biology by kru sirima (min) เซลล์ (cell) · biology by kru sirima (min) เซลล...
TRANSCRIPT
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
เซลล (cell)
ทฤษฎเซลล (cell theory)
เซลลคอหนวยทเลกทสดของสงมชวต สงมชวตทกชนดจะประกอบไปดวย
เซลล ซงตงโดย ชวนน และ ชไลเดน
เซลลทกเซลล (All Cells) จะมองคประกอบพนฐานดงตอไปน
1. …………………………………………
2. ………………………………………….
3. …………………………………………
4. …………………………………………
สวนประกอบของเซลล ประกอบไปดวย 3 สวน คอ
1. สวนทหอหมเซลล แบงออกเปน
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
2. ไซโทพลาสซม (cytoplasm)
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
3. นวเคลยส (Nucleus)
……………………………………………………………………
……………………………………………………………………
…………………………………………………………………...
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ชอโครงสราง รปภาพ องคประกอบ หนาท
เยอหมเซลล
- ประกอบดวยฟอสโฟลพด 2 ชน
เรยก phospholipids bilayer
- มโครงแบบ Fluid mosaic mode
- มคณสมบตเปน semipermeable
membrane
- ควบคมการผาน
เขา – ออกของสาร
- ตดตอสอสารระหวางเซลล
- ชวยจดจ ากนของเซลล (cell
recognition)
ผนงเซลล
- พบในเซลล พช สาหราย แบคทเรย
และ รา
- องคประกอบในพช เปน เซลลโลส ใน
แบคทเรย เปน peptidoglycan
- รา เปน ไคตน
ค าจนและใหความแขงแรง
ใหแกเซลล
นวเคลยส
- ประกอบดวย
Nuclear membrane ม 2 ชน มรให
สารผานเขา-ออก เรยก วา
นวคลพอร
Nucleus plasm อยขางใน Nuclear
membrane ประกอบดวย
1. Nucleolus สราง ribosome
2. chromatin เกบสารพนธกรรม
-ควบคมการท างานของเซลล
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ชอโครงสราง รปภาพ องคประกอบ หนาท
ไรโบโซม
- มหนวยยอย 2 หนวย
หนวยเลก
หนวยใหญ
- เซลลโพรคารโอต ขนาด 70s
- เซลยคารโอต ขนาด 80s
- เกาะกบ RER สราง
โปรตนออกนอกเซลล
- ลอยใน cytosol
สงเคราะหโปรตนใชใน
เซลล
รางแหนเอน
โดพลาสมก
เรตควลม
- ม 2 ชนด
RER
SER
- RER สรางโปรตนสงออก
นอกเซลล
- SER สงเคราะหลพด
(ฟอสโฟลพดและ
สเตยรอยด)จ ากดสารพษ
พบมากใน ตบ
กอลจบอด
- มลกษณะเปนถงแบนเรยงซอนกน
- สรางเวสซเคลหมโปรตน
ทไดจาก RER แลวสงออก
นอกเซลล
- สงเคราะหไลโซโซม
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ชอโครงสราง รปภาพ องคประกอบ หนาท
ไลโซโซม
- ไมพบในพช
- เปน vesicle ทหลดออกมาจาก
Golgi body
- ภายในบรรจเอนไซมส าหรบการ
ยอย
- ยอยเชอโรค พบมากใน
เมดเลอดขาว
- ก าจดออรแกเนลลท
เสอมสภาพ
ไมโทคอนเดรย
- มเยอหม 2 ชน
Outer membrane
Inner membrane ภายในม
ของเหลวเรยก matrix
- ม DNA และ ribosome เปนของ
ตวเอง
- แหลงสรางพลงงานแก
เซลล จากกระบวนการ
หายใจระดบเซลล
แวลควโอล
- ม 3 ชนด
Food vacuole
Contractile vacuole
Sap vacuole
- food vacuole บรรจ
อาหารทกนเขามาของ
สมช. ชนต า
- Contractile vacuole พบ
ในโพรโทซวน าจด
- Sap vacuole พบใน
เซลลพช เกบน า ของเสย
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ชอโครงสราง รปภาพ องคประกอบ หนาท
คลอโรพลาสต
- มเยอหม 2 ชน
Outer membrane
Inner membrane ภายในม
ของเหลวเรยก stoma
- ภายในมเยอเรยก thylakoid
ภายในมสารส
- thylakoid เรยงซอนกน เรยก
Granum
- ม DNA , RNA เปนของตวเอง
- สงเคราะหแสงใหพช
ไซโตสเกเลตส
- มลกษณะเปนรางแหของเสนใย
โปรตน ม 3 ชนด
Microtubule
Microfilament
Intermediate filament
- ชวยค าจนเซลล
- ชวยในการเคลอนทของ
เซลล
- ชวยในการเคลอนทของ
เวสซเคล
ภายในเซลล
เซนตรโอล
- ประกอบดวยไมโครทบลเรยงตว
กนอยางเปนระเบยบ มองดคลาย
ทรงกระบอก 2 อน
- สรางเสนใยสปนเดลใน
กระบวนการแบงเซลล
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ออรแกเนลลทไมมเยอหมเซลล ออรแกเนลลทมเยอหมเซลล
เยอหม 1 ชน เยอหม 2 ชน
1. ribosome
2. centriole
3. cytoskeleton
จ า RCC
1. Endoplasmic reticulum
2. Golgi body
3. Lysosome
4. vacuole
1. Mitochondria
2. chloroplast
3. nucleus
ภาพโครงสรางและสวนประกอบของเซลลพช
ภาพโครงสรางและสวนประกอบของเซลลสตว
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
เซลล
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
การล าเลยงสารผานเซลล
เยอหมเซลล
โครงสรางของเยอหมเซลลมโครงสรางแบบ Fluid mosaic mode ซงประกอบไป
ดวย phospholipid 2 ชน โดยจะหนดานทชอบน าออก เรยกวา hydrophilic head หนดานท
ไมชอบน าเขาหากน เรยก hydrophobic tail และมโปรตนแทรกอยระหวางโมเลกลของ
phospholipid ซงบนโปรตนจะม คารโบไฮเดรตเกาะอยดานบน เรยก ไกลโคโปรตน
(Glycoprotein) เยอหมเซลลท าหนาทหอหมเซลล และรกษาสมดลของสารภายในเซลลโดย
ควบคมการผานเขา-ออกของสารระหวางเซลลกบสงแวดลอมภายนอก ดงนนเยอหมเซลลจงม
คณสมบตเปนเยอเลอกผาน (Semipermeable Membrane)
ภาพโครงสรางเยอหมเซลล
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
การล าเลยงสารผานเซลล
ผานเยอหมเซลล ผานการสรางถงลอม
Passive Transport Active Transport
Simple diffusion osmosis Facilitated diffusion
Isotonic solution
Hypotonic solution
Hypotonic solution
Endocytosis Exocytosis
Phagocytosis
pinocytosis
Receptor-mediated
Endocytosis
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
การเคลอนทของสารผานเยอหมเซลล
1. การเคลอนทแบบพาสซฟทรานสปอร (passive transport)
รปแบบ ภาพประกอบ ตวอยางการเคลอนทของสาร
Simple diffusion
- ความเขมขนสง เขมขนต า
- การแพรของกาซในหลอดเลอดฝอย
- การเคลอนทของแอลกอฮอล
Facilitated diffusion
- ความเขมขนสง เขมขนต าโดย
ผานโปรตนบนเยอหมเซลล
- การเคลอนทของไอออนบางชนด
เชน Ca2+, Cl-, Na+และ K+
osmosis
- ความเขมขนสง เขมขนต า
ผานเยอหมเซลล
- ม 3 แบบ คอ
1. Isotonic solution
2. Hypotonic solution
3. Hypertonic solution
2. การเคลอนทแบบแอคทฟทรานสปอร (active transport)
การเคลอนทของสารจากความเขมขนนอย ความเขมขนมากซงตองใช
พลงงานในการเคลอนท
รปแบบ ภาพประกอบ ตวอยางการเคลอนทของสาร
Active transport
- ความเขมขนต า เขมขนสงโดย
ใชพลงงาน
- กระบวนการโซเดยมโพแทสเซยม
ปมของเซลลประสาท
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
การเคลอนทของสารโดยไมผานเยอหมเซลล
1. การเคลอนทแบบเอนโดไซโทซส (Endocytosis)
รปแบบ ภาพประกอบ ตวอยางการเคลอนทของสาร
Phagocytosis
-ยนไซโทพลาซมไปโอบลอมสารทมโม
สถานะเปนของแขงแลวสรางเปน
เวสเคล
- การกนแบคทเรยของเมดเลอดขาว
- การกนของอะมบา
Pinocytosis
- เวาเยอหมเซลลเพอน าสารทเปน
ของเหลวเขาสเซลลในรปของเวสซเคล
- การน าสารอาหารเขาสเซลลไขของ
มนษย
Recepter-
mediater
- การสรางถงลอมโดยมโปรตนทอยบน
เยอหมเซลลเปนตวรบ(สาร) ซงสารท
เคลอนทเขาสเซลลตองมความจ าเพาะใน
การจบกบโปรตนตวรบ ทเยอหมเซลล
จงจะสามารถเขาสเซลลได
- การน าคอเลสเทอรอลเขาสเซลล
2. การเคลอนทแบบเอกโซไซโทซส (Exocytosis)
เปนการเคลอนทของสารทมขนาดโมเลกลใหญออกจากเซลล โดยสารเหลานนจะบรรจ
อยในเวสเคล (Vesicle) จากนนเวสเคลจะคอยๆ เคลอนเขามาเชอมรวมกบเยอหมเซลลท าใหสาร
ทบรรจอยในเวสเคลถกปลอยออกสนอกเซลล
รปแบบ ภาพประกอบ ตวอยางการเคลอนทของสาร
Exocytosis
- การหลงเอนไซมของเซลลตางๆ
- การหลงเมอก
- การหลงฮอรโมน
- การหลงสารสอประสาทของเซลล
ประสาท
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ความเขมขนของตวละลาย
ความเขมขนของตวละลาย (Solute) ทงหมดในสารละลายเรยกวา ความเขมขนออสโมตก
(OsmoticConcentration) ของสารละลายดงนนเราจงแบงสารละลายออกเปน 3 ประเภทตาม
ความเขมขนของตวละลาย
1. สารละลายไฮเพอรโทนก (Hypertonic Solution) หมายถง สารละลายทมความเขมขน
ของตวละลายมากกวาความเขมขนของสารละลายบรเวณขางเคยง
2. สารละลายไฮโพโทนก (Hypotonic Solution) หมายถง สารละลายทมความเขมขน
ของตวละลายนอยกวาความเขมขนของสารละลายบรเวณขางเคยง
3. สารละลายไอโซโทนก (Isotonic Solution) หมายถง สารละลายทมความเขมขนของตว
ละลายเทากบความเขมขนของสารละลายบรเวณขางเคยง
ภาพการเปลยนแปลงของเซลลสตวและเซลลพชเมออยในสารละลายแตละประเภท
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
การสอสารระหวางเซลล
เซลลพช เซลลสตว
Plasmodesmata (เซลลมชวต) Gap junction ใชในการสอสาร
Pit pair (เซลลทตายแลว) junctional complex
Tight junction
Desmosome
Anchoring junction
Local signaling
Paracrine
autocrine nervous system
CNS : brain & spinal cord
PNS : nerve & ganglion
Endocrine system
Homore ไปตามเลอด
การสอสารระหวางเซลล ม
1. การรบสญญาณ (Reception)
Receptor อยบน cell membrane หรอ ใน cell
2. การสงสญญาณ (signal transduction)
Receptor เปลยนแปลงรปรางเพอสง signal อาจจมขนเดยวหรอหลายขน
3. การตอบสนอง (respon)
มความจ าเพาะขนอยกบชนดของสารเคม หรอ receptor
(cell ตางกน ม re eptor ต างก น e re eptor า อ น)
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
การแบงเซลล (Cell Division)
ม 2 แบบ คอ
Mitosis แบงเพอหารเจรญเตบโต ซอมแซมสวนทสกหรอ
Meiosis แบงเพอสรางเซลลสบพนธ
การแบงเซลลประกอบดวย 2 ขนตอน
1. การแบงนวเคลยส (Karyokinesis)
2. การแบงไซโทพลาซม (Cytokinesis)
Mitosis chromosomeเทาเดมเซลลลกเทากบเซลลแม (2n 2n)
ระยะ รปภาพ รายละเอยด
Interphase
แบงออกเปน 3 ระยะยอย คอ
1.1 G1
- กอนสราง DNA เซลลเตรยมตวในการ
จ าลอง DNA
1.2 S
- มการจ าลอง DNA (dulplication) ขน
1.3 G2
- มการสรางอนๆเลกนอย เตรยมตว
แบงไซโทพลาสซม
Prophase
-Chromatin หดตวกลายเปนแทง เรยก
Chromosome
1 Chomosome = 2 chromatid
- centromere เรมแยกออกจากกน
- nucleolus เรมสลาย
- เรมสราง spindle fiber และเหน
aster
(aster กลมspindle fiber ทอยเปนรศม
รอบ centriole)
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ระยะ รปภาพ รายละเอยด
Metaphase
- chromosome มาเรยงกน
กลางเซลล
- spindle มาจบกบ
kinetochore บน
chromosome
- เหมาะส าหรบการศกษา
เซลล หรอท า karyotyp
Anaphase
- spindle fiber ดง
chromatid แยกจากกนมาอย
ทขวเซลล
Telophase
- Chromosome เรมคลายตว
เหนเปนเสน Chromatin
- เยอหมเซลลและ nucleoli
เรมมการสรางใหม
Cytokinesis
- ไซโทพลาสซมคอดเขามาจน
กลายเปน
2 เซลล
- ได 2 เซลลลกตอ 1 เซลลแม
- จ านวนโครโมโซมในเซลลลก
เทากบเซลลแม
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
Meiosis chromosomeลดลงเหลอครงหนงของเซลลเดม (2n n)
มการแบงนวเคลยส 2 ขนคอ
1. Meiosis I มแลกเปลยนสารพนธกรรม (ยน) ระหวางโฮโมโลกสโครโมโซ (Homologous
Chromosome) chromosome จะลดลงเหลอครงหนงของเซลลเดม
ระยะ รปภาพ รายละเอยด
Interphase I
- เหมอนในระยะ Interphase ใน mitosis
Prophase I
Leptotene
Zygotene
- 1 chromosome ม 2 chromatid
- โครโมโซมคเหมอน(Homologous chromosome)
จะเขาคกน (synapsis)
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ระยะ รปภาพ รายละเอยด
Prophase I
Pachytene
Diplotene
Diakinesis
- chromosome หดสนและจบคกน
- Homologous chromosome แยกออกจากกน
แตมบางสวนทยงตดกนระหวาง non0sister
chromatid สวนทตดกนเรยกวา ไคแอสมา
- เกดการแลกเปลยนชนสวนกน เรยกวา
crossing over
- เยอหมเซลลเรมสลาย
- nucleolus เรมจางหาย
Metaphase I
- Chromosome หดสนมาเรยงตวอยกลางเซลล
- เรมมการสราง spindle fiber มาจบท
kinetochore
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
ระยะ รปภาพ รายละเอยด
Anaphase I
- แตละ homologous chromosome จะ
ถกดงแยกกออกไปคนละขว
Telophase I
- chromosome ลดลงเหลอครงหนง
- chromosome เรมคลายตว
- มการแบงไซโทพลาสซม
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
2. Meiosis II คลายคลงกบการแบงเซลลแบบไมโทซส แตตางกนตรงทโครโมโซมในแตละเซลล
จะไมมคเหมอน (Homologous) อย
ระยะ รปภาพ รายละเอยด
Prophase II
- เยอหมเซลลและ nucleolus เรม
สลาย
Metaphase II
- Chromosome หดสนมาเรยงตวอย
กลางเซลล
- เรมมการสราง spindle fiber มาจบท
kinetochore
Anaphase II
- chromosome จะถกดงแยกกออกไป
คนละขว
Telophase II
- chromosome เรมคลายตว
- มการแบงไซโทพลาสซม
- ไดเซลลลก 4 เซลล
BioLoGy By Kru Sirima (Min)
BioLoGy By Kru Sirima (Min)