biolog ji

7
Lenda : Biologji Tema : Arritjet ne teknologjin mikroskopike. Objektivat : 1 Te percaktojm disa nga arritjet ne teknologjine mikroskopike . 2 te rendisni arritjet ne baze te zhvillimit te tyre . Burime informacioni: www.wikipedia.com / enciklopedi / revistat / etj.

Upload: aba

Post on 14-Jul-2016

94 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

adsd

TRANSCRIPT

Page 1: Biolog Ji

Lenda : Biologji

Tema : Arritjet ne teknologjin mikroskopike.

Objektivat : 1 Te percaktojm disa nga arritjet ne teknologjine mikroskopike .

2 te rendisni arritjet ne baze te zhvillimit te tyre .

Burime informacioni: www.wikipedia.com / enciklopedi / revistat / etj.

PUNET NE GRUP :

Arbri Hoxha / ina hoxha : Llojet e mikroskopeve dhe datat kur jane formuar ( + Arbri perpunim I

informacionit , pergatitja e projektit .)

Page 2: Biolog Ji

Megi jahja / xhulian baha te rendisin disa shpikje te teknologjis mikroskopike . ( RENDESIN E TYRE )

Eva Salla nga se perbehet mikroskopi dhe si eshte I ndertuar .

Densi miraka si ka qene I ndertuar mikroskopi I pare , dhe kur , nga kush.

Erida hysa mikroskopi optik ( kur eshte ndertuar , si eshte I perbere dhe cilin mikroskop zevendesoi )

Blerina senja / evalina rami c’lidhje kane keto shpikje me biologjine

Mikroskopi

(nga greqishtja. μικρόν,micron = i vogël + σκοπεῖν, skopin = vështroj) është një paisje optike e cila zmadhon objektet tejet të vogla dhe që nuk mund të shihen nga syri i njeriut. Shkenca që merret me hulumtimin e objekteve të imta quhet mikroskopí, dhe emërtimi mikroskopik do të thotë tejet i vogël, shumë i imët ose që kërkon një mikroskop për t´u shqyrtuar. 

Konsiderohet se mikroskopin e parë, e zbuluan vëllezërit holandez Zaharjas dhe Hanes Jansenne nga

fundi i shekullit XVI, por ata nuk ia dhanë emrin mikroskop. Këtë e bëri disa kohë më vonë italiani Xhovani

Faber në vitin 1625. Persosjes së mëtejme i ndihmoi holandezi Antonius Van Levenhuk(1632-1723).

Duke u marrë me gdhendjen e thjerrëzave ai konstruktoi një numër të konsiderueshëm mikroskopësh. Në

këtë mënyrë ai për herë të parë vështroi mikroorganizmat, bakteriet, këpurdhat në ambiente të ndryshme

Page 3: Biolog Ji

si uji i shiut, pështyma, jashtëqitja etj. Njëkohësisht ai vërejti edhe rruzat e kuqe të gjakut, qelizat dhe

spermatozoidet. Mikroorganizmat e zbuluar Levenhuku i vizatoi me kujdes dhe ia dergoi Akademisë

Mbreterore në Londër. Mikroskopi i cili përdoret sot u paraqit nga fundi i shekullit XIX me përsosjen

graduale të sistemit të tij mekanik dhe optik.

Ekzistojn dy lloje te mikroskopave me fushë te ndriçuar dhe elektronik. Sot, per nevojat hulumtuese ne

mikrobiologji shfrytëzohen gjashte tipe te mikroskopave pesë prej të cilëve janë me fushë të ndriçuar.

Zmadhimi i figurave behet nepermjet sistemit te thjerrezave optike dhe rrezeve të drites, ndersa i gjashti

eshte miroskop elektronik i cili ne vend te drites natyrore shfrytezon tufe elektronesh me gjatesi valesh te

shkurta. Prej ketyre mikroskopave permendim :

1. Mikroskopi me fushë të errët të të parit

2. Mikroskopi ultra violet

3. Mikroskopi floreshent

4. Mikroskopi në fazë kontraste

5. Mikroskopi elektronik

6. Mikroskopi me fushe te ndricuar

Mikroskopi optiKMikroskope të lehta (LM) Traditional (LM qëndron për (EN) mikroskop dritë) është thjeshta. Nëpërmjet lentes magnetike imazhin e mostrës, ndriçuar me dritën në vargje të dukshme fantazme.Kjo mund të jetë e thjeshtë (me një sistem lente apo edhe një objektiv të vetëm),dhe mund të arrijnë ndriçim per shembull nga prapa, duke kaluar përmes (drita transmetohen), ose të reflektohet (drita reflektohet ). Mikroskopi lejon por imazhet e subjekteve gjenden afërsisht në mes te dimensioneve milimetër dhe mikrometër, edhe tek qeniet e gjalla. Shembujt e parë të zmadhimit optik që datojnë mijëra vjet dhe te qytetërimit Mesopotamian. Në 1648 Leeuwenhoek Antoni ka vëzhguar dhe i përshkroi mikroorganizmat të shumta, duke përdorur një mikroskop të thjeshtë, fillimisht me disa zgjerime dhe duke e përmirësuar pastaj deri në disa qindra (275 gjetur, mori 500). Në vitin 1665, Robert Hooke, duke përdorur një formë shumë rudimentare te mikroskopit kompleks optik me një fuqi të kufizuar të zmadhimit dhe duke vënë në dukje, përshkroi për herë të parë karakteristikat qelizore të gjithë strukturën e jetesës.

Mikroskop me dritë të transmetueshme

. Ashtu si në modelet e parë e van Leeuwenhoek është një objektiv i thjeshtë apo sistem lente (shpesh

një çift) me një gamë e mbështet për mostër dhe një sistem bazë të optikë për të zhvendosur fokusin.

Mikroskop me dritë te reflektuarSi e mëparshme, ndriçim në këtë rast është e para apo anë, rasti tipik është okular në përdorim contafili filatelia dhe kontrollin e fije tekstile..!! por kto jan shum te paktmen ne perdorim

Rendesia e shpikjes se mikroskopit

Page 4: Biolog Ji

Shpikja e mikroskopit konsiderohet si nje nder zbulimet me te rendesishme qe jane bere ndonjehere. Perdorimi i tij ka luajtur rol maksimal ne fushen e mjekesise, dhe jo vetem… Njeriu i pare i cili krijoi bazen e mikroskopit ishte okulisti Holandez Zaharias Jansen, i cili ne 1590 mendoi se perderisa nje xham zmadhues mund te zmadhoje ne nje shkalle te caktuar nje objekt, dy xhama se bashku do ta zmadhojne akoma me shume. Keshtu, mori dy xhama zmadhues dhe i vendosi ne dy pjeset anesore te nje soline (tubi), shume shpejt vertetoi se rezultatet ishin mjaft te kenaqshme dhe se zmadhimi ishte me i madh. Ky fakt perberi dhe shpikjen e mikroskopit te pare. Me kalimin e kohes, mikroskopet u permiresuan, me qellim qe te perdoreshin per studimet e organizmave te gjalla. Nje stacion i rendesishem ne historine e mikroskopit, ishte kur Holandezi Svamerdam vereu ne mikroskopin e vet rruazat e kuqe te gjakut. Ndersa ne 1677, nje kerkues nga Danimarka, Antoni Van Levenhuk, gjeti spermatozoidet ne sperme. Me kalimin e shekujve, perdorimi i mikroskopit perhapej dhe përparohej me ritme te shpejta ne mbare boten, derisa me ne fund u arrit kulmi i zbulimit, mikroskopi elektronik. Mikroskopi i pare u ndertua ne vitin 1932 nga inxhinieri Gjerman, Ernest Ruska, dhe zmadhimi i tij ishte 400 here me i madh ne krahasim me ata te mëparëshmit.

Pjeset e mikroskopit .Pjeset e mikroskopit jane :   1 ) gypi, 2 ) pasqyra, 3 )kemeza, 4 )makrovidha 5 )mikrovidha, 6 ) objektivat, 7 )tryesa 8 )okulari 

Zhvillimi i Mikroskopit ndër vite dhe llojet e tyreMikroskopi i parë që u zbulua ishte mikroskop optik ,nuk dihet sakt mirpo konsiderohet se mikroskopin e parë, e zbuluan vëllezërit holandez Zaharjas dhe Hanes Jansenne nga fundi i shekullit XVI,mendohet se mikroskopin e zbuloi i pari Roger Bacon ne shekullin e XII ,por kjo nuk është vërtetuar. Zbulimi i parë i detajuar i ndërtimit të jetesës së indeve u bazua në përdorimin e një mikroskop në vitin 1644 , në L' Occhio della Mosca Giambattista Odierna -së , apo Syri e mizës . Në vitet 1660 dhe 1670s mikroskopi është përdorur gjerësisht për kërkime në Itali , Holandë dhe Angli . Marcelo Malpighi në Itali filloi analizën e strukturave biologjike duke filluar me mushkëri . Micrographia Robert Hooke kishte një ndikim të madh , kryesisht për shkak të ilustrimeve të tij mbresëlënëse . Kontributi më i madh erdhi nga Antonie van Leeuwenhoek i cili zbuloi qelizat e kuqe të gjakut duke përdorur mikroskopin si një teknikë. Më 9 tetor 1676, Van Leeuwenhoek njoftoi zbulimin e mikroorganizmave . Zmadhmi me anen e llupës është i kufizuar,prandaj është ndërtuar instrumenti për zmadhimin e grimcave mbi 200 herë dhe ai instrument quhet mikroskp. Ekzistojn dy lloje te mikroskopave me fushë te ndriçuar dhe elektronikë. Mikroskopi elektronik -Mikroskopin elektronik e zbuloi Ernst Ruska ne vitini 1931, i cili ishte mikroskop elektronik i transmetimit(TEM). -Mikroskopi elektronik punon ne te njejtin parim si mikroskopi optik, por perdor elektrone ne 

Page 5: Biolog Ji

vend te drites dhe elektromagnet ne vendin e qelqit lente. -Perdorimi i elektroneve ne vend te drites lejon nje rezolute shume me te larte. -Zvillimi i mikroskopit elektronik u pasua shpejt ne 1935 me zhvillimin e mikroskpit per skanim elektronik nga Max Knoll. -Mikroskopet elektronik shume shpejt u bene te famshem pas luftes se dyte botrore.

Mikroskopi optikë Lloji më i zakonshëm i mikroskop është mikroskop optik . Ky është një instrument optik që përmban një ose më shumë lente prodhuar një imazh të zgjeruar të një mostër të vendosur në aeroplan fokalë . Mikroskopët optik kanë qelq thyes dhe herë pas here prej plastike ose kuarci , të përqëndrohet dritë në sy ose në një tjetër detektor të lehte . Mikroskopëve Mirror - bazuar optik të veprojë në të njëjtën mënyrë . Zmadhim tipike i një mikroskop optik, duke supozuar dritë me rreze të dukshme , është deri në 1250x me një limit teorik rezolucion prej rreth 0.250 mikrometra apo 250 nanometra . Kjo e kufizon kufirin praktike zmadhim të ~ 1500x . Teknikat e specializuara mund të kalojë këtë përforcim , por rezoluta është shpërbërje e kufizuar . Përdorimi i gjatesi se vales më të shkurtër të dritës , të tilla si ultravjollcë , është një mënyrë për të përmirësuar zgjidhjen hapësinore të mikroskopit optik , siç janë pajisje të tilla si pranë -fushë skanim mikroskop optik . Sot, per nevojat hulumtuese ne mikrobiologji shfrytëzohen gjashte tipe te mikroskopave pesë prej të cilëve janë me fushë të ndriçuar. Prej ketyre mikroskopave permendim : - Mikroskopi me fushë të ndriçuar, - Mikroskopi me fushë të errët të të parit, - Mikroskopi ultra violet, - Mikroskopi floreshent, - Mikroskopi në fazë kontraste, - Mkroskopi elektronik Mikroskopi fluoreshent - i referohet çdo mikroskop që përdor ndriçim fluoreshent për të gjeneruar një imazh, nëse ajo është një e thjeshtë si një mikroskop epifluorescence, ose një dizajn më të komplikuar të tilla si një mikroskop confocal, e cila përdor pjese optike për të marrë zgjidhjen më të mirë të imazhit fluoreshente.