bnbd 41-03-99

46
БНбД 41 - 03 - 99 3 Монгол Улсын Барилгын норм ба дїрэм БНбД 41-03-99 Дэд бїтцийн хєгжлийн яам Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлалт СНиП 2.04.14-88-н оронд мєрдєнє. Барилга байгууламж дотор ба гадна агаарт ил байрлах, дотроо хасах 180 о С-ээс нэмэх 600 о С хїртэл температуртай бодис бїхий тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн гадна гадаргуугийн дулаан тусгаарлах хийцийг тєлєвлєхєд энэхїї “Барилгын норм ба дїрэм”-ийг мєрдєнє. Энэ норм нь дор дурьдсан дулаан тусгаарлах хийцїїдийг тєлєвлєхєд мєрдєхгїй. а/ Тэсрэмтгий бодис агуулсан болон тээвэрлэж байгаа тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн; б/ Шингэрїїлсэн хийн тогтмол /изотерм/ температуртай агуулахад; в/ Тэсрэмтгий бодис агуулж байгаа ба їйлдвэрлэж байгаа єрєє тасалгаа, барилгад; г/ Атомын цахилгаан станц ба тєхєєрємжид. 1. Ерєнхий зарчим 1.1. Тоног тєхєєрємж, дамжуулах хоолой ба агаар дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагч болгон ихэвчлэн їйлдвэрт бэлтгэгдсэн иж бїрдэл буюу бїрэн угсармал хийцийг хэрэглэнэ. Мєн иж бїрнээр нь їйлдвэрт бэлтгэсэн дулаан тусгаарлагчтай хоолойг хэрэглэнэ. 1.2. Дулааны шугамын дамжуулах хоолойг арматур, компенсатор, фланцен холбоосуудыг нь оролцуулан дулаан зєєгчийн температур ба ямар байршилд угсрагдахаас нь їл хамааруулан бїрэн дулаална. єрєє тасалгаан дотор угсрагдах дулааны шугамын Ду<200 мм диаметртэй буцаан дамжуулах хоолойноос алдах дулааныг тэр єрєєний халаалтанд ашиглахаар тооцсон байвал єрєєн доторхи буцаан дамжуулах хоолойг дулаалахгїй байхыг зєвшєєрнє. Бохир усны шугаманд хаяж байгаа ба техник-эдийн засгийн їндэслэлтэй байвал конденсат дамжуулах хоолойг дулаалахгїй байж болно. 1.3.Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолой нь дулаалагдаж байгаа бол тїїн дээр тавигдаж байгаа арматур, компенсатор, фланцен холбоос ба тагийг мєн адил дулаална. 1.4. Батлагдан мєрдєгдєж байгаа бусад баримт бичгїїдэд тусгагдсан дулаан тусгаарлах хийцийн тухай шаардлагуудыг тєлєвлєлт хийхдээ мєн адил мєрдєнє. Дэд бїтцийн хєгжлийн яамны Хот байгуулалт, орон сууц, нийтийн аж ахуйн газраас оруулав. Дэд бїтцийн хєгжлийн сайдын 1998 оны 03 дугаар сарын 26 -ны єдрийн 82 тоот тушаалаар батлав. 1999 оны 07 дугаар сарын 01 -ний єдрєєс эхлэн мєрдєнє.

Upload: barilgamn

Post on 16-Nov-2014

1.055 views

Category:

Documents


13 download

TRANSCRIPT

Page 1: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

3

Монгол Улсын Барилгын норм ба дїрэм БНбД 41-03-99

Дэд бїтцийн хєгжлийн яам Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлалт

СНиП 2.04.14-88-н оронд мєрдєнє.

Барилга байгууламж дотор ба гадна агаарт ил байрлах, дотроо хасах 180 о С-ээс нэмэх 600 о С хїртэл температуртай бодис бїхий тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн гадна гадаргуугийн дулаан тусгаарлах хийцийг тєлєвлєхєд энэхїї “Барилгын норм ба дїрэм”-ийг мєрдєнє.

Энэ норм нь дор дурьдсан дулаан тусгаарлах хийцїїдийг тєлєвлєхєд мєрдєхгїй.

а/ Тэсрэмтгий бодис агуулсан болон тээвэрлэж байгаа тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн;

б/ Шингэрїїлсэн хийн тогтмол /изотерм/ температуртай агуулахад;

в/ Тэсрэмтгий бодис агуулж байгаа ба їйлдвэрлэж байгаа єрєє тасалгаа, барилгад;

г/ Атомын цахилгаан станц ба тєхєєрємжид.

1. Ерєнхий зарчим

1.1. Тоног тєхєєрємж, дамжуулах хоолой ба агаар дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагч болгон ихэвчлэн їйлдвэрт бэлтгэгдсэн иж бїрдэл буюу бїрэн угсармал хийцийг хэрэглэнэ. Мєн иж бїрнээр нь їйлдвэрт бэлтгэсэн дулаан тусгаарлагчтай хоолойг хэрэглэнэ.

1.2. Дулааны шугамын дамжуулах хоолойг арматур, компенсатор, фланцен холбоосуудыг нь оролцуулан дулаан зєєгчийн температур ба ямар байршилд угсрагдахаас нь їл хамааруулан бїрэн дулаална. єрєє тасалгаан дотор угсрагдах дулааны шугамын Ду<200 мм диаметртэй буцаан дамжуулах хоолойноос алдах дулааныг тэр єрєєний халаалтанд ашиглахаар тооцсон байвал єрєєн доторхи буцаан дамжуулах хоолойг дулаалахгїй байхыг зєвшєєрнє.

Бохир усны шугаманд хаяж байгаа ба техник-эдийн засгийн їндэслэлтэй байвал конденсат дамжуулах хоолойг дулаалахгїй байж болно.

1.3.Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолой нь дулаалагдаж байгаа бол тїїн дээр тавигдаж байгаа арматур, компенсатор, фланцен холбоос ба тагийг мєн адил дулаална.

1.4. Батлагдан мєрдєгдєж байгаа бусад баримт бичгїїдэд тусгагдсан дулаан тусгаарлах хийцийн тухай шаардлагуудыг тєлєвлєлт хийхдээ мєн адил мєрдєнє.

Дэд бїтцийн хєгжлийн яамны Хот байгуулалт, орон сууц, нийтийн аж ахуйн газраас оруулав.

Дэд бїтцийн хєгжлийн сайдын 1998 оны 03 дугаар сарын 26 -ны єдрийн 82 тоот тушаалаар батлав.

1999 оны 07 дугаар сарын 01 -ний єдрєєс эхлэн мєрдєнє.

Page 2: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

4

2.Дулаан тусгаарлах эдлэл, хийцїїд ба материалуудад тавих шаардлагууд

2.1. Дулаан тусгаарлах хийцийг дараах зориулалтын эд ангиудад авч їзнэ.

- Дулаан тусгаарлах давхарга - Арматурчлалын ба бэхэлгээний эд анги - Уур тусгаарлах давхарга - Гадна бїрхїїл

Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуугийн зэврэлтээс хамгаалах хучилт нь дулаан тусгаарлах хийцийн бїрдэлд орохгїй.

2.2. Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу нь +12 о С-ээс бага температуртай бол дулаан тусгаарлах хийцэд уур тусгаарлах давхаргыг тєлєвлєж єгнє. Харин гадаргуу нь 12 о С-ээс 20 о С хїртэл температуртай байгаа їед уур тусгаарлах давхарга шаардлагатай эсэхийг тооцоогоор тодорхойлно.

2.3. Суваггїй тавилтаас бусад бїх тєрлийн тавилттай, эерэг температуртай бодис агуулсан дамжуулах хоолой ба тоног тєхєєрємжийн дулаан тусгаарлах давхарга болгож 400 кг/м З -ээс ихгїй дундаж нягттай, 0.07 Вт/м о С-ээс ихгїй дулаан дамжуулах чанартай эдлэхїїн ба материалыг хэрэглэнэ. /Материал ба эдлэхїїний тухай улсын стандарт болон техникийн нєхцєлд заасан чийглэг ба 25 о С-ийн температуртай їедээ / 50 мм буюу тїїнээс бага томъёолсон диаметртэй дамжуулах хоолойд шєрмєсєн чулуун олс хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

400 о С-ээс их температуртай гадаргууг тусгаарлахдаа 1-р їе болгон 0.07 Вт/м о С-ээс их дулаан дамжуулах чанартай эдлэхїїнийг хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

2.4. Сєрєг температуртай дамжуулах хоолой ба тоног тєхєєрємжийн дулаан тусгаарлах давхарга болгож 200 кг/м 3 -ээс ихгїй дундач нягттай, хийцэд байхдаа 0.07 Вт/м о С-ээс ихгїй тооцооны дулаан дамжуулах чанартай материал ба эдлэхїїнийг хэрэглэнэ.

Тайлбар: Дулаан тусгаарлах хийцийг сонгоход 19 о С-ээс 0 о С хїртэл температуртай гадаргууг сєрєг температуртай гадаргууд хамааруулна.

2.5. Сєрєг температуртай бодис агуулсан тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах хийцэд орох уур тусгаарлах материалын давхаргын тоог 1-р хїснэгтэд зааснаар авна.

Page 3: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

5

Хїснэгт 1

Уур тусгаарлах материал

Дулаан тусгаарлах хийцийн ашиглалтад байх хугацаа ба тусгаарлагдаж байгаа гадаргуугийн температураас хамааруулан уур тусгаарлах материалын давхаргын тоо

Зузаан мм

Хасах 60 о С-ээс нэмэх 19 0 С хїртэл

Хасах 61 о С-ээс хасах 100 0 С хїртэл

Хасах 100 0 С-ээс бага

8 жил 12 жил 8 жил 12 жил 8 жил 12 жил

Полиэтилен хальс ГОСТ 10354-82

0.15-0.2 0.21-0.3 0.31-0.5

2 1 1

2 2 1

2 2 1

2 2 1

3 2 2

- 3 2

Хєнгєн цагаан цаас ГОСТ 618-73

0.06-0.1 1 2 2 2 2 2

Изол ГОСТ 10296-79 2 1 2 2 2 2 2

Рубероид ГОСТ 10923-82

11.5

3 2

- 3

- 3

- -

- -

- -

Тайлбар: 1. Хїснэгтэд заасан зузааныг нь баримтлан, полиэтилен хальсыг дараах хальсуудаар

орлуулахыг зєвшєєрнє.

­ Наадаг поливинил бутираль ГОСТ 9438-85 ­ Наалдамхай поливинилхлорид ТУ 6-19-103-78, ТУ 102-320-82 ­ Халуунд наалддаг полиэтилен ГОСТ 25951-83

2. Хїснэгтэд заасан материалуудаас багагїй, уур нэвтрїїлэлтийн эсэргїїцэлтэй бусад материал хэрэглэхийг зєвшєєрнє. 0.1 мг/м ц.Па-аас бага уур нэвтрїїлэлтийн итгэлцїїртэй, хаалттай сївэрхэгшил бїхий

материалаар бол ямар ч тохиолдолд 1 їе хийнэ. Цутгамал хєєсєн полиуретан хэрэглэж байгаа їед уур тусгаарлах давхаргыг хийхгїй. Уур тусгаарлах давхаргын уулзвар заадсыг битїїлнэ. Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу нь хасах 60 о С-ээс бага температуртай байвал єнгєлєн хучих давхаргын уулзвар заадсыг мєн адил битїїлэгч буюу наадаг хальсан материалаар битїїлнэ. Хийцэд дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг нэвт гарсан тємєрлєг бэхэлгээ хэрэглэж болохгїй. Бэхэлгээг эсвэл тїїний хэсгийг 0.23 Вт/м о С-ээс ихгїй дулаан дамжуулах чанартай материалаар хийнэ. Бэхэлгээний модон хэсгїїдийг їжилгїйжїїлэх боловсруулалт хийсэн байх ёстой. Бэхэлгээний ган хэсгїїдийг битумын лакаар будсан байх ёстой.

2.6. Суваггїй тавигдах, эерэг температуртай дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах давхарга болгож 600 кг/м 3 -ээс ихгїй дундач нягттай ба 0.13 Вт/м о С-ээс ихгїй дулаан дамжуулах чанартай /20 о С-ийн температуртай ба материал эдлэхїїний улсын стандарт, техникийн нєхцєлд заасан чийгшилтэй їед/ материалыг хэрэглэнэ.

Суваггїй тавилтын їед дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах хийц нь 0.4 МПа-аас багагїй шахалтыг дааж чадах бєх батын чадвартай байх ёстой.

Page 4: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

6

Суваггїй тавилтад зориулсан дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагчийг їйлдвэрийн нєхцєлд бэлтгэнэ.

2.7. Дулаан тусгаарлах эд анги ба материалуудын тооцооны тодорхой- лолтыг лавлах хавсралт 1 ба 2-оос болон тухайн материалын стандарт, техникийн їзїїлэлтээс авна.

2.8. Дулаан тусгаарлах хийцийг дараах нєхцєлийг хангах материалуудаар хийнэ.

-Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн тусгаарлагдсан гадаргуугаар алдах дулааны урсгал нь єгєгдсєн технологийн горим буюу дулааны урсгалын нормчлогдсон хэмжээнд нийцэж байх ёстой.

-Ашиглалтын явцад хортой, галын ба тэсрэх аюултай, тааламжгїй їнэртэй бодисыг зєвшєєрєгдєх хэмжээнээс илїї хэмжээгээр ялгаруулахгїй байх ёстой.

-Ашиглалтын явцад євчин їїсгэх нян, бактери, вирус, мєєгєнцєр їїсгэхгїй байх.

2.9. Салган авагддаг дулаан тусгаарлах хийцийг дамжуулах хоолойн нээлхий фланцан холбоос, арматур, жийрэгт ба сильфон компенсаторыг тусгаарлахад хэрэглэнэ.

Мєн тусгаарлагдсан гадаргуугийн тєлєв байдлыг шалгах, хэмжих газруудад хэрэглэнэ.

2.10. Газар дор суваг болон суваггїйгээр яндан хоолойг угсрах їед асгаасан дулаалга хийхийг зєвшєєрєхгїй.

2.11. Газар дор исэлдїїлэгч бодис агуулсан тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагч болгож єєрєє шатдаг ба уг бодистой харьцаж физик-химийн шинжээ хувиргадаг ялангуяа тэсрэх ба галын аюулын шинжтэй болдог материал хэрэглэхийг хориглоно.

2.12. Цохилтын ба доргион чичиргээний їйлчлэлд орох тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагч болгон эрдэс хєвєнгийн гаралтай ба асгаасан дулаан тусгаарлах хийцийг хэрэглэхгїй.

2.13. Хими-эмийн ба хїнсний бїтээгдэхїїний їйлдвэрлэл явуулах цех болон эдгээр бїтээгдэхїїнийг хадгалах агуулахын барилга дотор суурилагдсан тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах материал болгож гадна орчныхоо агаарыг бохирдуулдаггїй дулаан тусгаарлах материалыг сонгож хэрэглэнэ.

Хїнсний бїтээгдэхїїн боловсруулдаг ба хадгалдаг тасалгаанд тємєрлєг бус єнгєлєн хучих давхаргын дор 1 мм-ээс багагїй диаметртэй ган утсаар 12х12 мм-ээс ихгїй нїдээр сїлжсэн торыг тєлєвлєн хийж єгнє.

Эрдэс хєвєн ба хїрмэн чулуулаг болон хэт нарийн шилэн ширхэгт дулаан тусгаарлах эдлэхїїнийг зєвхєн тємєрлєг гадна бїрхїїл дор бїх талаас нь шилэн буюу цахиурлаг хєрсєн даавуугаар нїїрлэн хулдаж хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

Page 5: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

7

2.14. Гадна бїрхїїлд хэрэглэх материалын жагсаалтыг зєвлємж хавсралт 3-т єгєв.

Газар дор тавигдах дамжуулах хоолойн гадна бїрхїїлийг тємєрлєг материалаар хийхийг хориглоно.

Нарны цацрагийн шууд їйлчлэл дор байх хэсэгт полимер єнгєлгєєтэй хїйтнээр цувисан хуйлмал гангаар гадна бїрхїїл хийхийг хориглоно.

Сувагт тавигдах дамжуулах хоолойд хєєсєн полиуретаныг шїршиж хэрэглэсэн нєхцєлд гадна бїрхїїл хийхгїй байхыг зєвшєєрнє.

2.15. Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах хийцийг шатдаг материалаар хийхийг дараах байршилд хориглодог.

а/ Галд тэсвэрлэлтийн IV ба V зэрэглэлтэй болон нэг ба хоёр айлын сууцны барилга, хєргєгчийн сэрїїцїїлэгчтэй єрєєнєєс бусад барилга байгууламж.

б/ Тусдаа салангид байгаа тоног тєхєєрємжєєс бусад гадаа тавигдсан технологийн бїтээцїїд дотор;

в/ Шатдаг бодис тээвэрлэх дамжуулах хоолой ба кабельтай галерей дотор ба дамжуурга дээр.

Энэ нєхцєлїїдэд дараах тохиолдолд шатдаг материал хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

- Уур тусгаарлах давхаргыг зузаан нь 2 мм-ээс ихгїй бол;

- Будган ба хальсан давхаргыг зузаан нь 0.4 мм-ээс ихгїй бол;

- Галын 1 ба 2 дугаар зэрэглэлд багтах барилгын зєвхєн гадагшаа гарцтай техникийн зоорь ба хонгилд байрласан дамжуулах хоолойн єнгєлєн хучих давхаргыг.

Гэхдээ 30 м тутамд 3 м урттай хэсэгт шатдаггїй материалаар хийсэн байх ёстой.

- Гадаа тавигдсан технологийн бїтээцїїд доторхи хасах 40 о С ба тїїнээс доош температуртай шатдаг бодис агуулсан аппарат ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах давхаргыг цутгамал хєєсєн полиуретанаар цайрдсан ган єнгєлєн хучих давхарга дор хийхийг;

- 6 м ба тїїнээс дээш єндєрт байрласан технологийн бїтээцэд гадна бїрхїїл болгож шилэн ширхэглэг бїтэцэд їндэслэсэн муу шатдаг материалыг хэрэглэх ёстой.

2.16. Газар дээр тавигдах дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах хийц нь шатдаг материалаар хийгдэх байвал дамжуулах хоолойн 100 м-ийн урт тутамд 3 м-ийн урттай хэсэгт дулаан тусгаарлах хийцийг шатдаггїй материалаар хийнэ.

Page 6: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

8

Шатдаг хий ба шингэн агуулсан технологийн бїтээцээс 5 м-ээс багагїй зайн хїрээнд дулаан тусгаарлах хийцийг шатдаггїй материалаар хийнэ.

Дамжуулах хоолой нь галаас хамгаалах хаалтыг огтлон гарч байгаа бол хаалтын хэмжээний хїрээнд дулаан тусгаарлах хийцийг шатдаггїй материалаар хийнэ.

3.Дулаан тусгаарлагчийн тооцоо

3.1. Дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг тооцохдоо:

а/ Тусгаарлагдсан гадаргуугаар єнгєрєх дулааны урсгалын нягтын нормч- лолоор, нормыг дараах заалтаар авна. Їїнд:

- Эерэг температуртай тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолой нь ил агаарт тавигдсан бол заавал мєрдєх хавсралт 4-ийн 1 ба 2-р хїснэгтээс єрєє тасалгаанд тавигдсан байвал мєн хавсралтын 3 ба 4-р хїснэгтээс;

- Сєрєг температуртай тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолой нь ил агаарт тавигдсан бол заавал мєрдєх хавсралт 5-ын хїснэгт 1-ээс, єрєє тасалгаанд тавигдсан байвал мєн хавсралтын 2-р хїснэгтээс;

- Уур ба конденсат дамжуулах хоолойнууд нь їл нэвтрэх сувагт хамтдаа тавигдах бол заавал мєрдєх хавсралт 6-аас;

- Дулааны хоёр хоолойт усан шугамын дамжуулах хоолойнууд нь їл нэвтрэх сувагт тавигдсан бол заавал мєрдєх хавсралт 7-оос, суваггїй газар дор тавигдсан бол заавал мєрдєх хавсралт 8-аас;

- Сувагт ба суваггїй тавигдах технологийн дамжуулах хоолойнуудын дулаан тусгаарлагчийн тєсєл боловсруулахдаа дулааны урсгалын нягтын нормыг ил агаарт тавигдсан дамжуулах хоолойн нэгэн адилаар авна.

б/ Дулааны урсгалын єгєгдсєн хэмжээгээр;

в/ Тодорхой хугацаанд саванд байгаа бодисын хєрєлтийн /халаалтын/ єгєгд-сєн хэмжээгээр;

г/ Дамжуулах хоолойгоор тээвэрлэгдэж байгаа бодисын температурын уналтын /єсєлтийн/ єгєгдсєн хэмжээгээр;

д/ Уур дамжуулах хоолойд їїсэх конденсатын єгєгдсєн хэмжээгээр;

е/ Царцаахгїй буюу зууралдамтгай чанарыг нь ихэсгэхгїй байх їїднээс дамжуулах хоолойд байгаа шингэний хєдєлгєєн зогсох єгєгдсєн хугацаагаар;

ж/ Тусгаарлагчийн гадаргуу дээрх температурын дээд хязгаараар тусгаар- лагдаж байгаа гадаргуу нь єрєєний ажлын буюу їйлчилгээний бїсэд байрласан ба дотроо агуулсан бодис нь 100 о С-ээс их температуртай бол +45 о С, 100 о С ба тїїнээс бага температуртай бол +35 о С, бодисын уурын асах температур нь 45 о С- ээс ихгїй бол 35 о С:

Page 7: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

9

Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу нь ил агаарт ажлын буюу їйлчилгээний бїсэд байрласан ба хэрвээ гадна бїрхїїл нь тємєрлєг бол +55 о С.

Гадна бїрхїїл нь тємєрлєг бус бол +60 о С.

Ажлын ба їйлчилгээний бїсээс гадна орших дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагчийн гадаргуу дээрх температур нь єнгєлєн хучих давхарга хийх материалын хэрэглэх хїрээний температураас ихгїй, гэхдээ 75 о С-ээс их байж болохгїй.

и/ Хїрээлэн байгаа агаараасаа бага температуртай бодис агуулсан тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагчийн гадна бїрхїїл дээр орчныхоо агаараас хєлрєлт їїсгэхгїй байхын тулд.

Энэ тооцоог зєвхєн тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу нь єрєє, тасалгаанд байрлах їед л хийнэ.

Агаарын харьцангуй чийгийн тооцооны хэмжээг зургийн даалгаварт зааснаар авна. Гэхдээ 60 хувиас багаар авахгїй.

к/ Усны уурын конденсатад уусахдаа идэмхий нєлєєлєл їзїїлэх бїтээг- дэхїїн їїсгэж болох хий ба усны уур буюу усны уур агуулсан хий тєлєв байдалтай бодис тээвэрлэх бїтээцийн дотор гадаргуу дээр чийгийн конденсат їїсгэхгїйн тулд.

3.2. Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолой нь нэмэх температуртай бол 3.1.а-3.1.ж, 3.1.к-д заасан нєхцєлїїдээр, дамжуулах хоолой нь хасах температуртай бол 3.1.а-3.1.г-д заасан нєхцєлїїдээр тус тус дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг тодорхойлно.

Хавтгай гадаргуу ба 2 м, тїїнээс дээш диаметртэй цилиндр гадаргуугийн дулаан тусгаарлах давхаргын зузаан /δ k /-ыг дараах томъёогоор тодорхойлно.

λκ - Дулаан тусгаарлах давхаргын дулаан дамжуулах чанар Вт/м о С-ээр 2.7 ба 3.11-р зїйлїїдийн дагуу тодорхойлно.

Rκ -Дулаан тусгаарлах давхаргын илчийн эсэргїїцэл м 2о С/Вт

R tot -Дулаан тусгаарлах давхаргын дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл м 2о С/Вт

α e - Тусгаарлагчийн гадна гадаргуугаас дулаан єгєлтийн илтгэлцїїр Вт/ м 2о С -ээр лавлах хавсралт 9-єєс авна.

R m - Хийцийн тємєрлєг бус ханын илчийн эсэргїїцэл м 2о С/Вт 3.3-р зїйлд зааснаар тодорхойлно.

2 м-ээс бага диаметртэй цилиндр гадаргуугийн дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг дараах томъёогоор тодорхойлно.

δ κ = − d B

2 1 ( ) ( ) 2

δ λ κ = k k R ; R R R tot

e m κ α

= − − 1 ( ) 1

Page 8: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

10

Тэмдэглэгээ:

B=d I /d-Тусгаарлах давхаргын гадна диаметрийг тусгаарлагдаж байгаа биетийн гадна диаметрт харьцуулсан харьцаа

R tot - 2 м-ээс бага диаметртэй 1 м урт цилиндр биетийн дулаан тусгаарлах хийцийн дулаан дамжуулалтын эсэргїїцэл м 2о С/Вт

R m - Дамжуулах хоолойн ханын илчийн эсэргїїцэл. Томъёо /15/-аар тодорхойлно.

d - Тусгаарлагдаж байгаа биеийн гадна диаметр /м/

R tot ба r tot -ийн хэмжээг їндсэн нєхцєлїїдээс нь хамааруулан дараах томъёонуудаар тодорхойлно.

а/ Дулааны урсгалын гадаргуугийн нягтралын нормчлолоор /3.1.а /

Тэмдэглэгээ: t w - Бодисын температур о С t e - Хїрээлэх орчны температур о С q - Дулааны урсгалын гадаргуугийн нягтралын норм Вт/м 2

Заавал мєрдєх хавсралт /4-8/ -уудаас авна.

Дулааны урсгалын шугаман нягтралын нормчлолоор:

Тэмдэглэгээ: q e - 1 м урттай цилиндр хэлбэрийн дулаан тусгаарлах

хийцийн дулааны урсгалын шугаман нягтралын норм. Вт/м Заавал мєрдєх хавсралт /4-8/ -уудаас авна.

б/ Дулааны урсгалын єгєгдсєн хэмжээгээр /3.1.б/

Тэмдэглэгээ: А - Тусгаарлагдаж байгаа биеийн дулаан єгєх гадаргуу /м 2 /

К red - Тулгуураар єнгєрєх нэмэгдэл дулааны урсгалыг тооцсон итгэлцїїр. 4-р хїснэгтээс авна.

[ ( ) ] LnB r r d tot m

e

= − − +

2 1

01 πλ

α π κ .

R t tq tot

w e = −

r t t q tot

w e

e

= −

( ) R

t t AK Q tot

w e red = −

( ) 3

( ) 4

( ) 6

( ) 5

Page 9: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

11

Q- Дулаан тусгаарлах хийцээр єнгєрєх дулааны урсгал. /Bт/

Тэмдэглэгээ: l - Дулаан єгєх биеийн /дамжуулах хоолойн/ урт. /м/

в/ Саванд агуулагдаж байгаа бодисын хєрєх /халах/ єгєгдсєн тоо хэмжээгээр. /3.1.в/

Тэмдэглэгээ: 3.6- Дулаан багтаамжийн [кДж/кг. О С] гэсэн нэгжийг Вт.ц/кг о С гэсэн нэгжид шилжїїлсэн илтгэлцїїр

t wm - Бодисын дундаж температур. О С

Z- Бодисыг хадгалахаар єгєгдсєн хугацаа. Цаг

V m - Савны ханын эзлэхїїн. м 3

ρ m - Ханын материалын нягт. кг/м 3

C m - Ханын материалын хувийн дулаан багтаамж. кДж/кг. о С

V w - Саванд байгаа бодисын эзлэхїїн. м 3

ρ w - Бодисын нягт. кг/м 3

C w - Бодисын хувийн дулаан багтаамж. кДж/кг. о С

t w1 - Бодисын анхны температур о С

t w2 - Бодисын эцсийн температур о С

г/ Дамжуулах хоолойгоор тээвэрлэгдэж байгаа бодисын температурын уналтын /єсєлтийн/ єгєгдсєн хэмжээгээр. /3.1.г/

Тэмдэглэгээ: G w - Бодисын зарцуулалт. кг/цаг

( ) r

t t K Q tot

w e red = − l

( ) ( )( ) R

t t ZAK V C V C t t tot

wm e red

m m m w w w w w

= −

+ − 36

1 2

. ρ ρ

t t t t w e

w e

1

2

2 − −

> R K

G C Ln t t t t

tot red

w w w e

w e

= − −

361 1

2

.

t t t te w e

w

1

2

2 − −

< ( )

( ) R K t t

G C t t tot red wm e

w w w w

= −

3 61

1 2

.

( ) 7

( ) 8

( ) 9

( ) 10

Page 10: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

12

Хэрвээ хийн даралт t w1 /Р< 5 МПа гэсэн харьцаатай байвал томъёо /9/ /10/- ийг хуурай хий дамжуулах хоолойд хэрэглэнэ.

Хэт халсан уур дамжуулах хоолойд 10 дугаар томъёоны хуваарьт дамжуулах хоолойн эх, эцэст байгаа уурын хувийн энтальпийн зєрїї уурын зардал хоёрын їржвэрийг тавина.

д/ Ханасан уур дамжуулах хоолойд їїсэх конденсатын єгєгдсєн хэмжээгээр /3.1.д/

Тэмдэглэгээ: т- Ууранд зєвшєєрєгдєх конденсатын хэмжээг

тодорхойлсон итгэлцїїр

r p - Уур конденсат болох хувийн дулааны тоо хэмжээ. кДж/кг

е/ Царцаахгїй буюу зууралдамтгай чанарыг нь ихэсгэхгїй байхын тулд дамжуулах хоолой дахь шингэн бодисын хєдєлгєєнийг зогсоох єгєгдсєн хугацаагаар. /3.1.е/

Тэмдэглэгээ: Z- Шингэн бодисын хєдєлгєєн зогсоох єгєгдсєн хугацаа /цаг/

t wz - Бодисын царцах /хатуурах/ температур. О С

V w ;V m - Метр уртад шилжїїлсэн бодисын ба дамжуулах хоолойн материалын эзлэхїїн . м 3 /м

r w - Шингэн бодисын царцахын /хатуурахын/ хувийн дулааны тоо хэмжээ. кДж/кг

ж/ Усны уур агуулсан хийн тєлєвтэй бодис тээвэрлэж байгаа биетийн дотор гадаргуу дээр чийгийн конденсат їїсгэхгїй байхын тулд /3.1.к/

Тэгш єнцєгт огтлолтой биетэд /хий дамжуулагч/

Тэмдэглэгээ:

t int - Тусгаарлагдаж байгаа биетийн /хий дамжуулагчийн/

( )( ) r ZK

t t V C V C t t t

V r t t

tot red

w wz w i

w w m i

m m

w wz e

w i

w w

wz e

= − +

+ − +

36

2 2

0 25

.

. ρ ρ ρ

( ) R t t t t tot

e

w

= −

− int

int int α

( ) r

t t K G mr tot w e red

w p

= − 3 6 . l ( ) 11

( ) 12

( ) 13

Page 11: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

13

дотор гадаргуу дээрх температур. О С

α int - Тээвэрлэгдэж байгаа бодисоос тусгаарлагдаж байгаа биетийн дотор гадаргууд дулаан єгєх итгэлцїїр. Вт/м 2о С

2 м-ээс бага диаметртэй биетэд /хий дамжуулагчид/

Тэмдэглэгээ: d int - Тусгаарлагдаж байгаа биеийн дотор диаметр. /м/

Тайлбар: Їл нэвтрэх сувагт ба суваггїй тавигдаж байгаа дамжуулах хоолойн тусгаарлагчийн зузааныг тооцохдоо суваг доторхи агаар ба газрын хєрсний илчийн эсэргїїцэл болон дамжуулах хоолойнуудын харилцан нєлєєллийг нэмж тооцно.

3.3. Тємєрлєг бус хоолой хэрэглэвэл дамжуулах хоолойн илчийн эсэргїїцлийг тооцох ба дараах томъёогоор тодорхойлно.

Тэмдэглэгээ λ m - Ханын материалын дулаан дамжуулалт. Вт/м о С

Тоног тєхєєрємжийн хавтгай ба муруй гадаргуугийн илчийн эсэргїїцлийг дараах томъёогоор тодорхойлно.

Тэмдэглэгээ: δ m - Tоног тєхєєрємжийн ханын зузаан

3.4. Тусгаарлагчийн гадаргуу дээр єгєгдсєн температурыг барьж байхын тулд дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг дор зааснаар тодорхойлно. /3.1.ж/

-Хавтгай ба 2 м тїїнээс их диаметртэй цилиндр гадаргуу

Тэмдэглэгээ:

t i - Тусгаарлагчийн гадаргуу дээрх температур. О С

2 м-ээс бага диаметртэй цилиндр гадаргууд томъёо /2/-оор тодорхойлно. Гэхдээ В нь дараах томъёогоор тодорхойлогдоно.

( ) r t t d t t tot

e

w

= −

− int

int int int α π

r n d d

m m

= l

int

2πλ

R m m

m

= δ λ

( ) ( ) δ

λ

α k k w i

e i e

t t t t

= −

( ) ( ) B nB t t

d t t k w i

e i e

l = −

α

( ) 14

( ) 15

( ) 16

( ) 17

( ) 18

Page 12: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

14

3.5. Тусгаарлагдсан биеийн гадаргуу дээр агаарын чийгийн конденсат їїсгэхгїй байж чадах дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг /3.1.и/ дараах томъёогоор тодорхойлно.

-Хавтгай ба 2 м тїїнээс их диаметртэй цилиндр гадаргууд

2 м-ээс бага диаметртэй цилиндр гадаргууд томъёо /2-оор/ тодорхойлно. Гэхдээ В-г дараах томъёогоор тодорхойлно.

(t e -t i ) o C - гэсэн температурын уналтын тооцооны утгыг хїснэгт 2-оос авна.

Хїснэгт 2

Орчны агаарын температур

Орчны агаарын харьцангуй чийгшил /%/-д /t e -t i / температурын тооцооны уналт

50 60 70 80 90

10 15 20 25 30

10 10.3 10.7 11.1 11.6

7.4 7.7 8.0 8.4 8.6

5.2 5.4 5.6 5.9 5.9

3.3 3.4 3.6 3.7 3.7

1.6 1.6 1.7 1.8 1.8

3.6. Хїрээлэх орчны тооцооны температурыг дараах заалтуудын дагуу авна.

а/ Тусгаарлагдах гадаргуу нь ил агаарт тавигдсан бол: -Тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойд дулааны урсгалын нягтын

нормчлолын тооцоо хийж байгаа бол жилийн дундаж температураар;

-Зєвхєн халаалтын улиралд ажилладаг дулааны шугамын дамжуулах хоолойд бол гадна агаарын хоногийн дундач температур нь +8 о С буюу тїїнээс бага байх їеийн дундач температураар;

-Тусгаарлагчийн гадаргуу дээр байх температурын нормчлолоор хийгдэх тооцоонд бол хамгийн халуун сарын хамгийн их температурын дундачаар.

3.1.в-3.1.е ба 3.1.к-д заасан нєхцєлїїдээр хийгдэх тооцоонд:

-Эерэг температуртай гадаргууд бол хамгийн хїйтэн 5 хоногийн дундачаар;

δ λ α k k

e

e w

e i

t t t t

= − −

1

B nB d

t t t t

k

e

e w

e i l =

− −

2 1

λ α

( ) 19

( ) 20

Page 13: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

15

-Сєрєг температуртай бодис агуулсан гадаргууд бол хамгийн халуун сарын хамгийн их температурын дундачаар.

б/ Єрєє тасалгаанд тавигдан тусгаарлагдах гадаргууд бол зураг тєсєл боловсруулах техникийн даалгаврын дагуу, хэрвээ даалгаварт єгєгдєєгїй бол 20 о С-ээр авна.

в/ Хонгилд тавигдах дамжуулах хоолойд бол 40 о С-ээр.

г/ Газар дор сувагт ба суваггїй тавигдах дамжуулах хоолойд:

- дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг дулааны урсгалын нягтын нормчлолоор тодорхойлох бол дамжуулах хоолойн тэнхлэгийг байршуулах гїн дэх газрын хєрсний жилийн дундач температураар авна.

- Бодисын эцсийн температурын єгєгдлєєр дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг тодорхойлох бол дамжуулах хоолойн тэнхлэгийг байршуулах гїн дэх газрын хєрсний сарын дундач температурын хамгийн багаар нь авна.

Тайлбар: Сувгийн тагнаас ба дулаан тусгаарлах хийцээс /суваггїй тавилт/ дээш газрын хєрс хїртэл 0.7 м буюу тїїнээс бага байвал хїрээлэх орчны температурыг газар дээр тавигдсаны нэгэн адил тооцож авна.

3.7. Дулааны урсгалын нягтын нормчлолоор дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг тодорхойлохдоо дулаан зєєгчийн тооцооны температур болгож жилийн дундаж температурыг нь авах ба бусад тохиолдолд техникийн даалгаварт зааснаар авна.

Дулааны шугамын дамжуулах хоолойд дулаан зєєгчийн тооцооны температурыг дараах заалтын дагуу авна.

- Дулааны усан шугаманд усны жилийн дундач температураар, хэрвээ зєвхєн халаалтын улиралд ажилладаг бол халаалтын їеийн дундач температураар.

- Уурын шугаманд уур дамжуулах хоолойн уртын дагуух дундаж температурын хамгийн их температураар.

- Конденсат ба хэрэгцээний халуун усны шугаманд - конденсат ба халуун усны хамгийн их температураар.

Уурын эцсийн температурын єгєгдлєєр тооцож байгаа нєхцєлд уурын сїлжээний ажиллах янз бїрийн горимд хийсэн тооцоонуудаар гарсан дулаан тусгаарлах давхаргын зузаануудаас хамгийн их утгыг нь авна.

3.8. Газар доорхи дулааны шугамын температурын орчинд байгаа хєрсний температурыг тодорхойлох тооцоонд дулаан зєєгчийн температурыг дараах заалтын дагуу ав.

-дулааны усан шугаманд дулаан зєєгчийн температурын графикаас тооцоо хийж сарын гадна агаарын дундач температурт харгалзах утгаар.

Page 14: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

16

-Уурын шугаманд тооцоо хийгдэж буй хэсгийн уур дамжуулах хоолойн уурын хамгийн их температураар дамжуулах хоолойн уртын дагуу уурын температурын уналтыг тооцсоноор.

-Конденсатын ба хэрэгцээний халуун усны шугаманд конденсат ба халуун усны хамгийн их температураар.

Тайлбар: Тооцоонд хєрсний температурыг халаалтын улиралд бол сарын дундач хамгийн бага температураар, халаалтын бус улиралд бол сарын дундач хамгийн их температураар авна.

3.9. Дулаан тусгаарлах хийцийн гадаргуугаас жилд алдах дулааны хэмжээг тодорхойлох тооцоонд хїрээлэх орчны температурыг дараах заалтаар авна.

-Тусгаарлагдах гадаргуу нь ил агаарт байрласан бол - 3.6.а -д заасны дагуу.

- Тусгаарлагдах гадаргуу нь єрєє тасалгаа ба хонгилд байрласан бол - 3.6.б.в-д заасны дагуу.

- Сувагт ба суваггїй тавигдсан дамжуулах хоолойд бол 3.6..г-д заасны дагуу тус тус авна.

3.10. Тусгаарлагдаж байгаа эерэг температуртай гадаргуугийн 3.1-р нєхцє- лєєр тодорхойлсон дулаан тусгаарлах давхаргын зузааныг 3.1.а ба 3.1.ж-д заасан нєхцєлєєр шалгах ёстой ба сєрєг температуртай гадаргууд бол 3.1.а ба 3.1.и-д заасан нєхцєлд шалгах ёстой. Тооцооны їр дїнгээс хамгийн их зузааныг нь сонгож авна.

3.11. Суваггїй тавилтын їед дулаан тусгаарлах хийцийн їндсэн давхаргын дулаан дамжилтыг дараах томъёогоор тодорхойлно.

Тэмдэглэгээ: λ- Їндсэн давхаргын хуурай материалын дулаан дамжилт.

Вт/м. o C лавлах хавсралт 2-оос авна.

K- Чийгшлээс хамааран дулаан дамжилт нь ихсэхийг тооцсон чийгшлийн итгэлцїїр

Дулаан тусгаарлагч материал ба хєрсний байдлаас нь хамааруулан хїснэгт 3-аас авна.

λ λ k K = ( ) 21

Page 15: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

17

Хїснэгт 3

Дулаан тусгаарлах давхаргын материал

Чийгшлийн итгэлцїїр. k Хєрсний тєрєл

бага чийгтэй чийгтэй усаар ханасан

Армопенобетон Битумоперлит Битумовермикулит Битумокерамзит Хєєсєн полиурстан Полимер бетон Фенолийн поропласт ФЛ

1.15 1.1 1.1 1.1 1.0 1.05

1.05

1.25 1.15 1.15 1.15 1.05 1.1

1.1

1.4 1.3 1.3 1.25 1.1 1.15

1.15

3.12.Хоолойн дулаалагдсан тулгуурууд фланцен холбоосууд ба арматуруудаар алдах дулааны урсгалын алдагдлыг тооцохдоо дамжуулах хоолойн уртад нь итгэлцїїр /К red /-ийг хэрэглэнэ.

К red -ийг хїснэгт 4-єєс авна. Хїснэгт 4

Дамжуулах хоолойн тавилт Итгэлцїїр К red

1.Ил агаарт, їл нэвтрэх сувагт, хонгилд ба єрєє тасалгаанд: -Хєдєлгєєнт тулгуур дээрх дамжуулах ган хоолойн томъёолсон диаметр нь 150 мм хїртэл бол

150 мм ба тїїнээс их бол -Дїїжин тулгууртай дамжуулах ган хоолойд бол

-Хєдєлгєєнт ба дїїжин тулгууртай тємєрлєг бус дамжуулах хоолойд

-Суурьтай нь хамт дулаалсан тємєрлєг бус дамжуулах хоолойд

-Нэг їргэлж дэлгэц дээр тавигдсан бїлэг, тємєрлєг бус дамжуулах хоолойд

2. Суваггїй тавилтад

1.2 1.15 1.05

1.7

1.2

2.0

1.15

Тоног тєхєєрємжийн сууриар алдах дулааны урсгалыг 1.1 гэсэн итгэлцїїрээр тооцно.

3.13. Гадна бїрхїїлийн гадна гадаргуугаас орчиндоо дулаан єгєх итгэлцїїр ба суваг доторхи агаараас сувгийн хананд дулаан єгєх итгэлцїїрийг тооцоогоор тодорхойлно. Эдгээр итгэлцїїрїїдийг лавлах хавсралт 9-єєс авахыг зєвшєєрнє.

Page 16: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

18

4.Дулаан тусгаарлах хийц

4.1. Ширхэгтэй материал ба эдлэхїїнээр їйлдвэрийн аргаар хийгдэх дулаан тусгаарлах хийцийн тооцоот зузааныг 20 хїртэлх хэмжээнд мухарлан зєвлємж хавсралт 11-ийн дагуу сонгоно. Хатуу болон сївэрхэг материалууд ба сївэрхэг хуванцар бол улсын стандарт техникийн нєхцєлд заасан зузаануудаас тооцооны утгатай аль ойролцоо хэмжээг нь сонгоно.

4.2. Нягтардаггїй материалаар хийгдэх дулаан тусгаарлах давхаргын хамгийн бага зузааныг дараах нєхцєлєєр сонгоно.

- Даавуу ширмэл зотон эд ба шижимїїдээр бол - 30 мм - Хатуу тохируулсан хэвлэмэл эдлэхїїнээр бол - улсын стандарт,

техникийн нєхцєлд заасан хамгийн бага хэмжээгээр авна. Нягтардаг ширхэглэг материалан эдлэхїїнээр тусгаарлавал - 40 мм.

4.3. Газар дор сувагт ба хонгил дахь тавилтад дулаан тусгаарлах хийцийн зузааны дээд хэмжээг зєвлємж хавсралт 12-т єгєв.

4.4. Нягтардаг материалаар хийгдэх дулаан тусгаарлах эдлэхїїний тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу дээр суурьшуулахаас ємнєх зузаан ба эзлэхїїнийг зєвлємж хавсралт 13-ын дагуу тодорхойлно.

4.5. 250 о С-ээс их ба хасах 60 о С-ээс бага температуртай гадаргууд нэг їе хийц хэрэглэхийг зєвшєєрєхгїй олон їе хийцийг хийхдээ дараагийн їе нь урд їеийнхээ уулзвар заагуудыг бїрэн дарж байх ёстой.

Хатуу тохируулсан хэвлэмэл эдлэхїїнээр тусгаарлаж байгаа бол температурын зааг хийгдэх газруудад ширхэглэг материалаар оруулга хийхээр тусгаж єгнє.

4.6. Гадна бїрхїїл болгож хэрэглэх тємєрлєг хуудас ба туузны зузааныг дулаан тусгаарлах хийцийн диаметр ба дїрс байдлаас нь хамааруулан хїснэгт 5-аас авна.

Page 17: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

19

Хїснэгт 5

Материал

Тусгаарлагдах хийцийн диаметрт /мм-ээр/ хуудасны зузаан мм-ээр

350 ба тїїнээс бага

350-аас 600 хїртэл

600-аас 1600 мм хїртэл

1600-гаас их ба хавтгай гадаргуу

Нимгэн ган хуудас Хєнгєн цагаан ба хєнгєн цагаан хайлшин хуудас Хєнгєн цагаан ба хєнгєн цагаан хайлшин тууз

0.35-0.5

0.3

0.25-0.3

0.5-0.8

0.5-0.8

0.3-0.8

0.8

0.8

0.8

1.0

1.0

1.0

Тайлбар:

1.0.25-0.3 мм-ийн зузаантай хєнгєн цагаан ба хєнгєн цагаан хайлшин хуудас ба туузыг атираат байдлаар хэрэглэхийг зєвлємж болгоно.

2.Сул идэмхий ба идэмхий бус орчин бїхий єрєє тасалгаанд байрласан хавтгай ба 1600 мм-ээс дээш диаметрийн тусгаарлагчтай гадаргууд 0.8 мм-ийн зузаантай тємєрлєг хуудас ба тууз хэрэглэхийг зєвшєєрнє. Харин 600-гаас их 1600 мм хїртэл диаметрийн тусгаарлагчтай дамжуулах хоолойд – 0.5 мм зузаантайг зєвшєєрнє.

4.7. Гадна бїрхїїлийг зэврэлтээс хамгаалахын тулд дараах арга хэмжээг авч тусгана.

Дээврийн гєлмєн тємєр бол-будаг

Будагдаагїй ган тор ба каркастай дулаан тусгаарлах давхарга дээгїїр хєнгєн цагаан ба хєнгєн цагаан хайлшин хуудас ба тууз хэрэглэвэл бїрхїїлийн доогуур хуйлмал материалаар жийргэвч хийж єгнє.

4.8. Ашиглалтын їед дулаан тусгаарлах давхарга нь хэв гажилтад орохгїй, гулсаж бєєгнєрєхгїй байхаар бодож дулаан тусгаарлах хийцийг тєлєвлєнє.

Дамжуулах хоолой ба тоног тєхєєрємжийн босоо байрлалтай хэсэгт єндрийн 3-4 м тутамд тулгуур хийцийг тєлєвлєж єгнє.

4.9. Дулаалагдах гадаргуу дээр бэхэлгээний эд ангиудыг зохих стандарт, техникийн нєхцєлийн дагуу байрлуулна.

4.10. Сєрєг температуртай гадаргуу дээр байрлах бэхэлгээний эд ангиуд нь зэврэлтээс хамгаалах бїрээстэй байх эсвэл зэврэлтэд тэсвэртэй материалаар хийнэ.

Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуутай шууд нийлж харьцах бэхэлгээний эд ангиудыг дараах байдлаар хийнэ.

­ Хасах 40 о С-ээс нэмэх 400 о С хїртэл температуртай гадаргууд нїїрс-тєрєгчлєг гангаар хийнэ. /углеродистой стали/

Page 18: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

20

­ Нэмэх 400 о С-ээс их эсвэл хасах 40 о С-ээс бага температуртай гадаргууд бол гадаргуу нь ямар материалаар хийгдсэн байна. Яг тэр материалаар нь хийнэ.

Хасах 40 о С-ээс бага гадна агаарын тооцооны температуртай бїс нутагт гадаа ил агаарт тавигдах дамжуулах хоолой ба тоног тєхєєрємжийн їндсэн ба гадна бїрхїїлийн давхаргуудын бэхэлгээний эд ангиудыг чанаржуулсан гангаар, эсвэл хєнгєн цагаанаар хийнэ.

4.11. Хэвтээ байдалд тавигдах дамжуулах хоолойн гадна бїрхїїлийн температурын заагийг компенсатор, тулгуур ба эргэлт дээр гаргаж єгєх ба босоо байрлалд байх дамжуулах хоолойд бол тулгуурын хийцтэй хэсэгт гаргаж єгнє.

4.12. Хасах 40 о С ба тїїнээс бага гадна агаарын тооцооны температуртай бїс нутагт гадаа ил агаарт байрших тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах хийцийн гадна бїрхїїлийн материалыг сонгохдоо уг материалыг хэрэглэх температурын хїрээг улсын стандарт, техникийн нєхцєлд яаж заасныг харгалзан тооцно.

4.13. Хасах температуртай бодис агуулсан тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлах хийцийн гадна бїрхїїлийг ихэвчлэн даруулгаар бэхлэнэ.

Тусгаарлах хийцийн диаметр нь 800 мм-ээс их байвал гадна бїрхїїлийг шургаар бэхлэхийг зєвшєєрнє.

Page 19: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

21

Хавсралт 1 ДУЛААН ТУСГААРЛАХ МАТЕРИАЛУУД БА ЭДЛЭХЇЇНЇЇДИЙН

ТООЦООНЫ, ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТУУД

Материал ба эдлэхїїн УСТ, ГОСТ ба ТН ГОСТ

Хийцэд байх дундач

нягт кг/м 3

Хийц дэх дулаан тусгаарлах материа- лын дулаан дамжуулалт

Хэрэглэх температур ( о С)

Шаталтын бїлэг Гадаргуугийн температур о С

20 ба тїїнээс дээш 19 ба тїїнээс доош 0 1 2 3 4 5

Пенопласт ФРП-1 ба резины хєєс ГОСТ 22546-77-гоос бїтсэн эдлэхїїн бїлэг 75

65-85 0.041+0.00023tm 0.051-0.045 Хасах 180-аас 130 хїртэл Муу шатдаг

бїлэг 100 86-100 0.043+0.00019tm 0.057-0.051 Хасах 180-аас 150 хїртэл

Перлит цементэн эдлэхїїн ГОСТ 18109-80 Марк 250 250 0.07+0.00019tm - 20-оос 600 хїртэл Шатдаггїй

Марк 350 300 0.076+0.00019tm - Шохой цахиурлаг хєрсєн дулаан тусгаарлах эдлэхїїн ГОСТ 24748- 81 Марк 200

200 0.069+0.00015tm - 20-оос 600 хїртэл Шатдаггїй

Марк 225 225 0.078+0.00015tm - Їйлдвэрийн дулаан тусгаар- лалтад зориулсан атираатуулсан бїтэцтэй эрдэс хєвєн эдлэхїїн ТУ 36.16.22-8-86 Марк 75 Марк 100

Тусгаарлагдаж байгаа гадар-

гуугийн диамет- рээс хамааран 66-88 хїртэл 84-130 хїртэл

0.041+0.00034tm 0.042+0.0003tm 0.054-0.05

Галт уулын чулуулаг дулаан тусгаарлах эдлэхїїн. ГОСТ 10179- 74. Марк 300

300 0.074+0.00015tm - 20-оос 600 хїртэл Шатдаггїй

Марк 350 350 0.079+0.00015 tm Марк 400 400 0.084+0.00015 tm

Дуу шингээдэг хїрмэн чулуу зулхай марк БЗМ ТУ УССР 1977-87 80 хїртэл 0.04+.0003 tm -

Шилэн даавуун бїрээстэй бол хасах 180-аас 450 хїртэл цахиурлаг хєрсєн

даавуун бїрээстэй бол хасах 180-аас 700

хїртэл

Шатдаггїй

Page 20: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

22

0 1 2 3 4 5 Ширмэл эрдэс хєвєн зулхай ГОСТ 21880-86. Марк 100 102-122 0.045-0.00021 tm .059-0.054

Шилэн ширхэгт зотон, тор, даавуун дээрх

зулхай бол хасах 180- аас 450 тємєрлєг тор

дээрх

Шатдаггїй

Марк 125 133-162 0.049+0.000 tm бол – хасах 180-аас 700 хїртэл

Нийтлэг холбогчтой шилэн штапель ширхэгт зулхай ГОСТ 10499-78 Марк МС-35

40-56 0.04+0.0003 tm 0.048 Хасах 60-аас 180 хїртэл

Шатдаггїй

Марк МС-50 58-80 0.042+0.00028 tm 0.047 Холбогчгїй хэт нарийн шилэн ширхэгт зулхай ба хєвєн ТУ 21 РСФСР 224-87

60-80 0.033+0.00014 tm 0.044-0.037 Хасах 180-аас 400 хїртэл Шатдаггїй

Нийлэг холбогчтой, дулаан тусгаарлалтын эрдэс хєвєн хавтан ГОСТ 9573-82 Марк 50 55-75 0.04+0.00029 tm 0.054-0.05

Хасах 60-аас 400 хїртэл

Марк 75 75-115 0.043+0.00022 tm 0.054-0.05 Шатдаггїй Марк 125 Марк 175

90-150 150-210

0.044+0.00021tm 0.052+0.0002tm

0.057-0.051 0.06-0.054

Хасах 180-аас 400 хїртэл

Шилэн штапель ширхэгт техникийн хагас хатуу хавтан ГОСТ 10499-78 Марк ППТ-50 Марк ППТ-75

42-58 59-86

0.042+0.00035tm 0.044+0.00023tm 0.053

Хасах 60-аас 180 хїртэл

Муу шатдаг

Битум холбогчтой, дулаан тусгаарлалтын, эрдэс хєвєн хавтан ГОСТ 10140-80 Марк 75 Марк 100 Марк 150 Марк 200

75-115 90-120 121-180 151-200

0.054-0.057 0.054-0.057 0.058-0.062 0.061-0.066

Хасах 100-аас 60 хїртэл

75 марк нь шатддаггїй. Бусад

нь шатдаг

Резоль ба фенолформальдегид давирхай дээр їндэслэсэн пенопластаар хийсэн дулаан тусгаарлалтын хавтан ГОСТ 20916-87 Марк 50 Марк 80 Марк 90

50 ихгїй 70-80

80-100

0.040+0.00022tm 0.042+0.00023tm 0.043+00019tm

0.049-0.042 0.051-0.045 0.057-0.051

Хасах 180-аас 130 хїртэл Муу шатдаг

Page 21: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

23

0 1 2 3 4 5 Шилэн ширхэглэг, ширмэл зотон даавуу ТУ6-48-0209777-1-88 Марк ХПС-т-5

ХПС-Т-2.5 180-320 130-230

0.047+0.00023tm 0.053-0.047 Хасах 200-гаас 550 хїртэл Шатдаггїй

Хєєсєн перлитэн жижиг ширхэгт элс ГОСТ 10832-83 Марк 75 Марк 100 Марк 150

110 150 225

0.052+0.00012tm 0.055+0.00012tm 0.058+0.00012tm

0.05-0.042 0.054-0.047

Хасах 200-гаас 875 хїртэл Шатдаггїй

Нийлэг холбогчтой эрдэс хєвєн цилиндр ба хагас цилиндр ГОСТ 23208-83 Марк 100 Марк 150 Марк 200

75-125 126-175 176-225

0.049+0.00021tm 0.051+0.0002tm

0.053+0.00019tm

0.047-0.053 0.054-0.059 0.062-0.057

Хасах 180-аас 400 хїртэл Шатдаггїй

Хєєсєн полистрол хавтан ГОСТ 15588-86 Марк Марк 25 Марк 30.40

2025

30, 40

- 0.048-0.04 0.044-0.035 0.042-0.032

Хасах 180-аас 70 хїртэл Шатдаг

Пенолпластан хавтан ТУ6-05-1178- 87Марк ПС-4-40 Марк ПС-4-60 Марк ПС-4-65

40 - 0.041-0.032 0.048-0.039 0.048-0.039

Хасах 180-аас 60 хїртэл Шатдаг

Пенопластан хавтан ПХВ ТУ6-05- 1179-83 Марк ПВХ-1-85 Марк ПВХ-1-115 Марк ПВХ-2-150

85 115 150

0.04-0.03 0.043-0.032 0.047-0.036

Хасах 180—аас 60 хїртэл

Шатдаг

Пенопластан хавтан марк ПВ-1 ТУ6-05-1158-87 65. 95 - 0.043-0.032

Хасах 180—аас 60 хїртэл Шатдаг

Поливинилхлоридын уян пенопласт ПВХ-Э ТУ6-0.5-1269-75 150 0.05-0.04

Хасах 180-аас 60 хїртэл Шатдаг

Дулааныг мэдрэмтгий хатуу пеноп- пласт ФК-20 ба ФФ ТУ6-05-1308-76 Марк ФК-20 ФФ

170, 200 170, 200

0.055-0.052 0.055-0.052

0-оос 120 хїртэл Хасах 60-аас 150

хїртэл

Шатдаг Муу шатдаг

Page 22: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

24

0 1 2 3 4 5 Хєєсєн полиуретан ППУ-331/3 /Цутгасан/

40-60 60-80

- -

0.036-0.031 0.037-0.032

Хасах 180-аас 120 хїртэл Шатдаг

Полиуретаны уян пенопласт ППУ- ЭТ ТУ 6-05-1734-75 40-50 - 0.043-0.038

Хасах 60-аас 100 хїртэл Шатдаг

Дулаан тусгаарлалтын, зїї нэвтрэх шилэн нэхмэл ТУ 65-11-570-83 Марк ИПС-Т-1000 140 0.04+0.00023tm 0.053-0.047

Хасах 200-аас 550 хїртэл

Шатдаггїй

Иж бїрэн шилэн утсан ровинг /Мушгиа/. ГОСТ 17139-79 200-250 0.065-0.062

Хасах 180-аас 450 хїртэл Шатдаггїй

Шєрмєсєн чулуун шижим ГОСТ 1779-83 Марк ШАП Марк ШАОК

100-160 750-600

0.093+0.0002 0.13+0.00026

- - 20-оос 220 хїртэл

200-аас 400 хїртэл Муу шатдаг Шатдаггїй

Эрдэс хєвєн дулаан тусгаар- Лалтын шижим ТУ 36-1695-79 Марк 200 Марк 250

200 250

0.056+0.00019tm 0.058+0.00019tm

0.069-0.068

Торлог хоолойн материалаас хамааран хасах 180- аас 600 хїртэл

Тємєрлєг ба шилэн утсан хоолойд бол шатдаггїй. Бусад нь муу шатдаг.

Уулын чулуулгаас гаргасан хэт нарийн, бичил талстлаг штапель ширхэгт зотон РСТ УССР 1970-86 Марк БСТВ-ст 80 хїртэл 0.041+0.00029tm

0.04 Хасах 259-єєс 600 хїртэл

Шатдаггїй

Поливинилхлоридийн уян пенопласт 150 0.05-0.04 -180-с +60 хїртэл Шатдаг

Тайлбар:

t m - дулаан тусгаарлах давхаргын дундач температур о С-ээр

Гадаа агаарт зуны улиралд, єрєє тасалгаанд, сувагт, хонгилд техникийн давхарт, адар, барилгын зоорьт

Гадаа агаарт євлийн улиралд, t w нь бодисын температур t m =t w / 2

t t

m w =

+ 40 2

Page 23: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

25

Хийцэнд байгаа дулаан тусгаарлах материалын дулаан дамжуулалтын 19 о С ба тїїнээс бага температуртай гадаргууд харгалзаж байгаа утгуудын их нь хасах 60-аас 20 о С-ийн температуртай бодист, бага нь хасах 140 о С ба тїїнээс бага температуртайд тус тус хамаарагдана. Эдгээр температуруудын дунд орших утгуудад интерполяцийн аргаар авна.

Гадаргууг хатуу хавтангаар тусгаарлаж байгаа бол тооцооны дулаан дамжуулалтыг нь 10 хувиар єсгєнє.

Зохих шаардлагуудыг хангасан бусад материалууд хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

Page 24: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

26

Хавсралт 2 Лавлах

СУВАГГЇЙ ТАВИГДАХ ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙН ТУСГААРЛАГЧ БОЛГОЖ ХЭРЭГЛЭХ МАТЕРИАЛУУДЫН

ТООЦООНЫ ТЕХНИКИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТУУД

Материал

Дамжуулах хоо- Лойн томъёолсон

гарц /мм/

Дундач нягт-p кг/м 3

Хуурай мате- риалын дулаан

дамжуулалт +20 о С-д Вт/м о С

Бодисын хамгийн их температур

о С

0 1 2 3 4 Армопенобетон 150-800 350-450 0.105-0.13 150 Битумоперлит 50-400 450-550 0.11-0.13 130* Битумокерамзит 500 хїртэл 600 0.13 130* Битумовермикулат 500 хїртэл 600 0.13 130* Хєєсєн полимер бетон

100-400 400 0.07 150

Хєєсєн полиуретан 100-400 60-80 0.05 120 Фенолийн цутгамал сївэрхэг хавтан давхарга ФЛ

1000 100 0.05 150

* Дулаан тїгээлт нь чанарын тохируулгатай бол 150 о с хїртэл температурт хэрэглэж болно.

Зєвлємж

ДУЛААН ТУСГААРЛАЛТЫН ГАДНА БЇРХЇЇЛД ЗОРИУЛАГДСАН МАТЕРИАЛ

Материал ГОСТ ба ТН, УСТ Хэрэглэх зузаан

мм Шаталтын

бїлэг

0 1 2 1.Тємєрлєг

Хєнгєн цагааны хайлшин ба хєнгєн цагаан хуудас /ГОСТ 21631-76/ Маркууд: АДО, АД1, АМц, АМг2, В.95

0.3 0.5-1 Шатдаггїй

Хєнгєн цагааны хайлшин ба хєнгєн цагаан тууз /ГОСТ 13726-78/ маркууд АДО, АД1, АМц, АМг2, В.95

0.25-1 Шатдаггїй

Тасралтгїй шугамын, цайрдсан нимгэн ган хуудас /ГОСТ 14918-80/ 0.35-1 Шатдаггїй Дээврийн нимгэн ган хуудас ГОСТ 14- 11-196-86 0.35-1 Шатдаггїй Нїїрстєрєгчлєг ердийн ба чанарлаг гангаар хийсэн цувимал нимгэн ган хуудас /ГОСТ 13523-70/

0.35-1 Шатдаггїй

Page 25: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

27

Дамжуулах хоолойн нугаралтын /отвод/ дулаан тусгаарлах хийцэд зориулсан хуниастай бїрхэвч ОСТ 36-67-82

0.2 2.5

Шатдаггїй Шатдаг

Полимер єнгєлгєєтэй хїйтнээр цувисан хуйлмал ган ТУ 14-1-1114-74 0.8-1.3 Муу шатдаг 2.Нийтлэг полимерїїд дээр їндэслэсэн Хийцийн шиллэг сїлжмэл 2КАСТ-В /ГОСТ 10292-74Е/ 0.5-1.2 Шатдаг Дамжуулах хоолойн дулаан тусгаарлагчийн хучилтыг хамгаалах зориулалт бїхий арматурчилсан хуванцар материалууд ТУ 36-2168-85 Марк АПМ-1

2.2 Шатдаг

0 1 2 АПМ-2 2.1 Муу шатдаг АПМ-К 2.1 Шатдаг Хуйлмал шилэн хуванцар 2 РСТ ТУ6- 11-145-80 Марк РСТ-А, РСТ-Б, РСТ-Х 0.25-0.5 Муу шатдаг Шилэн хуванцар марк ФСП /хучилтын, фенолын шилэн хуванцар ТУ 6-11-150- 76

0.3-0.6 Шатдаг

Каландралсан винипластын хальс КПО /ГОСТ 16398-81/ 1.3 Шатдаг Поливинилхлоридын хоёрдогч тїїхий эдийн хальс ТУ 63-032.3-88 1.3 Шатдаг Хучилтын, шилэн сїлжмэллэг хуудас ТУ 36-1-1583-88 Марк СТПЛ-СБ СТПЛ-ТБ СТПЛ-ВП

0.3 0.5 0.8

Муу шатдаг

3.Байгалийн полимерїїд дээр їндэслэсэн Рубероид /ГОСТ 10923-82 Марк РКК 420/ 2-3 Шатдаг Шилэн рубероид ГОСТ 15879-70 2.5 Шатдаг Ус тусгаарлалтын ба дээврийн цаваг цаас /ГОСТ 10999-76/ Марк ТКК-350, ТКК-400 1.0-1.5 Шатдаг Дээврийн пергамин /ГОСТ 2697-83/ 1.0-1.5 Шатдаг Шилэн даавуун єнгєлгєєтэй рубероид ТУ 21 ЗССР 48-83

- Шатдаг

Изол /ГОСТ 10296-79/ Шатдаг 4.Эрдэс Дулаан тусгаарлах хийцэд зориулсан сїлжмэллэг шилэн цемент ТУ 36-940-85 1.5-2 Шатдаггїй 0 1 2 Асбестоцементийн хавтгай хуудас ГОСТ 18124-75 6-10 Шатдаггїй Асбестоцементийн ижилтгэн тєрєл- жїїлсэн зїсэлт бїхий долгионт хуудас 5-8 Шатдаггїй

Page 26: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

28

ГОСТ 16233-77 Асбестоцементийн шавардлага 10-20 Шатдаггїй 5.Тугалган цаастай хавсарсан Дулаан тусгаарлах хийцэд зориулсан хєнгєн цагаан цаасны хавсармал ТУ 36-1177-77 0.5-1.5

Картон ба цаас- тай хавсарсан нь шатдаг. Бусад нь муу шатдаг.

Дамжуулах хоолойн дулаалгыг хамгаалахад зориулсан фольгорубероид ТУ 213ССР69-83 1.7-2 Шатдаг Фольгоизол ГОСТ 20429-84 2-2.5 Шатдаг

Тайлбар: Гадна бїрхїїлийг тємєрлєг хуудсаар хийхдээ їйлдвэрлэлийн орчин ба хїрээлэн байгаа орчны шинж тєлєв болон идэмхий байдлыг сайтар харгалзан їз.

Page 27: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

29

Хавсралт 4 Заавал мєрдєх

НЭМЭХ ТЕМПЕРАТУРТАЙ ТОНОГ ТЄХЄЄРЄМЖ БА ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙН ТУСГААРЛАГДСАН ГАДАРГУУГААР

АЛДАГДАХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН Н ОРМ Хїснэгт 1

ЖИЛДЭЭ 5000 ЦАГААС ДЭЭШ ХУГАЦААГААР АЖИЛЛАДАГ ИЛ АГААРТ ТАВИГДСАН ГАДАРГУУГИЙН ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН

НЯГТЫН НОРМ.

Дамжуулах Дулаан зєєгчийн дундаж температур о С хоолойн 20 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600 томъёолсон диаметр мм

Дулааны урсгалын шугаман нягтын норм Вт/м

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 15 4 10 20 30 42 35 68 83 99 115 133 152 172 20 5 11 22 3 47 60 75 91 108 127 147 167 188 25 6 13 25 37 52 66 82 99 117 137 158 180 203 40 7 15 29 44 59 77 95 115 136 158 182 206 232 50 7 17 31 47 64 82 102 123 145 168 193 219 246 65 9 19 36 54 72 93 114 137 162 187 214 243 272 80 10 21 39 58 77 99 122 147 172 200 228 258 279 100 11 24 43 64 85 109 134 160 187 216 247 278 311 125 12 27 49 70 93 122 149 178 208 240 273 308 344 150 14 30 54 77 102 134 164 194 226 260 296 333 372 200 18 37 65 93 122 159 194 228 266 305 345 387 431 250 21 43 75 106 138 179 215 254 294 337 381 426 474 300 25 49 84 118 155 198 239 280 324 370 418 467 518 350 28 55 93 131 170 218 261 306 353 403 454 507 561 400 30 61 102 142 185 236 282 330 380 433 487 543 601

Page 28: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

30

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 450 33 83 109 152 197 252 301 351 404 460 316 576 638 500 36 71 118 166 211 271 322 376 431 491 550 612 678 600 42 82 136 188 240 306 363 422 483 548 614 684 754 800 53 103 167 213 292 371 438 507 579 654 733 811 892 900 59 113 184 253 319 405 477 551 628 709 793 877 962

1000 65 124 201 275 346 438 516 595 677 763 853 930 1033

Тайлбар: Дулаан урсгалын нягтын нормыг завсрын утгуудад интерполяцийн аргаар тодорхойлно.

Page 29: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

31

Хїснэгт 2 ЖИЛДЭЭ 5000 ЦАГ БА ТЇЇНЭЭС БАГА ХУГАЦААГААР АЖИЛЛАДАГ, ИЛ АГААРТ ТАВИГДСАН ГАДАРГУУГИЙН

ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ. Дамжуулах Дулаан зєєгчийн дундаж температур о С хоолойн 20 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600 томъёолсон диаметр мм

Дулааны урсгалын шугаман нягтын норм Вт/м

15 5 11 22 34 46 59 74 90 106 124 143 163 185 20 6 13 25 38 52 66 82 99 118 138 158 180 203 25 6 15 28 42 57 73 90 108 127 149 171 195 219 40 8 18 33 49 66 86 105 126 149 173 199 225 253 50 9 19 36 53 71 91 113 135 159 184 212 240 269 65 10 23 41 61 81 104 127 152 178 207 237 268 299 80 11 25 45 66 87 112 137 163 191 221 253 285 319

100 13 28 50 73 97 123 150 178 208 241 275 309 345 125 15 32 56 81 107 139 168 200 233 269 306 344 383 150 18 35 63 89 118 153 185 219 256 294 332 372 415 200 221 44 77 109 142 184 221 262 303 346 391 438 486 250 26 51 88 125 161 207 248 293 336 385 434 485 538 300 30 59 101 140 181 231 278 324 374 426 479 534 591 350 35 66 112 155 200 255 305 355 409 46 523 582 643 400 38 73 122 170 217 276 331 386 442 502 563 626 691 450 41 80 132 182 233 298 353 412 471 535 599 665 734 500 451 88 143 197 251 322 379 442 506 573 641 711 783 600 53 100 165 225 288 365 432 499 570 644 719 796 876 700 60 114 184 250 319 404 475 550 626 707 788 871 956 800 67 128 205 278 353 447 526 605 688 775 863 953 1045 900 75 141 226 306 388 487 574 660 749 843 937 1034 1132

1000 83 155 247 333 421 531 622 715 810 911 1011 1114 1223 1020 мм-ээс их диаметр- тэй ба муруй олон хавтгай гадаргуу

Дулааны урсгалын талбайн нягтын норм Вт/м 2

25 44 71 88 1008 133 152 165 190 209 227 245 265

Тайлбар: Хїснэгт 1-ийн тайлбарыг їз.

Page 30: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

32

Хїснэгт 3 ЖИЛДЭЭ 5000 ЦАГАААС ДЭЭШ ХУГАЦААГААР АЖИЛЛАХ, ЄРЄЄ ТАСАЛГАА БА ХОНГИЛД ТАВИГДАХ ГАДАРГУУГИЙН

ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ Дамжуулах Дулаан зєєгчийн дундаж температур о С хоолойн 20 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600 томъёолсон диаметр мм

Дулааны урсгалын шугаман нягтын норм вт/м

15 8 18 28 40 53 66 81 96 114 132 150 170 20 9 20 32 45 58 73 89 106 125 145 165 186 25 10 22 35 49 64 79 97 115 135 156 178 200 40 12 26 41 57 74 93 112 134 156 179 204 230 50 13 28 44 61 80 99 120 142 166 190 216 243 65 15 32 50 69 90 112 134 159 185 211 240 270 80 16 35 54 74 97 119 143 169 197 225 255 286

100 18 39 60 81 105 130 156 184 213 244 275 309 125 21 44 66 90 118 145 175 205 237 270 304 341 150 24 49 73 98 130 160 190 223 257 292 329 368 200 29 59 88 118 155 189 225 261 301 341 383 427 250 34 68 100 133 174 211 249 289 333 377 422 470 300 39 77 112 149 193 233 275 319 366 413 463 514 350 44 85 124 164 212 256 301 348 398 449 503 557 400 48 92 135 178 230 276 324 374 428 483 538 596 450 52 101 145 190 245 294 345 398 455 511 570 633 500 57 109 156 205 264 316 370 426 485 544 607 673 600 67 125 179 232 298 356 415 477 542 608 678 748 700 74 139 199 256 328 391 456 522 592 663 738 814 800 84 155 220 283 362 430 499 571 647 726 804 885 900 93 170 241 309 395 468 543 620 702 756 869 955

1000 102 186 262 335 428 506 586 668 758 845 934 1025 1020 мм-ээс их диаметр- тэй ба муруй болон хавт- гай гадаргуу

Дулааны урсгалын талбайн нягтын норм вт/м 2

29 50 68 83 104 119 134 149 165 179 194 208

Тайлбар: 1. Хонгилд тавигдсан тусгаарлагдах гадаргууд нягтын нормыг 0.85 гэсэн итгэлцїїртэй хэрэглэнэ. 2. Хїснэгт 1-ийн тайлбар мєн энэ хїснэгтэд хамаарна.

Page 31: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

33

Хїснэгт 4

ЖИЛДЭЭ 5000 ЦАГ БА ТЇЇНЭЭС БАГА ХУГАЦААГААР АЖИЛЛАХ, ЄРЄЄ ТАСАЛГАА БА ХОНГИЛД ТАВИГДАХ ГАДАРГУУГИЙН ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ

Дамжуулах хоолойн томъёолсон диаметр мм

Дулаан зєєгчийн дундаж температур о С 20 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600

Дулааны урсгалын шугаман нягтын норм вт/м 15 9 20 31 44 57 72 87 104 122 141 161 183 20 10 22 35 49 64 80 97 115 135 156 178 201 25 11 25 39 54 70 87 106 125 147 169 192 216 40 13 29 46 64 83 103 124 176 192 223 250 50 15 32 49 68 89 110 132 156 182 208 237 266 65 17 37 57 78 101 124 149 176 204 233 264 296 80 20 41 62 84 108 133 160 188 219 249 282 316

100 22 45 69 93 119 146 175 205 237 271 306 342 125 25 51 77 102 135 165 196 229 266 302 340 379 150 28 56 85 114 149 181 215 251 290 329 369 412 200 36 70 103 137 179 216 256 299 342 387 434 482 250 42 81 118 155 201 242 287 332 381 429 480 533 300 48 92 133 174 225 270 319 368 421 474 529 586 350 53 103 147 193 248 299 350 404 460 517 577 638 400 60 113 162 210 269 324 379 436 496 557 620 686 450 64 122 173 225 291 347 405 465 529 593 659 728 500 71 132 188 243 314 373 435 499 566 634 705 777 600 81 152 215 277 357 423 492 562 637 712 792 869 700 91 170 239 309 334 467 541 618 699 780 864 950 800 102 190 365 342 436 515 596 679 767 856 916 1037 900 114 20 292 375 478 563 650 740 835 929 1026 1129

1000 126 229 318 408 519 611 704 800 903 1003 1105 1211 1020 мм-ээс их диаметр- тэй ба муруй болон хавт- гай гадаргуу

Дулааны урсгалын талбайн нягтын норм вт/м 2

36 63 85 105 132 151 170 188 209 226 245 263

Тайлбар: Хїснэгт 3-ын тайлбарыг энэ хїснэгтэд бїрэн хэрэглэнэ.

Page 32: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

34

Хїснэгт 5 Заавал мєрдєх

СЄРЄГ ТЕМПЕРАТУРТАЙ ТОНОГ ТЄХЄЄРЄМЖ БА ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙН ТУСГААРЛАГДСАН ГАДАРГУУГААР НЭВТРЭХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ.

Хїснэгт 1 ИЛ АГААРТ БАЙРЛУУЛАГДСАН ГАДАРГУУГИЙН ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ.

Бодисын дундаж температур о С Хоолойн 0 -10 -20 -40 -60 -80 -100 -120 -140 -160 -180 Томъёолсон голч мм

Дулааны урсгалын шугаман нягтын норм Вт/м

20 3 4 5 7 9 11 13 15 18 20 22 25 4 5 6 8 10 12 14 16 19 21 23 40 5 6 7 9 11 13 15 17 20 22 24 50 6 7 8 10 12 14 16 18 21 23 25 65 7 7 9 12 13 16 18 20 22 25 27 80 7 8 10 13 14 17 19 21 23 26 28

100 8 9 11 14 16 18 21 23 25 28 30 125 9 10 12 15 17 20 22 25 27 29 32 150 10 11 13 17 20 22 25 27 30 32 35 200 12 13 16 20 23 26 29 31 34 37 40 250 14 15 18 23 26 29 33 35 39 42 45 300 16 17 21 25 29 32 36 39 43 46 50 350 18 19 23 28 31 35 39 42 46 49 53 400 20 21 25 30 33 37 41 44 48 51 55 450 22 23 27 33 36 40 43 47 50 54 57 500 24 25 30 35 38 42 45 49 52 56 59

600 мм-ээс их диаметртэй муруй

гадаргуу ба хавтгай Дулааны урсгалын талбайн нягтын норм Вт/м 2

гадаргуу

14 15 15 16 17 18 19 20 21 22 23

Тайлбар: 1. 0-19 о С температуртай бодис ба 20 мм-ээс бага диаметртэй хоолойн дулааны урсгалын шугаман нормыг экстрополяцийн аргаар тодорхойлно.

2. Заавал мєрдєх хавсралт 4-ийн хїснэгт 1-ийн тайлбарыг їз.

Page 33: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

35

Хавсралт 6 Заавал мєрдєх

ЇЛ НЭВТРЭХ СУВАГТ КОНДЕНСАТ ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙТОЙ ХАМТ БАЙРЛУУЛСАН УУР ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙН ТУСГААРЛАГДСАН

ГАДАРГУУГААР ЄНГЄРЄХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ ВТ/М

Дамжуулах хоо- лойн томъёолсон диаметр мм

Уур дам жуулах

Конден сат дам- жуулах

Уур дамжуу- лах

Конден сат дам- жуулах

Уур дамжуу- лах

Конден Сат дам- жуулах

Уур дамжуу- лах

Конден сат дам- жуулах

Уур дамжуу- лах

Конден сат дам- жуулах

Уур дамжуу- лах

Конден сат дам- жуулах

Дулаан зєєгчийн тооцооны температур о С Уур дамжуу лах

Конден сат дам жуулах

115 100 150 100 200 100 250 100 300 100 350 100

25 25 28 22 36 22 49 22 61 22 77 22 95 30 25 29 22 38 22 52 22 65 22 83 22 100 40 25 31 22 40 22 54 22 70 22 88 22 105 50 25 34 22 43 22 62 22 77 22 95 22 113 65 30 38 25 51 25 70 25 85 25 105 24 124 80 40 44 27 55 27 74 26 90 26 110 26 130

100 40 47 27 59 27 79 26 97 26 118 26 140 125 50 52 29 64 29 86 28 105 28 128 28 151 150 70 56 33 69 32 93 31 113 31 138 31 170 200 780 65 35 81 35 107 34 130 34 157 34 184 250 100 73 38 90 38 119 37 143 37 176 37 206 300 125 80 41 100 40 132 40 159 40 192 40 223 350 150 88 46 108 45 142 45 171 44 205 44 240 400 180 94 51 115 50 152 50 183 49 219 49 255 450 200 101 54 124 53 161 53 194 53 232 52 269 500 250 108 61 132 60 171 59 207 59 248 59 287 600 300 121 67 147 66 191 66 228 65 282 65 313 700 300 131 67 159 66 206 66 244 65 291 64 336 800 300 142 64 172 66 222 66 264 65 - - -

Тайлбар: Заавал мєрдєх хавсралт 4-ийн хїснэгт 1-ийн тайлбарыг їз.

Page 34: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

36

Хїснэгт 2 ЄРЄЄ ТАСАЛГААНД БАЙРЛУУЛАГДСАН ГАДАРГУУГИЙН

ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ

Хоолойн Бодисын дундаж температур томъёолсон 0 -10 -20 -40 -60 -80 -100 -120 -140 -160 -180 голч /мм/ Дулааны урсгалын шугаман нягтын норм Bт/м

20 6 7 8 9 10 11 12 13 14 16 17 25 7 8 9 10 11 13 14 18 20 22 25 40 8 9 10 12 14 15 16 20 22 24 27 50 9 10 11 13 15 17 19 22 24 26 28 65 10 11 12 14 16 18 21 23 25 27 30 80 11 12 13 15 17 19 22 24 26 28 31 100 12 13 14 16 18 21 23 25 27 30 32 125 13 14 16 18 20 23 25 27 30 33 35 150 15 16 17 20 22 25 27 30 32 35 38 200 19 20 21 24 27 29 32 35 38 40 43 250 21 22 24 26 30 33 35 39 42 46 49 300 24 25 27 30 33 37 40 43 47 50 53 350 27 28 30 33 37 40 43 46 48 53 56 400 30 31 33 36 39 43 46 48 52 56 59 450 32 34 36 39 42 45 48 51 54 58 61 500 36 37 39 42 45 48 51 54 57 60 63

600 мм-ээс их диаметртэй Дулааны урсгалын талбайн нягтын норм Bт/м 2

муруй гадаргуу ба хавтгай гадаргуу

19 20 21 20 23 24 25 26 27 27 28

Page 35: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

37

Хавсралт 7 Заавал мєрдєх

ЇЛ НЭВТРЭХ СУВАГТ БАЙРЛУУЛСАН ДУЛААНЫ 2 ХООЛОЙТОЙ УСАН ШУГАМЫН ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙН ТУСГААРЛАГДСАН ГАДАРГУУГААР

ЄНГЄРЄХ ДУЛААНЫ УРСГАЛТЫН НЯГТЫН НОРМ

Хїснэгт 1

ЖИЛДЭЭ 5000 БА ТЇЇНЭЭС БАГА ЦАГ АЖИЛЛАХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ /Вт/м/

Дамжуулах хоолойн томъёолсон диаметр /мм/

Дамжуулах хоолой єгєх буцах єгєх буцах єгєх буцах

Дулаан зєєгчийн жилийн дундач температур о С 65 50 90 50 112 50

25 18 12 26 11 31 10 30 19 13 27 12 33 11 40 21 14 29 13 36 12 50 22 15 33 14 40 13 65 27 19 38 16 47 14 65 27 19 38 16 47 14 80 29 20 41 17 51 15

100 33 22 46 19 57 17 125 34 23 49 20 61 18 150 38 26 54 22 65 19 200 48 31 66 26 83 23 250 54 35 76 29 93 25 300 62 40 87 32 103 28 350 68 44 93 34 117 29 400 76 47 109 37 123 30 450 77 49 112 39 135 32 500 88 54 126 43 167 33 600 98 58 140 45 171 35 700 107 63 163 47 185 38 800 130 72 181 48 213 42 900 138 75 190 57 234 44

1000 152 78 199 59 249 49 1200 185 86 257 66 300 54 1400 204 90 284 69 322 58

Page 36: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

38

Хїснэгт 2

ЖИЛДЭЭ 5000-ААС ДЭЭШ ЦАГ АЖИЛЛАХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ /Вт/м/

Дамжуулах хоолойн томъёолсон диаметр /мм/

Дамжуулах хоолой Єгєх Буцах Єгєх Буцах Єгєх Буцах

Дулаан зєєгчийн жилийн дундач температур о С 65 50 90 50 112 50

25 16 11 23 10 22 9 30 17 12 24 11 30 10 40 18 13 24 12 32 11 50 20 14 28 13 35 12 65 23 16 34 15 40 13 80 25 17 36 16 44 14 100 28 19 41 17 48 15 125 31 21 42 18 50 16 150 32 22 44 19 52 17 200 39 27 54 22 68 21 250 45 30 64 25 77 23 300 50 33 70 28 84 25 350 55 37 75 30 94 26 400 58 38 82 33 101 28 450 67 43 93 36 107 29 500 68 44 98 38 117 32 600 79 50 109 41 132 34 700 89 55 126 43 151 37 800 100 60 140 45 163 40 900 106 66 151 54 186 43

1000 117 71 158 57 192 47 1200 144 79 185 64 229 52 1400 152 82 210 68 252 56

Тайлбар: Хїснэгт 1 ба 2-т

1.Дулаан зєєгчийн жилийн дундаж температурын 65, 90, 110 о С нь 95-70, 150-70, 180-70 о С гэсэн температурын графикт тус тусдаа тохирно.

2.Заавал мєрдєх хавсралт 4-ийн хїснэгт 1-ийн тайлбарыг їз.

Page 37: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

39

Хавсралт 8 Заавал мєрдєх

СУВАГГЇЙ ТАВИГДАХ ДУЛААНЫ 2 ХООЛОЙГ УСАН ШУГАМЫН ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙН ТУСГААРЛАГДСАН

ГАДАРГУУГААР ЄНГЄРЄХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ

Хїснэгт 1

ЖИЛДЭЭ 5000 БА ТЇЇНЭЭС БАГА ЦАГ АЖИЛЛАХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ ВТ/М

Дамжуулах хоолойн томъёолсон диаметр

мм

Дулааны усан шугамын дамжуулах хоолой єгєх буцах єгєх Буцах

Дулаан зєєгчийн жилийн дундач температур о С 65 50 90 50

25 36 27 48 26 50 44 34 60 32 65 50 38 67 36 80 51 39 69 37

100 55 42 74 40 125 61 46 81 44 150 69 52 91 49 200 77 59 101 54 250 83 63 111 59 300 91 69 122 64 350 101 75 133 69 400 108 80 140 73 450 116 86 151 78 500 123 91 163 83 600 140 103 186 94 700 156 112 203 200 800 169 122 226 109

Page 38: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

40

Хїснэгт 2

ЖИЛДЭЭ 5000-ААС ДЭЭШ ЦАГ АЖИЛЛАХ ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН НОРМ Вт/м

Дамжуулах хоолойн томъёолсон диаметр

мм

Дулааны усан шугамын дамжуулах хоолой єгєх буцах єгєх Буцах

Дулаан зєєгчийн жилийн дундач температур о С 65 50 90 50

25 33 25 44 24 50 40 31 54 29 65 45 34 60 33 80 46 35 61 34

100 49 38 65 35 125 53 41 72 39 150 60 46 80 43 200 66 50 89 48 250 72 55 96 51 300 79 59 105 56 350 86 65 113 60 400 91 68 121 63 450 97 72 129 67 500 105 78 138 72 600 117 87 156 80 700 126 93 170 86 800 140 102 186 93

Тайлбар: Хїснэгт 1 ба 2-т

1.Заавал мєрдєх хавсралт 4-ийн хїснэгт 1-ийн тайлбарыг їз. 2.Дулаан зєєгчийн жилийн дундач температурын 65 о С, 90 о С гэсэн утга нь 95 -70 150 - 70 о С-ийн температурын графикт тус тус тохирно. 3.Дулаан тусгаарлах давхарга болгож хєєсєн полиуретан, фенолын сївэрхэг хуванцар /поропласт/ ФЛ ба полимербетон хэрэглэвэл дулаан урсгалын нягтын нормыг К 2 гэсэн итгэлцїїрээр їржїїлж тодорхойл. К 2 -ын утгыг энэ хавсралтын хїснэгт 3-аас ав.

Page 39: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

41

Хїснэгт 3

ДУЛААН ТУСГААРЛАХ ДАВХАРГА БОЛГОЖ ХЄЄСЄН ПОЛИУРЕТАН,ФЕНОЛИЙН СЇВЭРХЭГ

ХУВАНЦАР БА ПОЛИМЕРБЕТОН ХЭРЭГЛЭХ НЄХЦЄЛД ДУЛААНЫ УРСГАЛЫН НЯГТЫН

НОРМЫН ЄЄРЧЛЄЛТИЙГ ТООЦОХ ИТГЭЛЦЇЇР К 2

Дулаан тусгаарлах давхаргын материал

Дамжуулах хоолойн томъёол- сон диаметр /мм/ Дулаан

тусгаарлах давхаргын материал

Дамжуулах хоолойн томъёолсон диаметр /мм/

25-6

5

80-1

50

200-

300

350-

500

25-6

5

80-1

50

200-

300

350-

500

Итгэлцїїр К 2 Итгэлцїїр К 2

Хєєсєн Полиуретан фенолын сївэрхэг хуванцар /поропласт ФЛ/

0.5 0.6 0.7 0.8

Полимер бетон

0.7 0.8 0.9 1.0

Page 40: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

42

Хавсралт 9 Лавлах

ДУЛААН ЄГЄЛТИЙН ТООЦООНЫ ИТГЭЛЦЇЇР.

Гадна бїрхїїлийн гадна гадаргуугаас дулаан єгєх тооцооны итгэлцїїрїїдийг тусгаарлагдаж байгаа гадаргуугийн тєрєл ба температур дулаан тусгаарлах давхаргын тооцооны тєрєл болон хучих бїрхїїлийн давхрын тєрлєєс нь хамааруулан хїснэгтээр єгєв. Їїнд:

Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуугийн температур о С

Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу

Тусгаарлах тооцооны тєрєл

Дулаан єгєлтийн итгэлцїїр тусгаарлагдах Гадаргуугийн байршил нь

Єрєє тасалгаа ба хонгилд тавигдсан хучих бїрхїїлийн давхаргын дулаан цацруулал- тын итгэлцїїр нь

Ил агаарт тавигдсан хучих бїрхїїлийн давхаргын дулаан цацруулалтын итгэлцїїр нь

Бага их бага Их Хавтгай гадаргуу, то- ног тєхєєрємж ба дам- жуулах босоо хоолой

Гадна бїрхїїлийн гадаргуу дээрх єгєгдсєн температу- раар

6 11 6 11

Тооцооны бусад тєрлїїд 7 12 35 35 Дамжуулах хэвтээ хоолой

Гадна бїрхїїлийн гадаргуу дээрх єгєгдсєн температу- раар

6 10 6 10

Тооцооны бусад тєрлїїд 6 11 29 29 Тусгаарлагдах бїх тєрлийн гадаргуу

Гадна бїрхїїлийн дээр орч- ны агаараас чийгийн конденсат, їїсгэхгїй байх нєхцєлєєр

5 7 - -

Тооцооны бусад тєрлїїд 6 11 29 29

Тайлбар: Сувагт тавигдах дамжуулах хоолойн дулаан єгєлтийн итгэлцїїрийг α e = 8Вт/м 2o С гэж авна.

Дулаан цацруулалтын итгэлцїїр /С/ багатай гадна бїрхїїлийн хучих давхаргад C< 2.33 итгэлцїїр нь 2.33 Вт/м 2o С ба тїїнээс бага итгэлцїїртэй давхаргыг хамааруулна. Їїнд:

Цайрдсан нимгэн ган хуудас, хєнгєн цагаан ба хєнгєн цагааны хайлшин хуудас, мєн хєнгєн цагаан будгаар будсан бусад материалууд орно.

Дулаан цацруулалтын итгэлцїїр /С/ ихтэй єнгєлєн хучих давхаргад (C>2.33 Bт/м 2о С) итгэлцїїр нь Вт/м 2о С-аас их итгэлцїїртэй давхаргыг хамааруулна. Їїнд: стеклопластик ба бусад зохиомол ба байгалийн полимер дээр їндэслэсэн материалууд, асбестоцементийн шавардлага, хєнгєн цагаанаас бусад тєрлийн будгаар будсан бїрхїїлийн давхаргууд орно.

Суваг доторхи агаараас сувгийн хананд єгєх дулааны итгэлцїїрийг α e =8 Вт/м 2о С гэж авахыг зєвшєєрнє.

Page 41: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

43

Хавсралт 10 Зєвлємж

ТЄРЄЛЖИН ЇЙЛДВЭРЛЭГДСЭН /БЇРЭН УГСАРМАЛ БА ИЖ БЇРЭН/ ДУЛААН ТУСГААРЛАХ

ХИЙЦИЙН ЗУЗААН

Їндсэн давхаргын зузаан /мм/

Тооцооны 3.1.а нєхцєлєєр

Сонгож хэрэглэх нь

Тооцооны 3.1.б 3.1.к нєхцєлєєр

Сонгож хэрэглэх нь

40-45 40 40 хїртэл 40 46-65 60 41-60 60 66-85 80 61-80 80

86-105 100 81-100 200

Їндсэн давхаргын зузаан /мм/

Тооцооны 3.1.а нєхцєлєєр

Сонгож хэрэглэх нь

Тооцооны 3.1.б 3.1.к нєхцєлєєр

Сонгож хэрэглэх нь

106-125 120 101-120 120 126-150 140 121-140 140 151-175 160 141-160 160 176-200 180 161-180 180

Page 42: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

44

Хавсралт 11 Зєвлємж

ГАЗАР ДОР ХОНГИЛД БА ЇЛ НЭВТРЭХ СУВАГТ БАЙРШИХ ДАМЖУУЛАХ ХООЛОЙН ДУЛААН ТУСГААРЛАХ ХИЙЦИЙН ЗУЗААНЫ ХЯЗГААР

Дамжуулах хоо- лойн томъёолсон диаметр мм-ээр

Дамжуулах хоолойн байршил Хонгилд Їл нэвтрэх сувагт

Дулаан тусгаарлах хийцийн зузааны дээд хязгаар мм-ээр, бодисын температур нь о С їед

Хасах 30-аас доош

Хасах 30-аас 19 хїртэл

20-иос 600 хїртэл

20-иос 150 хїртэл

151 ба тїїнээс дээш

15 60 60 60 40 60 25 100 60 80 60 100 40 120 80 80 60 100 50 140 80 100 80 120 65 160 100 140 80 140 80 180 100 160 80 140 100 180 120 160 80 160 125 180 120 160 80 160 150 200 140 160 100 180 200 200 140 180 100 200 250 220 160 180 100 200 300 240 180 200 100 200 350 260 200 200 100 200 400 280 220 220 120 220 450 300 240 220 120 220 500 320 260 220 120 220 600 320 260 240 120 220 700 320 260 240 120 220 800 320 260 240 120 220

900 ба дээш 320 260 260 120 220

Тайлбар: 1. Сувагт байрших, сєрєг температуртай бодис дамжуулах хоолойн тусгаарлах хийцийн

зузааны хязгаарыг хонгилд тавигдах хоолойн ижлээр авна.

2. Хэрвээ тооцоогоор тусгаарлагчийн зузаан нь заасан дээд хязгаараас их гарвал дулаан тусгаарлах чадвар сайтай материалыг хэрэглэнэ.

Page 43: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

45

Хавсралт 12 Зєвлємж

НЯГТАРДАГ МАТЕРИАЛААР ХИЙГДЭХ ДУЛААН ТУСГААРЛАХ ЭДЛЭХЇЇНИЙ ЗУЗААН БА

ЭЗЛЭХЇЇНИЙГ ТОДОРХОЙЛОХ

1.Нягтардаг материалаар хийгдэх дулаан тусгаарлах эдлэхїїний анхны буюу тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу дээр байрлуулахаас ємнєх нягтраагїй їеийн зузааныг нягтралын итгэлцїїрийг оролцуулан тооцох ба дараах томъёогоор тодорхойлно.

-Цилиндр гадаргуу байвал:

-Хавтгай гадаргуу байвал

Тэмдэглэгээ: δ 1 ,δ 2 - Тусгаарлагдаж байгаа гадаргуу дээр байрлуулахаас ємнєх

нягтраагїй дулаан тусгаарлах эдлэхїїний зузаан м-ээр

δ- Дулаан тусгаарлах давхаргын тооцооны зузаан нягтарсан байдлаар м-ээр

d- Тусгаарлагдаж байгаа тоног тєхєєрємж ба дамжуулах хоолойн гадна диаметр м-ээр

K с - Нягтралын итгэлцїїр энэ хавсралтад єгсєн хїснэгтээс авна.

Тайлбар:

1.Томъёо /1/ дахь κ с (d+δ) / ( d+2δ)-ийн їржвэр нь 1-ээс бага гарах тохиолдолд тїїнийг нэгтэй тэнцїї гэж їзэж тооцоо хийнэ.

2.Олон давхар тусгаарлах хийц хэрэглэж байгаа бол нягтрахаас ємнєх зузааныг давхар бїрээр нь тус тусад нь тооцож гаргана.

3.Нягтардаг материалаар хийгдэх дулаан тусгаарлах эдлэхїїний нягтрахаас ємнєх эзлэхїїнийг дараах томъёогоор тодорхойлно.

V=V i K c

Тэмдэглэгээ: V - Дулаан тусгаарлах материал ба эдлэхїїний нягтрахаас

ємнєх эзлэхїїн м 3 -ээр V i - Дулаан тусгаарлах материал ба эдлэхїїний нягтарсны

дараах эзлэхїїн м 3 -ээр Хавсралт 12-ын хїснэгт

δ δ δ δ 1 2

= +

+ K

d d c ( ) 1

δ δ 2 = K c ( ) 2

Page 44: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

46

Дулаан тусгаарлах материал ба эдлэхїїн Нягтралын итгэлцїїр К с

Долгион ширхэгтэй эрдэс хєвєн эдлэхїїн, тавигдах дамжуулах хоолойн томъёолсон диаметр нь мм-ээр

200 хїртэл 200-гаас 350 хїртэл 350-иас дээш

1.3 1.2 1.1

Эрдэс хєвєн ширмэл зулхай 1.2 Шилэн штапель ширхэгтэй зулхай 1.6 Дундач нягт нь 19-єєс 56 кг/м 3 хэт нарийн шилэн ширхэгт зулхай, БЗМ маркийн зулхай, бичил талстлаг шилэн ширхэг ба хэт нарийн ширхэгээс бїтсэн зотон тавигдах хоолойн томъёолсон диаметр нь мм-ээр д< 800 /дулаан тусгаарлагчийн дундач нягт нь

19 кг/м 3 бол/ 3.2* д< 800 /дулаан тусгаарлагчийн дундач нягт нь

56 кг/м 3 бол/ 1.5* д> 800 /дулаан тусгаарлагчийн дундач нягт нь

19 кг/м 3 бол/ 2.0* д> /дулаан тусгаарлагчийн дундач нягт нь

56 кг/м 3 бол/ 1.5* Нийлэг холбогчтой эрдэс хєвєн хавтан Марк нь 50, 75 1.5

125, 175 1.2 Битум холбогчтой эрдэс хєвєн хавтан Марк нь 75 1.45

100, 150 1.2 Нийлэг холбогчтой шилэн ширхэглэг хагас дутуу Хавтан 1.15 Хєєсєн хуванцар ПВХ-3 1.2 Хєєсєн хуванцар ППУ-ЗТ 1.3

*Нягтралын итгэлцїїрийн завсрын утгуудыг интерполяцийн аргаар тодорхойлно.

Page 45: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

47

БАРИЛГЫН НОРМАТИВ БАРИМТ БИЧГИЙН ТОГТОЛЦОО

МОНГОЛ УЛСЫН БАРИЛГЫН НОРМ БА ДЇРЭМ

ТОНОГ ТЄХЄЄРЄМЖ БА ДАМЖУУЛАХ

ХООЛОЙН ДУЛААН ТУСГААРЛАЛТ

БНбД 41-03-99

Албан ёсны хэвлэл

МОНГОЛ УЛСЫН ДЭД БЇТЦИЙН ХЄГЖЛИЙН ЯАМ

Улаанбаатар хот 1999 он

Page 46: BNbD 41-03-99

БНбД 41 - 03 - 99

48

1. “ВИСТ” нєхєрлєлд боловсруулав. 2. Дэд бїтцийн хєгжлийн сайдын 1999 оны 3 дугаар сарын 26-ны єдрийн

82 тоот тушаалаар батлав. 3. Энэхїї БНбД-ийг 1999 оны 07 дугаар сарын 01-нээс эхлэн мєрдєнє.

Энэхїї нормативын баримт бичгийг Засгийн газрын хэрэгжїїлэгч Агентлаг- Барилга, Архитектурын газрын зєвшєєрєлгїйгээр бїрэн болон хэсэгчлэн хувилах, олшруулах, тараахыг хориглоно.