bim building information modelling - straatmankoster.nl · •gebruik: beheer, onderhoud of sloop...

38
BIM Building Information Modelling Angela Minderhoud Advocaat-partner Construction & Real Estate 1 november 2018

Upload: letu

Post on 26-Feb-2019

220 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

BIM – Building Information Modelling

Angela Minderhoud

Advocaat-partner Construction & Real Estate 1 november 2018

Page 2: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

Team bouwrecht SKa

1

Thijs Straatman Olivier Vermeulen Angela Minderhoud Matthijs van Leeuwen

Daan Timmerman Erina BaljićHugo StrangViolet Acar

Frederik van Nouhuys

Marinda de Smidt

Page 3: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

Wat gaan we doen?

1. BIM: een intro

2. BIM: hoe werkt het contractueel?

3. BIM: tijdens de aanbesteding

4. BIM: wat vindt de rechter ervan?

5. Q & A

2

Page 4: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

1. BIM – een intro

3

Wat is BIM?1. Bouw Informatie Model: digitale representatie

bouwwerk (het 3D-model, zgn. “digital twin”)

2. Bouw Informatie Modellering: het proces van digitaal

modelleren en samenwerken tussen partijen

3. Bouw Informatie Management: opbouw, beheer en

(her)gebruik van digitale bouwinformatie

Page 5: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

4

Architect

Bouwkundig

aannemer

Opdrachtgever

Adviseur

Installateur

Glasleverancier

Iedereen

• Samenwerken, communiceren,

informatie delen

• Ieder werkt in zijn eigen BIM-

model (“Aspectmodel”)

• Aspectmodellen samengebracht

in een centraal BIM-model

1. BIM – een intro - samenwerking

Page 6: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

5

BIM-manager

BIM-regisseur

BIM-coördinator

BIM-modelleur

1. BIM – een intro – nieuwe beroepen

Page 7: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

1. BIM – een intro – verschillende stadia

6

• 4D-BIM

• 5D-BIM

Page 8: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

7

1. BIM – een intro – ontwerpfase

Page 9: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

1. BIM – een intro - ontwerpfase

8

3D Modelleren bestaande gebouwen

Page 10: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

1. BIM – een intro - ontwerpfase

9

Scannen - 3D modelleren bestaande gebouwen

Page 11: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

10

1. BIM – een intro – uitvoeringsfase

Page 12: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

1. BIM – een intro - uitvoeringsfase

11

• Steigers

• Bouwmateriaal

• Ondersteuningen

• Betonbekistingen

• Damwanden

• Stempelraam

Page 13: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

1. BIM – een intro - uitvoeringsfase

12

Steigerwerk vooraf in BIM Daarna op de bouwplaats

Page 14: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

1. BIM – een intro - gebruiksfase

13

• Bediening

• Onderhoud

• Renovatie

• Sloop

Page 15: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

2. BIM - hoe werkt het contractueel?

Verschillende (contract)documenten

• Informatie Levering Specificatie (“ILS”, Programma van Eisen)

• BIM-Protocol

• BIM-Uitvoeringsplan

14

Page 16: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

2. BIM - hoe werkt het contractueel? - ILS

• Informatie Levering Specificatie (“ILS”, Programma van Eisen)

– Opgesteld door opdrachtgever

– WAT moet er worden geleverd?

– Doelstellingen: waarvoor wil de opdrachtgever een BIM-model

gebruiken?

• Beoordeling en acceptatie tussentijdse ontwerp- en

uitvoeringsresultaten

• Informeren stakeholders (gebruikers, financiers, omwonenden)

• Gebruik: beheer, onderhoud of sloop

15

Page 17: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

2. BIM - hoe werkt het contractueel? - ILS

• Informatie Levering Specificatie (“ILS”, Programma van Eisen)

– Aan welke eisen moet het digitale bouwwerk voldoen tijdens

verschillende bouwfasen?

• Level of Detail (“LOD”)

• Welk bestandsformaat?

– Met welke “open standaard” wordt gewerkt (IFC, Visi, Coins)?

– Welke informatie aanleveren bij tussentijdse BIM-leveringen

(“datadrops”)?

• Boetes bij te late leveringen

16

Page 18: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

BIM-protocol

1. Afspraken tussen

opdrachtgever en

opdrachtnemer

2. HOE moet worden geleverd

3. Juridische component

17

Inhoud

2. BIM - hoe werkt het contractueel? – BIM-protocol

Page 19: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

18

2. BIM - hoe werkt het contractueel? – BIM-protocol

Page 20: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

19

2. BIM - hoe werkt het contractueel? – BIM-protocol

Page 21: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

20

2. BIM - hoe werkt het contractueel? – BIM-protocol

Page 22: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

21

2. BIM - hoe werkt het contractueel? – BIM-protocol

Page 23: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

22

2. BIM - hoe werkt het contractueel? – BIM-protocol

Page 24: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

23

2. BIM - hoe werkt het contractueel? – BIM-protocol

Page 25: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

2. BIM - hoe werkt het contractueel? - BIM-Uitvoeringsplan

24

• BIM-Uitvoeringsplan

– Bevat operationele werkafspraken tussen alle BIM-partners

– Uitwerking van de afspraken uit de ILS en het BIM-Protocol

– Kan contractstuk zijn of pas later worden opgesteld

– Gunningscriterium tijdens aanbesteding

• Gegadigden dienen aan te geven hoe zij aan de BIM-eisen (uit

ILS en BIM-protocol) zullen voldoen en hoe zijn samenwerking

gaan vormgeven.

Page 26: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

25

Inhoud

1. Introductie

2. Projectgegevens

3. Doel en toepassing

4. BIM Proces

5. Informatie & data

6. Communicatie

7. Modelleerafspraken

8. Overige bepalingen

2. BIM - hoe werkt het contractueel? - BIM-Uitvoeringsplan

Page 27: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

26

2. BIM - hoe werkt het contractueel? - BIM-Uitvoeringsplan

Page 28: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

27

3. BIM – Tijdens de aanbesteding

• Opdrachtgever vraagt tijdens aanbesteding om een BIM-Uitvoeringsplan als

gunningscriterium

• Opdrachtgever vraagt tijdens aanbesteding om een BIM-model (SO/VO/DO)

op te stellen als gunningscriterium

• Opdrachtgever levert zelf een BIM-model waarop inschrijvers hun prijs

kunnen baseren

• Let op schending mededinging als opdrachtgever een zeer technisch

ingewikkeld BIM-model vraagt, waardoor concurrentie binnen leveren fysieke

bouwwerk wordt beperkt.

Page 29: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

28

Case 1: Bèta campus - rechtbank Den Haag 2017

Page 30: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

29

Bestek As-built

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

Page 31: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

30

Bestek As-built

= resterende

ruimte

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

Page 32: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

31

Case 2: Industriebouw – rechtbank Amsterdam

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

Page 33: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

32

Case 3: Amphia ziekenhuis Breda – rechtbank Zeeland-West Brabant - 2016

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

Page 34: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

33

• Varianten zijn oplossingsrichtingen die afwijking van [het ter beschikking gestelde

ontwerp], die door Amphia mogelijk wenselijk worden geacht.

• De gevraagde varianten betreffen:

– 6. Omslag van het as-built BIM-model tot een volwaardig Facility Management (FM)

BIM-model, bruikbaar voor de gebouwbeheerfase.

• Alternatieven zijn oplossingsrichtingen die afwijken van [het ter beschikking gestelde

ontwerp], die door de Inschrijvers mogen worden voorgesteld.

• Wij benadrukken, voor zover nodig expliciet dat Amphia de keuze heeft om alternatieven af

te wijzen dan wel geheel of gedeeltelijk over te nemen.

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

Page 35: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

34

Case 4: Trant vs. Mott McDonald

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

Page 36: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

35

Case 4: Trant vs. Mott McDonald

4. BIM – wat vindt de rechter ervan?

Page 37: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

36

Angela Minderhoud

Advocaat-partner Construction & Real Estate

[email protected]

010 - 2400447 / 06 - 42731217

Hartelijk dank voor uw aandacht!

Page 38: BIM Building Information Modelling - straatmankoster.nl · •Gebruik: beheer, onderhoud of sloop 15. 2. BIM - hoe werkt het contractueel? ... ILS en BIM-protocol) zullen voldoen

Volgende Ronde Tafel - Energietransitie

We zien u graag op donderdag 31 januari 2019 van

15:00-17:00 uur!

Wij praten u dan bij over:

– Gasloze nieuwbouw;

– Energiebesparingsplicht;

– Gebruiksverbod voor kantoren zonder minimaal label C.

37