bİlgİ teknolojİlerİnİn gelİŞİmİ, seyahat İŞletmelerİ ve ... · da hızlı bir şekilde...

16
BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE KÜRESEL DAĞITIM SİSTEMİ ÖRNEĞİ Gökçe YÜKSEK [email protected] Bilgi teknolojileri ve küreselleşmenin beraberinde getirdiği değişimlerden seyahat işletmeleri de etkilenmektedir. Bilgi teknolojileri, işletmelerin rekabet üstünlüğü elde etmelerine yardımcı olmaktadır. 1980’li yıllarda gelişen küresel dağıtım sistemleri seyahat işletmeleri üzerinde önemi bir yere sahiptir. Bu sistemlere dâhil olmayan işletmeler ise ciddi sorunlar ile karşı karşıya kalmaktadır. Bu araştırmanın amacı seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin önemini önde gelen küresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus örneği ile değerlendirmektir. Betimsel analiz yapılan araştırmada literatür taranarak seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin rolü açıklanmıştır. Örnek olarak Amadeus incelenmiş ve küresel dağıtım sisteminin işleyişi değerlendirilmiştir. Amadeus, küresel seyahat ve turizm sektörünün önde gelen bir işlemci ve ileri teknoloji çözüm tedarikçisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına son teknoloji çözümler sunmaktadır. Anahtar Kelimeler: BT, seyahat işletmeleri, küresel dağıtım sistemleri, Amadeus, turizm. Development of information technologies, travel business and case of global distribution system: AMADEUS Travel businesses are also being affected by alterations which information technologies and globalization bring along. Information technologies help businesses to gain a competitive edge. Global distribution systems improved during 1980s have an important position on travel businesses. Businesses do not participate in these systems encounter with serious problems. The aim of this study was to evaluate the importance of information technologies in travel businesses with the example of Amadeus, one of the leading global distribution systems. In the research descriptive analyzes used, the role of information technologies in travel businesses was explained by literature search. Study investigated the process of global distribution system by the example of global distribution system Amadeus. Amadeus is a leading transaction processor for the Anadolu Üniversitesi, Turizm Fakültesi Öğretim Üyesi.

Upload: others

Post on 29-May-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ SEYAHAT

İŞLETMELERİ VE KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMİ OumlRNEĞİ

Goumlkccedile YUumlKSEK gozeranadoluedutr

Bilgi teknolojileri ve kuumlreselleşmenin beraberinde getirdiği değişimlerden

seyahat işletmeleri de etkilenmektedir Bilgi teknolojileri işletmelerin rekabet

uumlstuumlnluumlğuuml elde etmelerine yardımcı olmaktadır 1980rsquoli yıllarda gelişen kuumlresel

dağıtım sistemleri seyahat işletmeleri uumlzerinde oumlnemi bir yere sahiptir Bu

sistemlere dacirchil olmayan işletmeler ise ciddi sorunlar ile karşı karşıya

kalmaktadır Bu araştırmanın amacı seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin

oumlnemini oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile

değerlendirmektir Betimsel analiz yapılan araştırmada literatuumlr taranarak

seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin roluuml accedilıklanmıştır Oumlrnek olarak

Amadeus incelenmiş ve kuumlresel dağıtım sisteminin işleyişi değerlendirilmiştir

Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve ileri

teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına

son teknoloji ccediloumlzuumlmler sunmaktadır

Anahtar Kelimeler BT seyahat işletmeleri kuumlresel dağıtım sistemleri Amadeus

turizm

Development of information technologies travel business

and case of global distribution system AMADEUS

Travel businesses are also being affected by alterations which information

technologies and globalization bring along Information technologies help

businesses to gain a competitive edge Global distribution systems improved

during 1980s have an important position on travel businesses Businesses do not

participate in these systems encounter with serious problems The aim of this

study was to evaluate the importance of information technologies in travel

businesses with the example of Amadeus one of the leading global distribution

systems In the research descriptive analyzes used the role of information

technologies in travel businesses was explained by literature search Study

investigated the process of global distribution system by the example of global

distribution system Amadeus Amadeus is a leading transaction processor for the

Anadolu Uumlniversitesi Turizm Fakuumlltesi Oumlğretim Uumlyesi

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 54

global travel and tourism industry providing transaction processing power and

technology solutions to travel providers and travel agencies

Keywords IT travel business global distribution system Amadeus tourism

JEL Codes O30

1 GİRİŞ

Duumlnya sermayenin uluslararası akışkanlığının artışı ortaklıkların oumlneminin

artması sahiplik yapılarının değişmesi stratejik işbirliklerinin oumlnem kazanması

ve ekonomik yapılardaki değişimle yeni bir suumlrece girmiştir Bu suumlreccedil

kuumlreselleşme suumlrecidir Kuumlreselleşmenin temelini bilgi teknolojileri

oluşturmaktadır Bilgi teknolojileri işletmelere yeniliklerin izlenmesi youmlnetim ve

uumlretim suumlreccedillerinde yenilikleri kullanma konusunda destek olmakta karar alma

suumlreccedillerine ve kontrol suumlreccedillerini duumlzenlemelerine katkıda bulunmaktadır En

dar anlamıyla bir bilgi sisteminin teknolojik yanını ifade eden bilgi teknolojileri

bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin gelişiminin bir sonucudur

Yeni bilgi teknolojileri oumlzellikle seyahat işletmelerinin verimliliğini yakından

ilgilendirdiği gibi işletmelerin rekabet guumlccedillerinin artmasına pazarlama

faaliyetlerinin etkin olmasına yardımcı olmaktadır Guumlnuumlmuumlzde gelişen bilgi

teknolojilerine ayak uyduramayan işletmeleri faaliyetlerini sonlandırmaya

gidecek kadar ciddi sorunlar beklemektedir

Seyahat işletmeleri duumlnyada ki bu teknolojik gelişmelerden etkilenmekte ve bu

gelişimlere ayak uydurmak iccedilin tedbirler almak zorundadır Guumlnuumlmuumlzde

oumlzellikle son 10 yıldır seyahat enduumlstrisinde tartışılan konulardan biri

kuumlreselleşmenin ve beraberinde getirdiği İnternet teknolojisinin seyahat

işletmelerini nasıl etkileyeceğidir Oumlzellikle İnternet teknolojisinin seyahat

acentalarının kapanmasına neden olacağı goumlruumlşuuml ağırlık kazanmışsa da

guumlnuumlmuumlzde bu teknolojiyi bir avantaja ccedileviren pek ccedilok seyahat acentasından

bahsetmek muumlmkuumlnduumlr

1980rsquoli yıllarda geliştirilen kuumlresel dağıtım sistemleri bu sistemin iccediline dacirchil olan

turizm ve seyahat işletmelerine buumlyuumlk avantajlar sağlamış ve sağlamaya da

devam etmektedir Fakat 90rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisinin de bu

sistemlerin yerine geccedileceği goumlruumlşuuml ortaya ccedilıkmışken buguumln kuumlresel dağıtım

sistemlerinin de gelişen teknoloji ile değişime uğradığı hatta pek ccedilok internet

uumlzerinden seyahat arz eden işletmenin teknoloji sağlayıcısı konumunda olduğu

goumlruumllmektedir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 55

Bu ccedilalışmada duumlnyanın oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan

Amadeus oumlrnek olarak alınmış ve kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat

işletmeleri uumlzerindeki roluuml incelenerek değerlendirilmiştir

2 BİLGİ TOPLUMU BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ VE TURİZM

Duumlnyada değişim hızlanmıştır Değişim sonucu bilgi toplumu denilen bir toplum

ortaya ccedilıkmıştır Bilgi toplumunda en guumlncel bilgiye en guumlncel teknolojiye

ulaşan başarıya daha kolay ulaşabilmektedir Ancak değişim ve bilgide sınır

bulunmamaktadır Her guumln yukarıya doğru tırmanma devam etmektedir Bunun

iccedilin değişimi ve bilgi birikimini devamlı izlemek gereklidir Ccedilağdaş iletişim

tekniklerini bilmek ve kullanmak mecburiyetinin doğduğu guumlnuumlmuumlzde artık

pek ccedilok şeyin de şeffaflaştığı goumlruumllmektedir Bilgiye ulaşmayı bilen oturduğu

yerden zaman ve para harcamadan istediği bilgiyi elde edebilmektedir (Sabancı

1998) Bilgi toplumu 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya Batı Avrupa

uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde

kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşamadır Gelişmiş uumllkelerde şekillenen bu

aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi

hizmetler sektoumlrlerinin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda

kullanılabilir olmasıdır Bu nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede

uumlretimin ve verimliliği artırmasına yol accedilmakta ve yeni teknolojik ekonomik

sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmektedir Bilgi toplumundaki tuumlm bu

gelişmeler diğer duumlnya uumllkelerini de kısa zamanda etkisi altına almış ve

uluslararası alanda ekonomik siyasal sosyal ve kuumlltuumlrel alanda entegrasyonu

beraberinde getirmiştir (Aktan amp Tunccedil 1998 120)

İccedilinde yaşadığımız yuumlzyılda teknoloji uluslararası ekonomik ve siyasal ilişkileri

ve toplumların zenginlik duumlzeylerini belirlemede en oumlnemli unsurlardan biridir

19 yuumlzyılın sonlarında teknolojik gelişmelerle birlikte tarım toplumundan sanayi

toplumuna geccedililirken 20 yuumlzyılın ikinci yarısında hızla gelişen ileri

teknolojilerle birlikte sanayi toplumunun yerini bilgi toplumu almıştır

İşletmelerin kuumlresel pazarda rekabet edebilmeleri buumlyuumlk oumllccediluumlde yeni gelişmelere

uyum sağlayabilmelerine bağlı goumlruumlnmektedir İşletmelerin buumlyuumlk miktarlarda

bilgiyi ele geccedilirebilmeleri saklayabilmeleri ve işleyebilmeleri onlara rekabetccedili bir

avantaj sağlamaktadır Bilgiye hızla ulaşan işleyen youmlnetsel ccedilıktıya ve eyleme

doumlnuumlştuumlrebilen işletmeler varlığını suumlrduumlrebilmenin yanında rekabet ortamında

diğer işletmelerin oumlnuumlne geccedilme koşullarını da sağlamış olacaktır Koşulların

hızla değiştiği bilginin değerinin her geccedilen guumln arttığı bir ccedilevrede işletme iccedilin

gerekli bilgilerin toplanması saklanması işlenmesi suumlreccedilleri bilgi teknolojileri

kullanımını zorunlu kılmaktadır Teknoloji bu anlamda işletme youmlnetim uumlretim

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 56

kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003

8)

Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye

dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok

eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise

Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie

Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin

(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını

1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and

Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)

Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması

yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim

teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak

tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin

kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini

belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi

teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını

etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir

Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin

tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek

tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir

silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)

Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama

ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday

haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri

kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim

goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)

Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir

kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin

yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu

işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati

oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm

işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm

arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin

zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm

pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde

oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 57

Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir

Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde

kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın

alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce

ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik

hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti

tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi

turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln

gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır

Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim

youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma

yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri

ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri

kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır

İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline

gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin

yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir

3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir

Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte

kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007

Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin

roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil

kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve

ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım

sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat

işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen

kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir

Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan

(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve

oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım

sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları

roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile

ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml

Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci

aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal

ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde

edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek

kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 58

youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular

yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır

4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml

Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve

tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri

bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin

ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir

rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez

unsuru olmuştur

Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar

tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002

Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi

teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki

etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon

hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır

Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği

hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere

duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada

Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml

olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi

teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate

alarak incelemişlerdir

Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere

bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan

sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar

teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda

en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan

sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)

1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım

Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi

rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence

hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu

hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir

Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların

da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri

aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin

yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat

işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 59

IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş

Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment

SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin

rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk

muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)

Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı

rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini

oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade

etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına

elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir

veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi

youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin

kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım

kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon

oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak

esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun

vd 2007)

Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması

seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu

kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)

Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi

Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması

Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln

hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir

5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION

SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ

Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı

rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel

dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu

işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan

sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı

ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla

merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin

rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının

oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar

dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir

21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan

kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 2: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 54

global travel and tourism industry providing transaction processing power and

technology solutions to travel providers and travel agencies

Keywords IT travel business global distribution system Amadeus tourism

JEL Codes O30

1 GİRİŞ

Duumlnya sermayenin uluslararası akışkanlığının artışı ortaklıkların oumlneminin

artması sahiplik yapılarının değişmesi stratejik işbirliklerinin oumlnem kazanması

ve ekonomik yapılardaki değişimle yeni bir suumlrece girmiştir Bu suumlreccedil

kuumlreselleşme suumlrecidir Kuumlreselleşmenin temelini bilgi teknolojileri

oluşturmaktadır Bilgi teknolojileri işletmelere yeniliklerin izlenmesi youmlnetim ve

uumlretim suumlreccedillerinde yenilikleri kullanma konusunda destek olmakta karar alma

suumlreccedillerine ve kontrol suumlreccedillerini duumlzenlemelerine katkıda bulunmaktadır En

dar anlamıyla bir bilgi sisteminin teknolojik yanını ifade eden bilgi teknolojileri

bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin gelişiminin bir sonucudur

Yeni bilgi teknolojileri oumlzellikle seyahat işletmelerinin verimliliğini yakından

ilgilendirdiği gibi işletmelerin rekabet guumlccedillerinin artmasına pazarlama

faaliyetlerinin etkin olmasına yardımcı olmaktadır Guumlnuumlmuumlzde gelişen bilgi

teknolojilerine ayak uyduramayan işletmeleri faaliyetlerini sonlandırmaya

gidecek kadar ciddi sorunlar beklemektedir

Seyahat işletmeleri duumlnyada ki bu teknolojik gelişmelerden etkilenmekte ve bu

gelişimlere ayak uydurmak iccedilin tedbirler almak zorundadır Guumlnuumlmuumlzde

oumlzellikle son 10 yıldır seyahat enduumlstrisinde tartışılan konulardan biri

kuumlreselleşmenin ve beraberinde getirdiği İnternet teknolojisinin seyahat

işletmelerini nasıl etkileyeceğidir Oumlzellikle İnternet teknolojisinin seyahat

acentalarının kapanmasına neden olacağı goumlruumlşuuml ağırlık kazanmışsa da

guumlnuumlmuumlzde bu teknolojiyi bir avantaja ccedileviren pek ccedilok seyahat acentasından

bahsetmek muumlmkuumlnduumlr

1980rsquoli yıllarda geliştirilen kuumlresel dağıtım sistemleri bu sistemin iccediline dacirchil olan

turizm ve seyahat işletmelerine buumlyuumlk avantajlar sağlamış ve sağlamaya da

devam etmektedir Fakat 90rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisinin de bu

sistemlerin yerine geccedileceği goumlruumlşuuml ortaya ccedilıkmışken buguumln kuumlresel dağıtım

sistemlerinin de gelişen teknoloji ile değişime uğradığı hatta pek ccedilok internet

uumlzerinden seyahat arz eden işletmenin teknoloji sağlayıcısı konumunda olduğu

goumlruumllmektedir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 55

Bu ccedilalışmada duumlnyanın oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan

Amadeus oumlrnek olarak alınmış ve kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat

işletmeleri uumlzerindeki roluuml incelenerek değerlendirilmiştir

2 BİLGİ TOPLUMU BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ VE TURİZM

Duumlnyada değişim hızlanmıştır Değişim sonucu bilgi toplumu denilen bir toplum

ortaya ccedilıkmıştır Bilgi toplumunda en guumlncel bilgiye en guumlncel teknolojiye

ulaşan başarıya daha kolay ulaşabilmektedir Ancak değişim ve bilgide sınır

bulunmamaktadır Her guumln yukarıya doğru tırmanma devam etmektedir Bunun

iccedilin değişimi ve bilgi birikimini devamlı izlemek gereklidir Ccedilağdaş iletişim

tekniklerini bilmek ve kullanmak mecburiyetinin doğduğu guumlnuumlmuumlzde artık

pek ccedilok şeyin de şeffaflaştığı goumlruumllmektedir Bilgiye ulaşmayı bilen oturduğu

yerden zaman ve para harcamadan istediği bilgiyi elde edebilmektedir (Sabancı

1998) Bilgi toplumu 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya Batı Avrupa

uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde

kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşamadır Gelişmiş uumllkelerde şekillenen bu

aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi

hizmetler sektoumlrlerinin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda

kullanılabilir olmasıdır Bu nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede

uumlretimin ve verimliliği artırmasına yol accedilmakta ve yeni teknolojik ekonomik

sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmektedir Bilgi toplumundaki tuumlm bu

gelişmeler diğer duumlnya uumllkelerini de kısa zamanda etkisi altına almış ve

uluslararası alanda ekonomik siyasal sosyal ve kuumlltuumlrel alanda entegrasyonu

beraberinde getirmiştir (Aktan amp Tunccedil 1998 120)

İccedilinde yaşadığımız yuumlzyılda teknoloji uluslararası ekonomik ve siyasal ilişkileri

ve toplumların zenginlik duumlzeylerini belirlemede en oumlnemli unsurlardan biridir

19 yuumlzyılın sonlarında teknolojik gelişmelerle birlikte tarım toplumundan sanayi

toplumuna geccedililirken 20 yuumlzyılın ikinci yarısında hızla gelişen ileri

teknolojilerle birlikte sanayi toplumunun yerini bilgi toplumu almıştır

İşletmelerin kuumlresel pazarda rekabet edebilmeleri buumlyuumlk oumllccediluumlde yeni gelişmelere

uyum sağlayabilmelerine bağlı goumlruumlnmektedir İşletmelerin buumlyuumlk miktarlarda

bilgiyi ele geccedilirebilmeleri saklayabilmeleri ve işleyebilmeleri onlara rekabetccedili bir

avantaj sağlamaktadır Bilgiye hızla ulaşan işleyen youmlnetsel ccedilıktıya ve eyleme

doumlnuumlştuumlrebilen işletmeler varlığını suumlrduumlrebilmenin yanında rekabet ortamında

diğer işletmelerin oumlnuumlne geccedilme koşullarını da sağlamış olacaktır Koşulların

hızla değiştiği bilginin değerinin her geccedilen guumln arttığı bir ccedilevrede işletme iccedilin

gerekli bilgilerin toplanması saklanması işlenmesi suumlreccedilleri bilgi teknolojileri

kullanımını zorunlu kılmaktadır Teknoloji bu anlamda işletme youmlnetim uumlretim

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 56

kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003

8)

Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye

dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok

eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise

Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie

Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin

(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını

1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and

Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)

Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması

yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim

teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak

tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin

kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini

belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi

teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını

etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir

Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin

tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek

tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir

silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)

Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama

ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday

haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri

kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim

goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)

Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir

kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin

yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu

işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati

oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm

işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm

arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin

zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm

pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde

oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 57

Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir

Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde

kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın

alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce

ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik

hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti

tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi

turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln

gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır

Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim

youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma

yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri

ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri

kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır

İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline

gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin

yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir

3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir

Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte

kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007

Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin

roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil

kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve

ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım

sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat

işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen

kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir

Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan

(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve

oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım

sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları

roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile

ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml

Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci

aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal

ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde

edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek

kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 58

youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular

yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır

4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml

Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve

tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri

bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin

ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir

rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez

unsuru olmuştur

Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar

tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002

Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi

teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki

etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon

hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır

Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği

hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere

duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada

Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml

olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi

teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate

alarak incelemişlerdir

Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere

bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan

sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar

teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda

en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan

sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)

1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım

Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi

rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence

hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu

hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir

Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların

da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri

aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin

yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat

işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 59

IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş

Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment

SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin

rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk

muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)

Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı

rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini

oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade

etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına

elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir

veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi

youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin

kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım

kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon

oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak

esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun

vd 2007)

Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması

seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu

kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)

Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi

Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması

Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln

hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir

5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION

SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ

Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı

rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel

dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu

işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan

sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı

ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla

merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin

rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının

oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar

dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir

21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan

kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 3: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 55

Bu ccedilalışmada duumlnyanın oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan

Amadeus oumlrnek olarak alınmış ve kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat

işletmeleri uumlzerindeki roluuml incelenerek değerlendirilmiştir

2 BİLGİ TOPLUMU BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ VE TURİZM

Duumlnyada değişim hızlanmıştır Değişim sonucu bilgi toplumu denilen bir toplum

ortaya ccedilıkmıştır Bilgi toplumunda en guumlncel bilgiye en guumlncel teknolojiye

ulaşan başarıya daha kolay ulaşabilmektedir Ancak değişim ve bilgide sınır

bulunmamaktadır Her guumln yukarıya doğru tırmanma devam etmektedir Bunun

iccedilin değişimi ve bilgi birikimini devamlı izlemek gereklidir Ccedilağdaş iletişim

tekniklerini bilmek ve kullanmak mecburiyetinin doğduğu guumlnuumlmuumlzde artık

pek ccedilok şeyin de şeffaflaştığı goumlruumllmektedir Bilgiye ulaşmayı bilen oturduğu

yerden zaman ve para harcamadan istediği bilgiyi elde edebilmektedir (Sabancı

1998) Bilgi toplumu 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya Batı Avrupa

uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde

kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşamadır Gelişmiş uumllkelerde şekillenen bu

aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi

hizmetler sektoumlrlerinin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda

kullanılabilir olmasıdır Bu nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede

uumlretimin ve verimliliği artırmasına yol accedilmakta ve yeni teknolojik ekonomik

sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmektedir Bilgi toplumundaki tuumlm bu

gelişmeler diğer duumlnya uumllkelerini de kısa zamanda etkisi altına almış ve

uluslararası alanda ekonomik siyasal sosyal ve kuumlltuumlrel alanda entegrasyonu

beraberinde getirmiştir (Aktan amp Tunccedil 1998 120)

İccedilinde yaşadığımız yuumlzyılda teknoloji uluslararası ekonomik ve siyasal ilişkileri

ve toplumların zenginlik duumlzeylerini belirlemede en oumlnemli unsurlardan biridir

19 yuumlzyılın sonlarında teknolojik gelişmelerle birlikte tarım toplumundan sanayi

toplumuna geccedililirken 20 yuumlzyılın ikinci yarısında hızla gelişen ileri

teknolojilerle birlikte sanayi toplumunun yerini bilgi toplumu almıştır

İşletmelerin kuumlresel pazarda rekabet edebilmeleri buumlyuumlk oumllccediluumlde yeni gelişmelere

uyum sağlayabilmelerine bağlı goumlruumlnmektedir İşletmelerin buumlyuumlk miktarlarda

bilgiyi ele geccedilirebilmeleri saklayabilmeleri ve işleyebilmeleri onlara rekabetccedili bir

avantaj sağlamaktadır Bilgiye hızla ulaşan işleyen youmlnetsel ccedilıktıya ve eyleme

doumlnuumlştuumlrebilen işletmeler varlığını suumlrduumlrebilmenin yanında rekabet ortamında

diğer işletmelerin oumlnuumlne geccedilme koşullarını da sağlamış olacaktır Koşulların

hızla değiştiği bilginin değerinin her geccedilen guumln arttığı bir ccedilevrede işletme iccedilin

gerekli bilgilerin toplanması saklanması işlenmesi suumlreccedilleri bilgi teknolojileri

kullanımını zorunlu kılmaktadır Teknoloji bu anlamda işletme youmlnetim uumlretim

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 56

kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003

8)

Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye

dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok

eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise

Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie

Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin

(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını

1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and

Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)

Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması

yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim

teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak

tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin

kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini

belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi

teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını

etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir

Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin

tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek

tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir

silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)

Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama

ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday

haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri

kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim

goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)

Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir

kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin

yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu

işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati

oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm

işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm

arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin

zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm

pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde

oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 57

Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir

Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde

kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın

alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce

ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik

hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti

tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi

turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln

gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır

Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim

youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma

yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri

ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri

kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır

İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline

gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin

yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir

3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir

Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte

kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007

Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin

roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil

kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve

ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım

sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat

işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen

kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir

Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan

(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve

oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım

sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları

roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile

ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml

Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci

aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal

ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde

edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek

kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 58

youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular

yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır

4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml

Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve

tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri

bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin

ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir

rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez

unsuru olmuştur

Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar

tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002

Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi

teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki

etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon

hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır

Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği

hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere

duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada

Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml

olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi

teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate

alarak incelemişlerdir

Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere

bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan

sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar

teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda

en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan

sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)

1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım

Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi

rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence

hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu

hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir

Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların

da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri

aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin

yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat

işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 59

IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş

Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment

SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin

rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk

muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)

Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı

rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini

oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade

etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına

elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir

veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi

youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin

kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım

kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon

oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak

esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun

vd 2007)

Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması

seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu

kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)

Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi

Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması

Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln

hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir

5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION

SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ

Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı

rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel

dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu

işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan

sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı

ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla

merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin

rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının

oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar

dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir

21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan

kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 4: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 56

kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003

8)

Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye

dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok

eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise

Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie

Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin

(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını

1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and

Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)

Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması

yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim

teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak

tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin

kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini

belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi

teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını

etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir

Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin

tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek

tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir

silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)

Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama

ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday

haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri

kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim

goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)

Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir

kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin

yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu

işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati

oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm

işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm

arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin

zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm

pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde

oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 57

Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir

Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde

kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın

alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce

ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik

hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti

tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi

turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln

gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır

Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim

youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma

yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri

ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri

kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır

İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline

gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin

yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir

3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir

Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte

kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007

Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin

roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil

kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve

ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım

sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat

işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen

kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir

Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan

(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve

oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım

sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları

roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile

ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml

Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci

aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal

ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde

edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek

kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 58

youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular

yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır

4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml

Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve

tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri

bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin

ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir

rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez

unsuru olmuştur

Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar

tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002

Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi

teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki

etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon

hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır

Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği

hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere

duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada

Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml

olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi

teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate

alarak incelemişlerdir

Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere

bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan

sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar

teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda

en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan

sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)

1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım

Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi

rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence

hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu

hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir

Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların

da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri

aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin

yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat

işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 59

IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş

Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment

SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin

rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk

muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)

Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı

rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini

oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade

etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına

elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir

veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi

youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin

kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım

kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon

oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak

esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun

vd 2007)

Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması

seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu

kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)

Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi

Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması

Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln

hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir

5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION

SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ

Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı

rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel

dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu

işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan

sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı

ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla

merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin

rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının

oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar

dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir

21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan

kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 5: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 57

Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir

Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde

kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın

alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce

ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik

hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti

tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi

turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln

gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır

Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim

youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma

yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri

ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri

kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır

İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline

gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin

yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir

3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir

Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte

kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007

Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin

roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil

kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve

ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım

sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat

işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen

kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir

Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan

(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve

oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım

sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları

roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile

ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml

Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci

aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal

ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde

edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek

kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 58

youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular

yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır

4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml

Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve

tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri

bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin

ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir

rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez

unsuru olmuştur

Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar

tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002

Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi

teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki

etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon

hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır

Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği

hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere

duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada

Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml

olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi

teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate

alarak incelemişlerdir

Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere

bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan

sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar

teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda

en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan

sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)

1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım

Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi

rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence

hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu

hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir

Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların

da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri

aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin

yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat

işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 59

IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş

Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment

SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin

rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk

muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)

Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı

rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini

oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade

etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına

elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir

veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi

youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin

kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım

kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon

oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak

esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun

vd 2007)

Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması

seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu

kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)

Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi

Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması

Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln

hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir

5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION

SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ

Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı

rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel

dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu

işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan

sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı

ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla

merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin

rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının

oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar

dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir

21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan

kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 6: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 58

youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular

yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır

4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml

Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve

tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri

bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin

ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir

rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez

unsuru olmuştur

Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar

tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002

Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi

teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki

etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon

hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır

Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği

hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere

duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada

Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml

olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi

teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate

alarak incelemişlerdir

Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere

bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan

sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar

teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda

en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan

sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)

1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım

Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi

rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence

hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu

hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir

Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların

da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri

aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin

yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat

işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 59

IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş

Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment

SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin

rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk

muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)

Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı

rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini

oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade

etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına

elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir

veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi

youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin

kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım

kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon

oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak

esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun

vd 2007)

Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması

seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu

kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)

Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi

Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması

Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln

hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir

5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION

SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ

Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı

rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel

dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu

işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan

sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı

ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla

merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin

rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının

oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar

dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir

21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan

kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 7: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 59

IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş

Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment

SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin

rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk

muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)

Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı

rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini

oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade

etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına

elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir

veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi

youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin

kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım

kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon

oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak

esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun

vd 2007)

Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması

seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu

kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)

Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi

Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması

Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln

hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir

5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION

SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ

Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı

rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel

dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu

işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan

sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı

ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla

merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin

rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının

oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar

dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir

21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan

kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 8: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 60

seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma

(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı

yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi

paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve

yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım

sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır

Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten

karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel

dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim

sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir

Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş

Kaynak Kurgun vd 2007 268

Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları

Biletleme

Rezervasyon

Satış

Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim

Travel

Web

Seyahat

Acentası

Havayolu

Turist

internet

CRSGD

S

Ultra

Switch Otel

Rezervasyon

Sistemi

Otel

Zinciri

Expedia

portal

internet

internet

internet

internet

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 9: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 61

Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme

Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi

En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı

Oto kiralama olanağı sağlama

Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme

olarak sayabiliriz

Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi

seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik

uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır

İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet

kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları

da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında

seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile

birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde

uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin

hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan

kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor

(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim

nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı

İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln

değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr

Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat

işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı

zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış

yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur

operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi

uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek

ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre

ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4

kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada

Amadeus incelenmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 10: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 62

Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları

Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands

6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS

Amadeus Genel Bilgiler

Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere

Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia

Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat

acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin

yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun

duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay

2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve

ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat

acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat

sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme

rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu

kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol

youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır

Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln

Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri

bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel

ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel

SABRE

GALILEO INT

APOLLO

AMADEUS

WORLDSPAN

American

Airlines

Australian

Airlines

JAL Various Other

Airlines

KLM Swissair British

Airways

Alitalia United

Airlines Air Canada

Can Airlines

FANTASIA AXESS ABACUS

GEMINI

US

Airways

Austrian

Airlines

Lufthansa Air France Iberia Continental

Air Scandinavian

Airline Sys

Delta Northwest

Airlines Transworld

Airlines

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 11: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 63

Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir

(Amadeus 2013)

Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve

charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta

şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu

şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat

satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar

(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri

731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134

Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel

ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat

acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem

kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi

mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami

Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki

ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir

(Amadeus 2013)

Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar

payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte

Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir

Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı

GDS 2010

Amadeus 37

GalileoApollo

Birleşerek

30

Sabre 28

Abacus 5

Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır

Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS

Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında

Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri

değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite

duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika

vermektedir

Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip

kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 12: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 64

Amadeus Uumlruumlnleri

Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve

internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji

ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus

muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına

buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat

sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri

feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve

seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında

sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve

Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus

Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus

Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer

Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information

Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager

Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-

Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp

Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)

Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml

Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları

yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri

bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil

yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde

yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel

dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve

muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir

Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli

hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve

kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri

arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları

ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak

durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere

ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin

dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu

maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr

Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri

kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 13: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 65

iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml

oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını

azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat

acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve

etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan

elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir

Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda

tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki

işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu

işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı

işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve

seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde

anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır

Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır

Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması

ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri

karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını

oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir

Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir

aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve

oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır

Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı

avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin

kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan

yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır

Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış

rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi

kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu

eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde

getirmektedir

Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus

teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin

hale getirilmesini sağlamaktır

Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi

sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır

Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı

dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin

kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 14: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 66

bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun

olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan

acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan

zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal

sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir

7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil

Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası

alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim

teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler

vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni

iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam

sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim

teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır

Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli

vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil

iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir

Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda

faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu

ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili

duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin

de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm

politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir

Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek

oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri

suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve

enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin

ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak

olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta

yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına

rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de

bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır

Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir

Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin

sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet

uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba

kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek

muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 15: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği

IUYDrsquo2013 4(1) 67

bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat

işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir

Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni

teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek

maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde

faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus

destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak

teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar

(Amadeus 2013)

Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi

Otomatik transit geccediliş

Yeni oumldeme sistemleri

Akıllı tavsiyeler

Seyahatten stresi uzaklaştırma

İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır

Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım

sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln

koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve

ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır

KAYNAKCcedilA

Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp

Motel Management Ağustos (148)

Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi

Ocak-Şubat 118-134

Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr

Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan

goumlruumlşme

Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and

Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors

International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-

202

Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism

Management Vol19 No5 409-421

Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and

Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman

Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri

TUumlROFED Sayı 51

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning

Page 16: BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ, SEYAHAT İŞLETMELERİ VE ... · da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerçekleştirebilmektedirler. Bilgi sistemleri aynı zamanda pazar

Yuumlksek G

IUYDrsquo2013 4(1) 68

Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir

Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde

httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden

erişildi

Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-

2975

Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel

Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz

Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274

07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191

20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi

Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-

Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539

OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and

Hospitality CAB International Oxford UK

Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism

Products The Influence of Information Technology Proceedings of The

International Conference on Information and Communication Technologies

in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127

Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları

Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013

tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981

41856259-2-2359117 adresinden erişildi

Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili

Uumlniversitesi Matbaası

Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin

Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16

Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2

urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi

Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde

Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları

Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism

California Thomson Delmar Learning