biuletynbiuletyn urzędu regulacji energetyki 04/2011 nr 4 (78) 30 grudnia 2011 issn 1506-090x w...
TRANSCRIPT
-
Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
04/2011NR 4 (78) 30 grudnia 2011 ISSN 1506-090X
w numerze m.in.:
AnalizasprawozdańzrealizacjiprogramówzgodnościwspółkachOSDza 2009 r.
MiędzynarodowaAgencjaEnergetyczna− aspektyfunkcjonowania
Ustawaefektywnościowa
PodsumowanieprzewodnictwaPolskiwRadzieUE
-
WYDAWCAUrządRegulacjiEnergetykiADRESREDAKCJI00-872Warszawa,ul.Chłodna64,tel.(0-22)6616222,faks:(0-22)6616224,www.ure.gov.pl,[email protected]łyfotograficznewykorzystanozazgodąwłaścicieliprawautorskichNotacopyright©doartykułówzamieszczonychwBiuletynieUrzęduRegulacjiEnergetykiprzysługujeautoromtychartykułów
BiuletynUrzęduRegulacjiEnergetykiSpis treści
3/ Analiza sprawozdań z realizacji programów zgodności w spółkach operatorów systemów dystrybucyjnych za rok 2009
9/ Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) – wybrane zagadnienia organizacyjno-prawne
17/ Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej
35/ Polska Prezydencja w URE − podsumowanie półrocznego przewodnictwa Polski w Radzie UE
37/ Rada Europejskich Regulatorów Energii laureatem Energy Transparency Award 2011
39/ Informacja Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Nr 34/2011 w sprawie stawek opłaty przejściowej na rok 2012
41/ Tabele informacyjne – taryfy dla ciepła, koncesje
Szanowni Czytelnicy!
oddajemy w Państwa ręce ostatni numer Biuletynu URE w tym roku, zamykając jednocześnie pierwszy rok funkcjonowa-nia Biuletynu w nowej szacie graficznej i w wersji elektronicznej. Zapraszamy osoby posiadające długoletnie doświadczenie zawo-dowe w branży energetycznej do współpracy przy wydawaniu Biuletynu − łamy naszego publikatora są zawsze otwarte na wy-mianę doświadczeń, polemikę i dyskusję o dynamicznie zmienia-jącym się sektorze.
Rok 2011, a szczególnie jego druga połowa, to okres polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Urząd Regulacji Energetyki aktywnie uczestniczył w pracach związanych ze sprawowaniem tej funkcji, a głównym celem było promowanie bezpieczeństwa energe-tycznego w Europie zarówno przez rozwój konkurencji, jak i poprzez wspieranie projektów z dziedziny efektywności energetycznej. Jak ten czas został wykorzystany, aby m.in. wypromować wiedzę na te-mat polskiej energetyki w Europie, o tym dowiedzą się Państwo z ma-teriału podsumowującego półroczną polską Prezydencję.
Ustawa − Prawo energetyczne w art. 9d ust. 1 nałożyła na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek przygotowywawa tzw. programów zgodności, z których sprawozdania za rok poprzedni operatorzy systemów dystrybucyjnych mają obowiązek przedkła-dać corocznie, do 31 marca, Prezesowi URE. Programy zgodności określają działania, jakie należy podjąć w celu zapewnienia nie-dyskryminacyjnego traktowania użytkowników systemu, w tym obowiązki pracowników wynikające z tych programów. W arty-kule J. Kott i Z. Szalbierza dokonano analizy porównawczej spra-wozdań z realizacji programów zgodności w 2009 r. w czternastu spółkach operatorów systemów dystrybucyjnych.
W listopadzie 1974 r. w ramach OECD powołano do życia Międzynarodową Agencję Energetyczną, której zadaniem było
przede wszystkim zarządzanie rezerwami ropy naftowej i pro-duktów ropopochodnych. „W obecnej sytuacji związanej z za-potrzebowaniem na świecie w energię i paliwa podmiot, który w skali globalnej zajmuje się przedmiotową problematyką i za-razem posiadający instrumenty do reagowania i zarządzania sytuacjami kryzysowymi m.in. przez alokację dostaw ropy naf-towej odgrywa trudną do przecenienia rolę w kształtowaniu nie tylko bezpieczeństwa energetycznego, ale również wpływa w znaczącym stopniu na sytuację gospodarczą na świecie.” Artykuł M. Gadowskiego poświęcony jest aspektom funkcjo-nowania MAE. Dowiedzą się z niego Państwo o formie organi-zacyjno-prawnej MAE, głównych celach i zadaniach Agencji, warunkach członkostwa, ponadto porównaniu poddane zosta-ły obowiązujące regulacje MAE i UE w zakresie zapasów ropy naftowej.
W sierpniu 2011 r. weszła w życie ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej, która w swoim zamierzeniu ma poprawić wykorzystanie energii oraz promować innowacyjne technologie zmniejszające szkodliwe oddziaływanie sektora ener-getycznego na środowisko. Określa też zasady sporządzania audy-tów efektywności energetycznej. Na projekty, które prowadzą do zmniejszenia zużycia energii Prezes URE będzie wydawał „białe certyfikaty”, analogiczne do obowiązujących już „zielonych” − na energię ze źródeł odnawialnych i „czerwonych” − na produkcję energii w kogeneracji. W bieżącym numerze Biuletynu URE pu-blikujemy w całości treść ustawy efektywnościowej.
Z okazji Nowego, 2012 Roku, życzymy wszystkim Czytelni-kom Biuletynu URE wielu sukcesów i zadowolenia na polu zawo-dowym, a w życiu rodzinnym każdy dzień niech przynosi jedynie szczęście, radość i spokój
Redakcja
-
3nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
ODBIORCA NA RYNKU ENERGIIPRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYCZNEANALIZASPRAWOZDAŃZREALIZACJIPROGRAMÓWZGODNOŚCI
Joanna Kott,dr hab. inż. Zdzisław Szalbierz
Przeprowadzona 4 marca 2005 r. nowelizacja ustawy − Prawo energetyczne (Dz. U. z 2005 r. Nr 62, poz. 552) wymuszona była koniecz-nością dostosowania polskiego porządku prawnego do unijnych regulacji odnoszą-cych się do wewnętrznego rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego, tj. do dyrek-tywy 2009/72/WE uchylającej dyrektywę 2003/54/WE oraz dyrektywy 2009/73/WE uchylającej dyrektywę 2003/55/WE.
Jednym z kluczowych rozwiązań objętychnowelizacją Prawa energetycznego byłooddzieleniedziałalnościwytwórcówiprzed-siębiorstwobracającychenergiąelektrycznąod działalności w zakresie przesyłu i dystrybucjienergii.CelemPrawaenergetycznegojestzapew-nienieuczestnikomrynkuenergiidostępudosiecielektroenergetycznejnarównychiniedyskrymina-cyjnychzasadach[1,2,17].
Operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD)funkcjonujący w ramach struktury zintegrowanejpionowo powinni dążyć do niezależności zarówno
pod względem prawnym, organizacyjnym, jakipodejmowanychdecyzji,niezwiązanychzdystry-bucjąenergiielektrycznej(art.9dust.1ustawy).Zgodnie z art. 9d ust. 4 ustawy − Prawo ener-getycznenaOSDspoczywaobowiązekprzygoto-wywania tzw. programów zgodności. Programyte określają jakie działania zapewnią realizacjęrównegotraktowaniaużytkownikówsystemu,czyliwytwórców,sprzedawców,odbiorcówenergiielek-trycznejorazwyznaczająobowiązkipracowników.Wceluosiągnięciapożądanychwynikówwprogra-machzgodnościokreślonodziałaniapracownikówkażdegoszczebla,awszczególnościpracownikówmającychbezpośrednikontaktzodbiorcami[17].Operatorzy systemów dystrybucyjnych do
31 marca każdego roku mają obowiązek złożyćPrezesowi Urzędu Regulacji Energetyki sprawoz-daniazawierająceopisdziałańpodjętych,wcelurealizacji tych programów, w roku poprzednim.Sprawozdania zprogramówzgodności ogłaszanesąprzezPrezesaUREwBiuletynieUrzęduRegula-cjiEnergetykinakosztoperatorów(art.9dust.5ustawy−Prawoenergetyczne)[17].Zobowiązkuskładaniasprawozdańzwolnienisą[17]:
• OSD elektroenergetycznego, jeżeli liczba od-biorcówprzyłączonychdosieciniejestwiększaniżstotysięcy,
• OSDobsługującegosystemelektroenergetycz-nyorocznymzużyciuenergiielektrycznejnie-przekraczającym 3 TWhw 1996 r., w którymmniej niż 5% rocznego zużycia energii elek-trycznejpochodziłozinnychpołączonychznimsystemówelektroenergetycznych,
• OSDgazowego,jeżeliliczbaodbiorcówprzyłą-czonychdosieciniejestwiększaniżstotysię-cyisprzedażpaliwgazowychwciągurokunieprzekracza100mlnm3. W2009r.wPolscebyłoczternastuoperatorów
systemówdystrybucyjnych:ENIONSA,PGEDys-trybucjaŁódź-TerenSA,PGEZEORKDystrybucjaSp. z o.o., RWE StoenOperator Sp. z o.o., PGEDystrybucja Białystok Sp. z o.o., PGE Dystrybu-cjaŁódźSp.zo.o.,VattenfallDistributionPolandSA,ENERGA-OPERATORSA,EnergiaProSA, PGEDystrybucja Rzeszów Sp. z o.o., ENEA Operator Sp. z o.o., PGE Dystrybucja Warszawa-Teren Sp.zo.o.,PGEDystrybucjaZamośćSp.zo.o.,PGEDystrybucja LUBZEL Sp. z o.o.W 2010 r. wszy-scyOSD,którzyzgodniezustawąbylizobowiązanido złożenia sprawozdań z Programów zgodnościPrezesowiURE,dochowaliterminu31marca,tymsamymspełniającswójobowiązek.Wzdecydowanejwiększościwsprawozdaniach
zawarta była informacja, że w trakcie tworzeniaprogramówoperatorzypostępowalizgodniezwy-tycznymiDyrekcjiGeneralnejds.Energii i Trans-portu w sprawie dyrektywy 2003/54/WE oraz2003/55/WE,wskazując,iż[18]:• „Celem programu zgodności jest stworzenieformalnych ram zapewniających działanie, za-równo przedsiębiorstwa sieciowego jako cało-
Analiza sprawozdań z realizacji programów zgodności w spółkach operatorów systemów dystrybucyjnychza rok 2009
-
4 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
ODBIORCA NA RYNKU ENERGIIANALIZASPRAWOZDAŃZREALIZACJIPROGRAMÓWZGODNOŚCI
PRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYCZNE
ści,jakiposzczególnychpracownikówizarząduzgodniezzasadąniedyskryminacji”,
• „Program zgodności powinien zawierać regułypostępowania,któremusząbyćprzestrzeganeprzezpersonelwcelueliminowaniazachowańdyskryminacyjnych”,
• „Program zgodności musi zostać skuteczniewprowadzonyipromowanyprzypomocyszcze-gólnychzasadiprocedur”,
• „Jeżeliprogrammaodnieśćsukces, jegosku-tecznośćmusibyćregularniemonitorowana”.W sprawozdaniach z realizacji programów
zgodnościzauważalnybyłwyraźnypodziałnata-kiestrukturyjak:• Podstawyprawne,• RealizacjaProgramówzgodności,• Monitoringiprzestrzeganieprogramuzgodności,• Dalszedziałanialubpodsumowanie.Wczęścipierwszejsprawozdań,dotyczącejpod-
stawyprawnej,operatorzywskazywalim.in.ustawę−Prawoenergetycznez4marca2005r.,wytyczneDyrekcjiGeneralnejds.EnergiiiTransportuwspra-wiedyrektyw3002/54/WEi2003/55/WEorazdecyzje Prezesa URE dotyczące poszczególnychoperatorówsystemudystrybucyjnegoelektroener-getycznegonaokreślonymobszarze.Kolejnymelementemsprawozdańbyłopisreali-
zacji,monitowaniaorazprzestrzeganiaProgramuzgodności.WwiększościOSDwyznaczonoosobnestanowisko osoby odpowiedzialnej zawdrażanie,realizowanie i monitorowanie programów zgod-ności − Koordynatora ds. programów zgodno-ści lub Pełnomocnika ds. programów zgodności(np.wPGEDystrybucjaZamośćSp.zo.o.)[15].
Zazwyczaj posada koordynatora miała charakterjednoosobowy.Istniałyjednakwyjątki,naprzykładwRWEStoenOperatorSp. z o.o. koordyna-torem ds. programówzgodności był GłównyMenedżerpionuUsługiDystrybucyjneiPrzyłą-czenia, którego pracewspierały dwie wyty-powane przez niego osoby[8].WEnergiiProSAdowspółpracyzKoor-dynatorempowołanybyłZespół,wskładktóregowchodzili przedstawiciele wszystkich Oddziałówspółki [6].ZakresodpowiedzialnościKoordynato-rówwposzczególnychOSDróżniłsię.NajczęściejjednakKoordynatorrealizowałobowiązkidotyczą-cegłównie:• Nadzorowaniarealizacjiprogramów,• Udzielaniainformacjidotyczącychrealizacjipro-gramu,
• Opracowaniaprojektówzmianwprogramie,• Organizowania szkoleń dla obecnych i nowo-przyjętychpracowników,
• SporządzaniaraportówisprawozdańzwykonaniaczynnościzwiązanychzrealizacjąProgramów.Programy zgodności zazwyczaj przyjmowane
byłyjakozarządzeniakierownictwaspółkilubteżstanowiły regulamin wewnętrzny przedsiębior-stwa np.w EnergiiPro SA [6].Wwyniku zmianrestrukturyzacyjnych, w celu osiągnięcia pełnejniezależności OSD, każdy z operatorów przyjąłprogram obowiązujący, lub opracował i przy-jął uchwałą zarządu nowy program zgodności.
Bardzo często w sprawozdaniach pojawiała siędata przyjęcia programu, tak było w sprawoz-
daniu ENEA OperatorSp.zo.o.,PGEZEORKDystrybucjaSp.zo.o.,PGE Dystrybucja Rze-szówSp.zo.o.[9,11,14].Wkażdymzesprawoz-dań zawarta była in-formacja, że programjest zgodny z regula-
cjami określającymi organizację i sposób funk-cjonowaniaspółkiorazdataprzyjęciaprogramu.Wcelurealizacjiprogramówzgodnościkoniecznabyła ich dobra znajomość wśród pracowników.Postanowienia programu zgodności oraz infor-macje dotyczące jego funkcjonowania zamiesz-czane były na specjalnie dedykowanych w tymcelu stronach intranetowych spółek (ENIONSA,VattenfallDistributionPolandSA,EnergiaProSA) [6,10,16].Wszyscyoperatorzyzorganizowaliiprzeprowa-
dzili szkolenia dla nowozatrudnionych pracowni-ków oraz dlawszystkich pracownikówwwynikuwdrożenia lub aktualizacji programu zgodności.Tylkojedenzoperatorówwymieniłterminyodby-tychszkoleń[16].Wniektórychprzypadkachokre-ślono liczbę przeszkolonych pracowników (m.in.PGEDystrybucjaLUBZELSp.zo.o.orazEnergia-ProSA)[6,12].Kilka sprawozdań zawierało informacje o spo-
sobach imetodologii przeprowadzonych szkoleń.VattenfallDistributionPolandSAwsprawozdaniubardzo szczegółowo przedstawił etapy szkoleń.
„W wyniku zmian restrukturyzacyjnych,w celu osiągnięcia pełnej niezależności OSD,
każdy z operatorów przyjął programobowiązujący, lub opracował i przyjął
uchwałą zarządu nowy program zgodności”
-
5nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
ODBIORCA NA RYNKU ENERGIIPRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYCZNEANALIZASPRAWOZDAŃZREALIZACJIPROGRAMÓWZGODNOŚCI
Pierwszy etap polegał na przedstawieniu zagad-nień związanych z niezależnością OSD oraz naomówieniuzapisówaktualnegoprogramuzgodno-ści. Drugi etap stanowiła dyskusja, której celembyłoomówieniezapisówprogramunaprzykładziespółki.Ostatnimetapembyłoprzeprowadzeniete-stusprawdzającegozdobytąwiedzę[16].Część operatorów zawarło w sprawozdaniach
informację, że zgodnie z zasadami określonymiw programie, bezpośredni przełożeni przeszkolilipraktykantów i stażystów realizujących zadaniazwiązanezprzestrzeganieminformacjisensytyw-nych,np.PGEDystrybucjaLUBZELSp.zo.o.[12].W celu przeszkolenia pracowników w zakre-
sie programu, PGE Dystrybucja Warszawa-Teren Sp. z o.o. przygotowała dedykowaną prezenta-cję, która zawierała m.in. informacje na tematkoncepcji wydzielenia OSD, aspektów prawnychprogramów,obowiązkówiprawpracownikóworazrealizacji programu [3]. Większość operatorówzałożyłospecjalneskrzynkie-mailsłużącedoza-dawaniapytańorazzgłaszaniauwag,dotyczącychprogramówzgodności,przezkażdegopracownika,jakrównieżosobyspozaOSD.Poprzeprowadzonychszkoleniach,przeszkole-
nipracownicykażdegoprzedsiębiorstwapodpisy-walioświadczeniaozapoznaniusięzprogramem.Oświadczeniatenastępnieprzechowywanowak-tachosobowychpracownika.Bardzo ważną rolę w zapewnieniu niedy-
skryminacji użytkowników systemu stanowiąpunktyobsługiklientówkorzystającychzusługdystrybucyjnych. Nie we wszystkich sprawoz-daniachwspomnianoobiurachobsługiklienta
(RWEStoenOperatorSp.zo.o.,PGEŁódź-Te-renSA,PGEDystrybucjaSp.zo.o.,PGEZEORKDystrybucjaSp.zo.o.,ENIONSA).Wpunktachtychobsługąnajczęściejzajmujesięwyznaczo-nakadraOSD.Wkilkuprzypadkachoddzieleniepunktówob-
sługiklientaoperatorasystemudystrybucyjnegood spółek obrotu polegało na wydzieleniu po-mieszczeńwbudynkachprzedsiębiorstwaprzedrestrukturyzacją. Funkcjonujące Biura ObsługiKlientarealizująnastępująceobowiązki:• Zawieraniazesprzedawcamigeneralnychumówdystrybucji,umożliwiającychprowadzeniedzia-łalności handlowejnaobszarzeobsługiwanymprzezdanegoOSD,
• Zawieraniaumówdystrybucjizpodmiotamiod-powiedzialnymizabilansowaniehandlowe,
• Udzielania informacji o sprzedawcach, z któ-rymi dany operator ma podpisane generalneumowydystrybucji,
• Zawieraniaumówoświadczenieusługdystry-bucji energii elektrycznej z odbiorcami korzy-stającymizprawawyborusprzedawcy,
• Udzielania informacji dotyczących proceduryzmiany sprzedawcy oraz informacji na tematwarunkówtechnicznych,zgodnychzInstrukcjąRuchuiEksploatacjiSieciDystrybucyjnej,
• Przyjmowania i weryfikacji zgłoszeń zmianysprzedawcyitd.W 2009 r. PGE Dystrybucja Łódź Sp. z o.o.
otrzymałCertyfikatISO9001.Jednymzprocesów,który podlega stałej kontroli i doskonaleniu jestwłaśnieprocesobsługiklienta,zapewniającywy-sokistandardusług[7].
PonadtodlazainteresowanychosóbnastronieinternetowejPGEDystrybucjaRzeszówSp.zo.o.umieszczono zakładkę z Biuletynem InformacjiPublicznej, w której zamieszczane są powszech-nie dostępne informacje dotyczące spółki. Infor-macje,któreniezostałypodane,sąudostępnianenawniosekdlachętnych.BiuletynInformacjiPu-blicznejułatwiadostęppotencjalnymklientomdoinformacjioprzedsiębiorstwie[14].Bardzoważnączęśćsprawozdaństanowiąopisy
stroninternetowychoperatorówOSD.Wceluudo-stępniania przez poszczególnych operatorów, narównych zasadachwszystkimużytkownikomsys-temu, informacji podlegających publikacji i udo-stępnieniu umieszczano je na stronach interne-towychspółek.Większośćoperatorów,m.in.PGEDystrybucjaZamośćSp. z o.o., ENIONSA,mająswojeniezależnestrony internetowe jakoOpera-torzySystemuDystrybucji [10, 15].Na stronachinternetowychumieszczanom.in.takieinformacjeidokumentyjak:• Opisproceduryzmianysprzedawcy,• Jednolitewzorywniosków, umóworaz innychdokumentówwykorzystywanychwprocedurachkontaktówzużytkownikamisystemu,
• Wykazsprzedawców,zktórymiOSDmazawar-teumowygeneralne,
• Informacjenatematspółkiidanekontaktowe,• InstrukcjaRuchuiEksploatacjiSieciDystrybucyjnej,• Taryfadlaoperatorasystemudystrybucyjnegoelektroenergetycznego,
• KomunikatyOSDitd.Stronyinternetoweoperatorówsąaktualizowa-
nenabieżąco.
-
6 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
ODBIORCA NA RYNKU ENERGIIANALIZASPRAWOZDAŃZREALIZACJIPROGRAMÓWZGODNOŚCI
PRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYCZNE
Niestetytylkotrzechoperatorówwsprawozda-niachwskazało dodatkowe działania zmierzającedorozdzieleniawizerunku.PGEDystrybucjaZamośćSp. zo.o.prowadzi-
ło działaniamającena celu rozdzielenie siedzibyOperatora SytemuDystrybucji od siedziby spółkiobrotu. Kolejnym krokiem było przeprowadzeniestandaryzacji oznakowania samochodów, stacjiWN/SN, SN/SN oraz oznakowania wewnątrz bu-dynków.Ponadtooperatorjestwtrakcieujedno-licania strojów roboczych oraz oznakowania nazewnątrz budynków.W znakachgraficznych sto-sowanejestlogoGrupyPGE[15].PodobnykrokpoczyniłoPGEDystrybucjaŁódź
Sp.zo.o.zmieniająclokalizacjęspółkizewspólnejzespółkąobrotunaoddzielną.Zmianataposłu-żyłautwierdzeniufakturozdzieleniadziałudystry-bucji od sprzedaży energii elektrycznej.Miało topozytywnywpływnaświadomośćodbiorców[7].EnergiaPro SA dokonała zmiany przekazując
Punkty Obsługi Klienta do sprzedawcy z urzęduEnergiiProGigawatSp.zo.o.[6].Zasadniczą częścią programu zgodności, ma-
jącązagwarantowaćrównetraktowanieużytkow-ników systemu, jest podział informacji na jawneisensytywne.NaoperatorachOSDspoczywaobo-wiązek ochrony sensytywnych informacji handlo-wych.Wtymzakresienależyzauważyć,żewśródoperatorówtakipodziałfunkcjonuje.Każdyzope-ratorówszczegółowoopisałpodjętewtymkierun-ku działania. W programach zawarto informacjeozasadachdostępudo informacjisensytywnych,wdrożonych systemach informatycznych, do któ-rychsprzedawca,klient,osobaodpowiadającaza
bilansowanie handlowe otrzymuje własne konto,login i hasła dostępu (PGEDystrybucjaRzeszówSp. zo.o.,PGEDystrybucjaBiałystokSp. zo.o.)[13,14].WprzypadkuRWEStoenOperator Sp. z o.o., bezpieczeństwo gromadzonych da-nych polega na określonym przez przełożonegoszczegółowymzakresieuprawnieńdostępuprzezposzczególnych pracowników. Polega to na tym,żepracownikdanegodziałumadostępwyłączniedodanych,którewiążąsięzjegozadaniami,obo-wiązkami[8].Monitorowanie oraz ustalenie podmiotu od-
powiedzialnego za monitorowanie realizacji pro-gramu zapewnia osiągnięcie głównego celu pro-gramów zgodności. W każdym przedsiębiorstwiekwestiamonitoringuzostaławodpowiednimstop-niu zorganizowana, aw sprawozdaniuw sposóbszczegółowyopisana.Najczęściejorganamiodpowiedzialnymizamoni-
torowanieprogramówzgodnościsączłonkowieza-rządu,częstowspółpracującyzKoordynatoremds.programuzgodności.Szczegółowo reali-
zację monitoringu orazprzestrzegania postano-wień programu opisałaEneaOperatorSp.zo.o.W spółce w okresiesprawozdawczymprze-prowadzonobadaniaankietowe,audytyikontrolewewnętrzne. Badania ankietowe zaadresowanebyły do kierowników poszczególnych jednostekorganizacyjnychspółki.Ankietaopracowanabyławformieelektronicznej.Audytywewnętrzneprze-
prowadzono w celu zbadania świadomości pra-cowników w zakresie zasad równowagi i niedy-skryminacjipotencjalnychużytkownikówsystemu.Kontrole wewnętrzne natomiast przeprowadzonow zakresie zachowań niedyskryminacyjnych, ichewentualnycheliminacjiorazpostępowaniazsen-sytywnymi informacjamihandlowymi.Napodsta-wiemonitoringuwEneaOperatorSp.zo.o.odno-towanodwieskargidotyczącedyskryminacyjnegotraktowaniaodbiorcówenergiielektrycznej.Skargidotyczyły negatywnej weryfikacji zgłoszenia za-warciaumowysprzedażyenergiielektrycznejorazdostosowania układów pomiarowo-rozliczenio-wychdowymogówokreślonychwIRiESD[9].WVattenfallDistributionPolandSAw2010 r.
przeprowadzonorocznyPrzeglądprogramuzgod-ności,któregocelembyłaocenaefektywnościisku-tecznościfunkcjonowaniaprogramuorazustaleniamożliwych kierunków jego dalszego doskonale-nia. Przeglądprzeprowadzonybyłwewszystkichobszarach przedsiębiorstwa, za pomocą ankiety,
która po wypełnieniuzostała wysłana naspecjalnyadrese-mail.Na podstawie analizywypełnionych kwestio-nariuszy oraz zdobytejwiedzy podczas pracyKoordynatora ustalono
zaleceniaidalszezadania[16].WEnergiiProSAoperacyjnynadzórnadprze-
strzeganiem postanowień programu zgodnościsprawuje Dyrektor ds. Dystrybucji, który conajmniej raz w roku zarządza przeprowadzenie
„Zasadniczą częścią programu zgodności,mającą zagwarantować równe traktowanie
użytkowników systemu, jest podział informacji na jawne i sensytywne”
-
7nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
ODBIORCA NA RYNKU ENERGIIPRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYCZNEANALIZASPRAWOZDAŃZREALIZACJIPROGRAMÓWZGODNOŚCI
kontroli wewnętrznej. Kontrola ta, podobnie jaku pozostałych operatorów, dotyczy przestrzega-nia i realizacji programuw spółce.WEnergiiProSA kontrola wykazała, żew oddziałach znajdujesiękilkaosób,któreniezostałyobjęteszkoleniemz programu zgodności. Najczęstszym powodembraku szkolenia były przypadki losowe, takie jakzwolnienielekarskie,urlopmacierzyńskiitd.[6].
Zesprawozdańzrealizacjiprogramówzgodno-ścimożnawywnioskować,żewżadnymprzedsię-biorstwienieodnotowanoprzypadkównaruszeniapostanowień programów oraz nie stwierdzonodyskryminującegotraktowaniaużytkownikówsys-temudystrybucyjnego.W ramach przeprowadzonej analizy sprawoz-
dań z realizacji programów zgodności z 2009 r.możnawyciągnąćjedengłównywniosek,żewszy-scyoperatorzyzgodniezustawą−Prawoenerge-tycznewypełniliswójobowiązekwsposóbprawi-dłowy.KażdyoperatorOSDwznacznymstopniukoncentrowałsięnaszczegółowymopisiezałożeńprogramuzgodnościorazprzekazywałwieleinfor-macjinatematjegorealizacji,np.PGEDystrybucjaŁódź-TerenSA,PGEZEORKDystrybucjaSp.zo.o.,PGEDystrybucjaLUBZELSp.zo.o.[4,11,12].Napodstawie analizymożnawyciągnąć kolej-
ny wniosek, że operatorzy na bieżąco dokonująaktualizacjiprogramu,dostosowujączałożeniadozmian zachodzących w spółkach (ENERGA-OPE-RATORSA,PGEDystrybucjaŁódź-TerenSA,PGEDystrybucjaRzeszówSp.zo.o.,PGEZEORKDys-trybucjaSp.zo.o.)[4,5,11,14].
Podsumowując,możnastwierdzićpostępwza-kresierealizacjiprogramówzgodności,coodzwier-ciedla treść przekazanych do Urzędu RegulacjiEnergetykisprawozdańzichrealizacji.
Literatura:1. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/72/WE z 13 lipca 2009 r. dotycząca wspól-nychzasadrynkuwewnętrznegoenergiielektrycz-nejiuchylającadyrektywę2003/54/WE.
2. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady2009/73/WEz13lipca2009r.dotyczącawspólnychzasadrynkuwewnętrznegogazuziemnegoiuchy-lającadyrektywę2003/55/WE.
3. Roczne sprawozdanie z realizacji Programu Zgod-ności, PGE DystrybucjaWarszawa-Teren Sp. z o.o.,Warszawa,styczeń2010,BiuletynBranżowyURE−Energiaelektrycznanr62/2010(855)z8lipca2010r.
4. Roczne sprawozdanie z realizacji Programu Zgod-nościwroku2009,PGEDystrybucjaŁódź-TerenSA,Łódź,styczeń2010,BiuletynBranżowyURE−Ener-giaelektrycznanr62/2010(855)z8lipca2010r.
5. Sprawozdanie za 2009 rok z realizacji ProgramuZgodnościwENERGA-OPERATORSA,Gdańsk,luty
2010,BiuletynBranżowyURE−Energiaelektrycz-nanr61/2010(854)z8lipca2010r.
6. Sprawozdanie z realizacji „Programu określające-goprzedsięwzięcia jakienależypodjąćprzezOSDw celu zapewnienia niedyskryminacyjnego trakto-wania użytkowników systemuw EnergiaPro Spół-kaAkcyjnaw2009roku”,Wrocław,styczeń2010,Biuletyn Branżowy URE − Energia elektryczna nr61/2010(854)z8lipca2010r.
7. Sprawozdanie z realizacji programu przedsięwzięćpodejmowanych w celu zapewnienia niedyskry-minacyjnego traktowania użytkowników systemudystrybucyjnego PGEDystrybucja Łódź Sp. z o.o.zwanegoProgramemZgodnościzarok2009,Łódź,marzec 2010, Biuletyn Branżowy URE − Energiaelektrycznanr62/2010(855)z8lipca2010r.
8. Sprawozdaniezrealizacjiprogramuzapewnienianie-dyskryminacyjnegotraktowaniaużytkownikówsyste-mudystrybucyjnegowRWEStoenOperatorSp.zo.o.za2009rok,Warszawa,28marca2010r.,BiuletynBranżowy URE− Energia elektryczna nr 61/2010(854)z8lipca2010r.
9. Sprawozdanie z realizacji „Programu zapewnie-nia niedyskryminacyjnego traktowania użytkow-ników systemudystrybucyjnegowEneaOperatorSp. zo.o. za rok2009”,Kraków,29marca2010 r.,Biuletyn Branżowy URE − Energia elektryczna nr61/2010(854)z8lipca2010r.
10. Sprawozdanie z realizacji „Programu zapewnie-nianiedyskryminacyjnegotraktowaniaużytkow-ników systemu dystrybucyjnego w ENION SA”w2009roku,Kraków,29marca2010r.,BiuletynBranżowyURE−Energiaelektrycznanr61/2010(854)z8lipca2010r.
Joanna Kot
doktorantkawInstytucieOrganizacjiiZarządzaniaPolitechnikiWrocławskiej
dr hab. inż Zdzisław Szalbierz
prof.PolitechnikiWrocławskiej,dyrektorInstytutuOrganizacjiiZarządzania
-
8 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
ODBIORCA NA RYNKU ENERGIIANALIZASPRAWOZDAŃZREALIZACJIPROGRAMÓWZGODNOŚCI
PRZEDSIĘBIORSTWA ENERGETYCZNE
11. SprawozdaniezrealizacjiProgramuZgodnościOpe-ratoraSystemuDystrybucyjnegoPGEZEORKDys-trybucjaSp.zo.o.zarok2009,Skarżysko-Kamien-na,marzec2010,BiuletynBranżowyURE−Energiaelektrycznanr62/2010(855)z8lipca2010r.
12. Sprawozdanie z realizacji Programu Zgodno-ściwPGEDystrybucjaLUBZELSp.zo.o.zarok2009,Lublin,28 luty2010r.,BiuletynBranżowyURE−Energiaelektrycznanr62/2010 (855) z8lipca2010r.
13. Sprawozdanie z realizacji Programu Zgodnościw PGE Dystrybucja Białystok Sp. z o.o. za rok2009, Białystok, marzec 2010, Biuletyn Branżo-wyURE−Energiaelektrycznanr62/2010(855) z8lipca2010r.
14. Sprawozdanie z realizacji Programu Zgodnościw2009roku,PGEDystrybucjaRzeszówSp.zo.o.z siedzibą w Rzeszowie, Rzeszów, styczeń 2010,Biuletyn Branżowy URE − Energia elektryczna nr62/2010(855)z8lipca2010r.
15. SprawozdaniezrealizacjiProgramuZgodnościza2009rok,PGEDystrybucjaZamośćSp.zo.o.zarok2009,Zamość,marzec2010,BiuletynBranżowyURE−Ener-giaelektrycznanr62/2010(855)z8lipca2010r.
16. SprawozdaniezrealizacjiProgramuZgodnościVat-tenfallDistributionPolandSAzarok2009,Gliwice,22marca2010r.,BiuletynBranżowyURE−Energiaelektrycznanr61/2010(854)z8lipca2010r.
17. Ustawa−Prawoenergetycznez10kwietnia1997r.zpóźniejszymizmianami.
18. WytyczneDyrekcji Generalnej ds. Energii i Trans-portu z 16 stycznia 2004 r. w sprawie dyrektyw2003/54/WEi2003/55/WEdotyczącychrynkuwe-wnętrznegoenergiielektrycznejigazuziemnego.
ElektrociepłowniaBiałystokSA
-
MIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
9nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKA
dr Marek Gadowski
W niniejszym artykule zostały przedstawione wybrane elementy związane z bezpieczeń-stwem energetycznym przez pryzmat funk-cjonowania i roli Międzynarodowej Agencji Energetycznej przede wszystkim w obszarze reagowania na wypadek przerw w dosta-wach ropy naftowej.
P rzedmiotowekwestieniesąszerokoroz-powszechnione,możnawręczstwierdzić,żesąhermetyczne,pomimoichistotnegoznaczenia dla funkcjonowania każdegodobrzezorganizowanegospołeczeństwa, szcze-gólniewobecnejsytuacji,jakamamiejscewza-kresiezapotrzebowanianaenergięipaliwa.Sy-tuacjanaBliskimWschodzie,niepokojespołecz-ne systematycznie wybuchające w państwach,któresąznaczącymieksporteramiropynaftowejorazklęskiżywiołoweitransakcjespekulacyjnenamiędzynarodowych rynkach surowcówmająbezpośrednie przełożenie na światową gospo-darkę i rozwój ekonomiczny poszczególnychpaństw.Dlatego m.in. regulacje prawne dotyczące
obowiązkowego tworzenia strategicznych zapa-sówropynaftowejiproduktówropopochodnych
powstaływUniiEuropejskiejwdrugiejpołowielat 60-tych, a w kolejnych latach podejmowa-nodecyzjęo ich zwiększaniu.Miało tomiejscekilka lat przed wybuchem kryzysu naftowego,któryrozpocząłsię17października1973r.,gdykraje arabskie nałożyły embargo na dostawyropy do Stanów Zjednoczonych i Holandii po-dejmując decyzję o stopniowym obniżaniuwy-dobyciaropynaftowej.Wzrostcenropynarzu-conyprzezkrajeOPEC,anastępniegwałtownezmniejszenie dostaw ropy przez kraje arabskiewywołały ogólnoświatowy kryzys energetycz-ny.Tenpuczproducentówropymiałzasadniczeznaczenie dla bilansów energetycznych całegoświata.KrajeEuropejskiejWspólnotyGospodar-czej podjęły realizację programu oszczędnościenergii, a przede wszystkim oszczędności ropyprzez eliminowanie oleju opałowego z produk-cji energii elektrycznej i ciepła1). Było to rów-nieżdecydującymdeterminantemdlapowstaniaMiędzynarodowej Agencji Energetycznej, któraswoim zasięgiem obejmowała poza państwami−członkamiówczesnejEuropejskiejWspólnotyGospodarczej,najbardziej rozwiniętegospodar-czokrajezrzeszonewOECD.
1) L.Kosowicz,Historia krajowegoprzerobu ropywocenieInstytutuTechnologiiNafty,Wiadomości8/64/03,s.19.
Powstanie i forma organizacyjno-prawna MAE
„Międzynarodowa Agencja Energetyczna jestniezależnymciałempowołanymdożyciawlisto-padzie1974r.wramachOrganizacjiWspółpracyGospodarczejiRozwoju(OECD)wceluwdrożeniaMiędzynarodowegoProgramuEnergetycznego”2).Posiadaonaprawaiobowiązki,którewyczerpu-
jąznamionapodmiotuprawamiędzynarodowego.„Opróczpaństw,któresąpełnymipodmiotamipra-wamiędzynarodowego,pewneprawaiobowiązkimiędzynarodowemogąposiadaćorganizacjenie-państwowe i niesuwerenne, którym ograniczoneuprawnienia w sferze prawnomiędzynarodowejzostałynadaneprzezpaństwa.Sąwięconetakżepodmiotami prawamiędzynarodowego, choć za-kresichpodmiotowościjestograniczonyipochod-ny,tzn.przyznanyimprzezpaństwa.Istotnym dowodem posiadania uprawnień
wynikającychbezpośredniozprawamiędzynaro-dowegojestzdolnośćdodziałania,tj.zdolnośćdo wywoływania skutków prawnych w sferzeprawnomiędzynarodowej, gdyż implikuje onazdolnośćprawną3).Szeregorganizacjimiędzyna-rodowychtzw.międzyrządowych,tojesttakich,których członkami są państwa, posiada pewneuprawnieniaiobowiązkiwpłaszczyźnieprawno-międzynarodowej,awięcpodmiotowośćprawno-międzynarodową”4).
2) WorldEnergyOutlook2010,Synthesis,IEA,s.4. 3) W.Góralczyk,PrawoMiędzynarodowePublicznewzarysie,WydawnictwoPrawniczePWN,Warszawa1995,s.136. 4) Ibidem,s.136.
Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) – wybrane zagadnienia organizacyjno-prawne
-
10 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKAMIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
„Uprawnienia te wynikają przede wszystkim zestatutów poszczególnych organizacji międzynaro-dowych,awięczumówpowołujących jedożyciaorazzinnychumówmiędzynarodowych(np.umówoprzywilejachiimmunitetachorganizacjimiędzyna-rodowych).Niektóreuprawnienia,wynikającewspo-sóbdorozumianyzezleconychorganizacjiprzezjejstatutzadańifunkcji,znalazłypotwierdzenie,anie-kiedyirozwinięciewpraktycepaństwczłonkowskichi organów danej organizacji”5). W przypadku MAEtakimaktemprawnym,któryregulujeprzedmiotowestosunkijestPorozumienieoMiędzynarodowymPro-gramieEnergetycznym(IEP).Istotnymelementemzwiązanymzfunkcjonowa-
niemorganizacjimiędzynarodowych jest stanowie-nieprzeznieprawa.Oileregulacjemającecharakterporządkowo-organiza-cyjny danej organizacji,czy wzajemnych relacjimiędzyjejorganaminiebudzą większych wąt-pliwości, o tyle kwestiezwiązane z tworzeniemprawa przez organiza-cjemiędzynarodowedlapaństwnie są już takiejednoznaczne. „W pewnychwyjątkowych przypad-kach organizacje międzynarodowe mogą tworzyćnormyprawneadresowanedopaństwiregulującedziałalność państw poza organizacją. Normy te sąwięcprzeznaczoneproforoexterno”6).
5) Ibidem,s.137. 6) Ibidem,s.105.
„Aby organizacjamiędzynarodowamogła sta-nowić prawo wiążące dla państw i regulująceich działalność zewnętrzną, tzn. działalność pro-wadzoną poza organizacją, musi mieć ona dotegowyraźne upoważnienie, sformułowane bądźwsamymstatucie,bądźwinnejumowiezawartejprzezpaństwaczłonkowskie.Kompetencjiprawo-dawczych organizacjiw stosunku do działalnościzewnętrznej państw nie można domniemywać,gdyżbyłobytosprzecznezzasadąsuwerennościpaństw.Tak więcmoc prawna uchwał organizacji od-
noszącychsiędodziałalnościzewnętrznejpaństwopiera się,w ostatecznym rachunku, na zgodziepaństw. Państwa, delegując organizacji ściśleokreślone uprawnienia w tym zakresie, z góry
godzą się na przyjęcienorm ustanowionychwprzyszłościprzezor-ganizację”7). W przypadku MAE
przytoczone wyżej za-sady bez wątpieniamajązastosowanie,na-tomiastpaństwokandy-dującedotejorganiza-
cjimusi przyjąćobowiązującePorozumienie (IEP)zuwaginafakt,żeniepodlegaononegocjacjiprzezkandydatanaczłonkawMAE.MiędzynarodowaAgencjaEnergetyczna (MAE)
jest autonomiczną organizacją międzynarodo-
7) Ibidem,s.106.
wą afiliowaną przy OECD8), która za kryteriumczłonkostwa przyjmuje wysoki poziom rozwo-ju na gruncie gospodarki rynkowej9). OECD zo-stała utworzona namocy konwencji podpisanej 14grudnia1960r.wParyżu,któraweszławżycie30września 1961 r. CelemOECD jest osiąganiemożliwie najwyższego wzrostu gospodarczego,zatrudnieniaistopyżyciowejwpaństwachczłon-kowskichprzyutrzymaniuichstabilnościfinanso-wejorazrozwijaniewspółpracygospodarczejzin-nymikrajami10).„OECD zajmuje się też koordynowaniem
polityki energetycznej państw członkowskich.Działalnośćtaożywiłasięgwałtownieodkońca1973r.wzwiązkuzwybuchemkryzysuenerge-tycznego, przy czym został rozszerzony istotniejejzakres.Zjednejstronypodjętogruntowneba-dania nad perspektywami zaopatrzenia w ener-gię, jej źródłami i możliwościami jej produkcjiprzezpaństwaczłonkowskie.Zdrugiejzaśpod-jęto istotne kroki na rzecz koordynacji politykienergetycznejpaństwczłonkowskich.Wtymceluwlistopadzie1974r.utworzonoMiędzynarodowąAgencjęEnergetyczną”11). MAEzostałautworzonanapodstawiezawar-
tegoprzezkrajeczłonkowskieOECDporozumie-
8) T. Łoś-Nowak,Organizacjew stosunkachmiędzynarodo-wych, istota,mechanizmy działania zasięg,Wydawnictwo Uni-wersytetuWrocławskiego,Wrocław1997,s.146. 9) J.Menkes,A.Wasilkowski,Organizacjemiędzynarodowe–wprowadzeniedosystemu,WydawnictwoPrawniczeLexisNe-xis,Warszawa2004,s.47. 10) Z.M.Doliwa-Klepacki,EncyklopediaorganizacjiMiędzyna-rodowych,Wydawnictwo69,Warszawa1997,s.481. 11) Ibidem,s.483.
„Kompetencji prawodawczych organizacjiw stosunku do działalności zewnętrznej państw
nie można domniemywać, gdyż byłoby to sprzeczne z zasadą suwerenności państw”
-
MIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
11nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKA
niaoMiędzynarodowymProgramieEnergetycz-nym(IEP).„Najwyższym organem MAE jest Rada Admi-
nistracyjna/Zarządzająca (składająca się zprzed-stawicielipaństwczłonkowskich),którejpodlegająwyspecjalizowanekomitety.SekretariatemAgencjipołączonymzSekretariatemOECD,kierujeDyrek-torWykonawczy,któryjednocześniepełnifunkcjękoordynatorapolitykienergetycznejOECD”12).Dy-rektora Wykonawczego, który odpowiada przedorganami Agencji i składa im raporty, mianujeRada Zarządzająca. Pozostałymi organami MAEsą:KomitetZarządzającyorazStałeGrupyds.:• ZagadnieńKryzysowych,• RynkuRopyNaftowej,• DługofalowejWspółpracy,• Stosunków z Producentami i KonsumentamiRopyNaftowej.Działającwiększością głosów, Rada Zarządza-
jącaiKomitetZarządzającymogąustanowićinneorganyniezbędnedowdrożeniaProgramu.Art.50Porozumieniastanowi,żewskładRady
Zarządzającej wchodzić będzie jeden lub więcejministrów lub ich przedstawiciele z każdego Pań-stwa Uczestniczącego. Działając większością gło-sów, Rada Zarządzająca uchwalać będzie własnyregulaminpostępowania.O ileniezostało inaczejpostanowionewregulaminiepostępowania,zasadytegoregulaminubędąrównieżmiałyzastosowaniedoKomitetuZarządzającegoorazStałychGrup.
12) W.M.Góralski,Europa2001/2002organizacje,instytucje,personalia,adresy,kontakty,WydawnictwoPrawoiPraktykaGo-spodarcza,Warszawa2001,s.273.
Cele i zadania MAE
CelemMiędzynarodowejAgencjiEnergetycznejjestzapewnieniebezpieczeństwaenergetycznegokrajów członkowskich, uzależnionych od importunośników energii pierwotnej (głównie paliw cie-kłych)wceluskutecznejochronyprzedskutkamikryzysówenergetycznych.WszelkiedziałaniaMAEsąpodejmowanewoparciuopostanowieniaIEP,jakopodstawyprawnejwdrażaniaśrodkówzarad-czych na terytorium państw członkowskich orazprzywspółpracywobszarzeenergetykizkrajaminie członkowskimi. Odmomentu podpisania do-kumentu przez szesnaście państw, do programuprzyłączyło się siedem kolejnych, mianowicie: Australia,Finlandia,Francja,Grecja,Węgry,NowaZelandiaiPortugalia.Norwegiajestczłonkiempo-rozumienianaspecjalnychzasadach.Wjegopra-cachmaudziałtakżeUniaEuropejska13).Współpraca pomiędzy Międzynarodową Agen-
cją Energetyczną a Rządem Królestwa Norwegiiodbywa się na podstawie przepisów Porozumie-nia14)zawartegopomiędzystronami,którezakła-dam.in.,żeNorwegiazuwaginaswojezdolnościzwiązanezmożliwościądodatkowejprodukcji/wy-dobyciaropynaftowejwrazieniebezpieczeństwaobejmującego poważny niedobórw zaopatrzenie
13) R.Scott,TheHistoryofTheInternationalEnergyAgencyTheFirstTwentyYears,VolumeI,OriginsandStructuresoftheIEA,OECD/IEA,1994,s.20. 14) AgreementBetweenTheInternationalEnergyAgencyandTheGovernmentofTheKingdomofNorwayconcerningthepar-ticipationofTheGovernmentofTheKingdomofNorwayintheworkofTheAgency,www.iea.org.
wropęnaftową,przyczyniaćsiębędziedouczest-niczeniawProgramiepoprzezdodawaniedonor-malnegozaopatrzeniazrzeszonychpaństwAgencjityledodatkowychdostaw, ilemożebyćotrzyma-nychzestosownychśrodkówograniczeniapopytuizaktywacjijakichkolwiekzabezpieczeńmocypro-dukcyjnych,któremogąistnieć.ObecnieMAEpro-wadzi szerokiprogramwspółpracyenergetycznejpomiędzy dwudziestoma ośmioma spośród trzy-dziestupaństwczłonkowskichOECD15).Ostatnim,dwudziestymósmymczłonkiemAgencjiw2008r.zostałaPolskapoprzezratyfikacjęnamocyustawyz30maja2008 r.16) przezPrezydentaRzeczypo-spolitejPolskiejPorozumieniaoMiędzynarodowymProgramieEnergetycznym,sporządzonymwParyżu18 listopada1974r., zezmianamiz30 listopada2007 r.25września 2008 r. Polska oficjalnie zosta-
ła dwudziestym ósmym państwem członkow-skim Międzynarodowej Agencji Energetycznej.Polska zakończyła procedurę ratyfikacyjnąPorozumienia o Międzynarodowym ProgramieEnergetycznym15września2008r.,przekazu-jąc dokumenty ratyfikacyjne belgijskiemu rzą-dowi,będącegodepozytariuszemporozumieniaustanawiającegoAgencję.Po10dniachoddniazdeponowania dokumentów ratyfikacyjnych,weszływżyciezmianyporozumieniazwiązanezakcesjąPolski17).
15) Energy Policies of IEA Countries: Poland, 2011 Review2011OECD/IEA,2011,s.2. 16) Dz.U.z2008r.Nr127,poz.815. 17) www.msz.gov.pl
-
12 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKAMIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
„GłównymizadaniamiMiędzynarodowejAgencjiEnergetycznejsą:• Utrzymanieipoprawasystemówreagowanianawypadekprzerwwdostawachropy.
• Promocja racjonalnych polityk energetycz-nychwkontekścieglobalnympoprzezwspół-pracę z krajami nie będącymi członkamiMAE,przemysłemiorganizacjamimiędzyna-rodowymi.
• Prowadzeniepermanentnegosystemuinforma-cyjnegoomiędzynarodowymrynkuropy.
• Poprawa światowej struktury podaży oraz po-pytunaenergiępoprzezwykorzystywaniealter-natywnychźródełenergiiiwzrostefektywnościzużywanejenergii.
• Promocja współpracymiędzynarodowej w za-kresietechnologiienergetycznych.
• Pomoc w integracji polityk energetycznychiochronyśrodowiska”18).
Porozumienie o Międzynarodowym ProgramieEnergetycznymjestpodstawowąregulacjąprawnąobowiązującąpaństwaczłonkowskie,któreokreślawszczególności:• zasadyczłonkostwawMAE,• organyiorganizacjęMAE,• kompleksowysysteminformacjiomiędzynaro-dowymrynkuropy,
• zasady zabezpieczenia kryzysowych dostawropynaftowej,
• uruchomienieiwycofanieśrodkówkryzysowych,
18) Energy Policies of IEA Countries: Poland, 2011 Review2011OECD/IEA,2011,s.2.
• alokację dostępnych zasobów ropy naftowejiograniczeniepopytu,
• ramykonsultacjizespółkaminaftowymi,• stosunkizpaństwamiproducentamiropynafto-wejorazinnymipaństwamikonsumentamiropynaftowej,
• uzgodnieniafinansowe,• ramy długofalowej współpracy w dziedzinie
energii19).
Dokumentem uszczegóławiającym procedurystosowaneprzezMAEwsytuacjachkryzysowychjest „Podręcznik zarządzania środkami nadzwy-czajnymi” (Emergency Management Manual –EMM20)), który określa działania w sytuacjachznaczącego ograniczenia dostaw ropy lub kryzy-su naftowego. Przedmiotowy „Podręcznik” zostałopracowanyprzezSekretariatMAE.RegulacjewewnętrzneMAEobligująwszystkich
członkóworganizacjidostworzeniatakichprzepi-sówprawnychjeszczeprzeduzyskaniemczłonko-stwa,którebędągwarantowaćwypełnienieprzezpaństwoczłonkowskiewszystkichzobowiązańwy-nikających z przynależności doMiędzynarodowejAgencjiEnergetycznej.W celu osiągnięcia założeń Programu, zgodnie
z przepisem art. 63 IEP, Agencja ma prawo na-wiązywaćrelacjezpaństwaminieuczestniczącymi,rządowymilubpozarządowymiorganizacjamimię-dzynarodowymiorazinnymipodmiotamiiosobami.
19) AgreementonanInternationalEnergyProgram,www.iea.org. 20) IEA,Wydanie6,Paryż1998r.
Warunki członkostwa w MAE
Najważniejszymielementamidziałańwsytu-acjach kryzysowych są: alokacja (po zbilanso-waniuprawiobowiązkówalokacjipaństwczłon-kowskichpoprzezzmianękierunkówdostawropynaftowej,któreniedotarły jeszczedopunktówprzeznaczenia) posiadanych zapasów ropy naf-towej,produktówgotowychipółproduktówrafi-nacjiropynaftowejorazuruchomieniepozosta-łychśrodkówkryzysowychzgodniezprzepisamiRozdziałuIII i IVMiędzynarodowegoProgramuEnergetycznego. W momencie alokacji, celemProgramu będzie podział dostępnych zasobówropynaftowej iproduktównaftowych,wgrani-cach możliwości, pomiędzy sektorem rafineryj-nym i dystrybucyjnym, jak również pomiędzyspółkami rafineryjnymi idystrybucyjnymi zgod-niezhistorycznąstrukturądostaw.Według ogólnej zasady przyjętej przez MAE,
zawartejwIEP,krajeczłonkowskiesązobowiąza-ne posiadaćw celu zapewnienia bezpieczeństwaenergetycznego zapasy paliw ciekłych o wielko-ści odpowiadającej 90-ciu dniom importu netto (wUniiEuropejskiej90dnizużycia).Równieżkra-jekandydującedoMAEpowinnyzagwarantowaćosiągnięcietakiegopoziomuzapasówwmomenciewstąpienia.Państwa członkowskie zobowiązane są do
magazynowania zapasów przeznaczonych dowykorzystaniawsytuacjachwyjątkowychzgod-niezwyszczególnionymiwIEPzasadami.Zapa-systanowiączęśćtzw.„działańizapasówwsy-tuacjachzagrożeniadostawpaliw”,doktórych
-
MIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
13nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKA
zaliczane są także możliwości alternatywnegowykorzystaniapaliworazdodatkowejprodukcjipaliw z własnego wydobycia ropy. Kwestie tenie odnoszą się do Polski z uwagi na fakt, żePolskanieposiadawzasadziewłasnegowydo-byciaropy.PonadtowPolsceszerokiezastoso-waniewęgla jako paliwa pierwotnego do pro-dukcji elektryczności i ciepła skutkuje tym, żePolska nie posiada dużych możliwości substy-tuowania paliw ciekłychwęglemw sytuacjachkryzysowych.Państwaczłonkowskiesąrównieżzobowiązane
do zastosowania programu ograniczenia popytuprzezodbiorców,wprzypadkuzaistnieniasytuacjikryzysowej. Program ten nie jestwyraźnie spre-cyzowany. Poszczególnepaństwaodpowiedzialnesą za wypracowanie własnego programu dosto-sowanegodokrajowejgospodarkienergetycznej.Wogólnysposób,programtakiokreślonyjestpo-trzebą podjęcia stosownych działań ograniczają-cych,jeżelizachodziprawdopodobieństwozmniej-szeniadostawpaliw21).KażdykrajbędącyczłonkiemMAElubstarający
się o to członkostwo, oprócz powyżej opisanychwarunkówwynikających z Porozumieniu IEP,maobowiązek powołania Krajowego Komitetu Anty-kryzysowego (NESO), który zapewnia stały kon-
21) K.Kuolt,DeputyHeadofDivisionEmergencyPlanningandPreparationsIEA,OverviewofIEAEmergencyResponseMeasu-res and Coordinated Actions – podczas Seminarium na tematfunkcjonowania narodowych organizacji ds. zarządzania sytu-acjamikryzysowymi(NESO)orazorganizacjiutrzymującychza-pasy,Warszawa30września-1października2003r.,organizatorMGPiPS.
taktzSekretariatemMAE,przesyłaraportyodo-stawach ropy do Sekretariatu oraz współpracujew procesie alokacji międzynarodowych dostawzkrajamiczłonkowskimi.Forma organizacyjna NESO i jego usytuowa-
nie w obrębie struktur administracji państwowejnie są poddane szczególnym zaleceniom i przyzałożeniu, żemusi on działać efektywnie, każdykrajczłonkowskimożegopowołaćiukształtowaćwsposóbdowolnykorzystającwpewnymzakresiezistniejącychjużstruktur.„Rządowy zespół bezpieczeństwa energe-
tycznego stanowi rdzeń National EmergencySharingOrganisation(NESO)wPolsce.Zespółjest ciałem doradczym Mi-nistraGospodarki iniepo-siadażadnychszczególnychuprawnień decyzyjnychw kwestii wykorzystaniazapasów czy ograniczeniapopytu. Jego główną roląjest doradzanie MinistrowiGospodarki w zakresie po-wzięciaodpowiednichdzia-łań. Zespołowi przewodniczywiceminister Go-spodarkiodpowiedzialnyzasektorropyigazu,aw jego składwchodzą przedstawicieleMini-sterstwa SprawWewnętrznych i Administracji,Transportu,SkarbuPaństwaorazUrzęduRegu-lacjiEnergetykiiAgencjiRezerwMateriałowych.DepartamentRopyiGazuMinisterstwaGospo-darki pełni rolę Sekretariatu polskiego NESO.Departament ten (Sekretariat NESO) jest od-powiedzialnyzaprzygotowaniedziałańMinistra
Gospodarki, konsultacje z sektoremnaftowymiposzczególnymiinstytucjami(takimijakAgen-cja Rezerw Materiałowych czy Agencja RynkuEnergii) oraz wdrożenie działań antykryzyso-wych. W czasie sytuacji kryzysowej, MinisterGospodarkipodejmujepolitycznądecyzjęwza-kresieuczestnictwawdziałaniachkolektywnychMAEorazwzakresiedziałańantykryzysowych.Procedura decyzyjna przy ograniczeniach po-pytumożebyćbardziejdługotrwała izłożona,jako że wdrożenie tych restrykcji musi zostaćzatwierdzoneprzezRadęMinistrów”22).„PonadtoPaństwaUczestniczącezobowiązują
siędoposzukiwaniamożliwościiśrodkówwspie-rania międzynarodowegohandlu ropą oraz promo-waniabezpiecznychdostawropy na równych i rozsąd-nychzasadachdlakażdegoPaństwa Uczestniczącegowramachciągłegomonito-rowania światowej sytuacjienergetycznej i jej wpływunagospodarkęświatową”23)
orazrealizowania innychdziałańzwiązanychzewspółpracą międzynarodową w celu racjonali-zacjiwykorzystaniaświatowychzasobówsłużą-cychwytwarzaniuenergii.
22) Energy Policies of IEA Countries: Poland, 2011 Review2011OECD/IEA,2011,s.136. 23) Art.47IEP.
„Państwa członkowskie są równieżzobowiązane do zastosowania
programu ograniczenia popytuprzez odbiorców,
w przypadku zaistnieniasytuacji kryzysowej”
-
14 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKAMIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
Porównanie obowiązujących regulacji MAE i UE w zakresie zapasów ropy naftowej
Wkluczowychelementachprzepisyobowiązu-jącewUniiEuropejskiejiMiędzynarodowejAgen-cjiEnergetycznejwzakresiezapasówropynafto-wejipaliwciekłychsązbliżoneiregulująpodobnezagadnienia. Do najistotniejszych należą zasadydotycząceutrzymywanychwielkościzapasówobo-wiązkowych ropynaftowej ipaliworazorganiza-cyjneiprawneproceduryorazstrukturyzwiązanezreagowaniemwsytuacjachkryzysowych.Zasady ustanowione przez MAE w zakresie
warunków dotyczących utrzymywania fizycznychwielkościzapasówróżniąsięwpewnychelemen-tachodzasadobowiązującychwUniiEuropejskiej.BaząodniesieniawprzepisachMAEjestrocznyim-port netto paliw ciekłych, a nie średnia dziennakonsumpcjawewnętrznawpoprzednim rokuka-lendarzowym jak zakłada art. 1 dyrektywy Rady2006/67/WEz24lipca2006r.24)idotycząjedynieropynaftowejijejproduktów,obliczanychwedługspecjalnych, jednolitych przeliczników. Dla Polskitaróżnicapraktycznieniemażadnegoznaczeniazuwaginafakt,żeprodukcjaropynaftowejwPol-sce jest niewielka (małe ilości są produkowanegłównieprzyokazjiwydobywaniagazuziemnego).Art.1Załącznika–RezerwyKryzysowedoMię-
dzynarodowego Programu Energetycznego okre-śla, że łączne zapasy ropymierzone są zgodniezdefinicjamiOrganizacjiWspółpracyGospodarczejiRozwoju (OECD) iUniiEuropejskiej, korygowa-
24) Dz.U.L217z8sierpnia2006r.
ne tak, żedo zapasówzalicza się ropęnaftową,produktygotoweipółproduktyrafinacjiropynaf-towej:• wzbiornikachrafineryjnych,• wterminalachhurtowych,• wzbiornikachinstalacjirurociągowych,• nabarkach,• nastatkachżeglugiprzybrzeżnej,• wzbiornikachznajdującychsięwporcie,• wzbiornikachstatkówśródlądowych,• wzbiornikachmagazynowych,• wzapasachoperacyjnych,• wposiadaniudużychodbiorcówzgodniezwy-mogami prawa lub inny sposób regulowanyprzezrząd.
Dozapasówpaliwciekłychniezaliczasię:• niewydobytejropynaftowej,• ropy naftowej, produktów gotowych i półpro-duktówrafinacjiropynaftowej: – wrurociągach; – wcysternachkolejowych; – wpojazdachcysternowych; – wzbiornikachstatkówwychodzącychwmorze; – wstacjachpaliwisklepachdetalicznych; – wposiadaniuinnychodbiorców; – wtankowcachprzebywającychnamorzu; – wzapasachwojskowych.
W regulacji MAE jak i Unii Europejskiej przyobliczaniuswoichzapasówpaństwaczłonkowskiemuszą obniżyć o 10% ilości zapasów obliczonewedług powyższej metody. Zmniejszenie to do-tyczywszystkich ilościuwzględnionychwdanych
obliczeniach. Podyktowane jest to koniecznościąutrzymywania tzw. „stanów martwych” w zbior-nikach magazynowych z uwagi na ograniczeniatechniczne związane zwydostaniem zmagazyno-wanejropynaftowejlubpaliwciekłych.ZarównoUEjakiMAEprzykładajądużąwagę
do kwestii związanych z ograniczaniem popy-tu i podaży oraz uruchomieniem zapasów paliw.Wprzypadkugdywystąpiątrudnościwdostawieropy naftowej lub produktów ropopochodnychzgodniezart.1DecyzjiRady77/706/EWGKomi-sjaEuropejskamożewyznaczyćcelzmniejszeniazużyciaproduktówropopochodnychweWspólno-cie jakocałościomaksymalnie10%normalnegozużycia.PodobnerozwiązaniaplanujeMiędzynaro-dowyProgramEnergetyczny,któryprzewiduje,żew przypadku gdy zachodzi prawdopodobieństwozmniejszeniadostawpaliwoconajmniej7%po-ziomu normalnej konsumpcji, wtedy zastosowaćnależy środki ograniczające popyt o 7%. Jeżelispodziewanejestzmniejszeniedostawpaliwoconajmniej 12% rocznej konsumpcji,wtedy należyzastosowaćwyższypoziomśrodkówograniczaniapopytu, zdolnychdoograniczeniapopytuo10%wstosunkudozużyciawwarunkachnormalnych25).Reagowaniewsytuacjachkryzysowychzuwagi
naistniejącydualizmregulacjiiprzedewszystkim
25) P.D.Huggins,SeniorAdviseronOilStockandEmergencyResponse to the Projekt, Organisation of the Seminar and itsRolaintheEUAccesionProcessofPoland–podczasSeminariumnatematfunkcjonowanianarodowychorganizacjids.zarządza-nia sytuacjami kryzysowymi (NESO) oraz organizacji utrzymu-jących zapasy, Warszawa 30 września-1 października 2003 r.,organizatorMGPiPS.
-
MIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
15nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKA
mogące występować rozbieżne interesy, któreistnieją pomiędzy państwami członkowskimi UE(Komisją Europejską), a pozostałymi dziewięcio-ma krajami należącymi doMAE jest utrudnione.Ponadto w państwach członkowskich, z którychosiem26) nie należy do Międzynarodowej AgencjiEnergetycznej, istnieją różnesystemygromadze-nia i przechowywania zapasów obowiązkowychpaliwciekłychorazzasadyreagowanianasytuacjekryzysowe co powoduje, że Komisja Europejskanie dysponuje instrumentami prawnymi umoż-liwiającymi jej spójną i skonsolidowaną akcjęw przypadku kryzysu. W związku z powyższymRada Unii Europejskiej przyjęła nową dyrektywę2009/119/WEz14września2009 r.nakładającąnapaństwa członkowskieobowiązekutrzymywa-niaminimalnychzapasówropynaftowej lubpro-duktówropopochodnych27),którejprzepisymusząbyćtransponowanedoregulacjiprawnychpaństwczłonkowskichdo31grudnia2012r.Głównym celem powyższej dyrektywy jest
harmonizacja regulacji obowiązujących w UniiEuropejskiej z postanowieniami Międzynarodo-wego Programu Energetycznego obowiązującegopaństwa, które są członkami MiędzynarodowejAgencji Energetycznej. Rada Unii Europejskiejuchwalając przedmiotową dyrektywęmiałam.in.na uwadze stworzenie możliwości skutecznegoreagowania w przypadku zaistnienia trudnościw dostawach ropy naftowej poprzez prawidłowe
26) Bułgaria,Estonia,Litwa,Łotwa,Malta,Słowacja,Słowe-nia,Rumunia. 27) Dz.U.L265z9października2009r.
i terminowewykonywaniedecyzjiMAE.„PonadtoKomisjaEuropejskapowinnaściślewspółpracowaćzMAEorazopieraćdziałanianaszczebluWspólno-tynametodologiiAgencji.Wszczególnościnależyumożliwić Komisji wydanie zalecenia o uwolnie-niu zapasów przezwszystkie państwa członkow-skiejakozasadnecelemuzupełnieniaiułatwieniawprowadzaniawżyciedecyzjiMAEwzywającejjejczłonkówdouwolnieniazapasów”28).
Podsumowanie
Powyższe rozważania poświęcone zostałyprzedewszystkimaspektomfunkcjonowaniaMię-dzynarodowej Agencji Energetycznej związanymzzarządzaniemrezerwamiropynaftowejiproduk-tówropopochodnych,cobyłonajważniejsząprze-słankąpowstaniaMAE.Wobecnejsytuacjizwiązanejzzapotrzebowa-
niemnaświeciewenergięipaliwapodmiot,któryw skali globalnej zajmuje się przedmiotowąpro-blematyką i zarazemposiadający instrumentydoreagowaniaizarządzaniasytuacjamikryzysowymim.in.przezalokacjędostawropynaftowejodgry-wa trudną do przecenienia rolę w kształtowaniunietylkobezpieczeństwaenergetycznego,alerów-nieżwpływawznaczącymstopniunasytuacjęgo-spodarcząnaświecie.„PrzykłademkoordynowanejprzezMAEefek-
tywnejakcjiudostępnianiaczęścirezerwpaństwczłonkowskich była akcja podjęta w 2005 r.
28) DyrektywaRady2009/119/WE.
W następstwie szkód spowodowanych w USAwrejonieZatokiMeksykańskiejprzezhuraganyKatrina iRitawsierpniu iwrześniu2005 r., któreobejmowały m.in. wyłączenie z użytku wieluplatform wiertniczych, rurociągów i rafinerii,MAEkoordynowaładziałaniapaństwczłonkow-skichwceluzagwarantowaniaciągłościdostawropynaftowej.Akcjataprzyczyniłasiędouspo-kojenia sytuacji na światowych giełdach paliwi złagodzenia skutków zakłóceń w dostawachropyiprodukcjipaliwwUSA”29).MiędzynarodowaAgencjaEnergetycznawspół-
pracując m.in. z OPEC, firmami naftowymi orazpaństwami–producentamiropynaftowejzpowo-dzeniemrealizujeswojeceleizadania,czegonaj-lepszymdowodemmożebyćfakt,żeodmomentujejpowstanianiemiałmiejscanaświeciepoważnykryzys energetyczny, czy zerwanie dostaw ropynaftowej pomimo występowania wielu napięći konfliktów w stosunkach międzynarodowych,wtymwkrajacheksporterachropynaftowej jaknp.Iran,Wenezuela,etc.Procesy gospodarcze w kontekście zwiększa-
nia bezpieczeństwa energetycznego wymusza-ją dalsze zmiany regulacji prawnych w zakresieharmonizacji rozwiązań organizacyjno-prawnychpomiędzyMAE, a państwami członkowskimi UniiEuropejskiej.Obecnietrwaprocesuspójnieniaroz-wiązańobowiązującychwregulacjachUEzprze-pisamiMiędzynarodowegoProgramuEnergetycz-negoobowiązującegopaństwaczłonkowskieMAE.
29) Informacjazestronywww.msz.gov.pl/Przystapienie,Polski,do,--Miedzynarodowej,Agencji,Energetyki,21833.html.
-
16 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
INTEGRACJA EUROPEJSKAMIĘDZYNARODOWAAGENCJAENERGETYCZNA(MAE)− WYBRANEZAGADNIENIAORGANIZACYJNO-PRAWNE
Przynależność Polski do MAE poprzedzonawieloletnimi działaniami polegającymi m.in. nazmianach i tworzeniunowychregulacjiprawnych(ustawaz16lutego2007r.ozapasachropynaf-towej,produktównaftowychigazuziemnegoorazzasadach postępowaniaw sytuacjach zagrożeniabezpieczeństwa paliwowego państwa oraz przywypełnianiuzobowiązańmiędzynarodowychwsy-tuacjach zakłóceń na rynku naftowym30))w celuwypełnieniawymogówMAEszczególniewzakre-sieutrzymywaniaodpowiedniegopoziomurezerw,ograniczaniepopytu itd.doprowadziładoprzyję-ciaPolskiwpoczetczłonkówAgencji,coznaczącowpływanapodniesieniebezpieczeństwawzakre-siedostępnościpaliwciekłych,alerównieżumożli-wiaPolsceudziałwpracachikształtowaniekwestiizwiązanych z szeroko rozumianą problematykąbezpieczeństwaenergetycznego/energetyki(efek-tywności energetycznej,wykorzystania odnawial-nychźródełenergii,przeciwdziałaniunegatywnymskutkom zakłóceń w dostawach gazu ziemnego,technik czystego spalania węgla) najważniejszejorganizacjimiędzynarodowejwtymobszarze.
30) Dz.U.z2007r.Nr52,poz.343,zpóźn.zm.
dr Marek Gadowski
PrezesZarząduWBGMEDIA–Doradztwo
GospodarczeSp.zo.o.WspółpracownikKatedry
PublicznegoPrawaGospodarczegoWPiA
UniwersytetuŚląskiego
www.ure.gov.pl
-
17nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
USTAWA
zdnia15kwietnia2011r.
o efektywności energetycznej1)
Dz.U.zdnia10maja2011r.Nr94,poz.551
Rozdział1Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawaokreśla:1) krajowycelwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią;2) zadania jednostek sektora publicznegow zakresie efektywności energe-tycznej;
3) zasadyuzyskaniaiumorzeniaświadectwaefektywnościenergetycznej;4) zasady sporządzania audytu efektywności energetycznej oraz uzyskaniauprawnieńaudytoraefektywnościenergetycznej.
Art. 2. 1.Przepisyustawystosujesiędoprzedsięwzięćsłużącychpopra-wieefektywnościenergetycznejrealizowanychnaterytoriumRzeczypospolitejPolskiej.2.Przepisówustawyniestosujesiędo:
1) urządzeńtechnicznychiinstalacjiużywanychwyłączniewcelachwojsko-wych;
1) Niniejszaustawadokonujewzakresieswojejregulacjiwdrożeniadyrektywy2006/32/WEPar-lamentuEuropejskiegoiRadyzdnia5kwietnia2006r.wsprawieefektywnościkońcowegowyko-rzystaniaenergiiiusługenergetycznychorazuchylającejdyrektywęRady93/76/EWG(Dz.Urz.UE L114z27.04.2006,str.64).Niniejszaustawazmieniaustawy:ustawęzdnia7lipca1994r.−Prawobudowlane,ustawęzdnia10kwietnia1997r.−Prawoenergetyczne,ustawęzdnia26października2000r.ogiełdachtowarowych,ustawęzdnia27kwietnia2001r.−Prawoochronyśrodowiska,usta-węzdnia29czerwca2007r.ozasadachpokrywaniakosztówpowstałychuwytwórcówwzwiązkuz przedterminowym rozwiązaniemumówdługoterminowych sprzedażymocy i energii elektrycznejorazustawęzdnia29października2010r.orezerwachstrategicznych.
2) instalacjiobjętychsystememhandluuprawnieniamidoemisjiwrozumie-niuustawyzdnia22grudnia2004r.ohandluuprawnieniamidoemisjido powietrza gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. Nr 281, poz.2784,z2008r.Nr199,poz.1227orazz2009r.Nr215,poz.1664),zwyjątkiemurządzeńpotrzebwłasnych.
Art. 3. Użytewustawieokreśleniaoznaczają:1) efektywnośćenergetyczna−stosunekuzyskanejwielkościefektuużytko-wegodanegoobiektu,urządzeniatechnicznegolubinstalacji,wtypowychwarunkachichużytkowanialubeksploatacji,doilościzużyciaenergiiprzeztenobiekt,urządzenietechnicznelubinstalację,niezbędnejdouzyskaniategoefektu;
2) energia−energiępierwotnąlubenergięfinalną;3) energia pierwotna − energię zawartą w pierwotnych nośnikach energii,pozyskiwanych bezpośrednio ze środowiska, w szczególności: węglu ka-miennymenergetycznym(łączniezwęglemodzyskanymzhałd),węgluka-miennymkoksowym,węglubrunatnym,ropienaftowej(łączniezgazoliną), gazieziemnymwysokometanowym(łączniezgazemzodmetanowaniako-palńwęglakamiennego),gazieziemnymzaazotowanym,torfiedocelówopa-łowychorazenergię:wody,wiatru,słoneczną,geotermalną−wykorzystywa-nedowytwarzaniaenergiielektrycznej,ciepłalubchłodu,atakżebiomasęwrozumieniuart.2ust.1pkt2ustawyzdnia25sierpnia2006r.obiokom-ponentachibiopaliwachciekłych(Dz.U.Nr169,poz.1199,zpóźn.zm.2));
4) ciepło−ciepłowrozumieniuart.3pkt2ustawyzdnia10kwietnia1997r.−Prawoenergetyczne(Dz.U.z2006r.Nr89,poz.625,zpóźn.zm.3));
5) energia finalna− energię lub paliwaw rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawyzdnia10kwietnia1997r.−Prawoenergetyczne,zwyłączeniempaliwlot-niczychipaliwwzbiornikachmorskich,zużyteprzezodbiorcękońcowego;
2) ZmianywymienionejustawyzostałyogłoszonewDz.U.z2007r.Nr35,poz.217iNr99,poz.666,z2009r.Nr3,poz.11orazz2010r.Nr21,poz.104,Nr229,poz.1496iNr238,poz.1578. 3) ZmianytekstujednolitegowymienionejustawyzostałyogłoszonewDz.U.z2006r.Nr104,poz.708,Nr158,poz.1123iNr170,poz.1217,z2007r.Nr21,poz.124,Nr52,poz.343,Nr115,poz.790iNr130,poz.905,z2008r.Nr180,poz.1112iNr227,poz.1505,z2009r.Nr3,poz.11,Nr69,poz.586,Nr165,poz.1316iNr215,poz.1664orazz2010r.Nr21,poz.104iNr81,poz.530.
-
18 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
6) odbiorcakońcowy−odbiorcękońcowegowrozumieniuart.3pkt13austawyzdnia10kwietnia1997r.−Prawoenergetyczne;
7) audyt efektywności energetycznej − opracowanie zawierające anali-zęzużyciaenergiiorazokreślającestantechnicznyobiektu,urządzeniatechnicznego lub instalacji, zawierającewykazprzedsięwzięćsłużącychpoprawieefektywnościenergetycznejtychobiektów,urządzeńlubinsta-lacji,atakżeocenęichopłacalnościekonomicznejimożliwejdouzyska-niaoszczędnościenergii;
8) przedsiębiorstwoenergetyczne−przedsiębiorstwoenergetycznew ro-zumieniuart.3pkt12ustawyzdnia10kwietnia1997r.−Prawoener-getyczne;
9) jednostkasektorapublicznego−podmiotsektorafinansówpublicznych,októrymmowawart.9ustawyzdnia27sierpnia2009r.ofinansachpublicznych(Dz.U.Nr157,poz.1240,zpóźn.zm.4));
10) tona oleju ekwiwalentnego− równoważnik jednej tony ropy naftowejowartościopałowejrównej41868kJ/kg;
11) efekt użytkowy − efekt uzyskany w wyniku dostarczenia energii dodanegoobiektu,urządzeniatechnicznegolubinstalacji,wszczególno-ści:wykonaniepracymechanicznej, zapewnieniekomfortucieplnego,oświetlenie;
12) przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej − dzia-łanie polegające na wprowadzeniu zmian lub usprawnień w obiekcie,urządzeniu technicznym lub instalacji, w wyniku których uzyskuje sięoszczędnośćenergii;
13) oszczędnośćenergii− ilośćenergii stanowiącą różnicęmiędzyenergiąpotencjalnie zużytą przez obiekt, urządzenie techniczne lub instalacjęwdanymokresieprzedzrealizowaniemjednegolubkilkuprzedsięwzięćsłużącychpoprawieefektywnościenergetycznejaenergiązużytąprzeztenobiekt,urządzenietechnicznelubinstalacjęwtakimsamymokresie,pozrealizowaniutychprzedsięwzięć iuwzględnieniuznormalizowanychwarunkówwpływającychnazużycieenergii;
4) ZmianywymienionejustawyzostałyogłoszonewDz.U.z2010r.Nr28,poz.146,Nr96, poz.620,Nr123,poz.835,Nr152,poz.1020,Nr238,poz.1578iNr257,poz.1726.
14) urządzeniepotrzebwłasnych−zespółpomocniczychobiektówlubinsta-lacjiwrozumieniuart.3pkt10ustawyzdnia10kwietnia1997r.−Pra-woenergetyczne,służącychprocesowiwytwarzaniaenergiielektrycznejlubciepła.
Rozdział2Krajowy cel w zakresie oszczędnego gospodarowania energią
Art. 4. 1.Ustalasiękrajowycelwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergiąwyznaczającyuzyskaniedo2016r.oszczędnościenergiifinalnejwilo-ściniemniejszejniż9%średniegokrajowegozużyciatejenergiiwciąguroku,przyczymuśrednienieobejmujelata2001−2005.2.Oszczędnośćenergiifinalnej,októrejmowawust.1,obliczasię,uwzględ-
niając współczynniki sprawności procesów przetworzenia energii pierwotnejwenergięfinalną,określonewprzepisachwydanychnapodstawieart.15.
Art. 5.Osobyfizyczne,osobyprawneoraz jednostkiorganizacyjnenie-posiadające osobowości prawnej, zużywające energię podejmują działaniawcelupoprawyefektywnościenergetycznej.
Art. 6. 1. Minister właściwy do spraw gospodarki, co 3 lata, do dnia 15majadanegoroku,sporządzaiprzedstawiadozatwierdzeniaRadzieMi-nistrówkrajowyplandziałańdotyczącyefektywnościenergetycznejnaokresdo dnia 31 grudnia 2016 r.2. Krajowy plan działań dotyczący efektywności energetycznej zawiera
wszczególności:1) opisplanowanych:a)programówpoprawyefektywnościenergetycznejokreślającychdziała-niamającenacelupoprawęefektywnościenergetycznej,
b)przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej w po-szczególnychsektorachgospodarki,niezbędnychdlarealizacjikrajowe-goceluwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią;
2) analizęiocenęwykonaniakrajowegoplanudziałańdotyczącegoefektyw-nościenergetycznejzapoprzedniokres;
-
19nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
3) informacjeo:a)postępiewrealizacjikrajowegoceluwzakresieoszczędnegogospoda-rowaniaenergią,
b)podjętychdziałaniachmającychnaceluusunięcieprzeszkódwrealizacjikrajowegoceluwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią.
3. ZatwierdzonyprzezRadęMinistrówkrajowyplandziałańdotyczącyefek-tywności energetycznejministerwłaściwy do spraw gospodarki przekazujeKomisjiEuropejskiej,wterminiedodnia30czerwcadanegoroku,wktórymwystępujeobowiązeksporządzaniaplanu.
Art. 7. 1.Ministrowiekierującydziałamiadministracjirządowejwrozumie-niuustawyzdnia4września1997r.odziałachadministracjirządowej(Dz.U.z2007r.Nr65,poz.437,zpóźn.zm.5))orazwojewodowierealizująkrajowyplandziałańdotyczącyefektywnościenergetycznej.2.Ministrowiekierującydziałamiadministracjirządowej,októrychmowa
wart.5pkt1−3i5−28ustawy,októrejmowawust.1,orazwojewodowieprzekazująministrowiwłaściwemudosprawgospodarkirocznesprawozdaniazrealizacjikrajowegoplanudziałańdotyczącegoefektywnościenergetycznej.3.Sprawozdania,októrychmowawust.2,sąprzekazywanewterminiedo
dnia30wrześnianastępnegorokupoupływieroku,któregodotyczą.
Art. 8.1.Ministerwłaściwydosprawgospodarkinapodstawiesprawoz-dań,októrychmowawart.7ust.2,orazposiadanychdanychorealizacjikrajowegoplanudziałańdotyczącegoefektywnościenergetycznej,októrymmowawart.6ust.1,sporządzacodwalataiprzedstawiaRadzieMinistrówdo zatwierdzenia raport zawierający w szczególności informacje dotyczącerealizacji:1)krajowegoceluwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią,októrymmowawart.4ust.1,
5) ZmianytekstujednolitegowymienionejustawyzostałyogłoszonewDz.U.z2007r.Nr107,poz.732,Nr120,poz.818iNr173,poz.1218,z2008r.Nr63,poz.394,Nr199,poz.1227,Nr201,poz.1237,Nr216,poz.1370iNr227,poz.1505,z2009r.Nr42,poz.337,Nr68,poz.574,Nr77,poz.649,Nr157,poz.1241,Nr161,poz.1277,Nr168,poz.1323iNr201,poz.1540orazz2010r.Nr28,poz.143i146,Nr107,poz.679,Nr127,poz.857,Nr155,poz.1035iNr239,poz.1592.
2)krajowegoplanudziałańdotyczącegoefektywnościenergetycznej,októrymmowawart.6ust.1
−wrazzocenąiwnioskamizichrealizacji.2. Zatwierdzony raport, o którymmowawust. 1,ministerwłaściwydo
sprawgospodarkiogłaszaniezwłocznie,wdrodzeobwieszczenia,wDziennikuUrzędowymRzeczypospolitejPolskiej„MonitorPolski”.
Art. 9. 1.Ministerwłaściwy do spraw gospodarkimonitoruje realizacjękrajowegoceluwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią,októrymmowawart.4ust.1,napodstawiebadaństatystycznychprzeprowadzonychzgodniezprogramembadaństatystycznychstatystykipublicznej,októrymmowawart.2pkt7ustawyzdnia29czerwca1995r.ostatystycepublicznej(Dz.U.Nr88,poz.439,zpóźn.zm.6)),orazdanychdotyczącychilościuzyski-wanejoszczędnościenergiiwynikającejzesporządzonychaudytówefektyw-nościenergetycznej.2. Minister właściwy do spraw gospodarki, minister właściwy do spraw
transportuorazministerwłaściwydosprawbudownictwa,gospodarkiprze-strzennejimieszkaniowejwewspółpracyzPrezesemGłównegoUrzęduSta-tystycznegoprzygotowują,zgodniezeswojąwłaściwością,propozycjebadaństatystycznych, niezbędnych do monitorowania krajowego celu w zakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią.
Rozdział3Zadania jednostek sektora publicznegow zakresie efektywności energetycznej
Art. 10. 1.Jednostkasektorapublicznego,realizującswojezadania,sto-sujeconajmniejdwaześrodkówpoprawyefektywnościenergetycznej,októ-rychmowawust.2.
6) ZmianywymienionejustawyzostałyogłoszonewDz.U.z1996r.Nr156,poz.775,z1997r.Nr88,poz.554iNr121,poz.769,z1998r.Nr99,poz.632iNr106,poz.668,z2001r.Nr100,poz.1080,z2003r.Nr217,poz.2125,z2004r.Nr273,poz.2703,z2005r.Nr163,poz.1362,z2006r.Nr170,poz.1217,z2007r.Nr166,poz.1172,z2008r.Nr227,poz.1505,z2009r. Nr18,poz.97orazz2010r.Nr47,poz.278iNr76,poz.489.
-
20 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
2.Środkiempoprawyefektywnościenergetycznejjest:1) umowa,którejprzedmiotemjestrealizacjaifinansowanieprzedsięwzięciasłużącegopoprawieefektywnościenergetycznej;
2) nabycienowegourządzenia,instalacjilubpojazdu,charakteryzującychsięniskimzużyciemenergiiorazniskimikosztamieksploatacji;
3) wymianaeksploatowanegourządzenia,instalacjilubpojazdunaurządze-nie,instalacjęlubpojazd,októrychmowawpkt2,alboichmodernizacja;
4) nabycie lubwynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich czę-ścialboprzebudowalubremontużytkowanychbudynków,wtymrealizacjaprzedsięwzięciatermomodernizacyjnegowrozumieniuustawyzdnia21li-stopada2008r.owspieraniutermomodernizacjiiremontów(Dz.U.Nr223,poz.1459,z2009r.Nr157,poz.1241orazz2010r.Nr76,poz.493);
5) sporządzenieaudytuenergetycznegowrozumieniuustawyzdnia21listo-pada2008r.owspieraniutermomodernizacjiiremontóweksploatowanychbudynkówwrozumieniuustawyzdnia7lipca1994r.−Prawobudowlane(Dz.U.z2010r.Nr243,poz.1623orazz2011r.Nr32,poz.159iNr45,poz. 235), o powierzchni użytkowej powyżej 500m2, których jednostkasektorapublicznegojestwłaścicielemlubzarządcą.3.Jednostkasektorapublicznegoinformujeostosowanychśrodkachpo-
prawyefektywnościenergetycznejnaswojejstronieinternetowejlubwinnysposóbzwyczajowoprzyjętywdanejmiejscowości.
Art. 11.1.Ministerwłaściwydosprawgospodarki,ministerwłaściwydosprawtransportuorazministerwłaściwydosprawbudownictwa,gospodarkiprzestrzennejimieszkaniowej:1) organizująkampaniępromującąstosowanieśrodkówpoprawyefektywno-ścienergetycznej,wtymwprowadzanieinnowacyjnychtechnologii;
2) prowadządziałania informacyjno-edukacyjneorazszkolenioweodostęp-nychśrodkachpoprawyefektywnościenergetycznej.2.Ministerwłaściwydosprawgospodarki:
1) monitorujestosowanieśrodkówpoprawyefektywnościenergetycznej;2) zamieszczawBiuletynieInformacjiPublicznejMinisterstwaGospodarki:a) informacjeoinstrumentachsłużącychfinansowaniuśrodkówpoprawyefektywnościenergetycznejorazsposobieichpozyskiwania,
b)wytyczne dotyczące sposobu uwzględniania kryterium efektywnościenergetycznejwpostępowaniuoudzieleniezamówieniapublicznego.
Rozdział4Zasady uzyskania i umorzenia
świadectwa efektywności energetycznej
Art. 12.1.Przedsiębiorstwoenergetyczne,odbiorcakońcowyoraz to-warowydommaklerski lubdommaklerski,októrymmowawust.2, jestobowiązany:1) uzyskaćiprzedstawićdoumorzeniaPrezesowiUrzęduRegulacjiEnergety-ki,zwanemudalej„PrezesemURE”,świadectwoefektywnościenergetycz-nej,októrymmowawart.21ust.1,owartościwyrażonejwtonacholejuekwiwalentnego,niewiększejniż3%ilorazu:a) kwoty przychodu ze sprzedaży energii elektrycznej, ciepła lub gazuziemnegoodbiorcomkońcowym,osiągniętegozadanyrok,wktórymobowiązektenjestrealizowany,wprzypadkuprzedsiębiorstwaenerge-tycznegosprzedającegoenergięelektryczną,ciepłolubgazziemnytymodbiorcom,
b)kwotytransakcjizakupuenergiielektrycznej,ciepłalubgazuziemnegonagiełdzietowarowej,osiągniętegozadanyrok,wktórymobowiązektenjestrealizowany,wprzypadkuodbiorcykońcowegodziałającegowewłasnymimieniuoraztowarowegodomumaklerskiegolubdomuma-klerskiegodziałającegonazlecenietegoodbiorcy
− ijednostkowejopłatyzastępczej,oznaczonejsymbolem„Ozj”,októrymmowawust.5,lub
2) uiścićopłatęzastępczą,obliczonąwsposóbokreślonywust.5.2.Obowiązek,októrymmowawust.1,wykonują:
1) przedsiębiorstwo energetyczne sprzedające energię elektryczną, ciepłolubgazziemnyodbiorcomkońcowymprzyłączonymdosiecinaterytoriumRzeczypospolitejPolskiej;
2) odbiorcakońcowyprzyłączonydosiecinaterytoriumRzeczypospolitejPol-skiej,będącyczłonkiemgiełdytowarowejwrozumieniuart.2pkt5ustawyzdnia26października2000 r.ogiełdach towarowych(Dz.U.z2010 r.
-
21nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
Nr48,poz.284,Nr81,poz.530iNr182,poz.1228),wodniesieniudotransakcjizawieranychwewłasnymimieniunagiełdzietowarowej;
3) towarowy dommaklerski lub dommaklerski, o którychmowaw art. 2 pkt8 i9ustawyzdnia26października2000r.ogiełdachtowarowych,wodniesieniudotransakcjirealizowanychnagiełdzietowarowejnazlece-nieodbiorcówkońcowychprzyłączonychdosiecinaterytoriumRzeczypo-spolitejPolskiej.3.Obowiązek,októrymmowawust.1,niedotyczyprzedsiębiorstwener-
getycznychsprzedającychciepłoodbiorcomkońcowymprzyłączonymdosiecinaterytoriumRzeczypospolitejPolskiej,jeżeliłącznawielkośćmocyzamówio-nejprzeztychodbiorcównieprzekracza5MW.4.Kwotęprzychodu,októrejmowawust.1pkt1 lit. a,pomniejsza
sięo:1) kwotęprzychoduzesprzedażygazuziemnegoprzedsiębiorstwomenerge-tycznymwcelujegozużycianapotrzebywytwarzaniaenergiielektrycznejlubciepła, zwyjątkiemsprzedaży tegogazuprzedsiębiorstwomenerge-tycznym,októrychmowawust.3;
2) kwotęprzychoduzesprzedażygazuziemnegowcelujegozużycianacelenieenergetyczne;
3) kwotę akcyzy naliczonej przez przedsiębiorstwo energetyczne z ty-tułusprzedażyenergiielektrycznejlubgazuziemnegoodbiorcykoń-cowemu;
4) kosztuzyskaniaświadectwpochodzeniaiświadectwpochodzeniazkoge-neracjiprzedstawionychprzezprzedsiębiorstwoenergetycznedoumorze-niaPrezesowiURElubwartośćuiszczonejprzeztoprzedsiębiorstwoopłatyzastępczej,októrychmowawart.9aust.1i8ustawyzdnia10kwietnia1997r.−Prawoenergetyczne,ztytułusprzedażyenergiielektrycznejod-biorcykońcowemu;
5) koszt uzyskania świadectw efektywności energetycznej przedstawionychprzezprzedsiębiorstwoenergetycznedoumorzeniaPrezesowiURE,októ-rychmowawart.21ust.1,lubwartośćuiszczonejprzeztoprzedsiębior-stwoopłatyzastępczej,októrejmowawust.1pkt2;
6) kwotęprzychoduzesprzedażyenergiielektrycznejodbiorcykońcowemu,októrymmowawart.13ust.1.
5.Opłatęzastępcząobliczasięwedługwzoru:
Oz=Ozj×Ep,
gdzieposzczególnesymboleoznaczają:
Oz −opłatęzastępcząwyrażonąwzłotych,Ozj−jednostkowąopłatęzastępczą,nieniższąniż900złiniewyższąniż2700zł
zatonęolejuekwiwalentnego,Ep −ilośćenergiipierwotnej,wyrażonąwtonacholejuekwiwalentnego,
równąróżnicymiędzyilościąenergiipierwotnejwynikającązobowiązkuokreślonego w przepisach wydanych na podstawie art. 15 i ilościąenergiipierwotnejwynikającązeświadectwefektywnościenergetycznej,o których mowa w art. 21 ust. 1, umorzonych przedsiębiorstwuenergetycznemu, odbiorcy końcowemu oraz towarowemu domowimaklerskiemu lub domowi maklerskiemu, o których mowa w ust. 2, wterminie,októrymmowawart.27ust.3.
6.WpływyzopłatyzastępczejstanowiąprzychódNarodowegoFunduszuOchrony Środowiska iGospodarkiWodnej. Kwotę opłaty zastępczej należyuiścićnarachunekbankowytegofunduszudodnia31marcakażdegorokuzapoprzednirokkalendarzowy.
Art. 13. 1.Odbiorcakońcowy,którywrokupoprzedzającymrokrealizacjiobowiązkuokreślonegowart.12ust.1:1) zużyłniemniejniż400GWhenergiielektrycznej,i2) dlaktóregoudziałkosztuenergiielektrycznejwwartościprodukcjijestniemniejszyniż15%
−któryzakończyłniewcześniejniżwdniu1stycznia2011r.przedsięwzięciesłużącepoprawieefektywnościenergetycznej,któreniedotyczyinstalacjiob-jętychsystememhandluuprawnieniamidoemisji,wrozumieniuustawyzdnia22grudnia2004 r. o handluuprawnieniamidoemisji dopowietrzagazówcieplarnianych i innychsubstancji,ograniczajączużycieenergiielektrycznejwprzeliczeniunawielkośćprodukcji,oniemniejniż1%roczniewstosunkudośredniejjegowielkościzlat2008−2010,przedstawiajednemuprzedsię-
-
22 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
biorstwuenergetycznemusprzedającemutemuodbiorcyenergięelektrycznąoświadczenie o zrealizowaniuprzedsięwzięcia służącegopoprawie efektyw-nościenergetycznejwrazzaudytemefektywnościenergetycznej,októrymmowawart.22ust.1,potwierdzającymosiągniętąoszczędnośćenergii.2.Oświadczenie,októrymmowawust.1,powinnozawierać:
1) nazwę,adressiedzibyoraznumeridentyfikacjipodatkowej(NIP)odbiorcykońcowego,októrymmowawust.1;
2) określenieprzedsięwzięcia służącegopoprawieefektywności energetycz-nej,októrymmowawust.1;
3) dane dotyczące ilości energii zaoszczędzonej średnio w ciągu rokuw wyniku realizacji przedsięwzięcia służącego poprawie efektywnościenergetycznej, o którym mowa w ust. 1, wyrażonej w tonach olejuekwiwalentnego;
4) określenieilościenergiipierwotnej,wyrażonejwtonacholejuekwiwalent-nego,niezbędnejdorealizacjiobowiązku,októrymmowawart.12ust.1pkt1lit.a,obliczonegoodilościenergiielektrycznejzakupionejwdanymrokuprzezodbiorcękońcowego,októrymmowawust.1.3.Ilośćenergiizaoszczędzonej,októrejmowawust.2pkt3,niemożebyć
mniejszaniżilośćenergiipierwotnej,októrejmowawust.2pkt4.4. Przedsiębiorstwo energetyczne sprzedające energię elektryczną, które
otrzymałoododbiorcykońcowegooświadczeniewrazzaudytemefektywnościenergetycznej,októrychmowawust.1,przekazujetooświadczenieiaudytPrezesowiUREprzywykonywaniuobowiązku,októrymmowawart.12ust.1pkt1lit.a.5.Odbiorcakońcowy,októrymmowawust.1,możeprzedstawićwna-
stępnychlatachprzedsiębiorstwuenergetycznemusprzedającemutemuod-biorcyenergięelektrycznąoświadczenia,którezawierajądanedotyczącetegosamego przedsięwzięcia służącego poprawie efektywności energetycznej, jeżelisumailościenergiipierwotnej,októrejmowawust.2pkt4,określonejwposzczególnychoświadczeniach,jestniewiększaniżilośćenergiizaoszczę-dzonej,októrejmowawust.2pkt3.
Art. 14. Przedsiębiorstwo energetyczne, odbiorca końcowyoraz towarowydommaklerskilubdommaklerski,októrychmowawart.12ust.2,przedstawia
PrezesowiURE,najegożądanie,dokumentylubinformacjeniezbędnedoocenywykonaniaobowiązku,októrymmowawart.12ust.1,zzachowaniemprzepi-sówoochronieinformacjiniejawnychiinnychinformacjiprawniechronionych.
Art. 15.1.Ministerwłaściwydosprawgospodarkiokreśli,wdrodzeroz-porządzenia:1) wielkośćisposóbobliczaniailościenergiipierwotnejodpowiadającejwar-tościświadectwaefektywnościenergetycznej,którejestobowiązaneuzy-skać iprzedstawićdoumorzeniaprzedsiębiorstwoenergetyczne,odbior-cakońcowyoraztowarowydommaklerski lubdommaklerski,októrychmowawart.12ust.2;
2) sposóbuwzględnianiawkalkulacjicenenergiielektrycznej,ciepłalubgazuziemnegoustalanychw taryfachprzedsiębiorstwenergetycznych, o któ-rychmowawart.12ust.2pkt1:a)kosztówuzyskaniaiprzedstawieniadoumorzeniaświadectwefektyw-nościenergetycznej,októrychmowawart.21ust.1,
b)poniesionejopłatyzastępczej,októrejmowawart.12ust.1pkt2;3) wysokość jednostkowej opłaty zastępczej, oznaczonej symbolem „Ozj”,októrejmowawart.12ust.5;
4) współczynniki sprawności procesów przetworzenia energii pierwotnejwenergięfinalną.2.Ministerwłaściwydosprawgospodarki,wydającrozporządzenie,októ-
rymmowawust.1,uwzględniwszczególności:1) wyniki badań statystycznych w zakresie oszczędnego gospodarowaniaenergiązalatapoprzedzającerok,wktórymsąustalanewielkości,októ-rychmowawust.1,naroknastępny;
2) wielkośćudokumentowanychoszczędnościwlatachpoprzedzających,uzy-skanychzgodniezzasadamiokreślonymiwrozdziale4orazwwynikusto-sowaniainnychśrodkówpoprawyefektywnościenergetycznej;
3) wielkość planowanych lub przewidywanych do uzyskania oszczędnościwinnychniżwskazanewrozdziale4systemachwsparciaalbowwynikuprzedsięwzięć realizowanychzwłasnej inicjatywyodbiorcówkońcowych,jeżelioszczędnościtemogązostaćpotwierdzoneaudytemenergetycznymlubzostaćobjętemonitorowaniem,októrymmowawart.9ust.1.
-
23nr 4 (78) 30 grudnia 2011 Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
3.Określającwielkośćisposóbobliczaniailościenergiipierwotnejorazwy-sokośćjednostkowejopłatyzastępczej,októrychmowawust.1,ministerwła-ściwydosprawgospodarkiprzyjmujenajniższewielkości,zapewniająceosią-gnięciekrajowegoceluwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergiąorazuwzględniastopieńjegorealizacjiistanwiedzytechnicznejwtymzakresie.
Art. 16. 1.PrezesUREdokonujewyboruprzedsięwzięćsłużącychpopra-wieefektywnościenergetycznej, zaktóremożnauzyskaćświadectwaefek-tywnościenergetycznej.Wtymcelu,conajmniejrazwroku,ogłasza,organi-zujeiprzeprowadzaprzetarg,zwanydalej„przetargiem”.2. Prezes URE może przeprowadzać w danym roku kolejne przetargi,
w szczególności gdywartość świadectw efektywności energetycznej, któremogąbyćprzedstawionedoumorzeniawdanymroku,niezapewniarealizacjikrajowegoceluwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią,októrymmowawart.4.3.Przetargprzeprowadzasięoddzielniedlanastępującychkategoriiprzed-
sięwzięćsłużącychpoprawieefektywnościenergetycznej:1) zwiększeniaoszczędnościenergiiprzezodbiorcówkońcowych;2) zwiększeniaoszczędnościenergiiprzezurządzeniapotrzebwłasnych;3) zmniejszeniastratenergiielektrycznej,ciepłalubgazuziemnegowprze-sylelubdystrybucji.4.PrezesUREzamieszczaogłoszenieoprzeprowadzeniuprzetarguwBiu-
letynie Informacji Publicznej UrzęduRegulacji Energetyki na dwamiesiąceprzeddniemwyznaczonymdojegoprzeprowadzenia.5.PrezesURE,wogłoszeniu,októrymmowawust.4,określawartość
świadectwefektywnościenergetycznejprzewidzianychdowydaniawdanymprzetargu, z zastrzeżeniem ust. 7, oraz zamieszcza informację o wartościwspółczynnikaakceptacjiofert,oznaczonegosymbolem„t”,októrymmowawart.20ust.1.6. Określając wartość świadectw efektywności energetycznej, o której
mowawust.5,PrezesUREkierujesięwartościąwydanychdotychczasświa-dectw efektywności energetycznej oraz stopniem realizacji krajowego celuwzakresieoszczędnegogospodarowaniaenergią,októrymmowawart.4ust.1.
7.Dla kategorii przedsięwzięć służących poprawie efektywności energe-tycznej, o którejmowaw ust. 3 pkt 1, PrezesURE określawartość świa-dectw efektywności energetycznej, nie niższą niż 80% całkowitej wartościświadectwefektywnościenergetycznejprzewidzianychdowydania,wdanymprzetargu,októrejmowawust.5.8. Jeżeli sumawartości świadectw efektywności energetycznej przyzna-
nychwdanymprzetarguwramachkategoriiprzedsięwzięćsłużącychpopra-wieefektywnościenergetycznej,októrejmowawust.3pkt1, jestmniej-sza od wartości świadectw efektywności energetycznej przewidzianych dowydaniadlatejkategorii,PrezesUREmożeprzyznaćpozostałeświadectwaefektywności energetycznej dla kategorii przedsięwzięć służącychpoprawieefektywnościenergetycznej,októrychmowawust.3pkt2i3.
Art. 17. 1. Poprawie efektywności energetycznej służąw szczególnościnastępującerodzajeprzedsięwzięć:1) izolacjainstalacjiprzemysłowych;2) przebudowalubremontbudynków;3) modernizacja:a)urządzeńprzeznaczonychdoużytkudomowego,b)oświetlenia,c)urządzeńpotrzebwłasnych,d)urządzeńiinstalacjiwykorzystywanychwprocesachprzemysłowych,e)lokalnychsieciciepłowniczychilokalnychźródełciepła;
4)odzyskenergiiwprocesachprzemysłowych;5)ograniczenie:a)przepływówmocybiernej,b)stratsieciowychwciągachliniowych,c)stratwtransformatorach;
6) stosowaniedoogrzewania lub chłodzeniaobiektówenergiiwytwarzanejwewłasnych lub przyłączonych do sieci odnawialnych źródłach energii,wrozumieniuustawyzdnia10kwietnia1997r.−Prawoenergetyczne,ciepłaużytkowegowkogeneracji,wrozumieniuustawyzdnia10kwietnia1997r.−Prawoenergetyczne,lubciepłaodpadowegozinstalacjiprzemy-słowych.
-
24 nr 4 (78) 30 grudnia 2011Biuletyn Urzędu Regulacji Energetyki
PRAWOUSTAWAZ15KWIETNIA2011R.OEFEKTYWNOŚCIENERGETYCZNEJ
2.Ministerwłaściwydosprawgospodarkiogłasza,wdrodzeobwieszcze-nia,wDziennikuUrzędowymRzeczypospolitejPolskiej„MonitorPolski”,szcze-gółowywykazprzedsięwzięćsłużącychpoprawieefektywnościenergetycznej.
Art. 18. 1.Doprzetargumożebyćzgłoszoneprzedsięwzięciesłużącepo-prawieefektywnościenergetycznej,wwynikuktóregouzyskujesięoszczęd-nośćenergiiw ilościstanowiącejrównowartośćconajmniej10toeśredniowciągu roku,alboprzedsięwzięcia tego samego rodzaju służącepoprawieefektywnościenergetycznej,wwynikuktórychuzyskujesięłącznąoszczęd-nośćenergiiw ilościstanowiącejrównowartośćconajmniej10toeśredniowciąguroku.2.Doprzetarguniemożebyćzgłoszoneprzedsięwzięciesłużącepoprawie
efektywnościenergetycznej:1) zakończoneprzeddniem1stycznia2011r.;2) naktóregorealizację:a)przyznanopremiętermomodernizacyjną,októrejmowawart.3ustawyzdnia21listopada2008r.owspieraniutermomodernizacjiiremontów,lub
b)uzyskanośrodkipochodzącezbudżetuUniiEuropejskiejlubzbudżetupaństwa;
3)określonewoświadczeniu,októrymmowawart.13ust.1.
Art. 19. 1.Wprzetargumożeuczestniczyćpodmiot,któryprzedłożyPre-zesowiUREprawidłowowypełnionądeklaracjęprzetargowąwrazzaudytemefektywnościenergetycznejsporządzonymdlaprzedsięwzięcialubprzedsię-wzięćtegosamegorodzajusłużącychpoprawieefektywnościenergetycznejokreślonychwtejdeklaracji.2.Deklaracjaprzetargowapowinnazawierać:
1) imię,nazwisko,numerPESELiadreszamieszkaniaalbonazwę,adressie-dzibyoraznumeridentyfikacjipodatkowej(NIP)podmiotu:a)uktóregozostałozrealizowaneprzedsięwzięciesłużącepoprawieefektywno-ścienergetycznejinneniżprzedsięwzięcie,októrymmowawart.18ust.2,
b)uktóregozostaniezrealizowaneprzedsięwzięciesłużącepoprawieefek-tywnościenergetycznej,
c)upoważnionegoprzezpodmiot,októrymmowawlit.alubb;
2) określenie wartości świadectwa efektywności energetycznej, o któreubiegasiępodmiot,októrymmowawpkt1,wyrażonejwtonacholejuekwiwalentnego;
3) danedotycząceilościenergiizaoszczędzonejśredniowciągurokuwwy-niku