوةی،داراحیا:الرتات،(0۱)العراف،8/119:روجیالمعاینی ؎10

15

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

رکان:اجزئ::ریسفت:اپک:یک:رطػ:ےس:رقآؿ :ےس:زگار ے:ےک:ینعم:اکنؽ:ول۔:اینپ:رکےک:اس:ںیم

اہلل:مہنع: ے:رقآؿ:اپک:وک::ہب:ریضاجےئ۔:احص:اھکیوک:ہن:د:وںریسفت:یک:نیبج:کت:رسفم:ںیہن

:،رکےت:ںیہ:اہلل:مہنع:ےک:اوقاؽ:شیپ:احصہب:ریض:نیوملس:ےس:اھجمس:اور:رسفم:اہلل:ہیلع:وضحر:یلص

:اہلل:اعتیل:ےسیج:،احلظ:رےتھک:ںیہ:اسھت:اسھت:احموروں:اک: یھ:،رکےت:ںیہ:شیپ:اؽےک:اوق:اتنیعب

یالذی ای ے:رفام نییی نیان و لیاللیییغض و دیرس یعن واتھ

ےک:اپس::یبن:ےوج:ولگ:ریماص

ییی نیاولئکیالذی:اک:ادب:رکےت:ںیہ:یبن:ےریم:ینعی آواز:وک:تسپ:رےتھک:ںیہ:اینپ نیالل تام

ی بھ ویقل ق 11یللت

؎

:ےک:ےیل:دویتس:اینپ:،تبحم:ےک:ےیل: ے:اؿ:ےک:دولں:وک:اینپ:اہلل:اعتیل

ااعنؾ:الم۔::ہیےک:ادب:اک::ہک:یبن:رفامےت:ںیہ:خی۔:املعء:اور:اشماخصل:رکایل:،نچ:ایل:،ایلبختنم:رک

ابعدت:اک::دصہق:اور: یس: یس:،لمع:وکیئ:،دجہتوکیئ:اہب،::وخؿ:ںیہن:،یٹک:نوا،:رگدؿ:ںیہن:اہجد:ںیہن

اک::یبن:ےااعنؾ:انزؽ:نوراہ:ے:ہک:نج:ولوگں: ے:ریم:ہیےک:ادب:رپ::رصػ:یبن:،ذترکہ:ںیہن

یی نیاولئکیالذی۔بختنم:رکایل:ےک:ےیل:دویتس:تبحم،:اینپ: ے:اؿ:ےک:دولں:وک:اینپ:ںیم:ادب:ایک

وی ق ییللت

بھ یقل نیالل ت ۔ییام

:املعےئ

ی

ی

ےک:ادب:رپ:ادتسالؽ:رابن

:ںیم:اہلل:ہیلع:اصبح:رۃمح:دمحم:عیفش:یتفم:رضحت ہک::ےتھکل:ںیہ:اعمرػ:ارقلآؿ

:نوا،:ویہ:ؿاک:ایب:وج:ادب:یبن:ارجحلات:ںیم وسرۂ:

ی

ی

ے۔::اہلل:واےل:اعوملں:اک: یھ:،املعےئ:رابن

:ادب:ویہ:اننیبئ :العہم:آولیس:اک :نوات:ے۔ ے:اس:ےک::اہلل:ہیلع:رۃمح:نوات:ے:وج:الص:اک

نب::یباہلل:امہنع:رضحت:ا :نب:ابعس:ریضاہک:رضحت:دبعاہلل::لقن:یک:اتیرو:کیا:ادتسالؽ:ںیم

اہلل:ہنع::نب:بعک:ریض:یبرکےت:ےھت۔:رضحت:ا :ایت:ڑپےنھ:اجرقأ:اہلل:ہنع:ےس:نف:بعک:ریض

اؿ:ےک::اہلل:ہنع: یھ:ارقلاء:اؿ:اک:بقل:ے:اور:رضحت:رمع:ریض:ےھت:ہک:دیس:یاےنت:ڑبے:اقر

:(وملس:اہلل:ہیلع:یلص)ہک:اے:امہرے:روسؽ::انزؽ:یک:ویحاہلل: ے::اور:اؿ:ےک:ےیل:اشرگد:ںیہ

::اہلل:ہنع:ےک:اپس:اجےیئ:نب:بعک:ریض:یبآپ:رضحت:ا : یاور:وسرۂ نیب یی۔:التوت:ےیجیک:یک:ۃ

یہک:وسرۂ::اس:ےیل:ں؟ویک نیب ییےس:ےھت۔::ںیم:وہید ےئاملع:ہیاک:ذترکہ:ے:اور::ےئوہیداملع:ںیم:ۃ

3ی:الجراة ؎11

:دو:اہجں:اک:رط 16 وصحؽ:ۂقیآراؾ

ے::ای ے:مکح:د:ےھجم:اہلل:اعتیل:!نب:بعک:یبہک:اے:ا :ایوملس: ے:رفام:اہلل:ہیلع:سج:وتق:وضحر:یلص

یمت:رپ:وسرۂ:::ہک:ںیم نیب یی:ای اہلل:ہنع: ے:وپاھچ:ہک::نب:بعک:ریض:یبوت:رضحت:ا :،التوت:رکوں:یک:ۃ

وسرت::ہیاھت:ہک:آپ:ےھجم::ای ے:بج:آپ:وک:مکح:د:اہلل:اعتیل:(!وملس:اہلل:ہیلع:یلص)روسؽ:اہلل:

اعاقشہن::(:ایکایاھت؟:)رضحت:واال: ے:روےت:نوےئ:رفام:ایل: یھ:ؾان:ا ے:ریم:اہلل:اعتیل:وت:ایک:،انسںیئ

:د:!وساؽ:ے تبحم:ے۔:سج:ےک::وت:تبحم:یہ:نیارے:د:،وک:ولگ:کشخ:ےتہک:ںیہ:نیدووتس!

وساؽ::ہی وساؽ:رکاتکس:ے؟:اعقش:یہ:ہی اج ے:اگ؟:ںوول:کشخ:آدیم:وک:ایک:نیوہ:د:ادنر:تبحم:ںیہن

یریییارکاتکس:ے:ہک:یصییاللییلیویس یعییاللییل یلیسیویییہیل

یییم یس انؾ::ااہلل: ے:ریم:ایکی؟اینی;لل

ی:اہں!::رعض:ایکنعمی:ایے؟:آپ: ے:رفام:ایل: یھ

عالمنییال یکرةیعندیرب :ںیم:ینعیاذ

:اہفطن:ےس:دیپ:انؾ:ایل:ااک:ذرک:نوا:اور:ریم:ےک:اہں:ھجم:ےسیج:ااعلنیمل:نو ے:واال:اناپک:ااسنؿ،:رب

یفیریذیفی !ایگ؎12یناهیعییت

ڑپے۔:ےک:آوسن:ہہب:آوھکنں:ےس:امرے:وخیش:اؿ:یک

:اوسفس:اک:روان:ںیہن:وخیش:ہی :اھت، :سج:ںیم:،ںیہ:است:ںیمسق:اھت۔:رو ے:یک:اک:روان

ھک:اک:روان: یھ:اک:روان: یھ:وخیشے،:تبحم:اک::ے،:وخػ:اک:روان: یھ:ے،:دناتم:اک:روان: یھ:ے،:د

رفامےت::اہلل:ہیلع:رۃمح:ادماد:اہلل:اصبح:اہمرج:یکم:احیج:تارعلب:وامجعل:رضح:ے۔:خیش:روان: یھ

وت:ھجمس:ول:آج::،وخب:روان:آےئ:تبحم:ںیم:اور:اؿ:یک:ںیم:اؿ:اک:انؾ:ےنیل:ںیم:اید ےھت:ہک:بج:دخا:یک

:اترج:ولگ:ےتہک:ںیہ:ےسیج:،قشع:ی اور:رفامےت:ےھت:اس:اک:انؾ:ے:رگؾ:ابزار:قشع:اک:ابزار:رگؾ:نوایگ

ہک::وت:اس:وک:ےتہک:ںیہ:،ے:وخب:زیت:نید:ے،:نیل:نوریہ:یوخب:رکب:ینعی ہک:آج:ابزار:رگؾ:ے

:روان:آاجےئ:وت:ھجمس:ول:آج:اس:ےک:دؽ:ںیم:تبحم:ںیم:رطح:سج:وک:اہلل:یک:۔:ایسابزار:رگؾ:نوایگ

ے:راھک:ے۔:اہلل:ہیلع:اصبح:رۃمح:انؾ:احیج:ہی۔:تبحم:اک:ابزار:رگؾ:نوایگ:یک:اہلل:اعتیل

اہلل:ہنع:ےس::انب:بعک:ریض:یباہلل:امہنع:رضحت:ا :ابعس:ریض:رضحت:دبعاہلل:انب:وت

اہلل:ہنع:ادنر::انب:بعک:ریض:یبےھت۔:رضحت:ا :ت:ےتھکیس:ڑپاھ:رکےت:ےھت،:رقأ:فیرقآؿ:رش

یب۔:رضحت:ا ااظتنر:رکرے:ںیہ:،دروازہ:اٹھکٹھکےت:ںیہن:،نوےئ:ںیہ:دروازے:رپ:ےھٹیب:،ہیںیہ

:اانیمط:اہلل:ہنع:نب:بعک:ریض :د:ؿوسرک:اےھٹ، :وت :وھکال :ےھٹیبہک:ہی:اھکیےس:ووض:رکےک:دروازہ

المکتبۃیالمظھریۃی،یسورۃیلمییکن،(4976)،ی2/741:حصحییالخباری ؎12

17

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

ےک:اچچ:ےک::یلص:اہلل:ہیلع:وملس:اہلل:امہنع،:یبن:ابعس:ریض:۔:وکؿ؟:رضحت:دبعاہلل:انبنوےئ:ںیہ

:اہمترے:اس:رطح:ےھٹیب:،نو:ےک:اچچ:ےک:ےٹیب:یبن:ےابعس!:مت:ریم:اے:دبعاہلل:انب::ای۔:رفامےٹیب

:ایلکن:آ:یدلج:نوں:وت:ںیم:آایگ:رکو:ہک:ںیم:دایروازہ:اٹھکٹھکمت:د:،ے:نویت:رےنہ:ےس:ےھجم:فیلکت

ے::رکاتکس۔:اہلل:اعتیل:ںیہن:انرفامین:اہلل:ےک:مکح:یک:نواتکس،:ںیم:ںیہن:اسیہک:ا:رکوں:اگ۔:رعض:ایک

:رجحات:ںیم :ےئآداب:املع:ویہ:وج:آداب:انزؽ:رفامےئ:ںیہ:ےک:ےیل:یبن:وسرۂ:

ی

ی

:ےک:ےیل:رابن

ای: ے:رفام:اٹھکٹھکؤں:اگ۔:اہلل:اعتیل:اور:دروازہ:ںیہن:ادب:رکوں:اگ:ویہ:ذہلا:ںیم:،ںیہ

ییالذی نکییی نیان نادو ییلییی ہ

ث رةییاک

ج

ر;:یال یو

نیمن قل ؎13﴾ی0﴿ییع

یذہلا:مہ:ےب:یلقع:اکاکؾ:ںیہن:رکںی:ےگ:ہک:دروازے:ےک:ابرہ:ےس:آپ:وک:اکپرںیل۔ یانھ ویلو

ی

ایحت و ییصب یال ثی

ر ھ یت الکانیخییی

سپ:ںیم:اس:ربص:ںیم:آان:اچاتہ:نوں:سج:ی؎14لھ یی

یک:اہلل:اعتیل: ے:رعتفی:یک:ے:ہک:ارگ:ہی:ربص:رکےت،:ااظتنر:رکےت:وت:ہی:اؿ:ےک:ےیل:رتہب:نوات۔:

دنی:ےک:اعمل:ںیہ،::سپ:ںیم:اس:ریخ:وک:ےسیک:وھچڑدوں؟:ںیم:ایس:رپ:لمع:رکوں:اگ۔:آپ:اہلل:ےک

رجحات:ںیم:وضحر:یلص:اہلل:ہیلع:وملس::ۂ:انبئ:روسؽ:ںیہ۔:آپ:اک:ںیم:ویہ:ادب:رکوں:اگ:وج:وسر

ۃیفی:رفامےت:ںیہہیلع:ےک:ےیل:ے۔:العہم:آولیس:رۃمح:اہلل: قصیال ةیھذه

ایقر

غ ںیم:یریالص

: ے:اےنپ:ااتسدوں:ےک:اسھت:یہی:نکیل:اس:ےک:دعب:مامؾ:رمع:ںیم:،وک:نپچب:ںیم:ڑپاھ:اھت: ے:اس:ےصق

ثییایاستاولکن:!ادب:ایک:ینعی:یھبک:دروازہ:ںیہن:اٹھکٹھکای:ہک:ااتسد:یجرنوں::۔ںیم:رعض:رکاتداخ

ہک:زبروگں:اک:ادب،:اہلل:واولں:اک:ادب:آپ:وک:ضعب:وتق:اس:اقمؾ:رپ:اچنہپدے:اگ:ہک:وس:ربس:یک:

دجہت:ےس:آپ:اس:اقمؾ:رپ:ںیہن:چنہپ:ےتکس۔:ہی:رقآؿ:یک:دلیل:شیپ:رکراہ:نوں۔:اہلل:اعتیل:رفامےت:

ےسیج:آسپ:نج:دنبوں: ے:ریمے:یبن:اک:ادب:ایک،:آہتسہ:آہتسہ:ںوےل،:اےسی:ںیہن:ںوےل:ہک:ںیہ:

ںیم:اکی:دورسے:ےس:ںوےتل:ںیہ:ای:زور:ےس:اہاہ:رکےک:ےتسنہ:ںیہ،:وت:اس:ادب:رپ:اہلل:اعتیل: ے:اؿ:

وک:اینپ:دویتس:ےک:ےیل:بختنم:رفامایل۔:ایس:رطح:خیش:ےک:اسےنم:ایسی:رحںیتک:رکان:ےسیج:ےب:فلکت:

:یک: یھ:دوہ :آسپ:ںیم:رکےت:ںیہ:اجزئ:ںیہن:ے:اور:رطقی:ےک:آداب:ےک:الخػ:ے:اور:خیش

4ی:الجراة ؎13

5ی:ةالجری ؎14

:دو:اہجں:اک:رط 18 وصحؽ:ۂقیآراؾ

ے،:اس:رپ:اگلات:اکی:خیش:ڈڈنا:واال،:اکی:خیش:اڈنا:واال۔:اکی:وت:خیش:ے:وج:ڈڈنا:زایدہ:::دو:ںیمسق:ںیہ

ریغت:یک:اشؿ:اغبل:ے:اور:اکی:خیش:ے:وج:اڈنا:زایدہ:الھکات:ے،:اس:رپ:تقفش:یک:اشؿ:اغبل:

:ےیجیل۔:میکح:االتم:ے۔:اہلل:اعتیل: ے:رہ:اکی:اک:رگن:اگل:انبای:ے۔:احیج:اصبح:اک:رگن:دھکی

:رتمح:اور: :رسااپ :وت:اجےتن:یہ:ہن:ےھت، :افخ:نوان رفامےت:ںیہ:ہک:امہرے:احیج:اصبح:ڈاانٹن:اور

نکیل:اؿ:اک:ضیف:اانت:اعؾ:اھت:ہک:وکیئ: یھ:رحموؾ:ںیہن:راتہ:اھت۔:زماج:وکیئ:دبؽ:ںیہن::،تقفش:ےھت

زماج:اس:ےک:نپچب:ےک:رہ:زبرگ:اک:::زماج:نپچب:اک:نوات:ے۔:میکح:االتم:رفامےت:ںیہ،اتکس

تبسن:احلص:نو ے:ےک:دعب:تبسن: یھ:ایس:رگن:ںیم:دبتلی:نواجیت::،زماج:ےک:اتعب:نوات:ے

ہکلب::،:اس:ےک:رسرپ:ھڑھ:اجؤذہلا:خیش:تبحم:رکے،:تقفش:رکے:وت:اس:ےک:ینعم:ہی:ںیہن:ہک:،ے

یل:تمظع:ےس:دب:اجؤہک:خیش:زنوؽ:رکراہ:ے۔:اس:ادب:یک:ربتک:دےیھکی۔:اہلل:اعتاچےیہاور

رفامےت:ںیہ:ہک:نج:ولوگں: ے:ریمے:یبن:اک:ادب:ایک،:اینپ:آواز:وک:تسپ:ایک،:یبن:ےک:ادب:یک:وہج:

وییی نیاولئکیالذیےس:آہتسہ:آہتسہ:ںوےل ق یللت ی

بھ یقل نیالل تمہ: ے:اؿ:ےک:یام

انب ے:ےک:ےیل:بختنم:دولں:وک:اینپ:تبحم:ےک:ےیل،:دویتس:ےک:ےیل،:اینپ:والتی:ےک:ےیل،:اانپ:و ی:

سج:وک:اہلل:اعتیل:اخصل:رکےل:ای:اخصل:ہک:رکایل،:اھچٹن:ایل،:نچ:ایل،:اخصل:رکایل۔:اب:اتبؤ:

:ارادہ:رکےل:اس:ںیم:وکیئ:الموٹ:رکاتکس:ے؟:سج:وک:اہلل:اانپ:انبےل:اس:وک:وکیئ:اانپ: رک ے:اک

: نیھ:رکےک:انگہ:انباتکس:ے؟:اہلل:یک:اطتق:ےک:اقمےلب:ںیم:سفن:یک:اطتق:ے:ہک:وج:اہلل:ےس

رکادے؟:اطیشؿ:یک:اطتق:ے:وج:اہلل:ےس:مہ:وک: نیھ:ےل؟:اطیشؿ:اور:سفن:ںیم:اطتق:ے:ہک:

اہلل:ےک:دہ :وابزوےئ:افحتظ:ینعی:اہلل:اعتیل:ےک:افحیتظ:اہوھتں:یک:اطتق:ےس:ںیمہ: نیھ:

۔:اجترت:ںیل؟اہلل:اعتیل:سج:وک:اینپ:افحتظ:ںیم:وبقؽ:رفامںیئ:اس:وک:وکیئ:اصقنؿ:ںیہن:اچنہپاتکس

اور:امؽ:ودوتل:یک:رطػ: یھ:ارگ:وہ:اجان:اچے:اگ:وت:اہلل:اس:وک:ڑھچاںیل:ےگ۔:رضحت:اطلسؿ:

:رۃمح:اہلل:ہیلع:یک:رطح:ےس:اہلل:اعتیل:یک:افحتظ:ےک:اتےل:رپ: یس:قولخؼ:یک:یجن:مہاربامیہ:نب:اد

اع:رکو:ہک:اہلل:مہ:بس:وک:اینپ:افحتظ:ںیم:وبقؽ:رک:،ںیہن:گل:یتکسےل۔:آپ:مہ:وک:اس:ےیل:یہی:د

:اے:اہلل ارگ:آپ:ںیمہ:اانپ:انبںیل:وت:سفن::!ااسی:اانپ:انبےیجیل:ہک:اسری:داین:ںیمہ:اانپ:ہن:انبےکس۔

ای:،:وھبول:اولہاؿ:ے:اور: اٹی:ااب:یک:وگد:ںیم:ےںیمہ:آپ:ےس:ںیہن: نیھ:ےتکس۔:سج:اک:اابواطیشؿ:

وت:سک:یک:اطتق::،اس:اک: اٹی:اھٹیب:نوا:ے:وج:داین:اک:بس:ےس:ڑبا:ابرسک:ے:اس:یک:وگد:ںیم:دمحم:یلع:ےلک

19

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

اکی:وھگہسن:اگلےئ:اگ:ڑبجا:اھپڑدے:اگ۔:ڑبجا:اجےتن:نو:سک::؟ے:ہک:اس:ےس:اس:اک: اٹی: نیھ:ےل

نس:ےیجیل۔:دو::،وک:ےتہک:ںیہ؟:ہنم:اک:وہ:ہصح:اہجں:دا ت:ںیہ:ڑبجا:الہکات:ے۔:اب:اکی:ہصق:اید:آایگ

ایس:اک:انؾ:وت:ابگنسک:ے:ہک:وکد::،:امر:رے:ےھتابرسک:ااھکڑے:ںیم:اکی:دورسے:وک:وھگوسنں:ےس

:امران۔:ماماش:دےنھکی:واولں:اک: عمج:اگل:نوا:اھت:اور:اکی:اصبح:ابر:ابر:ہہک:وکد:رک:اکی:دورسے:وک:ےکم

رے:ےھت:ہک:امر:ڑبجے:رپ،:امر:ڑبجے:رپ،:ڑبجے:رپ:امر۔:وت:اکی:صخش: ے:وپاھچ:ہک:ایک:آپ:اس:

:نف:ںیم:آپ:وک:وکیئ:اخص:برجہب:ے:وج:اؿ:امرہنی:وک:آپ:وشمرہ:ایک:ابگنسک:ےک:؟نف:ےک:امرہ:ںیہ

:::،دے:رے:ںیہ؟:اس: ے:اہک:ہک:ںیم:ابگنسک:اک:وکیئ:امرہ:ںیہن:نوں

شت

ی

ی

یی

:(Dentist)ںیم:وت:ڈ

نوں۔:ارگ:ہی:دوونں:اکی:دورسے:ےک:ڑبجے:رپ:امرںی:ےگ:وت:دا ت:وٹںیٹ:ےگ:اور:دا ت:وٹںیٹ:

اکؿ:ے۔:ہی:ہصق:ےھجم:وویکں:ہک:بس:ےس:رقبی:ریمی:یہ:د:،ےگ:وت:ریمے:یہ:اہیں:آںیئ:ےگ

اید:آایگ۔:اس:ےیل: یس:ےک:االخص:رپ:دلجی:نیقی:تم:رکو،: یس:ےک:وشمرے:رپ:دلجی:اامیؿ:

تم:الؤ۔:وشمرہ:رکو،:ررسیچ:رکو،:قیقحت:رکو:ہک:آای:اس:ںیم:االخص: یھ:ے:ای:ںیہن؟

امہ:ادب:کیاک:ا:اعمرشت

رپ::لیم:کیاک:رھگ:ا:اور:الکٹ:ےس:اکؾ:ہن:رکو:الثم:ارگ: یس:سایق: یھ:ںیم:ےنیوشمرہ:د:اور

ے۔:ارگ:آدےھ:ےٹنھگ:اک::وھجٹ:ے:اور:وھجٹ:ںوانل:اجزئ:ںیہن: یھ:،ہیتم:اتبؤ:ے:وت:آداھ:لیم

:ںیم:اہیوتں۔:دڑکپنویگ:اس:رپ: یھ:اہیںاہلل:ےک::،راہتس:ے:وت:اپچن:ٹنم:اک،:دس:ٹنم:اک:تم:وہک

ابلکل::!رظن:آراہ:ے:وہ:ایک:!ارے:اصبح::ےہک:اگ:اہییتد:ے:نکیل:رپ:رھگ:۔:ارگ:اپچن:لیماجےیئ

:اجزئ:ںیہن:ںیم:تعیرش:ںیبس:زیچ:ہی۔:ےلچ:اجرے:ںیہ:کت:ےتٹیسھگ:ے:اور:اپچن:لیم:بیرق

ایک:یہیاگؤں:واولں: ے::،اٹٹئ:نوایگ:بس:اک:ہیلح:وپرہش:ںیم:۔:ا یھاچےیہ:ابت:التبین:۔:حیحصںیہ

:یاگڑ:اور:لیب:اجرے:ںیہ:ےیل:ھچ:ھچ:لیم:ے:اور:انجب:اپچن:اپچن:لیم:بیاصبح:ابلکل:رق:ہک

اور:اہک:ہک:ابلکل:اصػ:ڑسک:ے۔:یڑسوکں:رپ:ومرٹ:ولچاد:یک

اک:وشمرہ:تم:امون،:: یس:یےس:قبس:الم:ہک:دلج:ڑبجے:رپ:امر ے:واےل:واےعق:دےیھکی

اس:اک::ہک:ںیم:وشمرہ:رکو:رپ: یھ:ےےک:وشمر:اکؿ:نو۔: یسود:دا ت:یک:نواتکس:ے:ہک:اس:یک

ے::ادب:رپ:اانت:ڑبا:ااعنؾ:الم:ہک:اہلل:اعتیل:کیرعض:رکراہ:اھت:ہک:ا:؟ںیموشمرہ:امونں:ہک:ہن:امونں

:دو:اہجں:اک:رط 2۴ وصحؽ:ۂقیآراؾ

بختنم::ےک:ےیل:دویتس:مہ:اےنپ:دولں:وک:اہلل:یک:ذہلا:آج: یھ:،بختنم:رکایل:دولں:وک:اےنپ:ےیل:ےسیا

اتکس:ے۔بختنم:نو:ےک:ےیل:امہرا:دؽ:اہلل:اعتیل:۔:آج: یھرکاےتکس:ںیہ

اابتع:تنس:ے:دلیل::یکتبحم:یک:یلص:اہلل:ہیلع:وملس: یبن

:ادب:رک:ںیلم:ںیہن:وت:اب:ںیمہیبن:یلص:اہلل:ہیلع:وملس: نکیل:ںی،ےگ:ہک:مہ:اؿ:اک

:ےک:ادب:ںیم:یبن:تنس:اک:ادب:رکان: یھ:اابتع:رکان،:اؿ:یک:تنس:یک:وملس:یک:اہلل:ہیلع:وضحر:یلص

نو،:ہمسجم::ریوصت:الپکٹس:اک:بات،:الپکٹس:اک:رہؿ،:رغض:وکیئ:،یلب:الپکٹس:یک:اینو::ریاشلم:ے۔:وصت

وک:رھگوں:ےس:اکنؽ::وںاک:نو،:اؿ:زیچ:زیچ:ولے:اک:نو،: یس:ایرھتپ:اک::اینو،:تب:نو،:وخاہ:الپکٹس:اک:نو

:نویت:ریںیوصت:وملس:اک:اراشد:ے:ہک:سج:رھگ:ںیم:اہلل:ہیلع:اک:ادب:ے۔:وضحر:یلص:یبن: یھ:،ہیدو

الم:ے،::ںیم:وک:زیہج:یوت:ویب:ہیہک:اصبح::وھکیتم:د:ہیآےت۔:::ےک:رفن ے:ںیہنواہں:رتمح:ںیہ

انہک::‘‘رماجؤں:یہ:ںیم:’’ یھ:اہیںہن:نو:ہک::اسیا:ںیہک:،ے: یھ:یوہ:ڑگت:؟ڑلے:اگ:وکؿےس::یویب

:وت:ںیم:ایوت:وشرہ: ے:گنت:آرک:اہک:ہک:اے:دخا!:یھت:نوریہ:ڑلایئ:یک:یویب:ںایم:ےسیج،ڑپے

:وت:ںیم:!ایدخا:ایاس: ے:اہک:ہک::یہ:وت:ےسیج:،رماجےئ:یویب:یریم:ایرماجؤں:اور:انہک:اچہ:راہ:اھت:ہک:

وت:اس::؟ایک:ایاور:اہک:ہک::یھت:اکپریہ:سج:ےس:رویٹ:ای ے:ولے:اک:اٹمچ:ااھٹ:یوت:ویب:،…ایاور::ںرماجؤ

ےک:رفامؿ:وک:::ےک:یبنےس:تم:ڈرو،:اہلل:رماجؤں۔:ذہلا:دووتس!: یس:یہ:ںیم: یھ:ای ے:اہک:ہک:اور:

ےک::یہ:یبن:روسؽ:اہلل:واےل:املعء:اک:ادب:رکان: یھ:رطح:انبئ :ادب:ے۔:ایس: یھ:ہیرکو::یاجر

وک::ریسفت:رجحات:یک:ۂ:ے۔:وسر:نویئ:یھکل:اعمرػ:ارقلآؿ:ںیم:ابت:ریسفت:ہیاشلم:ے۔::ادب:ںیم

ہک:اہلل:واےل::رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:اصبح:رۃمح:عیفش:امظع:اپاتسکؿ:رضحت:یتفم:ول۔:یتفم:ھکید

:ہی رکےکاےنپ:زبروگں:اک:ادب::اشلم:ے،:ذہلا:آج: یھ:ےک:ادب:ںیم:یہ:املعء:اک:ادب:رکان:یبن

رضحت: داتم:رباکمہت:انس:اکچ:نوں:ہک:رضحت:واال:رہدویئ:ےسیج:،اجاتکس:ے:اقمؾ:احلص:ایک

: ے:وپاھچ:ہک:ایک: یس:،وموجد:ےھت:ےک:اسھت:رفس:ںیمہیلع:اہلل::ومالان:اشہ:دمحم:ادمح:اصبح:رۃمح

:دمحم:ادمح:اصبح:آپ:ےک:اسھت:آےئ:ںیہ :اشہ !:رضحت:ہک:ںیہن:ایوت:رضحت: ے:رفام:؟ومالان

نییی نیاولئکیالذی ے:ہینوں۔::ایآ رضحت:ےک:اسھت:ںیم:،آےئ:ںیہ:اسھت:ںیہن:ےریم تام

ویاللی ق ییللت

بھ نیایاک:ظفل::رعیب:اپک:ںیم:رقآؿ :وھکیدیییقل تے۔:اب:املعء:رضحات::ایآم

21

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

نیےس:زگارش:رکات:نوں:ہک: تنیای ؟ینعم:ںیہ:ےک:ایکام ت

یاک:رتہمج:م :؟ایگ:ایک:ںویکلصیاخ

ے:احصہب:ےک:دولں:وک::ہک:اہلل:اعتیل:رفامےت:ںیہ:ارقلآؿ:ںیم:ؿایب:اہلل:ہیلع:رۃمح:یرضحت:اھتون

:روسؽ:یکنی۔:اخصل:رکایل:،بختنم:رکایل:ربتک:ےس:اےنپ:ےیل:ادب ت

ےک:اخلصیےک:ینعم::ام

ںیہ۔

15؎

::ااب:وساؽ:دیپ :ے:ہک نیاینوات تیےکینعمیم

آپ::تغل:ںیم:؟ںیہ:ںویکلصیاخ

:ے۔:رضحت:العہم::ںہک:رقآؿ:رعںو:ابت:ےلکن:یگ:وت:ویہ ںیھکید ےک:احمورے:رپ:انزؽ:نوا

ڈاؽ:: ے:اس:ومعق:رپ:اھکل:ے:ہک:بج:رعب:ےک:ولگ:وس ے:وک:آگ:ںیم::رۃمح:اہلل:ہیلعآولیس

امتنتی:بت:ےتہک:ےھت:،ےھت:اور:وسان:ےنکمچ:اتگل:اھت:ےس:اصػ:رکےتیل:اور:دنگیگ:لیچک:رک:لیم

اری ھبیبالن لصتیاییینعیالذاریخ ھبیبالن ؎16الذ

:وس ے:وک:آگ:ںیم:مہ: ے:اخصل:رکایل

:رعب:رپرقآؿ ڈاؽ:رک۔وچں:ہک: : :رسفم:،اپک:انزؽ:نوا:احمورۂ نیہک::ےتھکل:ںیہ:نیذہلا ت:ام

یےکینعموت:اہلل:سج:ےک:دؽ::،اخصل:رکایل:مہ: ے:اؿ:دولں:وک:اےنپ:ےیل:ینعی ،ےک:ںیہ:لصیاخ

؟وکؿ:الموٹ:رکاتکس:ے:اخصل:رکےل:اگ:رھپ:اس:ںیم:وک:اےنپ:ےیل

ہقیآ ے:اک:رط:افحتظ:ںیم:یک:اعتیل:اہلل

وت:وہ:،اطتق:ےک:اتکس:ںوہج:اس:یک:ںیہن: نیھ:وکیئ:وگد:ےس:اس:اک: اٹی:ےلک:یک:دمحم:یلع:ارگ

:ےل۔:دمحم:یلع::ےس: نیھااب:ےہک:وہ:ےھجم:ریم:اطتق:ںیہن:یک: یس:ںیم:داین:یانز:رکات:ے:ہک:وپر: اٹی

واال::اطتق:االوقایم::نیااب:ارخف:ے؟:ویکں:ہک:اجاتن:ے:ہک:ریم:ںے،:ویک:ںوک:انز:ویک:ےک:ےٹیب

اہلل:ےس:ڑبھ::ےے:ہک:ریم:نیقی۔:وت:سج:وک:اےنپ:اہلل:رپ:ڑپے:یگ:تمہ:ںیہن:یک:ابرسک:ے،: یس

اع:ںیہن:ںاحتج:ڑپھ:رک:ویک:ۃدو:رتعک:ولص:ے:وہ:اس:راضمؿ:ںیم:اطتق:ںیہن:یک:رک: یس:د

:،ھجم:وک:وبقؽ:رکےیجیل:وگد:ںیم:افحتظ:یک:!:آپ:اینپ!:اطتق:واےل:رابراب:ےرکات:ہک:اے:ریم

دہ :وابزو:زمکور::ےےکس۔:ریم:اکانئت:ھجم:وک:آپ:ےس:ہن: نیھ:یاور:اسر:ؿسفن:واطیش:اتہک

سانیضعیوی ںیہ ن فاخلقیال 17یی

؎

؎ ے:::رب:وت:زمکور:ںیہن:اوت:زمکور:نوں:رگم:ریم:ںیم

بأخلص(امتن)وتفسیذکرهیبلفظی،بیوةی،داراحیا:یالرتات،(3)ةالجری،16/138:روجیالمعاینیی ؎15

یالمعاین ؎16 یبییا:داراح،(3)ةالجری،16/138:یروج یوھواستعاریذکره،یوةالرتات یالذھبییۃبلفظ یامتان یییمن

ی۔ینیقمنیخبثہیوییزهابریخیلصواذابتہیل

28:النسا:ی ؎17

:دو:اہجں:اک:رط 22 وصحؽ:ۂقیآراؾ

اہ یوق ارگ: دنمش

رت:اہ یوق ابہگنں

اع:ےیجیک:اور:اہلل:اعتیل:تج:ڑپےۃااحلآج:دو:رتعک:ولص:ذہلا!:آپ:اطتق:واےل:اہلل:ایاہللہک::ےس:د

ہن::ں:رپ:ویکوت:دنبے:اےنپ:راب:انز:رکےتکس:ںیہ::رپ:ےٹیب۔:ارگ:اطتق:واےل:ااب:ںیہآپ:امہرے:راب،ںیہ

:انز:رکات::رپ: اٹیواےل:ااب:تقاط:کیوت:اےنپ:راب:ےس:وہک:ہک:بج:ا:؟رکات:ے:ادیپ::وک: یھوج:ااب ںیانز:رک

اطتق:ےس::وت:اے:اہلل!:آپ:یک:،اتکس:ںیہن: نیھ:وکیئ::ےس:ںیمہے:ہک:امہرے:اطتق:واےل:ااب

اطتق:ےک:اقمےلب::آپ:یک!اطتق:اے:اہلل:اعتیل:یک:ؿاطتق:ے؟:سفن:واطیش:ڑبھ:رکسک:یک

اور:سفن::ےیجیلوبقؽ:رک:اطتق:اور:افحتظ:ںیم:مہ:وک:اینپ:!اے:دخا:؟ے:ریتھک:تقیقح:ایک:ںیم

:۔:رھپ:اس:ےک:دعب:ںیمہےل:ےیجیل:وگد:ںیم:رتمح:اور:افحتظ:یک:اور:اینپ:ےس:ڑھچاےیجیل:ؿواطیش

؎ رکےت:ںیہ:شیپ:اس:رعش:ںیمہیلع:اہلل::رۃمح:۔:اس:ومضمؿ:وک:ومالان:رویمرکف:ںیہن:وکیئ

رب:دقؾ ابدش: داؾ: زہاراں:رگ

مغ:چیہ ابندش:::امیئ اب: وت: وچں

وت::اے:اہلل!:ارگ:آپ:امہرے:اسھت:ںیہ:نکیل:،دقؾ:رپ:زہاروں:انگنوں:ےک:اجؽ:ںیہ:امہرے

ے:انگنوں::ؿاطیش:؟ے:ہک:ںیہن:یتسنھپ:اجؽ:ںیم:یلھچم:وھکیاسنھپاتکس۔:د:ںیہن:اجؽ:ںیمہ:وکیئ

رہ::وصرںیت:اور:نیسح:ےب:رپدہ:وعرںیت:ںی،وسد:اور:رحاؾ:زیچ:ی،و:آر،:یٹ:یس:یو:،ےک:اجؽ:امنیس

۔ںیہ:دیرطػ:ریھکب

؟ں:رکان:اچےیہاطتق:اک:اامعتسؽ:اہک:رواحین

اعؤں:ںیم:ذرک:ںیم:ہک:وصیف:ںیہ:ےتھکید:مہرو ے:واولں::وت:ںیم:۔وخب:روےت:ںیہ:اور:د

وچک::ےس:واسپ:اجےت:نو،:وکیئ:اہیںرو ے:ےک:دعب:بج::ےس:رعض:رکات:نوں:ہک:دجسم:ںیم

ےب:رپدہ::ڑلیک:اسےنم:آاجےئ،:وکیئ:نیسح:وکیئ:رھگ:اور:راےتس:ںیم:وکیئ:ی،داھؿ:ڈنم:ابزار،:وکیئ

اطتق::رکو۔:ذرک:یک:اور:واہں؟:واہں:اگنہ:وک:یچین:وت:روےیل:اہیں ؟:رکان:اچےیہآاجےئ،:اس:وتق:ایک

ے::ابداؾ:وج:اکلب:ےس:آات:ے:اور:دودھ:اتیپ:ابداؾ:اھکات:ے،:اکیلب:آدیم:کیوک:واہں:اامعتسؽ:رکو۔:ا

23

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

اب::ایالپ:ایاانت:الھک:اہک:ہک: اٹی: ے:اس:ےک:ااب:ے،:اڈنے:وخب:اھکات:ے:نکیل:اک:وسپ:اتیپ:اور:رمیغ

الھکؤ،:::اڈنا:الھکؤ،:یلھچماولہاؿ:ےس:اقمہلب:وت:رکو۔:اس: ے:اہک:ہک:ااب:کیمت:ڑگتے:نوےئگ،:ولچ:ا

:اولہاؿ:ےس:اقمہلب:ںیہن: یس:ںیم:وسپ:الپؤ،:الھکالھکرک:ھجم:وک:اسڈن:رکو،:اڈنا:الھکرک:ڈنٹسما:انبؤ،:نکیل

اھت:ہک:اہمترے::ایمت:وک:اولہاؿ:انب:ےیل:اس ے:وت::ںیم:: ے:اہک: اٹیرکوں:اگ۔:ااب:یتشک:رکوں:اگ،:ہن:یھبک

:آج:نی:آےئ:اگ:ہک:الف ے:اک: اٹی:کلم:ےک:اابخروں:ںیم:،زعت:ڑبےھ:یگ:یاج ے:ےس:ریم:تیج

:ا:۔:اقمےلب:ےک:وتقایگ:تیج:یتشک:االوقایم افدئہ::اطتق:اک:وکیئ:یسیوج:اولہاؿ:اھبگ:اجےئ:وت

اس:وک:انگہ:ےس:ےنچب::نویئ:ااطتق:دیپ:وج:رطح:دجہت:ےس،:ونالف:ےس،:ذرک:ےس:روح:ںیم:۔:ایسںیہن

:وکیئ:ںیم :رکو، :رواحین:نیسح:ای ڑلیک:اامعتسؽ :اسےنم:آاجےئ:اب :رکو::ڑلاک اطتق:اامعتسؽ

:ارگ:اگنہ:ںیہن :اس:یک:اچبےت:اور:انگہ:ےس:ںیہن:اوررظنوں:وک:اچبؤ، اثمؽ:اس:رحاؾ:وخر::ےتچب:وت

ؾ:دابرک:اھبگ:ایگنکیل::وج: نھک:اڈنا:اھکرک:ڈنٹسما:نوایگے:یس:اولہاؿ:یک۔:ذہلا::اقمےلب:ےک:وتق:د

ے:اس:اک::وج:اطتق:آیئ:اہلل:ےک:ذرک:ےس:روح:ںیم:،نویئ:ااطتق:دیپ:ارشاؼ:ودجہت:ےس:وج:رواحین

:اہلل:اعتیل:ےس:گنج:ںیم:ؿاامعتسؽ:سفن:واطیش :اراشد::یہی وک: یھ:رکےک:داھکؤ۔ وظنمر:ے،

یاذایلقییرفامےت:ںیہ ت یفئییی ایۃ تو

ب اثتب::ہی نکیل:،بج:اہجد:نوراہ:نو:وت:مت:واہں:ڈےٹ:رنویی؎18فاث

وااللی؟احلص:نویگ:ےسیک:دقیمکر رثکت::ےک:ذرک:یک:رکو۔:وت:اہلل:اعتیل:ایداہلل:وک:رثکت:ےس::واذ

ایےس:دصقم: تو ب رحاؾ::انھکیےس:رنو،:اہجں:د:ی رکول،:وقت:رپ:اقمئ:رنو،:اگنہ:یچین:نیے:ہک:دفاث

ے،:التوت::ے،:ارشاؼ:ڑپیھ:اطتق:داھکؤ۔:آپ: ے:وج:ذرک:ایک:اہیں وھکی،ے:ادرھ:تم:د

یاییلییایلیے،::ایک:للللیایایے،::یک اطتق::سج:ےس:آپ: ے:رواحین:ںیہ:اگلیئ:رضںیب:یک:یاللیل

اک:وتق::ےس:اقمےلب:ؿسفن:واطیش:رپ،:ابزاروں:ںیم:ارئیوپروٹںاب:بج:ڑسوکں:رپ،::،ے:انبیئ

:ےس:چب:ےئگ:بت:آپ: ے:حیحص:نوںآےئ:اگ:وت:واہں:اس:اطتق:وک:اامعتسؽ:رکو۔:ارگ:واہں:آپ:انگ

بج:ومعق::نکیل:،اطتق:وت:احلص:رک ی:ہک:ذرکوونالف:ےس:روح:ںیم:ایک:ہیے:ذرک:اک۔::قح:ادا:ایک

روان:بس:وھبؽ::اور:ارشاؼ:اور:دجہت:ںیم:ےگل:ےنھکیاھپڑرک:د:وت:آںیھکن:اسےنم:آںیئگ:اور:وعرںیت:ایآ

رگم:بج::،رکے:اور:وزؿ:ڑباھےئ:رزشو:،اؿ:وج:ابداؾ:اھکےئ،:دودھ:ےوہ:اولہ:اس:ےیل:،ےئگ

45ی:النفالی ؎18

:دو:اہجں:اک:رط 24 وصحؽ:ۂقیآراؾ

ےگ::ںیہک:؟ایےگ:ںیرک:فیرعت:آپ:اس:اولہاؿ:یک:ڑل ے:اک:ومعق:آےئ:وت:اھبگ:اجےئ،:ایک:یتشک

ےک::ؿاطتق:سفن:واطیش:رطح:رواحین:ایس۔:ے،:اس:اک:وت:الھکان:الپان:بس:ےب:اکر:ایگ:اوت:ڑجیہ:ہیہک:

ےب:رپدہ:نوں:اب::اہجں:وعرںیت:ںیمرھگوں::،ڑسوکں:رپ،:ابزاروں:ںیم:،اامعتسؽ:رکو:اقمےلب:ںیم

رکےک:ابت:رکو،:انرحمومں:ےس::اگنہ:یچین:،رکول،:نج:ےس:رشاع:رپدہ:ے:اؿ:ےس:رپدہ:رکو:اگنہ:یچین

ےلہپ:وت:مت:وخب::،ے:نوایگ:ےہک:ہک:مت:وک:ایکمت:وک:الھک:: یھہن:رکو،:الثم::اھب:ےب:رضورت:ابت: یھ

اخاقنہ:ےک::ولعمؾ:نوات:ے:ہک:ڈاھاکلرگن:یک:؟:نب:رک:آےئگاہکں:ےس:الم:ہیذماؼ:رکےت:ےھت،::یسنہ

:ے۔:سب:انگنوں:ےس:ےنچب:ںیم:یہیاک:مکح::وت:اؿ:ےس:ہہک:دو:ہک:اہلل:اعتیل:۔ے:ڑپایگ:ہی:اک:اسالم: یس

:اہجں:انگہ:اک:ومعق:نو:واہں:انگہ:ےس:وچب۔:وج:صخش:انگہ:ےس:ںیہن:،ےئاج:اطتق:وک:اامعتسؽ:ایک:رواحین

:،اتچب:انگہ:ےس:ںیہن:۔:وج:صخش:ذرک:وخب:رکات:ے:نکیلایک:اتچب:اس: ے:اہلل:ےک:ذرک:اک:قح:ادا:ںیہن

اطتق:ےک::۔:رواحینایک:اامعتسؽ:ںیہن:،ے:ےس:احلص:نویئ:اید اس: ے:اس:اطتق:وک:وج:اہلل:یک

ارگ:آپ:تچ:نوےئگ،:سفن:اک::ںیم:اقمےلب:نکیل:،ےس:اقمہلب:ے:ؿواطیشاامعتسؽ:اک:ومعق:سفن:

اع:نس:ےیجیل:کیا:ےک:ےیل:اہر:ےئگ:وت:دوابرہ:ےنتیجاقمہلب:ایاسھت:دے:د ۔د

اع:ےس:اچب ے:وا ی:انگنوں ونسمؿ:د

اع:التبےیئ:وکیئ:ے:ہک:انگنوں:ےس:ےنچب:ےک:ےیل:ولوگں: ے:ھجم:ےس:وساؽ:ایک:ضعب:د

اع:نس:ےیجیل:کیوت:ا :د

ی

یال م

یالل دییمن

شیواعییییر

ییینیذ س

ینف ی؎19منیش

اع:اخبر:ہی :ے:ہک:ہیوموجد:ے:اس:اک:رتہمج::ںیم:فیرش:ید

:تیدہا:ےیجی،ڈاؽ:د:دؽ:ںیم:ےوہ:ریم:اہلل!:نج:ابوتں:ےس:آپ:وخش:نوےت:ںیہ:اے

۔سفن:ےک:رش:ےس:ےھجم:اچبےیئ:ےاور:ریم:ےیجیڈاؽ:د:دؽ:ںیم:ےےک:راوتسں:وک:ریم

دشےک راض:اک:راہتس۔:اے:اہلل!:اہلل:یک:ےک:ینعم:ںیہ:تیاور:دہا،ےک:ںیہ:تیینعم:دہار

ااہلؾ::ےیجی،ڈاؽ:د:دؽ:ںیم:ےآپ:اؿ:ابوتں:وک:ریم،نج:ابوتں:ےس:آپ:وخش:نوےت:ںیہ

ایجیایمیسعید،بابیماجا:یفیجامعیالدعواة،2/186:جامعیالرتمذی ؎19

25

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

یواعیےیجی۔رکدییینیذ س

ینف اتن:ے:ہک:سفن:اج۔سفن:ےک:رش:ےس:ےھجم:اچبےیئ:نکیل:منیش

انگہ:ے،:اجاتن:ے::انھکیاؿ:وک:د:آیئ:انگہ:ے،:نج:ڑلوکں:ےک:داڑیھ:ومھچن:ںیہن:انھکیوعروتں:وک:د

:رشارت:ےس:اہلل:یک:ذہلا:سفن:یک:؟ںیہن:ایت:ے:ررشا:سفن:یک ،ہیاماتن:ںیہن:ہک:رحاؾ:ے:نکیل

یواعیانپہ:اموگن،:ییینیذ س

ینف ویکں:ہک:ضعب:،سفن:ےک:رش:ےس:اچبےیئ:ےاور:ھجم:وک:ریمیمنیش

:وہج:ےس:لمع:ںیہن:سفن:ےک:رش:یک:نکیل:،اک:ملع:نواجات:ے:تیدہعف:ااہلؾ:ردش:نواجات:ے،:دہا

ہن:نو:ہک::اسیا:،اطع:رفامےیئ: یھ:وتقیف:اس:رپ:لمع:یک:ایوج:ملع:آپ: ے:د:!اے:اہلل:رکات۔:اس:ےیل

رپ::راض:ےک:راےتس:آپ:یک::نوےئ: یھوہج:ےس:ملع:رپ:لمع:ہن:رکوں،:اجےتن:اےنپ:سفن:ےک:رش:یک

اے:اہلل:اس:ےس:انپہ:اچاتہ:نوں۔:ں،ہن:ولچ

یبایللی ۃیال ربتک:یکلیحولیولیقو

اع:اک:ومعمؽ:انبںیل:اکییاور:دورسے:رہ:امنز:ےک:دعب:وت:اس:د یباللییۃیلیحولیولیقو یال

ے:اکؾ:ےس:اور:رب:اکؾ:رک ے:یک:ودعہ:ے:ہک:اس:ےس:کین:ںیم:ثی۔:دحاست:رمہبت:ڑپھ:ےیجیل

ذہلا:رہ:امنز:ےک:دعب:است:رمہبت:اس:وک:ڑپھ::،رطػ:ےس:اطع:نوات:ے:اک:زخاہن:اہلل:یک:وتقیف:ےنچب:یک

اع:رکےیجیل:اعتیل:ہللرک:اے:اور:رب:وتقیف:اکؾ:رک ے:یک:ربتک:ےس:کین:ہک:اے:دخا!:اس:یک:ےس:د

۔:وت:انگہ:ےس:ےنچب:ےک:دو:لمع:نوےئگ۔ےیجیداکؾ:ےس:ےنچب:اک:زخاہن:ششخب:رک

اک:رماہبق:ومت

:رمایگ:ہک:ںیم:رک:ومت:اک:اس:رطح:رماہبق:ےیجیک:ھٹیب:رید:یلمع:ے:ہک:وھتڑ:ارسیت:اور

اب:ےتخت::،ایگ:ایاٹلد:ااترا:اجراہ:ے،:ربق:ںیم:اجراہ:نوں:اور:انجزہ:ربق:ںیم:اٹیپل:نوں،:الہنرک:نفک:ںیم

ڑپا::ڈاؽ:رک:ےلچ:ےئگ:اور:اب:االیک:نم:یٹم:یئک:،ڈاؽ:رے:ںیہ:اور:ولگ:یٹم:اگلےئ:اجرے:ںیہ

نوراہ:ے؟::ہک:ایک:وھکیےھت:اب:آوھکنں:اک:ماماش:د:ےتھکینوں۔:نج:آوھکنں:ےس:انرحمؾ:وعروتں:وک:د

آوھکنں:وک:ےل:رک:اھبگ:رے::،ینعیرے:ںیہ:آوھکنں:وک:اکنؽ:رک:رکٹک:لیھک:ےتہب:ےس:ڑیک

:اجریہ:ادرھ:ادرھ:ربق:ںیم:آںیھکن:،نو ے:واال:ے:آوھکنں:اک:رکٹک:چیم:یرامہ:ربقوں:ںیم:،ںیہ

اؿ:رپ:تنس:اک:ابغ::یاتہک:نوں:ہک:دلج:اس:ےیل:،اک:ہلمح:نو ے:واال:ے:وںاؿ:اگولں:رپ:ڑیک،ںیہ

:دو:اہجں:اک:رط 26 وصحؽ:ۂقیآراؾ

ے::اہلل:ہیلع:رۃمح:یاقر:۔:الم:یلعںیہ:اگؽ:الستم:رےنہ:واےل:ںیہن:،ہیاگلرک:اہلل:ےس:ااعنؾ:ےل:ول

:ں:ںیمدؿ:ےک:دعب:اور:رگویم:نیت:ںیم:ویںاھکل:ے:ہک:رسد:ںیم:فیرش:ۃرشح:وکشم:ۃرماق

وت:رظن:آےئ:اگ:ہک:اگولں:وک::ںیل:ھکیےٹنھگ:ےک:دعب:رمدہ:اک:مسج:ڑساجات:ے۔:ربق:وھکدرک:د:وچسیب

ےسھگ::ےڑیک:ہگج:اجبےئ:آوھکنں:ےک:وقلحں:ںیم:آوھکنں:یک:،ےل:رک:اھبگ:رے:ںیہ:ےڑیک

ابؽ:ےل:رک::اگؽ:ےل:رک:اھبگ:راہ:ے،:وکیئ:آھکن:ےل:رک:اھبگ:راہ:ے،:وکیئ:اڑیک:وکیئ:،نوےئ:ںیہ

:رماہبق:رکو:ہک:دوزخ:اسےنم:ے۔:اہلل:اعتیل:ہینوٹن:ےل:رک:اھبگ:راہ:ے:اور::اھبگ:راہ:ے،:وکیئ

اھت،::اتھکیاگنہ:ےس:د:یوعروتں:وک:رب:ہیویکں:ہک:،ڈاؽ:دو:ہک:اس:انالقئ:وک:دوزخ:ںیم:رفامرے:ںیہ

اور نوےئگالعج:ے:انگنوں:ےس:ےنچب:اک۔:دو:وےفیظ:ہیرماہبق:رکول،::ہی:العج:دوزخ:ے۔:اب:اس:اک

وت::ںیہن:رک انگہ:ہن:رک ے:اک:رادہ:رکول۔:ارگ:آپ:ارادہ:ینعیے:ہک:تمہ:رکول::ہیرماہبق:اور:وچاھت:ارسیت

ارادہ:اور:تمہ:ےس::،اجےتکس:ےگ:وت:ںیہن:ںیرک:ارگ:آپ:ارادہ:ںیہن:؟اس:دجسم:ےس:رھگ:اجےتکس:ںیہ

::،اکؾ:نوات:ے :وک:وھچڑ ے:اک :آپ:انگہ :رکاذہلا ہیےگ۔::بت:انگہ:وھچںیٹ:ںیتمہ:رک:ںی،رادہ

وخد::ہک:انگہ:وھچڑ ے:یک:االتم:ےک:اافلظ:ںیہ:اھکل:نوا:ے۔:رضحت:میکح:ںیم:امکالت:ارشہیف

اور:۔رت:نووخوصب:یہ:اچے:ینتک:،ےگ:ںیھکید:انرحمؾ:وعرت:وک:ںیہن:تمہ:رکو:ہک:آج:ےس: یس

لکش::نیسح:یئذہلا:بج:اسےنم:وک:،اجےئ:یگ:ےس:لم:ںیہن:ےنھکید:،ے:ےب:ووقیف:ااہتنیئ:دباگنیہ

:ید: ے:آپ:یک:ےس:وسدا:رکول:ہک:اے:دخا!:ںیم:آاجےئ:وت:آھکن:اکھجرک:آےگ:ڑبھ:اجؤ:اور:اہلل:اعتیل

ے:ہک:وج:آھکن:وک:اچبےئ:اگ:اس:ےک:دؽ::ایاور:آپ: ے:ودعہ:رفام:ےس:آپ:اک:مکح:امؿ:ایل:وتقیف:نویئ

وک::تبحم:اک:درد:امہرے:ےنیس:اینپ:پذہلا:آ:،ےگ:ںیتبحم:اک:درد:اطع:رک:اھٹمس،:اینپ:یک:امیؿا:ںیم

ے::ذہلا:اے:اہلل!:آپ:ےک:یبن:،ےس:مہ: ے:لمع:رکایل:وتقیف:نویئ:ید:۔:آپ:یکےیجیاطع:رفامد

ے:اے:اہلل!:اس:وک:امہرے:قح::یاشبرت:د:وج:اطع:نو ے:یک:امیینالحوت:ا:ںیم:دقیس:ثیدح

اع:رکایل:ہی۔:وبقؽ:رفامےیجیل:ںیم ے۔:اہلل:وک:اطع:نویت:ءاوایل:ساھٹم:یک:امیؿہک:ا:اس:ےیل:ںی،رک:د

اکؾ:نیت:وھچڑ ے:ےک:ےیل:انگہ

اہلل:اعت ی(2ربمنوخد:تمہ:رکو۔:انگہ:وھچڑ ے:یک (1ربمن:ہک:االتم:رفامےت:ںیہ:میکح:وت

وج:تمہ:آپ: ے::تمہ:اموگن:ہک:اے:اہلل!:انگنوں:ےک:وھچڑ ے:یک:یک:ےس:انگنوں:ےک:وھچڑ ے

27

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

ا( 3ربمن۔تمہ:اطع:رفامےیئ:اس:تمہ:وک:اامعتسؽ:رک ے:یک:،ے:رفامیئ:تعیود اخص

ی

ا:ےس:تمہ:ؿ:

اع:رکاےیئ:یکاع:ےیجیک:اور:اےنپ:رمدش:وک:ےیھکل:د

تمہ:نواجےئ۔:ہک:ےھجم:انگہ:وھچڑ ے:یک:ہک:آپ:د

احتج:اک:ومعمؽ:وتہب:اور:امنز :امنز

روزاہن:دو:رتعک:ولصۃ:اوتلہب:اور:ولصۃ:ااحلتج:ڑپںیھ:اور:اہلل:ےس:ویں:وہک:ہک:بج:ےس:

ابنط: نوں:اس:وتق:ےس:ےل:رک:ریمے:آوھکنں:ےک:،اکونں:ےک:،مسج:ےک:،اظرہ:ےک،:ا:ابغل:نو

نو:الثم: یس:یک:تبیغ::ےک:مامؾ:انگنوں:وک:اعمػ:رکدےیجی:اور:قولخؼ:ےک:وقحؼ:ںیم:وج:وکاتیہ:نویئ

وت:حبص:واشؾ:ونیتں:لق:وج:مہ:ڑپےتھ:ںیہ::،یک:نو:ای: یس:وک:اتسای:نو:اور:اس:ےس:اعمیف:امانگن:اب:نکمم:ہن:راہ

نج:وک:مہ:ےس:وکیئ:فیلکت:چنہپ::،اس:وک:وبقؽ:رکےک:اس:اک:وثاب:اؿ:ولوگں:وک:دے:دےیجی:!اے:اہلل

دےیجی۔:نکیل:نج:ولوگں:اک:قح:اید:نو:اؿ:اک:یئگ:نو:اور:ایقتم:ےک:دؿ:اؿ:ولوگں:وک:مہ:ےس:وخش:رک

قح:ادا:رکںی:ای:اؿ:ےس:اعمػ:رکاںیل:اور:نج:اک:اید:ہن:نو:وت:آپ:اہکں:کت:اید:رکںی:ےگ:ہک:آج:ےس:

ذہلا:ہی:لمع:رشوع:رکدو،:ینعی:وثاب:اچنہپان:رشوع::،اچپس:اسؽ:ےلہپ:آپ: ے:سک:یک:تبیغ:یک:یھت

یعنیی:رۃمح:اہلل:ہیلع: ے:اھکل:ے:ہک:یلع:اقررکدو۔:رماقۃ:رشح:وکشمۃ:ںیم:الم یاللیاذایرض ان

ییمظالمہ یرد یو

ومہ

یارضیعنہیخص

یتوبتہ

یوقبل بج:اہلل:اےنپ:دنبے:ی؎2۴عبده

وت:اس:ےک:رفوقیں:وک:ینعی:ولظمنیم:نج:وک::،ےس:وخش:نواجات:ے:اور:اس:یک:وتہب:وبقؽ:رکاتیل:ے

اور: یس:وبجمری:ےس:اؿ:اک:قح:ادا:ںیہن:رکاکس،:اہلل:رایض:رکادے:اگ:اور:اس:ےک::اس: ے:اتسای:ے

اظممل:اک:دبہل:اہلل:اعتیل:وخد:ادا:رکدے:اگ۔:ہی:دحمنیث: ے:اس:دحثی:یک:رشح:ںیم:اھکل:ے:سج:

وت:اس:ےس:اہک:ایگ:ہک:الفں:اصنیحل:یک::،لتق:اک:اعمہلم:اھت:اور:اقلت:وتہب:رکان:اچاتہ:اھت(1۴۴ںیم:وس:)

:ںیم:اجرک:وتہب:رکو:واہں:وتہب:وبقؽ:نویگ۔:ہی:ے:اصنیحل:اک:اور:اوایلء:اہلل:اک:اقمؾ:ہک:اہلل:واےل:یتسب

اس:یک:یٹم:وک:اہلل:ہی:زعت:دے:راہ:ے:ہک:وس:لتق:ےک:رجمؾ:یک:وتہب:ےک::،سج:زنیم:رپ:رےتہ:ںیہ

دخا:ےک:اخص::ےیل:رشط:اگلیئ:اجریہ:ے:ہک:اس:یتسب:ںیم:اجرک:وتہب:رکو:اہجں:اہلل:واےل:رےتہ:ںیہ،

وفیالدیثیترغیبیفیی:قال،بیوةی،دارالکتبیالعلمیۃ،بابیالستغفاریویالتوبۃ،5/239:رمقاۃیالمفاتحی یییی؎20

نفا)التوبۃیکماذکری5/238(ا

:دو:اہجں:اک:رط 28 وصحؽ:ۂقیآراؾ

رواتی:اخبری:یک::؟دنبے:رےتہ:ںیہ۔:اہلل:واولں:یک:زعت:وک:مت:ایک:وھجمسےگ:اور:مہ:ایک:ںیھجمس:ےگ

نکیل:وہ:واہں:ہن:چنہپ::،ے:ہک:وس:لتق:رک ے:واےل:وک:مکح:نوا:ہک:وکینں:یک:الفں:یتسب:ںیم:اجرک:وتہب:رکو

:،اکس،:درایمؿ:ںیم:ومت:آیئگ۔:رتمح:ےک:رفوتشں:اور:ذعاب:ےک:رفوتشں:ںیم:االتخػ:نوایگ

ارگ:اہلل:واولں:یک:زنیم:رقبی:ے:وت:تنج:ںیم:ےل:اجؤ::،:رکولشیاہلل:اعتیل: ے:رفامای:ہک:زنیم:یک:امیپ

اعتیل: ے:اہلل:واولں:یک:زنیم:وک:رقبی::اک:مکح:دای:اور:ادرھ:اہلل:شیورہن:دوزخ:ںیم:ےل:اجؤ۔:ادرھ:امیپ

؎ رکدای،:احالں:ہک:وہ:دور:یھت:اور:انگنوں:یک:یتسب:وک:دور:رکدای:اور:اس:یک:ششخب:نویئگ

ے نوات: ااظتنؾ: اک: نسح

ے نوات: انؾ: یہ ویں::اک: قشع

:یٹم: ے:اہلل:واولں:یک:۔:اہلل:اعتیلںیہ:ےتیاسرا:اکؾ:انبد:وخد:یہ:اہلل:اعتیل:،اس:قشع:وت:داھکؤ:وھتڑا

اع:رکو:اور:اہلل:واولں::وخد: یھ:اس:ےیل:،ربتک:ےس:رفغمت:نویئگ:ہک:اس:یک:ایارث:رھک:د:ہی ںیمد

اع:رکاؤ۔:روزاہن:دو:راعکت:ولص:ےس: یھابغل:نوا:نوں::بج:ےس:!وتہب:ڑپھ:رک:وہک:ہک:اے:دخا:ۃ د

اور:ارگ:قولخؼ:ےک:وقحؼ:ذہم::ےیجیاؿ:وک:اعمػ:رفامد:مامؾ:انگہ،:وج:آپ:ےک:وقحؼ:ںیہ:ےریم

نج:کت:انچنہپ:نکمم:ہن::ایہن:نو::ایداور:نج:اک::امگن:ںیل:اور:الہ:وقحؼ:ےس:اعمیف:ںینوں:وت:وہ:ادا:رک

یھوییاللی نیتوت:روزاہن::نو،:الثم::اؿ:اک:اتپ:ولعمؾ:ںیہن ۔ںیوک:شخب:د:اؿڑپھ:رک:قل

تبیغ:افکرۂ:

ے:اور::یک:تبیغ: ے:الفں:الفں:یک:ے:ہک:ںیم:نیقیآپ:وک::نج:ےک:ابرے:ںیم:اور

بج::اعمیف:یک:۔:تبیغامںیگن:ے:وت:اس:ےس:اعمیف:نویئگ:االطع: یھ:رک ے:یک:تبیغ:یاؿ:وک:ریم

وت::ے۔:ارگ:اس:وک:ربخ:ںیہن:یک:تبیغ:نواجےئ:سج:یک:ے:بج:اس:وک:االطع: یھ:وابج:نویت

ے::یک:تبیغ:اور:سج:سلجم:ںیم:ںیآپ:اس:وک:وثاب:شخب:د:،ںیہن:امانگن:وابج:اس:ےس:اعمیف

۔:رضحت:یھت:امحتق:اور:انداین:یوہ:ریم:یک:ایئ ے:رب:وج:ںیم:ہک:الفں:یک:ںیرکد:دیرتد:اس:ںیم

امانگن:بت:وابج:ے:بج:اس::اعمیف:یک:ہک:تبیغ:رفامےت:ںیہ:ہونر:اہلل:رمدق:یاالتم:اھتون:میکح

اس:اک:دؽ:رخاب:رک ے:اجرے::ںوت:وخاہ:وخماہ:ویک:یچنہپ:ںیہن:یہ وک:اتپ:لچ:اجےئ،:بج:اس:وک:ربخ

29

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

ے۔::یک:تبیغ: ے:آپ:یک:نوں،:اعمػ:رکان:ںیم:ایامےنگن:آ:نو:ہک:اصبح:آپ:ےک:اپس:اعمیف

ے:ہک:مہ:وت:اس:وک:دوہ :ےتھجمس:ےھت::اس:ےس:ااھچ:الھب:دؽ:رخاب:نواجات:ے:اور:رفنت:نواجیت

امانگن::ے:بج:کت:اس:وک:االطع:ہن:نو:اس:ےس:اعمیف::یکتبیغ:ذہلا:سج:یک:،اخمفل:الکن: یھ:ہی

دو::ینعی ںیرک:ے:اس:رطح:التیف:ایاتب:ا یھ:ہقیاور:وج:رط:امانگن:اچےیہ:ہکلب:ںیہن:ںیہن:یرضور

ے:اؿ:ےس::یک:اور:نج:ولوگں:ےس:تبیغ:امںیگن:ےس:اعمیف:وتہب:ڑپھ:رک:اہلل:اعتیل:ۃ راعکت:ولص

الثم:::ںیرکد:اتاور:ھچک:ریخ:ںیاور:ھچک:وثاب:شخب:د:ںیرک:ػااک:ارتع:یطلغ:اور:اینپ:ںیرک:دیرتد

اہلل!:اس:اک:وثاب:اؿ:وک:دے::ایہک:دںی:اور:اہلل:ےس:ہہک:دںی:وک:دے::بیرغ:وس:اکٹ: یس:ای وس:روہیپ

اؿ:اک:مہ: ے::نپچب:ںیم:اینو،::ایاہھت:ےس:امرد:اینو::ایربا:الھب:ہہک:د:اینو::ایاتس:نج:وک:مہ: ے:یھبک:ےیجید

وت:سج::،نوات:ے:لیوج:ارٹنو:ںیم:ؿاور:درایم:بج:ڑپےتھ:ںیہ:نو۔:اوکسولں:ںیم:رپہچ:رچاایلاکذغ:

:،ے:اھکیآوھکنں:ےس:د: ے:اینپ:ںیم:،داب ی:لغب:ںیم:یھکید:اکیپ:دوات:سج:یک:اک:ملق:سج:یک

نو:وت:اس:رطح:اس:وک:وثاب:شخب:دو۔:اس:ےک::رحتک:رک ی:یسیا:وکیئںیم:نواتکس:ے:اس:زام ے:

ےس:وخب:اموگن،:سج:وتق::ااحلتج:ڑپھ:رک:اہلل:اعتیل:ۃول۔:ولص ڑپھااحلتج::ۃت:ودعب:دو:راعک

اع:امےنگن::،ے:نویت:اکانئت:اس:ےک:اہوھتں:ےک:ےچین:یاک:اہھت:ااتھٹ:ے:وت:اس:وتق:اسر:ےدنبد

:ےیھکی۔:دنواجےت:ںیہ:بس:ےچین:واےل:اک:اہھت:اہلل:ےک:اسےنم:نوات:ے:اور:اسوتں:آامسؿ:وزنیم

اکانئت:اسرے::یے،:اسر:قولخؼ:اس:ےک:اسےنم:چیہ:یھت:دخا:ےک:اسےنم:ے:وت:اسرسج:اک:اہ

اع:امےنگن:ےس:اانت:اواچن:اقمؾ:اتلم:ے۔::،ںیہ:وآامسؿ:اس:ےک:اہوھتں:ےک:ےچین:اعمل،:زنیمابت::ہید

اع:اماتگن:ے:وت:اسر:یھت: ے:رفامیئ:اہلل:ہیلع:رۃمح اصبح::ڈارٹک:دبعایئحلاکانئت:اس::یہک:بج:دنبہ:د

اع:امیگن:ذجموب: ے:وت:بیجع:کیے:اور:ا::نواجیتےک:اہوھتں:ےک:ےچینوھچےٹ::ے!:ریمایاہللہک::د

:وت:آپ:ےک:انبےئ:نوےئ:اہھت:آپ:ےک:وضحر:ںیم:،انبےئ:نوےئ:ںیہ:ےکوھچےٹ:اہھت:وج:آپ:یہ

ے:اےنپ:ڑب:وھچےٹ:وھچےٹ:اہوھتں:ںیم:ےریم:،اؿ:وک:رحموؾ:ہن:واسپ:ولاٹےیئ:اےھٹ:نوےئ:ںیہ

اع: یھ:یک:وںوں۔:ذجمےیجیڑبے:اہوھتں:ےس:دے:دے۔:رغض:بس:ھچک:امےنگن::نویت:ریایپ:ایک:د

ہک::وک:امگن:ول:ہک:اے:اہلل!:مہ:آپ:ےس:آپ:وک:امےتگن:ںیہ:ےس:اہلل:اعتیل:اہلل:اعتیل:ےک:دعب:آرخ:ںیم

۔:اور:اہلل:انبےیجیل:اانپ:ںیمہ:،وک:مہ:ےس:ااھٹےیجیل:انرایگض:اینپ:،اور:وخش:نواجےیئ:آپ:مہ:ےس:رایض

رک:: ب:ےس:چنیھآپ:ےک:رق:ںیمہ:،دو:ڈنغے:مہ:وک:اتسےت:ںیہ:ہی ؿواطیش:ےس:وہک:ہک:سفن

:دو:اہجں:اک:رط 3۴ وصحؽ:ۂقیآراؾ

اےنپ:ااب:ےس:دروخاہ :: اٹی:اے:دخا!:ارگ:وکیئ،التبم:رکےک:آپ:ےس:دور:رکےت:ںیہ:انگنوں:ںیم

وت:ارگ::،ےتیآ ے:د:مہ:وک:آپ:ےک:اپس:ںیہن:،ہیرکے:ہک:دو:ڈنغے:مہ:وک:ڑکپے:نوےئ:ںیہ

اے:دخا!:ے:اور:ڈنغوں:وک:امر:اگھبات:ے:وت:: اتوک:رخچ:رکد:تقاط:یوپر:ابپ:اطوتقر:ے:وت:اینپ

رتمح:اک::رتمح:وت:آپ:یک::یکرتمح:ےس:مک:ے؟:ااب::یکااب:رتمح:ایک:آپ:یک::ںیہآپ:وت:امہرے:راب

ہ:ے:ذہلا:آپ:اینپ:کیا:ؿ۔:سفن:واطیشےیجیلرتمح:ےس:اؿ:دو:ڈنغوں:ےس:مہ:وک:ڑھچارک:اانپ:انب:ذر

اؿ::ی۔:ریموبقؽ:رفامےیجیل:ےک:ےیل:یربدار رفامں:اینپ:وس:دصیف:ںیمہےس:اکنؽ:رک::الغیم:یک

اہلل:ےس:تبحم:رک ے:اک:وس:ربس::اک،:ریغ:یاک،:قشع:اجمز:۔:دباگنیہےیھکیزگاراشت:رپ:لمع:رکےک:وت:د

اریم:!نوں:ےگ:ہک:اہےئ:اؿآپ:ریح:،ںیہ:دمد:ےتجیھب:سک:رطح:اہلل:اعتیل:انھکینواگ:وت:د:اک:انوسر: یھ

اع:وبقؽ:نواجےئ:یگ:انب:اجراہ:ے؟:آپ:یک:واال:ےسیک:دؽ:اہلل:اپیپ:ہی:۔:اہلل:اعتیلاؿ:اشء:اہلل:اعتیل:،د

اع:ےیجیک:ےس:ڑھچاںیل:ؿآپ:وک:سفن:واطیش ۔ےگ:سب:اب:د

ی م

یصییالل

دناسییلیعییل یایمینیلیویمیوییی ییدیم ییلیعیو

یا یوییل

یاریبیہیویبیحص

یسیوییک یمیل

::ای :!ایارمح:ارلانیمح:ایاہلل!:اینپااعلنیمل:رب اور::ںیم:واہعس:ےک:دصےق:رتمح:!

۔ےک:دصہق:ںیم:اعللنیمل:رۃمح

مواةی انیبدیعیالس منتیال

یان یال مدیلیال

یلکیال یاسئلکیبان یاین

م الل

یتیوال

یاسئلکیبانکیان یاین

م یالل

وم ییایقی امییاح

رکللیوال

رضیذویال

مدی حدیالصتیال

یان یال یلیال ییالل یلم

ییییلد یوییلم

لد و

یییی یوییلم ییییکن

یییکفواییاحد

یل

ارینی نیاسعدنایفیالدییک

یمنیارم

تدرییمایتشا:

ق یم

یانکیملیک

م یالل وبق

ینی یالد نایمنیہ

نیبغیعلینایواعذ

نایعلیم صوکنیلنایولیتکنیعلینایوان

ی ات ریارلجالیوشیعلیہیوقھ یالل دیصل کیمم یوسلمیعلینبی

دا:یوصلع

ۃیال

ی یوبق

علمنییال مدیللیرب

یوال

یھویوسلم ییال یال

ییل ییالل

میال

یال ییح

یقیال و یی

یم

یای یال یلاحد یو

کمیال یوال تیوبق

یان یال یال

یل یوبق

حی یارل حمن یھویارل ل

ی

لمنییکنتیمنیالظ انکیاین

بیس

31

:دو:اہجں:اک:رط وصحؽ:ۂقیآراؾ

:مہ:وکایاہلل :مہ:ںیمدںوےچ:نوےئ:ںیہ:ؿسفن:واطیش! :یک:۔ :ےس:سج:وک:سج:انگہ

اعدت:نو،::یک:اعدت:نو،:سج:وک:دباگنیہ:ےس:سج:وک:وھجٹ:ںوےنل:یک:اہلل!:مہ:ںیم:ایاعدت:نو،:

اہلل!:سج:وک:وج::ای ۔وعروتں:اک:قشع:وتبحم:نو:ےک:دؽ:ںیم:نو: یس:ربکت:اور:ڑبایئ:ےک:دؽ:ںیم: یس

ربوتکں::اہلل!:اؿ:یک:ایامظع:ےنتج:ڑپےھ::رتمح:ےس:اور:امس:نو:آپ:اینپ:ریامیب:رواحین:ای امسجین

اور::امسجین:مہ:بس:یک:،ربوتکں:ےس:نج:ےک:دانم:مہ: ے:ڑکپے:ںیہ:ےس:اور:امہرے:ااکرب:یک

ےک:دہ :وابزو:ےس:ڑھچارک:آپ:اےنپ::ؿاہلل!:سفن:واطیش:ایوک:افش:اطع:رفام۔::رویںامیب:رواحین

:اینپ:ای ،افحتظ:رفامےیئ:یےل:رک:امہر:اطتق:ںیم:دہ :وابزو:یک رتمح:ےس:افحتظ:اک::اہلل!

اہلل!::ایاگلےکس۔::۔:آپ:ےک:اتےل:وک:رھپ:وکؿ:قولخؼ:ے:وج:یجنےیجیاتال:امہرے:دولں:رپ:اگلد

وبقؽ:رفامےیجیل:افحتظ:ںیم:اینپ:!:آپ:ںیمہایاہلل۔:وبقؽ:رفامےیجیل:افحتظ:ںیم:اینپ:آپ:ںیمہ

:یاہلل:اک:وج:آرخ:ء۔:اوایلاانپ:انبےیجیل:رک:وس:دصیف ےس:ڑھچا:ؿسفن:واطیش:اور:مہ:بس:وک:اانپ:انبےیجیل

داین:۔:ےیجیاچنہپد:واہں:کت:ںیم:نو ے:ےک:دصےق:میرتمح:ےس:اےنپ:رک:ے:اینپ:نیقیدص:اقمؾ

اور::امےتگن:ںیہ:اور:وفع: یھ:امےتگن:ںیہ:مہ:آپ:ےس:اعتیف: یھ:اور:آرخت:ںیم:اعتیف: یھ:ںیم

۔ یھ:اور:آرخت:ںیم: یھ:ںیم:داین:امےتگن:ںیہ:اعمافت: یھ

اور:اعمافت:ےک:ینعم:اعتیف:وفع،

اے:اہلل!:ںیہ:اور:اعمافت۔:وفع:ےک:ینعم:وفع،:اعتیف::ںیہ:یئگ:امیگن:ابںیت:نیت:یئھب:دوھکی

ا

یینعیاک:رپدہ:ڈاؽ:دے::یرامہرے:انگنوں:وک:اعمػ:رکدے:اور:اس:رپ:س

نوبیوسرت یالذ

مو

وبیعیلمۃیںیہ:ینعم:ےک:ایک:اور:اعتیف۔ رفامےت:ںیہ:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاقر::یلعالم:،ہیال الس

نۃیفتیال یمن ین یالد محنۃی،ف

یوال سقام

یال : یس یمن بدن

یال یف لمۃ والس

:رویںامیب:یرب:مامؾ:انگنوں:ےس:اور:ونتفں:ےس:اور:دبؿ:وک:الستم:رےیھک:وک:الستم:رےیھک:نید

اسی ںیہ:ینعم:اور:اعمافت:ےک:ایک ۔ےس یمنیالن ییعافیکیالل:مہ:وک:اعتیف:اہلل:اعتیل:ان

یمنکیدے:قولخؼ:ےس:اور: ییعافیھ ؎21وان

:فیرعت:ہیدے:مہ:ےس۔::اعتیفوک:اور:قولخؼ

یبیوةی،دارالکتبیالعلمیۃیی،جامعیالدعا:منیکتابیالدعواةیبابیی،ی5/396:رمقاۃیالمفاتحیییییی؎21

:دو:اہجں:اک:رط 32 وصحؽ:ۂقیآراؾ

:اہلل:اعتیل:ںیم:ۃرشح:وکشم:ۃرماق :ے۔ :ونیت:وموجد :اؿ :وک وتمعنں:ےس:عم:رشح:ےک::ںمہ

ںیم:ۃ ے:رشح:وکشم:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاقر::یلعاور:اعمافت:ےس:نج:وک:الم:وفع،:اعتیف:،ونازے

اہلل:عم:اس:رشح:ےک::،ے: ے:یک:اہلل:ہیلع:رۃمح:یاقر::یلعوج:رشح:الم:ے۔:اافلظ:وبنت:یکاھکل:

مہ:بس:وک:اطع:رفامدے۔

عالمییال مدیللیرب

وانایانیال

یدع

خر

یویا

ینی

ی قہیخییعلییتعالییاللییوصلخل

ییی ل

ا دیو یمم

بہیاجمعیییوحص

حمتکیینی

یبر

احمیییاارحم یارل

ینی

۹۹۹

ا م رپ

ےک ن

د ے د ی ںیم ےن ا ن

اجن

ا م رپ

ےک ن

د ے د ی ںیم ےن ا ن

اجن

رپ ا اجنم ھچک ہن وساچ ےن قشع

ریم

ا مت

رپ افلگم یسک رمن

ا ول اخک

رپ ا اسجم ا ںیہن ےگ د

ا اکم ا س ںیہ ر کش ست رکےت

رپ ن

ا م اہمتر ے ںیم وہن ر اہ یج

رپ ن

ف

ن ا ر و ےہ تب ل رپ ا رکا م طا

ر ےس ایک ا و ر ب

ا م ا س اگ

رپ دبن

رپ ا ر ا م وت ریم ےہ دفا ویکن

ا قشع

رپ ا الم دفا ےہ وہن

ارتخر