FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

1

BİLEŞİK FORMÜLLERİ VE ADLANDIRMA

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

2

1919 yılında dünyanın çeşitli yerlerinde yaşayan ve kimya ile uğraşan bilim insanları toplanarak IUPAC (Ayupek) (Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği) adlı bir birlik oluşturdular.

Bu birlik, elementlerin sembollerinin, bileşiklerin formüllerinin nasıl yazılacağı ve okunacağı ile ilgili bir dizi kural belirledi.

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

3

İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİ NASIL YAZILIR?

1. İyonik bağlı bileşiklerde metaller elektron vererek katyonları, ametaller ise elektron alarak anyonları oluştururlar.İyonik bileşik formülü

yazılırken önce katyon, sonra anyon yazılır.

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

4

İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİ NASIL YAZILIR?

2. İyonik bir bileşikte alınan ve verilen elektron sayıları eşit olmalıdır. Bunun için çaprazlama yöntemi kullanılır.

Böylece kalsiyumun iki klor atomuna 2 elektron vermesiyle iyonik bir bileşik oluşur.

Ca 2A grubu +2Cl 7A grubu -1

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

5

İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİ NASIL YAZILIR?

3. Bileşik formülleri yazılırken nötralliği sağlayan en küçük tam sayılar kullanılır.

olması beklenir.Ama kurala göre her iki elementinsağ alt köşesindeki sayılar sadeleşebiliyorsa,en sade hale getirilmelidir.

Mg 2A grubu +2O 6A grubu -2

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

6

İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİ NASIL YAZILIR?

3. Çok atomlu iyonlarla da oluşturulan bileşiklerde aynı kurallar uygulanır.

Na+ CO3-2

Na2CO3

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

7

İYONİK BİLEŞİKLER NASIL ADLANDIRILIR?

1. İyonik bileşiklerde önce metalin ismi yazılır daha sonra ametalin isminin sonuna“ür” eki getirilir.

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

8

2. Aşağıdaki ametaller için ise karşılarındaki adlandırmalar kullanılır.

Oksijen (O) için oksitAzot (N) için nitrürKükürt (S) için sülfürFosfor (P) için fosfür

İYONİK BİLEŞİKLER NASIL ADLANDIRILIR?

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

9

3. Değerliği değişken olan metallerin ametal atomlarıyla yaptığı bileşiklerin isimlendirilmesi yapılırken metalin isminin yanına değerliği de parantez içerisinde Romen rakamıyla yazılır.

İYONİK BİLEŞİKLER NASIL ADLANDIRILIR?

Sn+2 ise

Fe+3 ise

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

10

4. Çok atomlu iyonlarla oluşan bileşiklerde ise metalin adı ve iyonun adı belirtilir.

İYONİK BİLEŞİKLER NASIL ADLANDIRILIR?

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

11

ÖRNEK:13Al ile 17Cl elementlerinin yaptıkları iyonik bağ ile oluşan

bileşiğin fomülünü yazarak adlandıralım.

Al+3 Cl-1

AlCl3

13Al ) ) ) 3A grubu Al+3

2 8 3

17Cl ) ) ) 7A grubu Cl-1

2 8 7

AlCl3 Alüminyum klorür

FEN ve TEKNOLOJİ / KİMYASAL TEPKİMELER

12

Sizler de 3Li ve 8O elementleri

arasında iyonik bağla oluşan bileşiğin formülünü bulup adlandırabilirsiniz.