biẾn ĐỔi tim mẠch Ở bỆnh nhÂn β– thalassemia€¦ · •bóng tim to: chỉ số...
TRANSCRIPT
![Page 1: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/1.jpg)
BIẾN ĐỔI TIM MẠCH
Ở BỆNH NHÂN β – THALASSEMIA
TẠI BỆNH VIỆN TRẺ EM HẢI PHÒNG
Báo cáo viên: BS Ứng Văn Mạnh
PGS.TS. Nguyễn Ngọc Sáng; TS. Vũ Văn Quang;
ThS. Nguyễn Việt Hà
![Page 2: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/2.jpg)
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Mục tiêu:
• Mô tả các biến đổi tim mạch ở BN
beta – thalassemia điều trị tại
BVTEHP.
• Mô tả một số yếu tố liên quan tới các
biến đổi tim mạch ở các BN trên.
![Page 3: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/3.jpg)
II. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
• 37 BN được chẩn đoán β –
thalassemia điều trị tại BVTEHP
từ 02/2016 đến 10/2016.
![Page 4: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/4.jpg)
TIÊU CHUẨN CHẨN ĐOÁN
1. Lâm sàng:
• HC tan máu: thiếu máu, vàng da, lách to
• Bộ mặt thalassemia: trán dô, mũi gãy, gò má cao, răng khấp khểnh,...
2. Xét nghiệm:
• Huyết đồ: thiếu máu nhược sắc, HC to nhỏ không đều, HC hình bia, hình nhẫn, hình giọt nước, hình vành khăn,...
• Điện di Hb: HbA < 80%, HbA2 từ 2-7%, HbF > 10%
![Page 5: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/5.jpg)
TIÊU CHUẨN LOẠI TRỪ
• BN đang mắc các bệnh cấp tính như:
viêm phổi, nhiễm trùng huyết hay tan
huyết miễn dịch thứ phát trong thời gian
nằm viện
• Tiền sử bị bệnh tim bẩm sinh
![Page 6: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/6.jpg)
III. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
• Thiết kế nghiên cứu: mô tả hàng
loạt các ca bệnh.
• Cỡ mẫu: thuận tiện, tất cả BN
phù hợp tiêu chuẩn đều được đưa
vào nghiên cứu.
![Page 7: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/7.jpg)
CÁC BIẾN ĐỔI TIM MẠCH
• Dãn buồng tim: BN có dãn buồng tim trái,
tim phải hoặc cả hai
• Phì đại thất trái: SÂ tim khi bề dày cơ thất
trái lớn hơn giới hạn trên theo chiều cao
• Giảm co bóp cơ tim: trên siêu âm EF <
55% hoặc FS < 27%
• Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ
<2 tuổi); > 50% (trẻ ≥ 2 tuổi)
![Page 8: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/8.jpg)
CÁC BIẾN ĐỔI TIM MẠCH
• Suy tim: BN được chẩn đoán theo tiêu
chuẩn của Framingham
• Phân độ suy tim: theo tiêu chuẩn của
NYHA 2010 (4 độ)
• Rối loạn nhịp tim: bất kỳ rối loạn nào ghi
nhận trên ĐTĐ
![Page 9: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/9.jpg)
THU THẬP SỐ LIỆU
• Mỗi BN có một BA theo mẫu gồm:
tuổi, giới, tuổi chẩn đoán bệnh,
tuổi bắt đầu truyền máu, mật độ
truyền máu, tuổi bắt đầu thải sắt,
triệu chứng LS, XN ....
![Page 10: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/10.jpg)
KỸ THUẬT XÉT NGHIỆM
• Siêu âm Doppler tim: thực hiện
bởi bác sỹ chuyên khoa Tim mạch
BVTEHP
• Điện di Hb: tại khoa Huyết học
BVTEHP
• Ferritin: tiến hành trên máy tự
động với bộ kid của hãng Abbot tại
khoa hóa sinh BVTEHP
![Page 11: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/11.jpg)
XỬ LÝ SỐ LIỆU
• SPSS 16.0
• Tính ഥx , SD
• So sánh: tỷ lệ %, 2 số trung bình
• Tính hệ số tương quan
![Page 12: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/12.jpg)
IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
1. Đặc điểm của đối tượng NC:
• Tuổi TB: 8,22 ± 3,7
• Tuổi CĐ bệnh: 1,9 ± 1,5.
• 100% thiếu máu trung bình và nặng
• Hb TB: 71,7 ± 9,2 g/l.
• Sắt huyết thanh: 25,6 ± 8,4 mg/l.
• 54,1% BN có Ferritin HT>2000ng/ml.
![Page 13: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/13.jpg)
Tuổi phát hiện bệnh, tuổi bắt đầu truyền máu,
tiền sử cắt lách, tình trạng SDD
Đặc điểm BN Số BN %
Tuổi phát
hiện bệnh
≤ 2 tuổi 25 67,6
> 2 tuổi 12 32,4
Tuổi bắt
đầu truyền
máu
≤ 12 tháng 15 40,5
13 – 59 tháng 19 51,3
≥ 60 tháng 3 8,2
Tiền sử
cắt láchcó 6 16,2
không 31 83,8
SDDcó 17 46
không 20 54
![Page 14: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/14.jpg)
10
32
8
16
28
21
0
5
10
15
20
25
30
2. Biểu hiện tim mạch trên LS
khó thở khi gắng sức Hồi hộp đánh trống ngực đau ngực
huyết áp hạ tiếng thổi tâm thu nhịp tim nhanh
loạn nhịp tim ngoại tâm thu
![Page 15: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/15.jpg)
X-QUANG TIM PHỔI
• 23/37 BN có bóng tim to trên phim
X-quang LN (62,2%)
![Page 16: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/16.jpg)
ĐIỆN TÂM ĐỒ
Biến đổi trên ECG Số BN %
Tăng gánh thất phải 2 5,4
Tăng gánh thất trái 8 21,6
Block nhánh phải không
hoàn toàn
1 2,7
Ngoại tâm thu thất 1 2,7
Tần số tim nhanh 28 75,6
![Page 17: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/17.jpg)
SIÊU ÂM TIM
Biến đổi trên SA tim Số BN %
Hở van 2 lá 5 13,5
Hở van 3 lá 1 2,7
Hở van động mạch chủ 1 2,7
Giãn nhẹ thất trái 3 8,1
Giảm co bóp cơ tim 8 21,6
Suy tim 4 10,8
![Page 18: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/18.jpg)
3. MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN
Kết quả NC cho thấy, một số yếu tố
liên quan đến biến đổi YM ở BN
thalassemia:
• Tuổi bắt đầu truyền máu sớm < 60
tháng
• Mật độ truyền máu dày < 4 tuần/lần
• Thời gian bị bệnh kéo dài > 5 năm
• Tuổi bắt đầu thải sắt sớm < 5 tuổi
![Page 19: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/19.jpg)
LIÊN QUAN GIỮA FERRITIN HUYÊT THANH
VÀ BIẾN ĐỔI TIM MẠCH
Nồng độ
Ferritin
Có biến
đổi tim
mạch
Không
biến đổi
tim mạch
OR, 95%
CIp
> 2000
ng/ml
16
(80%)
4
(20%)
5,7
(1,3 -24,6)0,015
< 2000
ng/ml
7
(41,2%)
10
(58,8%)
Tổng23
(62,2%)
14
(37,8%)
![Page 20: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/20.jpg)
< 1000ng/ml
1000-2000ng/ml
>2000 ng/ml
0
2
4
6
8
10
12
14
16
nhóm có bđtrên XQ
nhóm bđ trênĐTĐ
nhóm bđ trênSÂ tim
Phân bố nồng độ Ferritin theo nhóm biến đổi tim mạch
< 1000ng/ml 1000-2000ng/ml >2000 ng/ml
![Page 21: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/21.jpg)
V- KẾT LUẬN
Về đặc điểm của đối tượng nghiên
cứu:
• Biến đổi tim mạch ở những bệnh
nhân β – thalassemia rất đa dạng
• LS có thể ít biểu hiện nhưng nhờ các
XN thăm dò đã phát hiện được nhiều
biến đổi tim mạch
![Page 22: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/22.jpg)
Về các yếu tố liên quan
• Chủ yếu ở gặp ở những BN bị bệnh lâu,
tuổi bắt đầu truyền máu và thải sắt sớm,
mật độ truyền máu cao
• Ferritin huyết thanh là yếu tố giúp tiên
lượng nguy cơ biến đổi tim mạch ở những
BN β - thalassemia.
![Page 23: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/23.jpg)
KHUYẾN NGHỊ
• Nên theo dõi, phát hiện sớm tổn thương TM cho BN thalassemia để có kế hoạch điều trị sớm và tích cực
➢ BN cần được theo dõi và kiểm soát có kế hoạch, phát hiện sớm biến chứng
➢ BV cần trang thiết bị để tăng cường tầm soát các tổn thương TM trên BN thalassemia và các biến chứng khác liên quan đến ứ sắt
• Những NC hơn nữa là cần thiết với cỡ mẫu lớn hơn về biến chứng tim mạch của BN thalassemia
![Page 24: BIẾN ĐỔI TIM MẠCH Ở BỆNH NHÂN β– THALASSEMIA€¦ · •Bóng tim to: Chỉ số tim/ngực > 55% (trẻ 50% (trẻ ≥ 2 tuổi) CÁC BIẾN](https://reader035.vdocuments.mx/reader035/viewer/2022062416/6100c83a5f798379b1381075/html5/thumbnails/24.jpg)
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN!