bİlgİ teknolojİlerİnİn gelİŞİmİ, seyahat İŞletmelerİ ve ... · da hızlı bir şekilde...
TRANSCRIPT
BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ SEYAHAT
İŞLETMELERİ VE KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMİ OumlRNEĞİ
Goumlkccedile YUumlKSEK gozeranadoluedutr
Bilgi teknolojileri ve kuumlreselleşmenin beraberinde getirdiği değişimlerden
seyahat işletmeleri de etkilenmektedir Bilgi teknolojileri işletmelerin rekabet
uumlstuumlnluumlğuuml elde etmelerine yardımcı olmaktadır 1980rsquoli yıllarda gelişen kuumlresel
dağıtım sistemleri seyahat işletmeleri uumlzerinde oumlnemi bir yere sahiptir Bu
sistemlere dacirchil olmayan işletmeler ise ciddi sorunlar ile karşı karşıya
kalmaktadır Bu araştırmanın amacı seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin
oumlnemini oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile
değerlendirmektir Betimsel analiz yapılan araştırmada literatuumlr taranarak
seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin roluuml accedilıklanmıştır Oumlrnek olarak
Amadeus incelenmiş ve kuumlresel dağıtım sisteminin işleyişi değerlendirilmiştir
Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve ileri
teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına
son teknoloji ccediloumlzuumlmler sunmaktadır
Anahtar Kelimeler BT seyahat işletmeleri kuumlresel dağıtım sistemleri Amadeus
turizm
Development of information technologies travel business
and case of global distribution system AMADEUS
Travel businesses are also being affected by alterations which information
technologies and globalization bring along Information technologies help
businesses to gain a competitive edge Global distribution systems improved
during 1980s have an important position on travel businesses Businesses do not
participate in these systems encounter with serious problems The aim of this
study was to evaluate the importance of information technologies in travel
businesses with the example of Amadeus one of the leading global distribution
systems In the research descriptive analyzes used the role of information
technologies in travel businesses was explained by literature search Study
investigated the process of global distribution system by the example of global
distribution system Amadeus Amadeus is a leading transaction processor for the
Anadolu Uumlniversitesi Turizm Fakuumlltesi Oumlğretim Uumlyesi
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 54
global travel and tourism industry providing transaction processing power and
technology solutions to travel providers and travel agencies
Keywords IT travel business global distribution system Amadeus tourism
JEL Codes O30
1 GİRİŞ
Duumlnya sermayenin uluslararası akışkanlığının artışı ortaklıkların oumlneminin
artması sahiplik yapılarının değişmesi stratejik işbirliklerinin oumlnem kazanması
ve ekonomik yapılardaki değişimle yeni bir suumlrece girmiştir Bu suumlreccedil
kuumlreselleşme suumlrecidir Kuumlreselleşmenin temelini bilgi teknolojileri
oluşturmaktadır Bilgi teknolojileri işletmelere yeniliklerin izlenmesi youmlnetim ve
uumlretim suumlreccedillerinde yenilikleri kullanma konusunda destek olmakta karar alma
suumlreccedillerine ve kontrol suumlreccedillerini duumlzenlemelerine katkıda bulunmaktadır En
dar anlamıyla bir bilgi sisteminin teknolojik yanını ifade eden bilgi teknolojileri
bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin gelişiminin bir sonucudur
Yeni bilgi teknolojileri oumlzellikle seyahat işletmelerinin verimliliğini yakından
ilgilendirdiği gibi işletmelerin rekabet guumlccedillerinin artmasına pazarlama
faaliyetlerinin etkin olmasına yardımcı olmaktadır Guumlnuumlmuumlzde gelişen bilgi
teknolojilerine ayak uyduramayan işletmeleri faaliyetlerini sonlandırmaya
gidecek kadar ciddi sorunlar beklemektedir
Seyahat işletmeleri duumlnyada ki bu teknolojik gelişmelerden etkilenmekte ve bu
gelişimlere ayak uydurmak iccedilin tedbirler almak zorundadır Guumlnuumlmuumlzde
oumlzellikle son 10 yıldır seyahat enduumlstrisinde tartışılan konulardan biri
kuumlreselleşmenin ve beraberinde getirdiği İnternet teknolojisinin seyahat
işletmelerini nasıl etkileyeceğidir Oumlzellikle İnternet teknolojisinin seyahat
acentalarının kapanmasına neden olacağı goumlruumlşuuml ağırlık kazanmışsa da
guumlnuumlmuumlzde bu teknolojiyi bir avantaja ccedileviren pek ccedilok seyahat acentasından
bahsetmek muumlmkuumlnduumlr
1980rsquoli yıllarda geliştirilen kuumlresel dağıtım sistemleri bu sistemin iccediline dacirchil olan
turizm ve seyahat işletmelerine buumlyuumlk avantajlar sağlamış ve sağlamaya da
devam etmektedir Fakat 90rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisinin de bu
sistemlerin yerine geccedileceği goumlruumlşuuml ortaya ccedilıkmışken buguumln kuumlresel dağıtım
sistemlerinin de gelişen teknoloji ile değişime uğradığı hatta pek ccedilok internet
uumlzerinden seyahat arz eden işletmenin teknoloji sağlayıcısı konumunda olduğu
goumlruumllmektedir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 55
Bu ccedilalışmada duumlnyanın oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan
Amadeus oumlrnek olarak alınmış ve kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat
işletmeleri uumlzerindeki roluuml incelenerek değerlendirilmiştir
2 BİLGİ TOPLUMU BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ VE TURİZM
Duumlnyada değişim hızlanmıştır Değişim sonucu bilgi toplumu denilen bir toplum
ortaya ccedilıkmıştır Bilgi toplumunda en guumlncel bilgiye en guumlncel teknolojiye
ulaşan başarıya daha kolay ulaşabilmektedir Ancak değişim ve bilgide sınır
bulunmamaktadır Her guumln yukarıya doğru tırmanma devam etmektedir Bunun
iccedilin değişimi ve bilgi birikimini devamlı izlemek gereklidir Ccedilağdaş iletişim
tekniklerini bilmek ve kullanmak mecburiyetinin doğduğu guumlnuumlmuumlzde artık
pek ccedilok şeyin de şeffaflaştığı goumlruumllmektedir Bilgiye ulaşmayı bilen oturduğu
yerden zaman ve para harcamadan istediği bilgiyi elde edebilmektedir (Sabancı
1998) Bilgi toplumu 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya Batı Avrupa
uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde
kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşamadır Gelişmiş uumllkelerde şekillenen bu
aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi
hizmetler sektoumlrlerinin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda
kullanılabilir olmasıdır Bu nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede
uumlretimin ve verimliliği artırmasına yol accedilmakta ve yeni teknolojik ekonomik
sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmektedir Bilgi toplumundaki tuumlm bu
gelişmeler diğer duumlnya uumllkelerini de kısa zamanda etkisi altına almış ve
uluslararası alanda ekonomik siyasal sosyal ve kuumlltuumlrel alanda entegrasyonu
beraberinde getirmiştir (Aktan amp Tunccedil 1998 120)
İccedilinde yaşadığımız yuumlzyılda teknoloji uluslararası ekonomik ve siyasal ilişkileri
ve toplumların zenginlik duumlzeylerini belirlemede en oumlnemli unsurlardan biridir
19 yuumlzyılın sonlarında teknolojik gelişmelerle birlikte tarım toplumundan sanayi
toplumuna geccedililirken 20 yuumlzyılın ikinci yarısında hızla gelişen ileri
teknolojilerle birlikte sanayi toplumunun yerini bilgi toplumu almıştır
İşletmelerin kuumlresel pazarda rekabet edebilmeleri buumlyuumlk oumllccediluumlde yeni gelişmelere
uyum sağlayabilmelerine bağlı goumlruumlnmektedir İşletmelerin buumlyuumlk miktarlarda
bilgiyi ele geccedilirebilmeleri saklayabilmeleri ve işleyebilmeleri onlara rekabetccedili bir
avantaj sağlamaktadır Bilgiye hızla ulaşan işleyen youmlnetsel ccedilıktıya ve eyleme
doumlnuumlştuumlrebilen işletmeler varlığını suumlrduumlrebilmenin yanında rekabet ortamında
diğer işletmelerin oumlnuumlne geccedilme koşullarını da sağlamış olacaktır Koşulların
hızla değiştiği bilginin değerinin her geccedilen guumln arttığı bir ccedilevrede işletme iccedilin
gerekli bilgilerin toplanması saklanması işlenmesi suumlreccedilleri bilgi teknolojileri
kullanımını zorunlu kılmaktadır Teknoloji bu anlamda işletme youmlnetim uumlretim
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 56
kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003
8)
Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye
dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok
eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise
Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie
Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin
(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını
1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and
Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)
Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması
yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim
teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak
tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin
kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini
belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi
teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını
etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir
Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin
tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek
tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir
silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)
Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama
ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday
haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri
kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim
goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)
Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir
kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin
yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu
işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati
oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm
işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm
arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin
zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm
pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde
oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 57
Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir
Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde
kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın
alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce
ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik
hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti
tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi
turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln
gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır
Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim
youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma
yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri
ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri
kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır
İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline
gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin
yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir
3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir
Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte
kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007
Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin
roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil
kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve
ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım
sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat
işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen
kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir
Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan
(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve
oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım
sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları
roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile
ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml
Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci
aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal
ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde
edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek
kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 58
youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular
yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır
4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml
Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve
tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri
bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin
ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir
rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez
unsuru olmuştur
Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar
tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002
Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi
teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki
etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon
hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır
Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği
hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere
duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada
Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml
olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi
teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate
alarak incelemişlerdir
Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere
bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan
sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar
teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda
en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan
sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)
1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım
Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi
rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence
hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu
hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir
Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların
da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri
aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin
yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat
işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 59
IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş
Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment
SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin
rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk
muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)
Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı
rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini
oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade
etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına
elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir
veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi
youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin
kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım
kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon
oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak
esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun
vd 2007)
Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması
seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu
kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)
Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi
Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması
Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln
hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir
5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION
SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ
Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı
rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel
dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu
işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan
sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı
ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla
merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin
rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının
oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar
dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir
21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan
kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 54
global travel and tourism industry providing transaction processing power and
technology solutions to travel providers and travel agencies
Keywords IT travel business global distribution system Amadeus tourism
JEL Codes O30
1 GİRİŞ
Duumlnya sermayenin uluslararası akışkanlığının artışı ortaklıkların oumlneminin
artması sahiplik yapılarının değişmesi stratejik işbirliklerinin oumlnem kazanması
ve ekonomik yapılardaki değişimle yeni bir suumlrece girmiştir Bu suumlreccedil
kuumlreselleşme suumlrecidir Kuumlreselleşmenin temelini bilgi teknolojileri
oluşturmaktadır Bilgi teknolojileri işletmelere yeniliklerin izlenmesi youmlnetim ve
uumlretim suumlreccedillerinde yenilikleri kullanma konusunda destek olmakta karar alma
suumlreccedillerine ve kontrol suumlreccedillerini duumlzenlemelerine katkıda bulunmaktadır En
dar anlamıyla bir bilgi sisteminin teknolojik yanını ifade eden bilgi teknolojileri
bilgisayar ve iletişim teknolojilerinin gelişiminin bir sonucudur
Yeni bilgi teknolojileri oumlzellikle seyahat işletmelerinin verimliliğini yakından
ilgilendirdiği gibi işletmelerin rekabet guumlccedillerinin artmasına pazarlama
faaliyetlerinin etkin olmasına yardımcı olmaktadır Guumlnuumlmuumlzde gelişen bilgi
teknolojilerine ayak uyduramayan işletmeleri faaliyetlerini sonlandırmaya
gidecek kadar ciddi sorunlar beklemektedir
Seyahat işletmeleri duumlnyada ki bu teknolojik gelişmelerden etkilenmekte ve bu
gelişimlere ayak uydurmak iccedilin tedbirler almak zorundadır Guumlnuumlmuumlzde
oumlzellikle son 10 yıldır seyahat enduumlstrisinde tartışılan konulardan biri
kuumlreselleşmenin ve beraberinde getirdiği İnternet teknolojisinin seyahat
işletmelerini nasıl etkileyeceğidir Oumlzellikle İnternet teknolojisinin seyahat
acentalarının kapanmasına neden olacağı goumlruumlşuuml ağırlık kazanmışsa da
guumlnuumlmuumlzde bu teknolojiyi bir avantaja ccedileviren pek ccedilok seyahat acentasından
bahsetmek muumlmkuumlnduumlr
1980rsquoli yıllarda geliştirilen kuumlresel dağıtım sistemleri bu sistemin iccediline dacirchil olan
turizm ve seyahat işletmelerine buumlyuumlk avantajlar sağlamış ve sağlamaya da
devam etmektedir Fakat 90rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisinin de bu
sistemlerin yerine geccedileceği goumlruumlşuuml ortaya ccedilıkmışken buguumln kuumlresel dağıtım
sistemlerinin de gelişen teknoloji ile değişime uğradığı hatta pek ccedilok internet
uumlzerinden seyahat arz eden işletmenin teknoloji sağlayıcısı konumunda olduğu
goumlruumllmektedir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 55
Bu ccedilalışmada duumlnyanın oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan
Amadeus oumlrnek olarak alınmış ve kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat
işletmeleri uumlzerindeki roluuml incelenerek değerlendirilmiştir
2 BİLGİ TOPLUMU BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ VE TURİZM
Duumlnyada değişim hızlanmıştır Değişim sonucu bilgi toplumu denilen bir toplum
ortaya ccedilıkmıştır Bilgi toplumunda en guumlncel bilgiye en guumlncel teknolojiye
ulaşan başarıya daha kolay ulaşabilmektedir Ancak değişim ve bilgide sınır
bulunmamaktadır Her guumln yukarıya doğru tırmanma devam etmektedir Bunun
iccedilin değişimi ve bilgi birikimini devamlı izlemek gereklidir Ccedilağdaş iletişim
tekniklerini bilmek ve kullanmak mecburiyetinin doğduğu guumlnuumlmuumlzde artık
pek ccedilok şeyin de şeffaflaştığı goumlruumllmektedir Bilgiye ulaşmayı bilen oturduğu
yerden zaman ve para harcamadan istediği bilgiyi elde edebilmektedir (Sabancı
1998) Bilgi toplumu 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya Batı Avrupa
uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde
kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşamadır Gelişmiş uumllkelerde şekillenen bu
aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi
hizmetler sektoumlrlerinin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda
kullanılabilir olmasıdır Bu nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede
uumlretimin ve verimliliği artırmasına yol accedilmakta ve yeni teknolojik ekonomik
sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmektedir Bilgi toplumundaki tuumlm bu
gelişmeler diğer duumlnya uumllkelerini de kısa zamanda etkisi altına almış ve
uluslararası alanda ekonomik siyasal sosyal ve kuumlltuumlrel alanda entegrasyonu
beraberinde getirmiştir (Aktan amp Tunccedil 1998 120)
İccedilinde yaşadığımız yuumlzyılda teknoloji uluslararası ekonomik ve siyasal ilişkileri
ve toplumların zenginlik duumlzeylerini belirlemede en oumlnemli unsurlardan biridir
19 yuumlzyılın sonlarında teknolojik gelişmelerle birlikte tarım toplumundan sanayi
toplumuna geccedililirken 20 yuumlzyılın ikinci yarısında hızla gelişen ileri
teknolojilerle birlikte sanayi toplumunun yerini bilgi toplumu almıştır
İşletmelerin kuumlresel pazarda rekabet edebilmeleri buumlyuumlk oumllccediluumlde yeni gelişmelere
uyum sağlayabilmelerine bağlı goumlruumlnmektedir İşletmelerin buumlyuumlk miktarlarda
bilgiyi ele geccedilirebilmeleri saklayabilmeleri ve işleyebilmeleri onlara rekabetccedili bir
avantaj sağlamaktadır Bilgiye hızla ulaşan işleyen youmlnetsel ccedilıktıya ve eyleme
doumlnuumlştuumlrebilen işletmeler varlığını suumlrduumlrebilmenin yanında rekabet ortamında
diğer işletmelerin oumlnuumlne geccedilme koşullarını da sağlamış olacaktır Koşulların
hızla değiştiği bilginin değerinin her geccedilen guumln arttığı bir ccedilevrede işletme iccedilin
gerekli bilgilerin toplanması saklanması işlenmesi suumlreccedilleri bilgi teknolojileri
kullanımını zorunlu kılmaktadır Teknoloji bu anlamda işletme youmlnetim uumlretim
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 56
kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003
8)
Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye
dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok
eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise
Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie
Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin
(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını
1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and
Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)
Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması
yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim
teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak
tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin
kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini
belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi
teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını
etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir
Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin
tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek
tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir
silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)
Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama
ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday
haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri
kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim
goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)
Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir
kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin
yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu
işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati
oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm
işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm
arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin
zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm
pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde
oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 57
Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir
Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde
kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın
alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce
ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik
hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti
tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi
turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln
gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır
Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim
youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma
yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri
ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri
kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır
İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline
gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin
yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir
3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir
Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte
kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007
Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin
roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil
kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve
ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım
sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat
işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen
kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir
Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan
(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve
oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım
sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları
roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile
ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml
Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci
aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal
ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde
edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek
kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 58
youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular
yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır
4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml
Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve
tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri
bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin
ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir
rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez
unsuru olmuştur
Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar
tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002
Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi
teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki
etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon
hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır
Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği
hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere
duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada
Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml
olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi
teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate
alarak incelemişlerdir
Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere
bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan
sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar
teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda
en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan
sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)
1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım
Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi
rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence
hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu
hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir
Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların
da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri
aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin
yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat
işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 59
IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş
Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment
SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin
rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk
muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)
Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı
rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini
oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade
etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına
elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir
veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi
youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin
kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım
kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon
oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak
esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun
vd 2007)
Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması
seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu
kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)
Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi
Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması
Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln
hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir
5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION
SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ
Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı
rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel
dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu
işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan
sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı
ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla
merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin
rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının
oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar
dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir
21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan
kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 55
Bu ccedilalışmada duumlnyanın oumlnde gelen kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan
Amadeus oumlrnek olarak alınmış ve kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat
işletmeleri uumlzerindeki roluuml incelenerek değerlendirilmiştir
2 BİLGİ TOPLUMU BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN GELİŞİMİ VE TURİZM
Duumlnyada değişim hızlanmıştır Değişim sonucu bilgi toplumu denilen bir toplum
ortaya ccedilıkmıştır Bilgi toplumunda en guumlncel bilgiye en guumlncel teknolojiye
ulaşan başarıya daha kolay ulaşabilmektedir Ancak değişim ve bilgide sınır
bulunmamaktadır Her guumln yukarıya doğru tırmanma devam etmektedir Bunun
iccedilin değişimi ve bilgi birikimini devamlı izlemek gereklidir Ccedilağdaş iletişim
tekniklerini bilmek ve kullanmak mecburiyetinin doğduğu guumlnuumlmuumlzde artık
pek ccedilok şeyin de şeffaflaştığı goumlruumllmektedir Bilgiye ulaşmayı bilen oturduğu
yerden zaman ve para harcamadan istediği bilgiyi elde edebilmektedir (Sabancı
1998) Bilgi toplumu 1950 ve 1960rsquolı yıllarda ABD Japonya Batı Avrupa
uumllkeleri gibi gelişmiş uumllkelerde bilgi teknolojilerinin giderek artan bir şekilde
kullanımıyla ortaya ccedilıkmış bir aşamadır Gelişmiş uumllkelerde şekillenen bu
aşamanın en oumlnemli oumlzelliği bilginin ve bilgi teknolojilerinin tarım sanayi
hizmetler sektoumlrlerinin yanı sıra eğitim sağlık iletişim gibi her alanda
kullanılabilir olmasıdır Bu nedenle bilgi toplumundaki gelişmeler kısa suumlrede
uumlretimin ve verimliliği artırmasına yol accedilmakta ve yeni teknolojik ekonomik
sosyal ve kuumlltuumlrel gelişmeleri de teşvik etmektedir Bilgi toplumundaki tuumlm bu
gelişmeler diğer duumlnya uumllkelerini de kısa zamanda etkisi altına almış ve
uluslararası alanda ekonomik siyasal sosyal ve kuumlltuumlrel alanda entegrasyonu
beraberinde getirmiştir (Aktan amp Tunccedil 1998 120)
İccedilinde yaşadığımız yuumlzyılda teknoloji uluslararası ekonomik ve siyasal ilişkileri
ve toplumların zenginlik duumlzeylerini belirlemede en oumlnemli unsurlardan biridir
19 yuumlzyılın sonlarında teknolojik gelişmelerle birlikte tarım toplumundan sanayi
toplumuna geccedililirken 20 yuumlzyılın ikinci yarısında hızla gelişen ileri
teknolojilerle birlikte sanayi toplumunun yerini bilgi toplumu almıştır
İşletmelerin kuumlresel pazarda rekabet edebilmeleri buumlyuumlk oumllccediluumlde yeni gelişmelere
uyum sağlayabilmelerine bağlı goumlruumlnmektedir İşletmelerin buumlyuumlk miktarlarda
bilgiyi ele geccedilirebilmeleri saklayabilmeleri ve işleyebilmeleri onlara rekabetccedili bir
avantaj sağlamaktadır Bilgiye hızla ulaşan işleyen youmlnetsel ccedilıktıya ve eyleme
doumlnuumlştuumlrebilen işletmeler varlığını suumlrduumlrebilmenin yanında rekabet ortamında
diğer işletmelerin oumlnuumlne geccedilme koşullarını da sağlamış olacaktır Koşulların
hızla değiştiği bilginin değerinin her geccedilen guumln arttığı bir ccedilevrede işletme iccedilin
gerekli bilgilerin toplanması saklanması işlenmesi suumlreccedilleri bilgi teknolojileri
kullanımını zorunlu kılmaktadır Teknoloji bu anlamda işletme youmlnetim uumlretim
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 56
kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003
8)
Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye
dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok
eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise
Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie
Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin
(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını
1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and
Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)
Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması
yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim
teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak
tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin
kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini
belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi
teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını
etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir
Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin
tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek
tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir
silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)
Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama
ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday
haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri
kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim
goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)
Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir
kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin
yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu
işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati
oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm
işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm
arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin
zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm
pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde
oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 57
Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir
Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde
kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın
alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce
ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik
hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti
tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi
turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln
gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır
Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim
youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma
yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri
ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri
kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır
İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline
gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin
yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir
3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir
Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte
kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007
Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin
roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil
kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve
ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım
sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat
işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen
kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir
Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan
(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve
oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım
sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları
roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile
ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml
Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci
aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal
ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde
edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek
kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 58
youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular
yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır
4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml
Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve
tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri
bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin
ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir
rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez
unsuru olmuştur
Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar
tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002
Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi
teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki
etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon
hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır
Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği
hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere
duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada
Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml
olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi
teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate
alarak incelemişlerdir
Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere
bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan
sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar
teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda
en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan
sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)
1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım
Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi
rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence
hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu
hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir
Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların
da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri
aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin
yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat
işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 59
IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş
Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment
SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin
rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk
muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)
Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı
rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini
oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade
etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına
elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir
veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi
youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin
kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım
kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon
oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak
esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun
vd 2007)
Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması
seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu
kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)
Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi
Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması
Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln
hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir
5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION
SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ
Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı
rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel
dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu
işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan
sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı
ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla
merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin
rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının
oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar
dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir
21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan
kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 56
kalite suumlreccedillerinin verimli ve etkin kılınmasına olanak sağlamaktadır (Yolal 2003
8)
Bilgi teknolojilerinin başlangıcı bilgi bilgisayar ve iletişim arasındaki ilişkiye
dayanmaktadır Duumlşuumlnen ve işlem yapabilen makineler yapma duumlşuumlncesi ccedilok
eskilerden beri var olmuştur Mekanik bilgi işleme araccedilları olarak Blaise
Pascalrsquoın (1640) aritmetiksel işlemler yapan makinesinden Joseph Marie
Jacquardrsquoın (1804) oumlzdevimli mekanik hesaplayıcısında Herman Hollerithrsquoin
(1880) delikli kartlarına dek uzanan gelişim evriminin elektronik ilk halkasını
1946 yılında ortaya ccedilıkan ENIAC (Electronic Numerical Integrator and
Calculator) oluşturmuştur (Erdoğn amp Erdoğan 1996 18)
Buhalis (1998) bilgi teknolojilerini bilginin elde edilmesi analizi depolanması
yayılması ve uygulanmasında yararlanılan bilgisayar elektronik ve iletişim
teknolojilerindeki son gelişmeleri tuumlmuumlnuuml ifade eden bir kavram olarak
tanımlamaktadır Makroekonomik duumlzeyde bilgi teknolojileri bir boumllgenin
kuumlresel pazarda rekabet guumlcuumlnuumln yanında refah ve gelişmişlik seviyesini
belirleyen bir araccedil haline gelmiştir Mikro ekonomik duumlzeyde ise bilgi
teknolojileri stratejik youmlnetimin ve işletme youmlnetiminin buumltuumln fonksiyonlarını
etkilerken işletmelerin rekabet guumlcuumlnuuml de belirlemektedir
Bilgi teknolojileri guumlnuumlmuumlzde turizm işletmeleri iccedilin turistik uumlruumlnlerin
tanımlanması tanıtımı dağıtılması ve bir araya getirilmesi organize edilerek
tuumlketiciye sunulmasında suumlrduumlruumllebilir rekabet avantajı elde etmede stratejik bir
silah haline gelmiştir (Buhalis amp Main 1998)
Turizm işletmelerinin potansiyel tuumlketiciler iccedilin buumlyuumlk miktarlarda bilgi toplama
ve yayma ihtiyacı bu işletmeleri bilişim teknolojisini kullanmada en oumlnemli aday
haline getirmektedir Bu işletmelerin heterojen doğası bilgi-iletişim teknolojileri
kullanımının sektoumlrden sektoumlre ve sektoumlr iccedilindeki işletmeden işletmeye değişim
goumlstermesi anlamına gelmektedir (Mutch 1995)
Bilgi teknolojilerinin gelişmesi oumlzellikle verimli işbirliği sağlaması ve gerccedilek bir
kuumlreselleşme iccedilin araccedillar sunması dolayısıyla turizm enduumlstrisi youmlneticileri iccedilin
yeni uygulama alanları doğurmuştur Guumlnluumlk faaliyetlerin temel olduğu
işletmelerde bilginin yaratılması toplanması işlenmesi ve iletilmesinin hayati
oumlnem taşımasından dolayı bilgi teknolojileri beklenmedik bir şekilde turizm
işletmelerinin en oumlnemli elemanlarından biri haline gelmiştir Yani hem turizm
arzının hem de turizm talebinin hızlı gelişimi bilgi teknolojilerini enduumlstrinin
zorunlu bir ortağı haline getirmiştir ve bu nedenle bilgi teknolojileri turizm
pazarlaması dağıtımı tutundurması ve koordinasyonunda artan bir şekilde
oumlnemli bir rol oynamaktadır (Coşkun amp Yuumlksek 2010)
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 57
Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir
Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde
kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın
alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce
ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik
hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti
tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi
turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln
gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır
Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim
youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma
yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri
ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri
kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır
İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline
gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin
yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir
3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir
Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte
kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007
Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin
roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil
kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve
ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım
sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat
işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen
kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir
Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan
(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve
oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım
sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları
roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile
ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml
Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci
aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal
ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde
edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek
kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 58
youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular
yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır
4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml
Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve
tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri
bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin
ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir
rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez
unsuru olmuştur
Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar
tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002
Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi
teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki
etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon
hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır
Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği
hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere
duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada
Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml
olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi
teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate
alarak incelemişlerdir
Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere
bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan
sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar
teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda
en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan
sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)
1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım
Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi
rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence
hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu
hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir
Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların
da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri
aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin
yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat
işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 59
IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş
Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment
SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin
rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk
muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)
Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı
rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini
oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade
etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına
elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir
veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi
youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin
kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım
kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon
oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak
esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun
vd 2007)
Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması
seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu
kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)
Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi
Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması
Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln
hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir
5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION
SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ
Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı
rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel
dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu
işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan
sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı
ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla
merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin
rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının
oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar
dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir
21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan
kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 57
Turizm sektoumlruuml de teknolojik devrime bağlı gelişen değişimlerden etkilenmiştir
Bilginin turizm sektoumlruuml ccedilok oumlnemli olması bilgi teknolojilerinin sektoumlrde
kullanılması buumlyuumlk avantajlar sağlamaktadır Turistik uumlruumln ve hizmetlerin satın
alınmadan oumlnce satış noktasında incelenme olanağı yoktur Tuumlketilmeden oumlnce
ve tuumlketileceği yerden farklı bir yerde satın alınırlar Bu yuumlzden turistik
hizmetlerin tuumlketiciyi ccedilekebilmesi turizm işletmelerin sunduklarını hizmeti
tanıtmalarına bağlıdır Tuumlketici beklentilerine uygun doğru ve guumlncel bilgi
turistlerin tatmini iccedilin ccedilok oumlnemlidir Bilgi teknolojileri turizm sektoumlruumlnuumln
gereksinim duyduğu bilgi altyapısını sunmaktadır
Yeni teknolojiler turizm işletmelerinin faaliyetlerini yuumlruumltme şekillerini iletişim
youmlntemlerini tuumlketicilerin bilgi arama ve turistik hizmet ve uumlruumln satın alma
yollarını değiştirmektedir Turizm işletmeleri bilgisayarlı rezervasyon sistemleri
ndashCRS- ve elektronik satış noktaları gibi rezervasyon ve bilgi youmlnetim sistemleri
kullanmaya kuumlresel dağıtım sistemlerinin iccedilinde yer almaya başlamışlardır
İnternet turizm işletmelerinin faaliyetlerinde belki de oumlnemli bir araccedil haline
gelmiştir Yeni teknolojiler turizm işletmelerini rekabet guumlccedillerini artırabilmek iccedilin
yeniden yapılanma suumlreccedillerini uygulamak gibi kimi arayışlara itmektedir
3 ARAŞTIRMANIN AMACI VE YOumlNTEMİ
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin dağıtım alanları ve teknoloji hızla gelişmektedir
Bu gelişmelerin tuumlketici davranışlarındaki eğilimin de değişmesi ile birlikte
kuumlresel dağıtım sistemlerini nasıl etkileyeceği tartışılmaktadır (Kugun vd 2007
Buhalis 1998 Gale2006) Dağıtım kanallarındaki değişim seyahat işletmelerinin
roluumlnuumln değiştirmeye başlamıştır Sadece seyahat işletmelerinin roluuml değil
kuumlresel dağıtım sistemleri de gelişen teknoloji ile kendi rollerini değiştirmek ve
ccedileşitlendirmek zorunda kalmışlardır Bu ccedilalışmanın amacı kuumlresel dağıtım
sistemlerinin kuruldukları ilk guumlnden guumlnuumlmuumlze gelişim suumlrecini ve seyahat
işletmeleri uumlzerindeki rollerini inceleyerek oumlnemlerini duumlnyada oumlnde gelen
kuumlresel dağıtım sistemlerinden biri olan Amadeus oumlrneği ile değerlendirmektir
Araştırmada betimsel analiz youmlntemi kullanılmıştır Doumlrt aşamadan oluşan
(Yıldırım amp Şimşek 2006 224) bu ccedilalışmada analiz iccedilin bir ccedilerccedileve
oluşturulmuştur Literatuumlr tarama ve goumlruumlşme youmlntemi ile kuumlresel dağıtım
sistemlerinin gelişimi değişimi ve seyahat işletmelerinin uumlzerinde oynadıkları
roluuml belirlemeye youmlnelik olarak ccedilizilen bu kavramsal ccedilerccedileve dacirchilinde konu ile
ilgili yapılan bilimsel ccedilalışmalar incelenmiş Amadeus Satış Pazarlama Muumlduumlruuml
Uğur Atay ile goumlruumlşuumllerek dokuumlman ve bilgi elde edilmiştir Analizin ikinci
aşamasında bilimsel veriler tarihsel suumlreccedil doğrultusunda derlenmiş kavramsal
ccedilerccedileve dışında kalan veriler elenmiştir Uumlccediluumlncuuml aşamada ise verilerden elde
edilen bulgular yazılmıştır Bu aşamada Amadeus oumlrneği uumlzerinden gidilerek
kuumlresel dağıtım sistemlerinin oumlnemine ve seyahat işletmeleri uumlzerindeki rollerine
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 58
youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular
yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır
4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml
Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve
tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri
bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin
ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir
rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez
unsuru olmuştur
Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar
tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002
Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi
teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki
etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon
hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır
Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği
hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere
duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada
Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml
olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi
teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate
alarak incelemişlerdir
Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere
bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan
sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar
teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda
en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan
sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)
1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım
Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi
rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence
hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu
hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir
Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların
da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri
aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin
yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat
işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 59
IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş
Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment
SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin
rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk
muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)
Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı
rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini
oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade
etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına
elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir
veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi
youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin
kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım
kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon
oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak
esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun
vd 2007)
Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması
seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu
kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)
Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi
Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması
Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln
hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir
5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION
SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ
Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı
rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel
dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu
işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan
sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı
ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla
merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin
rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının
oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar
dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir
21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan
kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 58
youmlnelik bulgular tanımlanmıştır Son aşamada ise elde edilen bulgular
yorumlanarak değerlendirme yapılmıştır
4 SEYAHAT İŞLETMELERİNDE BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLUuml
Seyahat işletmeleri perakendeci satış acentaları ile toptancı seyahat acentaları ve
tur operatoumlrlerini ifade eder Bu işletmeler tuumlketicilere turistik uumlruumln ve hizmetleri
bir arada ya da ayrı ayrı sunan kuruluşlardır Guumlnuumlmuumlzde seyahat işletmelerinin
ccediloğu bilgi teknolojilerinin olanaklarından faydalanmaktadır Zira suumlrduumlruumllebilir
rekabetin olmazsa olmazı olan teknoloji seyahat işletmelerinin de vazgeccedililmez
unsuru olmuştur
Bilgi teknolojilerinin seyahat işletmeleri uumlzerindeki etkisi pek ccedilok yazar
tarafından tartışılmaktadır (Buhalis 1998 Cooper vd 1998 Adams 2002
Kurgun vd 2007 Yılmaz amp Yılmaz 2004) Buhalis (1998) ccedilalışmasında bilgi
teknolojilerinin işletmelerin stratejik youmlnetim ve pazarlama ccedilabaları uumlzerindeki
etkilerini belirterek bilgi teknolojilerinin seyahat enduumlstrisinde hem operasyon
hem de dağıtım duumlzeyinde ciddi değişimlere yol accediltığını vurgulamaktadır
Adams (2002) geleceğin teknolojilerinin seyahat işletmelerini nasıl etkileyeceği
hakkında muumlşteri tatmini odaklı ccedilift youmlnluuml iletişimin temel alındığı modellere
duyulacak ihtiyacı dile getirmiştir Yine Kurgun vd (2007) yaptıkları ccedilalışmada
Buhalis gibi turizm pazarlamasında kuumlresel dağıtım sistemlerinin stratejik roluuml
olduğunu belirtmişlerdir Yılmaz ve Yılmaz (2004) ise kuumlreselleşmenin ve bilgi
teknolojilerinin turizm enduumlstrisi uumlzerindeki etkilerini İnternetin roluumlnuuml dikkate
alarak incelemişlerdir
Birkan (1998) Pemberton vd (2001) ve Zhou (2004)rsquonun belirttikleri uumlzere
bilgisayarların 1950rsquolerdeki seyahat sektoumlruumlne elverişli ve hızlı bir sistem olan
sbquoMerkezi Rezervasyon Sistemleri‛ ile hızlı girişi guumlnuumlmuumlzde var olan bilgisayar
teknolojisi ile seyahat acentalarındaki işlemlerin en iyi şekilde en kısa zamanda
en az maliyetle ve kesin rezervasyonlu olarak gerccedilekleşmesine olanak tanıyan
sbquoKuumlresel Dağıtım Sistemleri‛ ile devam etmiştir (Hanccediler ve Ataman 2006)
1970rsquolerde Merkezi Rezervasyon Sistemleri 1980rsquolerde ise Kuumlresel Dağıtım
Sistemleri gelişmiş olup bunları 1990rsquolı yıllarda İnternet izlemiştir Merkezi
rezervasyon sistemleri ve kuumlresel dağıtım sistemleri seyahat konaklama eğlence
hizmetleri turistik ccedilekim boumllgeleri ve tatil paketleri gibi bilgileri iccedilerir Bu
hizmetler aynı zamanda buumlyuumlk derecede esnekliğe izin vermektedir
Muumlşterilerin son anda rezervasyonlarını gerccedilekleştirerek ve bu rezervasyonların
da hızlı bir şekilde onaylanmasını gerccedilekleştirebilmektedirler Bilgi sistemleri
aynı zamanda pazar araştırmaları ile muumlşteri isteklerinin anlaşılması iccedilin
yardımcı olmaktadır (Buhalis 1998) Ayrıca bilgi sistemleri seyahat
işletmelerinin verimliliği ve kacircrlılığı uumlzerinde oumlnemli bir role sahiptir
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 59
IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş
Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment
SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin
rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk
muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)
Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı
rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini
oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade
etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına
elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir
veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi
youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin
kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım
kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon
oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak
esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun
vd 2007)
Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması
seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu
kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)
Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi
Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması
Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln
hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir
5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION
SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ
Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı
rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel
dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu
işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan
sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı
ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla
merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin
rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının
oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar
dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir
21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan
kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 59
IBM ve American Airlines ortaklığı ile geliştirilen daha sonra Yarı Otomatik İş
Araştırma Ortamı adıyla (Semi- Automated Business Research Environment
SABRE) faaliyetlerine devam eden ilk merkezi rezervasyon sisteminin
rezervasyon programları havayolu şirketlerinde havayolu personelinin koltuk
muumlsaitliğinin daha etkin youmlnetilebilmesini sağlamıştır (Zhou 2003 157)
Buhalis (1998) havayolu şirketleri tarafından kullanılmaya başlayan bilgisayarlı
rezervasyon sistemleri yeni seyahat pazarlaması ve dağıtım sistemini
oluştururken elektronik ccedilağın da başlangıcı olarak goumlruumllduumlğuumlnuuml ifade
etmektedir Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri satış buumlroları ve satış ortaklarına
elektronik dağıtımı gerccedilekleştiren ve turizm işletmelerinin stoklarını yuumlruumlten bir
veri bankasıdır Bilgisayarlı rezervasyon sistemleri turizm işletmesi
youmlneticilerinin getiri youmlnetimi uygulamalarını kolaylaştırırken turistik uumlruumlnlerin
kuumlresel oumllccedilekte kontroluuml tanıtımı ve satışını sağlamaktadır Diğer dağıtım
kanallarına goumlre bilgisayarlı rezervasyon sistemleri rekabete uygun komisyon
oranları belirlenmesini sağladığından arz ve talep dalgalanmalarını karşılayacak
esnek fiyatlandırma ve kapasite duumlzenlemelerine olanak vermektedir (Kurgun
vd 2007)
Guumlnuumlmuumlzde artık elektronik iletişim ağının her geccedilen guumln guumlncelliğinin artması
seyahat işletmeleri ile ilgili pek ccedilok konuda turistlere kolaylık sağlamaktadır Bu
kolaylıklardan bazıları (Yarcan 1998 64)
Rezervasyonların gerccedilekleştirilmesi
Uccedilak biletlerinin otomatik bilet satış makinelerinden alınması
Seyahat ile ilgili her tuumlrluuml bilginin sağlanması (turistik uumlruumln
hakkında doumlviz kurları vb) olarak sayılabilir
5 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNİN (GLOBAL DISTRIBUTION
SYSTEM-GDS)GELİŞİMİ
Seyahat işletmelerinde bilgi teknolojilerinin gelişimi konusunda bilgisayarlı
rezervasyon sisteminden sonra kuumlresel dağıtım sistemleri gelmektedir Kuumlresel
dağıtım sistemleri farklı rezervasyon sistemlerinin birleşmesiyle (havayolu
işletmeleri tur operatoumlrleri oteller araba kiralama şirketleri vb) ortaya ccedilıkan
sistemlerdir (Yarcan 1998 117) Kuumlresel dağıtım sistemi kavramı uumlruumln dağıtımı
ve duumlnyanın farklı uumllkelerindeki sistemlere dacirchil olmak iccedilin bir veya daha fazla
merkezi rezervasyon sistemini ifade etmektedir Dağıtım turizm işletmelerinin
rekabet guumlcuumlnuuml ve performansını artırmasını sağlayan pazarlama karmasının
oumlnemli elemanlarından biridir Doğru pazarlama karmasının doğru pazar
dilimlerine doğru aracılar ile dağıtımı uzun doumlnemli başarı accedilısından oumlnemlidir
21 yuumlzyılda bilinen en etkin dağıtım sistemi duumlşuumlk maliyet olanağı sağlayan
kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel bilgi veri tabanı uygulamaları sadece
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 60
seyahat pazarında değil birccedilok alanda gelişmiştir Kuumlresel Veri Uyumlaştırma
(Global Data Synchronization ndash GDS) tedarik zinciri uumlzerinde etkinlik artısı
yanında birccedilok başka faydalarda yaratmıştır Kuumlresel veri uyumlaştırma sistemi
paketlenmiş gıda ve perakende sektoumlruumlnde tasıma maliyetlerinde tasarruf ve
yuumlksek gelir arısı etkisi sağlamıştır (Kurgun vd 2007 265) Kuumlresel dağıtım
sistemleri işletmelerin maliyetlerini azaltırken verimliliklerini arttırmaktadır
Kuumlresel dağıtım sistemleri ccedilok sayıda işletme ile bağlantılıdır ki bu gerccedilekten
karmaşık bir yapıdır (Şekil 1) Bu karmaşık goumlruumlnen yapıya rağmen kuumlresel
dağıtım sistemleri sistematiğin sağlanmasında bilgi aktarımında iletişim
sağlanmasında arz ve talep sağlayıcılarını karşılaştıran ccedilok oumlnemli sistemlerdir
Şekil 1 Kuumlresel Dağıtım Sisteminde İşleyiş
Kaynak Kurgun vd 2007 268
Kuumlresel dağıtım sistemlerinin seyahat işletmelerine sağladığı faydaları
Biletleme
Rezervasyon
Satış
Havayollarının uccediluş bilgilerine kolay erişim
Travel
Web
Seyahat
Acentası
Havayolu
Turist
internet
CRSGD
S
Ultra
Switch Otel
Rezervasyon
Sistemi
Otel
Zinciri
Expedia
portal
internet
internet
internet
internet
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 61
Uccediluş kurallarını anında goumlrebilme
Son an iptallerinin ya da değişikliklerinin anında yapılabilmesi
En duumlşuumlk fiyatı takip edip uygulayabilme olanağı
Oto kiralama olanağı sağlama
Sisteme dacirchil konaklama işletmelerinin rezervasyonlarını yapabilme
olarak sayabiliriz
Kuumlresel dağıtım sistemlerinden sonra 1990rsquolı yıllarda gelişen İnternet teknolojisi
seyahat işletmelerine ayrı bir ivme kazandırmıştır Bu yolla işletmeler turistik
uumlruumlnlerinin tanıtım ve satışlarını İnternet uumlzerinden yapmaya başlamışlardır
İnternetin hızlı gelişimi dağıtım kanallarının maliyetlerini duumlşuumlrmuumlştuumlr İnternet
kullanımının yaygınlaşması seyahat acentalarının geleceğine youmlnelik tartışmaları
da beraberinde getirmiştir Reinders amp Baker (1997) yaptıkları ccedilalışmalarında
seyahat acentalarının 20rsquosinin kapanacağını ya da buumlyuumlk seyahat acentaları ile
birleşeceğini belirtmişlerdir O yıllardan guumlnuumlmuumlze seyahat enduumlstrisinde
uluslararasılaşma gerccedilekten de hızla artmış buguumln de satın alma işbirliklerinin
hızla devam ettiği goumlruumllmektedir Fakat seyahat acentalarının tamamen ortadan
kalkmasının soumlz konusu olmayacağını savunanlar da bulunmaktadır OrsquoConnor
(1999) seyahat acentalarının tuumlketicilere sağladığı bilgi sundukları deneyim
nedeni ile buumlyuumlme ve gelişimin devam edeceğini belirtmiştir Birccedilok araştırmacı
İnternetrsquoin seyahat acentalarının roluumlnuuml değiştireceğini savunmuşlardır Buguumln
değişen rollerin arkasında yine kuumlresel dağıtım şirketlerini goumlrmek muumlmkuumlnduumlr
Oumlzelliğini yitireceği duumlşuumlnuumllen kuumlresel dağıtım şirketleri buguumln sadece seyahat
işletmelerine yukarıda tanımladığımız hizmet olanaklarını sunmamakta aynı
zamanda pek ccedilok havayolunun seyahat işletmesinin ve İnternet uumlzerinden satış
yapan (bilet oda) firmaların alt yapılarını desteklemektedir Yine tur
operatoumlrlerine outgoing turlarında rezervasyon ve alt yapı sağlayıcılığı goumlrevi
uumlstlenmektedir Kuumlresel dağıtım enduumlstrisinde kuumlresel pazarın hacirckimi olan pek
ccedilok dağıtım sistemleri arasında ciddi bir rekabet vardır Amadeus Galileo Sabre
ve Worldspan bu pazarın hacirckimi olan en oumlnemli doumlrt sistemdir Şekil 2rsquode bu 4
kuumlresel dağıtım sisteminin kuruluş yapıları goumlruumllmektedir Bu ccedilalışmada
Amadeus incelenmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 62
Şekil 2 Kuumlresel Dağıtım Sistemlerinin Kuruluş Yapıları
Kaynak Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands
6 KUumlRESEL DAĞITIM SİSTEMLERİNE BİR OumlRNEK AMADEUS
Amadeus Genel Bilgiler
Amadeus turizm sektoumlruumlnde rezervasyon ve bilgi ihtiyacını karşılamak uumlzere
Elektronik Rezervasyon Dağıtım Sistemi olarak 1987 yılında Air France Iberia
Lufthansa ve SAS ortaklığı ile kurulmuştur Seyahat sağlayıcıları ve seyahat
acentaları iccedilin araştırma fiyatlandırma rezervasyon ve bilet satış hizmetlerinin
yanı sıra gerccedilek zamanlı hareket hizmeti sunmaktadır Amadeus grubunun
duumlnya ccedilapında 123 milliyetten 9899 ccedilalışanı bulunmaktadır (Atay
2013)Amadeus kuumlresel seyahat ve turizm sektoumlruumlnuumln oumlnde gelen bir işlemci ve
ileri teknoloji ccediloumlzuumlm tedarikccedilisi olarak seyahat sağlayıcılarına ve seyahat
acentalarına ccediloumlzuumlmler sunmaktadır Amadeus dağıtım iş kolu kanalının seyahat
sağlayıcılarına ve seyahat acentalarına gerccedilek zamanlı arama uumlcretlendirme
rezervasyon ve biletleme ccediloumlzuumlmleri bulunmaktadır IT ccediloumlzuumlmleri iş kolu
kanalıyla seyahat sağlayıcıların rezervasyon envanter youmlnetimi ve kalkış kontrol
youmlnetimi gibi belirli kritik iş suumlreccedillerinin youmlnetilmesini sağlamaktadır
Amadeusrsquoun Madridrsquode genel merkez ve pazarlama ofisi Nicersquode (Uumlruumln
Geliştirme) ve Erdingrsquote (Operasyonlar ndash Veri İşleme Merkezi) diğer merkezleri
bulunmaktadır Ayrıca Miami Buenos Aires Bankok ve Dubairsquode boumllgesel
ofisleri bulunmaktadır Pazar duumlzeyinde Amadeus 195 uumllkeyi kapsayan 73 yerel
SABRE
GALILEO INT
APOLLO
AMADEUS
WORLDSPAN
American
Airlines
Australian
Airlines
JAL Various Other
Airlines
KLM Swissair British
Airways
Alitalia United
Airlines Air Canada
Can Airlines
FANTASIA AXESS ABACUS
GEMINI
US
Airways
Austrian
Airlines
Lufthansa Air France Iberia Continental
Air Scandinavian
Airline Sys
Delta Northwest
Airlines Transworld
Airlines
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 63
Amadeus ticari kuruluşu aracılığıyla muumlşteri faaliyetlerini yuumlruumltmektedir
(Amadeus 2013)
Muumlşteri grupları arasında havayolları (geleneksel yerel duumlşuumlk maliyetli ve
charter havayolları) oteller (zincir ve bağımsız oteller) tur operatoumlrleri sigorta
şirketleri kara ve deniz taşıma şirketleri (araba kiralama şirketleri demiryolu
şirketleri feribot ve gemi seferleri) olmak uumlzere seyahat sağlayıcılar seyahat
satıcıları olarak seyahat acentaları (geleneksel ve online) ve seyahat satın alanlar
(kurumlar ve seyahat edenler) bulunmaktadır Amadeusrsquoun hizmet uumlreticileri
731 uccediluş tarifesi bulunan havayolu 463 rezervasyon yapılabilen havayolu 134
Amadeus Sistem Kullanıcısı olan havayolu 26 araccedil kiralama şirketi 86422 otel
ve 18 tane de kruvaziyer şirketinden oluşmaktadır Toplam 104474 seyahat
acentası 36643 havayolu satış ofisi ve 36000 araba kiralama şirketinde bu sistem
kullanılmaktadır (Atay 2013)Amadeusun duumlnya genelinde 16 ARampGE merkezi
mevcuttur Nice Londra Sidney Antwerp Aachen Frankfurt Boston Miami
Toronto Strasburg Tucson Bangalor Bogota Varşova İstanbul ve Bangkokrsquotaki
ARampGE merkezlerinde toplamda 4500rsquoden fazla ccedilalışan hizmet vermektedir
(Amadeus 2013)
Amadeus 2010 verilerine goumlre duumlnyada diğer GDSrsquolerin iccedilinde en yuumlksek Pazar
payına sahip kuumlresel dağıtım sistemidir Amadeusrsquoun diğer GDSrsquoler ile birlikte
Pazar payları Tablo 1rsquode goumlruumllmektedir
Tablo 1 GDS Kuumlresel Pazar Paylaşımı
GDS 2010
Amadeus 37
GalileoApollo
Birleşerek
30
Sabre 28
Abacus 5
Sabre ve Abacus Ortak girişim (Joint Venture) ile işbirliği yapmışlardır
Kaynak Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS
Uumllkemizde de 1992 yılından bu yana on-line ccedilalışmaya başlamış ve 1993 yılında
Tuumlrkiyersquode ilk Amadeus terminalleri bağlanmıştır Sadece seyahat işletmeleri
değil guumlnuumlmuumlzde neredeyse turizm ve seyahat eğitimi veren uumlniversite
duumlzeyindeki okulların ccediloğunda ders olarak okutulmakta ve oumlğrencilere sertifika
vermektedir
Yukarıda verilen bilgiler ışığında Amadeus en yuumlksek pazar payına sahip
kuumlresel dağıtım sistemi olması sebebi ile bu araştırmaya oumlrnek olarak seccedililmiştir
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 64
Amadeus Uumlruumlnleri
Amadeus seyahat enduumlstrisi hizmet sağlayıcılarının seyahat acentelerinin ve
internet uumlzerinden seyahatini online olarak satın alan yolcuların seccediltiği teknoloji
ortağıdır Sağladığı dağıtım IT ve satış noktası ccediloumlzuumlmleriyle Amadeus
muumlşterilerinin hızla değişmekte olan seyahat enduumlstrisine uyum sağlamasına
buumlyuumlmesine ve başarılı olmasına destek olur Amadeusrsquoun muumlşterilerini seyahat
sağlayıcıları (havayolları oteller rent a car firmaları demir yolu şirketleri
feribot kruvaziyer sigorta şirketleri ve tur operatoumlrleri) seyahat acentaları ve
seyahat eden kişi ve kurumlar oluşturur Amadeus ccediloumlzuumlmlerini doumlrt grup altında
sunmaktadır Dağıtım ve Kapsam Satış ve E-ticaret İş Youmlnetimi Servis ve
Danışmanlık Amadeus bu ccediloumlzuumlmleri sunarken kullandığı uumlruumlnler Amadeus
Selling Platform Amadeus Araba Amadeus Otel Amadeus Otel Plus Amadeus
Hotel Store Amadeus World Commission Manager Amadeus Value Pricer
Amadeus Best Pricer Amadeus Interface Record Amadeus Information
Management Record Amadeus Quality Control Amadeus Service Fee Manager
Amadeus SMS Amadeus Muumlşteri Dosyaları Amadeus UETTR Amadeus e-
Power Amadeus Eğitim Amadeus e-Support Centre Amadeus Checkmytirp
Amadeus Elektronik Biletleme Amadeus E-Mail olarak sayılabilir (Atay 2013)
Amadeusrsquoun Seyahat İşletmeleri Uumlzerindeki Roluuml
Seyahat işletmeleri Amadeus ile ulaşım ve konaklama rezervasyonları
yapabilmektedirler Buguumln pek ccedilok havayolu biletlerinin yanında tren biletleri
bile bu sistem ile kesilebilmektedir Sadece tuumlm duumlnyada kuumlresel firmalarla değil
yerel bazda da işletmelere destek hizmetler sunmaktadır Oumlrneğin uumllkemizde
yerel olarak Atlas Jet ve Varan Turizm bu sistem iccedilinde bulunmaktadır Kuumlresel
dağıtım sistemleri kullanan seyahat acentalarına bağlı olan işletmelere ve
muumlşterilere ccedileşitli avantajlar getirmektedir
Seyahat acentaları Amadeus sayesinde muumlşterilerine daha hızlı ve kaliteli
hizmet sunma imkacircnına sahip olabilmektedir Ulaşılan bilgilerin kesinliği ve
kapsamının ccedilok geniş olması seyahat acentalarının sunabileceği alternatifleri
arttırmaktadır Klasik youmlntemler ile yapılan rezervasyonlarda seyahat acentaları
ccedilok sayıda telefon goumlruumlşmesi yapmak ve daha fazla personel ccedilalıştırmak
durumundadır Ancak Amadeus kullanılarak daha az zamanda kesin bilgilere
ulaşılarak rezervasyonlar gerccedilekleştirilebilmektedir Finansal maliyetlerin
dışında klasik youmlntemler zaman kaybına da neden olmaktadır Tuumlm bu
maliyetlerden sistem sayesinde kurtulmak muumlmkuumlnduumlr
Amadeusrsquoun uluslararası alanda hizmet veren acentalar iccedilin işlemleri
kolaylaştırarak duumlnyayı kuumlccediluumllttuumlğuumlnuuml soumlylemek muumlmkuumlnduumlr Oluşturduğu
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 65
iletişim ağı ile suumlrekli ve kesin bilgi elde etmek muumlmkuumlnduumlr Turistik uumlruumlnuuml
oluşturan unsurların bir arada sunulması ve muumlşteriler iccedilin zaman kaybını
azaltması farklı seccedilenekleri karşılaştırma olanağı sağlaması seyahat
acentalarının satış ve pazarlama faaliyetlerini kolaylaştırmakta ve
etkinleştirmektedir Bu nedenle acentaların satışları artmakta komisyonlardan
elde ettikleri gelir yuumlkselmekte ve pazar payı buumlyuumlmektedir
Bağlı işletmelere uluslararası duumlzeyde tanıtım satış yapma ve ccedilok sayıda
tuumlketiciye ulaşma olanağı sağlayan Amadeus aynı zamanda farklı uumllkelerdeki
işletmeler arasında hızlı ve kesin bir iletişim imkacircnı sunmaktadır Ayrıca bu
işletmelerin yabancı işletmeler ile rekabet etmesine de olanak tanımaktadır Bağlı
işletmelerin kendilerine gelen rezervasyon taleplerini kontrol etme onaylama ve
seyahat acentasına bilgi verme gibi işlemleri zaman harcamadan sistem uumlzerinde
anında gerccedilekleştirmeleri de sistem aracılığı ile muumlmkuumln olmaktadır
Rezervasyonların merkezileşmesi işletme iccedili denetimi de kolaylaştırmaktadır
Muumlşteriler iccedilin ise Amadeusrsquoun en buumlyuumlk avantajı ccedilok sayıda seccedilenek sunması
ve karşılaştırma yapmaya olanak tanımasıdır Seyahat ile ilgili tuumlm talepleri
karşılaması muumlşterilerin seyahat organizasyonu iccedilin vakit harcamalarını
oumlnlemekte ve garantili rezervasyonlar ile sorun yaşamalarını engellemektedir
Ayrıca Internet uumlzerinden rezervasyon yapma olanağı muumlşterilere herhangi bir
aracıya ihtiyaccedil olmaksızın bireysel olarak seyahat planlarını hazırlama ve
oumlzguumlrce seccedilim yapma şansı da tanımaktadır
Amadeusrsquoun suumlrekli gelişen turizm enduumlstrisinde seyahat acentalarına sağladığı
avantajlarının yanı sıra bir takım dezavantajları da soumlz konusudur Sistemin
kuruluş maliyetinin ccedilok yuumlksek olması kuumlccediluumlk acentaların bu olanaklardan
yoksun kalmasına ve rekabet avantajını yitirmesine neden olmaktadır
Acentadaki Amadeus terminal sayısını arttırmak ve taahhuumlt edilen satış
rakamına ulaşamamak ek maliyetler getirmektedir Ayrıca bu sistemi
kullanabilmesi iccedilin personelin iyi bir eğitimden geccedilmesi gerekmektedir Bu
eğitimler acentaların zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuuml de beraberinde
getirmektedir
Duumlnyanın en buumlyuumlk kuumlresel dağıtım sistemlerinden birisi olan Amadeus
teknolojinin guumlncelleştirilmesini satışları arttırmak iccedilin faaliyetlerin daha etkin
hale getirilmesini sağlamaktır
Amadeus İnternet teknolojisinin gelişimi ile yeni sistemler geliştirerek kendi
sistemine dacirchil olan firmalara da kolaylıklar sunmaktadır
Ancak tuumlm bu avantajların yanı sıra seyahat acentalarına getirdiği bazı
dezavantajlar da soumlz konusudur Bu dezavantajların ilki GDS sistemlerinin
kuruluş maliyetlerinin yuumlksek olmasıdır Bu nedenle kuumlccediluumlk acentaları genellikle
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 66
bu fırsattan faydalanamamaktadır Bu da rekabet avantajından yoksun
olmalarına sebep olmaktadır Dezavantajlardan bir diğeri de sistemi satın alan
acentanın personeline bu eğitimi aldırmak zorunda olmasından kaynaklanan
zaman kaybı ve maliyet yuumlkuumlnuumln doğmasıdır Yine seyahat işletmeleri terminal
sayılarını arttırmak istediklerinde bu onlara ek bir maliyet getirmektedir
7 DEĞERLENDİRME VE SONUCcedil
Son yirmi yılda hızla gelişen ve yaygınlaşan bilgi teknolojileri uluslararası
alandaki değişim suumlrecinde kuumlreselleşmeyi hızlandırmaktadır Bilgi ve iletişim
teknolojileri sayesinde bilgisayarlar dijital donanımlar akıllı telefonlar tabletler
vb gibi yeni uumlruumln ve hizmetlerin ortaya ccedilıkışı toplam uumlretimi artırmakta ve yeni
iş olanakları yaratmaktadır İnternet yoluyla yapılan e-ticaret dijital reklam
sınır-oumltesi uumlretim yeni pazarlama teknikleri yeni organizasyon ve youmlnetim
teknikleri ile ekonomik etkinlik artmaktadır
Gelişmekte olan uumllkelerin kalkınmasında turizmin oumlnemi suumlrekli
vurgulanmaktadır Turizm de yeni ekonomik suumlrecin bir parccedilasıdır Bu suumlreccedil
iccedilinde turizm de yaşanan gelişmelerden etkilenmektedir
Duumlnya seyahat enduumlstrisi buumlyuumlk değişimlerle karşılaşmaktadır ve bu alanda
faaliyet goumlsteren şirketler iccedilin rekabet guumlccedillerini korumanın tek yolu
ccedilevrelerindeki değişim ve eğilimleri yakından izlemektir Aynı şekilde rekabetccedili
duumlnya turizmi ortamında turizm pastasından buumlyuumlk pay almak isteyen uumllkelerin
de yeni ekonominin getirdiği değişimleri yakından izleyerek turizm
politikalarını o youmlnde oluşturmaları gerekmektedir
Seyahat işletmelerinin gelişen bilgi teknolojilerinden faydalanmasına verilecek
oumlrneklerden biri de kuumlresel dağıtım sistemleridir Kuumlresel dağıtım sistemleri
suumlrekli değişen ve gelişen turizm enduumlstrisi koşullarında oluşturulmuş ve
enduumlstriye gerekli tuumlm bilgileri sağlamak iccedilin ccedilalışan sistemlerdir Bu sistemlerin
ortak oumlzelliği turistik uumlruumln ve hizmetlerin bileşenlerini rezervasyonu yapacak
olan seyahat acentaları ya da bireyler iccedilin bir araya getirmesidir Başlangıccedilta
yalnızca seyahat acentalarına kullandığı sistemler olarak ortaya ccedilıkmasına
rağmen buguumln İnternetrsquoin yaygınlık ve işlerlik kazanması ile muumlşterilerin de
bireysel olarak kullanabildiği bir sistem halini almıştır
Amadeus kuumlresel dağıtım sistemlerinin en buumlyuumlk ve en oumlnemlilerinden birisidir
Amadeusrsquoun sağladığı teknik destek ile acentaların enduumlstriye ve sisteme ilişkin
sorunları profesyonelce ele alınarak ccediloumlzuumlme kavuşturulmaktadır İnternet
uumlzerinden bireysel muumlşterilere de ulaşabilen Amadeus ulaşım konaklama araba
kiralama ve pek ccedilok farklı hizmet sunan işletmeleri bir araya getirerek
muumlşterilerin ccedileşitli alternatifler arasından kendilerine en uygun seccedileneği
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Kuumlresel Dağıtım Sistemi Oumlrneği
IUYDrsquo2013 4(1) 67
bulmasına yardımcı olmaktadır Aynı zamanda pek ccedilok e-ticaret yapan seyahat
işletmesine teknolojik altyapı sağlamakta ve destek vermektedir
Kuumlresel dağıtım sistemleri 1990rsquolı yıllardan itibaren suumlrekli bir gelişme ve yeni
teknolojiye ayak uydurma eğilimi goumlstermektedir İşletmelere getirdiği ek
maliyetlerin yanında sağladığı faydalar duumlşuumlnuumllduumlğuumlnde seyahat enduumlstrisinde
faaliyetlerin geleneksel youmlntemlere goumlre kolaylaştığı soumlylenebilir Amadeus
destekli yapılan bir araştırma raporu goumlstermektedir ki gelecekte kullanılacak
teknoloji ve inovasyonun değiştireceği altı başlıktan soumlz edilebilir Bunlar
(Amadeus 2013)
Yeni doumlnem seyahat tecruumlbesi
Otomatik transit geccediliş
Yeni oumldeme sistemleri
Akıllı tavsiyeler
Seyahatten stresi uzaklaştırma
İş amaccedillı seyahat edenler uumlzerinde odaklanmıştır
Teknoloji ve seyahat enduumlstrisi gelişmeye devam ettikccedile kuumlresel dağıtım
sistemleri ve dolayısı ile Amadeusrsquoun da gelişmeye devam edeceği ve guumlnuumln
koşullarına goumlre şekil alacağı beklenmektedir Ccediluumlnkuuml teknolojinin ilerlemesi ve
ihtiyaccedilların ccedileşitlenmesi bu sistemleri gelişmeye zorlamaktadır
KAYNAKCcedilA
Adams B(2002) HITEC Panels cover futurists guest-satisfaction issues Hotel amp
Motel Management Ağustos (148)
Aktan CC amp Tunccedil M (1998) Bilgi Toplumu ve Tuumlrkiye Yeni Tuumlrkiye Dergisi
Ocak-Şubat 118-134
Amadeus (2013) httpwwwamadeuscomtr
Atay U (2013) Amadeus Ankara Boumllgesi Satış ve Pazarlama Muumlduumlruuml ile yapılan
goumlruumlşme
Buhalis D amp Main H (1998) Information Technology in Peripheral Small and
Medium Hospitality Enterprises Strategic Analysis and Critical Factors
International Journal of Contemporary Hospitality Management Vol10 No5 198-
202
Buhalis D (1998) Strategic Use of Information in the Tourism Industry Tourism
Management Vol19 No5 409-421
Cooper C Fletcher J Gilbrth D amp Hill S (1998) Tourism Principles and
Practises (Ed Rebecca Shepherd) Essex Longman
Coşkun İO amp Yuumlksek G (2010) Turizm İşletmelerinde Bilgi Teknolojileri
TUumlROFED Sayı 51
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning
Yuumlksek G
IUYDrsquo2013 4(1) 68
Erdoğan M amp Erdoğan N (1996) Muhasebede Bilgisayar Kullanımı Eskişehir
Fitzgerald C (2011) Who is the biggest GDS 14052013 tarihinde
httpblogsolutionzcom201106who-is-biggest-gdshtml adresinden
erişildi
Gale D (2006) Whatrsquos Next fort he CRS Hotels Vol40 No767-68 ISSN1047-
2975
Kurgun A amp Kurgun H amp Guumlripek E (2007) Turizm Pazarlamasında Kuumlresel
Dağıtım Sisteminin (Global Distribution System- GDS) Stratejik Roluuml Dokuz
Eyluumll Uumlniversitesi Sosyal Bilimler Enstituumlsuuml Dergisi Cilt 9 Sayı 1 262-274
07012013 tarihinde httpwwwsbedeuedutrdergicilt9sayC4B1191
20kurgun20kurgun20gC3BCripekpdf adresinden erişildi
Mutch A (1995) IT and Small Tourism Enterprises A Case Study of Cottage-
Letting Agencies Tourism Management Vol16 No7 533-539
OrsquoConnor P (1999) Electronics Information Distribution in Tourism and
Hospitality CAB International Oxford UK
Reinders J amp Baker M (1997) The Future for Direct Retailing of Travel and Tourism
Products The Influence of Information Technology Proceedings of The
International Conference on Information and Communication Technologies
in Tourism Edinburgh Scotland 119ndash127
Sabancı S (1998) Başarı Şimdi Aslanın Ağzında İstanbul Mart Yayınları
Venema M (2011) Global Distribution System Netherlands 14052013
tarihinde httpwwwslidesharenetmagielsrgds-overview-12327981
41856259-2-2359117 adresinden erişildi
Yarcan Y (1998) Tuumlrkiyersquode Turizm ve Uluslararasılaşma İstanbul Boğaziccedili
Uumlniversitesi Matbaası
Yılmaz B S amp Yılmaz OumlD (2004) Kuumlreselleşme ve Bilgi Teknolojilerinin
Turizm Enduumlstrisine Etkileri 1 Balıkesir Ulusal Turizm Kongresi 15-16
Nisan Balıkesir 03012013 tarihinde httptredocdatcomtw_files2
urls_537d-66247z-docs6pdf adresinden erişildi
Yolal M (2003) Tuumlrkiyersquodeki Kuumlccediluumlk ve Orta Buumlyuumlkluumlkteki Konaklama İşletmelerinde
Bilgi Teknolojileri Kullanımı Eskişehir Anadolu Uumlniversitesi Yayınları
Zhou Z (2003) E-Commerce and Information Technology in Hospitality and Tourism
California Thomson Delmar Learning