bioetika, zer eta zertan den…
DESCRIPTION
BIOETIKA, zer eta zertan den…. Koldo Martínez Urionabarrenetxea. Zorionak!. “Amo mi país profundamente Me da rabia (mi país) profundamente Lo conozco profundamente Lo desconozco profundamente, le doy mi vida Profundamente le doy mi muerte. Le doy todo lo que tengo, más todavía - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Koldo Martínez Urionabarrenetxea
BIOETIKA,
zer eta zertan den…
“Amo mi país profundamenteMe da rabia (mi país) profundamenteLo conozco profundamenteLo desconozco profundamente, le doy mi vidaProfundamente le doy mi muerte.Le doy todo lo que tengo, más todavíaLe doy todo lo que no tengo, lo que no soyLo que no sabré nunca que soyLo que no llegaremos a saber nunca...”
Jorge Oteiza
Bioetika
Eremu berri bat… XX. mendekoa?
Van Renselaer Potter 1970: Bioetika, Biziraupenaren Zientzia 1971: Bioetika, Etorkizunerantz Zubia
André Hellegers 1968: Humanae Vitae 1971: The Joseph & Rose Kennedy Center for the
Study of Human Reproduction and Bioethics
Bioetika
Eremu oso zaharra… Xto baino lehen.Aristoteles: Nikomakori Etika
Bioetika
Bios + Ethos
Anbibalentzia bios:
Bizitzaren sakraltasuna Bizi-kalitatea
Bioetika
Bioetika Anbibalentzia
éthos: ohiturak, tradizioa, folklorea.
burutzapen ideia, ekintzak, inmanentzia, eginbeharrak, legeak, arauak, deontologia.
Bizikidetasun markoakide moralentzat
Anbibalentzia èthos:
bertutea, izaeraren bikaintasuna, hobekuntzarako tentsio iraunkorra.
apreziazioa asmoa, balioa, ideiala, traszendentzia, bikaintasunaren bilaketa, teleologia.
Bioetika
Bizikidetasun marko moralanorberarentzat
Gizarte demokratiko batenkontsentsu etiko minimoa
une konkretu batean.
Legea
Bizikidetasun markoa arrotz moralentzat
Bioetika Ekologia, Populazioa… Harreman klinikoa Biziaren hasiera
Ernalketa / Abortoa Ingeniaritza genetikoa
Biziaren amaiera Testamentu bitala Eutanasia / Suizidio lagundua
Ikerketa Globalizazioa Politika
Etika eta Politika
Zientziaren politizazioa Erabilerak, helburuak, finantziaketen informazioa Gizakiaren auto-ulerkuntzarako esanahia Biziaren, familiaren, ugaltzearen kontzepzioa…
Etika eta Politika
Zientziaren politizazioa Giza bizitzaren zentzua Gizakion duintasuna Neurrigabekeriaren tentazioa
Etika eta Politika
Bioetikaren politizazioa Zoritxarrekoa? Ezinbestekoa? Boterea Oinarrizko ezberdintasunak
Konbikzioak, iritziak, kontzepzio moralak “Kultur gerrak”
Progresistak vs. Kontserbatzaileak Eskuina vs. Ezkerra
Etika eta Politika
Bioetikaren politizazioa Bateraezinak dira Bioetika eta Politika? Interaktuatu dezakete maila berean? Autonomoki iraun dezakete bakoitza bere identitate eta
helburuekin? Politikak gizartean sortzen dituen zauriak osatzen lagun
dezake Bioetikak? Bioetika beharrezkoa al da gizarte benetan pluralista eta
demokratiko batetan?
Etika eta Politika
GizakiaOna naturazRazionalaKontzienteHezigarria
Usteldua naturazIrrazionalaArriskutsua
Nekez hezigarria
BotereaOnuragarria Kaltegarria
PolitikaGiza garapen eta
progresorako tresna
Negozio Zikin eta inmorala
Etika eta Politika
Pellegrino: POLITIKA politika
etikoa ez etikoa
E. Pellegrino (2006) “Bioethics and Politics: “Doing Ethics” in the Public Square” Journal of Medicine and Philosophy vol. 31, nº 6, pp. 569-584
Etika eta Politika
Bioetika
Desadostasun morala Misteriotsua Periloski subjektiboa Xaloa eta konplexua
Baina gatazka morala beti izango da
Politikan desadostasun morala: Gizartearen zatiketak areagotu Jarrera politikoen muturkeria areagotu Denontzat pozgarriak izango diren
konklusioetara ailegatu ez
Desadostasun morala
Politikan eztabaida morala: Ebitatzea auto-suntsitzailea da:
Zatiketek, muturkeriek eta adostasun ezak iraungo dute
Ezberdintasun horiek mantentzen dituztenen arteko lankidetza sozialaren bilaketa aukerak murriztu egingo dira
Desadostasun morala
Kausak: Oinarrizko kriterio moralen ezberdintasuna Hizkuntz komun baten eza Aurreiritziak Dialogoaren esijentzia prozedimentalak Pertsonen interesak Komunikabideen eragina Isolamendu epistemologikoa Jarrera dogmatikoak Errealitatearen interpretazio eskemak Ondorioak
Desadostasun morala
Kausak: Baliabideen urritasuna Eskuzabaltasun mugatua Balore bateraezinak Errealitatearen ulerketa ez osoa
Giza kondizioaren atalak.Bakoitza, nahikoa. Bat ere ez nahitaezkoa.
Ez dira inoiz desagertuko.
Desadostasun morala
Irtenbideak: Engelhardt:
Argudio zibil laiko razionala Konbertsioa Indarra Adostasuna
H. T. Engelhardt, Jr (2002) “Consensus Formation: The Creation of an Ideology” Cambridge Quarterly of Healthcare Ethics vol. 11, pp. 7-16
Desadostasun morala
Irtenbideak: Gutmann, Thompson:
Demokrazia deliberatiboa
Gutmann A., Thompson D. (1996) Democracy and disagreement. Belknap Press. Cambridge
Desadostasun morala
Desadostasun morala: Lehen mailako teoriak
Utilitarismoa Liberalismoa Komunitarismoa …
Etika eta Politika
Desadostasun morala: Lehen mailako teoriak
Utilitarismoa Liberalismoa Komunitarismoa …
Bigarren mailako teoriak Demokrazia deliberatiboa
Etika eta Politika
Erabaki hartze prozesu arrazoinagarri batetan kontutan hartu behar diren faktore guztien ponderazio prozesu intelektuala.
Deliberazioa
Zirkunstantzien, ondorioen, ekintza norabide posible guztien, eta guzti hauen artean, hoberenaren
ikerketa xehe eta mugatua
Deliberazioa
arrazoiak emanez, besteenak entzunez,
inork egia osoa ez duela inoiz guztiz izango ez dugula
onarturik,
Erabaki zuhurrak hartzea helburutzat duen prozedura intelektuala
Deliberazioa
Deliberatzea arte bat da, elkarrenganako begirunean
oinarritua, apaltasun intelektual maila batean,
eta gertakizunetaz norberaren ulerpena aberasteko desioan, entzutearen eta iritzi eta argudio trukaketaren bitartez, prozesuan tartekatzen diren beste pertsonekin.
Demokrazia deliberatiboa
Ezaugarriak: Arrazoiak ematearen esijentzia Arrazoi eskuragarriak Behin-behineko erabakiak Prozesu dinamikoa
Demokrazia deliberatiboa
Zera esijitzen du: Osotasuna Eskuzabaltasuna
HizkuntzanEkintzetanPrintzipioetan
Desadostasun moralaren ekonomia
Instituzio justoetan,besteekin eta besteentzat,
bizitza onaren bilaketa ariketa bat.
Ricoeur P. Soi-même comme un autre. Paris: Seuil, 1990
Etika
Ondorioak (edo beharrak): Akordio programatiko eta prozedimentalak bilatu Bioetika, diziplina ireki eta bukatugabea Aurreiritziak gainditu Egiazko dialogoaren heziketa Arrazoi kritikoa garatu Kritikak sortzeko bideak ireki Jarrera perspektibistak eta erresponsableak Jarrera guztien lejitimitatearen analisia Arazoekiko aldentze afektibo eta emotiboa
Etika eta Politika
“Demokrazia ez da sistema bat, faltsuki erakusten den bezala
baizik eta historian zehar etengabe aldatuz doan erresistentzia era bat”.
Berger J. Páginas de la herida. Madrid: Visor, 1996