bilim ve araşrma temel kavramlar - wordpress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin...

52
Bilim ve Araş,rma Temel Kavramlar

Upload: others

Post on 09-Mar-2020

10 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

BilimveAraş,rmaTemelKavramlar

Page 2: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilim

•  Bilim,bilgiüretmeninbiryolu•  Bilimkelimesiniduyuncaaklınızailkgelenlerneler?ü  Testtüpleriü  Laboratuvarlarü Bilgisayarlarü Uzayroketleriü Beyazönlüklelaboratuvardaçalışaninsanlar

•  Doğabilimleri(biyoloji,kimya,fizikvb.)2

Kaynak:Neuman,2008,s.10,17

Page 3: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilim

•  Sosyalbilimlerü  Antropolojiü  Psikolojiü  Siyasetbilimiü  Sosyolojivb.

•  İnsanlarınincelenmesi

3

Kaynak:Neuman,2008,s.10,17

Page 4: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Biliminözellikleri

4

Gözlemsel Akli

Deneyci Akılcı

Ampirizm(Deneycilik)

Rasyonalizm(Bilgininaklavedüşünceye

dayandığını,akıldagerçekliğinbilgisiniveren,önselbilgiler

bulunduğunusavunanakımdır.)

Tümdengelim(Özelinbilgisinigenel

yargılardançıkarmak,r.Toplumsaldeğişmeninçokhızlıolduğudönemlerdesuç

oranıartar.)

Tümevarım(Gözlenentektekolgulardanyolaçıkarakgenelyargılaraulaşmak,r.Ornek:GözlediğimSeyrekköyünde

köydenkentegöçoranıazdır)

Page 5: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseltopluluk

•  BilimigerçekleşZrenkişilerinoluşturduğutoplulukü Araş,rmacılar

ü Bilimciler

•  Bilimseltopluluğunüre[ğibilgilerakademikkitaplardayadaakademikdergimakalelerindeyayınlanmakta

5

Kaynak:Neuman,2008,s.14-15,17

Page 6: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseltopluluğunnormları:Evrensellik

•  Araş,rmanın,araş,rmayıyapana,araş,rmanınyapıldığıüniversiteye,ülkeyebakmadandeğerlendirilmesi,yargılanmasıü Genç/yaşlı,kadın/erkekü HarvardÜniversitesi/BandırmaOnyediEylül

Üniversitesi

6

Kaynak:Neuman,2008,s.15-16

Page 7: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseltopluluğunnormları:Örgütlüşüphecilik

•  BilimcilerineleşZrmedenyenibilgivekanıtlarıkabuletmemesi,sorgulaması

•  Araş,rmalarıenineboyunaincelemeleri,özensizdavranmamaları

7

Kaynak:Neuman,2008,s.16

Page 8: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseltopluluğunnormları:Tarafsızlık

•  ObjekZflik•  Yansızveyenifikirlereaçıkolmalı

•  Bellibirdüşünceyadabakışaçısınaadanmamaları

•  Kendibulduklarınakarşıtkanıtlarıkabuletmeli

8

Kaynak:Neuman,2008,s.16

Page 9: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseltopluluğunnormları:Paylaşımcılık

•  Bilimselbilgiherkeseai[r

•  Bilimselbilgiyibaşkalarıylapaylaşma

•  Açıkerişim

•  Araş,rmanınyürütülmebiçimiayrın,lıolaraktanımlanmalı

•  Karamacıvarsa?

9

Kaynak:Neuman,2008,s.16

Page 10: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseltopluluğunnormları:Dürüstlük

•  Araş,rmanınyürütülmesiveraporhazırlanmasısırasındadürüstlük

•  Bilimselaraş,rmadasahtekarlıkvealdatmayayeryok!

10

Kaynak:Neuman,2008,s.16

Page 11: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseltopluluğunnormları:Uygulama

•  Biraraş,rmacıyap,ğıaraş,rmayıtamamladıvearaş,rmakonusuileilgilibirdergiyegönderdi.•  Dergieditörümakaleyikonuileilgiliuzmankişileredeğerlendirmeleriiçingönderir.•  Hakemleryazarı,yazarhakemleribilmez.•  Budurumbilimseltopluluğunhanginormunusağlamakiçinolabilir?

11

Kaynak:Neuman,2008,s.17-18

Page 12: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimseldüşünce,bilimseltutum

•  Bilimseltopluluğunnormlarınıbenimseme,normlarauygundavranmaü  Şüpheciü  Tarafsızü  Dürüstü  ObjekZfü  Paylaşımcıü  EleşZrelü  Yara,cıü  SistemaZk

12

Kaynak:Neuman,2008,s.16-17,19

Page 13: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Kuram

•  Bilimselbilgikuramlarhalindedüzenlenir•  Dünyanınnasılişlediğinianlamakiçinoluşturulur

•  Aslındagazetemakaleleri,haberraporları,tar,şmaprogramlarıkuramiçerirü  YetersizeğiZminyoksulluğayolaç,ğıü  Gelenekselahlakideğerlerdekidüşüşündahayüksek

suçoranlarınanedenolduğu

•  Testedilebilirvesüreklideğişir,gelişir,büyür•  Kuramlar,kavramlarınbirbiriileilişkiliolupolmadığını,eğerilişkiliisenasılbirilişkininsözkonusuolduğunusöylerler

13

Kaynak:Neuman,2008,s.11,76-77,79,87

Page 14: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Toplumsalkuram

•  Toplumsaldünyanınbirharitası

•  Toplumsaldünyahakkındakibilgileriözetleyenvedüzenleyenbirbirinebağlıfikirlersistemi

•  İnsanlarındünyadakikarmaşıklığıgözönündecanlandırabilmesineyardımederveolaylarınnedengerçekleşZğiniaçıklar

14

Kaynak:Neuman,2008,s.12

Page 15: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları

•  Sorunçözmekiçintekyolbilimmi?•  Günlükyaşan,mızdakarşılaş,ğımızsorunlarınasılçözüyoruz?ü  Geleneklerü  Hukukü  Otoriteü  Bireyseldeneyimlerü Medyaü  Sağduyuü  Bilim 15

Kaynak:Neuman,2008,s.3

Page 16: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları:Otorite

•  Otoritekonumundakibirisöylediğiiçinyadaotoritebiryayındayeraldığıiçinbirşeyindoğruolduğunukabuletmekü Anne-baba,öğretmen,uzmanlarü Birşeyöğrenmeninhızlı,basitveucuzyolu

•  Otoritelereçokfazlagüvenmek?•  Uzmanıolduklarıalanyerineçokazbildiklerialanlarüzerinekonuşabilirler!

•  BellibiralandauzmanolanbirkişininherkonudauzmansanılmasıJ 16

Kaynak:Neuman,2008,s.4-5

Page 17: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları:Gelenekler

•  Geçmişinotoritesi

•  Gelenekselbilgi•  Birşeyindoğruluğunueskidenberiböyleolageldiğiiçinkabuletmek

•  Önyargı!

17

Kaynak:Neuman,2008,s.5

Page 18: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları:Sağduyu

•  Herkesinbildiğiveman,klıgelenşeyler

•  Ölümcezasınınolmadığıülkelerdecinayetoranlarınınyüksekolması

•  Eğerlotooynarkendefalarcakaybederseniz,birdahakiseferekazanmaşansınızınyüksekolacağı

•  Zıtkarakterlerbirbiriniçeker•  Önyargı,çelişki,hatalıbilgi

18

Kaynak:Neuman,2008,s.5-6

Page 19: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları:Medya

•  TVşovları,filmler,gazetevedergimakaleleriü  Akılhastasıçoğununşiddetgösterdiğivetehlikeli

olduğu(gerçekteküçükbiryüzdesi)

ü  Yaşlıinsanlarınçoğununbunakolduğu(gerçekteçokküçükbirkısmı)

ü  Bayramgünlerindekikazasayısı

•  İstaZsZkselbilgileriseçicibirbiçimdekullanmak•  Medyadanöğrenilenlerefazlagüvenmemek•  Ticarikaygı

19

Kaynak:Neuman,2008,s.6-7

Page 20: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları:Bireyseldeneyimler

•  Kendigördüklerinizeyadatecrübee[klerinizeinanma

•  Aşırıgenellemeü  Üçİzmirliarkadaşımdaçokiçkiiçiyor.İzmirliler

çokiçkiiçer.

•  Seçicigözlem(Algıdaseçicilik,arayıpbulma)ü  Kiloluinsanlarınarkadaşcanlısıolduğuna

inanıyorum.Kiloluinsanlarlabirarayagelincefarkındaolmadangülümsemelerine,kahkahalarınaözelbirdikkatgösteriyorum

20

Kaynak:Neuman,2008,s.8-9

Page 21: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları:Bireyseldeneyimler

•  ErkenbiZrme(Kanıtaramayı)ü Gündeal,paketsigaraiçenve80yaşına

kadaryaşayanüçkişitanıyorum.Demekkiçoksigaraiçenler80yaşınakadaryaşar.

• Haleetkisiü HarvardÜniversitesi’ndenbirkişinin

hazırladığıbirraporunhatasızolduğunudüşünmek

21

Kaynak:Neuman,2008,s.8-9

Page 22: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları

•  NedenBİLİM?ü AlternaZflerinegöredahafazla

yapılandırılmış,düzenlivesistemaZkü Doğruolmaolasılığıdahayüksekü Hatalıolmaolasılığıdahaaz

22

Kaynak:Neuman,2008,s.3

Page 23: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Sorunçözmenindayanakları:UygulamaEvişlerinincinsiyetegörebölünmesinde,nedenkadınlarçamaşıryıkamaeğilimindedir?

Yüzyıllardırçamaşırıkadınlaryıkamış,r,dolayısıylabuuzunzamandırolanbirdurumunsürmesidir.

Erkeklergiyimkonusuylakadınlarkadarilgilideğil,buyüzdençamaşırıçoğunluklakadınlarınyıkamasıdahaaklayatkın.

Televizyonreklamlarıkadınlarıçoğunluklaçamaşıryıkarkenvebundanzevkalırkengösterir,dolayısıylakadınlareğlencelibulduğuiçinçamaşıryıkıyor.

Uzmanlar,birailedekiçocuklarvediğerlerininbakımınavefizikselgörünümeyönelikkadınsıodaklanmanınparçasıolarakkızçocuklaraelbiseseçme,onarmavetemizlemeninöğreZldiğinisöylemekte.Kadınlar,çocukluktahazırlanmalarıdolayısıylaçamaşıryıkarlar.

Benimannemvetümarkadaşlarımınanneleriçamaşıryıkıyordu.Kadınarkadaşlarımkendierkekarkadaşlarınınçamaşırınıyıkıyorduvehiçbirzamanbununtersiolmadı.Kadınlarınbunuyapmasıdahadoğalgeliyor.

23

Kaynak:Neuman,2008,s.11

Page 24: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimintemelişlevleri

•  Anlamaü  Keşfetme(Keşfediciaraş,rma)ü  Tanımlama(Tanımlayıcıaraş,rma)

•  Açıklamaü  Açıklayıcıaraş,rma

•  Kontrolü  KontroletmeamaçlıbilimselpoliZkalar

gelişZrme 24

Kaynak:Neuman,2008,s.50

Page 25: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimintemelişlevleri:Anlama

•  Yenibirkonuhakkındabilgisahibiolmak•  Birkonuileilgiliaraş,rmayapmadanönceokonuyuanlamakşart!ü Neoldu?(Keşfetme) ü Nasıloldu?(Tanımlama)ü  Kiminleilgili?(Tanımlama)

•  1980’liyıllardaAIDSilkortayaçık,ğındaöncelikleneolduğuanlaşılmayaçalışıldı(Keşfetme)

25

Kaynak:Neuman,2008,s.50-54

Page 26: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Bilimintemelişlevleri:Açıklama

•  NEDEN?ü  Birşeyinolmanedeninibulma

26

Kaynak:Neuman,2008,s.54-55

Page 27: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Araş,rma

•  Herhangibirkonudasorunlarıincelemek,sorularayanıtbulmakiçinyapılançalışma•  Araş,rmanınaşamaları

•  Araş,rmaKonusununBelirlenmesi•  Araş,rmaProbleminiTanımlama•  Araş,rmaKonusuylaİlgiliKaynaklarınTaranması

•  HipotezlerinYazılması•  Araş,rmaYöntemVeModeliniBelirleme

27

Kaynak:Apaydın,KutsalveAtakan,1994,s.4;Neuman,2008,s.2;SaraçbaşıveKutsal,1986,s.1-2;DemirhanveHamurkaroğlu,2011,s.25

Page 28: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Araş,rma

•  Olaylarınincelenmesi,bilgilerintoplanması,düzenlenmesi,analizvesentezetabitutulması,yorumlanması,değerlendirilmesiveanlamlıbilgilerbütünühalinegeZrilmesiü Boşanmanınetkileriü Çocuklarısuçişlemeyeitennedenler

28

Page 29: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Toplumsalaraş,rma

•  Toplumsalhayatileilgilibirkonudasorunlarıincelemek,sorularabilimedayalıolarakyanıtbulmakiçinyapılançalışma

•  Amaç,toplumsaldünyahakkındayenişeyleröğrenmek

•  Hangikonulardatoplumsalaraş,rmayapılabilir?ü  ÇocukyeZşZrmekü  Suçoranınıazaltmakü  Ürünlerinisatmakü  Dizilerinizlenmeoranlarınınyüksekolması 29

Kaynak:Neuman,2008,s.2-3,10

Page 30: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Toplumsalaraş,rma

•  Haberprogramlarında,dergivegazetelerdeü  DahaçokTVizleyençocuklarınokuma

başarılarınındahadüşükolduğu,dahafazladavranışsorunusergiledikleri

ü  Yaşsınırlamasıolanfilmleriizleyençocuklarınsigaraiçmeyedahaerkenbaşladıkları

•  Önemlinoktalar

ü  Bilimseltemellibilgiüretmekü  SistemaZkolmasıü  Araş,rmayöntemlerininuygulanması

30

Kaynak:Neuman,2008,s.2

Page 31: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Araş,rmatürleri

•  Nicelaraş,rma,Nitelaraş,rma•  Temelaraş,rma,Uygulamalıaraş,rma•  Keşfedici,Tanımlayıcı,Açıklayıcı

31

Page 32: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

BilimselAraştırmanınAmacveÇeşitleri•  Araş,rmatürleri:•  KütüphaneAraş,rmaları•  LaboratuarAraş,rmaları•  GözlemeDayalıAraş,rmalar•  AnketAraş,rmaları•  AnaliZkAraş,rmalar•  Araş,rma-GelişZrmeAraş,rmaları

32

Page 33: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

AraştırmanınPlanlanmasıBiraraş,rmanınplanlanmasındakiaşamalar:•  Fikirüretme•  Araş,rmakonusununbelirlenmesi•  Araş,rmaproblemininbelirlenmesi•  Araş,rmahipotezininoluşturulması•  Yöntem•  Verilerintoplanması,analizivedeğerlendirilmesi•  Araş,rmanınsunumu

33

Page 34: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

AraştırmanınKonusuBiraraş,rmakonusuşuözellikleritaşımalıdır:•  Konuyeniveözgünolmalıdır.•  Konuanlamlıveuygulanabilirolmalıdır.•  Konubiramacvehipoteziçermelidir.•  Konuaraş,rmacıvediğerkişileriçinilgiçekiciolmalıdır.•  Konuaraş,rmayaayrılacakzamaniçerisindegerçekleşZrilebileceknitelikteolmalıdır.

34

Page 35: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

VeriÇeşitleriveVeriToplamaYöntemleri•  Araş,rmacınınprobleminiçözmekamacıylakullanabileceğihertürlubilgiyeveridenir.•  Herbilimdalıiçinverilerfarklıolduğundanveritoplamayöntemleridebilimdallarınagöredeğişiklikarzeder.

Sosyalbilimlerdekullanılanveritoplamayöntemleri:•  Görüşme•  Anket•  Örnekleme•  Gözlem•  Belgeselkaynakderlemesi

35

Page 36: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

ARAŞTIRMANINTEMELNİTELİKLERİ1.  Literatürde bulunmayan “yeni bilgi” toplar. Bu yeni bilgi

bireyin bilmediği bir konuda aydınlanmasından en üstdüzeyde bilime katkı anlamına gelen yeni kuramlarınbulunmasınakadardeğişentürvedüzeydeolabilir.

2.  Bir şeyi empoze etmeyi değil onu tanımlamayı ve sınamayıamaçlar.

3.  Uzmanlıkişidir.4.  Dayanıklıbirsonucavarmakamaçlanır.5.  Olabildiğince sayılarla ifade edilebilen veriler toplanır ve

sonuçlardasayılarlaifadeedilmeyeçalışılır.

Page 37: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

ARAŞTIRMANINTEMELNİTELİKLERİ6.Araş,rmanındayanaklarıkişiselkanılarbeğenilerdeğil,ortakölçütlere göre herkesçe gözlenebilir ve böylece sınanabilirverilerdir.

7.  Yorumsuz olmaz. Toplanan veriler belli bir sistembütünlüğünde yorumlanmadan kendi başlarına problemeçözümgeZrmezler.

8.  Başkalarıncadatekrarlanabilirniteliktedirveanlamtaşır.9.  Önemli tüm süreç ve sonuçları ile rapor edilen bir çalışma

bütünüdür.

Page 38: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nicelaraş,rmasürecininaşamaları

38

1.Konuseçimi

2.Araş,rmasorusu

3.Araş,rmanıntasarlanması

4.Veritoplama5.Verilerianalizetme

6.Verileriyorumlama

7.Başkalarınıbilgilendirme

KURAM

Kaynak:Neuman,2008,s.22

Page 39: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nicelaraş,rmasürecininaşamaları

1.  Konuseçimi:Gençlerisuçişlemeyeitennedenler

2.  Araş,rmasorusu:Kendiülkelerindekikültürlegüçlübaşlarıolanveyenitoplumtara:ndanözümsenmemeişgençyaştakiDoğuAsyalıgöçmenerkeklerinçocukyaştasuçişlemeolasılığı,zayıfbağlarıolupözümsenmişolanlardandahamıfazladır?

3.  Araş,rmatasarımıü  Örneklemseçimiü  Nasılölçülecek?ü  Hangiaraş,rmatekniği?

4.  .

5.  .

.

.

.39

Kaynak:Neuman,2008,s.21

Page 40: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nicelaraş,rmaörneğiDoğruluğuherkestarafındankabuledilenkesinvenetsonuçlarıolanniteliklerigözlemlemeişidirWilliamKandelveDouglasMassey(2002),ABD’yedışgöçoranlarıyüksekolanMeksikatopluluklarıincelenmiş

1.  Konuseçimi:GençMeksikalılarınABD’deyaşamayıveçalışmayıumduğuveABD’yegöçetmeyihayaHnnormalakışınınbirparçasıolarakgördüğügöçkültürü

2.  Araş,rmasorusu:YazarlarMeksika’nınABD’yeençokgöçmenverenyerlerindenbiriolanZacatecaseyaleKndekiöğrencileriinceledi.Yazarlar,göçetmeveMeksika’daokumayıbırakmaarzusunukesKrengöçetmekültürünüifadeetmekiçinbirdenklemgelişKrdi.KesKrimler,gençbirinsanındahaöncegöçetmişdiğerleriyletoplumsalbağlarınadayandırılıyordu. 40

Kaynak:Neuman,2008,s.28

Page 41: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nicelaraş,rmaörneği

3.  Çalışmanıntasarlanması:AraşHrmacılarbiranketformukullandıvebaşkenMe,ortaölçeklibirkenMevekırsalalandakiikidüzinebaşkaküçükyerleşimdenokullarseçK,ileridüzeyteknikokullarıileyüksekokullardaokuyan6.sınıfla12.sınıfarasındaki7.061öğrenciyeulaşH.

4.  Veritoplama:Öğrenciler,sınıflardaaileüyelerinintoplumsalvedemografiközellikleri(yaş,eğiKmdüzeyi,meslek,işyeri,medenidurumuvehaneüyeliği),öğrencinineğiKmgeçmişi,okuldavegündelikişlerdeyadaücretliçalışarakgeçirilensüre,öğrencininbabasınınABD’yegidipgitmediği,öğrencininçekirdekailesininveakrabalarınıngöçdeneyimiveöğrencininkendiamaçlarıylailgilisorularınbulunduğu5sayfalıkbiranketformunudoldurdu.

41

Kaynak:Neuman,2008,s.28

Page 42: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nicelaraş,rmaörneği

5.  Verilerinanalizedilmesi:İstaKsKkseltablolarvekarmaşıkistaKsKkseltestlerkullanıldı.

6.  Verileriyorumlama:ABD’deçalışmayıistemeolasılığıaileleringöçmenlikleilgisinindahafazlaolmasıylaisKkrarlıbiçimdearHyordu.Öğrencilerveaileler,Meksika’dasınıfatlamayadönükyaHrımlarınıazaltarakvegöçmenliğeyaHrımyaparakilerleyenyaşlardafiilengöçetmeolasılıklarınıarHrıyordu.Yazarlar,ABD’deçalışmaamacınınkadınlardaçokdahadüşükolduğu,amayaşlabirliktearZğısonucunueldee[.

7.  Başkalarınıbilgilendirme:Çalışmasonuçları,AmericanSociologicalAssociaKon’ın1999yılındakiyıllıktoplanHsındasunulduvedahasonraSocialForcesdergisindeyayımlandı.

42

Kaynak:Neuman,2008,s.28

Page 43: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nitelaraş,rmaörneğiSonuçlarıkişidenkişiyefarklılıkgösterebilenniteliklerigözlemlemeişidir

SofiaVillenas(2001),KuzeyCarolina’daküçükbirkasabadakiLaZnkökenlikadınlarınyaşamlarınınincelenmesi

1.  Toplumsalbenliğinkabuledilmesi:Yazar,Ekvator’dangelengöçmenannebabanın,LosAngeles’tadoğanbirincikuşakkızı(Chicana)olduğunuveGüneyAmerika’dakiAndDağları’nınQuechuadilinikonuşanhalkınındağılmışbirkabilesininsoyundangeldiğinibelirtmektedir.LaKnAmerikaçalışmalarıalanındabirderecealdıktansonra,LosAngeles’taçiddillibirİspanyolcaöğretmeniolarakçalışH.KuzeyCarolinaÜniversitesi’ndedoktoraderecesiiçinçalışırken,yeKşkinleriçinikincidilolarakİngilizce(ESL)kurslarındaçiddilliöğretmenlik,otobüsşoförlüğüveküçükbirKuzeyCarolinakasabasındaannebabalariçindüzenlenenkurslardaannelereESLöğretmenliğiyapH.

43

Kaynak:Neuman,2008,s.29

Page 44: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nitelaraş,rmaörneği2.  Birbakışaçısıbenimseme:Yazar,ırksalikKdarlaekonomivepoliKka

arasındakibağlarıincelemeküzereöz-bilinçlibirbiçimdeırkadayalıfeministbirbakışaçısıbenimsedi.HemırksalideolojilerihemdeKuzeyCarolinakırsalındakiLaKnkökenlianneleringündelikdeneyimlerinianlamakiçinkendisinihemLaKnkökenlilertopluluğunahemdeİngilizcekonuşanprofesyonellertopluluğunadahilvehariçolarakkonumlandırdı.

3.  Çalışmanıntasarlanması:Yazarıntopluluktakirolleri,onaaynızamandaLaKnkökenliailelerleveözellikleLaKnkökenliannelerleyakınilişkikurmaolanağısağladı.İkiyılbıyuncatoplumsalolaylara,cemaattoplanHlarına,okultoplanHlarınaveİspanyolcaKatolikayinlerinekaHldı.

4.  (+5)Veritoplamaveanalizetme:Yazar,21LaKnkökenlitopluluküyesininsözlüyaşamöyküsünüteybekayde[,bunlararasındayakınbirliktelikiçindebulunduğu11annedeyeralıyordu.Kayılımcıgözlemdebulunduveyerelgünlükgazetenindearalarındabulunduğukasababelgelerivekamusalyayınlarıanalize[. 44

Kaynak:Neuman,2008,s.29

Page 45: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Nitelaraş,rmaörneği

6.  Verileriyorumlama:BirçeşithayırseverırkçılıkiçindeBeyazeğiKmciler,sağlıkgörevlilerivesosyalhizmetuzmanları,«Amerikalı»(ırksalolarak‘beyaz’ınkodlanmışhali)kadınlarıüstünveLaKnkökenlikadınlarıntaklitetmesigerekenmodellerolarak,LaKnkökenlianneleriise‘eğiKmsiz’vegerikalmış‘maço’ailelerinüyesiolarakgörüyordu.OysaLaKnkökenliannelerkendilerinigüçlüveeğiKmli,küçükbirAmerikankasabasındagördüklerindendahaüstünyaşamilkelerinebağlıolarakgörüyordu.Onlar,LaKnkökenlitoplulukiçinçokönemliolanveayrıksıbirahlakieğiKmsağlayankıvançlımujeresdehogar(evlerininkadını)idi.

7.  Başkalarınıbilgilendirme:Çalışmanınsonuçları,AnthropologyandEducaKonQuarterlydergisindeyayımlandı.Villenas’ınbiyografisiilefeministyaklaşımınınaraşHrmasınınasıletkilediğiüzerinebiranlaHmdaHarvardEdicaKonReviewiçindeyeraldı

45

Kaynak:Neuman,2008,s.29

Page 46: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Temelaraş,rma

•  Genelbilgiyiilerletmek

•  Kuramlarıreddetmeyadadesteklemeüzerineodaklanırü  Toplumsaldünyanınnasılişlediğiü  Belliolaylarıngerçekleşmesinenelerinsebep

olduğuü Nedentoplumsalilişkilerinbellibirbiçimde

olduğuü  ToplumunnedendeğişZği 46

Kaynak:Neuman,2008,s.36-37

Page 47: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Temelaraş,rma

•  Doğrudanbirkullanımıyok•  Acilbirsorununçözümüneyardımcıolmaz•  Uygulamalıaraş,rmacılarınkullandığıaraçların

çoğununkaynağıü  Yöntemlerü  Kuramlarü  Fikirler

•  YüzyılıaşkınbirsüreöncematemaZkalanındayürütülentemelaraş,rmalarolmasagünümüzünbilgisayarları(uygulamalıaraş,rma)varolamazdı

47

Kaynak:Neuman,2008,s.37

Page 48: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Uygulamalıaraş,rma

•  Belirliproblemleriçözmek•  KısavadedekullanılabilecekpraZksonuçlar•  Hızlı,küçükölçekli

ü  BilimselZZzliktenödünverebilir

•  Kararalmakiçin•  Uygulamalıaraş,rmatürleri

ü  Değerlendirmearaş,rmasıü  Eylemaraş,rmasıü  Toplumsaletkibelirlemearaş,rması 48

Kaynak:Neuman,2008,s.36-39

Page 49: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Değerlendirmearaş,rması•  BirprogramyadapoliZkanınnekadariyiişlediği,

amacınaulaşıpulaşmadığı

•  BirçokkurumunyöneZmininbirparçası

•  TutuklamayızorunluhalegeZrenbiryasaluygulamaprogramı,eşlereyönelikşiddeZazal,rmı?

•  Esnekçalışmasaatleriprogramıçalışanlarınüretkenliğiniar,rırmı?

•  Çıkarlarauygunbiçimdeuygulanma,çıkarlarauygunsonuçeldeetmeyeçalışmariski

49

Kaynak:Neuman,2008,s.40-42,44

Page 50: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Eylemaraş,rması

•  Araş,rmayaka,lanlarınkoşullarınıveyaşamlarınıiyileşZrmek,toplumsaldeğişimikolaylaş,rmak

•  Cinseltaciziinceleyenfeministbiraraş,rmacıü  CinseltaciziazaltmakiçinpoliZkadeğişiklikleri

yapmaönerisiü  Potansiyelkurbanlarıbilgilendirmevekendilerini

korumalarınısağlama

50

Kaynak:Neuman,2008,s.42-44

Page 51: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Toplumsaletkiaraş,rması

•  Planlananbirdeğişikliğinolasısonuçlarınıtahminetmekü  3.köprününİstanbul’dakiyerleşiminasıldeğişZreceğini

tahminetmekü  İstanbul-İzmirarasındaaçılanyeniyolileikişehir

arasının3,5saatedüşmesininçeşitliaçılardanetkilerinitahminetmek

•  İkitürüvar:Gereksinimdeğerlendirmesi,Maliyet-yararanalizi

51

Kaynak:Neuman,2008,s.42-44

Page 52: Bilim ve Araşrma Temel Kavramlar - WordPress.comotorite bir yayında yer aldığı için birşeyin doğru olduğunu kabul etmek ü Anne-baba, öğretmen, uzmanlar ü Birşey öğrenmenin

Araş,rmaTürleri:Temel,UygulamalıÖzellik TemelAraşArma UygulamalıAraşArmaBaşlıcaalıcıkitlesi Bilimseltopluluk Uygulayıcılar,ka,lımcılar,

araş,rmacıolmayanlar

Değerlendirenler Araş,rmacımeslektaşlar Uygulayıcılar,amirler

AraşArmacınınbağımsızlığı

Yüksek Düşük-orta

AraşArmanınLLzliği Çokyüksek Değişir-orta

Enbüyüköncelik Kanıtlanmışgerçek İlgililik

Amaç Yenibilgileroluşturma PraZkbirsorunuçözme

Başarıgöstergesi Yayınvebilgi,bilimcilerüzerindekietkisi

Belirlibirsorunuçözmekiçindoğrudanuygulama

52

Kaynak:Neuman,2008,s.40