biuletyn 28 informacyjny - politechnika gdańska · lwowskiej, uzyskując w 1937 r., z wynikiem...

ISSN 2080-167X

BIULETYN

INFORMACYJNY

Polskiego Towarzystwa

Elektrotechniki Teoretycznej

i Stosowanej

Oddział Gdańsk

Gdańsk 2014

28

BIULETYN

INFORMACYJNY

Polskiego Towarzystwa

Elektrotechniki Teoretycznej

i Stosowanej

Oddział Gdańsk

Nr 28

Gdańsk, kwiecień 2014

Biuletyn Informacyjny

Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej

Oddział Gdańsk

Nr 28 – marzec 2014

Materiały zebrał i biuletyn opracował:

Ludwik Referowski

Wydział Elektrotechniki i Automatyki PG

80-233 Gdańsk, ul. Narutowicza 11/12,

tel: 501 678 006

Copyright © by Ludwik Referowski

[email protected]

tel: +48 501 678 006

Wydawca: Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretyczne i Stosowanej

Oddział Gdańsk

ul. Gabriela Narutowicza 11/12 80-952 Gdańsk

e-mail: [email protected]

Drukarnia: b3project

ul. Jana Sobieskiego 14, 80-216 Gdańsk

[email protected]

Nakład 160 egzemplarzy

mailto:[email protected]

Biuletyn Informacyjny nr 28/2014 – PTETiS Oddział Gdańsk 5

Spis treści

Spis treści ………………………………………………………………….. 5

I. Uchwała Zarządu Głównego PTETiS ……………………………..……… 7

II. Wspomnienie o Profesorze Władysławie Kołku …………………………. 7

III. Wspomnienie o Docencie Janie Figwerze ………………….………….... 13

IV. Informacja o Zebraniu Wyborczym ………………..…………………… 15

V. XXIV Cykl Seminaryjny

„Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice’2014” …….… …… 15

Harmonogram odczytów ……………………..………………………… 15

Autorzy referatów ………………………………………………...…..…. 17

Streszczanie referatów ……………………………………………………. 19

VI. Konferencje i sympozja w roku 2013 …………………………………….. 35

VII. Konferencje w roku 2014 ……………………………………..………… 39

VIII. Wyniki konkursu „Najlepszy referat w cyklu seminaryjnym

Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice 2013” …………....….. 41

IX. Wydawnictwa Oddziału Gdańskiego w roku 2014 ………..…………….. 41

X. Zeszyty naukowe WEiA PG w Internecie ………………………………. 43

XI. Zaproszenie do udziału w XXV cyklu seminaryjnym

„Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice 2015” ……………….. 45

XII. Lista członków Oddziału Gdańskiego PTETiS …………………...………. 47

6 Biuletyn Informacyjny nr 28/2014 – PTETiS Oddział Gdańsk


I. UCHWAŁA ZARZĄDU GŁÓWNEGO PTETiS

Wobec nadchodzącej w 2014 roku setnej rocznicy urodzin profesora Władysława Kołka,

na plenarnym zebraniu Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki

Teoretycznej i Stosowanej z dnia 28 września 2013 roku, podjęto jednomyślnie uchwałę o

następującej treści:

"Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej proklamuje rok 2014

Rokiem Władysława Kołka w 100. rocznicę Jego urodzin"

Zadanie to będzie koordynowane przez

przewodniczącego PTETiS prof. K. Kluszczyńskiego

Władysław Kołek 1914 - 1992

II. WSPOMNIENIE O WŁADYSŁAWIE KOŁKU

Władysław Kołek urodził się 23 V 1914 r. W latach 1920-1924 uczęszczał do szkoły

powszechnej, a następnie w latach 1924–1932 do gimnazjum humanistycznego w Brzesku. Od

roku 1932 studiował na Wydziale Mechanicznym, Oddziale Elektrotechnicznym Politechniki

Lwowskiej, uzyskując w 1937 r., z wynikiem bardzo dobrym, dyplom inżyniera elektryka. Po

dyplomie w 1937 roku odbył jednomiesięczną praktykę w elektrowniach „CPDE” w Paryżu,

oraz praktykę w Śląskich Zakładach Elektrycznych SLĄZEL w Katowicach. W dniu 1 IX 1937

roku rozpoczął jednoroczną służbę wojskową, którą odbył w szkole podchorążych rezerwy

Wojsk Łączności w Zgierzu, zakończoną przydziałem, na wypadek wojny, do pułku

radiotelegraficznego w Warszawie. W latach 1938-1939 w Politechnice Lwowskiej był

starszym asystentem w Katedrze Maszyn Elektrycznych kierowanej przez profesora Kazimierza

Idaszewskiego. W roku 1939 pracował również jako zastępca kierownika budowy Elektrowni

Lasów Państwowych w Kiwercach, o mocy 6 MVA


Brał udział w walkach kampanii roku 1939, w trakcie wycofywania się wojsk, został

wzięty do niewoli, na Wołyniu przez wojska radzieckie. Z niewoli uciekł w połowie

października 1939 roku.

Po przyłączeniu Lwowa do Związku Radzieckiego zaczął od 1940 roku pracować w

Lwowskim Politechnicznym Instytucie jako asystent Katedry Maszyn Elektrycznych,

prowadząc projektowanie oraz laboratorium maszyn elektrycznych. Równocześnie wykładał na

trzecim roku wydziału elektrycznego dla specjalności maszyny elektryczne „Obliczenia

mechaniczne maszyn elektrycznych” oraz dla specjalności radiotechnicznej „Encyklopedię

maszyn elektrycznych”. W 1941 roku odbył dwumiesięczną praktykę, w drugiej co do

wielkości fabryce maszyn elektrycznych w ZSRR, CHEMZ w Charkowie.

Po wkroczeniu do Lwowa Niemców od 1941 roku pracował w Lwowskiej Sieci

Okręgowej przy projektowaniu linii wysokiego napięcia 110 kV Lwów-Borysław, a następnie

do roku 1942 w dziale eksploatacji. Od 1942 roku był zatrudniony w Technische Fachkurse.

Była to zakonspirowana forma działalności Politechniki Lwowskiej. Pracował tam na

stanowisku adiunkta w Katedrze Maszyn Elektrycznych kierowanej przez profesora K.

Idaszewskiego, był też wykładowcą przedmiotu „technika wysokich napięć”. Jednocześnie był

zatrudniony w Lwowskim Oddziale firmy Siemens, kierując działem wysokich napięć.

Po ponownym zajęciu Lwowa przez Armię Czerwoną w 1944 roku powrócił do

pracy w Lwowskim Politechnicznym Instytucie. Początkowo pracował jako docent,

tymczasowy kierownik Katedry Maszyn Elektrycznych, później po objęciu kierownictwa

Katedry przez docenta Krasuskiego z Moskiewskiej Akademii Nauk zatrudniony był jako

docent w Katedrze Maszyn Elektrycznych i kierownik Laboratorium Maszyn Elektrycznych.

Prowadził wykłady z przedmiotu „maszyny elektryczne” oraz kierował zajęciami: z

projektowania i w laboratorium maszyn elektrycznych. Równocześnie współpracował przy

uruchomieniu amerykańskiego turbozespołu GEC w elektrowni Lwowskiej.

W kwietniu 1945 r. przybył do Krakowa, gdzie prowadził wykłady i ćwiczenia z maszyn

elektrycznych oraz techniki wysokich napięć w Politechnice Śląskiej z tymczasową siedzibą w

Krakowie. W czerwcu i lipcu 1945 roku pracował w Śląskich Zakładach Elektrycznych w

Katowicach, prowadząc badania nad warunkami pracy równoległej elektrowni oraz nad

zabezpieczeniami w Górnośląskiej Sieci Wysokich Napięć. Występował też jako rzeczoznawca

w sprawie zabezpieczeń i ruchu linii Rożnów – Mościce – Śląsk. Równocześnie w latach 1945

– 1946 był związany z Politechniką Wrocławską, prowadząc tam wykłady i pracując na

stanowisku zastępcy profesora. W 1946 r., a więc w wieku 32 lat, uzyskał w Politechnice

Wrocławskiej stopień naukowy doktora nauk technicznych na podstawie rozprawy Połączenia

wyrównawcze uzwojeń mieszanych. Jego promotorem był prof. dr inż. Kazimierz Idaszewski.

Był to pierwszy po wojnie doktorat w polskiej Politechnice Wrocławskiej. W 1946 roku został

powołany na stanowisko profesora nadzwyczajnego w Politechnice Wrocławskiej. W tym

samym czasie prof. K. Idaszewski podzielił swą katedrę na dwie, zatrzymał sobie problematykę

pomiarów elektrycznych, a nowoutworzoną Katedrę Maszyn Elektrycznych przekazał prof. W.

Kołkowi, który kierował nią do 1 lipca 1947 r. Następnym kierownikiem tej katedry został prof.

Paweł Jan Nowacki, zaprzyjaźniony z prof. W. Kołkiem.

Jednocześnie prof. W. Kołek od 1 X 1946 r. pracował w Politechnice Śląskiej jako

profesor kontraktowy. Od 28 IV 1947 r. do 30 X 1955 r. pełnił tam funkcję kierownika Katedry

Maszyn Elektrycznych. W roku 1948 otrzymał nominację na profesora nadzwyczajnego w

Politechnice Śląskiej. W roku akademickim 1948/49 oraz 1949/50 był prodziekanem Wydziału

Elektrycznego, a w roku akademickim 1950/51 oraz 1951/52 prodziekanem Wydziału

Elektrycznego, do spraw Oddziału Górniczego. Od roku 1955 do 1958 był jeszcze zatrudniony

w Politechnice Śląskiej, ale już tylko w wymiarze ½ etatu.

Prof. W. Kołek od 1946 r. był związany z Akademią Górniczo-Hutniczą w Krakowie,

pełniąc na Wydziale Elektromechanicznym funkcję kierownika Zakładu Maszyn Elektrycznych

początkowo jako zastępca profesora. W roku 1952 powstał w AGH Wydział Elektryfikacji


Górnictwa i Hutnictwa, na którym w dniu 1 stycznia 1953 roku objął stanowisko kierownika

Katedry Maszyn Elektrycznych przemianowanej w roku 1957 na Katedrę Maszyn i Pomiarów

Elektrycznych. W latach 1958 – 1962 był dziekanem tego wydziału, ponownie pełnił tę funkcję

w latach 1966 – 1969. W 1964 roku otrzymał tytuł naukowy profesora zwyczajnego. Od roku

1969, po reorganizacji wydziału i zmianie nazwy na Wydział Elektrotechniki Górniczej i

Hutniczej został powołany na stanowisko dyrektora Instytutu Maszyn i Sterowania Układów

Elektroenergetycznych. Funkcję tę sprawował aż do wyjazdu z kraju. Od roku 1972 był

kierownikiem studium doktoranckiego prowadzonego na Wydziale Elektrotechniki Górniczej i

Hutniczej dla inżynierów posiadających już pewien staż pracy w przemyśle.

W roku 1980 wyjechał na sześcioletni kontrakt profesorski w Algierii, gdzie pracował na

Uniwersytecie w Konstantynie do roku 1986. Dzięki swej wszechstronnej wiedzy mógł

prowadzić wykłady o różnej tematyce z elektrotechniki i fizyki, między innymi z zakresu

bezpośredniego przetwarzania energii słonecznej na elektryczną. Do roku 1984 był na

bezpłatnym urlopie w AGH, a od roku 1984 był emerytowanym profesorem AGH.

Profesor Władysław Kołek brał udział w powojennej odbudowie technicznego

szkolnictwa wyższego w zakresie elektrotechniki. Organizował i odbudowywał zniszczone

podczas wojny laboratoria maszyn i napędów elektrycznych Politechniki Wrocławskiej.

Organizował od nowa Katedrę Maszyn Elektrycznych Politechniki Śląskiej w Gliwicach oraz

Katedrę Maszyn i Pomiarów Elektrycznych w AGH w Krakowie. Stworzył w Gliwicach i

Krakowie zespoły dydaktyczne i naukowe.

W czasie swej 35-letniej działalności wykształcił kilka tysięcy magistrów inżynierów,

absolwentów trzech wyższych uczelni w Polsce Południowej. Był promotorem 26 doktoratów,

kilkunastu z jego doktorantów uzyskało tytuły profesorów w kilku wyższych uczelniach

technicznych i instytutach naukowych.

Profesor Władysław Kołek miał bardzo nowoczesne podejście do problemów

teoretycznych elektrotechniki i elektromechaniki. Jego marzeniem było opracowanie

uogólnionej teorii obejmującej jednolicie zjawiska elektryczne, magnetyczne mechaniczne

i cieplne. Wyraźnie odczuwał też konieczność rozwoju metod badawczych w dziedzinie

stanów dynamicznych maszyn i układów elektromechanicznych, problemów niesymetrii

maszyn elektrycznych oraz zagadnień syntezy maszyn elektrycznych. Miał wielką intuicję w

tym zakresie i ogromną zdolność wprowadzania nowych metod do rozwiązywania trudnych

problemów, jakie stawiała praktyka przemysłowa.

Był cenionym konsultantem w energetyce i od pierwszych lat po II wojnie światowej,

wraz ze swoim zespołem z Politechniki Śląskiej, rozwiązywał takie problemy eksploatacyjne

jak: dopuszczalna asymetria obciążenia turbogeneratorów, badanie warunków

samosynchronizacji, forsowanie wzbudzenia, współpraca generatorów z regulatorami napięcia

oraz samoczynne załączanie rezerwowego zasilania itp. Był konsultantem Centralnego Biura

Konstrukcji Maszyn Elektrycznych w Katowicach, fabryki „Tamel” w Tarnowie i Fabryki

„Dolmel” we Wrocławiu, zajmując się zagadnieniami projektowania nowych serii silników

asynchronicznych oraz silników synchronicznych dużej mocy i turbogeneratorów. Przez wiele

lat pełnił funkcję przewodniczącego Rady Naukowej Branżowego Ośrodka Badawczo-

Rozwojowego Maszyn Elektrycznych KOMEL w Katowicach. Był związany z przemysłem

górniczym i hutniczym Śląska i Krakowa, kierował pracami dotyczącymi problemów

eksploatacyjnych napędów elektrycznych dużej mocy, zagadnień komutacyjnych w

przetwornicach maszynowych. Był członkiem Rady Naukowej Głównego Instytutu Górnictwa

w Katowicach. Przez wiele lat był konsultantem naukowym, członkiem komisji rady naukowo-

technicznej Huty Lenina (obecnie Sendzimira), współpracując z pionem głównego energetyka

huty. Współpracował z przemysłem chemicznym z zakładami w Chorzowie, Oświęcimiu,

Tarnowie i Puławach

Oddziaływał na ośrodki uczelniane w Polsce w Rzeszowie, Kielcach, Częstochowie,

Opolu. Pozostawał w kontaktach naukowych z ośrodkami w Łodzi (prof. E. Jezierski),

Gliwicach i Wrocławiu oraz Instytutem Elektrotechniki w Warszawie. Pomimo iż w owych

czasach kontakty zagraniczne były utrudnione, to jednak prof. Władysław Kołek utrzymywał


łączność naukową z następującymi ośrodkami: Uniwersytetu Technicznego w Budapeszcie,

(prof. I. Racz, prof. G. Retter), Moskiewskiego Instytutu Energetycznego (prof. G. N. Pietrow),

Czeskiej Akademii Nauk w Pradze (prof. B. Heller), Uniwersytetu Technicznego w Ilmenau

(prof. Müller). Miał w swoim dorobku kilkadziesiąt publikacji naukowych najczęściej

zespołowych, krajowych i zagranicznych, wiele zespołowych opracowań dla przemysłu, które

wniosły trwały wkład wiedzy w dziedziny, jakimi się zajmował. Jedną z wczesnych jego prac

była książka „Praca turbogeneratora w układzie elektroenergetycznym” wydana przez PWT

w 1955 roku. Wyróżniała się ona nowoczesnością w ówczesnej literaturze krajowej

dotyczącej maszyn elektrycznych, w szczególności poruszoną w niej tematyką stanów

nieustalonych generatorów synchronicznych. Dążył stale do rozwoju nowych idei i metod

naukowych. Wraz ze swoim najbliższym współpracownikiem, prof. Arkadiuszem Puchałą i

swoim zespołem stworzył nieformalną, ale uznaną w Polsce „Krakowską Szkołę Maszyn

Elektrycznych”.

Brał udział w akcji odczytowej oraz był delegatem Oddziału Zagłębia Węglowego SEP w

Katowicach na IV Walny Zjazd Delegatów SEP w 1951 roku w Warszawie. Był również

członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, a

w latach 1970-1978 był przewodniczącym Krakowskiego oddziału PTETiS. Od roku 1972

był przewodniczącym Komisji Elektrotechniki i Automatyki Krakowskiego Oddziału

Polskiej Akademii,

Posiadał wiele odznaczeń i wyróżnień państwowych i resortowych. Był odznaczony

między innymi: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi,

Medalem „Górnictwo w 1000-lecie Państwa Polskiego”, Złotą odznaką Miasta Krakowa,

odznaką „Za zasługi dla Województwa Krakowskiego”, tytułem Zasłużonego Nauczyciela

PRL. Otrzymał Państwową Nagrodę III stopnia, nagrody Ministra Szkolnictwa Wyższego i

inne.

Był człowiekiem o wszechstronnej wiedzy, o znakomitym rozumieniu zjawisk fizycznych,

wybitnym znawcą maszyn elektrycznych, będąc przy tym bardzo skromnym i życzliwym

ludziom. Zmarł 26 stycznia 1992 roku w Krakowie.

Wykaz doktorantów:

1. A. Kamiński, Przyczynek do zagadnienia równowagi dynamicznej turbogeneratorów:

Obliczenia przebiegów wyrównawczych o czasie trwania dłuższym niż kilka dziesiętnych

sekundy, Politechnika Śląska 1948

2. W. Paszek, Amplidyna, wzmacniacz maszynowy z polem poprzecznym, Politechnika Śląska

1958

3. K. Pawluk, Pomiar współczynników równań Parka maszyny synchronicznej w warunkach

eksploatacyjnych, AGH Kraków 1958

4. Z. Bajorek, Charakterystyki silnika asynchronicznego dwufazowego w procesie sterowania,

AGH Kraków 1959

5. A. Puchała, Szczególne własności obwodu magnetycznego i ich wpływ na postać równań

silnika ze zwartym zwojem, Politechnika Śląska 1960

6. A. Szewczyk, Algebraiczna teoria niesymetrii transformatorów wielofazowych idealnych,

AGH Kraków 1961

7. A. Komarzewski, Zasada elektromagnetycznej kompensacji zwisu w sejsmicznych

wibrometrach dla niskich częstotliwości, AGH Kraków 1963

8. S. Bednarek, Analiza pracy zespołu falownik-silnik synchroniczny w oparciu o badania

laboratoryjne układu kontaktowego i układu tyratronowego, AGH Kraków 1964

9. J. Kubek, Wpływ nieliniowości charakterystyki szczotek na warunki bezstykowej

komutacji, Politechnika Śląska 1964


10. Z. Tertil, Zastosowanie metody częstotliwościowej pomiaru parametrów dla określenia

przebiegów przejściowych w maszynie prądu stałego, AGH Kraków 1964

11. J. Lewicki, Praca niektórych m-fazowych układów prostowniczych przy komutacji

wieloanodowej, AGH 1965

12. J. Michna, Własności dynamiczne silnika dwufazowego z wirnikiem puszkowym, AGH

Kraków 1965

13. Z. Kita, Optymalizacja parametrów silników komutatorowych jednofazowych, mocy

ułamkowej, AGH Kraków 1968

14. B. Wachta, Analiza stanów nieustalonych i niesymetrycznych w transformatorach

wielouzwojeniowych, AGH Kraków 1968

15. Nguyen Chan-Khang, Stany nieustalone maszyn synchronicznych dużej mocy w układzie

samoczynnego załączania rezerwy, AGH Kraków 1969

16. S. Kwaśnicki, Komutatorowy generator impulsów. Wybrane zagadnienia z projektowania,

AGH Kraków 1973

17. A. Jaskólski, Założenia elektryczne miniaturyzacji elementów konstrukcyjnych zestyku

dynamicznego w maszynach elektrycznych, AGH Kraków 1974

18. T. Sobczyk, Model termokinetyczny klatki rozruchowej silnika synchronicznego, AGH

Kraków 1974

19. A. Matras, Analiza dynamiki maszyny asynchronicznej zasilanej z wybranych układów

tyrystorowych, AGH Kraków 1975

20. A. Jagiełło, Analiza dynamicznych własności maszyn prądu stałego w wybranych

przypadkach niesymetrii wewnętrznej, AGH Kraków 1976

21. W. Jażdzynski, Propozycja analitycznej procedury prowadzącej do zmniejszenia obciążeń w

elementach walcarki, AGH Kraków 1976

22. J. Skwarczyński, Identyfikacja parametrów modelu maszyny synchronicznej dla stanów

dynamicznych, AGH Kraków 1976

23. A. Nykliński, Dynamika maszyn synchronicznych w procesie optymalnego sterowania

wzbudzeniem, AGH Kraków 1977

24. J. Rusek, Moment elektromechaniczny silnika asynchronicznego klatkowego w stanie pracy

ustalonej, AGH Kraków 1978

25. Z. Głowacz, Symulacja elektromechanicznych układów z tyrystorami, AGH Kraków 1979

26. J. Skowron, Hamulce wiroprądowe jako hamulce kolejowe, AGH Kraków 1982

Wykaz publikacji:

Książki i skrypty

1. Praca zbiorowa, Samoczynne załączanie rezerw w elektrowniach cieplnych, Ministerstwo

Energetyki, Zarząd Techniki Warszawa 1955, s. 235, współautor A. Żeleński

2. Praca turbogeneratora w układzie elektroenergetycznym, Warszawa 1955, PWT, s. 287

3. Praca zbiorowa, Badania laboratoryjne i pomiary eksploatacyjne maszyn elektrycznych,

Skrypty dla Szkół Wyższych, AGH w Krakowie, PWN Łódź, Kraków 1955, s. 336

4. Praca zbiorowa, Badania laboratoryjne i przemysłowe maszyn elektrycznych, Skrypt

uczelniany AGH, nr 28, Kraków 1958, s. 497

5. Fizyczne podstawy elektromechaniki, Skrypt uczelniany AGH, nr 315, Kraków 1973, s.

93

6. Elektrotechnika, Problematyka i technologia, Skrypt uczelniany AGH, nr 316, Kraków

1973, s. 98

7. Elektrotechnika i elektronika, Skrypt uczelniany AGH, nr 503, Kraków 1977, s. 203

8. Dynamika systemów elektromechanicznych w hutnictwie, Wyd. „Śląsk”, Katowice 1981, s.

180, współautorzy J. Michna, M. Noga


Artykuły w czasopismach:

1. Przebiegi komutacyjne w maszynach prądu stałego, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej,

nr 1, Elektryka 1954 r. z. 1, s. 27-35

2. Wpływ własności cząstek oraz warunków zewnętrznych na przebiegi komutacyjne w

maszynach prądu stałego, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, nr 1, Elektryka 1954, z. 1,

s. 37-46, współautorzy R. Hagel, J. Kubek

3. Określenie dopuszczalnej asymetrii obciążenia turbogeneratora na podstawie pomiarów,

ZN Pol. Śl. Nr 1, Elektryka 1954, z. 1, s. 47-62

4. Badanie silników samotokowych, ZN AGH nr 4 Elektrfikacja i Mechanizacja. Górnictwa i

Hutnictwa 1954, z. 1, s. 21-34, współautor T. Słuszkiewicz

5. Możliwości stosowania samosynchronizacji generatorów, Energetyka 1954, z. 4, s. 195-199;

z. 5, s. 238-242, współautorzy J. Kubek, W. Paszek, J. Wróblewski

6. Przebiegi nieustalone w turbogeneratorze w czasie przyłączania do pracy równoległej, ZN

Politechniki Śląskiej, nr 6 Elektryka 1956, z. 2, s. 15-34

7. Pomiary dla określenia warunków stosowania samosynchronizacji, ZN Pol. Śl., nr 6,

Elektryka 1956, z. 2, s. 57-73, współautorzy J. Kubek, W. Paszek

8. Równania wyjściowe dla analizy przebiegów w maszynie synchronicznej, ZN Pol. Śl. nr 8,

Elektryka 1956, z. 3, s. 3-26, współautor W. Paszek

9. Le couplage en asynchrone des machines synchrones, Archiwum Elektrotechniki t. 7, 1958, z.

2, s. 121-152, współautor P. Nowacki

10. Analiza stanów niesymetrycznych maszyny asynchronicznej, Archiwum Elektrotechniki, t. 7,

1958, z. 1, s. 99-119, współautor A. Puchała

11. Systematyka zapisu równań maszyn elektrycznych (na przykładzie maszyny synchronicznej),

Przegląd Elektrotechniczny, R. 38, 1962, z. 12, s. 493-497, współautor K. Pawluk

12. Űber gewisse Möglichkeiten der Anwendung metrischer Funktionenraume auf

starkstromtechnische Probleme, Elektrotechnik und Maschinenbau, Jahrgang 78, Wien, Heft

14, S. 452-457, 1961, współautor A. Puchała

13. Die Ermiltlung der Grenzfalle nichtsymmetrischer Belastung von Transformatoren, Wiss

Zeitschrift, Elektrot. Bd. 1, 1963 H. 2 s. 1001-112, współautor A. Puchała

14. Podstawy klasyfikacji różnych rodzajów niesymetrii maszyn elektrycznych, Spraw. PAN,

Kraków VII-XII 1964, s. 523

15. Syntetyczna teoria przetwarzania energii elektromechanicznej, ZN AGH nr 209, Automatyka

1969, z. 23, s. 19-34, współautor A. Puchała

16. Impedancja zastępcza niesymetrycznych transformatorów jako podstawa klasyfikacji źródeł

niesymetrii, Rozprawy Elektrotechniki 1970, z. ½, s. 247-271, współautor B. Wachta

17. Wybór modelu matematycznego systemu złożonego z maszyn synchronicznych i

asynchronicznych zasilanych ze wspólnego źródła, ZN AGH, Elektryf. Mechaniz. 1973, z.

53, s. 35-55, współautorzy J. Król, T. Sobczyk

18. System elektromechaniczny i problemy jego dynamiki, ZN AGH, Elektryf. i . Mechaniz..

1978, z 105, s. 11-17

19. Metody badań poznawczych i techniczne problemy elektromechaniki, Mech Teor. 1979, z. 1,

s. 3-18

Z. Białkiewicz, J, Hickiewicz


III. WSPOMNIENIE O DOCENCIE JANIE FIGWERZE

Janek urodził się w Krakowie w 1932 roku. Dzieciństwo

spędził w domu rodzinnym w Mielcu. Edukację szkolną

przerwała wojna – kończył więc ją na kompletach.

Chłopcu z przedgórza marzył się szeroki świat opuścił

dom rodzinny a więc morze i pływanie. W wieku 14 lat

opuścił dom rodzinny, wyjechał do Gdańska wstąpił do

Technikum Budowy Okrętów „Conradinum”.

Stan zdrowia nie pozwolił mu na pływanie, wstąpił więc

na Politechnikę Gdańską – na Wydział Elektryczny i tejże

Uczelni poświęcił 40 lat swojego życia – jako student,

asystent, adiunkt i docent. Tytuł doktora nauk technicznych

uzyskał w roku 1965. Był współtwórcą Instytutu

Elektrotechniki Morskiej, którego kierownikiem był przez

wiele lat.

Wychował wiele roczników inżynierów, przekazując im nie tylko wiedzę fachową, ale

także inwencję twórczą, pasję i wyniesione z domu rodzinnego wspaniałe wartości –

szlachetność, wielkoduszność i prawość.

Po przejściu na emeryturę, gdy uznał, że jego pasja twórcza nie wyczerpała się,

zainicjował wzorem zachodnio-europejskich doświadczeń, działalność Gdańskiego Centrum

Biznesu i Technologii, któremu dyrektorował. Jego marzeniem było stworzenie polskiej „doliny

krzemowej”.

Kolejnym szczeblem kariery zawodowej było Gdańskie Towarzystwo Budownictwa

Społecznego, w którym pełnił funkcję vice prezesa.

Następnym przedsięwzięciem była prywatna Spółka „Akropol” – innowacyjne

rozwiązania konstrukcji budowlanych.

Janek był człowiekiem renesansu – o wszechstronnych zainteresowaniach i talentach –

aktywny intelektualnie do końca swoich dni.

Bardzo kochał rodzinę, choć nie zawsze potrafił to okazać. Drugą miłością był Sopot -

miasto w którym spędził gros swojego życia, gdzie przeżył pierwszą miłość, narodziny syna –

wiele pięknych lat.

Był niezwykle wiernym Przyjacielem i wspaniałym kompanem.

Jak to będzie bez niego?

Pozostawił nas – rodzinę z wielkim bólem w sercach.

Bożena Figwer

Docent Jan Figwer całe swoje życie zawodowe do czasu przejścia na emeryturę w 1992

roku związał z Politechniką Gdańską. Po ukończeniu studiów w 1956 roku pracował kolejno

jako asystent, starszy asystent, adiunkt, a od 1970 roku jako docent na Wydziale Elektrycznym,

obecnie Wydziale Elektrotechniki i Automatyki. Przez 16 lat, od roku 1972 do roku 1988 był

Dyrektorem Instytutu Elektrotechniki Morskiej i Przemysłowej. Przez jeden rok akademicki

1987/1988 był wykładowcą w Basrah University w Iraku w ramach wieloletniej współpracy tej

uczelni z Politechniką Gdańską.

Obszarem działalności naukowej docenta Jana Figwera były zagadnienia elektrotechniki

w zastosowaniu do techniki morskiej i okrętowej. Był autorem wielu publikacji naukowych i

patentów. Wypromował 6 doktorów. był opiekunem kilkudziesięciu dyplomantów. Ważnym

uzupełnieniem jego pracy dydaktycznej było organizowanie i opieka nad zagranicznymi


praktykami studenckimi, gdyż był pełnomocnikiem rektora ds. studenckich praktyk

zagranicznych.

W kierowanym przez Niego Instytucie Elektrotechniki Morskiej i Przemysłowej, oprócz

działalności dydaktycznej i naukowej, prowadzona była intensywna działalność doświadczalno-

badawcza, konstrukcyjna oraz produkcyjna na potrzeby techniki morskiej i obronności kraju. W

tym czasie w Instytucie utworzono Ośrodek Doświadczalny zajmujący się

elektromagnetyzmem. Poziom prowadzonych w Instytucie prac badawczych i konstruowanych

w nim urządzeń był bardzo wysoki – nie tylko w skali krajowej, ale i międzynarodowej.

Udział docenta Jana Figwera w tych pracach był bardzo istotny. Polegał on przede

wszystkim na opracowywaniu zagadnień merytorycznych, ale także na działaniach

organizacyjnych i kierowaniu zespołami wykonującymi prace zlecone. Między innymi dzięki

Jego talentom organizatora i menedżera w latach 80. dla Instytutu został wybudowany nowy

budynek Wydziału przy ul. Sobieskiego 7.

Za swoją tak różnorodną działalność docent Jan Figwer otrzymał wiele wysokich nagród

i odznaczeń: Złoty Krzyż Zasługi, Srebrny i Brązowy Medal za Zasługi dla Obronności Kraju,

Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal za Zasługi dla Gdańska, Medal 50-lecia Izb

Morskich, nagrodę zespołową Ministra Obrony Narodowej, 9 nagród Rektora PG.

Dyrektor Figwer zawsze myślał perspektywicznie i rozumiał znaczenie kontaktów

i współpracy Uczelni z otoczeniem gospodarczym. Po przejściu na emeryturę zorganizował na

Politechnice pierwsze seminarium, na którym On i zaproszeni goście z zagranicy przedstawili

ideę oraz zasady organizacji i działalności inkubatorów przedsiębiorczości i parków naukowo

technologicznych. Na początku lat dziewięćdziesiątych, były to działania nowatorskie.

Po zakończeniu pracy w Politechnice nadal pozostał aktywny zawodowo. Chociaż pełnił

wiele ważnych i odpowiedzialnych funkcji, zawsze znajdował czas aby interesować się

sprawami Wydziału, rozwojem i sukcesami pracowników Wydziału, zmianami w kształceniu

studentów. Często, gdy czas Mu na to pozwalał, uczestniczył w uroczystościach wydziałowych,

a szczególnie lubił uczestniczyć w inauguracjach roku akademickiego.

Docent Jan Figwer pozostanie w naszej pamięci jako znakomity dydaktyk, naukowiec,

badacz i organizator, a także jako dobry i życzliwy człowiek.

Ireneusz Mosoń


IV. INFORMACJA O ZEBRANIU WYBORCZYM

Zebranie Sprawozdawczo - Wyborcze Oddziału Gdańskiego PTETiS odbędzie się

czerwcu 2014 r. Precyzyjna data spotkania zostanie przesłana do Członków Oddziału drogą

mailową na dwa tygodnie przed zaplanowanym terminem. Do zawiadomienia zostanie

dołączony Porządek obrad oraz Protokół z ostatniego Zebrania Sprawozdawczo –

Wyborczego, które odbyło się w roku 2011. Liczymy na aktywny udział naszych Członków.

V. XXIV CYKL SEMINARYJNY

ZASTOSOWANIE KOMPUTERÓW W NAUCE I TECHNICE’2014

W ramach XXIV cyklu seminaryjnego „Zastosowanie Komputerów w Nauce i

Technice’2014” zaplanowano 29 odczytów, które zostaną wygłoszone na 16 zebraniach

naukowych.

Odczyty odbywają się we wtorki w Sali E-27 w budynku Wydziału Elektrotechniki i

Automatyki Politechniki Gdańskiej (Gmach im. Profesora Kazimierza Kopeckiego). Początek

wszystkich odczytów o godzinie 14:15.

Sala wyposażona jest w środki audiowizualne sterowane z notebooka, dostęp za

pośrednictwem pamięci przenośnej ze złączem USB.

Referaty po pozytywnej opinii recenzentów zostaną zakwalifikowane przez Komitet

Naukowy do druku w kolejnym Zeszycie Naukowym Wydziału Elektrotechniki i Automatyki

Politechniki Gdańskiej, który ukaże się w grudniu 2014.

Opłata związana z wydaniem materiałów seminaryjnych za każdy referat wynosi:

dla członków PTETiS - 150 PLN (opłata ulgowa)

dla pozostałych osób - 250 PLN

W przypadku, gdy objętość referatu przekracza 4 strony formatu A4, autorzy referatu

pokrywają także koszty wydania dodatkowych stron w wysokości 100 PLN za dodatkową

stronę nieparzystą. Istnieje również możliwość zamieszczenia kolorowych rysunków w tekście

po wniesieniu dodatkowej opłaty w wysokości 120 PLN za stronę z rysunkami.

Opłaty za udział w seminarium należy wpłacać na konto:

71 1020 1811 0000 0502 0078 5816

Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej - Oddział Gdańsk

Harmonogram odczytów

Data Nr

referatu Autorzy Tytuł

01.04.

2014

1 Ryszard Arendt,

Ryszard Michalski

Wykorzystanie sieci CAN z protokołem

DeviceNet oraz CAN-Open w diagnostyce

pojazdów

15 Adrian Miller,

Paweł Bućko

Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych

do prognozowania cen na giełdzie energii

08.04.

2014

11 Andrzej Kopczyński Badania symulacyjne jako źródło wiedzy w

systemie ekspertowym

użytym do wspomagania projektowania

układów automatyki statku

25 Mirosław Tomera Komputerowe sterowanie ślizgowe w układzie

połączonych zbiorników


15.04

2014

9 Paweł Kaczmarek Metody efektywnej integracji komponentów w

systemach rozproszonych

12 Łukasz Kuczkowski Dobór współczynników wagowych funkcji celu

w ewolucyjnej metodzie wyznaczania ścieżki

przejścia na morzu

29.04.

2014

20 Michał Porzeziński Wybrane zagadnienia niezawodności i

bezpieczeństwa transmisji danych w

przemysłowych sieciach komputerowych

22 Alicja Stoltmann,

Marcin Jaskólski

Ocena wpływu poprawy dokładności pomiaru

temperatury pary świeżej na efektywność

ekonomiczną bloku energetycznego

06.05.

2014

13 Łukasz Kuczkowski Planowanie ścieżek przejść obiektów

ruchomych,

przegląd opracowanych metod i algorytmów

26 Maciej Trawka,

Janusz Smulko

Automated system for fluctuation enhanced

gas sensing

20.05

2014

10 Paweł Kaczmarek,

Krzysztof Karwowski,

Marek Kuciński,

Michał Michna,

Jacek Skibicki,

Andrzej Wilk

Model referencyjny sieci trakcyjnej

14 Łukasz Kuczkowski Metody planowania ścieżek przejść, przegląd

zastosowań

17.06.

2014

2 Marek Augustyniak,

Zbigniew Usarek

Kontrola parametrów obwodu wymuszającego

w quasi-statycznych magnetycznych

badaniach nieniszczących stali

7 Adam Łukasz

Kaczmarek

Inteligentne hybrydowe systemy wyszukiwania

informacji

07.10.

2014

4 Jerzy Buriak Ocena warunków nasłonecznienia i

projektowanie elektrowni słonecznych

z wykorzystaniem dedykowanego

oprogramowania oraz baz dany

18 Piotr Oramus,

Marek Florkowski

Influence of various transmission line models

on values of lightning overvoltages

for insulation coordination studies

14.10.2014

3 Tomasz Barnert,

Emilian Piesik,

Marcin Śliwiński

Wpływ poziomu ochrony informacji na

wymagania nienaruszalności bezpieczeństwa

28 Paweł Zydroń,

Michał Bonk,

Michał Smolan

Zastosowanie systemu do pomiaru pojemności

i współczynnika strat dielektrycznych

w badaniach wysokonapięciowych układów

izolacyjnych


21.10.

2014

5 Tomasz Chmielewski Simulations of voltage sags in an industrial

installation featuring a large induction motor

29 Paweł Zydroń,

Damian Pala

Mikroprocesorowy kilowoltomierz różnicowy

napięcia stałego

32 Anna Witkowska Stabilizacja pozycji i kursu w układzie

dynamicznego pozycjonowania statkiem

28.10.

2014

19 Emilian Piesik,

Tomasz Barnert,

Marcin Śliwiński

Metoda analizy niezawodności człowieka

SPAR-H w aplikacji ProSIL-EAL

24 Mirosław Tomera Zmiana położenia wózka układu odwróconego

wahadła przy użyciu sterowania ślizgowego

33 Anna Witkowska Metody alokacji pędników w układach

dynamicznego pozycjonowania statkiem z

zastosowaniem macierzy pseudoodwrotnej

4.11.

2014

6 Elżbieta Ekiert,

Stanisław Galla

Wpływ zmian rozkładu elementów

przetwornicy ST1S10PUR na rozkładu

temperatur układu

27 Andrzej Wilk Model dynamiczny histerezy magnetycznej

18.11.

2014

15 Krzysztof Kula,

Mirosław Tomera

Sterowanie kaskadowe poziomem wody w

układzie dwóch zbiorników

16 Krystyna Maria Noga Transmisja danych – wybrane zagadnienia

pakiet dydaktyczny

17 Krystyna Maria Noga Cyfrowe sterowanie z zastosowaniem układów

programowalnych

25.11.

2014

21 Jan Paweł

Staniszewski,

Radosław Kucman,

Stanisław Galla

Systemy zasilania energią resztkową z

urządzeń grzewczych

23 Marcin Śliwiński,

Tomasz Barnert,

Emilian Piesik

Weryfikacja poziomów nienaruszalności z

uwzględnieniem aspektów ochrony informacji

34 Bartłomiej Adamczyk,

Barbara Florkowska

The modelling of electric field distribution for

multi-segment electrode of HV test equipment

Autorzy referatów

Lp. Imię i nazwisko Nr referatu Data

1 Bartłomiej Adamczyk 34 25.11.20124

2 Marek Augustyniak 2 17.06.2014

3 Ryszard Arendt 1 01.04.2014

4 Tomasz Barnert 3, 19, 23 14.10., 28.10., 25.11.2014


5 Michał Bonk 28 14.10.2014

6 Paweł Bućko 15 01.04.2014

7 Jerzy Buriak 4 07.10.2014

8 Tomasz Chmielewski 5 21.10.2014

9 Elżbieta Ekiert 6 04.11.2014

10 Barbara Florkowka 34 25.11.20124

11 Marek Florkowski 18 07.10.2014

12 Stanisław Galla 6, 21 04.11., 25.11.2014

13 Marcin Jaskólski 22 29.04.2014

14 Adam Łukasz Kaczmarek 7 17.06.2014

15 Paweł Kaczmarek [ETI] 9 15.04.2014

16 Paweł Kaczmarek [EiA] 10 20.05.2014

17 Krzysztof Karwowski 10 20.05.2014

18 Andrzej Kopczyński 11 08.04.2014

19 Marek Kuciński 10 20.05.2014

20 Radosław Kucman 21 25.11.2014

21 Łukasz Kuczkowski 12, 13, 14 15.04, 06.05., 20.05.2014

22 Krzysztof Kula 15 18.11.2014

23 Ryszard Michalski 1 01.04.2014

24 Michał Michna 10 20.05.2014

25 Adam Miller 15 01.04.2014

26 Krystyna Maria Noga 15, 16 18.11.2014

27 Piotr Oramus 18 07.10.2014

28 Damian Pala 29 21.10.2014

29 Emilian Piesik 3, 19, 23 14.10., 28.10., 25.11.2014

30 Michał Porzeziński 20 29.04.2014

31 Jacek Skibicki 10 20.05.2014

32 Michał Smolan 28 14.10.2014

33 Janusz Smulko 26 06.05.2014

34 Jan Paweł Staniszewski 21 25.11.2014

35 Barbara Stawarz Graczyk 24 03.06.2014

36 Alicja Stolmann 22 29.04.2014


37 Arkadiusz Szewczyk 24 03.06.2014

38 Marcin Śliwiński 3, 9, 23 14.10., 28.10., 25.11.2014

39 Maciej Trawka 26 06.05.2014

40 Mirosław Tomera 24, 25 08.04., 04.11.2014

41 Zbigniew Usarek 2 17.06.2014

42 Andrzej Wilk 10, 27 20.05., 04.11.2014

43 Anna Witkowska 32, 33 21.10., 28.10.2014

44 Paweł Zydroń 28, 29 14.10., 21.10.2014

Streszczenia referatów wygłaszanych w cyklu seminaryjnym

”Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice 2014”

1. Wykorzystanie sieci CAN z protokołem DeviceNet

oraz CAN-Open w diagnostyce pojazdów

Ryszard Arendt1, Ryszard Michalski2

e-mail: 1. [email protected], 2. [email protected]

Układy sterowania i kontroli zastosowane w pojazdach lądowych, powietrznych i

wodnych są aktualnie budowane w oparciu o technologię sieciową CAN. Przyjęły się dwa

protokoły przesyłania danych siecią CAN: DeviceNet – rozpowszechnioną w Stanach

Zjednoczonych oraz CanOpen – popularną w Unii Europejskiej. Układy sieciowe CAN mają

wysoką niezawodność i ze względu na niewielką liczbę połączeń kablowych są wygodne do

zastosowań przy budowie rozproszonych systemów akwizycji danych pomiarowych. W

pojazdach samochodowych popularne są diagnostyczne systemy pokładowe OBD II (On Board

Diagnostic), które integrują komputer pokładowy sterujący procesami spalania paliwa z

systemem diagnostycznym przesyłającym wyniki diagnostyczne w postaci kodów siecią CAN.

Zazwyczaj struktura rozproszonego systemu akwizycji danych obejmuje: komputer z

programem sterującym, kartę sieciową Master, sieć CAN oraz szereg urządzeń Slave.

Urządzenia Slave pełnią często funkcje koncentratorów danych z wybranego miejsca obiektu.

Zebrane informacje i sterowanie ich przepływem zestawione jest w pięciu warstwach (Object)

wskazywanych przez adres (Class ID). W stosowanych urządzeniach wyróżniono następujące

warstwy:

informacyjna, ang. Identity Object;

organizacji protokołu DeviceNet, ang. DeviceNet Object;

organizacji akwizycji danych, ang. Assembly Object;

organizacji warstwy sprzętowej, ang. Application Object;

organizacji przesyłania informacji, ang. Connection Object.

Do sterowania z poziomu programu sterującego wykorzystuje się ok. 20 – 30

specjalizowanych funkcji.

Rosnąca popularność systemów opartych na sieciach CAN oraz brak dydaktycznych

pozycji literaturowych stawia potrzebę wprowadzenia zajęć dydaktycznych – wykładów i

laboratorium związanym z konfiguracją i umiejętnością tworzenia i oprogramowania systemów

rozproszonych CAN.

W referacie przedstawiona zostanie struktura i podstawowe cechy charakterystyczne

rozproszonego układu z siecią CAN oraz problemy związane z oprogramowaniem i

komunikacją. Zaprezentowane będzie przykładowe użycie systemu sieciowego opartego o

urządzenia CAN8424 firmy ICPDAS, do diagnostyki ciągników kołowych, opracowane w

ramach projektu badawczego N N504 513740 Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.


2. Kontrola parametrów obwodu wymuszającego w quasi-statycznych

magnetycznych badaniach nieniszczących stali

Marek Augustyniak1, Zbigniew Usarek2


Magneśnice stosowane w statycznych i niskoczęstotliwościowych badaniach

nieniszczących stali tworzą wraz z obiektem pomiaru nietrywialny obwód magnetyczny o

nieliniowej charakterystyce. Możliwość przewidywania jego parametrów jest istotna dla

prawidłowego zaprojektowania aparatury oraz trafnej interpretacji wyników pomiaru. Choć

właściwym podejściem wydaje się modelowanie Metodą Elementów Skończonych, związane

jest z taką strategią wiele wciąż nieuporządkowanych kwestii.

- Jaki algorytm i software wybrać dla uzyskania największego realizmu przy najmniejszych

nakładach?

- Jak pozyskać dane materiałowe do obliczeń, w szczególności krzywe B(H)?

- Jak efektywnie korelować wyniki obliczeń z eksperymentem?

- Jakie jest miejsce i granice zastosowań wzorów empirycznych?

Szczególną uwagę w przedstawionej pracy poświęcono trudnościom związanym z

przejściem z modelowania 2D na 3D oraz problemami, jakie stwarzają rdzenie typu permalloy

o bardzo silnie zmiennej różnicowej przenikalności magnetycznej. Na osobne opracowanie

zasługuje charakterystyka obwodów NDT pracujących w trybie dynamicznym (~10+ Hz).

3. Wpływ poziomu ochrony informacji na wymagania nienaruszalności bezpieczeństwa

Tomasz Barnert1, Emilian Piesik2, Marcin Śliwiński3

e-mail: 1. [email protected], 2. [email protected], 3, [email protected]

W referacie przedstawiono zagadnienia związane z etapem analizy i oceny ryzyka obiektu

technicznego podwyższonego ryzyka. Opisano metody określania wymagań na nienaruszalność

bezpieczeństwa SIL zidentyfikowanych funkcji bezpieczeństwa. Funkcje takie realizowane są

przez systemy E/E/PE (BPCS i/lub SIS) i są częścią systemu bezpieczeństwa składającego się z

wielu warstw zabezpieczeniowo-ochronnych. Zarówno w metodach jakościowych, jak i pół-

ilościowych wyznaczenie wymaganego SIL opiera się na kilku podstawowych parametrach

ryzyka. Są one związane z częstością wystąpienia zdarzenia awaryjnego oraz jego

potencjalnymi konsekwencjami. W związku z tym, iż coraz częściej systemy techniczne

budowane są w oparciu o architekturę rozproszoną, pojawiają się nowe zagrożenia, które do tej

pory nie były uwzględnianie w analizach ryzyka. Mogą one mieć wpływ zarówno na

zwiększenie częstości wystąpienia zdarzeń i scenariuszy awaryjnych, jak również mogą

zwiększać prawdopodobieństwo niewypełnienia funkcji związanej z bezpieczeństwem na

przywołanie. Oba te zagadnienia powinny być uwzględnione w procesie przypisania

wymaganego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa do funkcji. Zaproponowano

rozszerzenie stosowanych obecnie metod o aspekty związane z uwzględnieniem poziomu

ochrony informacji systemu technicznego. Metody te zaimplementowano również w autorskiej

aplikacji komputerowej ProSIL-EAL, której moduł określania wymagań został w niniejszym

artykule opisany.

4. Ocena warunków nasłonecznienia i projektowanie elektrowni słonecznych

z wykorzystaniem dedykowanego oprogramowania oraz baz danych

Jerzy Buriak


Zaprezentowano przykład obliczeń projektowych elektrowni słonecznej, w których

szczególny nacisk położono na oszacowanie uzysku energii z instalacji elektrowni słonecznej.






W tym celu wykonano analizy nasłonecznienia, które uwzględniają kąt nachylenia i azymut

modułów fotowoltaicznych oraz zmiany nasłonecznienia w ciągu roku na podstawie

statystycznych wartości nasłonecznia w poszczególnych godzinach roku. Informacje o

natężeniu promieniowania słonecznego publikowane są w bazach danych dostępnych przez

Internet w tym bazie PVGIS oraz bazie Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki

Wodnej, zawierającej typowe lata meteorologiczne i statystyczne dane klimatyczne dla obszaru

Polski do obliczeń energetycznych budynków. Znaczna część analiz obejmuje symulacje

zacienienia prowadzone za pomocą programów Google Sketchup i PV*SOL. Oprogramowanie

PV*SOL zostało przedstawione jako kompleksowe narzędzie projektowania elektrowni

słonecznych. Porównano wyniki oszacowań uzysku energii z instalacji elektrowni słonecznej w

oparciu o analizy danych w arkuszu Excel oraz w oparciu o wyniki programu PV*SOL.

5. Simulations of voltage sags in an industrial installation

featuring a large induction motor.

Tomasz Chmielewski

[email protected],

Induction motors are widely used in various applications. Such popularity is to be owed to

their controllability, robustness and broad range of powers. Still, there are certain drawbacks

that often need a special treatment during system design or upgrade. High starting current and

low power factor are most often to be addressed as most important issues. This is both because

of internally required system conditions (voltage drops, conductor ratings) as well as grid

operators regulations (power factor correction). Despite the fact that all of these problems do

not apply to nowadays common inverter-fed motors, there is a number of existing installations

where directly connected motors are still being operated. In such situation if there is a threat

that the equipment will not comply with internal or external requirements, certain steps can be

undertaken. One of the most common solutions is to employ some sort of reactive power

compensation system. In this case fixed or switched capacitor bank. SVC or STATCOM can be

used. One has to bear in mind that only a solution incorporating a smooth and continuous

reactive power control will provide voltage stability upon the motor start or during load

variations.

This paper addresses the problem of voltage sags during various modes of operation of the

directly connected 2 MW induction motor. Simulink model was employed in order to

investigate the system performance and countermeasures against voltage sags upon i.e. motor

start.

6. Wpływ zmian rozkładu elementów przetwornicy ST1S10PUR

na rozkładu temperatur układu

Elżbieta Ekiert1, Stanisław Galla2

e-mail: 1. [email protected] 2. [email protected]

W referacie przedstawiono wpływ zmian w topologii (rozłożeniu elementów) przetwornicy

ST1S10PUR o topologii typu Buck na emisję termiczną z układu. Wpływ był analizowany na przykładzie

wprowadzania drobnych zmian w rozkładzie ścieżek mozaiki połączeń układu wraz z pomiarami emisji

przewodzonych przy zastosowaniu we wszystkich rozpatrywanych konfiguracjach tych samych

komponentów. Zastosowane zmiany w topologii połączeń pozwalają na oszacowanie ich wpływu na

charakterystyki emisji termicznej oraz przewodzonej oraz na sformułowanie zaleceń pozwalających na ich

minimalizację.

7. Inteligentne hybrydowe systemy wyszukiwania informacji

Adam Łukasz Kaczmarek


Artykuł podejmuje temat zastosowania hybrydowych metod inteligentnego wyszukiwania

informacji. Inteligentne wyszukiwanie informacji (ang. intelligent information retrieval) jest

pojęciem rozumianym na kilka sposobów. Wyróżnić można następujące zagadnienia, do





których pojęcie to się odnosi: wyszukiwanie informacji (ang. information retrieval), systemy

agentowe (agent systems), systemy eksperckie wspomagające podejmowanie decyzji (ang.

decision support systems), sieci semantyczne (ang. semantic web) oraz inteligencja sieciowa

(ang. web inteligence). Metody hybrydowe polegają na połączeniu tych technologii. Istnieją

różne kierunki rozwoju metod wyszukiwania informacji. Artykuł przedstawia możliwości ich

połączenia. Celem jest stworzenie aplikacji wspierającej wyszukiwanie korzystającej zarówno z

informacji dostępnych w wyszukiwarkach internetowych jak i istniejących metod

wyszukiwania semantycznego. Wyszukiwanie powinno odbywać się w pełni zautomatyzowany

sposób przy minimalnym zaangażowaniu użytkownika. Artykuł przedstawia możliwości

zastosowania agentów komputerowych do osiągnięcia tego rezultatu. Połączenie technologii

agentów komputerowych z licznymi technologiami wyszukiwania informacji daje perspektywy

skonstruowania nowatorskich i efektywnych narzędzi wyszukiwania informacji.

8. Metody efektywnej integracji komponentów w systemach rozproszonych

Paweł L. Kaczmarek


W pracy przedstawiono problemy wytwarzania efektywnych aplikacji rozproszonych ze

szczególnym uwzględnieniem wytwarzania zorientowanego na integrację komponentów.

Integracja gotowych komponentów pozwala na usprawnienie procesu wytwarzania przez

ponowne użycie już istniejących modułów oraz wybór tych komponentów, które najlepiej

odpowiadają potrzebom wytwarzanej aplikacji. Obecnie integracyjne wytwarzanie aplikacji

rozproszonych jest realizowane przy użyciu wielu różnych architektur. W pracy opisano

istniejące architektury softwarowe aplikacji rozproszonych takie jak: SOA, ESB, SCA i inne.

Celem opracowanych architektur jest uzyskanie efektywności zarówno w procesie wytwarzania

jak i działania aplikacji, choć różnorodność rozwiązań może świadczyć o trudnościach w

osiągnięciu tego celu. Każda z architektur stosuje nieco inne podejście do wytwarzania i używa

nieco innego nazewnictwa integrowanych modułów. Porównano metody komunikacji

stosowane na poziomie warstwy przesyłania informacji w aplikacjach rozproszonych. Metody

te obejmują zarówno wykorzystanie standardów komunikacji jak i komunikację za

pośrednictwem interfejsu programowego Application Programming Interface (API). Głównymi

standardami stosowanymi obecnie są usługi sieciowe SOAP-based Web services oraz Restful

Web services. Usługi SOAP-based Web services zostały pierwotnie opracowane jako standard

komunikacji do integracji usług. Celem ich było zapewnienie interoperacyjności przez

zdefiniowane dobrze ustrukturalizowanego formatu wymiany danych. Ponadto opracowano

wiele rozszerzeń dotyczących zagadnień bezpieczeństwa, transakcyjności, niezawodności i

innych. SOAP-based Web services okazały się jednak stosunkowo mało wydajne i trudne do

elastycznej konfiguracji. Wskazano na rosnąca popularność Restful WS wynikającą między

innymi z lepszych osiągów wydajnościowych i elastycznej konfiguracji. Restful Web services

opierają swoje działanie na mniej restrykcyjnych zasadach formatowania przesyłanych danych,

co powoduje, że dostawca usługi i klient z niej korzystający muszą porozumieć się co do treści

przesyłanych informacji. Ponadto przeanalizowano wykorzystanie API jako metody

komunikacji, co pozwala na ukrycie szczegółów komunikacyjnych przed programistą, jednak

wymaga zastosowania dodatkowych bibliotek. Metoda ta jest stosowana głównie przez dużych

dostawców systemów i usług informatycznych, gdyż wymaga nakładów pracy na wykonanie

stosownych bibliotek API oraz późniejsze ich utrzymanie. Przedstawiono przykładowe

rozwiązania implementacyjne wspierające


9. Model referencyjny sieci trakcyjnej

Paweł Kaczmarek, Krzysztof Karwowski, Marek Kuciński,

Michał Michna, Jacek Skibicki, Andrzej Wilk


Górna sieć trakcyjna jest nadal najefektywniejszym sposobem zasilania kolejowych

pojazdów elektrycznych. Wzrost prędkości pojazdów zwiększa pobór mocy oraz wymaga

zapewnienia prawidłowej współpracy odbieraków prądu pojazdów z siecią jezdną, co jest

warunkiem niezawodnego i bezpiecznego funkcjonowania transportu szynowego.

Podejmowane są prace rozwojowe związane z komputerowym wspomaganiem

projektowania sieci trakcyjnych, a także modelowaniem i symulacją w celu rozwoju metod

diagnostycznych. Odpowiednie normy i przepisy określają parametry systemu odbioru prądu, a

także walidację symulacji oddziaływania dynamicznego pomiędzy pantografem a siecią jezdną

górną na podstawie zbioru danych i wyników dla tzw. modelu referencyjnego sieci trakcyjnej.

W pracy omówiono autorski model matematyczny sieci trakcyjnej oraz uzyskane wyniki

symulacji. Przedstawiono obliczenia statyczne sieci jezdnej i dynamiczne wywołane

oddziaływaniem odbieraka prądu dla różnych prędkości jazdy. Nacisk ślizgacza odbieraka

prądu na przewody jezdne sieci powoduje ich uniesienie, zależne od konstrukcji sieci,

właściwości odbieraka i jego stanu technicznego, szczególnie od nastawionej siły statycznej,

oraz – ze względu na siły aerodynamiczne – od prędkości jazdy. Niewielki wpływ mogą mieć

też takie czynniki, jak typ pojazdu, stan torowiska, siła wiatru. Przyjęte dane do obliczeń

symulacyjnych są zgodne z normą. Wyniki te zweryfikowano z wybranymi badaniami

laboratoryjnymi i porównano z normatywnym modelem referencyjnym.

Utworzony program symulacyjny jest podstawą do zaprojektowania komputerowych

„narzędzi” wspomagania projektantów sieci jezdnych.

10. Badania symulacyjne jako źródło wiedzy w systemie ekspertowym

użytym do wspomagania projektowania układów automatyki statku

Andrzej Kopczyński


Współczesne biura projektowe już kilka/kilkanaście lat temu odeszły od klasycznych

metod projektowania przy pomocy deski kreślarskiej i rapidografu. Obecnie projektanci

wykorzystują nowoczesne aplikacje komputerowe wspomagające proces projektowania.

Aplikacje typu CAD są współczesną wirtualną deską kreślarską. Przy projektowaniu układów

automatyki i sterowania podsystemów elektroenergetycznych na statku (np. podsystemu steru

strumieniowego), bardzo duże znaczenie ma dobór odpowiednich elementów. Dzisiejsze realia

biur konstrukcyjnych są takie, że nasi projektanci, często z braku dostatecznej wiedzy oraz

możliwości jej pozyskania zlecają dobór zestawu urządzeń firmom zewnętrznym. Istnieje

zainteresowanie przemysłu / biur projektowych aplikacjami komputerowymi, wspomagającymi

proces projektowania, jak również wdrażania w dydaktyce elementów sztucznej inteligencji,

wspomagających procesy projektowe.

Poprawa procesu projektowania może zostać zrealizowana przez wykorzystanie

doświadczenia ekspertów projektantów, zestawionych w postaci baz wiedzy i wykorzystania

systemu ekspertowego. Dodatkowo system może wykorzystywać badania symulacyjne i

stosować je jako źródła głębokiej wiedzy wspomagającej przyjęcie kolejnych rozwiązań

projektowych. Aplikacja modeli w systemie ekspertowym wymaga opracowania szeregu

modeli matematycznych o różnym stopniu adekwatności oraz identyfikacji ich parametrów.

Odpowiednio dobrane modele, ich parametry oraz interfejsy umożliwiające łatwe połączenia

modeli w całościowe struktury, są kluczem do lepszego zrozumienia zjawisk, jakie zachodzą w

nowo zaprojektowanych podsystemach statków, jeszcze przed budową systemów i

przeprowadzeniem testów sprawnościowych.

W referacie, na przykładzie sterów strumieniowych prezentuje się metodę wspomagania

projektowania przy wykorzystaniu systemu ekspertowego, biblioteki modeli oraz bazy wiedzy,


gdzie system ekspertowy nie tylko korzysta z wiedzy eksperckiej wprowadzonej wcześniej do

jego bazy, ale również sam wyszukuje wiedzę poprzez wykonanie i ocenę badań

symulacyjnych. Rozważa się stosowanie szeregu modeli matematycznych wraz z dobranymi

parametrami odzwierciedlającymi pracę rzeczywistych urządzeń.

Użycie systemu ekspertowego zmusza nas do formalizacji zadań projektowych, co jest

trudnym zagadnieniem. Możliwość formalizacji umożliwia poznanie zależności formalnych

(relacji matematycznych) pomiędzy potencjalnymi założeniami, a strukturą i elementami

projektowanego systemu. W referacie przedstawiono przykład zadania projektowego

dotyczącego projektowania elementów układu steru strumieniowego statku.

11. Dobór współczynników wagowych funkcji celu w ewolucyjnej metodzie

wyznaczania ścieżki przejścia na morzu

Łukasz Kuczkowski


W artykule przedstawiono metodę doboru współczynników wagowych funkcji celu w

ewolucyjnej metodzie wyznaczania ścieżki przejścia obiektów ruchomych na morzu. Celem

przeprowadzonych badań było wyznaczenie wartości współczynników w ważonej funkcji celu

użytej do optymalizacji ścieżek przejść tak, aby w procesie wyznaczania trasy znaczącą rolę

odrywało kryterium: minimalizacja długości trasy, minimalizacja czas podróży lub zachowanie

jak najmniejszego kąta zwrotu w miejscach zmiany kursu. Jako nadrzędne kryterium przyjęto

bezpieczeństwo żeglugi. W zaproponowanym środowisku przeprowadzono serię symulacji

stosując identyczną populację początkową dla każdego testu. W każdym przypadku

modyfikowano wartości wag, pozostawiając pozostałe parametry algorytmu niezmienne.

Otrzymane wyniki przedstawiono w tabeli. Na podstawie zestawienia dobrano zbiór wartości

wag pozwalający na realizacje założonych celów optymalizacji.

12. Planowanie ścieżek przejść obiektów ruchomych,

przegląd opracowanych metod i algorytmów

Łukasz Kuczkowski


Nieustannie zwiększający się poziom rozwoju przemysłu wymusza potrzebę

przemieszczania dużych ilości towarów. Z roku na rok rośnie również liczba pasażerów

korzystających z transportu morskiego lub lotniczego. Ze względu na aspekt ekonomiczny,

możliwość taniego i szybkiego transportu staje się dla operatora linii lotniczych lub armatora

najważniejsza. Jednocześnie konieczne jest zapewnienie odpowiedniego poziom

bezpieczeństwa. Pomimo zastosowania zaawansowanych systemów największym czynnikiem

zagrożenia w procesie nawigacji jest człowiek. Usunięcie bądź częściowe zastąpienie czynnika

ludzkiego pozwoli na poprawę efektywności transportu. Na tej podstawie powstaje wiele

systemów pozwalających na wspomaganie decyzji nawigacyjnych lub stworzenie całkowicie

autonomicznych jednostek. W artykule przedstawiono przegląd metod oraz algorytmów

planowania ścieżek przejść dla obiektów ruchomych naziemnych, powietrznych oraz morskich.

Uwzględniono zastosowanie metod przeszukiwania grafów, sztucznego pola potencjału,

algorytmów mrówkowych, algorytmów rojowych oraz algorytmów ewolucyjnych.

13. Metody planowania ścieżek przejść, przegląd zastosowań

Łukasz Kuczkowski


Rozwój informatyki oraz powstanie szybkich jednostek obliczeniowych przyczyniło się do

powstania szerokiej gamy metod sztucznej inteligencji

Planowanie ścieżek przejść jest ważnym zagadnieniem w dziedzinie robotyki,

bezpieczeństwie transportu oraz optymalizacji. Celem planowania ścieżki przejścia jest


znalezienie najkrótszej, wolnej od kolizji ścieżki, spełniającej kryteria optymalizacji w

założonym statycznym lub dynamicznym środowisku. Planowanie ścieżki przejścia może być

rozpatrywane w dwóch trybach on-line i off-line. W trybie off-line poszukiwanie ścieżki

przejścia dokonywane jest w środowisku z uwzględnieniem parametrów ruchu innych

obiektów, które są niezmienne. W trybie on-line planowanie ścieżki związane jest ze

zmiennością środowiska i niepewnością ruchu pozostałych obiektów. W związku z tym

wymagana jest ciągła kontrola zmian w środowisku i parametrów ruchu obiektów. W artykule

przedstawiono przegląd problemów, do rozwiązanie których stosuje się metody planowania

ścieżek przejścia. Opisano metody planowania: trasy robota mobilnego, ruchu ramienia robota,

optymalnego wzajemnego poruszania suwnic do przeładunku towarów, pokonywania wzniesień

z minimalizacją kosztów ruchu oraz skoordynowanego ruchu robotów mobilnych. W oddzielnej

kategorii zestawiono metody planowania ruchu bezzałogowych łodzi podwodnych, statków

morskich oraz samolotów.

14. Sterowanie kaskadowe poziomem wody w układzie dwóch zbiorników

Krzysztof Kula. Mirosław Tomera

[email protected], [email protected]

W proponowanym artykule przedstawione zostanie sterowanie poziomem wody w

układzie dwóch zbiorników, o swobodnym wypływie wody, połączonych kaskadowo i

poddanym oddziaływaniu zakłóceń addytywnych wchodzących na wejście obiektu. Do

kompensacji wpływu zakłóceń zastosowano strukturę kaskadowego układu regulacji o

dodatkowej wewnętrznej pętli sprzężenia zwrotnego obejmującej wyodrębnioną część obiektu,

w skład której wchodzi pompa zasilająca jak i górny zbiornik. Zadaniem tej pętli jest wstępna

kompensacja wpływu zakłóceń oddziałujących na wejście obiektu zanim nie zostaną one

przeniesione do dalszej części procesu. Ponieważ obiekt regulacji jest układem silnie

nieliniowym to dostrajanie nastaw obu regulatorów poprzedzone jest identyfikacją własności

statycznych i dynamicznych układów otwartych obydwu pętli sprzężenia zwrotnego. Do tego

celu wykorzystano metodę przekaźnikową Astroma-Hagglunda, zmodyfikowaną na potrzeby

identyfikacji obiektu inercyjnego pierwszego rzędu, w którym nie można byłoby wzbudzić

cyklu granicznego. Na podstawie pomierzonych parametrów drgań krytycznych, wyznaczone

zostały parametry modeli matematycznych obydwu części procesu. Nastawy regulatorów

wyznaczone zostały przy pomocy metody syntezy bezpośredniej, po wcześniejszym określeniu

żądanej transmitancji układu zamkniętego oraz wyznaczonego modelu matematycznego

obiektu.

W pierwszej kolejności przeprowadzone zostały badania symulacyjne, pozwalające na

wstępną ocenę jakości pracy zaprojektowanego układu sterowania kaskadowego i uzyskane

wyniki porównane zostały z tymi, które osiągnięto w układzie regulacji z pojedynczą pętlą

zewnętrzną. Następnie, zaprojektowane układy sterowania zaimplementowano w środowisku

obliczeniowym Matlab/Simulink i przeprowadzone zostały badania z poziomu komputera,

poprzez kartę I/O PCI 1710 firmy Advantech, ze zbudowanym obiektem rzeczywistym.

15. Zastosowanie sztucznych sieci neuronowych

do prognozowania cen na giełdzie energii

Adrian Miller1, Paweł Bućlo2


Jednym z aktualnych zagadnień gospodarczych jest prognozowanie cen na Giełdzie

Energii. Autorzy publikacji proponują wykorzystanie do tego celu sztucznych sieci

neuronowych i oprogramowania MATLAB. Opisują narzędzie do prognozy krótkoterminowej

Rynku Dnia Następnego. W artykule przedstawiono sposób normalizacji danych. Opisano

również użyte funkcje aktywacji w warstwach neuronowych wraz z konsekwencjami z nich

wynikającymi dla samego procesu nauczania. W końcowej części artykułu porównano

prognozę sieci neuronowej z rzeczywistym przebiegiem notowań na Giełdzie Energii.




16. Transmisja danych - wybrane zagadnienia, pakiet dydaktyczny

Krystyna Maria NOGA


Ważnym elementem systemu telekomunikacyjnego są między innymi kanał transmisyjny,

układy formowania sygnałów, modulatory, demodulatory, filtry, kodery, dekodery. Do

rozwiązywania wielu problemów inżynierskich służą badania symulacyjne. Programy

symulacyjne są stosowane we wszystkich fazach prac badawczych, konstrukcyjnych i

serwisowych. Są szczególnie przydatne do poznania właściwości systemu

telekomunikacyjnego, sprawdzenia struktury układu sterowania i poszukiwania optymalnych

parametrów pracy. Dzięki temu można znacznie zmniejszyć koszty i skrócić czas badania i

diagnostyki urządzenia. Programy symulacyjne odgrywają również ogromną rolę w

poszukiwaniu nowych rozwiązań w wielu dziedzinach techniki, w tym telekomunikacji. Jest to

szczególnie istotne ze względu na wzrastającą liczbę użytkowników systemów

telekomunikacyjnych, ich rosnące wymagania, co powoduje, że muszą powstawać nowe

systemy zapewniające coraz wyższą jakość transmisji. Jednym z ważniejszych elementów

systemu telekomunikacyjnego jest kanał transmisyjny. Służy on do przesyłania danych i może

być realizowany w postaci torów przewodowych, radiowych, satelitarnych, falowodowych,

światłowodowych. Od właściwości kanału zależy struktura pozostałych bloków systemu. W

artykule zostaną przedstawione zagadnienia dotyczące przede wszystkim transmisji sygnałów w

kanałach radiowych. Propagacja fal radiowych jest złożonym zjawiskiem. Podczas transmisji

radiowej większość sygnałów odbieranych podlega losowemu uzmiennieniu, spowodowane to

jest występowaniem w kanale transmisyjnym zakłóceń multiplikatywnych, zwanych zanikami,

zakłóceń addytywnych oraz opóźnień. Czynniki te powodują niestacjonarność charakterystyk

kanału i pogorszenie jakości transmisji. Szczególnie negatywny wpływ na jakość transmisji

posiadają odbicia fal powodujące wielodrogową propagację. W artykule zostaną

zaprezentowane matematyczne modele rzeczywistych kanałów, symulacje poszczególnych

procesów fizycznych zachodzących podczas transmisji, np. losowych fluktuacji sygnału,

wielodrogowości, modulacji, demodulacji, kodowania zabezpieczającego przed błędami,

dekodowania. Zostanie omówiony między innymi kanał wielodrogowy, Rayleigha, Rummlera,

Jakes’a. Badania symulacyjne zostaną przeprowadzone z wykorzystaniem środowiska Vissim,

Multisim, Mathcad.

17. Cyfrowe sterowane z zastosowaniem układów programowalnych

Krystyna Maria Noga e-mail: [email protected]

Otaczający nas świat jest pełen urządzeń wymagających cyfrowego sterowania. Wśród

pakietów oprogramowania narzędziowego dostępnych obecnie na rynku jest raczej niewiele

takich, które umożliwiają realizacje wszystkich etapów cyklu projektowego niezbędnego do

przygotowania programu sterującego. Narzędzia tego rodzaju dostarczają między innymi

producenci układów programowalnych, przykładowo firma Altera oferuje pakiety Max+ Plus

Baseline oraz Quartus, a firma Xilinx pakiety Foundation ISE i WebPack IDE. Większość

dostępnych programów narzędziowych wymaga od projektanta znajomości jednego ze

standardowych języków HDL, tj. Veriloga lub VHDL.

W artykule zostaną przedstawione przykłady wykorzystania systemu projektowego

Quartus oraz Max+ Plus Baseline do sterowania wybranymi modelami. Systemy te to chyba

najbardziej przyjazne środowiska CAD (ang. Computer Aided Design) służące do

projektowania i implementacji układów w strukturach programowalnych. W skład pakietu

wchodzą między innymi edytor graficzny schematów, edytor tekstowy, graficzny edytor

przebiegów, kompilator, symulator funkcjonalny i czasowy, system definiowania stylów

kompilacji projektu oraz bardzo bogate biblioteki gotowych bloków funkcjonalnych. Jako




obiekty sterowania w artykule zostaną przedstawione: model windy 3-biegowej, wciągarki oraz

sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu ulicznym. Modele te są wykorzystywane w

laboratorium Techniki Cyfrowej w Katedrze Automatyki Okrętowej Akademii Morskiej w

Gdyni. Model windy 3-biegowej jest zgodny z dokumentacją techniczną napędu AN 234

opracowaną przez Zakłady Okrętowych Urządzeń Elektrycznych ELMOR. Natomiast model

wciągarki jest zgodny z dokumentacją techniczną przygotowaną przez Toruńskie Zakłady

Urządzeń Okrętowych TOWIMOR S.A.

W trakcie zajęć studenci opracowują algorytmy pracy modeli w edytorze graficznym z

wykorzystaniem symboli układów cyfrowych oraz w edytorze tekstowym języka VHDL. Ocena

poprawności wykonania sterowania jest dokonywana na podstawie obserwacji pracy modelu. Ponadto studenci mają również możliwość przeprowadzenia diagnostyki, opracowanych na

potrzeby dydaktyki, programów sterujących wybranymi modelami. Na podstawie analizy pracy

modelu studenci określają objawy oraz przyczyny symulowanych awarii. W laboratorium

możliwe jest także porównanie sterowania wybranymi modelami z wykorzystaniem techniki

mikroprocesorowej oraz w technologii standardowych układów logicznych.

18. Influence of various transmission line models on values of lightning overvoltages

for insulation coordination studies

Piotr Oramus1, Marek Florkowski2


Lightning overvoltages occurring during transient states in electrical power systems are

especially dangerous for devices installed in network. For this reason, analysis of lightning

overvoltages in electrical power systems is important due to ensure reliability of power supply.

For this purpose, development of mathematical models is necessary, however in dependence on

mathematical model used for computations, simulation results can be different. In this paper,

analysis the influence of proposed overhead transmission lines models on values of

overvoltages in analyzed power system has been presented. This article presents insulation

coordination studies performed for various models of overhead lines developed in EMTP/ATP

software. Simulation results obtained from performed analyses have been presented and

compared in this paper

19. Metoda analizy niezawodności człowieka SPAR-H w aplikacji ProSIL-EAL

Emilian Piesik, Tomasz Barnert, Marcin Śliwiński

[email protected], [email protected], [email protected]

W referacie przedstawione zostanie oprogramowanie ProSIL-EAL wspomagające

zarządzanie bezpieczeństwem funkcjonalnym w cyklu życia systemów technicznych. Aplikacja

umożliwia wyznaczanie wymaganego poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa SIL na

podstawie wymagań instytucji nadzorującej dla wyróżnionych funkcji bezpieczeństwa. ProSIL-

EAL wyposażony jest także w moduł wspomagający komputerową weryfikację poziomu

nienaruszalności bezpieczeństwa SIL dla rozważanych architektur sprzętu poszczególnych

funkcji bezpieczeństwa. Zapewnia także wspomaganie w ocenie rozwiązań technicznych

i organizacyjnych, jak również wpływu błędów systematycznych oprogramowania i błędów

człowieka podczas eksploatacji systemów E/E/PE, BPCS i SIS. Do analizy czynników ludzkich

zastosowano metodę SPAR-H w przypadku której dokonuje się dekompozycji zadań, jakie

wykonuje człowiek - operator na dwa elementy: działanie i/lub diagnostyka.

Referat nawiązuje w swej tematyce do zagadnień związanych z wyznaczeniem

prawdopodobieństwa błędu człowieka HEP za pomocą metody SPAR-H. Do najbardziej

przydatnych obecnie metod analizy niezawodności człowieka w zarządzaniu bezpieczeństwem

funkcjonalnym zalicza się: THERP, ASEP i SPAR-H. Podkreślono, że wadą stosowanych

obecnie analiz niezawodności człowieka w systemach zautomatyzowanych jest słabe

uwzględnienie kontekstu interfejsu człowiek-system oraz algorytmów działania systemów

sterowania i automatyki zabezpieczeniowej, czyli systemów BPCS, E/E/PE i SIS. Niezbędne





jest więc nieco odmienne spojrzenie podczas przeprowadzania HRA na wpływ różnych

czynników na bezpieczeństwo systemowe, w tym czynników ludzkich i organizacyjnych oraz

technicznych i środowiskowych. Metoda SPAR-H została zaimplementowana w module LOPA

prototypowego oprogramowania ProSIL-EAL.

20. Wybrane zagadnienia niezawodności i bezpieczeństwa transmisji danych

w przemysłowych sieciach komputerowych

Michał Porzeziński1


W referacie zostaną przedstawione problemy dotyczące bezpieczeństwa i

niezawodności transmisji danych w przemysłowych sieciach komunikacyjnych

wykorzystywanych do realizacji funkcji zwianych z bezpieczeństwem. Omówiona zostanie

koncepcja kanałów komunikacyjnych bezpiecznych funkcjonalnie oraz związane z nimi

wymagania niezawodnościowe określone w normach PN-EN 61508-3 oraz PN-EN 61784-3.

Przedstawione zostaną również zagrożenia dotyczące bezpieczeństwa transmisji danych w

sieciach przemysłowych i stosowane metody ochrony oraz metodyka zarządzania

bezpieczeństwem informacji w ujęciu norm z rodziny ISO/IEC 27000 i ISO/IEC 15408.

21. Systemy zasilania energia resztkową z urządzeń grzewczych

Jan Paweł Staniszewski, Radosław Kucman, Stanisław Galla


Pozyskiwanie energii z wykorzystaniem zjawisk termoelektrycznych wchodzi w

zakres rozwijającego się tzw. odzyskiwania energii szczątkowej (energy harvesting-u).

Koncepcja ta polega na pozyskiwaniu energii ze źródeł takich jak słońce, drgania, wiatraki,

gradient zasolenia czy właśnie z efektów termicznych. Energia jest przetwarzana, gromadzona i

używana, np. do zasilania sieci sensorowych, czy mikrokontrolerów. Stosowanie tej technologii

wraz z komunikacją bezprzewodową pozwala wyeliminować konieczność doprowadzania

dodatkowych kabli zasilających lub wymiany baterii w układach. Rozwiązania odzyskiwania

energii z układów z powodzeniem może być stosowana w układach generujących np. energię

cieplna i wytwarzających np. spaliny (przepływ gazu). W referacie przedstawiono wyniki prac

nad dwoma rozwiązaniami opartymi o mikro układy pozwalające na odzyskiwanie energii z

wskazaniem na preferowane rozwiązanie i napotkane problemy.

22. Ocena wpływu poprawy dokładności pomiaru temperatury pary świeżej

na efektywność ekonomiczną bloku energetycznego

Alicja Stoltmann1, Marcin Jaskólski2

e-mail: 1. [email protected] 2. [email protected]

W niniejszym artykule przedstawiono wyniki badań wpływu poprawy dokładności

pomiaru temperatury pary świeżej na wskaźniki sprawności i produkcji bloku ciepłowniczego.

Analizy dokonano w oparciu o moduł zaproponowany przez firmę Alstom, składający się z

regulatora stanu z obserwacją oraz precyzyjnej termopary. Narzędziem wykorzystanym do

badań był program GateCycle 6.1, w którym zamodelowano blok BC-50, wykorzystując

rzeczywiste parametry obiegu. Analiza wyników modelowania potwierdziła, że modernizacja

układu regulacji temperatury pary świeżej jest opłacalna ekonomicznie oraz pozwala na

zmniejszenie ilości paliwa dostarczanego do kotła.



23. Investigation of RTS noise in reverse polarized silicon carbide Schottky diodes

Arkadiusz Szewczyk, Barbara Stawarz-Graczyk


One of the method of electronic device quality and reliability evaluation is observation of

its inherent noise. Generally, the inherent noise of semiconductor device consists of Gaussian

(i.e. 1/f, shot noise) and non-Gaussian components (i.e. random telegraph signal, RTS). The

RTS phenomena usually indicates the presence of large defects in the structure of the material

of the device, therefore it can be treated as an indicator of technology quality. In the paper

authors present results of RTS investigations in reverse polarized Silicon Carbide Schottky

diodes. Devices being studied are commercially available diodes with reverse voltage UR = 600

V. The RTS was observed during device stress by applying high voltage for several minutes and

the change in signal parameters were studied

24. Weryfikacja poziomów nienaruszalności

z uwzględnieniem aspektów ochrony informacji

Marcin Śliwiński1, Tomasz Barnert2, Emilian Piesik3

e-mail: 1. [email protected], 2. [email protected], 3. [email protected]

Poszczególnym poziomom SIL projektowanego systemu E/E/PE (BPCS lub SIS)

odpowiadają ilościowe kryteria probabilistyczne. W analizie bezpieczeństwa funkcjonalnego

kluczowe znaczenie ma określenie poziomu nienaruszalności bezpieczeństwa SIL dla funkcji

bezpieczeństwa, a następnie zaprojektowanie takiego systemu zabezpieczeniowego, który

spełni te wymagania. Dowód spełnienia przez system zabezpieczeniowy wymagań na określony

poziom SIL nazywa się weryfikacją. Model probabilistyczny dowolnego systemu sterowania

BPCS lub zabezpieczeń SIS można przedstawić za pomocą schematów blokowych

niezawodności RBD, grafów Markowa, równań uproszczonych oraz drzew niezdatności FTA

z wykorzystaniem techniki cięć minimalnych.

W niniejszym referacie przedstawiono wykorzystanie metod (w ramach aktualizacji

metodyki analiz bezpieczeństwa funkcjonalnego) weryfikacji SIL z uwzględnieniem zagadnień

ochrony informacji w przemysłowych sieciach komputerowych m.in. poprzez wykorzystanie w

tym procesie poziomów uzasadnionego zaufania EAL, lub przypisaniu analizowanemu

systemowi stopnia ochrony informacji na podstawie liczby pierścieni zabezpieczeniowo

ochronnych wg metodyki SeSa – SINTEF, wraz z uwzględnieniem klasyfikacji systemów

rozproszonych, w module weryfikacji SIL oprogramowania ProSIL-EAL.

25. Zmiana położenia wózka układu odwróconego wahadła

przy użyciu sterowania ślizgowego

Mirosław Tomera


W referacie przedstawione zostanie sterowanie ślizgowe zastosowane do regulacji

położenia wózka w układzie odwróconego wahadła, który jest problemem nieliniowym o

dwóch stopniach swobody (kąt ustawienia wahadła i pozycja wózka) i jednym wejściu (siła

przyłożona do wózka). Zadanie sterowania polega na takim przemieszczaniu wózka aby przy

tych zmianach wahadło zachowało położenie pionowe i nie przewróciło się. Model

matematyczny tego obiektu składa się z czterech równań stanu. Sterowanie ślizgowe zazwyczaj

stosowane jest do układów drugiego rzędu, zapisywanych w postaci zmiennych fazowych. W

rozważanym przypadku rozpatrzone zostaną dwie konfiguracje regulatora ślizgowego. Pierwsza

konfiguracja będzie składała się z równoległego połączenia dwuwymiarowego regulatora

ślizgowego i regulatora klasycznego PID, natomiast druga konfiguracja będzie wykorzystywała

pojedynczy regulator ślizgowy zaprojektowany dla układu czwartego rzędu. Uzyskane wyniki

badań z zastosowaniem regulatorów ślizgowych zostaną porównane z wynikami

zarejestrowanymi z użyciem regulatora stanu wykorzystującego klasyczne sterowanie liniowo-

kwadratowe LQR.


mailto:[email protected],%203



26. Komputerowe sterowanie ślizgowe w układzie połączonych zbiorników

Mirosław Tomera


W referacie przedstawiony zostanie komputerowy układ regulacji poziomu wody

wykorzystujący sterowanie ślizgowe. Sterowanie poziomem wody w czasie rzeczywistym

realizowane jest przy użyciu komputera klasy PC poprzez kartę wejść i wyjść, przy użyciu

oprogramowania działającego w środowisku MATLAB. Zaprezentowany algorytm sterowania

ślizgowego opiera się na nieliniowej powierzchni ślizgania pierwszego rzędu. Niedogodnością

sterowania ślizgowego są efekty częstych przełączeń sygnału sterowania co niekorzystnie

wpływa na trwałość i pracę urządzenia wykonawczego, w tym przypadku pompy. W celu

usunięcia tej niedogodności w regulatorze ślizgowym, zamiast funkcji przekaźnikowej została

zastosowana funkcja ograniczająca zrealizowana przy użyciu algorytmu rozmytego. Funkcja ta

wprowadza warstwę ograniczającą na powierzchni ślizgowej, co powoduje ograniczenie

oscylacji (chatteringu). Na działanie algorytmu sterowania ślizgowego bardzo niekorzystnie

wpływają również szumy pomiarowe, które usunięte zostały poprzez zastosowanie

rozszerzonego filtru Kalmana. W pierwszej kolejności przeprowadzone zostały wyniki badań

symulacyjnych, które następnie zweryfikowane zostały z wynikami uzyskanymi na obiekcie

rzeczywistym.

27. Automated system for fluctuation enhanced gas sensing

Maciej Trawka, Janusz Smulko


Resistance gas sensors exhibit random phenomena (resistance noise) which can be utilized

to improve gas sensitivity and selectivity. That new emerging technique has to be investigated

to recognize optimal parameters for gas detection. It means that measurement system has to

have ability of numerous parameters adjustment (e.g., sampling frequency, heater voltage,

polarization current, voltage noise amplification). That fact induced design of a new setup

which limites number of external power sources and reduces time of gas sensors

characterization. The newly prepared system comprises two digitally controlled voltage and

current sources, control unit to select polarization current of the investigated gas sensor. The

system is controlled by the dedicated PC software, used for data acquisition and

communication. The system can characterize prototype gas sensors of very high resistance, up

to tens of M. Additionally, the sensors can be irradiated by the UV diode to induce

photocatalytic effect and influence their gas sensing properties. In our opinion, these all

activities are as automated, as possible. All operations are automatically logged, and state of the

state of the system is displayed in graphical form using windows PC environment. Output files

are batch-processed using commercial software, such as Matlab. Furthermore, we will present

some examplary results of recent experimental data for selected gas sensors, such as their noise

power spectral densities at various sensors temperatures, their DC resistance as a function of

time at different ambient atmospheres.

28. Model dynamiczny histerezy magnetycznej

Andrzej Wilk


Referat ten nawiązuje do prezentowanych już w poprzednich cyklach seminaryjnych

„Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice” prac na temat modelowania histerezy

magnetycznej z wykorzystaniem modelu Preisacha. Do tej pory przedstawiono modele

statyczne: tzw. model klasyczny i model skalarny ze sprzężeniem zwrotnym. W tej pracy

przedstawiono dynamiczny model skalarny.

W modelu dynamicznym zakłada się, że zmiana stanu tzw. operatorów histerezowych nie


zachodzi w sposób skokowy. Zmiana ta zachodzi według określonej funkcji czasowej zależnej

od szeregu czynników. Do istotnych czynników zewnętrznych zalicza się szybkość zmian

natężenia pola magnetycznego działającego na operatory histerezowe.

Do celów symulacji zastosowano funkcje opisującą stan operatora histerezowego w

postaci równania różniczkowego I rzędu ze stałym parametrem określającym właściwości

materiału ferromagnetycznego. Do wyznaczenia parametrów funkcji stanu operatora

histerezowego wykorzystano badania eksperymentalne. Przeprowadzono szereg symulacji przy

różnych amplitudach i różnych częstotliwościach natężenia pola magnetycznego. Dokonano

porównania wyników symulacji z wynikami pomiaru. Uzyskano dobrą zgodność wyników.

Pokazano przydatność modelu zwłaszcza przy większych częstotliwościach zmian indukcji

magnetycznej oraz natężenia pola magnetycznego w materiale ferromagnetyka.

29. Zastosowanie systemu do pomiaru pojemności i współczynnika strat dielektrycznych

w badaniach wysokonapięciowych układów izolacyjnych

Paweł Zydroń, Michał Bonk, Michał Smolana


Pomiary właściwości dielektrycznych materiałów i układów izolacyjnych wysokiego

napięcia są jednymi z podstawowych rodzajów badań wykonywanych w laboratoriach

wysokich napięć. Ważnymi wielkościami mierzonymi w tej grupie są pojemność i

współczynnik strat dielektrycznych. Referat przedstawi możliwości systemu pomiarowego

zbudowanego w oparciu o automatyczny miernik C i tg oraz sterowane źródło wysokiego

napięcia, zawierające generator przebiegów sinusoidalnych i wzmacniacz wysokonapięciowy.

Zestaw ten nadzorowany przez interfejs IEEE 488 za pomocą komputera z dedykowanym

oprogramowaniem, przygotowanym w środowisku LabVIEW, pozwala stworzyć wirtualny

przyrząd pomiarowy o szerokich możliwościach, zautomatyzować wykonywanie pomiarów

oraz usprawnić archiwizowanie ich wyników.

30. Mikroprocesorowy kilowoltomierz różnicowy napięcia stałego

Paweł Zydroń, Damian Pala


W laboratorium wysokich napięć zachodzi potrzeba wykonywania pomiarów różnych

rodzajów napięć ze źródeł o różnorodnych konfiguracjach układowych (jedno i wielofazowe,

symetryczne, niesymetryczne itd.). Referat przedstawia opis pracy projektowo-konstrukcyjnej

obejmującej wykonanie różnicowego miernika wysokiego napięcia stałego, zbudowanego

w oparciu o dedykowany kontroler mikroprocesorowy, zwiększający funkcjonalność tego

przyrządu. Część wysokonapięciowa miernika została zbudowana w oparciu o dwa dzielniki

rezystancyjne o dużej dokładności i stabilności temperaturowej. W referacie zostaną

przedstawione zarówno założenia i rozwiązania konstrukcyjne wykonanego kilowoltomierza

różnicowego jak również wyniki jego badań przeprowadzonych w Laboratorium Wysokich

Napięć AGH, a dotyczących określenia podstawowych parametrów technicznych tego

przyrządu.

31 Stabilizacja pozycji i kursu w układzie dynamicznego pozycjonowania statkiem

Anna Witkowska

e-mail [email protected]

Systemy dynamicznego pozycjonowania statkiem są budowane w celu regulacji i

utrzymywania zadanej pozycji i kursu, przy małej prędkości manewrowania. Mają one zastąpić

konwencjonalne systemy cumownicze, operując jedynie pędnikami: sterami i napędem w celu

osiągnięcia zadanej pozycji i kursu. Nastawy urządzeń wykonawczych są wyznaczane na

podstawie sygnału z regulatora DP i układu alokacji pędników. Przy małej prędkości ruchu,

statek narażony jest na silne oddziaływanie zakłóceń od fali, wiatru i prądów morskich, które

powodują odchylenie statku od zadanej pozycji i kursu. Sygnały pozycji i kursu rzeczywistych


statku są często zakłócone przez szumy z czujników pomiarowych, a niska prędkość statku

uniemożliwia dokładny pomiar wektora prędkości: wzdłużnej, poprzecznej i kątowej. Zadaniem

regulatora DP jest kompensowanie niskoczęstotliwościowych zakłóceń, na podstawie bieżącej

informacji o pozycji i kursie oraz prędkości statku. Obserwator stanu estymuje wartości

niemierzalne i odfiltrowuje zakłócenia wysokoczęstotliwościowe przed wejściem sygnałów do

pętli sprzężenia zwrotnego. W systemach komercyjnych DP, pomimo znacznego wzrostu

poziomu automatyzacji, wykorzystywane jest nadal sterowanie typu PID. Poprawę jakości

procesu pozycjonowania statku może umożliwić wykorzystanie bardziej efektywnych metod i

algorytmów, oferujących zaawansowane nieliniowe techniki sterowania. W artykule zostanie

przedstawiona struktura regulatora dynamicznego pozycjonowania z wykorzystaniem

wektorowego regulatora backstepping wraz z obserwatorem do estymacji położenia, kierunku i

wektora prędkości statku DP, oraz uwzględniając zakłócenia zewnętrzne środowiska

morskiego. Wyniki badań symulacyjnych dokładności sterowania, dla wybranych scenariuszy

dynamicznego pozycjonowania zostaną porównane z klasycznym liniowym regulatorem PID i

nieliniowym PID. Do badań symulacyjnych zostanie przyjęty model statku DP o trzech

stopniach swobody ruchu w płaszczyźnie horyzontalnej.

32. Metody alokacji pędników w układach dynamicznego pozycjonowania statkiem

z zastosowaniem macierzy pseudoodwrotnej

Anna Witkowska

[email protected]

Systemy dynamicznego pozycjonowania statkiem są budowane w celu regulacji i

utrzymywania zadanej pozycji i kursu, przy małej prędkości manewrowania, operując jedynie

pędnikami: sterami i napędem w celu osiągnięcia zadanej pozycji i kursu. Nastawy urządzeń

wykonawczych są wyznaczane na podstawie sygnału z regulatora DP oraz układu alokacji

pędników. Regulator DP generuje zadane wartości sił i momentu do układu alokacji, w którym

dokonuje się rozdziału wektora sił i momentu na sygnały sterujące nastawami pędników:

prędkości obrotowe śrub napędu głównego, sterów azymutalnych i tunelowych, kąty

wychylenia płetwy sterowej, płatów śrub nastawnych, steru strumieniowego azymutalnego.

Układ alokacji pędników wykorzystuje do rozdziału sił, odwrotną charakterystykę urządzeń

wykonawczych. Liczba tych urządzeń jest z reguły większa od liczby stopni swobody ruchu

statku DP. Z tego względu rozwiązanie równania charakterystyki odwrotnej pędników nie jest

jednoznaczne i wymaga obliczania macierzy pseudoodwrotnej do macierzy efektywności

pędników. W artykule przedstawiono kilka wybranych metod wyznaczania macierzy

pseudoodwrotnej oraz wpływu zastosowanej metody na wynik regulacji.

The modelling of electric field distribution

for multi-segment electrode of HV test equipment

Bartłomiej Adamczyk1, Barbara Florkowska2


Electric field grading or stress control , refers to the technique of reducing local

enhancements of the electric field in various devices. This problem for laboratory testing of

transformers is considered when the multi-segment electrodes – also known under the name

“polycon electrodes” are applied. The calculation of the electric field strength for multi-

segment electrodes is improved by using their symmetrical properties under “free in space”

conditions. Such symmetrical electrodes are designed on the basis of a polyedrical framework

and modified for practical applications. The resulting segment factor is multiplied by a real

multi-segment electrode and covers: the parameters of electrodes (radius, number of plates,

number of equi-field elements) and their configuration on the transformer.

The aim of the simulation method is to analyze the maximum field strength at the single

and multi-segment electrode, the total stressed area of the electrode (area effect) and also the



streamer inception voltage. This aspects, referring to the real configuration of the two-stage

laboratory cascade transformers system 250 kV, are presented in papers.


VI. KONFERENCJE I SYMPOZJA W ROKU 2013

XVI MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA APE AKTUALNE

PROBLEMY W ELEKTROENERGETYCE

Wspólnie z Katedrą Elektroenergetyki Politechniki Gdańskiej,

W dniach 12-14 czerwca 2013 r w Juracie odbyła się XVI konferencja „Aktualne

Problemy w Elektroenergetyce”. Myślą przewodnią tej cyklicznej konferencji była integracja

środowisk naukowych i zawodowych polskiej elektroenergetyki. Uczestnikami konferencji byli

przedstawiciele uniwersytetów i uczelni technicznych oraz kadra menadżerska i techniczna

koncernów energetycznych zajmujących się szeroko rozumianą tematyką systemów

energetycznych i elektroenergetycznych. Uczestnicy Konferencji poprzez dyskusje i spotkania

prezentowali swoje poglądy na zmieniający się obraz polskiej elektroenergetyki, wymieniali się

doświadczeniami i podejmowali dyskusję na tematy związane z wytwarzaniem, przesyłaniem i

użytkowaniem energii elektrycznej.

Na konferencji APE’13 zaprezentowano 76 referatów, podzielonych na cztery sekcje

tematyczne:

1. Systemy elektroenergetyczne

2. Automatyka i sterowanie

3. Problemy rozwoju elektroenergetyki

4. Energetyka odnawialna i sieci elektroenergetyczne

Największym zainteresowaniem słuchaczy cieszyła się tematyka energetyki odnawialnej.

Prezentowane referaty dotyczące źródeł generacji rozproszonej i ich współpracy z siecią

elektroenergetyczną budziły żywą dyskusję wśród uczestników prezentacji.

Za najlepszy referat prezentowany na tegorocznej Konferencji uznano pracę przygotowaną

przez autorów Piotra Kacejko, Michała Wydrę, Roberta Jędrychowskiego pt. Optymalne

sterowanie grupą farm wiatrowych w oparciu o system WINDEX i zewnętrzne moduły

obliczeniowe.

XII KRAJOWA KONFERENCJA ELEKTRONIKÓW

Wspólnie z Wydziałem Elektroniki i Informatyki Politechniki Koszalińskiej

DWUNASTA KRAJOWA KONFERENCJA ELEKTRONIKI odbyła się dniach 10.06-

13.06.2013 roku w hotelu JAN w Darłówku Wschodnim. Konferencja odbywa się pod

patronatem Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji oraz Polskiej Akademii Nauk.

Na Konferencję nadesłano 171 referatów naukowych oraz 11 wystąpień firm

uczestniczących w Konferencji

Referaty prezentowane w formie ustnej lub plakatowej były podzielone na tradycyjne grupy

tematyczne: Materiały i technologie elektroniczne, Elementy elektroniczne, Układy analogowe,

Układy cyfrowe, Energoelektronika, Optoelektronika, Szumy, zakłócenia, ograniczenia cieplne

i niezawodność, Zastosowania układów elektronicznych, Systemy elektroniczne w

mechatronice.

Oprócz tego zorganizowano pięć Sesji Specjalnych:

1. InTechFun - Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla

nanoelektroniki, fotoniki, spintroniki i technik sensorowych – Organizator: Prof. dr hab.

inż. Anna Piotrowska, Instytut Technologii Elektronowej – Warszawa

2. Fotowoltaika i inne odnawialne źródła energii - Organizatorzy: Prof. dr hab. inż. Zbigniew

Lisik – Politechnika Łódzka, Prof. dr hab. Inż. Tomasz Stapiński – AGH Kraków

3. Elektronika drukowana - Organizator: Prof. dr hab. inż. Małgorzata Jakubowska –

Politechnika Warszawska

4. Elektronika dla zdrowia - Projektowanie i prototypowanie układów elektronicznych

technikami sprzętowo-programowymi - Organizator: Prof. dr hab. inż. Andrzej Materka –

Politechnika Łódzka


5. Projektowanie i prototypowanie układów elektronicznych technikami sprzętowo-

programowymi Projektowanie i prototypowanie układów elektronicznych technikami

sprzętowo-programowymi -Organizatorzy: Prof. dr hab. inż. Adam Dąbrowski–

Politechnika Poznańska, Prof. dr hab. inż. Stanisław Szczepański – Politechnika Gdańska

Dodatkowym elementem Konferencji była wystawa i prezentacje 11 firm komercyjnych

krajowych i zagranicznych.

W konkursie „MŁODZI PRACOWNICY NAUKI” za najlepsze prace wyróżniono

następujące osoby:

w Tradycyjnych Grupach Tematycznych:

1. Materiały i technologie elektroniczne -mgr inż. Magdalena Szymańska – Politechnika

Warszawska

2. Elementy elektroniczne - mgr inż. Krzysztof Piskorski – Instytut Technologii Elektronowej

3. Układy analogowe - mgr inż. Mariusz Naumowicz – Politechnika Poznańska

4. Układy cyfrowe - mgr inż. Paweł Poczekajło – Politechnika Koszalińska

5. Optoelektronika - mgr inż. Sławomir Gogler – WAT Warszawa

6. Zastosowania układów elektronicznych - inż. Karolina Orłowska – Politechnika

Wrocławska

7. Zagadnienia ogólne - mgr inż. Kalina Detka – Pomorska Wyższa Szkołą Nauk Stosowanych

w Sesjach Specjalnych:

1. Innowacyjne technologie wielofunkcyjnych materiałów i struktur dla nanoelektroniki,

fotoniki, spintroniki i technik sensorowych (InTechFun) - mgr inż. Marcin Myśliwiec -

Instytut Technologii Elektronowej, mgr inż. Andrzej Taube - Instytut Technologii

Elektronowej

2. Elektronika drukowana - mgr inż. Marek Ekielski - Instytut Technologii Elektronowej, mgr

inż. Daniel Janczak – Politechnika Warszawska

3. Elektronika dla zdrowia - mgr inż. Tomasz Woźniak – Politechnika Łódzka

4. Fotowoltaika i inne odnawialne źródła energii - Tomasz Kłąb – Politechnika Łódzka, inż.

Maciej Klein – Instytut Maszyn Przepływowych PAN

Po wysłuchaniu referatów Komitet Naukowy rekomendował wybrane artykuły do druku w

następujących czasopismach naukowych i naukowo-technicznych: Elektronika, Przegląd

Elektrotechniczny, Metrology and Measurement System, Archives of Electrical

Engineering,„Bulletin of the Polish Academy of Sciences, Optoelectronics Review.

II SYMPOZJUM NAUKOWE- AKTUALNE PROBLEMY

W METROLOGII APM’2013

Wspólnie z Katedrą Metrologii i Systemów Informacyjnych Politechniki Gdańskiej

I Sympozjum Naukowe „Aktualne Problemy w Metrologii APM”, odbyło się w 2000 roku z

okazji 125 rocznicy konwencji metrycznej i 75 rocznicy jej podpisania przez Rzeczpospolitą

Polską. Rozwój techniki na progu XXI wieku wymuszał w miernictwie tworzenie nowych

rozwiązań systemowych i narzędzi, umożliwiając realizację pomiarów różnorodnych wielkości,

które jeszcze w niedawnym czasie wydawały się niemożliwe. Swój wyraz znalazło to w

tematyce referatów I Sympozjum APM.

W trakcie spotkania uczestników II Sympozjum APM, które odbyło się w Gdańsku 16 września

2013 roku, była okazja do oceny trafności przewidywanych kierunków rozwoju metrologii oraz

poznania najnowszych rozwiązań w tej dziedzinie, coraz bardziej wyrafinowanych metod

pomiaru i diagnostyki, przetwarzania danych oraz oceny dokładności.


Sympozjum zostało zorganizowane przez dr hab. inż. Dariusza Świsulskiego, prof. PG, a

uczestniczyli w nim pracownicy i doktoranci z Politechniki Gdańskiej, Akademii Górniczo-

Hutniczej w Krakowie, Politechniki Rzeszowskiej i Politechniki Lubelskiej. Spotykanie

zorganizowane przez gdańskich metrologów było również okazją do przypomnienia 60-lecia

pracy wielce zasłużonego dla Wydziału Elektrotechniki i Automatyki PG, emerytowanego

pracownika Katedry Miernictwa Elektrycznego, byłego dziekana, przewodniczącego Oddziału

Gdańskiego PTETiS, doc. dr inż. Ludwika Referowskiego.

Do wygłoszenia w trakcie II Sympozjum Aktualne Problemy w Metrologii zostało

zakwalifikowanych 17 referatów. Można je podzielić na cztery grupy.

Pierwsza grupa to referaty dotyczące podstawowych problemów i teorii metrologii. Do

grupy tej należą opracowania: Ariela Dzwonkowskiego, Anny Golijanek-Jędrzejczyk, Leszka

Rafińskiego „Szacowanie niepewności pomiaru temperatury skóry człowieka metodą Monte

Carlo”, Eligiusza Pawłowskiego „Porównywanie częstotliwości wzorcowych w środowisku

LabVIEW”, Dariusza Świsulskiego „Błędy cyfrowej rejestracji prędkości obrotowej z

wykorzystaniem przetwornika obrotowo-impulsowego”, Michała Ziółko „Implementacja

uogólnionego algorytmu szczególnego próbkowania dla wyznaczania harmonicznej

podstawowej w środowisku LabVIEW” i Anny Szlachty „Czy przyrząd analogowy może być

wirtualny?”. Problemy oceny dokładności pomiarów są zawsze aktualne. W przedstawionych

referatach zagadnienie jest szczególnie ciekawe, bo określenie błędu i niepewności odniesiono

do pomiaru konkretnych wielkości fizycznych.

Druga grupa, obejmuje dwa referaty należące do najnowszego trendu techniki, w tym

metrologii – zajmującego się wykorzystaniem mikro i nanotechnologii: Mateusza Tańskiego,

Marka Kocika, Roberta Barbuchy, Katarzyny Garasz, Jerzego Mizeraczyka „Pomiar pól

prędkości mikroprzepływów za pomocą metody mikro-PIV” i Sylwii Babicz „Algorytm

przetwarzania danych rejestrowanych za pomocą mikroskopu sił atomowych”.

Trzecia grupa artykułów związana jest z tematyką pomiarów wielkości elektrycznych, do której

można zaliczyć opracowania: Ryszarda Roskosza, Marka Wołoszyka, Michała Ziółko,

Kazimierza Jakubiuka, Leona Swędrowskiego, Dariusza Świsulskiego „Nowa metoda pomiaru

impedancji pętli zwarciowej bez wyzwalania wyłączników różnicowoprądowych”, Marka

Olesza „Wpływ kształtu napięcia na pomiar prądu upływowego ograniczników przepięć”,

Marka Wołoszyka, Michał Ziółko „Implementacja w środowisku LabVIEW aplikacji do

badania wpływu dynamicznych zmian napięć zakłócających na dokładność metody

podharmonicznej”, a także z tematyką diagnostyki maszyn elektrycznych z wykorzystaniem

pomiarów elektrycznych: Ariela Dzwonkowskiego „Analiza sygnału mocy chwilowej do celów

diagnostyki łożysk”, Tomasza Ciszewskiego „Diagnostyka łożysk silnika indukcyjnego przy

użyciu pomiaru prądu zasilającego oraz wibracji”.

Do ostatniej grupy należą artykuły dotyczącej wykorzystania różnych technologii (m.in.

elektromagnetycznych i wizyjnych) do detekcji różnego rodzaju obiektów i substancji: Bartosza

S. Jachimczyka, Damiana M. Dziaka, Włodka J. Kuleszy „Analiza systemu lokalizacji 3D w

pomieszczeniu opartego na technologi RFID i łączącego metodę analizy sceny ze sztucznymi

sieciami neuronowymi”, Sławomira Judka, Leszka Jarzębowicza „Wykorzystanie systemu

skanowania 3D do oceny stanu technicznego nakładek stykowych trakcyjnych odbieraków

prądu”, Zbigniewa Marszałka „Detekcja osi pojazdów z użyciem pętli indukcyjnej”, Stanisława

Galli „Zastosowanie zobrazowania termograficznego w badaniach urządzeń elektronicznych”,

Andrzeja Kwiatkowskiego „Algorytmy przetwarzania widm Ramana podczas detekcji

substancji chemicznych”.

Wszystkie zakwalifikowane na sympozjum referaty zostały wygłoszone i opublikowane

w numerze 34 Zeszytów Naukowych Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki

Gdańskiej


21ST IMEKO SYMPOSIUMTC-2 – PHOTONIC IN MEASUREMENT

Wspólnie z Wydziałem Elektroniki Telekomunikacja i Informatyki Politechniki

Gdańskiej.

Sympozjum odbyło się w Gdańsku w dniach 16. -18. września 2013 r. W Sympozjum

uczestniczyły, 33 osoby – reprezentujące ośrodki naukowe Austrii, Belgii, Brazylii, Chin,

Czech, Finlandii, Francji, Kanady, Luksemburga, Niemiec, Polski, Portugalii, Rosji, Wielkiej

Brytanii, Włoch.

Rozszerzone streszczenia zgłoszonych referatów zostały edytowane w Book of Abstracts

ISBN 978-83-934712-3-2

XXXVIII KONFERENCJA NAUKOWO TECHNICZNA – GDAŃSKIE DNI

ELEKTRYKI 2013

Wspólnie z Oddziałem Gdańskim SEP, Wydziałem Elektrotechniki i Automatyki Politechniki

Gdańskiej i Akademią Morską w Gdyni

Gdańskie Dni Elektryki’ 2013 zorganizowane przez: Stowarzyszenie Elektryków

Polskich – Oddział Gdańsk, Wydział Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej,

Akademię Morską w Gdyni oraz Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i

Stosowanej – Oddział Gdańsk odbyły się w dniach 17-18 października 2013 r. w Gdańsku.

Zgromadziły szerokie grono elektryków z zakładów przemysłowych, biur projektowych oraz

pracowników i studentów uczelni technicznych Trójmiasta. Naczelnym hasłem pierwszego dnia

konferencji były Problemy bezpieczeństwa eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci

elektrycznych. W trakcie spotkania wygłoszono 11 referatów poświęconych zagadnieniom

bezpieczeństwa pracy urządzeń oraz instalacji elektrycznych, co można uznać za próbę

poprawy bardzo niekorzystnej sytuacji występującej w naszym kraju. W Polsce liczba

wypadków śmiertelnych porażenia prądem elektrycznym jest cztery razy większa niż w krajach

Europy Zachodniej, a więc każde działanie pozwalające zmniejszyć liczbę wypadków jest

nadzwyczaj celowe.

Warto również zauważyć liczne uczestnictwo uczniów technicznych szkół średnich w

czasie drugiego dnia organizowanego tradycyjnie jako Dzień Elektryki Młodych. Prowadzono

konkursy techniczne, prezentacje działania ciekawych konstrukcji, targi pracy oraz warsztaty

komputerowe. Na towarzyszącej konferencji wystawie technicznej były prezentowane

nowoczesne rozwiązania znanych producentów z zakresu instalacji i urządzeń elektrycznych,

instalacji monitorowania, automatyki i sterowania, zarządzania mediami inteligentnych

obiektów itp.

Wymianę poglądów umożliwiły dyskusje w trakcie prezentacji referatów i przerw

konferencyjnych oraz spotkania towarzyskiego zorganizowanego wieczorem w dniu 17

października. Wygłoszone referaty zostały opublikowane w nr 35 Zeszytów Naukowych

Wydziału Elektrotechniki i Automatyki PG (ISSN 1425-5766) i są dostępne na stronie

internetowej: www.sep.gda.pl.

http://www.sep.gda.pl/


VII. KONFERENCJE W ROKU 2014

XIII KRAJOWA KONFERENCJA ELEKTRONIKÓW KKE’ 2014

XIII KKE’ 2014 organizowana przez Oddział Gdańsk PTETiS Elektrotechniki

Teoretycznej Stosowanej oraz Wydział Elektroniki i Informatyki Politechniki Koszalińskiej

odbędzie się w czerwcu 2014 roku w Darłówku Wschodnim. Obrady odbędą się w Centrum

Konferencyjnym a zakwaterowanie w hotelu JAN.

Planowane są sesje regularne i specjalne. Będą również wygłoszone referaty plenarne przez

znanych naukowców. Sesje specjalne będą zorganizowane przede wszystkim przez

kierowników dużych projektów badawczych. Poświęcone będą miedzy innymi problematyce:

Materiałów i technologii dla nanoelektroniki i fotoniki, Fotowoltaiki, Elektroniki drukowanej,

Roli półprzewodników złożonych w elektronice, Zastosowania elementów z azotku galu,

Techniki radarowej. Komitet naukowy zarekomenduje wyróżnione prace do druku

czasopismach o poważnej randze międzynarodowej. W trakcie Konferencji odbędzie się

prezentacja wyrobów znanych firm komercyjnych. Dla najmłodszych uczestników (do 30 lat)

zorganizowany będzie konkurs na najlepsze prace w poszczególnych grupach tematycznych.

Informacje dotyczące m.in. grup tematycznych, sposobu przygotowania i terminu

zgłaszania referatów, kosztów udziału w Konferencji i warunków płatności, programu

konferencji, będą sukcesywnie zamieszczane na stronie internetowej

www:kke.man.koszalin.pl

Konferencja odbywa się pod patronatem Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji Polskiej

Akademii Nauk. Komitetowi Naukowemu Konferencji przewodniczy Prof. dr hab. inż.

Włodzimierz Janke.

Organizatorzy Konferencji zapewniają miłą atmosferę, dobre warunki zakwaterowania i

prowadzenia obrad, a także możliwość relaksu w trakcie spacerów nad morzem oraz imprez

towarzyszących.

XXXIX GDAŃSKIE DNI ELEKTRYKI’ 2014

Gdańskie Dni Elektryki’ 2014 organizowane przez Oddział Gdański SEP, Wydział

Elektrotechniki i Gdańskiej PG i Oddział Gdański PTETiS odbędą się w listopadzie 2014 r.

Konferencja ma na celu przekazanie dla środowiska elektryków aktualnej wiedzy z zakresu

elektryki, zarówno w sensie ogólnym jak również wiedzy z poszczególnych specjalności.

Wygłoszone referaty po pozytywnej Komitetu Naukowego zostaną opublikowane w kolejnym

numerze Zeszytów Naukowych Politechniki Gdańskiej .

Bliższe informacje na temat konferencji można będzie znaleźć na stronie internetowej

Stowarzyszenia Elektryków Polskich – Oddział Gdańsk

http://www.sep.gda.pl

http://www.sep.gda.pl/


VIII. WYNIKI KONKURSU

„NAJLEPSZY REFERAT W CYKLU SEMINARYJNYM ZKwNiT ‘2013”

Za najlepsze referaty w cyklu seminaryjnym „Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice”

roku 2013 został uznany referat:

Śledzenie głowy użytkownika komputera z użyciem kamery Time of Flight

Autorzy: Piotr Bratoszewski, Andrzej Czyżewski.

Jak również cykl referatów:

Monitoring odbieraków prądu pojazdów kolejowych oraz Ocena stanu technicznego

odbieraków prądu na podstawie monitoringu na linii kolejowe

Autorzy: Leszek Jarzębowicz, Sławomir Judek, Krzysztof Karwowski, Dariusz Karkosiński,

Mirosław Mizan za cykl referatów;

Ponadto dyplom wyróżnienia otrzymali:

Janusz Cichowski, Andrzej Czyżewski za referat:

Ochrona prywatności w systemach monitoringu wizyjnego, przegląd opracowanych

architektur i algorytmów.

Stanisław Czapp, Kornel Borowski za referat:

Problemy projektowania oświetlenia elektrycznego w chłodniach składowych.

IX. WYDAWNICTWA ODDZIAŁU GDAŃSKIEGO W ROKU 2013

1. Biuletyn Informacyjny Oddziału Gdańskiego Nr 27 – ISSN 2080-167X, kwiecień 2013

nakład 160 egz.

2. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej Nr 32 i

33,

XVI Międzynarodowa Konferencja Naukowa - Aktualne Problemy w Elektroenergetyce -

ISSN 1425-5766, zorganizowana przez Katedrę Elektroenergetyki, Wydział Elektrotechniki

i Automatyki PG, Oddział Gdański PTETiS, maj 2013, nakład 150 egz.

3. Materiały konferencyjne XII Krajowa Konferencja Elektroniki zorganizowanej przez

Oddział Gdański PTETiS i Wydział Elektroniki Politechniki Koszalińskiej, (streszczenia

referatów oraz płyta CD zawierająca pełny tekst wygłoszonych referatów) – ISBN978-83-

934712-0-1, maj 2013, nakład 300 egzemplarzy

4. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej Nr 34, II

Sympozjum Naukowe – Aktualne Problemy w Metrologii zorganizowane przez Katedrę

Metrologii i Systemów Informacyjnych Politechniki Gdańskiej i Oddział Gdański PTETiS, -

ISSN 1425-5766, wrzesień 2013, nakład 170 egzemplarzy

5. Materiały z 21st IMEKO Symposium TC-2 Photonics in Measurement – ISBN 978-83-

934712-3-2, zorganizowanego Wydział Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki

Politechniki Gdańskiej i Oddział Gdański PTETiS, nakład 50 egzemplarzy

6. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej Nr 35

XXXVIII Konferencja Naukowo Techniczna - Gdańskie Dni Elektryki’ 2013 zorganizowane

przez Gdański Oddział SEP, Wydział Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej,

Oddział Gdański PTETiS, ISSN 1425-5766, październik 2013, nakład 150 egzemplarzy

7. Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej Nr 36,

XXIII Seminarium Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice’ 2013, - ISSN 2353-1290

zorganizowane przez PTETiS Oddział w Gdańsku, grudzień 2013, nakład 170 egzemplarz


Pełne treści kolejnych Zeszytów Naukowych Wydziału Elektrotechniki i Automatyki

są dostępne na stronie internetowej Wydziału EiA PG www.ely.pg.gda.pl > Badania

naukowe > Zeszyty Naukowe Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki

Gdańskiej

http://www.ely.pg.gda.pl/


X. ZESZYTY NAUKOWE WEiA PG W INTERNECIE

Pełne teksty referatów wygłoszonych w ramach cyklów seminaryjnych „ZASTOSOWANIE

KOMPUTERÓW W NAUCE I TECHNICE” w latach 2003 - 2013 i opublikowane w Zeszytach

Naukowych Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej (nr: 19/2003,

20/2004, 21/2005, 22/2006, 23/2007, 25/2008, 26/2009, 28/2010, 30/2011, 31/2012, 36/2013);

w ramach Seminarium POSTĘPY W TECHNICE WYSOKICH NAPIĘĆ 100. ROCZNICA

URODZIN PROFESORA STANISŁAWA SZPORA (nr 24/2008); Seminarium Aktualne problemy

w metrologii (34/2013); Konferencji GDAŃSKIE DNI ELEKTRYKI’ w latach - 2010 - 2013 (nr

27/2010, 29/2011, 31/2012, 35/2013); Konferencji Aktualne problemy w energetyce (nr 32/2013,

33/2013) są dostępne na stronie www.ely.pg.gda.pl > Badania naukowe>Zeszyty Naukowe

Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej.

Wyszukiwanie materiałów jest możliwe według kilku kryteriów: nazwisko autora, słowa

kluczowe, tytuł referatu, nr zeszytu


XI. ZAPROSZENIE DO UDZIAŁU W XXV CYKLU SEMINARYJNYM

„ZASTOSOWANIE KOMPUTERÓW W NAUCE I TECHNICE 2015”

Oddział Gdański Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej

zaprasza do udziału w kolejnym XXV cyklu seminaryjnym

ZASTOSOWANIE KOMPUTERÓW W NAUCE I TECHNICE ’2015

Celem seminarium jest wymiana doświadczeń i sposobów wykorzystania komputerów w

nauce, technice i dydaktyce. Seminarium różni się od typowych konferencji, ponieważ przy

jednym spotkaniu wygłaszane są najwyżej trzy referaty. Dzięki temu słuchacze przychodzący

na dany odczyt są zainteresowani tematyką prezentowaną w referatach, a czasu na spokojną

dyskusję jest znacznie więcej.

Komitet naukowy

Prof. dr hab. inż. Kazimierz Jakubiuk – przewodniczący

dr inż. Lech Hasse, prof. dr hab. inż. Bogdan Kosmowski, dr hab. inż. Janusz Smulko,

dr inż. Ludwik Referowski, dr hab. inż. Dariusz Świsulski

Zgodnie z wytycznymi MNiSW każdy artykuł będzie opiniowany przez dwóch

niezależnych Recenzentów, którzy nie wchodzą w konflikt interesów z autorami.

Termin i lokalizacja seminarium

Seminarium będzie się odbywać we wtorki w okresie od marca do czerwca i od

października do grudnia 2015 roku, dzięki czemu autorzy referatów mogą zaproponować

najbardziej dogodny termin.

Referaty będą wygłaszane na terenie Wydziału Elektrotechniki i Automatyki Politechniki

Gdańskiej w budynku imienia Profesora Kazimierza Kopeckiego, w sali Nr 27.

Dokładny harmonogram odczytów będzie ogłoszony w marcu 2015 roku.

Publikacje materiałów seminaryjnych

Wygłoszone referaty po uzyskaniu pozytywnej opinii recenzentów i akceptacji Komitetu

Naukowego zostaną wydane w grudniu 2015 roku w kolejnym Zeszycie Naukowym Wydziału

Elektrotechniki i Automatyki Politechniki Gdańskiej (ISSN 2353-1290).

Konkurs na najlepszy referat w ramach cyklu seminaryjnego

”Zastosowanie Komputerów Nauce i Technice 2015”

W oparciu o opinię Komitetu Naukowego seminarium autorom dwóch najlepszych,

opublikowanych referatów zostanie przyznany dyplom wraz z nagrodą. Wyniki konkursu

zostaną ogłoszone na początku roku 2016.

Zgłoszenie udziału w seminarium

Streszczenie referatu o objętości pół strony formatu A4 napisane czcionką Times New

Roman 10 pkt z pojedynczym odstępem między wierszami (około 450 słów) przy zachowaniu

2,5 centymetrowego górnego, dolnego, lewego i prawego marginesu winno być przesłane e-

mailem do organizatorów do dnia 14 lutego 2015 na następujące dwa adresy:

[email protected] oraz [email protected]

Streszczenie powinno zwierać:




TYTUŁ REFERATU, Imię i NAZWISKO autora (autorów)

Miejsce pracy, e-mail, Propozycję terminu wygłoszenia referatu.

Koszty udziału w seminarium

Ewentualne koszty przejazdów do Gdańska, noclegu i wyżywienia uczestnicy seminariów

pokrywają we własnym zakresie.

Autorzy referatów pokrywają koszty związane z wydaniem materiałów seminaryjnych, które

wynoszą za każdy referat:

dla członków PTETiS - 150 PLN (opłata ulgowa)

dla pozostałych osób - 250 PLN

W przypadku, gdy objętość referatu przekracza 6 stron, autorzy referatu pokrywają także

koszty wydania dodatkowych stron w wysokości 100 PLN za każdą dodatkową stronę

nieparzystą. Istnieje również możliwość zamieszczenia kolorowych rysunków w tekście po

wniesieniu dodatkowej opłaty 120 PLN za stronę z rysunkami.

Opłaty za udział w seminarium należy wpłacać na konto:

Polskie Towarzystwo Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej - Oddział Gdańsk

Konto Nr 71 1020 1811 0000 0502 0078 5816

Terminarz

do 14.02.15 - nadsyłanie kart zgłoszeniowych oraz streszczeń referatów

do 14.03.15- informacje o akceptacji, wraz programem seminarium oraz wzorcem tekstu

do 30.09.15 - nadsyłanie pełnego wydruku tekstu referatu pocztą oraz pliku (doc lub zip) za

pośrednictwem mailu

Wszystkie referaty opublikowane w Zeszytach Naukowych Wydziału Elektrotechniki i

Automatyki biorą udział w konkursie z nagrodami na najlepszy referat w XXV Seminarium

„Zastosowanie Komputerów w Nauce i Technice’ 2015”.

Informacja w Internecie

Informacje o działalności Oddziału Gdańskiego Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki

Teoretycznej i Stosowanej można znaleźć na stronie internetowej:

http://www.ely.pg.gda.pl/~ptetis/ptetis.html

Informacje o seminarium są dostępne również za pośrednictwem telefonu komórkowego:

501-678-006

lub za pośrednictwem poczty elektronicznej:

[email protected]

http://www.ely.pg.gda.pl/~ptetis/ptetis.html



XII. LISTA CZŁONKÓW ODDZIAŁU GDAŃSKIEGO PTETiS

1. Arendt Ryszard dr hab. inż , adinkt [email protected]

2. Arsoba Robert, dr inż. [email protected]

3. Berezowski Robert, dr inż. [email protected],pl

4. Białko Michał, prof. zw. dr hab. inż., profesor [email protected]

5. Biedrycki Andrzej, dr inż. [email protected]

6. Bogalecka Elżbieta, dr hab. inż. prof. nadzw. PG [email protected]

7. Chmara Krzysztof, dr inż., adiunkt [email protected]

8. Chomiakow Marek, dr inż., st. wykładowca [email protected]

9. Chrzan Piotr, dr hab. inż., prof. nadzw. PG [email protected]

10. Cieślik Sławomir, dr inż., adiunkt [email protected]

11. Czap Stanisław, dr hab. inż., adiunkt [email protected]

12. Czucha Józef, dr inż., adiunkt [email protected]

13. Dors Mirosław, dr hab. inż., prof., nadzw. IMP PAN [email protected]

14. Drabarek Józef, dr inż. [email protected]

15. Drzycimski Zdzisław, dr hab. inż., profesor [email protected]

16. Dzwonkowski Ariel, mgr inż. asystent [email protected]

17. Forkiewicz Marcin, dr inż. adiunkt [email protected]

18. Galla Stanisław, mgr inż. asystent [email protected]

19. Gientkowski Zdzisław, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

20. Goczyła Krzysztof dr hab. inż., prof. nadzw. PG [email protected]

21. Grono Andrzej, prof. dr hab. inż., profesor [email protected]

22. Gruszczyński Walerian, dr inż., doc. członek honorowy [email protected]

23. Hasse Lech, dr inż. adiunkt docent [email protected]

24. Jakubiuk Kazimierz, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

25. Janke Włodzimierz, prof. dr hab. inż. , profesor [email protected]

26. Jankowski Piotr, dr inż. [email protected]

27. Kaczmarek Jerzy, dr hab. inż. adiunkt [email protected]

28. Kalicka Renata, dr hab. inż. adiunkt [email protected]

29. Kamrat Waldemar, dr hab. inż., prof. nadzw. PG [email protected]

30. Karkosiński Dariusz, dr inż. adiunkt [email protected]

31. Karwowski Krzysztof, dr hab. inż., prof. [email protected]

32. Karwowski Marek, dr inż. st. wykładowca [email protected]

33. Marek Kocik, dr hab. inż., prof. IMP PAN [email protected]

34. Konczakowska Alicja, dr hab. inż., prof. [email protected]

35. Kosmowski Bogdan, dr hab. inż. prof. [email protected]

36. Kosmowski Kazimierz. dr hab. inż., prof. nadzw. PG [email protected]

37. Kostek Bożena dr hab. inż., prof. [email protected]

38. Kostro Grzegorz, dr inż., asystent [email protected]

39. Kraśniewski Jarosław, dr inż. [email protected]

40. Lisowski Józef, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]



mailto:[email protected],pl

mailto:[email protected].






































41. Łuczak Stefan, mgr inż. [email protected]

42. Łuszcz Jarosław, dr inż. adiunkt. [email protected]

43. Madej Wiesław, dr inż. [email protected]

44. Marecki Jacek, prof. zw. dr hab. inż. profesor [email protected]

45. Matulewicz Wacław, dr hab. inż., adiunkt [email protected]

46. Mazurek Andrzej, dr. inż. [email protected]

47. Milkiewicz Franciszek, prof. dr hab. inż. prof. emeryt [email protected]

48. Mindykowski Janusz, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

49. Mizan Mirosław, dr inż. adiunkt. [email protected]

50. Mizeraczyk Jerzy [email protected]

51. Mosoń Ireneusz, dr inż. st. wykł. [email protected]

52. Mućko Jan, dr hab. inż. prof. nadzw. UTP [email protected]

53. Nowakowski Antoni, prof. dr hab. inż., profesor [email protected]

54. Ociepa Zenon, doc. dr inż. [email protected]

55. Odya Piotr, mgr inż. asystent [email protected]

56. Olesz Marek, dr inż. adiunkt [email protected]

57. Opaliński Artur dr inż. [email protected]

58. Partyka Roman, dr hab. inż., [email protected]

59. Pawłowski Piotr, dr inż. [email protected]

60. Płachtyna Omelian, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

61. Pluciński Jerzy, dr hab. inż., adiunkt [email protected]

62. Raczyński Paweł, dr inż. adiunkt [email protected]

63. Redlarski Grzegorz, dr inż. [email protected]

64. Referowski Ludwik, dr inż. (emeryt) – członek honorowy [email protected]

65. Reński Andrzej, dr hab. inż., prof. nadzw. Pg a.reń[email protected]

66. Ronkowski Mieczysław, dr hab. inż., prof. [email protected]

67. Roskosz Ryszard, dr hab. inż., prof. [email protected]

68. Rozhankivskyy Ihor, prof. brak

69. Rutkowski Dominik, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

70. Sawicki Jerzy, prof. dr hab. inż, profesor czł.hon. (emeryt) brak

71. Skiba Andrzej, dr inż. st. wykł. [email protected]

72. Słowik Adam, dr inż. [email protected]

73. Smulko Janusz, dr hab. inż. adiunkt [email protected]

74. Solecki Mariusz, dr inż. [email protected]

75. Spiralski Ludwik, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

76. Stolc Longin, dr inż. adiunkt [email protected]

77. Strzelecki Ryszard, profesor [email protected]

78. Suchomski Piotr, mgr inż. asystent [email protected]

79. Swędrowski Leon, dr hab. inż. profesor [email protected]

80. Szatkowski Andrzej, dr inż. adiunkt brak
























mailto:a.reń[email protected]














81. Szczerba Zbigniew, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

82. Szcześniak Władysław, dr inż. adiunkt [email protected]

83. Szczepankowski Paweł, dr inż., adiunkt [email protected]

84. Szewczyk Arkadiusz dr inż., adj [email protected]

85. Śmierzchalski Roman, prof. dr hab. inż. [email protected]

86. Świderski Jacek, dr inż. [email protected]

87. Świsulski Dariusz, dr hab. inż. profesor [email protected]

88. Walkowiak Maciej, prof. dr hab. inż. [email protected]

89. Wirski Robert, dr inż. [email protected]

90. Wolny Andrzej, dr hab. inż. profesor [email protected]

91. Wołoszyn Mirosław, dr inż. adiunkt [email protected]

92. Wołoszyk Marek, dr inż. st. wykładowca [email protected]

93. Wroczyński Piotr, dr inż. adiunkt [email protected]

94. Wtorek Jerzy, dr hab. inż. profesor [email protected]

95. Wyszkowski Jacek, dr inż., st. wykładowca [email protected]

96. Yaworski Ihor, prof. dr hab. inż., profesor [email protected]

97. Zajczyk Ryszard, dr hab. inż. , prof. nadzw. PG [email protected]

98. Zawalich Jacek, dr inż., adiunkt [email protected]

99. Zimny Paweł, prof. dr hab. inż. profesor [email protected]

Materiały w Informatorze zestawił Ludwik Referowski




















biuletyn 28 informacyjny - politechnika gdańska · lwowskiej, uzyskując w 1937 r., z wynikiem...

Documents