biyoteknolojinin faydaları - united soybean · pdf filegiriş tarımsal biyoteknoloji yoluyla...

Biyoteknolojinin Faydaları: Tarımsal Biyoteknolojinin Daha Güvenli ve Sağlıklı Bir Dünyadaki Rolünün Bilimsel Açıdan Değerlendirilmesi.

Bu raporda biyoteknolojinin global tarım sistemi üzerindeki etkisi toplum, sağlık ve çevre açılardan miktarsallaştırılmış; insan sağlığı, çevresel sürdürülebilirlik ve dünya genelinde tüketicilerin ve tarım topluluklarının refahını arttırabilme güçüne sahip olduğu gözler önüne serilmiştir.

Örneğin, tarımsal biyoteknoloji yoluyla geliştirilen daha yüksek verimli mahsuller, Birleşmiş Milletlerin 2030 yılına kadar dünya gıda üretiminde oluşacak yüzde 50 artış ihtiyacını karşılamak konusunda katkı sağlayabilir. Bu broşür SoyConnection.com'da bulunan "Biyoteknolojinin Yararları" adlı Birleşmiş Soya Kurulu'nun icmalini özetlemektedir.

Giriş Tarımsal biyoteknoloji yoluyla geliştirilen mahsuller 12 yıldan beri ticari boyutta yetiştirilmektedir. Bu mahsuller, tarım alanında geçmişte meydana gelen tüm gelişmeleri aşan bir oranda tüm dünya çapında uygulanmaya başlamıştır. Bu rapor, biyoteknolojinin küresel tarım sistemi üzerindeki etkisini toplum, sağlık ve çevresel perspektiften değerlendirmektedir.

Küresel Toplum Üzerindeki Etki

Tarımsal biyoteknoloji, küresel gıda krizi gibi sorunları çözmeye yardımcı olabilir ve dünyadaki açlık konusunda olumlu bir etki yaratabilir. Birleşmiş Milletler verilerine göre, artan dünya nüfusunun ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için gıda üretiminin 2030 yılına kadar %50 artırılması şarttır.

Tarımsal biyoteknolojinin, bazı gelişmekte olan ülkelerde tarımsal üretimi yedi ilâ on kat kadar arttırdığı görülmüş olup geleneksel tarımın üretim kapasitesinin çok üzerindeki bu verimlilik dünya toplumlarının dikkatini çekmiştir. 2007 yılında 23 ülkeden 12 milyon çiftçi – bu ülkelerin 12’si gelişmekte olan, 11’i ise sanayileşmiş ülkelerdir –, başta soya fasulyesi, mısır, pamuk ve kanola olmak üzere 102 milyon hektar arazide biyoteknolojik ürün ekmiştir. Bu çiftçilerin 11 milyonu, gelişmekte olan ülkelerdeki küçük ya da kıt kaynaklı çiftçilerdir.

Biyoteknolojik ürünlerin yetiştirildiği her ülkede çiftçilerin gelirleri artmıştır. Çiftçiler bundan faydalandığı zaman toplumları da faydalanır.

4 • Giriş

İnsan Sağlığı Üzerindeki Olumlu Etki

Tarımsal biyoteknoloji, artık başlangıçta sağladığı girdi avantajlarının ötesine geçerek tüketicilere sağlık açısından fayda sağlamaya odaklanmıştır. İnsan sağlığı açısından faydalı özellikler kazandırılmış 10’dan fazla yeni soya fasulyesi çeşidi ticari kullanıma sunum yolunda ilerlemektedir. Söz konusu faydalı özellikler arasında daha az doymuş yağ içeriği ile zenginleştirilmiş Omega–3 yağ asidi ve izoflavon içeriği sayılabilir.

Tüketiciler, tarımsal biyoteknolojinin güvenli olduğundan emin olabilirler. Söz konusu ürünler dünyanın her köşesinde çok sayıda uzman kurulları tarafından defalarca incelenmiş ve güvenli oldukları kanıtlanmıştır. Mahsullerin ticari olarak geliştirildiği 12+ yıllık sürede, bu gıdalar nedeniyle ekosistemin bozulduğu veya insanların hastalandığı bir olay bile olmamıştır.

Çevresel Etki

Biyoteknolojik ürünlerin en büyük çevresel etkisinin, toprak işlemesiz tarım tekniklerinin benimsenmesi sağlamak şeklinde olduğu söylenebilir. Herbisitlere karşı dayanıklı olan biyoteknolojik soya fasulyeleri gibi ürünler, çiftçilerin tarla sürme işlemini neredeyse tamamen ortadan kaldırmasına imkân tanımış ve buna bağlı olarak toprak sağlığı/korunması gelişmiş, toprağın su tutma kabiliyeti artarken toprak erozyonu ve herbisit sızıntıları azalmıştır. Gerçekten de 2006 yılında toprak işlemesiz tarım yöntemi sayesinde dünya genelinde karbon dioksit (CO2) emisyonu 14.76 milyar kg azalmıştır. Bu rakam bir yılda 6.56 milyon otomobilin trafikten çekilmesine eş değerdir.

Biyoteknoloji türevi ürünlerin piyasaya sürülmesini izleyen 10 yıl içerisinde dünya genelinde pestisit uygulamaları yüzde altı civarında düşmüş ve kullanılan pestisit miktarı 172 milyon kg azalmıştır.

Biyoteknoloji türevi ürünler, tarlalardan zirai mücadele ilacı (herbisit/pestsit) sızıntısını ortadan kaldırarak su kalitesini arttırmaktadır. Gelecekte de fitaz enzimi içeren biyoteknolojik yem bitkileri sayesinde hayvansal üretimin neden olduğu fosfor atıkları azalacak ve su kirliliği önlenecektir.

Giriş • 5

Biyoteknoloji ve Küresel Toplum

Sürdürülebilir Toplumlar

Pek çok bilim adamı biyoteknolojinin sürdürülebilir tarım sistemi için önemli bir katkı olduğunu düşünmektedir, zira diğer geleneksel tarımla karşılaştırıldığında çevreye daha az zarar vererek daha fazla gıda üretir.

Soya Yetiştiricileri Daha Sürdürülebilir Bir Geleceğe Doğru Yürüyor

A.B.D. soya fasulyesi üreticileri, bir taraftan günümüzün ihtiyaçlarını karşılarken diğer taraftan da gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme kabiliyetini arttırmak için yıllardan beri aşağıdaki prensipler doğrultusundaki sürdürülebilir üretim metotlarını uygulamaktadırlar:

Gelecekteki ihtiyaçları karşılamak üzere verimliliği arttıracak teknoloji ve en iyi uygulamaların benimsenmesi ve bu bağlamda çevreye özen gösterilmesi.

Güvenli ve besleyici gıdalara erişim imkanı sağlayarak insan sağlığının geliştirilmesi.

Tarımın ve tarım topluluklarının sosyal ve ekonomik refahının arttırılması.

Eş zamanlı olarak (yani 1996–2001 döneminde) A.B.D. çiftçileri, yeni biyoteknolojik ve herbisit dirençli soya fasulyelerinin, toprak işlemesiz tarım (sürümsüz tarım) ve diğer koruyucu tarım tekniklerini eskiden hiç olmadığı kadar geniş bir enlem aralığında ve A.B.D.’nin farklı tarım toprağı türlerinin çoğunda uygulanabilir kıldığını görmüşlerdir. Bu süre boyunca koruyucu tarım tekniklerinin uygulandığı soya ekili araziler neredeyse iki katına çıkmıştır. 2001 yılı itibariyle A.B.D.’de soya ekili arazilerin %49'unda toprak işlemesiz tarım ve ayrıca %33'ünde de minimum toprak işlemeli tarıma geçilmiştir.1

6 • Biyoteknoloji ve Küresel Toplum

Dünyada Açlık

Biyoteknoloji, dünya genelinde gıda arzını artırmak ve üretilen gıdaların kalitesini iyileştirmek açısından büyük ümit vermektedir. Dünyada 800 milyon insanın kronik gıda darlığı yaşadığı, mevcut ve gelecekte yaşanması muhtemel gıda krizlerine bağlı olarak milyonlarca insanın da açlık tehlikesiyle karşı karşıya kalabileceği tahmin edilmektedir. Biyoteknoloji yoluyla geliştirilen mahsuller, aç ve büyümekte olan bir dünyayı beslemeye yardımcı olmak için dünya çapında daha yüksek verimli mahsuller üretmektedir.

BM Besin Üretimini Artırmayı Öneriyor

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Ban Ki-Moon, ulusları, gıda krizinin üstesinden gelmenin bir yolu olarak “tarımı yeniden canlandırmak üzere tarihi bir fırsatı” değerlendirmeye çağırmaktadır. Ban Ki-Moon 2008 yılında BM sponsorluğunda Roma’da düzenlenen bir zirvede, ihtiyaçların karşılanabilmesi için 2030 yılına kadar gıda üretiminin yaklaşık %50 artması gerektiğini söylemiştir. BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), rekolteleri artırmamaları, ticari engelleri kaldırmamaları ve gıdayı en çok ihtiyaç duyulan yere götürmemeleri halinde küresel bir felaketin geleceği konusunda sanayileşmiş ülkeleri uyarmaktadır.

2008 yılında yaşanan yüksek gıda fiyatlarının dünya genelinde 100 milyon insanı açlığa sürüklediği düşünülmekte olup artan dünya nüfusu gıda kaynaklarını zorlamaya devam etmektedir. Günümüzde 6.7 milyar2 olan dünya nüfusu, 1959 yılında 3 milyardan 1999 yılında 6 milyara ulaşmıştır. Bu gidiş, 20403 itibariyle dünya nüfusunun 9 milyara varacağını göstermektedir.Yoksul ülkelerin, bu yılki gıda ithalatı faturası %40 kabarmış olup uzmanlar bazı ülkelerin gıda ithalatına harcadıkları paranın geçen yıl ikiye katlandığını belirtmektedir. 4

Biyoteknoloji ve Küresel Toplum • 7

Biyoteknoloji yoluyla geliştirilen mahsuller, aç ve büyümekte olan bir dünyayı beslemeye yardımcı olmak için dünya çapında daha yüksek verimli mahsuller üretmektedir.

FAO, biyoteknolojinin, artan nüfusun gıda ihtiyacını karşılamak üzere sürdürülebilir tarımsal gelişim için güçlü araçlar sağladığını kabul etmektedir. Bunun yanı sıra FAO, her bir müstakil biyoteknolojik genetik olgusunun fayda ve risklerinin tespit edilmesi ve “her bir biyoteknolojik ürün veya prosesin biyogüvenliği hakkındaki meşru kaygıların piyasaya sürümden önce giderilmesi” için vakalar bazında ihtiyatlı bir yaklaşım benimsenmesi gereğine işaret etmektedir.5

Artan Besin Fiyatları

Tarımsal gıda ürünlerinin fiyatları geçtiğimiz birkaç yıl içerisinde belirgin şekilde artmıştır. Bazı ürünlerdeki düşük dünya stokları, ortalamanın altında kalan hasatlar ve bazı bölgelerde pazarlanabilir mahsul alınamaması bu fiyat artışına yol açan faktörler arasında yer almaktadır. Gıda fiyatları arttığı zaman bundan ilk etkilenen kişiler en fakir tüketicilerdir. Gıda fiyatlarının ucuzladığı geçmiş yıllarının bir sonucu olarak tarım alanındaki yatırımlar düşmüş ve fakir ülkelerin birçoğu gıda ihtiyaçlarını karşılamak üzere ithalata bağımlı hale gelmiştir. 6

Dünya Nüfusu 1950-2040 Kaynak: ABD. Census Bureau, International Data Base (IDB), 2008

10

8

6

4

2

0

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040

World

Popula

tion (B

illions)

YearYıl

Dünya N

üfusu (Milyar)

10

8

6

4

2

0

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020 2030 2040

World

Popula

tion (B

illions)

Year

FAO ’ya göre söz konusu ekonomik ortam, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde daha az insanın gıdaya erişebilmesi gibi ciddi bir riski ortaya koymaktadır. FAO’nun gıda fiyatı endeksi bir yıl içinde, kabul edilebilir artış oranını dört kattan fazla aşarak yaklaşık %40 artmıştır. En yoksul ülkelerin toplam gıda ithalatı bedeli 2007 yılında %25 artmıştır.7

Bazı Uzmanlar Afrika’daki Açlıktan Tarımsal Biyoteknolojinin Reddedilmesini Sorumlu Tutuyor

Financial Times'a göre, gıda fiyatları artıkça ve darlıklar baş gösterdikçe, daha az enerji ve kimyasal kullanarak tarımsal üretimi arttırmanın bir çaresi olarak biyoteknoloji ön plana çıkmaktadır. Tarımsal biyoteknolojinin toplum tarafından en ciddi şekilde reddedildiği Avrupa’da bile daha fazla politikacı, uzman ve çiftçi lideri tarımsal biyoteknoloji lehinde konuşmaya başlamıştır. İngiliz hükümetinin eski başuzmanı Sir David King, dünyadaki gıda fiyatı krizini çözebilecek yegâne mevcut teknolojinin biyoteknoloji olduğunu söylemektedir.8

Liverpool’da 2008 yılında düzenlenen İngiliz Bilim Festivalinde yaptığı konuşmada King, sivil toplum kuruluşlarını ve BM’i Afrika kıtasının artan nüfusu için yeterli yiyeceği üretemeyen geleneksel tarım tekniklerini destekledikleri için eleştirmiştir. King, “Sorunun kaynağı, gıda fazlalığına sahip bir toplum olan Batı dünyasının, organik tarımı tercih ederek başta GDO teknolojisi olmak üzere tarımsal teknolojiyi reddeden yaşam tarzı seçiminin, Güney Afrika Cumhuriyeti hariç Afrika kıtasının tamamında taklit edilmesinin yarattığı felaket boyutundaki sonuçlardır” şeklinde konuşmuştur.9

Bunun yanı sıra King, biyoteknolojik ürünlerin, Hindistan ve Çin’de görülen ciddi üretim artışlarının Afrika’da da sağlanmasına yardımcı olabileceğini söylemiş ve geleneksel teknikler “Afrika’nın patlayan nüfusunun ihtiyaç duyduğu gıdaları üretemezken” modern tarım teknolojilerinin üretimi hektar başına 7 ilâ 10 katına çıkarabildiğini belirtmiştir.10


Dünya Liderleri Biyoteknolojinin Faydalarını Onaylamaktadır

2008 yılının Temmuz ayında Japonya, Hokkaido’da yapılan G8 zirvesinde bir araya gelen liderler, çiftçilerin biyoteknolojik yollarla geliştirilmiş tohum çeşitlerine daha yaygın şekilde erişmesini sağlayarak dünya genelinde tarımsal üretimi arttırmak için güç birliği yapmaya karar vermişlerdir.

G8 grubu, gıda güvenliği ve fakirlik sorununun çözümüne yardımcı olmak üzere “tarımsal üretimi artırmak için araştırma ve geliştirme çalışmalarını hızlandırmaya ve yeni tarımsal teknolojilere erişimi yaygınlaştırmaya” karar vermiştir. Ayrıca, “biyoteknolojik yollarla üretilen tohum çeşitleri hakkında bilimsel temellere dayalı katkı ve risk analizi çalışmalarını teşvik” edeceklerini de açıklamışlardır. Bunun yanı sıra, gelişmekte olan ülke hükümetleri, özel sektör, sivil toplum kuruluşları, uluslararası bağışçılar ve çok uluslu kurumlardan oluşan, tarım ve gıda konulu global bir ortaklık kurulması konusunda da anlaşmaya varmışlardır.11

Biyoteknolojik Ürün Ekiminin Gelişimi Dünyayı Doyurmaya Yardımcı Olacaktır

2007 yılında 23 ülkeden 12 milyon çiftçi – bu ülkelerin 12’si gelişmekte olan, 11’i ise sanayileşmiş ülkelerdir –, başta soya fasulyesi, mısır, pamuk ve kanola olmak üzere 102 milyon hektar arazide biyoteknolojik ürün ekmiştir. Bu çiftçilerin 11 milyonu, gelişmekte olan ülkelerdeki küçük ya da kıt kaynaklı çiftçilerdir.12 Çiftlik büyüklüğü, teknolojinin kullanımını etkileyen bir faktör olmamıştır.


Biyoteknoloji Hem Çiftçi, Hem de Toplum Açısından Yarar Sağlamaktadır

Tarımsal biyoteknolojiden fayda sağlayan kişiler sadece çiftçiler değildir. Çiftçinin bu avantajlardan yararlanması yerel toplumun da ekonomik açıdan fayda sağlaması anlamına gelir ve bu toplumun tüketicileri güvenli, besleyici ve sürdürülebilir gıda arzına kavuşmuş olur. Örneğin Arjantin’de 1995 yılından itibaren soya fasulyesi ekiliş alanında %140 civarında gerçekleşen artış sayesinde elde edilen ekonomik kazancın 200.000 kişiye tarımla ilgili işlerde istihdam ve ihracat kaynaklı ekonomik gelişme sağlandığı tahmin edilmektedir.13

Artan Üretim ve Ekiliş

1996 yılında piyasaya sürülen ilk ürünün ardından biyoteknolojik ürün ekilişleri her yıl çift haneli büyüme oranlarıyla artmıştır. 2005 ve 2006 yılları arasındaki 12 milyon hektarlık artış, son beş yıl içindeki ikinci en yüksek büyüme orandır ve 2006 itibarıyla yıllık %13 büyümeye tekabül etmektedir. 2006 yılındaki onaylı global biyoteknolojik ürün ekilişi 102 milyon hektardır.14 Biyoteknoloji, A.B.D.’de 2005 yılında 49.8 milyon hektar arazide mısır ve soya üretiminin 3.78 milyon ton artırılmasına yardımcı olmuştur.15 Zararlılara ve hastalıklara karşı dirençli biyoteknolojik ürünler, olumsuz yetiştirme şartlarına dayanabilir ve ürünlerdeki bozulmaları azaltarak çiftçileri her yıl ciddi miktarlarda verim kaybından korur.


Zararlılara ve hastalıklara karşı dayanıklı, sert büyüme koşullarına tolerans gösteren ve bozulmayı azaltan biyoteknolojik bitkiler çiftçilerin yıllık milyarlarca pound gıda mahsulünü kaybetmelerini önler.

Çiftçiler için Gelir Artışı

Biyoteknolojik ürünlerin yetiştirildiği her ülkede çiftçilerin gelirleri artmıştır. Dünya çapındaki geleneksel tahminler biyoteknolojik mahsullerin çiftçi gelirini, 2004'te 1996 ve 2004 arasındaki 19-27 milyar $'lık toplamın bir parçası olan 4,8-6,5 milyar $ değerinde arttırdığın göstermektedir.16 Gelişmekte olan ülkelerdeki çiftçilerin ekstra çiftlik gelirinin büyük bölümünü biyoteknolojik mahsullerden elde ettiği dikkate değerdir. Çiftlik gelirindeki en büyük kazançlar, gider tasarrufları sayesinde, soya sektöründe yaşanmıştır. Dünya geneli itibarıyla biyoteknolojik ürünler muhafazakar tahminlere göre 2004 yılında çiftlik gelirlerini 4.8 – 5.6 milyar $ artırmış olup, 1996 - 2004 döneminde sağlanan kümülatif kazanç artışı da 19–27 milyar $ düzeyindedir.17

Azalan Pestisit/Herbisit Kullanımına Bağlı Maliyet Tasarrufu

Biyoteknolojik ürünler, A.B.D. çiftçilerinin üretim maliyetlerini 2005 yılında 1.4 milyar $ düşürmüş, bu da aynı yıl net kârın 2 milyar $ artmasını sağlamıştır.18 Özellikle soya fasulyesinde ucuzlayan girdi maliyetleri sayesinde hektar başına yaklaşık 73 $ tasarruf sağlanmıştır.19 A.B.D. çiftçilerinin herbisit/pestisit girdilerinden sağladıkları tasarrufu teknolojik ilerlemelere yatırmaları, aynı zararlılardan etkilenen dünya genelindeki küçük çiftlikler için de fayda sağlamaktadır. Verim artışı her çiftçi için avantaj anlamına gelir. Fakat, sadece boğaz tokluğuna çalışan bir küçük çiftçi açısından verim artışı, hayat kalitesi anlamında muazzam bir ilerleme demektir.


Biyoteknoloji ve İnsan SağlığıBiyoteknolojinin faydaları, çevre ve çiftçiler için sağladığı avantajların çok daha ötesine kadar uzanmaktadır. Tüketiciler şimdiden daha sağlıklı gıdalardan yararlanmaya başlamış olup bu yararların belirgin ölçüde artması beklenmektedir. Geliştirilmiş protein ve yağ içeriğinden kaynaklanan bir dizi sağlık avantajı sunan soya çeşitleri gibi, besin değeri zenginleştirilmiş biyoteknolojik ürünler çok yakında tüketicilere sunulacaktır. Tüketici güvenliğinin teminat altına alınması, piyasaya sürülecek tüm yeni gıdalar için hayati önem taşıyan bir noktadır.

Güvenlik

Günümüzde yediğimiz gıdaların çoğu, çiftçilerin yüzyıllardır uyguladığı geleneksel ıslah yöntemleriyle “genetiği değiştirilmiş” bitki veya hayvanlardan elde edilmektedir.20 Bitki ve hayvan türleri, daha iyi bir tat ya da yüksek verim gibi faydalı özellikler taşıyan yeni çeşitlerler elde etmek üzere melezlenmiştir. Geleneksel melezleme hayvan ve bitkilerin genetik yapısında da değişiklikler yaratır. Modern tarımsal biyoteknoloji teknikleri, geleneksel melezlemeden farklı ve belirgin ölçüde üstündür. Zira bitki ve hayvan çeşitlerinin çok daha hassas bir şekilde geliştirilebilmesini mümkün kılmaktadır.

Mahsullerin ticari olarak geliştirildiği 12+ yıllık sürede, bu gıdalar nedeniyle ekosistemin bozulduğu veya insanların hastalandığı bir olay bile olmamıştır.

A.B.D.’de geleneksel ıslah metotlarıyla üretilen ya da yaygın şekilde tüketildikleri başka ülkelerden ithal edilen yeni gıdalara piyasaya sürüm izni verilirken ağır güvenlik değerlendirmeleri yapılması şart koşulmamaktadır. Güvenli olduğu bilinen diğer çeşitlere benzedikleri veya dünyanın başka bölgelerinde sorunsuzca tüketildikleri için bunların da güvenli oldukları varsayılır. Öte yandan, tarımsal biyoteknoloji yoluyla elde edilen ürünlerin gıda olarak pazara sürülebilmesi çok ağır ve titiz güvenlik değerlendirmelerine tabidir. Bu da, biyoteknoloji yoluyla elde edilen ürünlere uygulanan güvenlik değerlendirmelerinin, geleneksel ürünlere uygulananlardan çok daha sıkı olduğunu göstermektedir.21

Biyoteknoloji ve İnsan Sağlığı • 13

Uzmanlar Biyoteknolojinin Güvenli Olduğu Konusunda Hemfikir

Ulusal Bilimler Akademisi (NAS) Güvenlik Bildirisi

Ulusal Bilimler Akademisi (NAS), 1987 yılında tarımsal biyoteknoloji türevi organizmaların kullanıma sunumu hususunda çığır açan bir rapor yayınlamıştır. Bu rapor A.B.D. ve diğer ülkelerde çok belirgin yankılar yaratmıştır. Raporda yer verilen en önemli ifadeler şunlardır: (1) rDNA biyoteknoloji teknikleri kullanılmasının veya birbiriyle ilişkisiz organizmalar arasında gen transferinin kendine özgü tehlikeler oluşturduğu yolunda herhangi bir kanıt mevcut değildir ve (2) biyoteknoloji türevi organizmaların kullanıma sunulmasına ilişkin bir risk, genetiği değiştirilmemiş veya başka metotlarla değiştirilmiş organizmaların kullanıma sunulmasına ilişkin risklerle aynı mahiyettedir.

İngiltere Lordlar Kamarası Güvenlik Bildirisi

Birleşik Krallık Lordlar Kamarası Bilim ve Teknoloji Komisyonu da benzer bir görüş açıklamıştır: “Prensip olarak GDO türevi ürünler [yani genetiği manipüle edilmiş veya rekombinant organizmalardan elde edilen ürünler], diğer ürünlerle aynı kriterlere göre düzenlemeye tabi tutulmalıdır… Birleşik Krallık’ta yeni genetik modifikasyon biyoteknolojisinin tabi olduğu mevzuat aşırı tedbirci, demode ve bilimsellikten uzaktır. Bunun neticesinde ortaya çıkan bürokratik güçlükler, maliyet ve gecikmeler hem akademik araştırmacılar, hem de endüstri açısından gereksiz bir yük teşkil etmektedir.”22

14 • Biyoteknoloji ve İnsan Sağlığı

Mahsullerin ticari olarak geliştirildiği 12+ yıllık sürede, bu gıdalar nedeniyle ekosistemin bozulduğu veya insanların hastalandığı bir olay bile olmamıştır.

BM Dünya Sağlık Örgütü Güvenlik Bildirisi

1991 yılında yapılan ilk uzmanlar toplantısı sonunda: “Biyoteknoloji, gıda üretim ve işlemesinde uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Biyoteknoloji, hem yüzyıllardır uygulanan geleneksel ıslah metotlarını, hem de moleküler biyolojiye dayalı en son teknikleri kapsayan kesintisiz bir süreçtir. Özellikle de yeni biyoteknoloji metotları, gıda arzını miktar ve kalite açısından hızla arttırmak için çok büyük fırsatlar sunmaktadır. Bir gıdanın bu teknikler kullanılarak üretilmiş olması, başlı başına bu mahiyeti itibarıyla, onu, konvansiyonel metotlarla üretilen gıdalara kıyasla daha az güvenli kılmaz.” şeklinde bir açıklama yapılmıştır.”23

1996’da yapılan ikinci BM FAO / WHO ortak danışma toplantısında da aynı hüküm teyit edilmiştir: “Bir organizmanın ırsi özelliklerini değiştiren, rDNA teknolojisi gibi metotlarla üretilmiş organizmalara dair gıda güvenliği mülahazaları, esas itibarıyla, geleneksel ıslah metotları gibi diğer genom uyarlama teknikleriyle üretilmiş organizmalara ilişkin olanlarla aynı mahiyettedir... Güvenlik değerlendirmelerinde esaslı eşdeğerlilik yaklaşımının uygulanmasının bazı sınırlamaları olmakla birlikte, bu yaklaşım, genetiği değiştirilmiş organizma türevi gıdaların güvenliği konusunda, geleneksel metotlarla elde edilmiş gıda veya gıda unsurlarına nispetle eşit veya daha üstün bir güvence sağlar.”24

2000 yılında yapılan üçüncü BM FAO / WHO ortak danışma toplantısında ise şu sonuca varılmıştır: “Genetiği değiştirilmiş gıda ürünü ile konvansiyonel muadili arasındaki benzerlik ve farkların tespitine odaklanan karşılaştırmalı bir yaklaşım, potansiyel gıda güvenliği ve besin içeriği meselelerinin tanımlanmasına yardımcı olur ve bu itibarla en uygun strateji olarak kabul edilir… Yapılan danışma toplantısı sonunda, genetiği değiştirilmiş gıdaların güvenilirliğini teyit açısından, esaslı eşdeğerlilik kavramının uygun kullanımından daha geçerli alternatif bir strateji bulunmadığı anlaşılmıştır.”25


Avrupa Komisyonu Ortak Araştırma Merkezi Güvenlik Bildirisi

Avrupa Komisyonu Ortak Araştırmalar Merkezi, 2001’de tamamlanan ve biyoteknolojik gıda ürünlerinin sağlık üzerinde olumsuz etki ettiğine dair herhangi bir vakaya rastlanmadığı ve daha hassas teknoloji kullanımı ile daha sıkı düzenleyici gözetim uygulamalarının bir sonucu olarak bu ürünlerin muhtemelen geleneksel bitki ve gıdalardan bile daha güvenli olduğu sonucuna varan Komisyon araştırmasını 2008 yılında onaylamıştır.26 Raporda spesifik olarak şöyle denilmektedir: “GDO ürünlerine ilişkin olanlar da dahil olmak üzere, güncel gıda güvenliği endişelerini cevaplandırmaya yeterli düzeyde kapsamlı bilgi birikimi mevcut olup uzmanlar, bu bilgilerin GDO ürünlerinin güvenliğini değerlendirmek için yeterli olduğunu düşünmektedir.”27

Biyoteknoloji Besinsel Faydalar Sağlar

Biyoteknolojinin ilk dönemlerinden itibaren bilim adamları, dünya genelinde tüketicilerin yararlanması için besin değeri zenginleştirilmiş gıdalar üretmek üzere teknolojiyi kullanmayı planlamışlardır. Teknoloji geliştikçe birinci nesil tarımsal biyoteknolojik ürünler daha ziyade “girdi özellikleri” üzerine odaklanmış, bir başka ifadeyle yapılan modifikasyonlar zararlı böcek, virüs ve zararlı ot mücadelesini çiftçiler açısından daha kolay veya daha etkin kılmıştır. Bu ilk ürünler A.B.D. çiftçileri arasında hızla kabul görmüş olup şu anda A.B.D.’deki soya fasulyesi, pamuk ve mısır üretiminin çoğunluğunu oluşturmaktadır.28

Tüketicilerin yararlanmasına odaklanan tarımsal biyoteknolojik çeşitlerse genellikle “çıktı özellikli” ürünler olarak adlandırılır. Bu ürünlerin geliştirme aşaması çok uzun sürmüş olmakla birlikte ticari kullanıma sunulmaları yaklaşmaktadır. Bunların çoğu, geleneksel muadillerine kıyasla daha zengin besinsel özelliklere sahip olduklarından “fonksiyonel gıdalar” kategorisine girmektedir.


Yüksek Oleik Asitli Soya

Stabilitesi daha yüksek kızartma yağı üretilmesi, genellikle yapay trans yağların oluşumuna yol açan hidrojenasyon işlemini gereksiz kılabilir. Dolayısıyla, oksidatif stabilite sağlamak için biyoteknolojik metotlarla yüksek oleik asit içerikli soya yağı üretilerek gıda sanayisinin kullanımına sunulması, tüketiciler açısından, hiç trans yağ içermeyen gıda mamulleri şeklinde bir fayda sağlayacaktır.

Yüksek İzoflavonlu Soya

Kapsamlı araştırmalar, soya tüketiminin sağlık açısından çok sayıda yararı olduğunu göstermektedir. Bu faydalara örnek olarak şunlar sayılabilir: Menopoz semptomlarının hafifletilmesi 29 30, kardiyovasküler hastalık riskinin azaltılması 31 32, belirli kanser türlerine yakalanma riskinin azaltılması 33 34 35 menopoz sonrası dönemde kemik yoğunluğunun artırılması 36 37. Soyalı gıdalar, bu sayılan faydaların çoğuna esas teşkil edebilecek bir fitoestrojen olan izoflavon içeren tek doğal diyet kaynağıdır. İzoflavon içeriği zenginleştirilmiş bir soya fasulyesi, insanların soya tüketimini belirgin bir şekilde artırmasına gerek kalmaksızın tüketicilerin bu sağlık avantajlarından daha fazla yararlanmasını sağlayacaktır.

Konjuge Linoleik Asitli Soya Fasulyeleri

Konjuge linoleik asidin (CLA) insan sağlığı açısından çok sayıda faydası vardır. Bunlar arasında, hepsi de kardiyovasküler avantajlar sağlayan vücut yağlarında azalma, 38 daha olumlu serum lipit profilleri ve aorttaki lipit birikiminin azalması sayılabilir.39

Düşük Fitat İçerikli Soya

Demir eksikliğinden kaynaklanan anemi, dünya çapında yaygın şekilde görülen beslenme yetersizliklerinden biridir. Soya fasulyesi de dahil olmak üzere birçok gıda bitkisinin tohumlarında bulunan bir fosfor depolama bileşiği olan fitat gibi absorbsiyon inhibitörleri, demir eksikliğinden kaynaklanan anemi vakalarını şiddetlendirebilir. Diyette %50 daha fazla demir biyoyararlılığı sağlayarak, anemi hastalarının hayatında ciddi iyileşmeler sağlayabilecek yeni soya çeşitleri geliştirilmektedir.


Omega-3 İçeriği Artırılmış Soya

Araştırmacılar daha fazla omega-3 içeriğine sahip soyalar geliştirmektedirler. Bu zenginleştirilmiş soyaların amacı, makul ücrete sahip, karada yetişen, yenilenebilir omega-3 kaynağı olan, balığa alternatif olarak kullanılabilen ve bu gerekli besin yönünden zengin olan harika tadlı gıdalar yaratmaktır.

Yüksek Stearik Asit İçerikli Soya

Doymuş yağ asitleri, doymamış yağ asitlerine kıyasla ısıya ve işlemeye karşı daha dayanıklı oldukları için gıdada kullanılan katı ve sıvı yağlara önemli işlevsel özellikler kazandırırlar. Ancak, doyurulmuş yağların kardiyovasküler sağlığı eksi yönde etkilediği bilinmektedir. Soyalarla biyoteknoloji kullanılarak, bilim adamlarının serum kolestrolü seviyelerini arttırmadığına inandığı, stearik asitte güçlendirilmiş, doymuş yağ asidi üretilmiştir. İlk çalışmalar tüm doymuş yağların eşit olarak oluşturulmadığını göstermektedir, daha yüksek stearik asite sahip biyoteknoloji ürünleri gıda sanayisi için daha uygun ve sağlıklı seçenekler sunabilir.

Yüksek Beta-Konglisinin İçerikli Soya

Araştırmacılar; lezzeti, dokusu ve diğer gıdalara karıştırılabilirlik özelliği daha üstün soya proteini sağlayacak yeni bir yüksek beta-konglisinin içerikli soya çeşidi geliştirmek üzere çalışmaktadırlar. Beta-konglisinin, dokuyu ve aromayı geliştiren doğal oluşumlu bir bileşiktir. Bu yeni soya çeşidi, piyasadaki diğer tüm soyalardan daha fazla çözünür protein de içerecektir.40


Biyoteknoloji ve Çevresel Sürdürülebilirlik Çiftçiler geçimlerini topraktan sağlarlar. Dolayısıyla çevreye saygı konusunda oldukça duyarlıdırlar. Tarımsal biyoteknoloji, çiftçilerin dünyanın tarım sistemleri için daha sürdürülebilir bir gelecek sağlamalarına yardımcı olur. Geniş kapsamlı ve tekrar edilerek doğrulanan çalışmalar, biyoteknoloji türevi ürünlerin, çevre açısından kendilerine özgü veya geleneksel tekniklerle geliştirilmiş ürünlerinkinden farklı riskler arz etmediğini kanıtlamaya devam etmektedir. Esasen bu çalışmalar, tarımın çevre üzerindeki olumsuz etkilerinin biyoteknoloji sayesinde belirgin şekilde azaldığını göstermektedir.

Pestisit Kullanımında Azalma

Biyoteknoloji, hedeflenmemiş türler üzerindeki olumsuz etkileri dramatik ölçüde azaltan, hedeflenmiş zararlı mücadelesi yöntemleri sağlamaktadır. 2005 yılında biyoteknolojik ürün çeşitleri sayesinde pestisit uygulaması ihtiyacı büyük ölçüde azalmış, pestisit kullanımı sadece A.B.D.’de 31.6 milyon kg düşmüştür.41 Dünya genelinde ise 1996- 2004 arasında pestisit kullanımının %6 gerileyerek 172 milyon kg azaldığı düşünülmektedir..42

Toprak Yönetimi ve Koruyucu Tarım

Biyoteknolojik ürünlerin piyasaya sürülmesinden önce “toprak işlemesiz tarım” teknikleri A.B.D.’de sınırlı sayıda toprak tipi ve enlem aralığında fizibil olsa da, biyoteknolojik ürünlerin en büyük çevresel etkisi toprak işlemesiz tarımın yaygın şekilde benimsenmesini sağlamak olmuştur. Toprak işlemesiz tarım metodu, herbisit dirençli soya çeşitleri sayesinde A.B.D.’de çok daha fazla toprak türü ve enlem aralığında kullanılabilir hale gelmiştir. 2006 yılında A.B.D.’de soya ekili arazilerin yüzde %89’unda (27 milyon hektar) herbisit dirençli çeşitler kullanılmıştır. Dünya genelinde yetiştirilen toplam biyoteknolojik ürünlerin %53’ü herbisit dirençli soya fasulyeleridir. Bu biyoteknolojik çeşitler, çiftçilerin tarla sürme işlemini neredeyse tamamen ortadan kaldırmasına imkân tanımış ve buna bağlı olarak toprak sağlığı/korunması gelişmiş, toprağın su tutma kabiliyeti artarken toprak erozyonu ve herbisit/pestisit sızıntıları azalmıştır.43

Biyoteknoloji ve Çevresel Sürdürülebilirlik • 19

Su Kalitesi

Geleneksel soyanın içindeki fosforun büyük miktarı, fitik asit ya da fitat adı verilen sindirilemez bir formdadır. Kümes hayvanları gibi monogastrik hayvanlarda fitatı kullanılabilir fosfora dönüştürecek sindirim enzimleri bulunmamaktadır. Bu sorunu çözmek için üreticiler diyetlere inorganik fosfor eklemektedir. erimsiz fosfor sindirimi ve diyete eklenen yüksek inorganik fosfor miktarının sonucu olarak, hayvanların dışkılarıyla atılan fosfor seviyesi çok yükselmektedir. Atılan bu fosforun yer altı ve yer üstü sularına karışması çevre kirliliğini şiddetlendirmektedir.

Fitaz enzimi üreten bir gen soya fasulyesi ve buğdaya başarıyla eklenmiştir. Bu enzim, söz konusu bitkiler hayvan tarafından yem olarak tüketildiğinde biyolojik aktivitesini ortaya koyar.44 Etlik piliçler üzerinde yapılan bir araştırmada, fitaz içeren biyoteknolojik soya kullanımının, orta düzeyde fitat olmayan fosfor içeren bir diyete kıyasla fosfor atımında %50 düşüş sağladığı saptanmıştır.45 Biyoteknolojik soya beslemesi, dışarıdan enzim eklenen geleneksel soya beslemesine nazaran %11 daha az fosfor atımına yol açmaktadır.

Biyoteknoloji, aynı zamanda tohumlardaki fitat genini etkisiz kılarak düşük fitatlı soya ve mısır geliştirilmesinde de kullanılmaktadır.46 Bu ürünlerden elde edilecek hayvan yemleri, hayvan yetiştiricilerinin yem katkı maddeleri için yaptıkları harcamalardan tasarruf sağlayacak ve fosfor kirliliğini azaltarak su kalitesini iyileştirecektir. Bu yeni soya tohumunun önümüzdeki on yıl içinde piyasaya sürülmesi beklenmektedir.

20 • Biyoteknoloji ve Çevresel Sürdürülebilirlik

Tarımsal biyoteknoloji, çiftçilerin dünyanın tarım sistemleri için daha sürdürülebilir bir gelecek sağlamalarına yardımcı olur.

Sera Gazı Emisyonlarında Azalma

Toprak işlemesiz tarım yöntemi sayesinde tarım makinesi kullanımı azalmış ve buna bağlı olarak söz konusu araçların neden olduğu sera gazı emisyonlarında belirgin bir düşüş yaşanmıştır. Gerçekten de tarımsal biyoteknoloji türevi ürünler, çevreye salınan karbon dioksit (CO2) miktarını belirgin ölçüde azaltmıştır. Biyoteknolojik ürünler sayesinde CO2 emisyonlarında sağlanan düşüşün iki kaynağı vardır:

Pestisit uygulamaları ve toprak sürme işlemlerinin azalmasına bağlı olarak biyoteknolojik ürün yetiştirilmesinde çok daha az dizel yakıtı kullanılması.

Biyoteknolojik ürün yetiştirilmesinde daha az toprak sürme işlemi yapıldığından toprakta tutulan karbon miktarının artması.

Bu iki faktörün kombine etkisi neticesinde, 2006 yılında CO2 emisyonlarının muhafazakar bir hesapla toplam 14.76 milyar kg azaldığı anlaşılmaktadır. Bu rakam bir yılda 6.56 milyon otomobilin trafikten çekilmesine eşdeğerdir.47

Gen Akışı ve Türler Arası Eşleşme (Outcrossing) Riski

Herbisit dirençli soya çeşitlerinden biyoteknolojik olmayan çeşitlere gen akışı riski sınırlıdır. Bunun çok sayıda nedeni vardır. Soya kendi kendini tozlayan (self-pollinating) bir bitki olduğundan, çapraz tozlanan (cross-pollinating) bitkilere kıyasla gen akışı ihtimali daha düşüktür. Ayrıca Kuzey Amerika’da eşleşme açısından uyumlu yabani akrabaları bulunmamaktadır. Bitişik arazilerdeki bitkilerle türler arası eşleşme oranının %2 veya daha az olduğu tahmin edilmektedir.48

Biyoteknoloji ve Çevresel Sürdürülebilirlik • 21

Zararlı Direnci

LIBERTY LINK™ soya çeşidine (glufosinat-amonyum herbisitlere karşı dayanıklı) tüm yurtdışı alıcılar tarafından ithalat izni verilmiş olması, A.B.D. çiftçilerine 2009’dan itibaren soya tarlalarında farklı herbisitleri dönüşümlü olarak kullanma özgürlüğü tanıyacak ve bu da zararlı otların glifosata (ROUNDUP™ tarımsal herbisit) karşı direnç geliştirmesini engellemeye yardımcı olacaktır.49 50 51

Biyolojik çeşitlilik

Toprak işlemesiz tarım, toprak sağlığının idamesini, humus tabakası ve nem içeriğinin muhafazasını sağlar. Ayrıca, muhtelif yabani yaşam türlerini destekleyen habitatların gelişimine yardımcı olur. Örneğin, biyoteknolojik ürün ekiliş alanları genişledikçe daha fazla sayıda ötücü kuşun tarlalara geri döndüğünü gösteren araştırmalar vardır.52

Buna ilaveten, herbisit dirençli biyoteknolojik soya çeşitleri sayesinde toprak işlemesiz tarım ve diğer koruyucu tarım teknikleri uygulamasının çok büyük ölçüde yaygınlaşması, A.B.D. soya üretimini kuraklığa karşı çok daha dayanıklı kılmıştır.53

22 • Biyoteknoloji ve Çevresel Sürdürülebilirlik

Pek çok bilim adamı biyoteknolojinin sürdürülebilir tarım sistemi için önemli bir katkı olduğunu düşünmektedir, zira diğer geleneksel tarımla karşılaştırıldığında çevreye daha az zarar vererek daha fazla gıda üretir.

SonuçBu raporda biyoteknolojinin global tarım sistemi üzerindeki etkisi toplum, sağlık ve çevre açılardan miktarsallaştırılmış; insan sağlığı, çevresel sürdürülebilirlik ve dünya genelinde tüketicilerin ve tarım topluluklarının refahını arttırabilme güçüne sahip olduğu gözler önüne serilmiştir.

Tarımsal biyoteknoloji yoluyla geliştirilen yüksek verimli ürünler, artan nüfusun ihtiyaçlarını karşılamak için 2030 yılına kadar dünya gıda üretiminin %50 arttırılması gerektiği yolunda BM tarafından konulan tahmini hedefin tutturulmasına katkı sağlayabilir.

Tarımsal biyoteknoloji yoluyla geliştirilen besin değeri zenginleştirilmiş ürünler, Omega-3 yağ asidi tüketiminin artırılması ve doymuş yağ tüketiminin azaltılması gibi spesifik besinsel ihtiyaçları karşılamaya yardımcı olabilir.

Bu ürünlerin güvenli olduğu dünyanın önde gelen bilimsel kurumları ve düzenleyici mercileri tarafından müteaddit defalar beyan edilmiştir. Dolayısıyla tüketiciler, biyoteknoloji türevi bileşenler içeren gıdaları gönül rahatlığıyla tüketebilirler.

Çiftçiler, biyoteknolojik ürünler sayesinde daha fazla gelir elde ederek tarım topluluklarının sürdürülebilirliğine katkı sağlayabilirler.

Biyoteknoloji kullanımı toprak sağlığında iyileşme, toprağın su tutma kabiliyetinde artış, toprak erozyonu ve herbisit/pestisit sızıntılarında azalma sağlamıştır.

Tarımsal biyoteknoloji çiftlik kaynaklı CO2 emisyonlarını azaltmaktadır.

Sonuç • 23

Yararlanılan Literatür

1 ASA Study Confirms Environmental Benefits of Biotech Soybeans, Kasım 12. 2001 http://www.soygrowers.com/ctstudy/, and Nonpoint Source News-Notes, (EPA. tarafından basılmıştır) Ocak, 2003, sf 16-17.

2 United States Census Bureau, International Database. http://www.census.gov/ipc/www/idb/worldpopinfo.html (5 Ekim 2008'de erişilmiştir).

3 aynı yerde.

4 BM Haber Merkezi. Sekreter General Ban Ki-moon Roma (İtalya) Dünya Gıda Güvenliği üzerine Yüksek seviyeli bir konferansta. Birleşmiş Milletler. http://www.un.org/apps/news/infocus/sgspeeches/statments_full.asp?statID=255 (4 Ekim, 2008'de erişilmiştir).

5 Birleşmiş Milletlerin Gıda ve Tarım Örgütü, Biyoteknoloji Bildirisi, Mart 2000, http://www.fao.org/WAICENT/OIS/PRESS_NE/PRESSENG/2000/pren0017.htm (5 Ekim, 2008'de erişilmiştir).

6 Birleşmiş Milletlerin Gıda ve Tarım Örgütü. Dünya Gıda Durumu. http://www.fao.org/worldfoodsituation/wfs-faq/en/ (5 Ekim 2008'de erişilmiştir).

7 Rosenthal, Elisabeth. 2007. World Food Supply is Shrinking. New York Times, December 18, http://www.nytimes.com/2007/12/18/business/worldbusiness/18supply.html.

8 Cookson, Clive. 2008. A time to sow? GM food could curb the cost of staples. Financial Times, 10 Temmuz.

9 Sample, Ian. 2008. Hunger in Africa blamed on western rejection of GM food. The Guardian, 8 Eylül.

10 aynı yerde.

11 Reporter’s Notebook. G8 Leaders Call for Increased Global Access to Agricultural Biotechnology. Council for Biotechnology Information. 2008 Temmuz. http://www.whybiotech.com/newsandevents/reportersnotebook/0708/index_070908,asp.

12 James, Clive. Ocak 2007. Global Status of Commercialized Biotech/GM Crops: 2006. International Service for the Acquisition of Agri-Biotech Applications (ISAAA).

13 Brookes & Barfoot. Global Impact of Biotech Crops: Socio-Economic and Environmental Effects, 1996-2006. AgBioForum, 11(1): 21-38.

14 aynı yerde.

15 Sankula, Sujatha. Kasım 2006. Quantification of the Impacts on U.S. Agriculture of Biotechnology-Derived Crops Planted in 2005. National Center for Food and Agricultural Policy.

16 Brookes, Graham ve Peter Barfoot. 2005. GM Crops: The Global Economic and Environmental Impact - The First Nine Years 1996-2004. AgBioForum 8 (2&3): 187-196.

17 Brookes & Barfoot, 1996-2006.

18 Excellence Through Stewardship. Agricultural Biotechnology: Benefits Delivered. http://www.excellencethroughstewardship.org/agbiotech/ (4 Ekim, 2008'de erişilmiştir).


20 Hancock, J.F. 2004. Plant Evolution and the Origin of Crop Species, second edition. CAB International.

21 aynı yerde.

22 UK. 1993. Regulation of the United Kingdom biotechnology industry and global competitiveness. Ekim. United Kingdom’s House of Lords Select Committee on Science and Technology.

23 FAO/WHO. 1991. Strategies for assessing the safety of foods produced by biotechnology. Report of a Joint FAO/WHO Expert Consultation. Food and Agriculture Organization of the United Nations and World Health Organization. WHO, Geneva, İsviçre..

24 FAO/WHO. 1996. Biotechnology and Food Safety. Report of a Joint FAO/WHO Expert Consultation. Food and Agriculture Organization of the United Nations and World Health Organization. WHO, Geneva, İsviçre..

25 FAO/WHO. 2000. Safety aspects of genetically modified foods of plant origin. Report of a Joint FAO/WHO Expert Consultation on Foods Derived from Biotechnology. Food and Agriculture Organization of the United Nations and World Health Organization. WHO, Geneva, İsviçre..

26 Europa Press Release. Biotech Food is Safe: Is Anyone Going to Tell the Consumer? http://www.whybiotech.com/newsandevents/EuropaBioPressReleaseJRC%20report110908.pdf (15 Ekim, 2008'de erişilmiştir).

27 European Commission. 2008. Scientific and Technical Contribution to the development of an overall health strategy in the area of GMOs. http://ec.europa.eu/dgs/jrc/downloads/jrc_20080910_gmo_study_en.pdf (6 Ekim, 2008'de erişilmiştir).

28 Pew Initiative on Food and Biotechnology. 2007. Application of Biotechnology for Functional Foods. The Pew Cheritable Trusts. http://www.pewtrusts.org/uploadedFiles/wwwpewtrustsorg/Reports/Food_and_Biotechnology/PIFB_Functional_Foods.pdf (5 Ekim, 2008'de erişilmiştir).

29 Howes LG, Howes JB, Knight DC. Isoflavone therapy for menopausal flushes: a systematic review and meta-analysis. Maturitas 2006;55:203-11.

30 Messina M, Hughes C. Efficacy of soyfoods and soybean isoflavone supplements for alleviating menopausal symptoms is positively related to initial hot flush frequency. J Med Food 2003;6:1-11.

31 Anderson JW, Johnstone BM, Cook-Newell ME. Meta-analysis of the effects of soy protein intake on serum lipids. N Engl J Med. 1995 Aug 3;333(5):276-82.

32 Zhan S, Ho SC. Meta-analysis of the effects of soy protein containing isoflavones on the lipid profile. Am J Clin Nutr 2005;81:397-408.

33 Wood CE, Register TC, Franke AA, Anthony MS, Cline JM. 2006. Dietary soy isoflavones inhibit estrogen effects in the postmenopausal breast. Cancer Res. 2006 Ocak 15;66(2):1241-9.

34 Sarkar FH, Li Y. 2003. Soy isoflavones and cancer prevention. Cancer Invest. 2003;21(5):744-57.

35 Messina MJ, Wood CE. 2008. Soy isoflavones, estrogen therapy, and breast cancer risk: analysis and commentary. Nutr J. 2008 Jun 3;7:17.

36 Howes, 2006.

37 Ma DF, Qin LQ, Wang PY, Katoh R. 2008. Soy isoflavone intake inhibits bone resorption and stimulates bone formation in menopausal women: meta-analysis of randomized controlled trials. Am J Clin Nutr 2008;62:155-161.

38 Thom E, Wadstein J, Gudmundsen O. Conjugated linoleic acid reduces body fat in healthy exercising humans. The Journal of International Medical Research (JIMR) (2001:29:392-396).

39 Smedman A, Vessby B. Conjugated linoleic acid supplementation in humans--metabolic effects. Lipids. 2001 Ağustos;36(8):773-81.

40 Heller , Lorraine. 2005. Monsanto, Solae to create new soy protein line. Food Navigator, Oct. 28.

41 Sankula, Sujatha. 2006.

42 Brookes & Barfoot, 2005.

43 Sankula, Sujatha. 2006.

44 Brinch-Pedersen H, Olesen A, Rasmussen SK, Holm PB. Generation of transgenic wheat (Triticum aestivum L.) for constitutive accumulation of an Aspergillus phytase. Mol Breeding. 2000;6:195–206.

45 Denbow DM, Graubau EA, Lacy GH, Kornegay ET, Russell DR, Umbek PF. Soybeans transformed with a fungal phytase gene improve phosphorus availability for broilers. Poult. Sci. 1998;77:878–881.

46 Raboy, V. 2007. The ABCs of low-phytate crops. Nature Biotechnology 25: 874-875.


48 Council for Agricultural Science and Technology (CAST). 2007. Implications of Gene Flow in the Scale-up and Commercial Use of Biotechnology-derived Crops: Economic and Policy Considerations. Issue Paper 37. CAST, Ames, Iowa. p. 10.

49 Baldwin, Ford L. LibertyLink soybeans big step forward. Delta Farm Press, NE - 26.Eyl.2008 http://deltafarmpress.com/soybeans/libertylink-soybeans-0926/ (15 Ekim 2008'de erişilmiştir).

50 Nutrient Knowledge, Farm Industry News, March, 1998, sayfa 11.

51 When Weed Control Goes Wrong, Progressive Farmer, Ekim, 2000.

52 Byford, Jim. 2002. GMO Systems Good for Wildlife. Southeast Farm Press.

53 Hegeman, Roxana. Biotech corn, soybeans encroaching on wheat acres. Associated Press. 22 Eylül 2008.

Birleşik Soya Kurulu (USB), tüm ABD soya çiftçilerinin soya kesintisi yatırımlarını denetleyen 68 çitfçi-müdürden oluşan bir kurumdur. Soya çiftçileri, devamlı artmakta olan nüfusu sürdürebilen ve besleyebilen lezzetli, besin değeri yüksek gıdalar üretme konusundaki bağlılıkları sayesinde birleşirler. Soya üreticileri dünyadaki en sağlıklı gıdalardan birisini üretmekte oynadıkları rolden gurur duyarlar. USB, soya ile ilgili olan sağlık ve beslenme araştırmasına milyonlarca dolar yatırım yapmıştır. Daha fazla bilgi için, lütfen SoyConnection.com adresini ziyaret edin.

10%

Cert no. SCS-COC-001285

biyoteknolojinin faydaları - united soybean · pdf filegiriş tarımsal biyoteknoloji yoluyla...

Documents