birleşme ve satın alma İşlemleri 2018 raporu...birleşme ve satın alma İşlemleri - aporu 7...

Birleşme ve Satın Alma İşlemleri2018 RaporuOcak 2019

2018 yılında, tüm dünyada; ekonomi, siyaset ve güvenlik alanlarında ortaya çıkan

belirsizlik ve sorunlar bir yana, ABD’nin çeşitli siyasi ve ekonomik aksiyonları ile

birlikte, Amerikan Merkez Bankası FED’in faiz artırımı sürecine devam etmesinden

bütün ülkelerin ekonomileri, ama özellikle gelişmekte olan ülke ekonomileri olumsuz

etkilendi. Kurlardaki dalgalanmaların, enflasyonun ve yakın coğrafyasındaki siyasi

gelişmeler ile güvenlik sorunlarının etkilerinin ciddi olarak hissedildiği Türkiye’de

ise, alınan türlü önlemlere karşın ekonomik büyümenin yavaşladığı bir yılı geride

bırakıyoruz. Dünyada ve Türkiye’de işlem sayısı azalırken işlem hacminde artış

gerçekleşen bu yılda, bu konuda tüm piyasa oyuncuları tarafından kabul gören

ve bir başvuru kaynağı olarak yaygın bir şekilde kullanılan, “EY Birleşme ve Satın

Alma İşlemleri Raporu”nun on yedincisini sizlerle paylaşmaktan büyük memnuniyet

duymaktayız.

Raporumuz, 2018 yılında Türkiye’de gerçekleşmiş olan şirket birleşme ve satın

alma işlemleri hakkında önemli bilgileri, geçmiş yıllar ile karşılaştırmalı olarak, bir

arada sunmaktadır. Rapor ayrıca, geçmiş yıllarda olduğu gibi, Türkiye’nin önde gelen

şirketlerinin hissedarları ve üst düzey yöneticileri ile yapılan, “Türkiye’de Şirket

Birleşme ve Satın Almaları” konulu geleneksel anketimizin sonuçlarını da içermektedir.

EY Birleşme ve Satın Alma İşlemleri 2018 Raporu’na doğrudan katılımları ile destek

veren tüm yönetici ve işadamlarımız ile Rapor’u hazırlayan EY Kurumsal Finansman

Ekibi’ne teşekkürlerimizi sunarız.

Metin Canoğulları Müşfik Cantekinler

EY Türkiye EY Türkiye

Ülke Başkanı Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı

16 Ocak 2019

Önsöz

İçindekiler

Genel değerlendirme 5

Yatırımcı profili 8

Sektörel dağılım 12

Kamu kaynaklı işlemler 14

İşlem büyüklükleri 15

2019’a bakış 16

Türk iş dünyasının birleşme ve satın alma faaliyetlerine bakışı 18

2018 yılı birleşme ve satın alma işlemlerinin listesi 25

Raporun hazırlanma prensipleri 32

Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2018 Raporu

Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2018 Raporu 5

Genel değerlendirmeAmerikan Merkez Bankası FED’in sene içerisinde gerçekleştirdiği faiz artışlarının etkisi, buna bağlı olarak gelişmekte olan ülke para birimlerinin değer kaybetmeye devam etmesi, dünya genelinde artan ticaret savaşı endişeleri, İngiltere ve Avrupa Birliği arasındaki uzayan Brexit müzakereleri ve artan belirsizlik ile AB’nin önemli ekonomilerinden birisi olan İtalya’daki hükümet ve bütçe krizi 2018 yılına damga vuran gelişmeler olarak öne çıkarken, Türkiye de bu gelişmelerden önemli ölçüde etkilenmiştir. Bunlara ek olarak, Orta Doğu’da yaşanan siyasi belirsizliklerin ve güvenlik problemlerinin devam etmesi, başta Türkiye olmak üzere birçok Avrupa ülkesini etkilemeyi sürdürmektedir. Ayrıca, yıl boyunca ABD ve bazı AB ülkeleri ile yaşanan siyasi gerginlikler, Türkiye’nin uluslararası ilişkilerinde öne çıkan konular olmuştur. Tüm bu gelişmeler ışığında Türkiye, geçtiğimiz yıla göre birleşme ve satın alma işlemleri açısından göreceli olumlu olsa da potansiyelinin önemli seviyede altında bir performans göstermiştir.

2018 yılı, ABD’nin İran’la imzalamış olduğu nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesinden sonra İran’a yönelik ekonomik ve ticari yaptırımları kademeli olarak devreye aldığı ve Suriye’deki iç savaşa ek olarak bu gelişmeler ile birlikte Orta Doğu’nun istikrarına yönelik endişelerin daha da arttığı bir yıl olarak öne çıktı. Ayrıca, bu yıl Cumhurbaşkanlığı seçimleri ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesi, olağanüstü halin kaldırılması, ABD ve bazı AB ülkeleri ile Türkiye arasında yaşanan siyasi gerginliklerin yıl sonuna doğru olumlu yönde gelişme göstermesi dikkat çekti. Türk Lirası’nın ABD doları ve Avro karşısında önemli ölçüde değer kaybetmesi ile uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından bazılarının Türkiye’nin kredi notunu birden çok kez düşürmesi de Türkiye ekonomisini etkileyen unsurlar olarak ön plana çıkmaktadır. Bununla beraber, Türk Lirası’ndaki değer kaybı nedeniyle enflasyon ve faizlerde yaşanan artış sonrasında Türkiye’de büyüme oranının, özellikle yılın ikinci yarısında beklentilerin altında olması önemli bir gelişme olarak öne çıkmaktadır.

ABD yönetiminin dış politikada ve ekonomi yönetiminde radikal değişikliklere devam etmesi, Amerikan Merkez Bankası FED’in faiz artışlarını 2018 yılında da sürdürmesi, özellikle Türkiye’nin de içinde bulunduğu gelişmekte olan ülke ekonomilerini önemli ölçüde etkilemektedir. Bu gelişmeler, yurtiçinde gerçekleşen bazı diğer ekonomik ve siyasi gelişmelerle birlikte, 2018 yılı içerisinde sermaye girişlerini olumsuz etkilemiş, kurlarda ve faizlerde yukarı yönlü harekete neden olmuş ve birleşme ve satın alma aktivitesini etkileyen unsurlar arasında yer almıştır.

Tüm bu gelişmelerin sonucunda, birleşme ve satın alma işlemleri açısından yatırımcıların temkinli duruşunun sürdüğü gözlemlenmiştir. Ulaşabildiğimiz kaynaklara göre, bu sene Türkiye’de açıklanan toplam birleşme ve satın alma işlemi sayısı 191 olarak gerçekleşmiştir. Bu sayı, geçtiğimiz yıla göre önemli seviyede düşüşe işaret ederken, dünyada da işlem sayısının düşüş göstermesi dikkat çekmektedir. Ancak, 2017 yılına kıyasla Türkiye’de, özellikle yüksek hacimli işlemlerin sayısında sınırlı artış ve buna bağlı olarak toplam işlem hacminde artış gözlemlenmiştir.

2018 yılında işlem sayısında düşüş, işlem hacminde ise artış gerçekleşti…

Şekil 1: Açıklanan işlem sayısı (2018)

108 işlem %43%57 83 işlem

DeğeriAçıklanmamışİşlemler

DeğeriAçıklanmışİşlemler

Birleşme ve Satın Alma İşlemleri - 2018 Raporu6

2017 senesindeki raporumuzda, Türkiye’de gerçekleşen ve değeri açıklanan toplam birleşme ve satın alma işlem sayısını 127, hacmini ise 7,4 milyar ABD doları olarak sunmuştuk. 2017 yılında milyar ABD doları seviyesinde 1 adet işlem gerçekleştiğini ve 100 milyon ABD dolarının üzerinde değer ile gerçekleşen işlem sayısının sadece 17 olduğunu gözlemlemiş ve yatırımcıların Türkiye’de sadece büyük şirketlere değil, çoğu KOBİ boyutunda sayılabilecek şirketlere de önemli ölçüde ilgi gösterdiğini görmüştük. 2018 yılında ise değeri açıklanan 83 adet işlem ile toplam 9,3 milyar ABD doları tutarında işlem hacmine ulaşılmıştır. Tüm işlemler arasında, milyar ABD doları seviyesini aşan iki işlem bulunmaktadır. 100 milyon ABD dolarının üzerinde değer ile gerçekleşen işlem sayısının 12 olduğu göz önüne alındığında büyük hacimli işlemler toplam işlem hacmini az da olsa yukarı çekerken, KOBİ boyutundaki şirketlerde gerçekleşen işlemlerin geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi 2018 yılında da devam ettiği görülmektedir. Öte yandan, değeri açıklanmayan birleşme ve satın alma işlemlerinin arasında 100 milyon ABD doları seviyesinin üstünde gerçekleşen işlemler olduğu bilinmektedir. Değeri açıklanmayan işlemler ile ilgili tahminlerimizi de ekleyerek, 2018 yılında toplam işlem hacminin yaklaşık 12 milyar ABD doları seviyesine ulaşmakta olduğunu görmekteyiz.

2018 yılında, özel sektör işlemlerinin sayısı 173 olurken, kamu kaynaklı işlem sayısı 18 olarak gerçekleşmiş ve değeri açıklanan özel sektör işlemlerinin toplam tutarı 8,3 milyar ABD doları (toplam açıklanan işlem değerinin %89’u), kamu kaynaklı işlemlerin toplam tutarı ise 1 milyar ABD doları olmuştur. Bu sene, özellikle şeker fabrikaları özelleştirmeleri sayesinde kamu kaynaklı işlemlerin sayısı ve hacminde artış yaşanmasına rağmen kamu kaynaklı işlemler, özel sektör işlemlerinin önemli ölçüde gerisinde kalmıştır. Ayrıca, yabancı yatırımcılar, toplam işlem hacminden %69’luk pay alarak geçtiğimiz yıla benzer şekilde yerli yatırımcıları geride bıraktı. Yerli yatırımcılar ise 2018 yılında toplam işlem hacminden %31’lik pay aldı. 2018 yılında Türkiye’nin de içinde bulunduğu coğrafyada yaşanan olumsuzluklar, kurlarda yaşanan dalgalanmalar ve global piyasalarda yaşanan belirsizlikler sonucunda ortaya çıkan gelişmeler nedeniyle yabancı yatırımcıların ilgisinin Türkiye’nin potansiyelinin çok altında kaldığı görülmektedir. Geçen seneki raporumuzda, iş dünyasının temsilcileri ile yaptığımız ankette, 2018 yılı için genel olarak 6-10 milyar ABD doları seviyesinde bir işlem hacmi beklendiğini gözlemlemiştik. 2018 yılında, yıl boyunca global piyasalarda yaşanan gelişmeler, siyasi ve ekonomik belirsizlikler ile civar coğrafyadaki güvenlik sorunlarına rağmen, büyük hacimli az sayıda işlemin etkisiyle bu beklentilerin az da olsa üzerinde bir gerçekleşme olduğunu söyleyebiliriz.

Tüm bu değerlendirmeler ışığında, siyasi ve ekonomik belirsizlikler ile güvenlik problemlerinin ortadan kalkmasının vakit alabileceğini ve Türkiye’nin, 2019 yılında birleşme ve satın alma işlemleri açısından, 2018 yılına benzer bir yıl geçireceğini değerlendiriyoruz.

* Bu grafik açısından raporların açıklanma tarihlerindeki işlemler dikkate alınmış olup, sonradan gerçekleşen iptaller göz önünde bulundurulmamıştır.

Şekil 2: Açıklanan işlem değeri*

2017 2018

10,7

4,6

7,4

11,59,3

23,2

13,7

17,7

0

5

10Mily

ar A

BD$

15

20

25

30

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

26,4


2017 yılında, milyar ABD dolarının üzerinde 1 adet işlem gerçekleşirken, en yüksek hacimli ilk 10 işlemin toplam tutarı 5,2 milyar ABD doları seviyesinde olmuştu. Bu işlemlerden yalnızca 1’i kamu kaynaklı işlemlerden, kalanlar ise çeşitli sektörlerde özel sektör işlemlerinden oluşmuştu. Vitol Investment’ın OMV Petrol Ofisi’ni 1,44 milyar ABD

doları bedelle satın alması, BBVA’nın Garanti Bankası’nın %9,95 hissesini 917 milyon ABD doları bedelle satın alması, IFM Investors’ın Mersin Limanı’nın %40 hissesini 869 milyon ABD Doları bedelle satın alması, Zorlu Enerji’nin Osmangazi Elektrik Dağıtım ve Elektrik Perakende Satış’ı 360 milyon ABD doları bedelle satın alması ve Gülaylar Grup’un İçerenköy AVM’yi 320 milyon ABD doları bedelle satın alması işlemlerinin katkısıyla özel sektör işlemlerinin ilk 10 işlem içindeki oranı %93 olurken; Entek Elektrik’in Menzelet HES ve Kılavuzlu HES İşletme Hakkı Devri ihalesini 365 milyon ABD doları bedelle kazanması sayesinde kamu kaynaklı işlemler de %7’lik bir pay elde etmişti. 2018 yılında ise milyar ABD dolarının üzerinde 2 adet işlem gerçekleşirken, en yüksek hacimli ilk 10 işlemin toplam tutarı 7,9 milyar ABD doları seviyesinde olmuştur. Bu işlemlerden yalnızca biri kamu kaynaklı işlem olurken, kalanlar özel sektör işlemlerinden oluşmaktadır. Emirates NBD’nin DenizBank’ın %99,85 hissesini 3,2 milyar ABD doları bedelle satın alması, DFDS’nin U.N. Ro-Ro’nun %98,80 hissesini 1,2 milyar ABD doları bedelle satın alması, Demirören Holding’in Doğan Yayın Holding’i 919 milyon ABD Doları bedelle satın alması, Alibaba’nın Trendyol’un hisselerinin bir kısmını 728 milyon ABD doları bedelle satın alması ve TAV Havalimanları Holding’in Antalya Havalimanı’nın %49 hissesini 444 milyon ABD doları bedelle satın alması işlemlerinin katkısıyla özel sektör işlemlerinin ilk 10 işlem içindeki oranı %98 olurken; Doğuş Yiyecek İçecek’in Afyon Şeker Fabrikası ihalesini 177 milyon ABD doları bedelle kazanması sayesinde kamu kaynaklı işlemler de %2’lik bir pay elde etti.

2017 yılında büyük hacimli işlemlerin sayısının göreceli olarak artış gösterdiğini ve toplam işlem hacmindeki paralel düşüşün de etkisiyle, büyük hacimli işlemlerin ağırlığının %71 seviyesinde gerçekleştiğini gözlemlemiştik. 2018 yılında da büyük hacimli işlemlerin toplam işlem hacmindeki payının arttığını ve ilk 10 işlemin toplam işlem hacmi içerisindeki payının %85 seviyesinde gerçekleştiğini gözlemlemekteyiz. İlk 10 işlemin ortalama büyüklüğü 791 milyon ABD doları olurken, değeri açıklanan tüm işlemlerin ortalama büyüklüğü 112 milyon ABD doları oldu. Kamu kaynaklı işlemler açısından bu ortalama değer 58 milyon ABD doları olurken, özel sektörün gerçekleştirdiği işlemlerin ortalama hacmi 127 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşti. İşlem değeri açıklanan özel sektör birleşme ve satın alma işlemleri arasında 100 milyon ABD doları üzerinde büyüklüğe sahip olanların sayısının 9 olduğu dikkate alındığında, bunlar haricinde kalan 56 adet işlemin ortalama büyüklüğünün 10 milyon ABD doları seviyesine indiği görülmektedir. Bu durum, 2017 yılı ile paralel olarak 2018 yılında da çok sayıda orta ve küçük boyutta işlem gerçekleştiğini göstermektedir. Hem yerli hem de yabancı yatırımcılar tarafından gerçekleştirildiğini gördüğümüz bu tür işlemlerin, gelecek yıllarda da tüm işlemler içerisinde önemli bir yer tutmasını bekliyoruz. Bunda, Türkiye’nin özellikle orta-uzun vadedeki büyüme potansiyelinden yararlanmak isteyen ve Türkiye’deki operasyonlarını bir üs olarak kullanarak, tüm bölgede faaliyet göstermeyi hedefleyen yatırımcıların da katkısı olacaktır.

Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı İşlem Değeri (Milyon ABD$)

DenizBank Finansal Hizmetler Emirates NBD BAE %99,85 3.191,1

U.N. Ro-Ro İşletmeleri Ulaştırma DFDS Danimarka %98,80 1.172,0

Doğan Yayın Holding Medya Demirören Holding Türkiye %100,00 919,0

Trendyol Bilişim Alibaba Çin Açıklanmadı 728,0

OYAK Çimento İmalat Taiwan Cement Corporation (TCC) Tayvan %40,00 640,0

Antalya Havalimanı Ulaştırma TAV Havalimanları Holding Türkiye %49,00 443,6

Gram Games Bilişim Zynga ABD %100,00 250,0

D.ream Yiyecek ve İçecek Temasek, Metric Capital Singapur, İngiltere %17,34 200,0

CarrefourSA Maltepe Gayrimenkul Bakırköy Gayrimenkul Türkiye G/D 193,3

Afyon Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Doğuş Yiyecek İçecek Türkiye %100,00 177,4

Tablo 1: İşlem değeri açıklanan en büyük 10 işlem

G/D: Geçerli değil

Öne çıkan işlemler


Yatırımcı profiliAmerikan Merkez Bankası FED’in faiz artışlarına devam etmesi, buna bağlı olarak gelişmekte olan ülke para birimlerinin değer kaybetmeyi sürdürmesi, Türkiye’nin de içinde bulunduğu coğrafyadaki politik ve ekonomik risklerin sürdüğü, kurlarda dalgalanmaların ve önemli faiz artışlarının yaşandığı bu dönemde, Türkiye’de birleşme ve satın alma işlemleri adedinin 2017 yılına göre düşüş gösterdiği görülürken, işlem hacmi, potansiyelinin önemli seviyede altında olmasına rağmen,

2017 yılına göre artış göstermiştir. 2016 yılında hem işlem adedi hem de işlem hacmi bir önceki yıla göre önemli seviyede gerilemiştir. 2017 yılında işlem adedinin bir önceki yıla benzer seviyelerde gerçekleştiğini, işlem hacminin ise arttığını gözlemlemiştik. 2018 yılında ise işlem adedinin bir önceki yıla göre önemli seviyede gerilediğini, işlem hacminin ise artmaya devam ettiğini gözlemliyoruz. Yatırımcı profiline bakıldığında, 2017 yılında olduğu gibi yabancı yatırımcıların yerli yatırımcıların (2,9 milyar ABD doları) önünde olduğunu ve 6,4 milyar ABD doları işlem hacmi yarattığını gözlemlemekteyiz. İşlem adedinde ise, Türk yatırımcılar son yıllardaki ağırlığını koruyarak 2018 yılında gerçekleştirdikleri 124 adet işlem ile yabancı yatırımcılardan (67 işlem) daha fazla işleme imza attı.

Yabancı yatırımcılar, işlem hacminden %69’luk pay aldı…

2013 ve 2014 yıllarında yerli yatırımcıların gerisinde kalan yabancı yatırımcılar, 2015 yılında ise bir önceki yıla göre hacim olarak artış sergilemiş ve yerli yatırımcıların önüne geçmişti. 2016 ve 2017 yıllarında, işlem hacmi düşük seviyelerde seyretse de yerli yatırımcıların önündeki yerini korumaya devam etmişti. 2018 yılında ise yabancı yatırımcılar 6,4 milyar ABD doları seviyesinde işlem gerçekleştirerek toplam işlem hacminden %69’luk pay almış ve yerli yatırımcıları bir kez daha geride bırakmıştır. İşlem

adedinde ise geçtiğimiz yıllara benzer bir seyir gözlemlenmiş ve yabancı yatırımcılar 2018 yılında 67 adet işlem ile son dokuz yılda da olduğu gibi yerli yatırımcılardan daha az sayıda işlem gerçekleştirmiştir.

2016 yılında bir önceki yıla göre düşüş gösteren yerli yatırımcıların işlem adedinin ise, 2017 yılındaki artışının ardından 2018 yılında önemli seviyede düşüş gösterdiğini görüyoruz.

Yerli yatırımcılar, işlem sayısında yabancı yatırımcıların önündeki yerini korudu…

Şekil 3: İşlem değerine göre Türk ve yabancı yatırımcılar*

2,1 2,82,5

4,6

18

16

14

12

10

8

6

4

2

0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

4,12,9

16,5

9,9

6,6 6,45,1

11,510,4

13,1

6,4

11,7

3,34,6

Mily

ar A

BD$

Türk Yatırımcı Yabancı Yatırımcı



Değeri açıklanan işlemler göz önünde bulundurulduğunda, yabancı yatırımcıların ortalama işlem tutarı 268 milyon ABD doları (2017: 142 milyon ABD doları) seviyesinde gerçekleşmiştir. 2018 yılında yabancı yatırımcıların gerçekleştirdiği en büyük 2 işlem olan DenizBank-Emirates NBD ile U.N. Ro-Ro İşletmeleri-DFDS işlemleri hariç tutulduğunda ise, yabancı yatırımcıların ortalama işlem büyüklüğü 94 milyon ABD doları seviyesine gerilemektedir. 2017 yılında ise en büyük 2 işlem hariç tutulduğunda, ortalama işlem tutarı 69 milyon ABD doları seviyesinde gerçekleşmişti. Dolayısıyla, 2018 yılında yabancı yatırımcıların geçtiğimiz yıla göre daha büyük boyutlardaki şirketlere yatırım yaptığı gözlemlenmektedir.

Yabancıların dahil olduğu işlemlerde, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi, adet bazında AB ülkeleri ve ABD ağırlıklarını azalarak da olsa korumaktadır. En çok işlem yapan ülkeler listesinde ABD ve AB ülkelerinin yanı sıra BAE, İsviçre ve Çin yer almaktadır. 2018 yılında ABD, işlem adedi bazında 13 işlem ile ilk sırada yer almış ve ABD’yi Almanya 6, İngiltere 4 ve BAE 4 işlem ile izlemiştir.

2018 yılında, ABD, Almanya, İngiltere ve BAE işlem adedi bazında yabancı yatırımcı ülkeler arasında öne çıktı…

Şekil 4: İşlem sayısına göre Türk ve yabancı yatırımcılar*


Türk Yatırımcı

Yabancı Yatırımcı

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

250

200

150

100

50

0

199 196

222

124

67

119 123

78

173

114

148 145

184

93

119131

150

93

Şekil 5: İşlem sayısına göre yatırımcıların menşei

140

120

100

80

60

40

20

0

13

124

6 4 4 4 3 3 3 3 3 2 217

Türkiye ABD Almanya İngiltere BAE İtalya İsveç Lüksemburg Fransa İsviçre Belçika Çin Polonya Diğer


İşlem hacmi esas alındığında ise, özel sermaye fonlarının toplam işlem hacmi içindeki payı önemli ölçüde düşüş göstermiştir. 2017 yılında finansal yatırımcılar, 1,2 milyar ABD doları tutarında işleme imza atmıştı. Bu tutar, 2018 yılında önemli bir düşüşle 287 milyon ABD doları olarak gerçekleşmiştir.

Değeri açıklanan işlemler esas alındığında, özel sermaye fonlarının bu yıl gerçekleştirdikleri en yüksek hacimli işlem Temasek ve Metric Capital’ın D.ream’e ortak olması olmuştur. İşlem değeri açıklanmamış olmakla beraber, Turkven’in Elif Plastik’e ortak olması, Mediterra’nın Pizza Pizza’yı satın alması ve Venture Capital Bank ile First Energy Bank’in Oba Makarnacılık’a ortak olması özel sermaye fonlarının diğer dikkat çeken işlemleri olmuştur.

İşlem hacmi bazında BAE, gerçekleşen toplam 3,2 milyar ABD doları işlem hacmi ile yabancı yatırımcılar arasında ilk sırada yer alırken, Danimarka 1,2 milyar ABD doları işlem hacmiyle BAE’yi takip etti. 2017 yılında ağırlığı azalan AB ülkelerinin, 2018 yılında da bu ülke dışında çok fazla varlık gösteremediği görülmektedir. Bu ülkelere ek olarak Çin, Tayvan, ABD ve Singapur dikkat çeken diğer ülkelerdir.

Özel sermaye fonlarının Türkiye’ye olan ilgisi, 2017 yılında önemli ölçüde artış göstermişti. 2018 yılında ise gerçekleştirdikleri işlem adedinin 41’e (2017: 82 işlem), toplam işlem adedindeki payının ise %21’e (2017: %33) gerilediğini görüyoruz.

2018 yılında işlem hacminde BAE öne çıktı…

Özel sermaye fonlarının Türkiye’ye ilgisi düşüş gösterdi...

BAE Türkiye Danimarka Çin Tayvan ABD Singapur İtalya Katar Diğer

Şekil 6: İşlem değerine göre yatırımcıların menşei

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

0

Mily

on A

BD$

3.1932.890

1.172

795

200

640312

21 5436

Şekil 7: İşlem sayısına ve açıklanan işlem hacmine göre özel sermaye fonlarının işlemleri

150 işlem

41 işlem

Finansal Yatırımcı%21

Stratejik Yatırımcı%79

9.026 milyon ABD$

287 milyon ABD$

Stratejik Yatırımcı%97

Finansal Yatırımcı%3


Satın Alan Şirket Ülke Hedef Şirket Sektör Hisse Oranı İşlem Değeri(Milyon ABD$)

500 İstanbul Türkiye FineDine Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

ACT Venture Partners Türkiye App Samurai Bilişim Açıklanmadı 1,2

ADVentures Türkiye Scotty Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

BIC Angels Türkiye CEOtudent Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Collective Spark Türkiye Mutlubiev Hizmetler Açıklanmadı 1,4

Collective Spark Türkiye Tarfin Hizmetler Açıklanmadı Açıklanmadı

Dubai Angel Investors, Middle East Venture Partners BAE Volt Lines Bilişim Açıklanmadı 1,3

EarlyBird Venture Capital Lüksemburg Obilet.com Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

EarlyBird Venture Capital Lüksemburg Tapu.com Bilişim Açıklanmadı 1,2

Esor Investments Almanya Segmentify Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Eti Girişim Türkiye Sorun Kalmasın Bilişim Açıklanmadı 0,2

Fplus Ventures, Galata Business Angels, Fiba CVC, MAP Yatırım Türkiye Garaj Sepeti Bilişim Açıklanmadı 1,3

Galata Business Angels, EGİAD Melekleri Türkiye Fazla Gıda Bilişim Açıklanmadı 0,5

Galata Business Angels Türkiye Denebunu.com Bilişim Açıklanmadı 0,4

Goldman Sachs ABD Hürriyet Emlak Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Goldman Sachs ABD Jolly Tur Turizm %14,00 Açıklanmadı

Gulf Capital BAE Turknet Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Hedef Girişim Sermayesi Türkiye MCT Danışmanlık Hizmetler %38,90 1,9

İş Portföy Yönetimi Altyapı Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Türkiye Ado Enerji, Mursal Enerji Enerji %100,00 Açıklanmadı

Keiretsu Forum ABD Olev Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Logo Ventures Türkiye V-Count Bilişim Açıklanmadı 0,5

Mayhoola for Investments Katar Boyner Perakende %11,27 21,4

Mediterra Türkiye Pizza Pizza Yiyecek ve İçecek %100,00 Açıklanmadı

Middle East Venture Partners BAE Volt Lines Bilişim Açıklanmadı 0,3

Nexus Ventures Türkiye Carbon Bilişim Açıklanmadı 0,2

Re-Pie Türkiye CarrefourSA Bayrampaşa Gayrimenkul G/D 38,2

Revo Capital Türkiye Trusturk Bilişim Açıklanmadı 0,6

Revo Capital, Endeavor Catalyst ABD, Türkiye Foriba (FIT Solutions) Bilişim Açıklanmadı 5,0

Sankonline, Sunvest Türkiye Sinemia Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Sequioa Capital ABD Insider Bilişim Açıklanmadı 11,0

StartersHub, 500 İstanbul Türkiye Kimola Bilişim Açıklanmadı 0,2

StartersHub, Angel Effect Türkiye Ottoo Bilişim Açıklanmadı 0,1

StartersHub, Viveka Türkiye Onlock Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye BREN Enerji Açıklanmadı Açıklanmadı

Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Digime3D Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye ForFarming Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Wask.co Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Yollando.com Bilişim Açıklanmadı Açıklanmadı

Temasek, Metric Capital Singapur, İngiltere D.ream Yiyecek ve İçecek %17,34 200,0

Turkven Türkiye Elif Plastik İmalat Açıklanmadı Açıklanmadı

Venture Capital Bank, First Energy Bank Bahreyn Oba Makarnacılık Yiyecek ve İçecek %50,00 Açıklanmadı

Tablo 2: Özel sermaye fonlarının gerçekleştirdiği işlemler


2018 yılında, işlem hacmi bazında finansal hizmetler sektörünün, işlem adedi bazında ise 2017 yılında da olduğu gibi bilişim sektörünün ilk sırada olduğu görülmektedir.

Yılın en büyük işlemi olan DenizBank-Emirates NBD işleminin etkisiyle, finansal hizmetler sektörü, işlem hacmi bazında birinci sırada yer almıştır. Öte yandan, 2012 yılından bu yana işlem hacminde ilk sırada gelen enerji sektörünün, önceki yıllara kıyasla daha küçük boyutta özelleştirme ve özel sektör işlemlerinin gerçekleşmesi nedeniyle işlem hacmi ciddi oranda azalmıştır. Buna karşın, önümüzdeki dönemde enerji sektörünün tekrar ön sıralarda olmasını bekliyoruz.

2018 yılında finansal hizmetler sektörünün yanı sıra, ulaştırma, yiyecek ve içecek ile bilişim sektörleri işlem hacmi bazında önde gelen sektörlerden olmuştur. Ayrıca, imalat, enerji ve hizmetler sektörleri ise işlem adedi açısından dikkat çekmektedir.

Sektörel dağılım

Şekil 8: İşlem hacmine göre hedef şirketlerin sektörel dağılımı

3.191

1.712

1.058 1.035

274

936 792

146 168

Finan

sal H

izmetl

er

Ulaştır

ma

Yiyece

k ve İ

çece

k

Medya

Perake

nde

Gayrim

enku

l

Bilişim

İmala

tDiğe

r

Mily

on A

BD$

3.500

3.000

2.500

2.000

1.500

1.000

500

0

Şekil 9: İşlem sayısına göre hedef şirketlerin sektörel dağılımı

Bilişim

Enerji

Yiyece

k ve İ

çece

k

Hizmetl

er

İmala

tSağ

lık

Finan

sal H

izmetl

er

Ulaştır

ma

Turiz

mMed

ya

Gayrim

enku

l

Perake

ndeİnşa

atDiğe

r

58

2122 21 1710 7 6 5 5 4 4 3

8

605040302010

0


Finansal Hizmetler

2017 yılında 10 işlem ve 998 milyon ABD doları tutarındaki işlem hacmiyle üçüncü sırada yer alan finansal hizmetler sektörü, 2018 yılında 10 işlem ve 3,2 milyar ABD doları toplam işlem tutarı ile işlem hacmi sıralamasında birinci, işlem adedi bazında ise altıncı olmuştur. Sektördeki en yüksek tutarlı işlem, DenizBank’ın %99,85 hissesinin 3,2 milyar ABD doları bedelle Emirates NBD tarafından satın alınması işlemi olmuştur. Değeri açıklanmayan Acıbadem Sigorta’nın BUPA tarafından ve Liberty Sigorta’nın Talanx tarafından satın alınması işlemleri de sektördeki dikkat çeken diğer işlemler olmuştur.

Ulaştırma

2017 yılında 19 işlem ve 1,3 milyar ABD doları tutarındaki işlem hacmiyle ikinci sırada yer alan ulaştırma sektörü, 2018 yılında 6 işlem ve 1,7 milyar ABD doları toplam işlem tutarı ile işlem hacmi bakımından ikinci, işlem adedi bakımından sekizinci sırada yer almıştır. Ulaştırma sektöründe gerçekleşen en yüksek tutarlı işlem U.N. Ro-Ro İşletmeleri’nin %98,80 hissesinin DFDS tarafından 1,2 milyar ABD doları bedelle satın alınması işlemi olmuştur. Bu işlemin yanı sıra, 2018 yılında Antalya Havalimanı’nın %49 hissesinin TAV Havalimanları Holding tarafından 444 milyon ABD doları bedelle satın alınması, ulaştırma sektöründe dikkat çeken diğer bir işlem olarak öne çıkmaktadır.

Yiyecek ve İçecek

2017 yılında 16 işlem ile toplam 393 milyon ABD doları tutarında işlem hacmi yaratılan yiyecek ve içecek sektörü, işlem hacmi ve işlem adedi bazında beşinci sırada yer almıştı. 2018 yılında ise 22 işlem ile toplam 1,1 milyar ABD doları tutarında işlem hacmi yakalamış ve sektör, işlem hacmi bazında üçüncü, işlem adedi bazında ise ikinci sırada yer almıştır. 2018 yılında yiyecek ve içecek sektöründeki en yüksek tutarlı satın alma işlemi D.ream’in %17,34 hissesinin Temasek ve Metric Capital tarafından 200 milyon ABD doları bedelle satın alınması işlemi olmuştur. 2018 yılında yiyecek ve içecek sektöründe gerçekleşen bir diğer önemli işlem ise Afyon Şeker Fabrikası özelleştirme ihalesinin Doğuş Yiyecek İçecek tarafından 177 milyon ABD doları bedelle kazanılması işlemi olmuştur. Yiyecek ve içecek sektöründe 2018 yılında gerçekleşen şeker fabrikaları özelleştirmeleri, sektördeki işlem hacminin artışına önemli katkı sağlamıştır.

Bilişim

2017 yılında 75 işlem ile işlem sayısı bakımından birinci sırada yer alan bilişim sektörü, 2018 yılında da 58 işlem ile işlem sayısı bakımından birinci sıradaki yerini korurken, 1 milyar ABD doları ile işlem hacminde dördüncü sırada yer almıştır. Sektörde gerçekleşen en yüksek tutarlı işlem, Trendyol’un hisselerinin bir kısmının Alibaba tarafından 728 milyon ABD doları bedelle satın alınması işlemi olmuştur. Bu işlemin yanı sıra, 2018 yılında Gram Games’in tamamının Zynga tarafından 250 milyon ABD doları bedelle satın alınması da bilişim sektöründe dikkat çeken diğer bir işlem olarak öne çıkmaktadır.

Medya

2017 yılında üst sıralarda yer bulamayan medya sektörü, 2018 yılında toplamda 936 milyon ABD doları tutarında 4 işlem ile işlem hacmi bazında beşinci sırada yer almıştır. 2018 yılında medya sektöründe gerçekleşen en yüksek tutarlı satın alma işlemi Doğan Yayın Holding’in tamamının Demirören Holding tarafından 919 milyon ABD doları bedelle satın alınması işlemi olmuştur. Değeri açıklanmasa da sektördeki dikkat çeken diğer bir işlem NTV Spor’un Discovery Medya tarafından satın alınması işlemidir.

İmalat

2017 yılında 13 adet işlem ile 75 milyon ABD doları işlem hacmi yakalayan imalat sektörü, işlem sayısı bazında altıncı sırada yer alırken, 2018 yılında toplamda 792 milyon ABD doları tutarında 21 işlem ile işlem hacminde altıncı, işlem sayısında ise üçüncü sırada yer almıştır. 2018 yılında imalat sektöründe en yüksek tutarlı işlem OYAK Çimento’nun %40 hissesinin Taiwan Cement Corporation tarafından 640 milyon ABD doları bedelle satın alınması işlemi olmuştur.

Diğer sektörler

Yukarıda kısaca değindiğimiz sektörler dışında dikkat çeken işlemlerin başında, gayrimenkul sektöründe gerçekleşen CarrefourSA Maltepe’nin Bakırköy Gayrimenkul tarafından 193 milyon ABD doları bedelle satın alınması işlemi ve perakende sektöründe gerçekleşen Doğan Müzik Kitap’ın (D&R) Turkuvaz Grubu tarafından 98 milyon ABD doları bedelle satın alınması işlemi gelmektedir. Ayrıca, değeri açıklanmamasına rağmen, enerji sektöründe gerçekleşen Afşin Elbistan A Termik Santrali-Çelik Ailesi ve sağlık sektöründe gerçekleşen Acıbadem Sağlık Grubu-Integrated Healthcare Holdings işlemleri de öne çıkan işlemler arasında yer almıştır.


2017 yılında kamu kaynaklı işlemler, toplam 604 milyon ABD doları işlem hacmi ile değeri açıklanan işlemlerin %9’unu oluştururken, 2018 yılında kamu kaynaklı işlemlerin işlem hacmi özelleştirmelerde yaşanan hareketlilik sayesinde artış göstermiş ve toplamda 1 milyar ABD doları ile değeri açıklanan işlemlerin toplam değerinin %11’ini oluşturmuştur. 2018 yılında kamu kaynaklı işlemlerin 2017’deki seviyesinin üstüne çıkmış olmasının en önemli sebepleri, yılın ilk yarısında 10 adet şeker fabrikasının özelleştirilmiş olması ile EÜAŞ’a ait bazı hidroelektrik

santrallerinin özelleştirme ve İşletme Hakkı Devri işlemlerinin gerçekleşmiş olmasıdır. 2018 yılında değeri açıklanan kamu kaynaklı işlemlerin %82’si özelleştirmelerden oluşurken, kalanı İşletme Hakkı Devri işlemlerinden oluşmaktadır.

2018 yılında ön plana çıkan özelleştirmelerin başında Doğuş Yiyecek İçecek’in Afyon Şeker Fabrikası ihalesini 177 milyon ABD doları bedelle, Kayseri Şeker’in Turhal Şeker Fabrikası özelleştirme ihalesini 139 milyon ABD doları bedelle ve Safi Holding’in Çorum Şeker Fabrikası özelleştirme ihalesini 130 milyon ABD doları bedelle kazanması işlemleri gelmektedir. Bu 3 işlem, toplam kamu kaynaklı işlemlerin %43’ünü oluşturmuştur. İşletme Hakkı Devri işlemlerinde ise Ceynak Lojistik’in Tekirdağ Limanı ihalesini 93 milyon ABD doları bedelle kazanması işlemi öne çıkmaktadır.

Geçmiş yıllarda olduğu gibi, 2018 yılında da özelleştirme ihalelerine ağırlıklı olarak yerli yatırımcıların katılmış ve ihaleleri kazanmış olması dikkat çekmektedir.

2019 yılında gerçekleşmesi muhtemel olan başlıca kamu kaynaklı işlemler; TMSF’ye devredilen şirketlerin satışı, TDİ’ye ait limanlar, EÜAŞ’a ait çeşitli elektrik üretim varlıkları ve Spor Toto’nun özelleştirilmesi işlemleridir. Bu işlemlerin 2019’da tamamlanması durumunda, kamu kaynaklı işlem hacminin 2018 yılı seviyesini aşması beklenebilir.

Kamu kaynaklı işlemler

Kamu kaynaklı işlemler, 2018 yılında birleşme ve satın almaların %11’ini oluşturdu…

10 işlemÖzelleştirme %5

173 işlemÖzel Sektör İşlemleri %91

8 işlemİşletme Hakkı Devri %4

Şekil 10: Kamu kaynaklı işlemlerin sayısı ve hacmi

İşletme Hakkı Devri %20,2 milyar ABD$

Özel Sektör İşlemleri %898,3 milyar ABD$

Özelleştirme %90.8 milyar ABD$


2017 yılında milyar dolar seviyesini aşan 1 işlem gerçekleşmişken, 2018’de bu büyüklükte gerçekleşen 2 işlem bulunmaktadır. 2018 yılında değeri açıklanan işlemler içerisindeki en yüksek tutarlı işlem, DenizBank’ın %99,85 hissesinin 3,2 milyar ABD doları bedelle Emirates NBD tarafından satın alınması işlemidir. Bu işleme ek olarak, U.N. Ro-Ro İşletmeleri’nin %98,80 hissesinin 1,2 milyar ABD doları bedelle DFDS tarafından satın alınması işlemi de dikkat çeken bir diğer işlem olmuştur. Son yıllarda olduğu gibi, 2018 yılında da milyar dolar seviyesini aşan herhangi bir kamu kaynaklı işlem gerçekleşmemiştir.

2017 yılının aksine, 2018 yılında göreceli daha büyük boyutlu kamu kaynaklı işlemlerin gerçekleşmesi, toplam işlem hacmini olumlu yönde etkilemiştir. Açıklanan işlemler arasında, 50 milyon ABD doları altında gerçekleşen işlem adedi, değeri açıklanan işlemlerin toplamının %75’ini oluşturmaktadır ve bu oran geçtiğimiz beş yıl ile paralellik göstermektedir. 2018 yılında küçük boyuttaki işlemlerin toplam işlem sayısı içindeki oranının yüksek olmaya devam etmesine karşın görece yüksek hacimli işlemlerin gerçekleşmesi, ortalama işlem hacminin artış göstermesine neden olan en önemli faktör olarak dikkat çekmektedir.

2018 yılında gerçekleşen en yüksek tutarlı 10 işlem, açıklanan toplam işlem hacminin %85’ini oluşturmuştur. Değeri açıklanmayan işlemlerle birlikte toplam işlem hacminin yaklaşık 12 milyar ABD doları olduğu göz önünde bulundurulursa, bu oran %66 seviyesine gerilemektedir. Bu oranların, geçtiğimiz yıl gerçekleşen oranlara göre az da olsa artış gösterdiğini söyleyebiliriz.

İşlem büyüklükleri

İşlem değerlerine ilişkin dikkat çeken bir diğer husus ise, 2017 yılına göre 2018 yılında işlem değerlerinde artış yaşanmasıdır. 2017 yılında milyar dolar büyüklüğünde 1 adet işlem gerçekleşmişken, 2018’de milyar dolar üzerinde gerçekleşen 2 işlemin toplam tutarı, açıklanan toplam işlem değerinin %47’sini oluşturmuştur. 2017 yılında en büyük 10 işlemin ortalama büyüklüğü 524 milyon ABD doları olarak gerçekleşirken, bu rakam 2018 yılında 791 milyon ABD doları seviyesine yükselmiştir. Ayrıca, değeri açıklanan tüm işlemlerin ortalama büyüklüğü de 2017 yılına göre artış göstererek 112 milyon ABD dolarına yükselmiştir. 2019 yılında gerçekleşme ihtimali bulunan TMSF’ye devredilen şirketlerin satışı, TDİ’ye ait limanlar, EÜAŞ’a ait çeşitli elektrik üretim varlıkları ve Spor Toto’nun özelleştirilmesi ile özellikle ulaştırma, enerji ve imalat sektörlerinde bazı yüksek hacimli özel sektör işlemlerinin gerçekleşmeleri halinde ortalama işlem hacminin yükselmesini bekleyebiliriz.

Şekil 11: Açıklanan işlemlerin değer aralığı - işlem sayısı bazında

9

27

3

62

<50 milyon ABD$50-100 milyon ABD$ 100-500 milyon ABD$ 500-1.000 milyon ABD$ 1.000-5.000 milyon ABD$

Şekil 12: Açıklanan işlemlerin değer aralığı - işlem hacmi bazında

459 milyon ABD$

4.363 milyon ABD$

671 milyon ABD$

1.533 milyon ABD$

<50 milyon ABD$50-100 milyon ABD$ 100-500 milyon ABD$ 500-1.000 milyon ABD$ 1.000-5.000 milyon ABD$

2.287 milyon ABD$


2018 yılı, tüm dünyada ekonomik, siyasi ve güvenlik ile ilgili sorunların ön plana çıktığı bir yıl olarak dikkat çekerken, Amerikan Merkez Bankası FED’in faiz artırımı sürecine devam etmesi ve ticaret savaşı endişeleri nedeniyle gelişmekte olan ülke ekonomilerinin olumsuz etkilendiği bir yıl olarak öne çıktı. Kurlardaki ve faizlerdeki artışın ciddi olarak hissedildiği Türkiye’de ise beklentilerin altında ekonomik büyümenin yaşandığı bir yılı geride bıraktık.

Yıl içerisinde özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki kırılganlıklar, kurlarda yaşanan önemli seviyede değer kaybı ile güvenlik sorunlarının devam etmesi sonucunda, gelişmekte olan ülkelerde potansiyelinin altında gerçekleşen büyüme rakamları olumsuz gelişmeler olarak karşımıza çıktı. Ayrıca, İngiltere ve AB arasında uzayan Brexit müzakereleri, İtalya’da ortaya çıkan hükümet krizi ve sonrasında yaşanan bütçe krizi ile Fransa’da ortaya çıkan ve AB’nin geneline yayılma ihtimali olan toplumsal olaylar nedeniyle, Türkiye’nin önemli ticaret partneri olan AB’nin geleceğine ilişkin belirsizliklerdeki artış dikkat çekti.

2018 yılında, dünya gündemini etkileyen en önemli olaylar arasında Orta Doğu’da yaşanan sorunların devam etmesi ve ABD’nin İran’la imzalamış olduğu nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilmesi sonrası ticari ve ekonomik yaptırımları devreye alması yer alırken, Türkiye’nin de bu gelişmelerden etkilendiği gözlemlendi. Türkiye’nin komşu ülkelerle yoğun olarak gerçekleştirdiği ticaret hacmindeki durağan seyir devam ederken, Amerikan Merkez Bankası FED’in yıl içinde dört kez faiz artırması, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılması ve Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilmesi, olağanüstü halin kaldırılması ve uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından bazılarının Türkiye’nin kredi notunu birden çok kez düşürmesi Türkiye ekonomisini etkileyen önemli faktörler olarak dikkat çekti. Dünya ekonomisinin en önemli aktörlerinden biri olan ABD’nin uluslararası politika ve ekonomi

alanında attığı adımlar dünyada endişe ile karşılanırken, başta Almanya olmak üzere 2018’de büyümesini sürdüren AB’yi, özellikle Brexit, İtalya’daki hükümet ve bütçe krizi ve Fransa’da yaşanan toplumsal olaylar ile artan belirsizliklerin, 2019 yılında da etkilemesi beklenmektedir.

2011 yılından başlayarak potansiyel büyüme hızının altında kalan ancak sağlanan teşvikler ve Kredi Garanti Fonu’nun pozitif etkisiyle 2017 yılında %7,4 gibi oldukça yüksek bir seviyede büyüyen Türkiye ekonomisi, 2018 yılında ise Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybı, artan enflasyon ve yükselen faizlerin etkisi ile özellikle yılın ikinci yarısında beklentilerin altında büyüme performansı sergilemiştir. 2018 yılı büyüme oranının önceki yıla göre önemli seviyede azalarak %3 seviyesinde gerçekleşmesi beklenmektedir.

2018 yılı ortalarında ABD ile Türkiye arasında yaşanan siyasi gerilim iki tarafın attığı adımlarla azalma eğilimi gösterirken, dünyadaki diğer gelişmelerin ekonomi ve kurlar üzerindeki etkisinin, hükümetin atacağı adımlar ve gerekli ekonomik reformların da artarak devam etmesi durumunda, önümüzdeki dönemde azalması muhtemeldir. Öte yandan, Amerikan Merkez Bankası FED’in son olarak Aralık ayı içerisinde de faiz artırımına gitmesi sonrasında 2019 yılında faiz artırımlarını azaltabileceği sinyalini vermesi, içerisinde Türkiye’nin de bulunduğu pek çok gelişmekte olan ülkeyi olumlu olarak etkileyebilecektir. Ayrıca, Türkiye’nin yakın coğrafyasındaki siyasi ve ekonomik gelişmeler ile güvenlik sorununun, ekonomi üzerindeki etkisinin devam etmesi beklenmektedir. Bunlara ek olarak, 2019 yılında Çin ekonomisi ve diğer gelişmekte olan ülke ekonomilerindeki gelişmeler ve emtia fiyatları ile kurlardaki seyir de Türkiye ekonomisi için belirleyici olacaktır. Tüm bu etkenlerin bir sonucu olarak, Türkiye ekonomisinin 2019 yılında, 2018 yılının altında bir büyüme performansı sergilemesi beklenmektedir.

2019’a bakış


Birleşme ve satın alma aktivitesi, 2017 yılında, güvenlik sorunlarının öne çıktığı 2016 yılına göre işlem hacmi bazında artış göstermişti. 2018 yılında da işlem hacmindeki artış devam ederken, işlem adedinde düşüş görülmüş ve geçmiş yıllarda olduğu gibi küçük ve orta çaplı işlemler ağırlığını korumuştur. Öte yandan, büyük hacimli işlemlerin sayısında 2017 yılına göre bir miktar artış gerçekleşmiştir. Ayrıca, şeker fabrikaları özelleştirmelerine rağmen 2018 yılında büyük hacimli özelleştirme işlemlerinin az sayıda olduğunu ve 2017 yılında olduğu gibi yabancı yatırımcıların toplam işlem hacminden daha fazla pay aldığını söyleyebiliriz. 2019 yılında ise, birleşme ve satın alma işlemlerinde, küçük ve orta ölçekli işlemlerin ağırlığını korumaya devam edeceğini ve bir süredir beklenen büyük ölçekli bazı işlemlerin de gerçekleşeceğini öngörmekteyiz. Ayrıca, TMSF’ye devredilen şirketlerin satış işlemleri de 2019 yılında birleşme ve satın alma hacmini etkileyebilecek konulardan birisidir. Geçtiğimiz yıllarda birleşme ve satın alma işlemleri açısından aktif bir role sahip olan enerji sektörünün, son yıllarda olduğu gibi hem özel sektör işlemleri hem de özelleştirmeler sayesinde hareketli sektörler arasında yer almasını; ayrıca yiyecek ve içecek, ihracata yönelik katma değerli üretim yapan imalat sektörü ve bilişim sektörlerinde birleşme ve satın alma aktivitesinin diğer sektörlere oranla daha yoğun olarak devam etmesini beklemekteyiz.

Birleşme ve satın alma performansı açısından oldukça önemli olan özelleştirme işlemlerine baktığımızda, TMSF’ye devredilen şirketlerin satışı, TDİ’ye ait limanlar, EÜAŞ’a ait çeşitli elektrik üretim varlıkları ve Spor Toto özelleştirmelerinin gerçekleşmeleri halinde, 2019 yılına damga vuran işlemler olmaları mümkündür.

Özel sektör işlemlerine baktığımızda ise 2019 yılının, geçmiş yıllarda olduğu gibi, ağırlıklı olarak küçük ve orta ölçekli işlemlerin yoğun olarak gerçekleşeceği bir yıl olmasını beklemekle birlikte özellikle ulaştırma, enerji ve imalat sektörlerinde nispeten büyük ölçekli işlemlerin de yer almasını öngörmekteyiz.

Tüm bu veriler ışığında, 2019 yılı için birleşme ve satın alma işlem hacmi beklentimiz, öngörülen kamu sektörü ve büyük ölçekli özel sektör işlemlerinin gerçekleşmesine bağlı olarak, yaklaşık 10 milyar ABD doları seviyesindedir.


Türk iş dünyasının birleşme ve satın alma faaliyetlerine bakışıBu bölümde, Türk iş dünyasının önde gelen isimlerinin, 2018 yılı içerisindeki birleşme ve satın alma ortamı ile ilgili değerlendirmelerinin ve gelecek yıl beklentilerinin belirlenmesi amacıyla hazırlanmış olan anketin sonuçlarına yer verilmektedir. Bu yıl on yedinci kez, mektup ve elektronik ortamda anket yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu çalışma ile örneklenen hedef kitle, Türk iş dünyasına katkısı yüksek, kamu ve özel sektör kurumları ile sektörlerinde öne çıkan firmaların hissedar ve üst düzey yöneticilerinden oluşmaktadır. Katılımcılara, ayırdıkları zaman ve değerlendirmelerini bizlerle paylaştıkları için teşekkürü bir borç biliriz.

Sonuçların değerlendirilmesi

2018 yılı birleşme ve satın alma işlemlerinin hacim açısından değerlendirilmesiKatılımcıların büyük bir çoğunluğunun, Türkiye'de birleşme ve satın alma işlemleri hacminin 2018 yılındaki seviyesini, olması beklenen seviyelerden düşük olarak değerlendirdiği görülmektedir. Katılımcıların yaklaşık %21’i bu sene gerçekleşen işlem hacmini normal olarak değerlendirirken, yaklaşık %73’ü ise gerçekleşen işlem hacmini düşük olarak değerlendirmektedir. 2018 yılında, 2017 yılına benzer bir izlenimin (2017 yılında, gerçekleşen işlem hacmini düşük olarak değerlendirenler %77, normal olarak değerlendirenler ise %23’tü) olduğu görülmektedir.

Yılın işlemiKatılımcıların çoğunluğu tarafından, 2018 yılının öne çıkan işlemleri olarak, Trendyol’un hisselerinin bir kısmının Alibaba tarafından satın alınması işlemi ile Doğan Yayın Holding’in tamamının Demirören Holding tarafından satın alınması işlemi görülmektedir. 2018 yılı içinde gerçekleşen Trendyol’un hisselerinin bir kısmının 728 milyon ABD doları bedelle Alibaba tarafından satın alınması, %37 oy ile katılımcılar tarafından yılın işlemi seçilmiştir. Bu işlemi, Doğan Yayın Holding’in tamamının Demirören Holding tarafından 919 milyon ABD doları bedelle satın alınması, DenizBank’ın %99,85 hissesinin Emirates NBD tarafından 3,2 milyar ABD doları bedelle satın alınması, U.N. Ro-Ro’nun %98,80 hissesinin 1,2 milyar ABD doları bedelle DFDS tarafından satın alınması ve Antalya Havalimanı’nın %49 hissesinin 444 milyon ABD doları bedelle TAV Havalimanları Holding tarafından satın alınması işlemleri takip etmekte olup, bu işlemler katılımcılar tarafından yılın diğer önemli işlemleri olarak görülmektedir. 2018 yılı sonuna doğru sonuçlanması nedeniyle anket çalışmamızda yer bulamayan OYAK Çimento-Taiwan Cement Corporation işlemi de yılın bir diğer önemli işlemi olarak göze çarpmaktadır.

2018

%21

%3

%73

Düşük

Normal

Yüksek

Çok yüksek

%3

2017

Düşük

Normal

%77

%23


2019’da en fazla hareket beklenen sektörler2019 yılında birleşme ve satın alma faaliyetleri açısından enerji, imalat, bilişim, gayrimenkul ile hizmetler sektörleri en çok hareketlilik göstermesi beklenen sektörler olmuştur. 2018 yılı beklentilerinde olduğu gibi, 2019 yılına ilişkin beklentiler açısından da enerji sektörü, katılımcılar tarafından en fazla hareket beklenen sektör olarak belirlenmiştir.

Özel sermaye fonlarının (private equity) Türkiye'de birleşme/satış ve satın alma faaliyetleri açısından değerlendirilmesi2018 yılında özel sermaye fonlarının yer aldığı Türkiye’deki birleşme ve satın alma faaliyetlerinde hem adet hem de hacim bazında azalma görülmüştür. Özel sermaye fonlarının aktivitesi, geçtiğimiz yılın aksine %53’lük bir kesim tarafından olumsuz bulunurken, (2017 yılında olumsuz cevap verenlerin oranı %33’tü), %21’lik bir grup ise olumlu olarak değerlendirmiştir (2017 yılında bu oran %40’tı). Geçtiğimiz yıl, belirsiz olarak değerlendiren katılımcıların oranı %27 seviyesinde olurken, 2018 yılında bu oran geçtiğimiz yıla paralel bir şekilde %26 olarak gerçekleşmiştir.

Trendyol’un bir kısım hissesinin Alibaba tarafından satın alınması işlemi

Doğan Yayın Holding’in Demirören Holding tarafından satın alınması işlemi

DenizBank’ın %99,85 hissesinin Emirates NBD tarafından satın alınması işlemi

U.N. Ro-Ro’nun %98,80 hissesinin DFDS tarafından satın alınması işlemi

Antalya Havalimanı’nın %49 hissesinin TAV Havalimanları Holding tarafından satın alınması işlemi

%18

%12

%9

%24

%37

2017

Olumlu

Olumsuz

Belirsiz

%27

%33

%40

2018

Olumlu

Olumsuz

Belirsiz

%26

%53

%21

%20

%15

%10

%5

%0

Enerji

İmala

t

Bilişim

Gayrim

enku

l

Hizmetl

erSağ

lık

Banka

cılık

Yiyece

k ve İ

çece

k

Ulaştır

ma

Perake

nde

Sigorta

%18,6

%12,7 %11,9 %11,2 %10,4

%7,5 %6,7 %6,0 %6,0

%3,0

%6,0


Birleşme, satış ve satın alma işlemi ile ilgili olarak yapılan görüşmeler ve görüşmeyapılan yatırımcı profiliKatılımcıların yaklaşık %56’sı, birleşme ve satın alma işlemleriyle ilgili olarak, 2018 yılı içinde görüşmelerde bulunduğunu belirtmiştir. 2017 yılı için %50 olan bu oran 2018 yılında sınırlı seviyede artış göstermiştir.

2018 yılında yapılan görüşmelerin %79’u stratejik yatırımcılarla gerçekleştirilirken, %21’i özel sermaye fonları ile yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre, 2017 yılında %53 oranında olan stratejik yatırımcılar ile yapılan görüşmeler, 2018 yılında bir önceki yıla göre önemli bir artış göstermiştir. Özel sermaye fonlarının ise, bir önceki yıla göre daha düşük bir performans sergilediği görülmektedir.

2018

%56%44

Evet

Hayır

2017

%50%50

Evet

Hayır

2017

%53%47

Stratejik

Finansal

2018

%79

%21

Stratejik

Finansal


İşlemin süresiKatılımcılar, 2018 yılında Türkiye’de gerçekleştirilen birleşme ve satın alma işlemlerinde görüşmelere başlama tarihi ile işlemin sonuçlandırılması arasında geçen sürenin, görüşmelerin %67’si için 6 ila 12 ay içerisinde gerçekleştiğini belirtirken, işlemlerin %33’ünün ilk 6 ayda tamamlandığı görülmektedir. 2017 yılı ile karşılaştırıldığında, bu yıl işlemlerin hepsinin bir yıl içerisinde tamamlandığı gözlemlenmektedir.

Anlaşma sağlama sırasında karşılaşılan en önemli sorunlarAnket sonucuna göre, katılımcıların %46’lık kısmı, geçtiğimiz yıllara paralel olarak, 2018 yılında da birleşme ve satın alma işlemlerinde karşılaşılan en büyük sorunun fiyat konusunda anlaşmak olduğunu belirtmiştir. Bunu, %31 ile stratejik uyum sorunu, %15 ile kurumsal kültür ve %8 ile diğer sorunlar izlemektedir.

2018

%67

%33

<6 ay

6-12 ay

2017

%33

%33

<6 ay

6-12 ay

12-18 ay

18 aydan fazla

%23

%11

Fiyat

Stratejik uyum

Mevzuat / gerekli izinler

Kurumsal kültür

Diğer

%15

%15

%47

%15

2017

%8

Fiyat

Stratejik uyum

Kurumsal Kültür

Diğer

%31

%15

%46

%8

2018


Türkiye'de birleşme ve satın alma işlemlerini en çok etkileyen faktörlerKatılımcılar, 2018 yılında Türkiye’de birleşme ve satın alma işlemlerini %24 ile siyasi istikrarın, %22 ile yurt içi ekonomik konjonktürün, %19 ile faiz oranları ve kurlardaki gelişmelerin ve %15 ile büyüme beklentilerinin etkilediğini belirtmişlerdir. Bu faktörleri, %11 ile bölgesel siyasi gelişmeler ve %6 ile uluslararası piyasalardaki gelişmeler izlemektedir. Enflasyon ise işlemlere etkisi daha düşük bir faktör olarak belirtilmiştir.

2019 yılında birleşme ve satın alma faaliyetlerinin işlem hacmi beklentileri İş dünyası, özellikle gelişmekte olan ülke ekonomilerinde görülen belirsizlikler ve Türkiye’nin de içinde bulunduğu bölgede yaşanan siyasi gelişmeler ile Türkiye ekonomisindeki yavaşlama nedeniyle 2019 senesi için 2018 yılına ilişkin olumsuz beklentilere benzer bir görüş bildirmiş ve düşük seviyede birleşme ve satın alma tahmininde bulunmuştur. Katılımcıların %46’sı, 2019 yılında 6-10 milyar ABD doları aralığında bir işlem hacmi, %21’i ise 11-15 milyar ABD doları aralığında bir işlem hacmi beklediklerini belirtmişlerdir. İşlem hacminin 16-20 milyar ABD doları aralığında olmasını bekleyen katılımcıların oranı %18 seviyesindeyken, 1-5 milyar ABD doları aralığında olmasını bekleyenlerin oranı %6 olarak gerçekleşmiştir. Katılımcıların %6’sı 21-25 milyar ABD doları aralığında bir işlem hacmi beklerken, 25 milyar ABD dolarından fazla olmasını bekleyenler ise %3’te kalmaktadır. Bu tablo, iş dünyasının beklentileri açısından, 2019 yılı için katılımcıların %73’ünün 15 milyar ABD doları altında bir işlem hacmi beklentisi içerisinde olduğunu göstermektedir.

Siyasi istikrar

Yurtiçi ekonomik konjonktür

Faiz oranları ve kurlar

Büyüme beklentileri

Bölgesel siyasi gelişmeler

Uluslararası piyasalardaki gelişmeler

Enflasyon

%11

%15

%19

%22

%24

%6 %3

2017

%13

%70

1-5 Milyar ABD$

6-10 Milyar ABD$

11-15 Milyar ABD$

16-20 Milyar ABD$

%10 %7

2018

%46

%18

%6

%21 1-5 Milyar ABD$

6-10 Milyar ABD$

11-15 Milyar ABD$

16-20 Milyar ABD$

21-25 Milyar ABD$

+25 Milyar ABD$

%3 %6


2019 yılında Türkiye'deki yatırım ortamıÖzellikle faiz ile kurlarda yaşanan dalgalanmalar, gelişmekte olan ekonomilerdeki risk algısının artması, Türkiye’ye yakın coğrafyadaki siyasi belirsizlikler ve Türkiye ekonomisi üzerindeki potansiyel etkileri nedeniyle, 2019 yılında katılımcıların sadece %6’sı yatırım ortamının olumlu olacağı görüşündedir. Katılımcıların %41’lik bölümü ise 2019 yılında Türkiye’deki yatırım ortamının durağan olacağını öngörmektedir. 2018 yılı için Türkiye’deki yatırım ortamının olumsuz olacağı yönünde görüş bildiren katılımcıların oranı %10 seviyesinde gerçekleşmişken, 2019 yılı için bu oran artış göstererek %35 olmuştur. Belirsiz olacağını düşünenlerin oranı ise az da olsa artarak %18 olarak gerçekleşmiştir (2018 için bu oran %13’tü). Bu sonuçlara göre katılımcılar, 2019 senesi için bir önceki seneye göre Türkiye’deki yatırım ortamı için olumsuz bir görüş sergilemektedirler.

Kurlarda yaşanan dalgalanmaların ve yüksek seviyede seyreden enflasyon verilerinin, 2019 yılında Türkiye’deki yatırım ortamına etkisiAnket sonuçlarına göre, kurlarda yaşanan dalgalanmaların ve yüksek seviyede seyreden enflasyon verilerinin, 2019 yılında Türkiye’deki yatırım ortamına etkisinin, katılımcıların %88’i tarafından yüksek olacağı değerlendirilmiştir. Katılımcıların %12’si bu durumun Türkiye’ye sınırlı etkisi olacağını belirtmiştir.

2018

%70

%13

%10

%7

Olumlu

Durağan

Olumsuz

Belirsiz

2019

%41

%35

%18%6

Olumlu

Durağan

Olumsuz

Belirsiz

Yüksek etkisi olacaktır

Sınırlı etkisi olacaktır

%12

%88


2019-2021 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı’nın Türkiye’deki yatırım ortamına etkisiKatılımcıların %76’lık kısmı 2019-2021 yıllarını kapsayan Yeni Ekonomi Programı’nın Türkiye üzerinde sınırlı etkisi olacağını düşünmektedir. Katılımcıların %15’i programın hiç etkisi olmayacağını düşünürken, %9’luk bir kısmı ise yüksek etkisi olacağını öngörmektedir.

Yüksek etkisi olacaktır

Sınırlı etkisi olacaktır

Hiç etkisi olmayacaktır

%76

%9%15


2018 yılıbirleşme ve satın alma işlemlerinin listesi*

(*) Liste, hedef şirket isimlerine göre alfabetik olarak hazırlanmıştır.


Acarlar Makine Hizmetler Haulotte Group Fransa %50,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Acıbadem Sağlık Grubu Sağlık Integrated Healthcare Holdings Malezya %30,00 Ekim 18 Açıklanmadı Satın Alma

Acıbadem Sigorta Finansal Hizmetler BUPA İngiltere %100,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

ACP Sigorta Finansal Hizmetler Howden UK Group İngiltere %82,50 Nisan 18 Açıklanmadı Satın Alma

Ado Enerji, Mursal Enerji Enerji Kangal Elektrik, İş Portföy Yönetimi Altyapı Girişim Sermayesi Yatırım Fonu Türkiye %100,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Adoçim Çimento İmalat Titan Cement Yunanistan %25,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Advancity Bilişim Enocta Türkiye Açıklanmadı Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Afşin Elbistan A Termik Santrali Enerji Çelik Ailesi (Özel Yatırımcılar) Türkiye %100,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Afyon Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Doğuş Yiyecek İçecek Türkiye %100,00 Nisan 18 177,4 Özelleştirme

Aktiebolaget Rotech, Rotek Robotik Otomotiv ABB İsviçre Açıklanmadı Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Alanar Gıda, Alara Fidan Yiyecek ve İçecek Tekfen Holding Türkiye %90,00 Ocak 18 13,0 Satın Alma

Alfa Oto Filo Kiralama Hizmetler Hedef Araç Kiralama Türkiye %100,00 Mart 18 Açıklanmadı Satın Alma

Alitek Teknoloji Bilişim Advantech Tayvan %25,00 Mart 18 Açıklanmadı Satın Alma

Alkhair Menkul Değerler Finansal Hizmetler A1 Capital Menkul Değerler Türkiye %95,79 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Alpullu Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Binbirgıda Tarım Türkiye %100,00 Nisan 18 36,8 Özelleştirme

Anadolu Kafkasya Enerji Yatırımları Enerji Paravani Energy Hollanda %13,51 Kasım 18 10,0 Satın Alma

Antalya Havalimanı Ulaştırma TAV Havalimanları Holding Türkiye %49,00 Şubat 18 443,6 Satın Alma

APM Terminalleri Liman İşletmeciliği Ulaştırma SOCAR Turkey Enerji Azerbaycan %100,00 Ekim 18 Açıklanmadı Satın Alma

App Samurai Bilişim ACT Venture Partners Türkiye Açıklanmadı Şubat 18 1,2 Satın Alma

Araba.com Bilişim Garaj Sepeti Türkiye Açıklanmadı Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Arimpeks İmalat Montana Tech Components İsviçre %80,00 Eylül 18 Açıklanmadı Satın Alma

Avrasya Gaz Enerji Adnan Şen (Özel Yatırımcı) Türkiye %40,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

BAMI Çelik Servis Sanayi İmalat ArcelorMittal Lüksemburg %18,33 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Baracuda Su Ürünleri Yiyecek ve İçecek Gümüşdoğa Su Ürünleri Türkiye Açıklanmadı Mayıs 18 Açıklanmadı Satın Alma

Bikiltaş Enerji Enerji Konya Çimento Türkiye %50,00 Eylül 18 16,5 Satın Alma

Bireysel Tanıtım ve Aktivite Hizmetler Ekom Araştırma Türkiye %100,00 Şubat 18 Açıklanmadı Satın Alma

Biznet Bilişim Faruk Eczacıbaşı (Özel Yatırımcı) Türkiye %45,50 Nisan 18 Açıklanmadı Satın Alma

BKS İmalat Biobest Group Almanya Açıklanmadı Aralık 18 Açıklanmadı Satın Alma

Borusan Mannheim Hizmetler Borusan Grubu Türkiye %50,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Boyner Perakende Mayhoola for Investments Katar %11,27 Kasım 18 21,4 Satın Alma

BREN Enerji Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Açıklanmadı Aralık 18 Açıklanmadı Satın Alma

BTCTürk Finansal Hizmetler Özgür Güneri (Özel Yatırımcı) Türkiye %95,00 Şubat 18 Açıklanmadı Satın Alma

Bundle Network Bilişim Coinsilium İngiltere Açıklanmadı Eylül 18 0,1 Satın Alma

Butangaz Enerji İpragaz Türkiye %50,00 Eylül 18 Açıklanmadı Satın Alma

Hedef Şirket Sektör Satın Alan Şirket Ülke Hisse Oranı Açıklanma Tarihi

İşlem Değeri (Milyon ABD$) İşlem Yapısı


C Tech Bilişim Teknolojileri Bilişim TUSAŞ Havacılık ve Uzay Sanayii (TAI) Türkiye %49,00 Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Carbon Bilişim Hedef Araç Kiralama, Nexus Ventures Türkiye Açıklanmadı Mayıs 18 0,2 Satın Alma

Cardtek Hizmetler Sancak Ailesi (Özel Yatırımcılar) Türkiye %54,00 Ekim 18 Açıklanmadı Satın Alma

CarrefourSA Bayrampaşa Gayrimenkul Re-Pie Türkiye G/D Şubat 18 38,2 Satın Alma

CarrefourSA Maltepe Gayrimenkul Bakırköy Gayrimenkul Türkiye G/D Mayıs 18 193,3 Satın Alma

CEOtudent Bilişim BIC Angels Türkiye Açıklanmadı Şubat 18 Açıklanmadı Satın Alma

Çine HES Enerji İş-Kaya İnşaat Türkiye G/D Nisan 18 29,8 İşletme Hakkı Devri

Çorum Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Safi Holding Türkiye %100,00 Nisan 18 130,0 Özelleştirme

D.ream Yiyecek ve İçecek Temasek, Metric Capital Singapur, İngiltere %17,34 Nisan 18 200,0 Satın Alma

Demak Gıda Yiyecek ve İçecek Transmed Lebanese Holding Lübnan %80,00 Nisan 18 Açıklanmadı Satın Alma

Demirer Kablo İmalat Jiangsu Zhongtian Technology (ZTT) Çin %100,00 Temmuz 18 66,7 Satın Alma

Denebunu.com Bilişim Galata Business Angels, Serkan Borançılı, Cihan Özgün (Özel Yatırımcılar) Türkiye Açıklanmadı Eylül 18 0,4 Satın Alma

DenizBank Finansal Hizmetler Emirates NBD BAE %99,85 Mayıs 18 3.191,1 Satın Alma

Digime3D Bilişim Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Açıklanmadı Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Dinar 2 HES Enerji Özce Madencilik Türkiye G/D Şubat 18 2,1 İşletme Hakkı Devri

DirectFN Bilişim MCT Danışmanlık Türkiye %99,00 Kasım 18 0,4 Satın Alma

DJ Cool Klima ve Soğutma Cihazları İmalat Safkar Ege Soğutmacılık Türkiye %100,00 Temmuz 18 1,7 Satın Alma

Doğan Müzik Kitap (D&R) Perakende Turkuvaz Grubu Türkiye %100,00 Mayıs 18 98,2 Satın Alma

Doğan Yayın Holding Medya Demirören Holding Türkiye 100.00% Mart 18 919,0 Satın Alma

Döktaş Dökümcülük Otomotiv Çelik Holding Türkiye %93,57 Mart 18 Açıklanmadı Satın Alma

Döner Stop Yiyecek ve İçecek Ata Holding Türkiye %100,00 Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Duran Makine (Klasör Birimi) İmalat Koenig & Bauer Almanya %80,00 Aralık 18 Açıklanmadı Satın Alma

eFinans Bilişim QNB Finansbank Türkiye %49,00 Şubat 18 5,3 Satın Alma

Ege Towers Enerji CS Wind Güney Kore %100,00 Mayıs 18 6,7 Satın Alma

Egeli & Co Enerji Enerji Alper Özoğulları (Özel Yatırımcı) Türkiye %32,00 Mart 18 0,9 Satın Alma

Ekol Gıda Yiyecek ve İçecek Cargill ABD %49,00 Mart 18 Açıklanmadı Satın Alma

Elbistan Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Mutlucan Tuz Türkiye %100,00 Nisan 18 73,0 Özelleştirme

Elif Plastik İmalat Turkven Türkiye Açıklanmadı Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Emin Grup Hizmetler NIBE Industrier İsveç %51,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Emlak Planlama Gayrimenkul Emlak Konut GYO Türkiye %51,00 Kasım 18 26,8 Satın Alma

English Home Perakende Aydın Ailesi (Özel Yatırımcılar) Türkiye %40,00 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Erdikler YMM Finansal Hizmetler KPMG Türkiye Türkiye G/D Kasım 18 Açıklanmadı Birleşme

Erzurum ve Erzincan Şeker Fabrikaları Yiyecek ve İçecek Albayrak Turizm Türkiye %100,00 Mayıs 18 68,0 Özelleştirme

Eşarj Şarj Sistemleri Enerji Enerjisa Türkiye %80,00 Nisan 18 1,0 Satın Alma




Evciler Kimya Kimya Elemental Holding Polonya %32,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

E-Vend Bilişim Macgal Otomat Türkiye Açıklanmadı Mart 18 Açıklanmadı Satın Alma

Expertera Hizmetler Etiya Türkiye Açıklanmadı Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Fabula Tekstil Tekstil Söktaş Tekstil Türkiye %40,00 Aralık 18 0,2 Satın Alma

Fazla Gıda Bilişim Galata Business Angels, EGİAD Melekleri, Özel Yatırımcılar Türkiye Açıklanmadı Temmuz 18 0,5 Satın Alma

FineDine Bilişim 500 İstanbul Türkiye Açıklanmadı Nisan 18 Açıklanmadı Satın Alma

Foça Tatil Köyü Turizm Arda Mühendislik Türkiye G/D Temmuz 18 9,2 İşletme Hakkı Devri

ForFarming Bilişim Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Açıklanmadı Aralık 18 Açıklanmadı Satın Alma

Foriba (FIT Solutions) Bilişim Uluslararası Finans Kurumu (IFC), Revo Capital, Endeavor Catalyst ABD, Türkiye Açıklanmadı Şubat 18 5,0 Satın Alma

Garaj Sepeti Bilişim Fplus Ventures, Galata Business Angels, Fiba CVC, MAP Yatırım, Özel Yatırımcılar Türkiye Açıklanmadı Şubat 18 1,3 Satın Alma

Gate İnşaat İnşaat Tekfen Holding Türkiye %50,00 Haziran 18 21,6 Satın Alma

GBH Turizm Turizm Robinson Club (TUI AG) Almanya Açıklanmadı Mayıs 18 Açıklanmadı Satın Alma

Gemsat Gaz Ekipmanları Sanayi İmalat Pietro Fiorentini İtalya %100,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Gönen HES Enerji Altek Alarko Türkiye G/D Mart 18 16,3 İşletme Hakkı Devri

Gram Games Bilişim Zynga ABD %100,00 Mayıs 18 250,0 Satın Alma

Gripati Bilişim App Samurai Türkiye %100,00 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Gür Metal Hassas Döküm, Gürtek Metal İmalat TUSAŞ Motor Sanayii (TEI) Türkiye %51,00 Ekim 18 Açıklanmadı Satın Alma

Hatfil Tekstil Tekstil Marco ve Alberto Verzotti (Özel Yatırımcılar) İtalya %49,00 Ağustos 18 4,3 Satın Alma

Hidrojen Peroksit Kimya Hayyam Gariboğlu (Özel Yatırımcı) Türkiye %28,20 Temmuz 18 4,6 Özelleştirme

Hürriyet Emlak Bilişim Goldman Sachs ABD Açıklanmadı Aralık 18 Açıklanmadı Satın Alma

Hyundai Asansör İmalat Hyundai Elevator Güney Kore %49,00 Mart 18 1,0 Satın Alma

ICON Agro Yiyecek ve İçecek EW Nutrition Almanya %51,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

İmbat Hotel Kuşadası Turizm UFBA Turizm Türkiye %100,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Infonet Bilgi Teknolojileri Bilişim Cyber Security 1 İsveç %100,00 Ağustos 18 14,0 Satın Alma

Insider Bilişim Sequioa Capital ABD Açıklanmadı Şubat 18 11,0 Satın Alma

Intercity Hizmetler Vural Ak (Özel Yatırımcı) Türkiye %47,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

ISIS Bilişim Bilişim Foriba (FIT Solutions) Türkiye %100,00 Mayıs 18 4,0 Satın Alma

İstinye Park İzmir Gayrimenkul Orjin Grup Türkiye Açıklanmadı Nisan 18 Açıklanmadı Satın Alma

iyisahne.com Bilişim dugun.com Türkiye Açıklanmadı Nisan 18 Açıklanmadı Satın Alma

Jolly Tur Turizm Goldman Sachs ABD %14,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Kapılı Tepe Projesi Madencilik Deep South Resources Kanada %75,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Kellogg Med Gıda Yiyecek ve İçecek Kellogg's ABD %50,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma




Kervansaray Bodrum Turizm Şaban Kayıkçı (Özel Yatırımcı) Türkiye %100,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Kimola Bilişim StartersHub, 500 Startups, Uğur Şeker (Özel Yatırımcı) Türkiye, ABD Açıklanmadı Mayıs 18 0,2 Satın Alma

Kırşehir Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Tutgu Gıda Türkiye %100,00 Nisan 18 81,6 Özelleştirme

Korsini Ambalaj İmalat Korozo Ambalaj Türkiye %38,50 Şubat 18 Açıklanmadı Satın Alma

Liberty Sigorta Finansal Hizmetler Talanx Almanya %99,40 Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Lider Adana Turizm Marka Yatırım Türkiye %100,00 Mart 18 0,4 Satın Alma

Lidyana.com Bilişim Özel Yatırımcılar Türkiye Açıklanmadı Ağustos 18 3,5 Satın Alma

Lodos Elektrik Enerji Kalyon, Kolin, Limak, MAPA, Cengiz Holding Türkiye %100,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Madwords Bilişim ReklamStore Türkiye %100,00 Şubat 18 Açıklanmadı Satın Alma

Magdeburger Sigorta Finansal Hizmetler Borlease Türkiye %100,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Magic Life ve diğer 9 otel Turizm MP Hotel Management Türkiye Açıklanmadı Eylül 18 Açıklanmadı Satın Alma

Mapplico Bilişim Ideasoft Türkiye Açıklanmadı Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Marcegaglia TR İmalat Marcegaglia Specialties S.p.A İtalya Açıklanmadı Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Mardaş Marmara Ulaştırma Arkas Holding Türkiye %100,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

MCT Danışmanlık Hizmetler Hedef Girişim Sermayesi Türkiye %38,90 Nisan 18 1,9 Satın Alma

MCT Danışmanlık Hizmetler Seyitler Kimya Türkiye %16,96 Haziran 18 0,7 Satın Alma

Memorial Sağlık Sağlık Aydın Ailesi (Özel Yatırımcılar) Türkiye %20,00 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Muş Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek MBD İnşaat, Öz Er-Ka İnşaat Türkiye %100,00 Nisan 18 56,4 Özelleştirme

Mutlubiev Hizmetler Collective Spark Türkiye Açıklanmadı Ekim 18 1,4 Satın Alma

Mynet Bilişim Emre Kurttepeli (Özel Yatırımcı) Türkiye %49,00 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Neredennereye.com Bilişim Busbud Kanada %100,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Niğde Bor Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek DSL İnşaat Türkiye %100,00 Eylül 18 Açıklanmadı Satın Alma

Niğde Bor Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Doğuş Yiyecek İçecek Türkiye %100,00 Nisan 18 83,0 Özelleştirme

NTV Spor Medya Discovery Medya ABD %100,00 Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Oba Makarnacılık Yiyecek ve İçecek Venture Capital Bank, First Energy Bank Bahreyn %50,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Obilet.com Bilişim EarlyBird Venture Capital Lüksemburg Açıklanmadı Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Ofçay Yiyecek ve İçecek Jacobs ABD %100,00 Eylül 18 Açıklanmadı Satın Alma

Okida Elektronik İmalat Sabaf İtalya %100,00 Temmuz 18 31,5 Satın Alma

Olev Bilişim Keiretsu Forum ABD Açıklanmadı Mart 18 Açıklanmadı Satın Alma

Omni Sigorta ve Reasürans Brokerlığı Finansal Hizmetler Lockton Overseas ABD %50,00 Aralık 18 Açıklanmadı Satın Alma

OMV Samsun Elektrik Üretim Enerji Bilgin Enerji Türkiye %100,00 Mayıs 18 Açıklanmadı Satın Alma

Once Coupon A Time Bilişim Sterk Plastik Romanya Açıklanmadı Kasım 18 0,5 Satın Alma

Onlock Bilişim StartersHub, Viveka Türkiye Açıklanmadı Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Ottoo Bilişim Starters Hub, Angel Effect Türkiye Açıklanmadı Ağustos 18 0,1 Satın Alma




OYAK Çimento İmalat Taiwan Cement Corporation (TCC) Tayvan %40,00 Ekim 18 640,0 Satın Alma

Özkar Global Gıda Ürünleri Yiyecek ve İçecek Altınyağ Kombinaları Türkiye %100,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Pana Proje ve Gayrimenkul Gayrimenkul Tasçeken Grup Türkiye %100,00 Temmuz 18 15,5 Satın Alma

Piri Bilişim İş Bankası, Turkcell Türkiye Açıklanmadı Haziran 18 0,4 Satın Alma

Pizza Pizza Yiyecek ve İçecek Mediterra Türkiye %100,00 Mayıs 18 Açıklanmadı Satın Alma

Profreight Taşımacılık Ulaştırma Mehmet Haldun Gedizşener (Özel Yatırımcı) Türkiye %44,00 Mart 18 3,3 Satın Alma

Pronet Güvenlik, Sernet Hizmetler Securitas İsveç %100,00 Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Rapro İmalat Gates Industrial Corporation ABD %100,00 Nisan 18 50,9 Satın Alma

Ravaber Yapı Ürünleri İmalat Ravago Belçika %50,00 Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Rayvag Vagon İmalat Greenbrier-Astra Rail Polonya %68,00 Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Renkler Makine İmalat Kros Otomotiv Türkiye %100,00 Mayıs 18 Açıklanmadı Satın Alma

Response Ortho Sağlık WishBone Medical ABD %100,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Sa-ba Endüstriyel Ürünler İmalat Varroc Lighting Systems ABD %100,00 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

San-El Mühendislik Enerji Ares Enerji Türkiye 36.50% Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Scotty Bilişim ADVentures Türkiye Açıklanmadı Mayıs 18 Açıklanmadı Satın Alma

Scoutium Bilişim İTÜ Çekirdek, Nokta Yatırım, Hande Enes, Ali Keçecioğlu (Özel Yatırımcılar) Türkiye Açıklanmadı Ocak 18 1,0 Satın Alma

Segmentify Bilişim Esor Investments Almanya Açıklanmadı Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

Senkron Güvenlik Hizmetler Kerem Bilge (Özel Yatırımcı) Türkiye %40,70 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Show Radyo Medya Bilal Şirin (Özel Yatırımcı) Türkiye Açıklanmadı Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Simtec Sistem (Çağrı Merkezi Birimi) Hizmetler Atos Fransa Açıklanmadı Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Sinemia Bilişim Sankonline, Sunvest, Özel Yatırımcılar Türkiye Açıklanmadı Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Socar Turkey LNG Satış Enerji Reysaş Yatırım Holding Türkiye %54,54 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Sorun Kalmasın Bilişim Eti Girişim, Nevzat Aydın, Fırat İşbecer (Özel Yatırımcılar ) Türkiye Açıklanmadı Ekim 18 0,2 Satın Alma

Stockmount Bilişim Hande Enes, Osman Kale (Özel Yatırımcılar) Türkiye Açıklanmadı Nisan 18 0,5 Satın Alma

Stroer Kentvizyon Medya İlbak Holding Almanya %90,00 Ekim 18 17,2 Satın Alma

Sütçüler HES Enerji GNE Elektrik Üretim Türkiye G/D Mart 18 2,1 İşletme Hakkı Devri

Tahincioğlu Zeytinburnu İnşaat İnşaat Nezih Barut (Özel Yatırımcı) Türkiye %51,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma

Tapu.com Bilişim EarlyBird Venture Capital, Bedii Can Yücaoğlu (Özel Yatırımcı)

Lüksemburg, Türkiye Açıklanmadı Haziran 18 1,2 Satın Alma

Tarfin Hizmetler Collective Spark Türkiye Açıklanmadı Ekim 18 Açıklanmadı Satın Alma

Tek- Art İnşaat İnşaat İrfan Yazıcı (Özel Yatırımcı) Türkiye %9,90 Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Tekirdağ Limanı Ulaştırma Ceynak Lojistik Türkiye G/D Ocak 18 92,8 İşletme Hakkı Devri

Teknofix Bilişim Webhelp Fransa Açıklanmadı Mayıs 18 Açıklanmadı Satın Alma




G/D: Geçerli değil

Teksav Teknoloji İmalat Safkar Ege Soğutmacılık Türkiye %34,00 Ekim 18 0,2 Satın Alma

Tohma HES Enerji ERG Altyapı İnşaat Türkiye G/D Mayıs 18 13,5 İşletme Hakkı Devri

Tortum HES Enerji Tayfurlar Enerji Türkiye G/D Temmuz 18 23,1 İşletme Hakkı Devri

Trendyol Bilişim Alibaba Çin Açıklanmadı Haziran 18 728,0 Satın Alma

Trusturk Bilişim Revo Capital Türkiye Açıklanmadı Haziran 18 0,6 Satın Alma

TRY Grup Hizmetler Ahmet Nurdağ (Özel Yatırımcı) Türkiye %100,00 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Turcas Kuyucak Jeotermal Enerji Enerji Turcas Petrol Türkiye %8,00 Aralık 18 1,5 Satın Alma

Turhal Şeker Fabrikası Yiyecek ve İçecek Kayseri Şeker Türkiye %100,00 Nisan 18 139,0 Özelleştirme

Turkland Sigorta Finansal Hizmetler Maher Yatırım Türkiye %100,00 Temmuz 18 Açıklanmadı Satın Alma

Turknet Bilişim Gulf Capital BAE Açıklanmadı Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

U.N. Ro-Ro İşletmeleri Ulaştırma DFDS Danimarka %98,80 Nisan 18 1.172,0 Satın Alma

UBM ICC, UBM İstanbul ve UBM NTSR Fuar Hizmetler UBM İngiltere Açıklanmadı Haziran 18 Açıklanmadı Satın Alma

ULAK Haberleşme Telekomünikasyon Aselsan Türkiye %51,00 Ekim 18 Açıklanmadı Satın Alma

Ulukom Yazılım Bilişim Wisetech Avustralya %100,00 Mayıs 18 2,2 Satın Alma

Universal Hospital Bodrum Sağlık Amerikan Hastanesi Türkiye %100,00 Ocak 18 Açıklanmadı Satın Alma

Uyum Gıda (56 mağaza), Makromarket (21 mağaza) Perakende Migros Türkiye G/D Mart 18 26,8 Satın Alma

V-Count Bilişim Logo Ventures Türkiye Açıklanmadı Şubat 18 0,5 Satın Alma

Volt Lines BilişimDubai Angel Investors, Middle East Venture Partners, Hedef Araç Kiralama, Wassim Matar (Özel Yatırımcı)

Türkiye, BAE Açıklanmadı Kasım 18 1,3 Satın Alma

Volt Lines Bilişim Hedef Araç Kiralama, VC MEVP Türkiye, BAE Açıklanmadı Ağustos 18 0,4 Satın Alma

Wask.co Bilişim Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Açıklanmadı Ekim 18 Açıklanmadı Satın Alma

Webrazzi Bilişim Hande Enes (Özel Yatırımcı) Türkiye %1,66 Eylül 18 0,3 Satın Alma

Wittycommerce Bilişim Emakina Group Belçika %100,00 Mart 18 1,2 Satın Alma

Yollando.com Bilişim Tarvenn Ventures & Advisors Türkiye Açıklanmadı Nisan 18 Açıklanmadı Satın Alma

Your Porter Bilişim Fırat İşbecer, Cem Çetin (Özel Yatırımcılar) Türkiye Açıklanmadı Ağustos 18 Açıklanmadı Satın Alma

Zinedent İmplant Sağlık Straumann Holding İsviçre %50,00 Kasım 18 Açıklanmadı Satın Alma



*DenizBank işleminin hisse satış sözleşmesi imzalanmış ancak 31.12.2018 itibariyle hisse devri gerçekleşmemiş olup, işlem değeri kapanış işlemleri kapsamında düzeltmeye ve tarafların karşılıklı görüşmelerine tabidir. Raporumuzda sözleşme imza tarihinde açıklanan işlem değeri dikkate alınmıştır.


Bu çalışmada yer alan birleşme ve satın alma işlemleri, 1 Ocak 2018 ile 31 Aralık 2018 tarihleri arasında görüşmeleri veya ihaleleri tamamlanmış ve açıklanmış işlemleri kapsamaktadır.

Gerçekleşen birleşme ve satın alma işlemlerinin tümünün açıklanmaması ve işlemlere ilişkin çeşitli kaynaklardaki verilerin birbiriyle tutarsızlığı bu raporda yer alan bilgilerin bir ölçüde eksik kalmasına sebep olabilmektedir. Ancak yine de, özellikle önemli işlemler ve işlem değeri açısından, bu raporda yer alan bilgilerin Türkiye’deki birleşme ve satın alma faaliyetlerini genel anlamda doğru bir şekilde yansıttığı görüşündeyiz.

Raporda yer alan bilgilerin derlenmesinde halka açık kaynaklar kullanılmış olup yatırım bankaları, danışmanlar ve yatırımcılar ile yapılan görüşmeler de dikkate alınmıştır.

Bu çalışmanın hazırlanması sırasında:

• Görüşmeleri veya ihaleleri tamamlanmış olup yasal süreci devam etmekte olan işlemler bu raporda yer almaktadır.

►• İhalesi tamamlanmış olan özelleştirme ve TMSF işlemleri, Özelleştirme Yüksek Kurulu veya Fon Kurulu kararı bekleniyor olsa dahi, tamamlanmış işlem olarak kabul edilmiştir.

►• T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı dışında diğer kamu kurumları tarafından İşletme Hakkı Devri ya da satış yolu ile gerçekleştirilen işlemler de listeye dahil edilmiştir.

►• Grup şirketleri arasında gerçekleştirilen birleşme ve devirler ile kredi borçlarının yeniden yapılandırılması çerçevesinde finansal kuruluşların taraf olduğu işlemler göz önüne alınmamıştır.

►• Türk menşeli şirketlerin yurtdışında yaptıkları satın almalar ve birleşmeler ile Türk menşeli şirketlerin yurtdışında kurmuş oldukları bağlı şirketlerinin yurtdışında yaptıkları işlemler, listeye dahil edilmemiştir.

►• BİST’te hisse satın alma ve çağrı yoluyla yapılan satın almalar işlemler listesine eklenmemiştir.

►• Projelendirilmemiş arsa satışları, işlemler listesine dahil edilmemiştir.

►►• Açıklanan işlem değerlerine, satın alan şirketin yüklendiği finansal borçlar dahil edilmemiştir.

Raporun hazırlanma prensipleri

EY Türkiye

İstanbulOrjin Maslak Plaza Maslak Mah. Eski Büyükdere Cad. No: 27 Kat: 1-534485 Sarıyer/İstanbulTel : +90 212 315 30 00Fax : +90 212 230 82 91

AnkaraFarilya Business Center Ufuk Üniversitesi Cad. No: 8 Kat: 11 D: 53-5406700 Çukurambar/AnkaraTel : +90 312 286 38 00Fax : +90 312 286 07 00

İzmirMistral İzmir Çınarlı Mah. Ankara Asfaltı Cad. No: 15 Kat: 23/23135170 Konak/İzmirTel : +90 232 483 59 59Fax : +90 232 483 70 90

BursaZeno Business CenterOdunluk Mah. Akademi Cad. A-2 C Blok Kat: 6 No: 2416080 Nilüfer/BursaTel : +90 224 232 00 03Fax : +90 224 232 23 96

ey.com/trvergidegundem.comfacebook.com/ErnstYoungTurkiyeinstagram.com/eyturkiyetwitter.com/EY_Turkiye

EY | Assurance | Tax | Transactions | Advisory

EY Hakkında

EY bağımsız denetim, vergi, kurumsal finansman ve danışmanlık hizmetlerinde bir dünya lideridir. Anlayışımız ve kaliteli hizmetlerimiz dünya ekonomisi ve sermaye piyasalarında güvenin oluşmasına katkıda bulunmaktadır. EY, güçlü yönetim ekibiyle tüm paydaş gruplarına verdiği sözleri yerine getirmekte ve bu şekilde çalışanları, müşterileri ve içinde yer aldığı diğer çevreler için daha iyi bir çalışma hayatı oluşturulmasında önemli bir rol üstlenmektedir.

EY adı küresel organizasyonu temsil eder ve Ernst & Young Global Limited’in her biri ayrı birer tüzel kişiliğe sahip olan, bir veya daha çok, üye firmasını temsil edebilir. Sınırlı sorumlu bir Birleşik Krallık şirketi olan Ernst & Young Global Limited müşteri hizmeti sunmamaktadır. Daha fazla bilgi için lütfen ey.com adresini ziyaret ediniz.

Detaylı bilgi için:

Cem Günfer+90 212 408 56 [email protected]

Tuluhan Erdemi+90 212 408 56 [email protected]

© 2019 EY Türkiye. Tüm Hakları Saklıdır.

Sadece genel bilgi verme amacıyla sunulan bu yayın muhasebe, vergi veya diğer profesyonel hizmetler alanında geçerli bir kaynak olarak kullanılması amacıyla hazırlanmamıştır. Belirli bir konuya ilişkin olarak ilgili danışmana başvurulmalıdır.

ey.com/trvergidegundem.comfacebook.com/ErnstYoungTurkiyeinstagram.com/eyturkiyetwitter.com/EY_Turkiye

birleşme ve satın alma İşlemleri 2018 raporu...birleşme ve satın alma İşlemleri - aporu 7...

Documents