Jak wycenić swój biznes.Jak wycenić swój biznes.Jak wycenić swój biznes.Jak wycenić swój biznes.

Łódzka Akademia Przedsiębiorczości Akademickiej2 grudnia 2010

Wojciech Dołkowski, PolBAN

Inwestycja? Przygoda? Sposób na życie? Mentoring? Miliony?

• Pierwsza w Polsce organizacja grupująca Business Angels (2003r.)

• Prywatna, niezależna społeczność inwestorów prywatnych zorientowana na biznes (a nie na administrowanie projektami unijnymi)

• Selektywność – nie dla słabych projektów i słabych inwestorów

• Są z nami najlepsi Business Angels w Polsce. „Recydywiści”.• Są z nami najlepsi Business Angels w Polsce. „Recydywiści”.

• Inwestujemy też własny czas i swoją własną gotówkę

• Silny network w Europie i USA

• Smart capital – nie tylko pieniądze

• Zaufanie, silna osobista relacja, …

Ale angel financing to nie tylko Internet

Business Angel ?

• Autorytet, pozycja

• Własne pieniądze

• Wkład pozakapitałowy („smart capital”)capital”)

• Chemia, osobisty kontakt, zaufanie

• Elastyczność

Price/share1994199419941994July 94 -Nov94

FounderFounderFounderFounderJeff Bezos starts Amazon.com : He invests $10,000 and borrows 44,000

$.001

1995199519951995Feb95-July 95

FamilyFamilyFamilyFamilyFounder’s father and mother invest a combined $245,500

August 95December’95

Business AngelsBusiness AngelsBusiness AngelsBusiness AngelsTwo angels invest a total of $54,408

Angel SyndicateAngel SyndicateAngel SyndicateAngel SyndicateTwenty angels invest$46.850 each on average, for at total of $937.000

1996199619961996Decr’95-May’96

$.1717

$.1287-3333

$.3333

Ścieżka finansowania Amazom.com (1994-1999)[1]

total of $937.000

FamilyFamilyFamilyFamilyFounder’s siblings invest $20.000

Venture Capitalists Venture Capitalists Venture Capitalists Venture Capitalists Two venture capital funds invest $8million

Initial Public OfferingInitial Public OfferingInitial Public OfferingInitial Public OfferingThree million shares are offered on the equity market, raising $49.1 million

Loan and Bond IssueLoan and Bond IssueLoan and Bond IssueLoan and Bond Issue$326 million bond issue is used to retire$75 million in loan debt and to

finance operations

Decr’95-May’96

May ‘96

June 96

1997 1997 1997 1997 May’97

1998199819981998December’97-May’98

$.333

$.23417

$.18

$.52.11(exercise price on loan warrants)$1,327.50 (in April 1999, adjusted for two stock splits)

[1] Source :MM.Van Osnabrugge and Robinson : data partially adapted from Smith and Kiholm (forthcoming)

� niższe kwoty (luka kapitałowa!)� większa skłonność do ryzyka� elastyczność i decyzyjność � czas� partnerstwo, większe znaczenie elacji personalnych, „chemia”� większa poufność� osobiste zaangażowanie� nie tylko zysk ale i zabawa

� rozproszeni - gdzie szukać??� niższa przewidywalność�„prywatne interesy” przy okazji� groźba przejęcia władzy� trudniejszy exit (decyzja, cena)� ryzyko konfliktu personalnego

BABA

� nie tylko zysk ale i zabawa

VCVC

ZALETYZALETY WADYWADY

� rosnący min. poziom inwest.� wydłużony proces decyzyjny� większa formalizacja (czas, koszty)� dysproporcja sił� wypływ informacji poufnych do większej liczby osób� obciążanie kosztami� ograniczony horyzont inwestycyjny

� przewidywalność� reputacja funduszu� synergie z portfelem� podniesienie wiarygodności, PR, korzyści przy exit’cie� większy zespół obniża ryzyko konfliktu personalnego� profesjonalizm

- determinacja i zaangażowanie,

- kompletny team (np. Informatyk + strateg)

-„budujemy przedsiębiorstwo” a nie miejsce pracy dla pomysłodawcy,

- kapitał intelektualny,

Czego oczekuje Business Angel – względem przedsiębiorców

- cechy przywódcy,

- podejście biznesowe,

- umiejętności sprzedażowe,

- gotowość poświęcenia dotychczasowego miejsca pracy,

- uczciwość,

- gotowość oddania części kontroli nad przedsiębiorstwem.

- innowacyjność (pierwotna lub wtórna innowacja),

- perspektywiczny rynek (duży potencjał wzrostu),

- dopracowany i jasny model biznesowy,

- realistyczne założenia i prognozy finansowe,

Czego oczekuje Business Angel – względem projektu

- analiza strategiczna i marketingowa biznesu,

- skalowalność,

- wysoka stopa zwrotu z inwestycji (ok. 40% w skali roku),

- potrzeby kapitałowe (100 tys. – 1 mln zł).

Mierzalne korzyści dla wspólników…

Kwota inwestycji

Wartość końcowa

Stopa zwrotu

$2 mln $700 mln x350

$100,000 $26 mln x260

$91,000 $154 mln x1692

£4000 £42 mln x10500

€100,000 €1,1 mln x11

Pouczające przypadki złamania porządku…Pouczające przypadki złamania porządku…

-- przeinwestowanieprzeinwestowanie-- zbytnio rozbudzone aspiracjezbytnio rozbudzone aspiracje-- zbytnio rozbudzone aspiracjezbytnio rozbudzone aspiracje-- przespany momentprzespany moment

Hoopla.plHoopla.pl

-- „przejęcie” firmy przez fundusz w fazie „przejęcie” firmy przez fundusz w fazie seedseed-- „zarządzanie gabinetowe”„zarządzanie gabinetowe”-- nadmierne aspiracje (wycena)nadmierne aspiracje (wycena)

- założony przez „seryjnych” przedsiębiorców skandynawskich (wcześniejm.in. Napster)

- z 2 milionów EUR zainwestowanych, BA dostał 350x

- sprzedane do eBay za 2.6 miliarda USD

- 20 funduszy VC odrzuciło propozycję inwestycji…

- Biblioteka w Stanford wspiera ich $10k

- Andy Bechtolscheim (BA) wypisuje czek na $100k

- Brin i Page idą do AltaVista z ofertą sprzedaży za $1mln, późniejdoYahoo, Excite….

Spin off, czy spin out…?

Nie(zwykły) garaż?

Firma została założona w styczniu 1939 roku przez absolwentów uniwersytetu Stanford Williama Hewletta i Dave'a Packarda w garażu (to stało się źródłem legendy „firm, które zaczynały w garażu”) w Palo Alto w Kalifornii w USA (Krzemowa Dolina), gdzie mieści się obecnie główna siedziba spółki.

Prywatny garaż został udostępniony przez nauczyciela akademickiego założycieli firmy.

Lisa Airplanes (www.lisa-airplanes.com):- Francuski start-up technologiczny- Produkcja ultralekkich samolotów- 1,2 mln EURO od inwestorów BA w 2008- osobiste przekonanie do rozwoju prywatnego lotnictwa

Cleantech (czyste technologie, ochrona środowiska, energia)Bloom Energy received $150M in Series F funding. (3/09)

Aplikacje mobilne, reklama mobilna(AdMob was acquired by Google for $750M), Sencha pozyskała 14 mln $ od SequoiaCap)

Usługi lokalizacyjneFoursquare received $1.35M in Angel funding. (9/4/09)Received $20M in Series B funding from Andreessen Horowitz, Union Square Ventures,

Co jest „gorące” teraz w Dolinie Krzemowej…

Received $20M in Series B funding from Andreessen Horowitz, Union Square Ventures, and O'Reilly AlphaTech

Social media (mikroblogi, wideoblogi) /1,7 mld ludzi na ziemi, z tego w Azji…?)Twitter received $100M in Series D funding. (9/25/09)

Technologie wideoYouTube was acquired by Google for $1.65B. (10/9/06)

Monetyzacja contentuWebMynd - former Forbes CEO invests in publisher tool ($200k)

I inne – biotechnologia, technologie medyczne, gry, cloud-computing

Inne trendy w Dolinie Krzemowej

Weekendowe startupy (przyspieszenie cyklu rozwoju firmy, skrócenie czasu do wyjścia z inwestycji – również niedochodowych)

Dramatycznie niższe koszty stworzenia firmy ($100k)

Ko-inwestowanie – ograniczenie ryzyka + większa wartość poza kapitałowa Ko-inwestowanie – ograniczenie ryzyka + większa wartość poza kapitałowa od każdego z inwestorów

Koniec epoki tradycyjnych funduszy Venture Capital* są za duże* są za drogie (pensje zarządzających)* inwestorzy strategiczni uważają je za konkurencję* start-upy w dzisiejszych czasach mają niskie potrzeby* „vulture capital”..

A z Polski…?

• Spółka biotechnologiczna spin-off

• Założona przez Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu oraz jego naukowcównaukowców

• Biotechnologia – badania nad wykorzystaniem komórek macierzystych MIC-1 (poroże jeleniowatych – jeleń szlachetny)

• Zastosowanie ekstraktu w kosmetologii

• Styczeń 2010 - pozyskanie inwestora – fundusz VC

A z Polski…(cd)?

“Piotr wnosi do naszej firmy znacznie więcej, przede wszystkim wiedzę

i doświadczenie związane z Internetem. Dzięki swojemu udziałowi w i doświadczenie związane z Internetem. Dzięki swojemu udziałowi w

pionierskich przedsięwzięciach w Sieci, niewątpliwie wzbogaci naszą firmę o

nowe pomysły

i projekty.“

Zbigniew Sykulski – założyciel Merlin.plŹródło: Money.pl

A z Polski…(cd)?

A z Polski…(cd)?

• Qtravel.pl to nowy model biznesu na internetowym rynku turystyki

• Inwestycja 400k za 40% udziałów w spółce /wrzesień 2010/

• Wycena pre-money: 600k• Wycena pre-money: 600k

• Inwestor prywatny nie związany z branżą

• Zamknięcie transakcji w ciągu 1,5 miesiąca

Wycena – przydatne pojęcia i metodologia

• Pre-money / Post-money

• Wartość odtworzeniowa

• Metoda porównawcza• Metoda porównawcza

• Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF)

• Metoda aktywów netto

• Metoda „kto da więcej”

• „Wycena emocjonalna”…

Skype – historia finansowania

DRUGA RUNDA FINANSOWANIA:Fundusze Venture Capital:Draper Fisher Jurvetson Index Ventures

12.09.2005

EXIT:eBay przejmuje Skype

Kwota: 2,6 mld $

2002

PIERWSZA RUNDA FINANSOWANIA:3 inwestorów Business AngelsTom Draper (Draper Investment Co.)

Kwota: 2 mln $08.2003 WERSJA BETA NA RYNKU

15.03.2004

Index Ventures

Kwota: 18,8 mln $

02.2004 Ponad 8 mln POBRAŃ SKYPEZASIĘG – 165 krajów

01.2005 Liczba użytkowników zwiększa się o 2 mln w ciągu miesiąca.

Skype – wycena firmy na kolejnych etapach

TIME8 million downloads of Skype

3.3M

6x

Angel Round VC Round

Copyright Equity Fingerprint, 2006

Dilution

5.3 M

27 M

47 M

2.6 bn

6x

55x

Skype – od zera do milionera

Niklas Zennströmzałożyciel18% udziałów

Wartość: $468 mln

Janus Friiszałożyciel18% udziałów

Wartość: $468 mln

Skype’s team

9% udziałów

Wartość: $234 mln

Złote myśli…

• „Zawsze wybieraj projekt klasy B z ludźmi klasy A, nigdy projekt klasy A z ludźmi klasy B ”

• "An entrepreneur is someone who dares to dream the dreams and is • "An entrepreneur is someone who dares to dream the dreams and is foolish enough to try to make those dreams come true.„ V. Khosla

• "Try and fail but don't fail to try”

Dziękuję za uwagę.

wojciech.dolkowski@businessangels.plTel. 604 244 199

www.businessangels.pl/blog