bnbd 31-109-08

Áàðèëãûí íîðìàòèâ áàðèìò áè÷ãèéí òîãòîëöîî ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÁÀÐÈËÃÛÍ Ä¯ÐÌÈÉÍ ÖÎÌÎÃ

ÇÀÌ, ÒÝÝÂÝÐ, ÁÀÐÈËÃÀ, ÕÎÒ ÁÀÉÃÓÓËÀËÒÛÍ ßÀÌ

Óëààíáààòàð õîò 2008 îí

Àëáàí ¸ñíû õýâëýë

“ШАЛ” БД 31-109-08

Çàì, òýýâýð, áàðèëãà, õîò áàéãóóëàëòûí Ñàéäûí 2008 îíû … äóãààð ñàðûí …-íû ºäðèéí … äóãààð òóøààëûí … õàâñðàëò

Óëààíáààòàð õîò 2008 îí

Àëáàí ¸ñíû õýâëýë

Áàðèëãûí íîðìàòèâ áàðèìò áè÷ãèéí òîãòîëöîî ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÁÀÐÈËÃÛÍ Ä¯ÐÌÈÉÍ ÖÎÌÎÃ

ÇÀÌ, ÒÝÝÂÝÐ, ÁÀÐÈËÃÀ, ÕÎÒ ÁÀÉÃÓÓËÀËÒÛÍ ßÀÌ

“ØÀË”

ÁÄ 31-109-08

БД 3110908

1

1. Барилга, архитектур корпорацид боловсруулав.

2. Зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдын 2008 оны ... дугаар сарын …-ны єдрийн … дугаар тушаалаар батлав.

Боловсруулсан: Д. Хайсамбуу. Архитектурын доктор, SсD проф. Академич

Н. Даш. Монгол улсын Зєвлєх инженер

Хянан тохиолдуулсан: Б.Сарнай. Архитектурын магистр, докторант

Энэхїї нормативын баримт бичгийг Барилга, хот байгуулалт, нийтийн аж ахуйн їндэсний тєвийн зєвшєєрєлгїйгээр бїрэн болон хэсэгчлэн хувилах, олшруулах, тараахыг хориглоно.

МОНГОЛ УЛСЫН БАРИЛГЫН ДЇРМИЙН ЦОМОГ

ШАЛ

БД 3110908

2

FLOORING

Энэхїї норматив баримт бичгийг 2008 оны ... дугаар сарын ...-ны

єдрєєс эхлэн мєрдєнє

1.Хэрэглэх материал ба шалны тухай ерєнхий ойлголт Їйлдвэрлэлийн бїхий л їйл ажиллагаа, хїмїїсийн идэвхтэй ажил їйлс тїїн

дээр явагдаж, хїмїїсийн эрїїл мэнд, їйлдвэрлэж буй бїтээгдэхїїний чанар тїїнээс хамаардаг барилгын бїтээцийг шал гэж нэрлэдэг.

Шалны їе, давхаргыг “Шал” /БНбД 31-12-08/ барилгын норм ба дїрмийн 3-р хавсралтын дагуу нэрлэнэ.

Шаланд ашиглалтын їед тавигдах шаардлагууд. Їїнд :

Техникийн ерєнхий шаардлага - Суналт, шахалт, гулзайлт, цохилт, їрэлтийн їйлчлэлд элэгдлийн болон бат бэхийн зохих їзїїлэлтийг хангасан байх ёстой.

Шал нь физик болон химийн идэмхий хїчин зїйлїїд (ус, єндєр ба нам температур, тос, хїчлийн уусмал, шїлт гэх мэт)-ийн їйлчлэлд тэсвэртэй байх ёстой.

Технологийн шаардлага - Шал нь хїмїїсийн болон тээврийн хэрэгслийн хєдєлгєєнд тохиромжтой, аюулгїй байдлыг хангасан хальтардаггїй байх ёстой.

Ариун цэвэр-эрїїл ахуйн шаардлага - Шал нь ашиглалтын явцад хїмїїсийн эрїїл мэндэд хортой нєлєє їзїїлэх хорт хий, їнэр, тоос ялгаруулах ёсгїй. Мєн шалны гадаргууд цахилгаан цэнэг хуримтлагддаг байж болохгїй. Харин ихэнх тохиолдолд дулаан техникийн тухтай нєхцлийг хангасан байх ёстой.

Ашиглалтын шаардлага - Шал нь цэвэрлэхэд хялбар, засвар үйлчилгээ хийхэд бага хугацаа зарцуулдаг байвал зохино.

Шал нь бїрээсийн шинж байдлаасаа хамаарч дараах ерєнхий нэр тєрєлтэй байна. Їїнд :

Їйлдвэрийн барилгын шал; Орон сууцны барилгын шал; Олон нийт, засаг захиргааны барилгын шал; Мал аж ахуй, шувуу, агнуурын аж ахуйн барилгын шал;

Їйлдвэрийн барилгын шалыг їйлдвэрлэлийн барилгын мєн тїїнтэй адилтгаж їзэх єрєє тасалгааны шал гэж хуваана.

Шаланд їзїїлэх їйлчлэл нь їйлдвэрлэлийн шинж чанартай байвал барилгын єрєєг їйлдвэрлэлийн єрєє, тасалгаатай адилтгаж їзнэ.

Їйлдвэрлэлийн зориулалттай шалыг дараах бїлэгт хуваана. Їїнд:

Ерєнхий зориулалтын шал; Тоосноос салгах ба цэвэрлэх тусгай шаардлагатай шал; Оч үл үсэргэх, цахилгаан дамжуулах болон антистатик чанараараа тусгай шаардлагатай шал; Дулаан техникийн тусгай шаардлагатай шал; Онцгой механик їйлчлэлд зориулсан шал; Єндєр температурын їйлчлэлд тэсвэртэй тусгай зориулалтын шал; Гоёлын, элэгдэл даах чадвартай шал; Химийн элементийн нєлєєнд тэсвэртэй тусгай зориулалтын шал;

БД 3110908

3

Шїлтлэг орчны шал; Хїчиллэг орчны шал; Хїчил-шїлт солигддог орчны шал; Оч гаргахгүй байх шаардлагатай химийн хортой орчны шал;

2. Ашиглалтын їеийн їйлчлэлийн тодорхойлолт ба ангилал

Шалны ашиглалтын їеийн їйлчлэлийг дараах байдлаар ангилна. Їїнд :

1. Механик їйлчлэл 2. Дулааны їйлчлэл 3. Шингэний їйлчлэл

Механик їйлчлэлд дараах зїйлс хамаарна. а. 1 м єргєнтэй гарцаар гарах явган хїний хєдєлгєєн - хоногт явж єнгєрєх хүний тоо; б. Тємєр замын бус тээврийн хэрэгслийн хєдєлгєєн (хоногт нэг зурвас газар дээгїїр явж єнгєрєх явган хїний тоо)-ийг оролцуулаад: Резинэн дугуйтай гар тэрэгнїїд; Резинэн дугуйтай тээврийн хїнд даацын хэрэгслїїд (автомашин, цахилгаан

тэрэг, авто ачигч, электроштабеллер г.м); Тэдгээр хэрэгсэл бїрийн ачааны даац, хэлбэр загвар нь тодорхой байх;

Тємєр дугуйт тэрэгнїїд; Дугуй тус бїрт ирэх ачаалал, дугуйны єргєн, голч нь тодорхой байх;

Гинжин дугуйт тээврийн хэрэгсэл (трактор г.м). Гинжин дугуйнд ирэх ерєнхий даралт, тулах талбай тодорхой байх;

в. Дугуй металл зїйлийг єнхрїїлэх (торх, татлага (тросс), кабелийн дамар г.м) - нэг дугуйнд ирэх даралт, дугуйны єргєн, голчийн заалттай, хоногт єнхрїїлэх тоо;

г. Їйлдвэрлэлийн явцад болон засвар, задлаж угсрах, шилжїїлэх ба тоног тєхєєрємжийг угсрах, тэгэхдээ хатуу эд зїйлийн (металл, чулуу) тодорхой єндрийн уналтын жин, цохилтын їйлчлэл;

Їїнд: Шалны аль нэг хэсэг дэх цохилтын їйлчлэл (автомашин, тэрэгнээс ачааг хаяж

буулгах, эд ангийг шидэх, эд зїйлс, багаж, хэрэгсэл санамсаргїй тохиолдлоор унах г.м );

Шалны тодорхой нэг цэг дэх цохилтын їйлчлэл (хөнөг, ховилд суурилуулсан эд зїйлс унах, дугуй эд зїйлс шалан дээгїїр єнхрєх г.м );

Шалан дээр лоом, лантуу гэх мэт багаж ашиглан ажиллах їед їйлчлэх хїч (бїтээгдэхїїнийг боловсруулах, материалыг хувааж хэсэглэх г.м);

Хатуу эд зїйлсийг хурц їзїїрээр нь, ачааг булангаар нь чирэх їед мєн хурц ирмэг, үзүүртэй металл багаж хэрэгслэлээр ажиллах їед їйлчлэх хїч (хїрзээр материалыг хамах г.м);

д. Хязгаарлагдмал талбайд їйлчлэх байнгын тєвлєрсєн ачаалал (тоног тєхєєрємжєєс, давхарласан тавиураас г.м);

Тїр зуурын ачааны їйлчлэл (хураалттай эдлэхїїн, тулгуур, тавиур, дэр г.м); Шаланд ирэх нийт болон хувийн ачааллын хэмжээ; Эдлэхїїний тулгуур дэрний хэлбэр, хэмжээ, тулах мєр; Угсрах болон ашиглалт, засварын їед ачааллын хамгийн их тєвлєрлєєр

дарж болох байрлал; е. Шалан дээрх ачааллын хуваарилалт (асгаасан материалаас, эдлэхїїн

хураасан тавиураас г.м); Талбайн хэсэг бїр дэх хувийн ачаалал;

Шалны нийт болон нэг хэсэгт ачаа байрлуулах боломж, ачаалал їйлчлэлийн бїсийн хил;

БД 3110908

4

ж. Барилга барих явцад шалны дэвсгэр їе дээр барилгын угсармал бїтээц, тоног тєхєєрємжийг угсрах гинжин дугуйт болон авто кранаас ирэх ачаалал;

Краны явах бїс, тїїний марк, ачааны даац; Дугуй болон тулгуур мєн гинжит дугуйнаас шаланд ирэх хамгийн их даралт;

. Дулааны їйлчлэл

Тухайн орчны хамгийн их температурыг шалны температур болгон авна. Їїнд:

а. Шалны тївшин дээрх халсан агаар; б. Халсан эд зїйлс (хайлсан ба халуун эд анги, хайлмал халуун металлын

цохилт, тэвшний халуун ёроол г.м) шалтай нийлэх їед; Халсан эд зїйлсийн халууныг дараах тогтоосон шатлалаар зааж єгсєн байна. Їїнд: 50˚С; 70˚С; 100˚С; 600˚С; 1400˚С хїртэл, 1400˚С-аас их; в. Халуун шингэн зїйл шаланд їзїїлэх їйлчлэл, технологийн тоног

тєрєєрємжийн дулаан ялгаруулалтаас халах шалны халалтыг дулаан техникийн тооцоогоор тодорхойлсон байвал зохино.

Шингэний їйлчлэл

Шалны зураг тєсєл зохиохдоо дараах шингэний їйлчлэлийг тооцсон байна. Їїнд:

а. Ус ба шингэн уусмалын саармаг урвалын температур; б. Эрдсийн тос ба тосон цийдмэгийн температур; в. Органик уусгагч (бензин, бензол, ацетон г.м)-ийн температур; г. Амьтны болон ургамлын гаралтай зїйл (єєх, цус, сїї, ургамлын тос г.м)-ийн

температур; д. Хїчлїїд (борын, давсны, азотын, цууны г.м) ба хїчлийн уусмалын

концентраци урвалын температур; е. Шїлтїїд (идэмхий, нїїрсхїчлийн г.м) ба шїлтийн уусмалын концентраци

урвалын температур; Шїлт ба хїчлийн уусмалд хамаарах шїлт буюу хїчлийн бага зэргийн хольцтой

угаалгын ус; Норсон шалны хязгаараас гутлын улаар эсвэл тээврийн хэрэгслийн

дугуйн нєлєєгєєр чирэгдэж зэргэлдээх єрєє болон тал тал руу тархах шингэн бодисын їйлчлэх хїрээг хэрэв ус болон шингэн зуурмаг бол 20м, эрдсийн тос ба цийдмэг бол 100м-ээс багагїй хэмжээтэйгээр авна.

Шаланд їзїїлэх шингэний їйлчлэлийн эрчмийг “Шал” /БНбД 31-13-08/ барилгын норм ба дїрэмд зааснаар тооцно.

Ус асгахгїйгээр шал угаах, тохиолдлоор хаа нэг ус їсэргэсэн, тургисан, дусаасныг шаланд шингэн бодис їйлчилсэн гэж тооцохгїй.

3. Шаланд тавих тусгай шаардлага

Шаланд тавигдах тусгай шаардлагад дараах зїйлс хамаарна. Үүнд: а. Тоос зайлуулах (тоосгїй болгох); б. Оч їл їсрэх (металл болон чулуулаг зїйлээр цохих їед оч їсрэх боломжгїй

байдал ); в. Цахилгаан дамжуулах болон антистатик цахилгааны шинж чанар;

Шалны тоос нь программчлагдсан удирдлагатай автомат тээврийн хэрэгсэл ба технологийн тоног тєхєєрємжийн ажлын хэвийн дэглэмийг алдагдуулахаас гадна гаргаж байгаа бїтээгдэхїїний чанарыг бууруулахад хїргэх тул шалыг тоосгїй болгох шаардлага єрєє, тасалгаанд тавигдана.

БД 3110908

5

Металл болон бусад эд зїйлс шалны гадаргууг цохих їед оч үсрэх мєн тїїнчлэн статик цахилгаан цэнэгээс дэлбэрэлт буюу шаталт їїсэх нєхцєл бїрдэхээр байвал шаланд оч їсрэх ба цахилгаан дамжуулах чанарын шаардлага тавьсан байна.

Шалны цахилгаан дамжуулах чанар нь хангалттай бус, тэр нь технологийн тоног тєхєєрємжийг ажиллагааг зогсоох, эсхїл осолд хїргэхїйц байвал єрєє, тасалгааны шаланд антистатик болон цахилгаан дамжуулах чанарын шаардлага тавьсан байх ёстой.

4. Зураг тєсєл зохиох ерєнхий шаардлага

4.1. Барилга байгууламжийн тодорхой нєхцєлд техник-эдийн засгийн хувьд оновчтой гэсэн шийдлийг їндэс болгон шалны бїтээцийн шийдлийг сонгож авахдаа дараах нєхцлийг хангасан байх ёстой. Їїнд :

— Сонгосон бїтээц нь найдвартай, эдэлгээ даах чадвартай байх; — Цемент, металл, мод болон барилгын бусад материалын хэмнэлттэй байх; — Хэрэглэж буй материалын физик-механик шинж чанарыг бїрэн ашиглах; — Барьж байгуулах болон ашиглахад хєдєлмєр зарцуулалт хамгийн бага байх; — Барилга угсралтын ажлыг дээд хэмжээгээр механикжуулах; — Орон нутгийн барилгын материал, їйлдвэрлэлийн хаягдлыг єргєн ашиглах; — Шалны бїтээцэд хэрэглэж буй материал хортой хїчин зїйлсийн нєлєєлєлгїй

байх; — Хїмїїсийн эрїїл ахуйн нєхцлийг хангах; — Тэсрэх, дэлбэрэх болон галын аюулгїйн нєхцлийг хангасан байх; 4.2. Шалны зураг тєслийг шаланд їзїїлэх нєлєєлєл болон барилга барих бїс

нутгийн уур амьсгалын нєхцлийг тооцсон тусгай шаардлагад нийцїїлэн боловсруулсан байна.

4.3. Дунд болон их эрчимтэй шингэний їйлчлэлтэй өрөө, тасалгааны шаланд шингэн урсах налуу гаргаж дагуу төлөвлөнө. Шалны налуугийн хэмжээг “Шал” /БНбД 31-13-08/ барилгын норм ба дїрэмд заасны дагуу авна.

4.4. Хучилтан дээр хийх шалны налууг тэгшилгээ їеийн зузааны єєрчлєлтєєр гаргана. Харин хєрсєн дээрх шалны налууг буурь хєрсний тєлєвлєлттэй уялдуулан гаргана.

4.5. Шал ба хана, хамар хана, баганатай нийлж буй уулзвар мєн тоног тєхєєрємжийн доорхи суурь, хоолой болон бусад бїтээцийн шалнаас дээш цухуйсан хэсэгт 300 мм-ээс багагїй єндєртэй хєвєє хийж єгнє.

4.6. Химийн тэсвэртэй шалны тэвш, суваг, ус нэвтрїїлэх шїїрний єнгєлгєєнд зориулалтын материалыг сонгоно.

4.7. Гал тэсвэрлэлтийн зэрэглэлтэй барилгад гал тархах нормчлогдсон хязгаараас хамаарахгїйгээр урьдаас онцгойлон хэлэлцэн тохиролцсноос бусад тохиолдолд шалыг шатамхай материалаар хийхийг зєвшєєрнє.

4.8. Шатамхай шингэнийг хадгалах, хэрэглэх, їйлдвэрлэх єрєєний шалыг шатдаггїй материалаар хийх шаардлагатай.

4.9. Гал тэсвэрлэлтийн V-р зэрэглэлээс бусад барилгын хєлийн єрєє, шат болон цахилгаан шатны хонгилын шаланд шатамхай материал хэрэглэхийг хориглоно.

4.10. Барилгаас нїїлгэн шилжїїлэх зам дагуух шаланд бїх тєрлийн хивсэн бїрээс хэрэглэхийг хориглоно.

5. Шалны бїрээсийн зураг тєсєл зохиох

5.1. Їйлдвэрийн зориулалттай барилгын шал. 5.1.1. Їйлдвэрийн зориулалттай байрны шалны бїрээсийн загварыг 1-3-р

хїснэгтэнд тусгасан тусгай шаардлагыг тооцсон механик, дулааны болон шингэний їйлчлэлийн эрчимээс болон зориулалтын тєрлєєс нь харгалзан сонгож хэрэглэнэ. Шалны бїтээцийн схемийг 1-р хавсралтанд їзїїлэв.

БД 3110908

6

5.1.2. Тоосгїй цэвэр байх тусгай шаардлага тавигддаггїй ерєнхий зориулалтын шаланд дараах бїрээсїїд хамаарна.

Їїнд: бетон, бетон хавтан, шигтгэмэл бетон, хавтанцар, асфальт бетон бїрээс тус тус хамаарна.

Дээр заасан шал нь гоо зїйн шаардлага болон механик їйлчлэлийн тодорхой тївшин хїртэл практик дээр харилцан бие биенээ орлох боломжтой байх шаардлагатай.

Цохилтын їйлчлэлтэй буюу тємєр дугуйт тэрэгний хєдєлгєєнт нєхцєлд гол тєлєв цул бетон шал хэрэглэнэ.

Гоо зїйн тодорхой шаардлагыг хангах їїднээс шигтгэмэл бетон шалыг хэрэглэх зїйтэй. Шалыг яаралтай ашиглалтад оруулах болсон тохиолдолд тїїнийг хавтанцараар хийж болно. Мєн энэ тохиолдолд амархан хєрдєг, тэгшилгээ хийсний дараа шууд ашиглалтанд єгєх боломжтойгоор нь асфальт бетон бїрээс хийхийг зєвшєєрнє. Тэг орчим температурын нєхцєлд їйлдвэрлэл явуулах єрєє тасалгаанд асфальт бетон бїрээсийг хэрэглэвэл зохино.

5.1.3. Тоосгїй, цэвэр байх тусгай шаардлагатай ерєнхий зориулалтын шалны доор дараах заасан ангилалын бїрээс хэрэглэсэн байна. Їїнд:

Цэвэр байдлын анги —0 — тоосны хамгийн их тоо 0.5 мкм, 0.035-тай тэнцїї; Цэвэр байдлын анги — 10 — тоосны хамгийн их тоо 0.5 мкм, 0.350-тай тэнцїї; Цэвэр байдлын анги— 100 — тоосны хамгийн их тоо 0.5 мкм, 3.500-тай тэнцїї; Цэвэр байдлын анги — 1000 —тоосны хамгийн их тоо 0.5 мкм, 35.000-тай тэнцїї; Цэвэр байдлын анги — 10 000 —тоосны хамгийн их тоо 0.5 мкм, 350.000-тай тэнцїї ; Цэвэр байдлын анги— 100 000 — тоосны хамгийн их тоо 0.5 мкм, 3500.000- тай тэнцїї ; Цэвэр байдлын 0-100 ангит єрєєний шаланд бодит байдлыг єєрчилсєн шивмэл шал хэрэглэнэ. Харин цэвэр байдлын 1000-100 000 ангийн цэвэр

єрєєнїїдэд шалыг хуйлмал буюу зїйдэлгїй полимер материалаар заадсыг нь битїїлэн чигжиж хийнэ.

Гадаргууд нь ус їл нэвтрэх тусгай засал хийсэн бїх тєрлийн уламжлалт бетон бїрээс нь бусад бїх хэлбэрийн бїрээсээс илїї сайн їзїїлэлттэй ч гэсэн дээр нэрлэсэн цэвэр байх ангилалын алинд нь ч хамаарахгїй .

5.1.4. Цахилгаан дамжуулах чанараараа тусгай шаардлагатай ерєнхий зориулалтын шалыг дараах байдлаар ангилна.

Їїнд : — Цахилгаан дамжуулдаг — Шалны материал хуурай байх їедээ цахилгаан

эсэргїїцэл нь 10 4 ОМ см-ээс бага ‐ Цахилгаан бага зэрэг дамжуулдаг — 10 4 -10 6 ОМ*см; — Цахилгаан дамжуулдаггїй— 10 6 Ом*см-ээс илїї Цахилгааны эсэргїїцлийн хэмжээг холбогдох стандартын дагуу тодорхойлно. Тїїнээс гадна шалны зураг тєсєл зохиох їед статик цахилгааны цэнэг гадаргууд

хуримтлагддаг шалны бїрээсийн материалын чадварыг тооцох хэрэгтэй. 10 4 ОМ*см- ээс бага цахилгаан эсэргїїцэлтэй материалыг тогтмол цахилгаан гїйдлийн цэнэг хуримтлагддаггїй материал гэж їзнэ.

5.1.5. Оч їл їсрэх зориулалттай шал. Оч їл їсрэх бїрээстэй шаланд оч гарахгїй дїїргэгчтэй бїх тєрлийн бетон

бїрээс (шигтгэмэл бетон, ПВА-бетон, асфальт бетон г.м) мєн тїїнчлэн модон болон полимер материалаар хийсэн шал хамаарна.

5.1.6. Дулаан техникийн тусгай шаардлагатай ерєнхий зориулалтын шаланд ксилолитон, поливинилацетатцемент-їртсэн, тайрдсан, банзан, паркетан, дуу, дулаан тусгаарлах хулдаасан гэх мэт шал хамаарна.

БД 3110908

7

Нэг газарт суугаа буюу зогсоогоор ажил гїйцэтгэдэг хїмїїст хамгийн аятай нєхцєл бий болгох зорилгоор ийм дулаалгатай шалыг хэрэглэнэ.

5.1.7. Онцгой механик їйлчлэлтэй ерєнхий зориулалтын шал. Металлцементэн бїрээстэй, дээд їеийг нь бэхжїїлсэн бетон, нїхтэй ган болон

ширмэн хавтанцар мєн тїїнчлэн засмал дєрвєлжин чулуун шал орно. Шалыг 500˚С хїртэл халаах шаардлагатай їед эсвэл гинжин дугуйт тээврийн

хэрэгслийн хєдєлгєєний їед энэ шалыг хэрэглэнэ.. Хурц єнцєгт хїнд металл эд зїйлсийг чирэх їйлдлээс ихээхэн элэгдэл їїсэх

нєхцєлд нїхтэй ширмэн хавтанцар бїрээстэй шал хэрэглэх нь зїйтэй. Їїнээс бусад нэг тєрлийн бїрээс нь харьцангуй эдэлгээний нас богинотой байдаг.

5.1.8. Єндєр температурт тэсвэртэй тусгай зориулалтын шал. Энэ шаардлагыг халуунд тэсвэртэй бетон бїрээстэй шал (хавтанцаран шал),

элсээр хийсэн дєрвєлжин чулуун шал, элсэн буурьтай ширмэн хавтанцар шал хангана.

Дєрвєлжин чулуун бїрээстэй шалыг металл болон резинэн дугуйтай тээврийн хэрэгслийн хєдєлгєєний нєхцєлд хэрэглэх нь зохисгїй.

5.1.9. Гоёлын, элэгдэл даах чадвартай шал. Гантиган хавтанцар бїрээстэй шал, галт уулын чулууллагаас їїссэн байгалийн

чулуун (гранит, диорит, габбро г.м) хавтанцараар хийсэн шал нь энэхүү шаардлагыг хангана. Хавтанцарыг 30 МПа (300 кгс/см 2 )-аас багагїй бат бэхтэй цемент-элсэн зуурмаг дээр суулгана.

Ийм шалыг онц чухал барилга байгууламжуудад (метрополитен, машины танхим, цахилгаан станц, їзэсгэлэнгийн танхим, нисэх онгоцны буудал болон бусад олон нийтийн барилгад) хэрэглэнэ.

5.1.10. Химийн тэсвэрлэлтийн шаардлага хангасан тусгай зориулалтын шалыг дараах байдлаар ангилна. Їїнд:

а). Шїлтэд тэсвэртэй шал: Бетонон, шигтгэмэл бетонон, асфальт бетонон бїрээстэй (мєн заасан бетоноор хийсэн хавтан); шлакоситаллон, байгалийн чулуун ба вааран (мєн хїчилд тэсвэртэй хавтанцар ба тоосго) цутгамал хавтан, хавтанцар мєн тїїнчлэн поливинилхлоридон пластикат шал орно. Шлакоситаллон, хїчилд тэсвэртэй вааран ба ердийн чулуун цутгамал хавтан, хавтанцар бїрээсийг практикт гол тєлєв хэрэглэнэ.

Поливинилхлоридон пластикат бїрээсийг зєвхєн тосгїйжилтийн нэмэлт тусгай шаардлага тавих шаланд хэрэглэнэ.

б). Хїчилд тэсвэртэй шал: Їїнд: асфальт бетон (хїчилд тэсвэртэй дїїргэгчтэй), нягтруулах нэмэлттэй шингэн шилэн дїїргэгчтэй хїчилд тэсвэртэй бетон, асфальт бетон (хїчилд тэсвэртэй дїїргэгчтэй), вааран, хїчилд тэсвэртэй вааран, шлакоситаллон, цутгамал чулуун, хїчилд тэсвэртэй тоосгон ба поливинилхлоридон пластикат бїрээстэй шал хамаарна.

Поливинилхлоридон пластикат бїрээсийг їйлдвэрийн хорт бохирдлоос шалыг цэвэрлэхэд хялбар мєн тоосгїй байх гэсэн шаардлага нэгэн зэрэг тавих шаланд хэрэглэнэ.

в). Хїчил-шїлтэд тэсвэртэй шал: Асфальт бетон, битум тїрхлэгтэй асфальт бетон хавтан, вааран, хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан, шлакоситаллон хавтан ба цутгамал чулуун хавтан мєн тїїнчлэн хїчилд тэсвэртэй тоосго мєн поливинилхлоридон пластикат бїрээсэн шал хамаарна.

Асфальт бетон ба поливинилхлоридон пластикат бїрээсийг харьцангуй бага хэмжээгээр хэрэглэдэг.

5.1.11. Цул бїрээсийн материалын бат бэх ба шалны бїрээсийн хавтанг зураг тєсєлд зааснаар авна.

5.1.12. Шаарган, хайрган, дайрган, хєрсєн, шавран болон халуунд тэсвэртэй бетон шалны зузааныг тухайн шаланд ирэх ачаалал, хэрэглэж байгаа материал болон буурь хєрсний шинж чанарыг бодолцон тооцоогоор авахдаа дараах їзїїлэлтээс багагїй байхаар авна. Їїнд: мм-ээр

БД 3110908

8

Хєрсєн шаланд ……………………………………………..60 мм Шаарган, хайрган, дайрган ба шавран шаланд ……… 80 мм Бетон ба халуунд тэсвэртэй бетонон шаланд …………120 мм

5.1.13. Халуунд тэсвэртэй бетон хавтангийн арматурчлалт тїїний зузааныг инженерийн тооцооны їндсэн дээр авна.

5.1.14. Шалыг тоосгїй болгох єндєр шаардлага тавих шалны бїрээсийн єнгєлгєєг 2-р хавсралтанд зааснаар авсан байна.

5.2. Орон сууц, олон нийтийн барилгын шал 5.2.1. Орон сууц, олон нийтийн барилгын шалны ажлын зураг тєсєлд бїтээцийн

шийдлийг зохих журмын дагуу батлагдсан шалны нэг маягийн хийц, хэсэглэлийн альбомд зааснаар тусгасан байна.

Єрєє, тасалгааны зориулалтаас нь хамааруулан шалны бїрээсийн нэр тєрлийг 4-р хїснэгтэнд зааснаар авна.

5.2.2. Орон сууц, олон нийтийн барилгад хєндийгїй акустикийн нэг тєрлийн шал мєн бїрээсэн дороо бэлэн хєндийтэй салангид загварын буюу угсармал тэгшилгээтэй (хєндийд нь дуу ба дулаан тусгаарлагч элемент байрласан байж болох) шалыг зураг тєсєлд тусгаж єгсєн байна.

5.2.3. Давхар дундын хучилтын агаарын болон цохилтын шуугианы тусгаарлалтыг “Дуу чимээнээс хамгаалах” холбогдох норм ба дїрмийн дагуу зураг тєсєлд тусгаж єгсєн байна.

5.2.4. Орон сууц, олон нийтийн барилгын шалны гадаргуугийн дулаан эзэмшил нь єрєє, тасалгааны зориулалтаас хамаарч 12-14Вт/ (м 2 ˚С) байх ёстой.

5.2.5. Сууцны барилга руу орох єрєєний шалны тївшин нь орцны ємнєх явган хүний замын тївшингээс дээш 0.15 м-ээс багагїй байвал зохино.

5.2.6. Олон нийтийн барилгын орцны шалны тївшинг єрєєнд тунадас орохоос хамгаалсан нєхцєлд 0.15м-ээс бага (явган хүний замын тївшингээс доош гїнд) байхыг зєвшєєрнє.

5.2.7. Орон сууцны барилгын шалыг хийцийн шийдлээс нь хамааруулан дараах 3 їндсэн бїлэгт хуваана. Їїнд:

а). Нэг їет — Бїрээсийн материал нь (жишээлбэл: дуу ба дулаан тусгаарлах хулдаас) цохилтоос їїсэх дуу чимээг шингээх зориулалттай мөн дулаан эзэмшилтийн шаардлагад тохирсон байх ёстой.

б). Салангид — Їйрмэг буюу уян зєєлєн материал, тэгшилгээний дуу тусгаарлах цул їе мєн ширхэгийн материал, хавтан буюу хуйлмал материалан бїрээсээс бїрдэнэ.

в). Хєндийтэй — Дуу тусгаарлах жийрэг бїхий дэр модтой бїрээсээс бїрдэнэ. 5.2.8. Энэ гурван бүлгийн шал нь цохилтын дуу чимээнээс (хучилтын даацын

хавтанг оролцуулаад) тусгаарлах шаардлагыг хангасан байх ёстой. Тїїнээс гадна сїїлийн хоёр бїлгийн шал нь дуу тусгаарлалтыг 3 дБ-ээс 6 дБ -ээр нэмэгдїїлнэ.

Тиймээс энэ хоёр бїлгийн шалны хучилтын хувьд дуу чимээнээс тусгаарлахад 1м 2 дахь хучилтын гадаргуугийн нягт (масс) 320- 400 кг/м 2 -ын хязгаарт байж болно.

5.2.9. Нэгдїгээр бїлгийн шал цуурайны їзэгдлээс болж даацын хэсэг дэх агаарын дуу чимээнээс тусгаарлах индекс нь 1.5-2дБ-ээр буурдаг. Энэ тохиолдолд гадаргуугийн нягт 475 кг/м 2 -аас багагїй байх шаардлагатай.

5.2.10. Дэр модон дээрх шал нь гадаргуугийн нягтыг илїї їр дїнтэй бууруулдаг ба бетон, цементийг нилээд хэмнэх боломжийг олгодог. Шалны бїрээс доорхи агаарын хєндийн зузаан энэ нєхцєлд 30 мм-ээс багагїй байх ёстой.

5.2.11. Шалны зураг тєсєл зохиохдоо давхар дундын даацын хавтант хучилтын хэрэглэх хїрээ, тєрєл бїрийн шалны тодорхойлолтыг агуулсан хїснэгтийн єгєгдлїїдийг баримтлах хэрэгтэй.

5.2.12. Орон сууцны том хавтант барилгад давхар дундын хучилтын бїтээцийг дараах байдалд нийцїїлэн авна. Їїнд:

Даацын хєндлєн ханын бага алхам (3.6 м хїртэл) 4-р хїснэгтийн 2 ба 11-р зїйл;

БД 3110908

9

Даацын хєндлєн ханын єргєн ба холимог алхам 4-р хїснэгтийн 11-р зїйл; 5.2.13. Хучилтын цул хавтангийн зузаан нь 160 ба 140 мм, даацын хєндлєн хана

нь бага алхамтай барилгын дуу ба дулаан тусгаарлах суурьтай зузаан хулдаасан шалны дор цемент-элсэн тэгшилгээ хийсэн байна.

Босоогоор нь цутгасан хавтангийн гадаргууд тэгшилгээ їе, хавтан хоорондын барьцалдалтыг сайжруулах дэвсгэр їе хийсэн байна.

5.2.14. Салангид шалны хавтант суурийг хавтгайлжит хучилтан дээр хийх гєлтгєнє-пуццаланон холбогчтой бетоноор угсармал тэгшилгээ хийхдээ доор заасан нєхцєлд хэрэглэхийг зєвшєєрнє.Їїнд:

Эрдсийн материалаар жигд дэвсэж хийсэн дуу тусгаарлагчийг хэрэглэх; Гипсбетонд їжил эсэргїїцэгч хэрэглэх нєхцєлд тэгшилгээний каркасыг

найдвартай їжилгїйжїїлсэн байх; Бїрээсийг зєвхєн модон буюу модлог хавтангаар хийсэн байх; Зоорийн давхрын орон зайд хийх агаар сэлгэгчийн тэгшилгээг шилэн

сэмэрдэсээр буюу хатуу модон ширхэгт хавтан ДВП-оор (тэгшилгээний доод бїсэд) арматурлаж хийнэ.

5.2.15. Хавтгайлжин хучилтан дээр хийх хулдаасан бїрээсийн доорхи цементэн холбогчтой керамзит бетон угсармал тэгшилгээг зураг тєсєлд тодорхой зааж єгсєн байна.

5.2.16. Шалны зураг тєсєл зохиох болон угсрахад шалны бїрээс доорхи агаарын хєндий болон тїїний бїх элементїїдээс агаарын чийгний шингэн дусал ба усны уурыг тїргэн зайлуулах аргыг зааж єгвєл зохино.

Ашиглалтын нєхцєл болон бїтээцийн ихэнх хувилбаруудад шалны бїтээцийн ємхрєлтєєс хамгаалж, агааржуулалтын системийг тодорхой заасан байх ёстой.

5.2.17. Зузаан хулдаасан бїх нэр тєрлийн бїрээсэнд зєвхєн эрдэс материалан тэгшилгээ хэрэглэхийг зєвшєєрнє. Шинээр барьж буй байшин, барилгад модон материалаар тэгшилгээ хийж байгаа бол шалны бїрээст зєвхєн уур нэвтрэлтэд бага зэргийн эсэргїїцэл їзїїлдэг модон материал (модон ширхэглэгт хавтанцар, паркет, банз болон тийм тєрлийн эдлэхїїн) хэрэглэнэ.

Энэ нєхцєлд зоорийн орон зайгаас усны уурыг эрчимтэй зайлуулах, шалны доорхи їе (суурь ба дуу, дулаан тусгаарлах їе)-ийг хэрхэн салхижуулах талаар заасан байх ёстой.

5.2.18. Шалны зураг тєсєлд шал хана (хамар хана)-тай нийлсэн хэсгийн уулзварыг зааж єгсєн байх ёстой. Шалны уулзварын хэсэглэлийн зурагт шалны бїрээс ба тэгшилгээний хооронд цул биш наалтын їе мєн тїїнчлэн хєвєє модны дэргэд шалны салхивч тусгаж єгсєн байна.

Шалны элементийн чийглэгийг ялангуяа хєнгєн бетон тэгшилгээний чийглэгийг 2.5-3% хїртэл бууруулах аргаар шалны ємхрєлт, ялзралт мєн дулаан агууламжийн техникийн шаардлагыг хангасан байна.

5.2.19. Зоорийн орон зайн салхижуулалтыг хангахын тулд зориулалтын нїхтэй хєвєє мод хэрэглэх буюу барилгын бїтээц ба хєвєє мод хооронд завсар гаргаж хийсэн байна. Энэ арга хэмжээ нь шалны бїрээсийн модон материалын їжил эсэргїїцэх аргатай хосолсон байна.

5.2.20. Орон сууц, олон нийтийн болон засаг захиргааны барилгын шалыг хэрэглэж байгаа материалаар нь дараах хоёр їндсэн бїлэгт хуваана. Їїнд:

а). Модон материалаар хийсэн; б). Синтетик нийлэг материалаар хийсэн; 5.2.21. Гипсбетон хавтан тэгшилгээнд їжил эсэргїїцэгч болгон борын хїчил

агуулсан эсвэл тїїний найрлага орлуулагчийг хэрэглэнэ. Дулаан тусгаарлагч хулдаасны суурийн їжил эсэргїїцэгч нь найдвартай бус бол

энэ бїрээсийн дор гипсбетон тэгшилгээ хийхийг Хориглоно. 5.2.22. Модон материалтай шаланд ховилтой ба паркетан банз, паркетан ба

єєдсєн самбар, ширхэгийн ба шигтгэмэл паркет мєн тїїнчлэн шахмал модон хавтанцар бїрээстэй шал орно.

БД 3110908

10

Эдгээр бүх шалыг дуу чимээнээс тусгаарлах шаардлагатай давхар дундын хучилтанд мєн дулаан техникийн шаардлагыг мєрдєх техникийн зоорийн хучилтад хэрэглэнэ.

Ийм шалтай хучилтын даацын хэсгийг цул хавтгай буюу хавиргат хавтангаар мєн тїїнчлэн нїхтэй хавтангаар хийж болно.

Эдийн засгийн байдлаас нь (материалын болон хєдєлмєрийн нєєцийн хамгийн бага зардал) їзэхэд давхар дундын хучилт дээрх шал мєн техникийн болон зоорь дээрх хучилтын шалны хувилбаруудын ихэнх тохиолдолд бїрээсийн дор хєндийтэй буюу шалыг дэр модтой хийхээр заасан байвал зохино. Дээрх хувилбаруудад хамаарахгїй тохиолдолд модон материалын хамгийн бага зардалтай (бїрээсийн зузаан нь 15 мм ба тїїнээс бага ) хувилбарыг сонгоно. Мөн дуу, дулаан тусгаарлалтыг нэлэнхїйд нь хийсэн їеийн дагууд бетон тэгшилгээ буюу модон тэгшилгээг дэр модон дээр хийж болно.

Їзвэрийн тайз, спорт-їзвэрийн танхимын шалны модон бїрээсэнд антипирен бодис гїн шингээсэн байна.

Їїнд: а). Модон ширхэгт хавтгай бїрээсийг зєвхєн хадаж болох материалаар хийсэн

цул тэгшилгээн дээр хийнэ. Їїнд: Хєнгєн бетон, модон ширхэгт хавтан (ДСП), модны хаягдлууд (хавтгай

модны тайрдас, бїрээс хийхэд шаардлага хангахгїй бусад банзны тайрдас). Модон ширхэгт хавтангаар хийх шалны бїрээсийн тэгш байдлыг хангахын тулд хавтангийн хїрээгээр зурвас гаргаж наах ба хавтангийн дунд хэсэгт эргээстэй буюу ердийн хадаасаар хадаж тогтооно.

б). Нэг їет хавтгай паркетан ба савх модон мєн тїїнчлэн хавиргат бїтээцтэй бамбайт шал нь шилмїїст ба навчит модон богино хэмжээтэй тайрдас материалыг (їїн дотроо хєрєєдсєн модны хаягдал ба барилгын модон эдлэл їйлдвэрлэх явцад гарсан хаягдал єєдєс ашиглах ) оновчтой хэрэглэх бололцоог олгоно.

Шалны бїрээс 20 мм зузаантай бол эдгээр бамбайг дэр мод буюу 400мм-ийн алхамтай дам нуруун дээр суурилуулна. Тэдгээрийг хэрэглэх нь паркетан бамбай ба їелїїлсэн бїтээцтэй бамбайгаар хийсэн шаланд технологийн болон бїтээцийн сєрєг хїчин зїйлээс (їїнд гол тєлєв їелїїлсэн эдлэлийн суурийн бїтээц нь найдваргїй, нїїр талын зузаан 4-6 мм нимгэн г.м) болж гардаг нїїр талын хуурч унах, муруйх зэргээр тохиолддог согогийг арилгах боломжийг олгоно.

в). Дэр модон дээр суурилсан модон ширхэгт хавтангаар хийсэн тэгшилгээн дээр тавих 17 мм зузаантай нэг їет хавтгай бамбайт бїрээстэй шал нь доллого буюу бїрмэл засал хийхэд зориулагдсан байдаг.

Модон зоргодосон хавтан нь MNS0122:1988 стандартыг П-3 маркийн хавтангийн шаардлага мєн тїїнчлэн эрїїл ахуйн шаардлагыг хангасан байх ёстой.

г). 18 мм зузаантай гурви бїхий банзан бїрээстэй шаланд зохих шаардлагыг хангасан модон зоргодост хавтангаар буюу тайрдас банз мєн тєрєл бїрийн хэлбэрийн бетоноор хийсэн тэгшилгээ хэрэглэхийг зєвшєєрнє. Шалны банзны зузаан нь 18мм байвал єргєн нь 78 мм-ээс илїїгїй байна.

д). 21 мм зузаан гурвитай банзан шалыг 350 мм-ээс хэтрэхгїй алхамтай дэр модон дээр суурилуулна. 21мм зузаан банзны єргєн нь 98мм-ээс илїїгїй байна.

е). Гидрофоб найрлагатай (жишээ нь: петролатум) шингэнээр боловсруулалт хийсэн ширхэгийн хусан паркетан бїрээстэй шал нь шалыг угсрах болон ашиглалтын явцад модон материалын чийгшилтээс їїсэх онцгой хэлбэлзлийн їед ч хэлбэр дїрсээ їлэмж алдаагїй байдлаараа ялгарч байдаг.

Петролатумаар боловсруулалт хийсэн хус мод эдэлгээ даах чанараараа царс зэрэг хатуу навчит модтой ойролцоо байдаг. Модон материалыг хэмнэх зорилгоор тусгай зориулалтын хэлбэржїїлсэн зїсэлттэй дэр мод хэрэглэхийг зєвшєєрнє. Їїнд: П буюу Т загварын, трапец хэлбэрийн болон бусад. Уг дэр мод нь хєндлєн зїсэлтийн харьцангуй бага талбайтай бєгєєд дуу авиа шингээлт сайтай учраас дуу тусгаарлагч модон ширхэгт хавтан маягийн зєєлєн материалын зарлагыг 40-60% хїртэл багасгана.

БД 3110908

11

Дэр модонд зориулсан 40мм зузаантай тусгайлан хєрєєдсєн зїсмэл модны оронд нимгэн хєндлєвч зїсмэл, ивээсийн зориулалттай дїнз, шургаагыг єргєн хэрэглэж болно. Хєрсєн дээр тавих шалны бїтээцїїдэд зєвхєн тэгш єнцєгт огтлолтой цул дэр модыг хэрэглэх ёстой.

5.2.23. Банз, паркетан банз, паркетан болон зах банзан самбар, модон ширхэглэгт хэт хатуу ба модон зоргодост хавтангийн зузааныг холбогдох эдлэхїїний стандарт болон орон сууц, олон нийтийн барилгын шалны нэг маягийн хийц, хэсэглэлийн альбомын заалтын дагуу авна.

5.2.24. Биеийн тамирын танхимын шалны банзан бїрээсийн зузааныг шаланд ирэх динамик ачаалал болон шаланд спортын тоног тєхєєрємжийг суурилуулж бэхлэх зэргийг бодолцон тооцоогоор авах хэрэгтэй.

5.2.25. Банз, савх мод, паркетан банз болон бамбай бїрээстэй шалны доорхи агаарын орон зай нь агаар сэлгэх ба утааны сувагтай холбогдох ёсгїй. Харин 25м 2 -аас дээш талбайтай єрєєнїїдэд (4-5) Х (5-6)м хэмжээтэй таслаж банзан хамар ханаар нэмэлт тусгаарлалт хийнэ.

5.2.26. Нийлэг материалан бїрээстэй шаланд олон їет поливинилхлоридон ба нэг їет дэвсгэргїй зузаан хулдаасан, резинэн олон їет хулдаас, алкидон хулдаасан, <<Линопласт>> маркийн нитро-хулдаас, дуу, дулаан тусгаарлах дэвсгэртэй поливинилхлоридон хулдаас, дармал зурагтай поливинилхлоридон хєємєл хулдаасан мєн тїїнчлэн эрїїл ахуйн байгууллагаас хэрэглэхийг зєвшєєрсєн уг тєрлийн хулдаасан бїрээст шал орно.

5.2.27. Дуу, дулаан тусгаарлах дэвсгэргїй бїх тєрлийн хулдаасыг заавал хєнгєн бетон тэгшилгээ бїхий шаваасан дээр дэвсэнэ.

5.2.28. Дуу, дулаан тусгаарлагч дэвсгэртэй (мєн хєємєл) хулдаас нь нормд заасан хэмжээнээс 1 дБ- ээр илїї дуу, дулаан тусгаарлах чадвартай бол давхар дундын хучилтын хавтан дээр шууд нааж хэрэглэнэ.

5.2.29. Модон зоргодост, цемент зоргодост ба гєлтгєнє ширхэгт хавтан мєн тїїнчлэн цувимал гєлтгєнє бетон хавтангаар угсармал тэгшилгээ хийсэн шалыг зєвхєн нэг маягийн бус бїтээц болгон хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

5.2.30. Хиймэл хивсэн бїрээсийг хэрэглэх їед гадаргуугаар нь гал тархахгїй мөн шатах їед хортой хий ялгаруулахгїй бол тїїн доор шатдаггїй материалаар тэгшилгээ їе хийхээр тусгах хэрэгтэй.

БД 3110908

19

1-р хїснэгт

Бїрээс

Хязгаарын утга

Хат

уу з

їйл

ий

г ху

рц

є

нц

гєє

р н

ь м

єн

ха

ви

рга

ар

н

ь ч

ир

эх,

хїр

з, л

ом

зэр

эг х

урц

б

агаж

аар

шал

ан д

ээр

аж

ил

лах

Хєдєлгєєний нэг зурваст хєдєлгєєний эрчим, нэгж/ хоног

1 м

-ий

н ө

нд

рөө

с ун

ах

Эд

зүй

лс

ий

н

ма

сс,

кг-а

ар

Тє

вл

єр

сєн

ач

аал

ала

ас и

рэх

ху

ви

йн

дар

алт

Н/с

м 2 (

кгс/

см 2 )

Тем

пе

рат

ур

хїр

тэл

шал

ны

ха

лаа

лт, ˚С

-ээр

Явагчууд ба резинэн дугуйт

тэргэнцэр

Металл дугуйт тэргэнцэр ба дугуй тємєр эдлэхїїнийг єнхрїїлэх (бочек ба бусад)

Тээврийн хэрэгсэл

Резинэн дугуйт Гинжин дугуйт

500- аас

илїї

500- аас бага

Итгэл цїїр,

С

50-аас илїї

30-50 30-аас бага 200-аас илїї

100- 200 100-аас бага

10-аас илїї

10-аас бага

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 1. Цемент-элсэн Зєвшєєрнє 60 Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно 3 500(50) 100 Хориглоно

2. Цемент-бетонон а. 25 мм зузаантай

В22.5 ангийн б. 30 мм зузаантай

В30 ангийн в. 50 мм зузаантай

В40 ангийн

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

100

100

100

Хориглоно Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Хориглоно Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Хориглоно 5

10

10

1000 (100) 1000 (100) 1000 (100)

100

100

100

Хориглоно

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Хориг лоно

Хориг лоно

Хориг лоно

Хориг лоно

Хоригл оно

Хоригло но

Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє

3. Асфальт бетонон а. 25 мм зузаантай б. 40 мм зузаантай в. 50 мм зузаантай

Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє

—5050

Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнө Зєвшєєрнє

Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє

Хориглоно 2 5

10

20 (2) 20 (2) 20 (2)

505050

Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє

Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориг лоно

Хориг лоно

Хориг лоно

Хориг лоно

Хориг лоно

Зєв- шєєрнє

4. Шигтгэмэл бетонон (терраццо)

а. 20 мм зузаантай бат бэх нь 20 МПа (200

кгс/см 2 ) б. 25 мм зузаантай бат

бэх нь 30 МПа (300 кгс/см 2 )

в. 25 мм зузаантай бат бэх нь 40 МПа (400

кгс/см 2 )

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

—

60

60

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 2

5

10

500 (50)

500 (50)

500 (50)

100

100

100

Хориглоно

Хориглоно

Зєвшєєрнє

Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно

Хориг лоно

Зєв- шєєрнє Зєвшєєрнє Хориг

лоно Зєв-

шєєрнє Зєвшєєрнє

Хориг лоно Зєв-

шєєрнє

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

БД 3110908

20

5. Поливинилацетат- цемент-бетонон




в.30 мм зузаантай бат бэх нь 40 МПа (400

кгс/см 2 )

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

—

60

60

Хориглоно Хориглоно

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє


Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє


5

10

1000 (100)

1000 (100)

1000 (100)

50

50

50

Хориглоно

Хориглоно

Зєвшєєрнє

Хориглоно Хориглоно Хориглоно

Хоригл оно


Хоригло но


Зєв- шєєрєхг

їй


6. Латексцемент-бетонон а. 20 мм зузаантай бат


б. 20 мм зузаантай бат бэх нь 30 МПа (300

кгс/см 2 ) в.30 мм зузаантай бат


Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

—

60

60


Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє


Зєвшєєрнє


5

10

1000 (100)

1000 (100)

1000 (100)

50

50

50

Хориглоно

Хориглоно

Зєвшєєрнє


Хоригл оно


Хоригло но

Зєвшєєрнє Хоригл оно


7. Нягтруулах нэмэлттэй шингэн шилт хїчилд тэсвэртэй бетонон




в.40 мм зузаантай бат бэх нь 25 МПа (250

кгс/см 2 )

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

—

60

60


Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє


Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє


5

10

500 (50)

500 (50)

500 (50)

100

100

100

Хориглоно

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє


Хоригл оно


Зєв- шєєрєх

гїй



гїй


8.Шаарган дїїргэгчтэй хромит хольцтой

халуунд тэсвэртэй портланд цементэн

бетонон

Зєвшєєрнє 100 Хориглоно Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєв- шєєрєх

гїй


10 500 (50) 600 Зєвшєєрнє

9. Дээд їеийг нь бэхжїїлсэн бетонон Зєвшєєрнє 500 Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє 20

1000 (100) 100 Зєвшєєрнє

10. Элсэн давхрагатай шаарган дїїргэгчтэй

хромит хольцтой халуунд тэсвэртэй портланд

цементэн хавтан

Зєвшєєрнє 100 Хориглоно Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Хоригло

но Зєв-

шєєрнє 10 500(50) 600 Зєвшєєрнє

11. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй металлцементэн

Зєвшєєрнє 500 Зєвшєєрнө Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє 15 1000 (100)

100 Зєвшєєрнє

БД 3110908

21

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 12. Ксилолитон Зєвшєєрнє 60 Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно 3 200 (20) 50 Хориглоно

13. Поливинилацетат- цемент їртсэн

Зєвшєєрнє 60 Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно 3 200 (20) 50 Хориглоно

14. Поливинилацетат- шаваасан

Зєвшєєрнє — Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Зєв- шєєрєх

гїй

50(50) 50 Хориглоно

15.Эпоксид - шаваасан цутгамал

Зєвшєєрнє — Хориглоно Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно 2 500(50) 50 Хориглоно

16. Элсэн їетэй дєрвєлжин чулуун

Зєвшєєрнє 100 Хориглоно Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє 50 500(50) 500 Зєвшєєрнє

17. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй

дєрвєлжин чулуун Зєвшєєрнє 100 Хориглоно Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє 50 500(50) 100 Зєвшєєрнє

18. Жижиг ширхэгтэй бетон їетэй ган хавтан

Зєвшєєрнє 500 Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє 50 500(50) 100 Эрчмийг нь

хязгаарласан болзолтойгоор

зєвшєєрнє 19. Жижиг ширхэгтэй бетон їетэй нїхтэй

ширмэн хавтан Зєвшєєрнє 500 Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Хориглоно 10 500(50) 100 Зєвшєєрнє

20. Элсэн їетэй төвгөр тулгууртай ширмэн

хавтан Зєвшєєрнє 300 Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Хориглоно 10 Хавтанд

ЗТ 1400 Зєвшєєрнє

21. Битум буюу давирхайлаг шаваасан давхрага дээр наасан

тайрдсан

Зєвшєєрнє 100 Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Хориглоно 50 50(5) 50 Хориглоно

22. Битум шаваасан їетэй асфальт бетон

хавтан Зєвшєєрнє 60


гїй

Зєв- шєєрнє Зєвшєєрнє

Хориг лоно

Зєв- шєєрнє Зєвшєєрнє Хориглоно 5 30(3) 50 Зєвшєєрнє

23. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй цемент-

бетон хавтан Зєвшєєрнє 60


гїй


Хориг лоно

Зєв- шєєрнє Зєвшєєрнє Хориглоно 7 500(50) 100 Хориглоно

24.Цемент-элсэн зуурмаган їетэй

шигтгэмэл бетон хавтан Зєвшєєрнє 60 Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно 5 500(50) 100 Хориглоно

25.Цемент-элсэн зуурмаган їетэй гантиган

хавтан Зєвшєєрнє — Хориглоно

Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно 2 500(50) 100 Хориглоно


байгалийн чулуун (боржин г.м) хавтан

Зєвшєєрнє 60 Зєв-

шєєрєх гїй

Зєв- шєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Хориглоно 10 500(50) 100 Зєвшєєрнє

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

БД 3110908

22

27.10-13 мм зузаан вааран хавтан Їїнд:

Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

—

—

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно


Хориглоно

Хориглоно


Хориглоно

2 Хоригл

оно

200(20)

100(10)

100

50

Хориглоно

Хориглоно

28. 15-20 мм зузаан вааран мєн хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

—

—

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно


Хориглоно

Хориглоно


Хориглоно

3

Хоригл оно

200(20)

100(10)

100

50

Хориглоно

Хориглоно 29. 30-35 мм зузаан хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

60

—

Хориглоно

Хориглоно

Зєвшєєрнє Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Зєв- шєєрөхгүй Хориглоно

Зєвшєєрнө

Хориглоно

5

2

200(20)

100(10)

100

50

Хориглоно

Хориглоно 30. 50 мм зузаан хїчилд тэсвэртэй вааран

хавтан Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

60

60

Хоригл оно


Зєвшєєрнє

Хоригло но Зєвшєєрнє Хоригл

оно Зєв-

шєєрнє 7

3

300(30)

200(20)

100

50

Зєвшєєрнє

Хориглоно Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно

31. 10-12 мм зузаан шлакоситаллон

хавтанцар Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

—

—

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно Зєвшєєрєхгүй

Хориглоно

Хориглоно


Хориглоно

2

Хоригл оно

200(20)

100 (10)

100

50

Хориглоно

Хориглоно

32.15-20 мм зузаан шлакоситаллон

хавтанцар Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

60

—

Хориглоно

Хориглоно

Зєвшєєрнє

Хориглоно

Хориг Лоно

Хориг лоно

Зєвшєєрнє

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

5

2

300 (30)

100 (10)

100

50

Хориглоно

Хориглоно 33. 18-20мм зузаан диабаз маягийн чулуун цутгамал хавтанцар Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

60

—

Хориглоно

Хориглоно

Зєвшєєрнє

Хориглоно

Хориг Лоно

Хориг лоно

Зєвшєєрнє

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

2

Хоригл оно

300 (30)

100 (10)

100

50

Хориглоно

Хориглоно

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

БД 3110908

23

34. 25-30мм зузаан тунгалаг чулуун цутгамал хавтан Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй;

Зєвшєєрнє 60 Хоригл

оно Зєв-

шєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєв-

шєєрєх гїй

Зєв- шєєрнє 10 300(30) 100 Зєвшєєрнє

35. 40 мм зузаан тунгалаг чулуун цутгамал хавтан Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй;

Зєвшєєрнє 60 Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє Зєвшєєрнє 15 300(30) 100 Зєвшєєрнє

36. Хїчилд тэсвэртэй тоосго Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан үетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

60

60

Хоригло но



Зєвшєєрнє

Хоригл оно Зєв-

шєєрнє 7

3

300 (30)

200 (20)

100

50

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє Хоригло но


Хориглоно

37. Хїчилд тэсвэртэй хавиргат тоосго Үүнд: Бїх тєрлийн зуурмаган їетэй; Битумэн шаваасан їетэй;

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

60

—

Хоригло но

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Зєвшєєрнє

Хоригл оно

Хоригл оно



10

5

300 (30)

200 (20)

100

50

Зєвшєєрнє


38.Поливинилхлоридон пластикат

Зєвшєєрнє — Хориглоно Хориглоно Хориглоно 2 100 (10) 50 Хориглоно

39. Банзан Зєвшєєрнє — Хориглоно Хориглоно Хориглоно 2 Нэг цэгт 200 кг

50 Хориглоно

40. Паркетан банз болон бамбай

Зєвшєєрнє — Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хоригл оно

Нэг цэгт 200 кг


41. Модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан


Нэг цэгт 200 кг


42. Ширхэгийн болон угсармал паркет


Нэг цэгт 200кг


43. Хулдаасан Зєв- шєєрєх

гїй


— Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хоригл оно


44. Химийн сэмэрдэст суурьтай хуйлмал


гїй


— Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хоригл оно


45.Шавар бетон, цутгамал шавран


гїй


— Хориглоно Хориглоно Хориглоно 5 50(5) 500 Зєвшєєрнє

46.Битумд нэвшїїлсэн дайрган


гїй

Зєв- шєєрнє 40 Хориглоно Зєвшєєрнє

Хоригло но Зєвшєєрнє Хориглоно 10 100(10) 50 Зєвшєєрнє

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 47. Хайрга, дайрган Зєв-

шєєрєх гїй


— Хориглоно Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє Хориглоно 10 100(10) 500 Зєвшєєрнє

48. Шаарган болон хєрсєн



— Хориглоно Хориглоно Хориглоно Зєвшєєрнє Зєв- шєєрєх


Хязгаар лахгїй

30(30) Хязгаар лахгїй

Зєвшєєрнє

БД 3110908

24

гїй гїй

Тайлбар. Тємєр дугуй ба дугуй огтлолтой төмөр зїйлээс шаланд ирэх даралтын илтгэлцїїр С-г дараах томьёогоор тодорхойлно. С= D b P

Р- Дугуй буюу мєрнєєс шаланд ирэх хамгийн их даралт, кг; D- Дугуй буюу мєрийн диаметр, м; в- Дугуй буюу мєрийн єргєн, см;

2-р хїснэгт Шаланд үзүүлэх үйлчлэлийн эрчмийн хязгаарын утга

С

а

а

р

Э

р

д

с Органик уусгагч А

м

ь т н

Хїчил, шїлтийн уусмал

БД 3110908

25

Бїрээс

Тїї

хий

неф

ть б

а н

еф

тийн

б

їтээ

гдэх

їїн (

мазу

т, к

еро

син

дизе

ль

тїлш

, бе

нзин

)

Сайх

ан ї

нэр

т нїї

рс-

ус є

рєгч

їїд

Кет

ону

уд

Фторт-устєрєгч, кремфторт устєрєгч болон

тїїнтэй г.м

Эсэлдїїлэгч (азотын, хлорно-ватист,

хромын ба бусад)

Органик бус эсэлддэггїй

(хїхрийн, давсны ба бусад) Органик

Кон

цен

трац

и,

%

Эр

чим

Кон

цен

трац

и,

%

Эр

чим

Кон

цен

трац

и,

%

Эр

чим

Кон

цен

трац

и,

%

Эр

чим

Кон

цен

трац

и,

%

Эр

чим

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 1.Цемент-элсэн Их Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8(12*) Бага 2.Цемент-бетонон Их Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8(12*) Дунд 3.Асфальт бетонон Их Хоригло

но Хоригло

но Хоригло

но Хоригло

но Хоригло

но Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 10 Дунд 20 Дунд 8 Дунд

4. Шигтгэмэл бетонон (терраццо)

Их Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8 Дунд

5. Поливинилацетат- цемент-бетонон Бага Бага Их Их Их Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8 Бага

6. Латексцемент- бетонон Их Бага Бага Дунд Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 10 Бага 8 Бага

7. Нягтруулах нэмэлттэй шингэн

шилт хїчилд тэсвэртэй бетонон

Дунд Их Их Их Их Бага Хориглоно Хориглоно 100 Их 100 Их 100 Их Хориг лоно

8.Шаарган дїїргэгчтэй хромит

хольцтой халуунд тэсвэртэй портланд цементэн

бетонон

Бага Их Дунд Их Дунд Хоригло но

Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8 Бага

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 9. Дээд їеийг нь

бэхжїїлсэн бетонон Бага Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8 Бага

10. Элсэн давхрагатай

шаарган Бага Дунд Дунд Дунд Дунд Хоригло

но Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8 Бага

БД 3110908

26

дїїргэгчтэй хромит хольцтой халуунд

тэсвэртэй портланд цементэн хавтан 11. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй металлцементэн

Бага Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8 Бага

12. Ксилолитон Хориг лоно Бага Бага Бага Бага Хоригло

но Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно — Хориг лоно

13. Поливинилацетат- цемент їртсэн

Хориг лоно

Бага Бага Бага Бага Хоригло но

Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно — Хориг лоно

14. Поливинилацетат- шаваасан Хориг

лоно Бага Бага Бага Бага Хоригло но Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно — Хориг

лоно 15.Эпоксид -

шаваасан цутгамал Дунд Дунд Дунд Дунд Бага Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 15 Бага 30 Бага 15 Бага

16. Элсэн їетэй дєрвєлжин чулуун

Их Их Их Их Их Хоригло но

Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 15 Бага — Хориг лоно


дєрвєлжин чулуун Их Их Дунд Их Их Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 15 Бага 8(12*) Дунд

18. Жижиг ширхэгтэй бетон їетэй ган хавтан

Бага Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 15 Бага 8(12*) Дунд

19. Жижиг ширхэгтэй бетон

їетэй нїхтэй ширмэн хавтан

Их Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 15 Бага 8(12*) Дунд

20. Элсэн їетэй төвгөр тулгууртай

ширмэн хавтан Бага Бага Бага Бага Бага Хоригло

но Хориглоно Зєвшєєрєхг

-їй Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно — Хориг

лоно

21. Битум буюу давирхайлаг

шаваасан давхрага дээр наасан

тайрдсан

Хориг лоно

Их Хоригло но

Бага Хоригло но

Хоригло но

Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориг лоно

Хориг лоно

Хориг лоно

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 22. Битум

шаваасан їетэй асфальт бетон

хавтан

Их Хоригло

но Хоригло

но Хоригло

но Хоригло

но Хоригло

но Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 10 Дунд 20 Дунд 8 Дунд


цемент-бетон хавтан

Их Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8 Дунд

24.Цемент-элсэн зуурмаган їетэй шигтгэмэл бетон

хавтан

Их Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Дунд

БД 3110908

27

25.Цемент-элсэн зуурмаган їетэй гантиган хавтан

Их Их Дунд Их Дунд Дунд Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8(12*) Дунд


байгалийн чулуун (боржин г.м) хавтан

Их Их Дунд Их Дунд Дунд Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8(12*) Дунд

27.10-13 мм зузаан вааран хавтан

Їений нэр тєрлєєс хамааран ямар байхыг (а-е-д їзїїлснээс хар)

28. 15-20 мм зузаан вааран мєн хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан

Їений нэр тєрлєєс хамааран ямар байхыг (а-е-д їзїїлснээс хар )

29. 30-35 мм зузаан хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан


30. 50 мм зузаан хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан


31. 10-12 мм зузаан шлакоситаллон хавтанцар


32.15-20 мм зузаан шлакоситаллон хавтанцар


33. 18-20мм зузаан диабаз маягийн чулуун цутгамал хавтанцар


34.Хїчилд тэсвэртэй тоосго доор заасан їен дээр

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

БД 3110908

28

а. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй

б. Латекс нэмэлттэй цемент- элсэн зуурмаган

заадасыг нь эпоксид шаваасаар дїїргэсэн латекс нэмэлттэй цемент- элсэн зуурмаг

в. Нягтруулах нэмэлттэй шингэн шилт зуурмаг

мєн адил заадсыг нь арзамитшаваасаар чигжсэн

мєн адил заадасыг нь эпоксид шаваасаар чигжсэн

г.Эпоксид давирхай суурьтай шаваасан

д.Арзамит-шаваас

е.Битумэн шаваас

Их

Их

Их

Их

Их

Их

Их

Их

Их

Их

Бага

Дунд

Их

Их

Их

Их

Их

Хоригло но

Дунд

Бага

Дунд

Их

Дунд

Их

Их

Их

Хоригло но

Их

Дунд

Их

Их

Дунд

Дунд

Дунд

Дунд

Хоригло но

Дунд

Бага

Дунд

Их

Дунд

Дунд

Дунд

Дунд

Хоригло но

Бага

Дунд

Их

Дунд

Их

Их

Их

Их

Хоригло но

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

100

5

5

5

5

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Их

Их

Их

Их

Их

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

5

100

15

15

15

15

10

Хориглоно

Хориглоно

Бага

Их

Их

Их

Их

Их

Их

Хоригл оно

10

20

100

30

30

30

30

20

Бага

Их

Дунд

Их

Их

Их

Их

Их

8(12*)

8(12*)

15

Хориг лоно

15

15

15

15

8

Бага

Дун д

Дун д

Хор игло но

Дун д

Дун д

Их

Их

Дун д

35.Тунгалаг чулуун цутгамал чулуун хавтан доор заасан їетэй а. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй

Их Их Дунд Их Дунд Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хориглоно 8(12*) Дун д

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

БД 3110908

29

б.Латекс нэмэлттэй цемент-элсэн зуурмаган їетэй мєн адил заадасыг нь эпоксид шаваасаар чигжсэн

Их

Их

Бага

Дунд

Бага

Дунд

Дунд

Их

Бага

Дунд

Дунд

Их

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

Хориглоно

10

20

Дунд

Их

8(12*)

15

Дун д

Дун д

36. Поливинил- хлоридон пластикат

Дунд Бага Бага Бага Бага Дунд Хориглоно Хориглоно 5 Дунд 20 Дунд 20 Дунд 20 Дун д

37.Банзан (будагтай )

Хориглоно

38. Паркетан банз болон бамбай

Хориглоно

39.Модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан

Хориглоно

40. Ширхэгийн болон угсармал паркет

Хориглоно

41. Хулдаасан Хориглоно

42.Химийн сэмэрдэст суурьтай хуйлмал

Хориглоно

43. Шавар бетон, цутгамал шавран

Хориг лоно

Бага Бага Бага Бага Хориглоно

44.Битумд шингээсэн дайрган

Дунд Хоригло но

Хоригло но

Хоригло но

Хоригло но Хориглоно

10 Бага 20 Бага 8 Бага

45. Хайрга, дайрган Бага Бага Бага Бага Бага Хориглоно

Хориглоно Хориглоно Хоригл оно

Хориг лоно

Хориг лоно


46. Шаарган болон хєрсєн

Бага Бага Бага Бага Бага Хориглоно Хориглоно Хориглоно Хоригл оно

Хориг лоно

Хориг лоно


* элс ба буталсан дайрга (ширмэн, тємєрлєг) буюу порфиритын оронд дїїргэгч болгон хэрэглэх їед

3-р хїснэгт

БД 3110908

30

Бїрээс

Тусгай шаардлагат шалны бїрээсийн тодорхойлолт Тоосгїй байдалд (Тоосноос салгах)

Нїдэн баримжааны

їнэлэлт

Хуурай їеийн цахилгаан

дамжуулах чанар

Хуурай їеийн статик

цахилгаан цэнэгїїд

гадаргуу дээр хуримтлагдах

чадвар

Оч үл үүсгэх

Їйлдвэрлэлийн бохирдлоос цэвэрлэхэд хялбар байдал

Єрєє, тасалгааны тоосгїй байдлын їзїїлэлт

1000 10 000 100 000 Тоосжилтоос Шингэн бодисоос

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1. Цемент-элсэн

Хамаарахгїй Их Харьцангуй цахилгаан

дамжуулдаг Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэх

боломжгїй Цэвэрлэхэд

хэцїї

2. Цемент-бетонон Хамаарахгїй Дунд

Харьцангуй цахилгаан

дамжуулдаг Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэх

боломжгїй Цэвэрлэхэд

хэцїї

3. Асфальт бетонон Хамаарахгїй Дунд Цахилгаан дамжуулдаггїй

Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд хэцїї

Цэвэрлэхэд хэцїї

4. Шигтгэмэл бетонон (террацо) Хамаарахгїй Бага

Харьцангуй цахилгаан дамжуулах

Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд дунд зэрэг


5.Поливинилацетатцемент-бетонон Хамаарахгїй Бага



Цэвэрлэхэд дунд зэрэг

6. Латексцемент-бетонон Хамаарахгїй Бага




7. Нягтруулах нэмэлттэй шингэн шилт хїчилд тэсвэртэй бетон Хамаарахгїй Дунд Цахилгаан

дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг Цэвэрлэхэд дунд зэрэг


8. Шаарган дїїргэгчтэй, хромит хольцтой халуунд тэсвэртэй

портландцементэн бетон Хамаарахгїй Дунд Цахилгаан

дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг Цэвэрлэхэд

хэцїї Цэвэрлэхэд

хэцїї

9. Дээд їеийг нь бэхжїїлсэн бетон Хамаарахгїй Дунд

Цахилгаан дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд

хэцїї Цэвэрлэхэд дунд зэрэг

10. Элсэн давхрагатай , шаарган дїїргэгч хромит хольцтой халуунд тэсвэртэй портландцементэн хавтан

Хамаарахгїй Дунд Цахилгаан дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг



11.Цемент-элсэн зуурмаган їетэй металл цементэн

Хамаарахгїй Дунд Цахилгаан дамжуулах

Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг Цэвэрлэхэд


12. Ксилолитон Хамаарахгїй Дунд


дамжуулдаг Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд


хэцїї

13. Поливинилацетатцемент-їртсэн Хамаарахгїй Дунд


дамжуулдаг Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд


хэцїї

14. Поливинилацетат шаваасан Хамаарахгїй Хамаарна Тоосгїй



хялбар Цэвэрлэхэд дунд зэрэг

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 15. Эпоксид шаваасан цутгамал Хамаарах- Хамаарна Тоосгїй Цахилгаан Хуримтлагдана Оч үүсгэдэг Цэвэрлэхэд Цэвэрлэхэд

БД 3110908

31

гїй дамжуулдаггїй хялбар хялбар 16. Элсэн їетэй дєрвєлжин чулуун

Хамаарахгїй Дунд зэрэг Цахилгаан дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг



17. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй дєрвєлжин чулуун

Хамаарахгїй Дунд зэрэг Цахилгаан дамжуулах

Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг Цэвэрлэхэд хэцїї


18. Жижиг ширхэгтэй бетон їетэй ган хавтан Хамаарахгїй Дунд зэрэг

Цахилгаан дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг



19. Жижиг ширхэгтэй бетон їетэй ширмэн нїхтэй хавтан Хамаарахгїй Дунд зэрэг Цахилгаан



20. Элсэн їетэй төвгөр тулгууртай ширмэн хавтан

Хамаарахгїй Дунд зэрэг Цахилгаан дамжуулах



хэцїї 21. Битум буюу давирхайлаг шаваасан Хамаарахгїй Их Цахилгаан

дамжуулдаггїй Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэх боломжгїй

Цэвэрлэх боломжгїй

22. Битумт шаваасан їетэй асфальт бетон хавтан

Хамаарахгїй Дунд зэрэг Цахилгаан дамжуулдаггїй



23. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй цемент бетон хавтан Хамаарахгїй Дунд зэрэг


Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэх боломжгїй


24. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй шигтгэмэл бетон хавтан Хамаарахгїй Бага




25. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй гантиган (мєн буталсан) хавтан Хамаарахгїй Бага Цахилгаан

дамжуулдаггїй Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд хялбар


26. Цемент-элсэн зуурмаган їетэй байгалийн чулуун (боржин болон

бусад) хавтан Хамаарахгїй Бага Цахилгаан



27. Вааран хавтан Хамаарахгїй Бага




28. Хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан Хамаарахгїй Бага




29. Шлакоситаллон хавтан Хамаарахгїй Тоосгїй



хялбар Цэвэрлэхэд

хялбар

30. Чулуун цутгамал хавтанцар Хамаарахгїй Тоосгїй




хялбар

31. Хїчилд тэсвэртэй хавтгай тоосго Хамаарахгїй Бага




32. Хїчилд тэсвэртэй хавиргат тоосго Хамаарахгїй Бага




33. Поливинилхлорид пластикат масс (цул) Хамаарах-

гїй Хамаарна Тоосгїй Цахилгаан дамжуулдаггїй Хуримтлагдана Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд

хялбар

Цэвэрлэхэд хялбар

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 34. Банзан (будагтай) Хамаарахгїй Бага Цахилгаан

дамжуулдаггїй Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд


БД 3110908

32

35. Паркетан банз болон бамбай Хамаарахгїй Бага Цахилгаан дамжуулдаггїй Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд


36. Модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан Хамаарахгїй Бага Цахилгаан дамжуулдаггїй

Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд хялбар


37. Ширхэгийн болон угсармал паркет Хамаарахгїй Бага Цахилгаан дамжуулдаггїй Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд


38. а. Цахилгааны тогтонги гїйдлийг бууруулагч зузаан хулдаас

Хамаарна Тоосгїй Цахилгаан дамжуулдаггїй

Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд хялбар

Цэвэрлэхэд хялбар

б. Хулдаас Хамаарах- гїй Хамаарна Тоосгїй

Цахилгаан дамжуулдаггїй Хуримтлагдана Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд


хялбар в. Поливинилхлорид хавтанцар Хамаарахгїй Хамаарна Тоосгїй Цахилгаан

дамжуулдаггїй Хуримтлагдана Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд


хялбар 39. Химийн сэмэрдэст суурьтай хуйлмал

Хамаарахгїй Дунд зэрэг Цахилгаан

дамжуулдаггїй Хуримтлагдана Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэхэд дунд зэрэг


40. Шавар бетон, цутгамал шавран Хамаарахгїй Их Цахилгаан дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэггїй 1 Цэвэрлэх

боломжгїй Цэвэрлэх

боломжгїй 41. Битумд шингээсэн дайрган

Хамаарахгїй Их Харьцангуй цахилгаан дамжуулах



42. Хайрга, дайрган Хамаарахгїй Их

Цахилгаан дамжуулах Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг



43. Шаарган болон хєрсєн Хамаарахгїй Их Цахилгаан дамжуулах

Хуримтлагдахгїй Оч үүсгэдэг Цэвэрлэх

боломжгїй Цэвэрлэх

боломжгїй 1. Оч їүүсгэдэггүй дїїргэгч хэрэглэх нєхцєлд

4-р хїснэгт Орон сууцны барилгын шал ба хучилтын хэрэглэх хїрээ

Хучилтын нїхтэй хавтангийн зузаан,

мм

Бетоны дундаж нягт, кг/м 3

дБ индексийн лавлагааны утга Хэрэглэх хїрээ

Шалгїй хавтангийн агаарын шуугиан

Шалгїй хавтангийн цохилтын шуугианы

Даацын хєндлєн ханын хамгийн их алхам, м

Энд заасан загварын хавтангийн хамт орон сууцны барилгад хэрэглэж болох

БД 3110908

33

тусгаарлалт шилжїїлсэн тївшин шалны бїтээц

1. 100 1600-2500 44-45 91-86 3.3 Дэр модтой модон шал, дуу тусгаарлагч їе

ба тэгшилгээний дээр хийх хулдаас ба ширхэгийн паркетан бїрээс, модон

ширхэглэгт хавтант бїрээс, дуу, дулаан тусгаарлагч суурь бїхий тэгшилгээний

дээрхи хулдаасан бїрээс 2. 120 1600-2500 45-47 88-84 3.6 Мєн адил 3. 140 1600-2500 46-48 87-82 4.2 Мєн адил 4. 1600-2500 48-50 86-81 4.5 Мєн адил 5. 160 1800-1900 49 84 Мєн адил

6.

2200-2500 50 81 6.6 (холимог алхмын хувилбарын

хувьд 2.6-6.6 м хїртэл)

Мєн адил, тїїнчлэн тэгшилгээ їегїй дулаан тусгаарлах үен дээрхи хулдаас

7. 180 1800-1900 50 83 Мєн адил

8. 200

1500-1900 50-52 84-82 Мєн дэр модтой модон шал, дуу тусгаарлагч їе ба тэгшилгээний дээр хийх хулдаас ба

ширхэгийн паркетан бїрээс, модон ширхэглэгт хавтан бїрээс, дуу, дулаан тусгаарлагч суурь бїхий тэгшилгээний

дээрхи хулдаасан бїрээс 9. 220 (нїхний

диаметр-159 мм , шилжїїлсэн зузаан-

- 120 мм)

1600-2000 47-49 7-86 Хязгаарлахгїй Мєн адил

10. 2200-2500 50-51 85-84 Мєн адил 11. 220 (нїхний

диаметр-140 мм, шилжїїлсэн зузаан-

- 160 мм )

2200-2500 51-52 82-81 Мєн адил, тїїнчлэн тэгшилгээ їегїй дуу, дулаан тусгаарлах їен дээрх хулдаас

Тайлбар : Агаарын шуугианыг тусгаарлах индексийн нормативт утга болон цохилтын шуугианы шилжїїлсэн тївшинг хангах нєхцлийг харгалзан СНиП II-12-77-ын дагуу тооцсоноор шалны параметрыг (шалны масс, дуу тусгаарлагч їеийн материал ба бусад ) авна.

БД 3110908

45

5-р хїснэгт

Єрєє, тасалгаа Дулаан эзэмшилийн їзїїлэлт Вт/м 2 ̊С-ээс

илїїгїй Бїрээс

1. Орон байр болон нийтийн байрны сууцны єрєєнїїд, сурагчдын байр, зочид буудал, амралтын газрын унталгын єрєє г.м

12 2) дуу, дулаан тусгаарлагчтай хулдаасан 1)

банзан сийрхий зїсмэл нарийн банзан модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан паркет паркетан ба нарийн банзан бамбай

2. Барилгын гадна хаалганаас 20 метрээс хол алслагдсан конторын болон амралтын газрын, зочид буудлын, сурагчдын байрны, нийтийн болон орон сууцны хонгилууд

14 дуу, дулаан тусгаарлагчтай хулдаасан 1)

нарийн банзан банзан паркетан банз модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан паркет паркетан ба нарийн банзан бамбай

3. Олон нийтийн барилгын єрєє тасалгаа, хїмїїсийн байнгын хєдєлгєєн байдаггїй єрєєнїїд (музей, їзэсгэлэн, вестибюль, вокзал, їйлдвэрийн газрын засварлагааны танхим г.м)

— эпоксид цутгамал єнгєлгөөтэй шигтгэмэл бетон єнгєлгөөтэй цемент бетон єнгєлгөөтэй поливинилацетатцемент-бетонон байгалийн чулуун хавтан гантиган хавтан мєн буталсан

4. Ясли, цэцэрлэгийн барилгын хїїхдийн єрєєнїїд мєн хонгилууд

12 паркет нарийн банзан ба нарийн паркетан бамбай банзан паркетан банз

5. Эмчилгээний ба эмчийн кабинет, эмнэлэг, поликлиник, амбулатори, диспансер, сувилал, амралтын газар, сурагчдын дотуур байрны єрєє, тасалгаа

12 хулдаасан 1)

нарийн банзан паркетан паркетан ба нарийн банзан бамбай банзан паркетан банз

6. Ясли, цэцэрлэг, больницын хїїхдийн ариун цэврийн өрөө, эмнэлэгийн боолтын єрєє


1). Дулаан шингээх шаардлагат їзїїлэлт нь зузаан хулдаас болон зохих <<дулаан>> тэгшилгээтэй байх ёстой. 2). Хэрэв шалны гадаргуу 23˚ С-аас дээш температуртай бол дулаан шингээлтийн їзїїлэлтийг нь нормчлохгїй. 7. Контор, зохион бїтээх товчоо, туслах чанарын барилгын албан хаагчийн єрєє, ажлын єрєє, кабинет г.м


паркетан банз паркет паркетан ба нарийн банзан бамбай модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан (зєвхєн хучилтын дээр байрласан єрєєнїїдэд)

8. Сургалтын байгууллагын єрєєнїїд, анги, танхим, лаборатори, багш нарын контор г.м Уншлагын, їзэгчийн, нийтийн, спортын зал, танхим гадуур хувцас хадгалах гардероб


банзан паркетан паркетан ба нарийн банзан бамбай нарийн банзан

9. Тєрєл бїрийн зориулалтын барилгын ванн, шїршїїр, угаалтуур, бие засах єрєєнүүд, дэлгїїрийн хїнсний бїтээгдэхїїнийг бэлтгэх єрєє, нийтийн хоолны газруудын бэлтгэлийн єрєє, гал тогооны єрєє, нийтийн халуун усны газрын уурын болон угаалгын, хувцасны єрєє, угаалгын газрын өрөөнүүд

— өнгєлгөөтэй цемент бетон єнгєлгөөтэй шигтгэмэл бетон бетонон вааран хавтанцар шлакситаллон хавтан

10. Гадна хаалганаас 20 метрээс хол алслагдсан мєн тїїнчлэн 2-р давхар болон дараах давхарт байрласан нийтийн хоолны газрууд ба дэлгїїрийн худалдааны танхим

— өнгєлгөөтэй шигтгэмэл бетон вааран хавтанцар шлакситаллон хавтан латексцементбетонон поливинилацетатцемент-бетонон байгалийн чулуун хавтан мєн буталсан банзан паркет ба паркетэн банзан бамбай

11. Орон сууцны барилгын гал тогооны өрөөнүүд


банзан модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан нарийн банзан

6. Шалны давхаргын зураг тєсєл зохиох

БД 3110908

46

6.1. Шалны давхаргын нэр тєрлийг шаланд їзїїлэх їйлчлэлээс нь хамааруулан 1-5-р хїснэгтэд заасны дагуу сонгоно.

6.2. Шалны давхаргын материалын шахалтын бат бэх ба анги дараах їзїїлэлтээс багагїй байх ёстой. Їїнд :

Цемент-элсэн зуурмаг - 15МПа-30 МПа; Шингэн шилэн зуурмаг - 20 МПа; Жижиг ширхэгтэй бетоны шахалтын бат бэхийн анги В30-аас

багагїй байна. Шалны давхаргын бусад тєрлийн материалын шахалтын бат бэхийг

нормчлохгїй. 6.3. Шалны давхаргын материал болон тэдгээрийн хамгийн бага зузааныг

6-р хїснэгтэд зааснаар авсан байна.

Давхарга 6-р хїснэгт

Давхаргын материал Давхар- гын нэр тєрєл, хэлбэр

Давхаргын зузаан, мм

Шахалтын бат бэх,

МПа, нормчлог- -ддоггїй

Шалны бїрээсийн материал

1. Цемент-элсэн зуурмаг

Мєн адил

2а

2а

10-15 (ус

тусгаарлалтаар 20 )

15 (ус тусгаар- -лалтаар 20 )

15-30

15-30

Цемент-элсэн хавтан Шигтгэмэл бетон Гантиган Байгалийн чулуун хавтан Хїчилд тэсвэртэй вааран хавтан Шлакоситаллон Цутгамал чулуун хавтанцар

2. Латекс нэмэлттэй цемент-элсэн зуурмаг

2б 15 (ус тусгаар- -лалтаар 20)

15-30 Хїчилд тэсвэртэй вааран хавтанцар Шлакоситаллон Цутгамал чулуун

3. Нягтруулах нэмэлттэй шингэн шилт суурьтай зуурмаг

2в 15 (ус тусгаар- -лалтаар 20 )

20 Мєн адил

4. Эпоксид давирхайлаг суурьтай шаваас

2г 3 — Мєн адил

5. Арзамит шаваас 2д 3 — Мєн адил

6. Битумэн шаваас 2е 2 —

Хїчилд тэсвэртэй вааран хавтанцар Шлакоситаллон Цутгамал чулуун Хїчилд тэсвэртэй тоосго Асфальт бетон хавтан Зєв хэлбэртэй чулуу

7. Усанд тэсвэртэй холбогчтой хїйтэн шаваас

2ж 1 — Поливинилхлоридон пластикат Модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан Химийн сэмэрдэст суурьтай хуйлмал Хулдаас Ширхэгийн болон угсармал паркет

8. Давирхайт шаваас 2з 3 — Зєв хэлбэртэй чулуу 9. Жижиг ширхэгтэй бетон

2к 30 В30 Ган ба ширмэн хавтан

10. Элс 2л

60

— Халуунд тэсвэртэй бетон хавтан Дєрвєлжин чулуу Шалны дулаан ˚С-ын нєхцєлд ширмэн хавтан: 200-аас бага

БД 3110908

47

100 150 220

200-600 хїртэл 600-1000 хїртэл 1000-1400 хїртэл

11. Дулаан тусгаарлах материал, чулуун нїїрсний шаарга, буталсан тоосго буюу нягтруулсан байдалд 1- 1.2 т/м 3 эзлэхїїн жинтэй халуунд тэсвэртэй бусад материал

2и 60 70

100 150

Халуунд тэсвэртэй бетон хавтан Дєрвєлжин чулуу Шалны дулаан ˚С-ын нєхцєлд ширмэн хавтан: 200-аас бага 200-600 хїртэл 600-1000 хїртэл 1000-1400 хїртэл

7. Тэгшилгээ (шалны доорхи буурь)-ний зураг тєсєл зохиох

7.1. Тэгшилгээг дараах тохиолдолд зайлшгїй хийнэ. Їїнд: • Шалны доорхи їеийн гадаргууг тэгшлэх; • Инженерийн байгууламжийн яндан хоолойг далдлах; • Хучилтан дээрх шалны налууг гаргах; • Дуу ба дулаан тусгаарлах їений доор хатуу єнгєн їе бий болгох; • Дуу ба дулаан тусгаарлагчийн ачааллыг жигд хуваарилах; • Шалны дулаан хадгалалтын нормыг хангах;

7.2. Дуу, дулаан тусгаарлагч їе ба хучилтын хавтангийн болон дэвсгэр їен дээрхи тэгшилгээний материалын марк ба зузааныг 7-р хїснэгтэнд зааснаар авна.

7.3.Шаланд їйлчлэх тєвлєрсєн ачаалал нь 2 кН (200 кгс)-аас илїї байвал дуу ба дулаан тусгаарлагч їен дээр бетонон тэгшилгээ (бетон дэвсгэр їе) хийх ба тїїний зузааныг тооцоогоор тодорхойлно.

7.4. Тэгшилгээний (шалны) гадаргуугийн дулааншилийн їзїїлэлтийг БНбД 2.01.03-92 “Барилгын дулаан техник”- д зааснаар тооцож авна.

7.5. Эрдсийн материалаар хийх тэгшилгээнд модон материалаас бусад тєрлийн бїрээс хэрэглэхийг зєвшєєрнє. Модон материалаар хийх тэгшилгээнд модон ширхэгт хавтан ба модон зоргодсон хавтан бїрээс хийхэд тохиромжгїй тул модон материал дотроос зєвхєн уур нэвтрїїлэлт багатай модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтан, банз, паркетыг шалны бїрээсэнд хэрэглэх ёстой. Зарим нэг тохиолдолд модон ширхэглэгт хэт хатуу хавтангаар хийсэн бїрээсэн доор хєнгєн бетон тэгшилгээ хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

БД 3110908

50

Тэгшилгээ їе 7-р хїснэгт

Тэгшилгээний материал

Нэр тєрєл

Тэгшилгээний зузаан, мм

Шахалтын бат бэх, МПа,

бетоны анги Схем Шалны їелээс

Бет

он

он

д

эв

сгэ

р ї

е

бую

у ху

чи

лты

н

хав

тан

дэ

эрх

и

Шал

ны

ол

он

ї

ет

бїт

ээц

д

ээр

хи

Цут

гад

аг

по

ли

мер

м

атер

иал

до

ор

Бус

ад

бїх

тө

рл

ий

н

мат

ери

ал д

оо

р

Цутгамал тэгшилгээ Цемент-элсэн зуурмаг 4б 20 40 20МПа 15 МПа 1. Бїрээс

3. Ус тусгаарлагч 4. Тэгшилгээ 5. Дуу ба дулаан тусгаарлагч їе 6. Бетонон дэвсгэр їе 7. Хучилтын хавтан 8. Буурь хєрс 9. Тэгшилгээгээр далдлагдсан яндан хоолой Тайлбар : асфальт бетонон тэгшилгээг зєвхєн ширхэгийн ба угсармал паркетэн банз доор хэрэглэнэ.

Цемент бетон 4а 30 40 В15 В 12.5 Гєлтгєнє зуурмаг 4в

4в 20 30

40 40

— 20 МПа

15 МПа —

Хєнгєн бетон 4г 30 40 — В5 Асфальт бетон 4д 20 40 —

Цемент-элсэн зуурмаг 4б d+15 d+15 20МПа 15 МПа Цемент-бетон 4а d+15 d+15 В15 В 12.5

Гєлтгєнє зуурмаг 4в d+15 d+20

d+15 d+20

20МПа 20МПа

15 МПа 15 МПа

Хєнгєн бетон 4г d+15 d+15 — В5 Асфальтбетон 4д d+15 d+15 —

Цемент-элсэн зуурмаг 4б 20 40 20МПа 10 МПа 12. Дуу тусгаарлагч жийрэг

БД 3110908

51

Цемент бетон 4а 30 40 В15 В7.5 15. Дэр мод d- яндан хоолойн диаметр Хєнгєн бетон 4г 30 40 — В5

Модон зорогдсон ба модон ширхэглэгт

хавтан

4ж

Єрєєний хэмжээгээр арматурчласан хавтан

4е Тайлбар : Зураг тєсєл хийх тодорхой заалтуудыг 2.144-1/88 “Орон сууцны барилгын шалны уулзар” цуврал ажлын зургийн альбомд тусгасан болно.

БД 3110908

52

8. Ус тусгаарлагч їений зураг тєсєл зохиох

8.1. Урсгал ус ба бусад шингэн нэвтрэхдээ шаланд зєвхєн дунд ба их эрчимтэй шингэний їйлчлэл їзїїлэх тохиолдолд ус тусгаарлагчийг хийх ёстой. (2-р хїснэгт) Үүнд:

Ус буюу саармаг уусмалын їйлчлэлтэй їед давхар дундын хучилтан дээр суусан шал мєн суумтгай, хєємтгий хєрсєн дээр суусан шал болон овойдог хєрсєн дээрх халаалтгїй єрєє, тасалгааны шаланд; Органик уусгагч, эрдсийн тос, тэдгээрээр хийсэн цийдмэг (эмульс)-ийн

үйлчлэлтэй хучилтан дээрхи шаланд; Хїчил, шїлт ба тэдгээрийн уусмал мєн тїїнчлэн амьтны гаралтай эрдсийн

үйлчлэлтэй хучилтан дээрхи болон хөрсөн дээрхи шаланд; 8.2. Ус, саармаг болон химийн идэмхий шингэн нэвтрэхээс хамгаалж дараах

материалыг нааж ус тусгаарлалт хийнэ. Їїнд : Химийн урвалд тэсвэртэй полимер цавуу (шаваас) дээр суурилсан

битумт шавааст бризол ба полиизобутилен, поливинилхлорид хальс, стеклоткани г.м. Дээр заасан шингэнїїд шаланд дунд зэргийн эрчимтэй їйлчлэл їзїїлэх

нєхцєлд битумд суурилсан материалаар ус тусгаарлалт наахдаа хоёр їе, харин полимер материалаар наахдаа нэг їе хийх хэрэгтэй.

Шаланд их эрчимтэй їйлчлэл їзїїлэх нєхцєлд мєн тїїнчлэн суваг, шуудууны болон урсгал усны тосгуур ховил дор байгаа бол 1м-ийн радиуст ус тусгаарлагч їеийг хоёр давхар хийнэ.

8.3. Цемент буюу шингэн шил найрлагад нь орсон битумээр ус тусгаарлах бїрээс (давхарга, тэгшилгээ) хийхэд ус тусгаарлагчийн дээрээс 1.5-5 мм ширхэглэлтэй элс цацсан битумт шаваас тїрхэхээр заасан байна.

8.4. Эрдсийн тос, цийдмэг, органик уусгагчууд шаланд дунд ба их эрчимтэй їйлчлэл їзїїлэх нєхцєлд ус тусгаарлалтад полимер материалыг хэрэглэх ёстой. Битум болон давирхай суурьтай материалыг ус тусгааралалтад нааж хэрэглэхийг Хориглоно.

8.5. Хїхэр, давс, азот, цуу, фосфорын уусмал, ба хромын хїчил шаланд дунд ба их эрчимтэй їйлчлэл їзїїлэх нєхцєлд шалны бїрээс доорхи ус тусгаарлалтаас гадна хєрс хамгаалах зорилгоор цутгамал буюу асфальтон ус тусгаарлагчийг хэрэглэнэ.

8.6. Шалны бїтээц, хана, суваг ба ховилын ёроол, тоног тєхєєрємж доорхи суурь, мєн тїїнчлэн шал дайрч гарах хэсэгт урсгал ус болон бусад шингэн нэвтрэхээс хамгаалах ус тусгаарлалтыг залгаасгїйгээр зай завсаргїй хийх ёстой.

Шал, хана, багана, тоног тєхєєрємжийн суурь мєн тїїнчлэн шалнаас дээш гарсан яндан хоолой болон бусад бїтээцтэй нийлсэн уулзварт шалны хөвөө хэсгийн тївшингээс дээш 300 мм-ээс багагїй єндєрт ус тусгаарлалтыг зай завсаргїй хийнэ.

8.7. Хєрсний уснаас хамгаалах ус тусгааралтыг хєрсний усны түвшин дээш гарах аюултай бїсэн дэх дэвсгэр їеийн дор цутгамал эсвэл асфальтаар хийхийг тодорхой зааж єгсєн байна. Шаланд дунд болон их эрчимтэй їйлчлэл їзїїлэх урсгал шингэн байхгїй болон байгаа тохиолдолд ч ус тусгаарлалт зайлшгїй хэрэгтэй.

Шалны ус тусгаарлалтын зураг тєслийг хийхдээ хєрсний ус дээшлэх єндрийг доор зааснаар авна.

Том ширхэглэгт элсэн хєрсєнд …………………………..0.3м Жижиг болон дунд ширхэглэгт элсэн хєрсєнд ………...0.5м Тоосорхог элсэн хєрсєнд …………………………………1.5м Шавранцар, тоосорхог шавранцар, шавар, элсэнцэр хєрсєнд …2.0м 8.8. Бетон дэвсгэр їе барилгын хаяавчаас доор тївшинд байрлалтай буюу

хєрсний усны тївшинд байх мєн тїїнчлэн дунд ба их эрчимтэй урсгал шингэн шаланд їйлчлэлийн орчин байхгїй тохиолдолд ч битумээр нааж хийдэг ус тусгаарлалтыг зураг тєсєлд тусгаж єгсєн байх шаардлагатай.

БД 3110908

53

Зєвхєн эрчимтэй ялзрахгїй байх (амьтны гаралтай болон биологийн бусад идэвхтэй орчингїй тохиолдолд) нєхцєлд хайламтгай хар цаасаар нааж хийдэг ус тусгаарлалт хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

8.9. Хєрсний ус нарийн судлаар дээшлээгїй ба шаланд ямар нэг урсгал шингэний їйлчлэлгїй, барилгын хаяавчаас доор байрласан єрєєнд бетон дэвсгэр їе тавихдаа битумээр наадаг ус тусгаарлалтыг хэрэглэнэ. Гэхдээ дараах тохиолдолд:

— Туслах аж ахуйн техникийн тоног тєхєєрємж (ус шахах насос, компрессорууд, хєргєх тєхєєрємж, агаар сэлгэх систем болон бусад) байрлуулах зоорийн єрєєнд гїн суусан хана босгох їед;

— Барилга ашиглалтын явцад барилга барьж буй нутаг дэвсгэрийн хєрсний усны нийт тївшин аажмаар дээшлэх магадлалтай бол жишээлбэл: тухайн газар дээгїїр урсан єнгєрєх гол, горхинд яндан хоолой суулгах үед

8.10. Ус тусгаарлалтын материал ба схемийг 8-р хїснэгтэнд їзїїлэв.

8-р хїснэгт Ус тусгаарлагч

Ус тусгаарлалтын

нэр тєрєл

Нэр тєрєл

Материал Їений тоо

Схем Шалны їе

Урсгал ус ба бусад шингэнээс тусгаарлах

БД 3110908

54

Наадаг : битумэн буюу

давирхайлаг 3а

Гидростеклоизол гидроизол битумэн шавааст бризол хайлуулдаг чулуутай хар цаас

2-4 1.Бїрээс 2.Давхарга 3.Ус тусгаарлагч 4. Тэгшилгээ 6. Дэвсгэр їе 7. Хучилтын хавтан 8. Буурийн нягтруулсан хєрс 11. Шаваасаар дїїргэсэн заадас

Нийллэг 3б

Полиизобутилен поливинилхлорид хальс химийн үйлчлэлд тэсвэртэй полимер цавуут стеклоткани

1-2

Хєрсний ус нарийн судлаар дээшлэхээс тусгаарлах

Цутгамал 3в Нэвшээсэн нягтруулсан дайрга

1

Асфальтан 3г Асфальт бетон 1

Битумэн наалт 3д Гидростеклоизол изол гидроизол, битумэн шавааст бризол

9. Дуу, дулаан тусгаарлагчийн зураг тєсєл зохиох

9.1. Дулаан тусгаарлах їений зузааныг БНбД 2.01.03-92/2003 “Барилгын дулаан техник” барилгын норм ба дїрэмд заасны дагуу тооцож сонгосон байна.

9.2. Дуу тусгаарлах їений зузааныг СНиП II-12-77-д нийцїїлэн тооцож тогтооно.

БД 3110908

55

9.3. Шаланд ирэх тєвлєрсєн ачаалал 2кН (200кг)-аас илїї бол дулаан тусгаарлалтыг хийхдээ тооцоот ачаалалд шахагддаггїй (хєнгєн бетон, сївэрхэг бетон г.м ) материалыг хэрэглэнэ.

9.4. Агаарын температур 23˚С хїртэл халдаг дулаалгатай єрєєнд барилгын хаяавчаас дээш эсвэл тїїнээс 0.5м дор байрлалтай хєрсєн буурьтай шалны бїрээсийг хийхдээ гадна хананд болон дулаалгатай єрєєг дулаалгагїй єрєєнєєс тусгаарлаж байгаа ханатай, шал нийлж байгаа бїсэд дулаалга хийхээр тусгах хэрэгтэй. Гэхдээ дараах тохиолдолд:

а). Хїнд юм єргєх, зєєх г.м бие мах бодийн байнгын ачаалал шаарддаггїй, босоо ба суугаагаар ажил хийдэг їйлдвэрлэлийн єрєє тасалгаанд;

б). Хїмїїс байнга удаан ажиллаж, амьдардаг орон сууц, нийтийн ба захиргааны, ахуйн їйлчилгээний барилгын єрєєнїїдэд;

Шалаа дулаалахын тулд хєрсєн буурь дээр єргєєшєє 1.5-2м зурваст буюу дулаалгатай яндан хоолойн сувгийн хананы дагууд шаарга, керамзит зэрэг эрдсийн материалаар 0.15-0.25 м зузаан дэвсгэр їе тавьж єгєхєєр зураг тєсєлд тусгах хэрэгтэй.

9.5. Дуу, дулаан тусгаарлагч буурьгїй бїх тєрлийн хулдаас ба модон ширхэглэгт хавтангаар шалыг бїрэх їед тэгшилгээг зай завсаргїй гїйцэтгэх ба энэ тэгшилгээний доор 9-р хїснэгтэнд заасан материалаар дуу, дулаан тусгаарлалт хийхээр тусгаж єгєх хэрэгтэй.

9-р хїснэгт Дуу, дулаан тусгаарлах материал Їений зузаан,

мм Дулаан дамжилтын эсэргїїцэл; м 2 ˚С/Вт

800 кг/м 3 -ээс илїїгїй эзэлхїїн жинтэй шаарга

70 0.551

600 кг/м 3 -ээс илїїгїй эзэлхїїн жинтэй керамзит хайрга

60 0.532

200 кг/м 3 -ээс илїїгїй эзэлхїїн жинтэй хєєсєн перлитэн элс ба дайрга буюу верликат

40 0.646

350 кг/м 3 -ээс илїїгїй эзэлхїїн жинтэй Ф-300 маркийн портланд цементэн фибролитэн хавтан

50 0.615

250 кг/м 3 -ээс илїїгїй эзэлхїїн жинтэй М-2 буюу М-3 маркийн модон ширхэглэгт хавтан (зєвхєн хулдаасан бїрээс дор)

24 —

Асгаасан материалын їрлийн хэмжээ -15 мм-ээс илїїгїй

9.6. Туузан байдлаар тавих ба асгаж тараах дуу тусгаарлагч хийхдээ 10-р хїснэгтэнд заасан материалыг хэрэглэсэн байна.

А бїлгийн материалыг зєвхєн зай завсаргїй тавих тєрєл бїрийн бетон угсармал тэгшилгээ ба модон ширхэглэгт хатуу хавтан доор хэрэглэнэ.

9.7. Туузан байдлаар буюу ширхэгээр тавих дуу тусгаарлах їений дагууд тавих шалтай хучилтын зураг тєсєл хийх їед дараах заалтыг баримтална.

а). Жийрэгний єргєнийг дэр модны єргєнєєс 5 см-ээр илїї авах; б). Жийрэгний урт ба талбайг ашиглалтын ачааллын їед жийргэнд ирэх хїчдэл 1000 кг/м 2 -аас илїїгїй байхаар авсан байна.

9.8. Дуу тусгаарлах їен дээр тавих шалтай хучилтын зураг тєсєл хийхдээ дуу тусгаарлагч материалаар дїїргэсэн хамар хана ба ханатай шал (шалны хавтан буюу тэгшилгээ ) нийлж байгаа уулзварт 2 см-ээс багагїй єргєн зайг тусгаж єгсєн байна. Шалны хєвєє мод ба хїрээг зєвхєн шаланд буюу хананд (хамар хананд) бэхлэхээр тусгана.

БД 3110908

56

9.9. Дуу, дулаан тусгаарлахад зориулан хэрэглэх модон ширхэглэгт хавтанг үйлдвэрийн аргаар хийх явцад бєєнєєр нь їжил эсэргїїцэх аргад оруулан тэдгээрийг борлуулах їед энэ тухай бїтээгдэхїїний чанарын гэрчилгээнд тэмдэглэсэн байна.

9.10. Кассетын аргаар хэвлэсэн янз бїрийн зузаантай хавтгай хавтан хучилттай барилгад мєн тїїнчлэн єрєєний хэмжээгээр хийсэн хавиргат хавтанд модон ширхэглэгт хавтангаар дуу тусгаарлалтыг хийхийн зэрэгцээ 3-4мм зузаантай картон хэрэглэхийг зєвшєєрнє.

9.11. 280 кг/м 3 -ээс багагїй гадаргуугийн нягттай хучилтын хавтангийн дээрхи (120 мм ба тїїнээс илїї зузаантай хїнд бетоноор хийсэн хавтгай битїї хавтан, 220 мм зузаантай дугуй нїхтэй хавтан ) дэр модон доорхи модон ширхэглэгт зєєлєн хавтан жийрэгний зузааныг 12мм-ээр, харин 100мм зузаантай хавтангийн дээрхи жийрэгний зузаан нь 24 мм байхыг зєвшєєрнє.

9.12. Гипсцемент-пуццолан холбогчтой бетон угсармал тэгшилгээ, цементэн зууралдуулагчтай керамзит бетон доор дуу, дулаан тусгаарлагч хийх шаардлагатай їед заавал цул їргэлжилсэн їе хийхээр тусгадаг.

10. Дэвсгэр їений зураг тєсєл зохиох

10.1. Їйлдвэрийн барилгын хатуу биш дэвсгэр їеийг (элс, хайрга, дайрга г.м) халуунд тэсвэртэй том хэмжээний хавтан, дєрвєлжин чулуун, суурийн тулгууртай ширмэн хавтан (1-р хїснэгтэнд бїрээсний нэр тєрлийг 10; 16; 17; 19; 20-иос їз ) бїрээстэйгээр зураг тєсєл зохиохыг зєвшєєрнє. Ийм їеийн зузааныг суурийн хєрсний шинж чанар, хэрэглэх материал, шаланд їйлчлэх ачааллаас хамааруулан тооцоогоор тогтооно.

Шаланд ирэх тєвлєрсєн ачаалал 5 кН (500кг)-аас бага бол дэвсгэр їеийн зузаан доор заасан үзүүлэлтээс багагїй байна:

Элс ……………………………………………… 60мм; Шаарга, хайрга, дайрга ………………………..80мм; 10.2. Шавар бетон дэвсгэр їеийг (шавар бетон бїрээс ¹45) буурь нь зєвхєн

хуурай хєрстэй їед хэрэглэхийг зєвшєєрнє. 10.3. Бетон хатуу дэвсгэр їеийг ямарч барилгын бїх тєрлийн бїрээс доор

хэрэглэхийг зєвшєєрнє. Бетон дэвсгэр їеийн арматурчлалын асуудлыг техник-эдийн засгийн ач

холбогдлын їїднээс тухайн бодит нєхцєл бїр дээр шийдэж байх ёстой. Бетоны марк ба дэвсгэр їеийн зузааныг тооцоогоор тогтооно. Дэвсгэр їеийн даацыг хангах їїднээс шахалтын бат бэх В22.5-аас багагїй

ангийн бетон хэрэглэнэ. В22.5 ангийн бетоноор 100мм зузаантай дэвсгэр їеийн суналтын хїчдлийн

тооцоо нь тооцоолсноос бага гарах тохиолдолд В7.5-аас багагїй ангийн бетоныг хэрэглэнэ.

Бетон дэвсгэр їетэй шаланд ирэх тєвлєрсєн ачаалал 10кН (1000 кг)-аас бага бол дэвсгэр їеийн зузаан доор заасан үзүүлэлтээс багагїй байна.

Орон сууц, олон нийтийн барилгад ……… 80мм; Їйлдвэрийн барилгад ………………………. 100мм;

Энэ тохиолдолд В7.5 ангийн бетон хэрэглэнэ. 10.4. Бетон дэвсгэр їеийг бїрээс болгон ашиглахад (хавсралт 1; 2; 4; 8)

тооцоогоор тогтоосон зузааныг 20-30мм-ээр нэмэх хэрэгтэй. Ийм дэвсгэр їеийн бетоны анги В 22.5-аас багагїй байх ёстой. 10.5. Єрєє, тасалгааны шалны бетон дэвсгэр їе ашиглалтын явцад

температурын эрс уналт їїсгэхээр бол 8-12м-ийн зайтай харилцан бие биеэндээ перпендикуляр чиглэлтэй хэв гажилтын заадас тусгаж єгсєн байх хэрэгтэй.

Шалны хэв гажилтын заадас нь барилгын хэв гажилтын заадастай давхцах ёстой. Харин шингэнийг урсгах налууг шалны усны хагалбартай тохируулах ёстой.

БД 3110908

57

10-р хїснэгт

Матер- иалын бїлэг

Материал Эзэлхїїн

жин, кг/м 3

Жийрэгний зузаан, мм

Шахагдаагїй байдалд

Шахагдсан байдалд

А Цаасаар ороосон оёмол эрдэс хєвєн хавтан мєн адил синтетик холбогчтой Шилэн хєвєн Синтетик холбогчтой эрдсэн ба шилэн хєвєн хавтан

100-150

100-150 100-150 50-150

40-50

30-40 30-40 40-50

15-20

15-20 15-20 15-20

Б Тусгаарлалтын модон ширхэглэгт хавтан 125-250 16-20 16-20 В Шаарга буюу элсэн асгаас — — 60

11. Буурь хєрсний зураг тєсєл зохиох

11.1. Хєрсний суултаас бїтээцэд хэв гажилт їїсдэггїй хєрсєн дээр шал хийх хэрэгтэй.

Хїлэр, хар шороон хөрс болон бусад ургамлын хєрсийг шалны буурь болгохыг Хориглоно.

11.2. Эвдэрсэн бїтэцтэй байгалийн хєрс буюу овоолсон шороог нягтруулах хэрэгтэй.

11.3. Олон жилийн болон улирлын чанартай хєрсний усны тївшин дээшилдэг аюул бїхий орчинд байгаа урсгал ус болон дунд ба их эрчимтэй шингэний їйлчлэл бїхий дэвсгэр їеийн єрєє, тасалгааны шалны доор дараах арга хэмжээний аль нэгийг авна. Їїнд:

— Хєрсний усны тївшинг доошлуулах; — Шалны тївшинг дээшлїїлэх; — Хєрсний уснаас хамгаалах бетон дэвсгэр ус тусгаарлагчийг 8.7-р

зүйлд зааснаар хийх; 11.4. Овойдог хєрс нь хєлдєх магадлалтай бол єрєє, тасалгааны шалны

буурийг хийхдээ дараах арга хэмжээний аль нэгийг авсан байна. Їїнд: — Хєлдєлтийн гїнээс 0.8м-ээс багагїй гїнд хєрсний усны тївшинг

доошлуулах; — Дундаж нягт нь 1.2т/м 3 -ээс илїїгїй органик бус чийгэнд тэсвэртэй

материалаар дулаан тусгаарлах буурь їеийг тооцоогоор сонгож хийх; — Буурийн овойдог хєрсийг овойдоггїй хєрсєєр солих;

11.5. Бетон дэвсгэр їе хийхийн ємнє хадан бус буурийн гадаргууд ил гарсан хайрга, дайргыг 40мм-ээс багагїй гїнд шигтгэж єгнє.

bnbd 31-109-08

Documents