biznis plan - proizvodnja soka od nara

Ministarstvo poljoprivrede i ruralnog razvoja Crne GoreRimski Trg 46, PC Vektra 81000 PodgoricaTel +382 20 482109 Fax: +382 20 234306

1

Biznis plan za proizvodnju soka od nara

Draga Jovanović, 17/10 Snežana Božović,


UVOD

U ovom biznis planu biće predstavljenja ideja o proizvodnji soka od nara na području sela Gradac.Riječ je o ekološki nezagađenom području, gdje je u potpunosti moguće iznjedriti zdrav proizvod-prirodan, organski sok koji predstavlja eliksir zdravlja, imajući u vidu njegova antioksidativna svojstva (veća čak i od dejstva crnog vina i zelenog čaja), te njegovu ulogu u očuvanju imunog sistema, smanjenju rizika od kardiovaskularnih bolesti, borbi protiv kancerogenih oboljenja, inhibicija pojave infekcija nakon dijalize, regulisanju tjelesne težine i druga brojna blagotvorna dejstva. Sok od nara se takođe ističe izuzetno prijatnim, slatkasto-reskim ukusom i specifičnom aromom, što ga čini prepoznatljivim u odnosu na sokove drugih vrsta voća. Nije manje značajno ni to što je za razliku od aronije, nonija i mnogobrojnog egzotičnog voća koje se uvozi iz dalekih predjela i koje se žustro nameće domaćem tržištu, nar voćka našeg podneblja u čiji se način uzgoja i prerade možemo sa sigurnošću uputiti.Pored finansijske dobiti, motiv upuštanja gospodina Jovanovića u ovaj poduhvat je i želja da se stvori prepoznatljiv brend za područje sela Gradac što će biti korak naprijed u naporima da ono dosada zapušteno, oživi i poljoprivredno i turistički (SWOT analiza mogućnosti razvoja data u prilogu).Ideja o ovoj proizvodnji nije nova. Naime u porodici Marka Jovanovića postoji duga tradicija spravljanja soka od nara, te je i on sam u dugogodišnjem periodu kao dopunu porodičnom budžetu prodavao manje količine po za naše prilike visokoj cijeni od 10 eura/l, ali nikada nije imao problema sa plasmanom jer je vladalo veliko zadovoljstvo kvalitetom ovog proizvoda, a tako je i stekao brojne kontakte širom zemlje koji mu sada, pri začinjanju ideje o unapređenju proizvodnje, mogu biti od ogromne koristi.U cilju dovođenja proizvodnje na zadovoljavajući nivo i napuštanja dosadašnjih primitivnih metoda ekstrakcije soka koje se zasnivaju na izuzetnom fizičkom naporu te niskoj produktivnosti i učinkovitosti, Jovanović se odlučio za investiranje u savremenu liniju za proizvodnju soka, kao i liniju za punjenje i etiketiranje staklenih ambalaža, u ukupnoj vrijednosti od 50 000 eura. Od navedenog iznosa 25 500 eura predstavlja njegov sopstveni ulog dok je preostalih 24 500 rezultat zajma čija se nadoknada očekuje isplatom granta odobrenog MIDAS projektom.Kako se radi o porodičnom biznisu investitor će imati svesrdnu podršku svoje supruge i sinova školovanih iz oblasti ekonomije i agronomije, te uz međusobno konsultovanje članova porodice i stručno rukovođenje poslovanjem, uspjeh ne bi smio izostati.

2

UVOD


ANEX 2 PRIRUČNIKA ZA GRANT ŠEMU – MIDAS GRANTOVIMJERA: PODRŠKA INVESTICIJAMA U POLJOPRIVREDNA GAZDINSTA

____________________ Marko Jovanović___ _________________ Investitor (naziv podnosioca)

3

Zastareli način proizvodnje

Vizija poslovanja u budućnosti


Gradac, Bjelopavlići, opština Danilovgradadresa

BIZNIS PLAN A (za investicije manje od 30.000€)ZA

(naziv projekta)

Proizvodnja soka od nara

SADRŽAJOsnovni podaci o projektu:.............................................................................................31 Podaci o poljoprivrednom gazdinstvu – investitoru....................................................31.1 Adresa investitora (mjesto, ulica, broj)....................................................................31.2 Poslovna banka i broj računa...................................................................................31.3 Nosilac gazdinstva...................................................................................................31.4 Podaci o ostalim članovima/zaposlenim gazdinstva (Pravna lica ne popunjavaju)..32 Podaci o djelatnosti......................................................................................................42.1 Opis djelatnosti.........................................................................................................42.3 Tehničko-tehnološki uslovi (postojeća oprema, objekti, zemljište).........................42.4 Opis tržita..................................................................................................................42.4.1 Nabavno tržište (kratak opis trenutnog stanja tržišta nabavke, gdje se nabavljaju proizvodi, udio u domaćem i inostranom tržištu)...........................................................4

4


2.4.2 Predmeti nabavke (sirovine, poluproizvodi)..........................................................42.4.3 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na nabavmom tržištu.42.4.4 Prodajno tržište (kratak opis trenutnog stanja prodajnog tržišta, gdje se prodaju proizvodi, udio u domaćem i inostranom tržištu)...........................................................52.4.5 Osnovni prodajni proizvodi...................................................................................52.4.6 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na nabavmom tržištu.52.4.7 Identifikacija glavnih konkurenata na prodajnom tržištu (koji su osnovni konkurenti, udio..............................................................................................................52.4.8 Pregled realizacije najvažnijih proizvoda u poslednje dvije godine......................52.5. Izvori finansiranja i iznos investicije.......................................................................53. Planirana prodaja nakon investicije:...........................................................................64. Podaci о investiciji......................................................................................................64.1 Opis investicije..........................................................................................................66.Ocjena efikasnosti poslovnog plana.............................................................................7

5


Osnovni podaci o projektu:

1. Naziv investicije:Linije za proizvodnju soka od nara i punjenje i etiketiranje staklene ambalaže

3 Investitor: Marko Jovanović4 Adresa investitora Gradac, Bjelopavlići5 Vrijednost investicije 65 500 €

7 Početak investiranja (dan, mjesec, godina) Avgust, 2013. god8 Završetak investiranja (dan, mjesec, godina) Novembar, 2013.god.10 Dostizanje punog kapaciteta prozvodnje

investicije Oktobar, 2014. god.

1 Podaci o poljoprivrednom gazdinstvu – investitoru

1.1 Adresa investitora (mjesto, ulica, broj)

Gradac, Bjelopavlići, opština Danilovgrad

1.2 Poslovna banka i broj računa

NLB banka, 540-080030019632-23

1.3 Nosilac gazdinstva

Ime i prezime nosioca gazdinstva/zastupnikapreduzeća

_______Marko Jovanović_________________________________________

Datum rođenja/godina osnivanja ___18.05.1963.god/2013.god.___________________________

Oblik organizacije investitora (AD,DOO, Zadruga i sl)_________porodično gazdinstvo_________

1.4 Podaci o ostalim članovima/zaposlenim gazdinstva (Pravna lica ne popunjavaju)

Lica aktivna u gazdinstvu:

r.br. Ime i Prezime StarostSrodstvo sa podnosiocem

zahtejevaStručna sprema

1. Ana Jovanović 45 godina supruga viša škola 2. Ilija Jovanović 25 godina sin fakultet(ekonomija) 3. Miloš Jovanović 24 godine sin fakultet(agronomija)

Lica zaposlena izvan gazdinstva (Pravna lica ne popunjavaju)

R.br. Ime i Prezime Starost Stručna sprema Aktivnost zaposlenog 1. Ana Jovanović 45 godina viša škola računovođa

(Pravna lica kao aneks ovom biznis planu prilažu spisak lica stalno i privremeno zaposlenih preduzeću sa podacima o stručnoj spremi)

6


Podaci o zaposlenim Broj zaposlenih Pol Bruto plata

Stalno zaposleni

Privremeno zaposleni 1 muški 1000€(angažovanost

tokom 5 mjeseci)

2 Podaci o djelatnosti

.2.1 Opis djelatnosti Proizvodnja soka će se zahvaljujući investicijama u unapređenje proizvodnje olakšano odvijati, a imajući u vidu svojstva nara kao voćke koje se ogledaju u uspiješnom odolijevanju kolebanju faktora spoljašnje sredine i mogućnost dugog čuvanja u nepromijenjenom stanju nakon prerade, proizvodni rizici pri obavljanju ove djelatnosti su izuzetno niski2.2 Proizvodni program gazdinstva/preduzeća i opis proizvoda i uslugaProjekat „Proizvodnja soka od nara“ pokreće se radi obogaćivanja ponude autentičnih domaćih proizvoda. Predmet proizvodnje je sok dokazanog profilaktičkog i direktnog dejstva na suzbijanje bolesti kao i osvježavajuć napitak za svakodnevno konzumiranje u cilju održavanja zdravog funkcionisanja organizma2.3 Tehničko-tehnološki uslovi (postojeća oprema, objekti, zemljište)__Gazdinstvo_raspolaže parcelama pod divljim narom u ukupnoj površini od 5340 m², a pod zakupom ima i površinu pod ovom vrstom od 3200 m². Takođe, gazdinstvo posjeduje i građevinski objekat površine 92 m², pogodan za smještaj proizvodnih postrojenja i skladištenje sirovina do prerade2.4 Opis tržišta

2.4.1 Nabavno tržište (kratak opis trenutnog stanja tržišta nabavke, gdje se nabavljaju proizvodi, udio u domaćem i inostranom tržištu) Cjelokupna nabavka se obavlja na teritoriji sela Gradac čije prirodne karakteristike u potpunosti odgovaraju ovoj voćnoj vrsti, te proizvodnju čine bezbjednom

2.4.2 Predmeti nabavke (sirovine, poluproizvodi)Plodovi divljeg nara (ekotipovi Sistrimak i Modraš, visokog randmana, te stoga izuzetne pogodnosti za preradu)

2.4.3 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na nabavnom tržištu

Nar je izuzetno otporna voćka koja podnosi variranja biotičkih faktora, naročito sušu koja je ljeti česta pojava, ali naravno ekstremne vrijednosti temperatura uz nisku vlažnost mogu izazvati redukovanje prinosa

2.4.4 Prodajno tržište (kratak opis trenutnog stanja prodajnog tržišta, gdje se prodaju proizvodi, udio u domaćem i inostranom tržištu) Ciljjna tržišta su teritorije opština Podgorice, Danilovgrada i Budve gdje je investitor uspostavio komunikaciju sa vlasnicima veleprodajnih objekata koji su zainteresovani za plasiranje njegovog proizvoda. Trenutno samo jedan veći crnogorski proizvođač ima u svom asortimanu proizvod pod sličnim nazivom ali daleko lošijih karakteristika od onog koji je predmet ovog projekta, te se radi o nečemu sasvim novom za naš prostor, pa koristeći tu činjenicu, uz adekvatan marketinški program sok od nara može osvojiti udio na navedenim tržištima

7


2.4.5 Osnovni prodajni proizvodi Na navedenim tržištima sve je veća ekspanzija proizvoda zdrave ishrane, te je nesumnjiva mogućnost da se sok od nara koji se za sada planira kao jedini prodajni artikal porodice Jovanović (što omogućava potpunu kontrolu nad svim etapama proizvodnje i realizacije), nametne svojim kvalitetom i nađe put do potrošača

2.4.6 Osnovni problemi i rizici sa kojima se susrijeće investitor na prodajnom tržištuOsnovni zadatak, koji može dovesti do pojave problema ukoliko se kvalitetno ne odradi je promocija čijoj se organizaciji mora studiozno pristupiti, imajući u vidu to da se proizvodnja soka od nara obično obavlja bez poštovanja svih potrebnih standarda, te su kupci upoznati sa lošim verzijama proizvoda koji su nepravedno potisnuli značaj i saznanja o svojstvima ove voćke. 2.4.7 Identifikacija glavnih konkurenata na prodajnom tržištu (koji su osnovni konkurenti, udio...)

Na tržištu Crne Gore glavni konkurent je fabrika „Pirella“ iz Danilovgrada, koja se ,između ostalog, bavi prodajom sirupa od nara po trostruko nižoj cijeni od one po kojoj porodica Jovanović namjerava prodavati svoj proizvod. Međutim, sirup koji proizvodi navedena kompanija je zbog dodatih aromatičnih i bojenih materija, stabilizatora i konzervanasa daleko lošijeg kvaliteta od potpuno prirodnog soka bez ikakvih dodataka, od koga se takođe razblaživanjem dobija nekoliko puta veća količina, te nakon upoznavanja tržišta sa njegovim svojstvima, neće biti značajnije konkurencije 2.4.8 Pregled realizacije najvažnijih proizvoda u poslednje dvije godine Napomena: Proizvođač se dosada bavio proizvodnjom soka ali pomoću starinskih presa, za sopstvene potrebe i prodaju manjeg obima, te finansijski rezultati nisu bilježeni, budući da se proizvodnja obavljala na amaterskom nivou

R.br. Proizvod/uslugaGodina

2009 2010Vrijednost Vrijednost

Ukupno: 2.5. Izvori finansiranja i iznos investicije

Navesti osnovne izvore iz kojih će se finasirati investicija

1. Sopstveno učešće-25 500 €

2. Tuđi izvori(zajam)- 24 500 €

8


3. Planirana prodaja nakon investicije:

Proizvod Količina Vrijednost

Sok od nara 12800 l 5 €/l

Ukupno 64 000 €Ko su Vaše potencijalne mušterije i distributivni kanali?

Investitor je sklopio brojne kontakte sa veleprodajnim objektima na teritoriji opština Podgorice, Danilovgrada i Budve. Na osnovu analize društvenog i ekonomskog okruženja navedenih područja, implemetator projekta je došao do zaključka da su ovi dijelovi zahvalni za poslovni prodor, imajući u vidu veću platežnu moć stanovništva( naročito mogućnost da proizvod postane predmet kupovine i turista i ruskih porodica na primorju), veću otvorenost i prihvatanje noviteta na tržištu kao i visoku svijest o neophodnosti brige za sopstveno zdravlje i korišćenju svih raspoloživih sredstava za njegovo očuvanje.Porodica Jovanović će organizovati transport do nekih objekata prodaje, dok se otkup izvjesnih količina vršiti in a samom gazdinstvu.

Kako ćete prodavati Vaše proizvode?

Pored prodaje proizvoda putem veleprodajnih objekata, biće napravljena i internet prezentacija proizvoda da bi se potencijalni kupci bolje upoznali sa njegovim karakteristikama i bila omogućena narudžba i putem interneta.

9


4. Podaci о investiciji

Opšte ciljevi koji se žele postići navedenom investicijom (ključne riječi: povećanje konkurentnosti, tehnološko unapređenje, dostizanje ekoloških i higijenskih standarda na farmi...) Specifični ciljevi koji se žele postići navedenom investicijom : (ključne riječi: povećanje prihoda, veći udio na tržištu, razvoj novih proizvoda, jačanje izvoznih kapaciteta, poboljšanje kvaliteta proizvoda...)

Opšti ciljevi koji se žele postići ovom investicijom su pokretanje savremene, ekonomične proizvodnje koja će na našem tržištu napraviti prekretnicu u smjeru visokog nivoa poštovanja

ekoloških zahtjeva u proizvodnji u cilju očuvanja životne sredine plasiranjem potpuno prirodnog proizvoda. Specifični ciljevi se odnose na povećanje prihoda, ekspanzije područja sa koga ovaj proizvod potiče, osvajanje udjela na domaćem tržištu, sticanja kredibiliteta dobijanjem prava na

korišćenje znaka “Dobro iz Crne Gore”, što će otvoriti i mogućnost izvoza i proširenja kapaciteta

4.1 Opis investicije

Kratak opis investicije:

Investiciona ulaganja se planiraju usmjeriti u nabavku proizvodne linije za cijeđenje soka kao i linije za punjenje i etiketiranje staklene ambalaže. Proizvodna linija za cijeđenje može da obradi 3 t voća za jedan sat, omogućavajući aseptične uslove te se sok može čuvati i transportovati na normalnoj temperaturi. Linija za punjenje i etiketiranje j e kompaktne strukture, laka za rukovanje i visokog stepena automatizacije. Velika brzina punjenja ventila, garantuje minimalne gubitke pri proizvodnji, a opremljena je i sistemom za zaštitu od preopterećenja te garantuje sigurnost ambalaže i osoba koje uređajem rukuju. Nesumnjivo, radi se o svrsishodnoj investiciji, koja će omogućiti tehnološko unapređenje proizvodnje uz zadovoljenje zahtjeva o ekonomičnosti i produktivnosti, čineći proizvodni proces gotovo u potpunosti dirigovanim i predvidivim, maksimalno redukujući rizik proizvodnih i finansijskih gubitaka.

10


5. Procjena bilans uspjeha

R.br.

Vrste prihodaGODINA IMPLEMENTACIJE

PROJEKTA2013 2014

IUKUPNI PRIHODI

64000 € 78200 €

IIUKUPNI

RASHODI50500 € 30450 €

IIIBRUTO DOBIT ( I

- II)13500 € 47750 €

IV POREZ (9 %) 1215 € 4297.5 €

VNETO DOBIT (

III-IV )12285 € 43452.5 €

6.Ocjena efikasnosti poslovnog plana (a)za 2013.god kada је ostvaren početak i kraj investiranja; b) za 2014.god, kad se očekuje dostizanje punog kapaciteta proizvodnje)

a) Stopa ekonomičnosti : b)

Ukupni prihodi x100 = 1.26*100=126.7 (%) 2.56*100=256 (%) Ukupni rashodi

Stopa rentabilnosti: Neto dobit_____х 100 = 0.19*100= 19 (%) 0.55*100=55 (%) Ukupno prihodi

Stopa povraćaja investicija:

Neto dobit x 100= 0.24*100=2 4 (%) 0.86*100= 86 (%) Ukupna vrijednost investicija

Garantujem da su svi podaci upisani dati u biznis planu tačni i da odgovaraju realnom stanju

Kontakt osoba: Ana Jovanović (br.telefona:068 /552092, e-mail:[email protected])

Pozicija/radno mjesto: Stručni konsultant i suvlasnik gazdinstva

Potpis i pečat: Aна Јовановић

Datum i mjesto: 22.05.2013.god, Danilovgrad

11


12

biznis plan - proizvodnja soka od nara

Education