bilgisayarın tarihi ve gelişimi -...

1

Bilgisayarın Tarihi ve

Gelişimi

www.bilgisayarnedir.net

BİLGİSAYAR NEDİR?

ŞEYDA BETÜL KÖSE

UFUK TAŞDURMAZLI

Şeyda Betül Köse www.bilgisayarnedir.net Ufuk Taşdurmazlı

2 Bilgisayarın Tarihi ve Gelişimi

Bilgisayarın Tarihi Gelişimi

Bilgisayarın kolay bir şekilde tarihçesine bakalım:



Daha detaylı bakmak gerekirse:

Devasa büyüklükteki bilgisayarların modern teknolojiye dönüşmesi gerçekten de uzun ve bir o kadar

da garip bir yolculuğun sonucu. 1940larda karmaşık sayı hesaplayıcısından 2011de iPad 2ye yapılan

yolculuktan bahsediyoruz. Peki odaları dolduran dev makineler bugüne dek hangi aşamalardan geçti

ve nasıl elimizde taşıyabildiğimiz cihazlar haline geldi?

Bu makalemizde bilgisayarın tarihini kronolojik bir sırayla sizlere sunuyoruz. 1940lı yıllardan

günümüze tarih sırasıyla bilgisayarların gelişimini makalemizin sonraki sayfalarında okuyabilirsiniz.



1940lar: ilk jenerasyon

1939 - Hewlett Packard Kaliforniyada kuruldu: HP200A Audio Oscilattor adındaki ilk popüler cihazı,

Walt Disney Pictures filmi olan Fantasia için ses efektleri üretmekte kullanılmıştı.

1940 - Karmaşık Sayı Hesaplayıcı (CNC): Araştırmacı George Stibtz tarafından tasarlanmış, Bell

Telefon Laboratuvarı tarafından tamamlanmıştı.

1941 - Z3 Bilgisisayarı / Bombe: Z3, Alman mühendis Konrad Zuse tarafından, diğer geliştirmelerden

izole olarak meydana getirilmişti. Bombe, Nazi Askeri iletişiminin şifresini çözmekte kullanılıyordu.

1942 - Atanasoff - Berry Computer (ABC): ABC, Profesör John Vincent Atanasoff ve öğrenci Cliff Berry

tarafından tasarlanmış ve meydana getirilmişti.

1943 - Kasırga Projesi / Relay Interpolator: Kasırga Proejesi, tren bombalayıcı ekiplerini simüle etmek

için çalışıyordu. Relay Interceptor, M-9 silah yönlendiricisini test etmekte kullanılıyordu.

1944 - Harvard Mark - 1 / Colossus: Harvard Mark - 1, oda boyutunda bir hesap makinesiydi.

Colossus, İkinci Dünya Savaşı sırasında Naziler tarafından kullanılan Lorenz şifrelerini kırmak için

tasarlanmıştı.

1945 - "EDVACda ilk rapor taslağı": Program yönergelerini saklayan bilgisayarın taslağını çizen rapor,

bugünkü bilgisayarların ortaya çıkmasına neden olacaktı.

1946 - ENIAC / AVIDAC: ENIAC, benzerlerinden 1.000 kat daha hızlı hale getirildi.

1948 - IBM SSEC: Seçici dizi elektronik hesap makinesi, aya 1969da yapılan Apollo uçuşunun konum

tablolarını çizmekte kullanmıştı.

1949 - EDSAC / Manchester Mark I: Yönergeleri saklayan ilk pratik bilgisayardı. Manchester Mark I,

bellek olarak Williams tüpünü kullanan tam teşekküllü bir sistemdi.



1950ler - 2. jenerasyon: transistörler

1950 - ERA 1101 / SEAC / Pilot ACE: ERA 1101, ticari olarak üretilen ilk bilgisayardı. SEAC ise tüm-

diyot mantığını kullanan ilk bilgisayardı. Alan Turingin felsefesi, Pilot ACEin tasarımını yönlendirmişti.

1951 - MITWhirlwind: Güvenilir bir işletim sistemine sahip ilk bilgisayardı. Haftada 35 saat yüzde 90

performans ile çalışıyordu. Bellek olarak ise elektrostatik tüp belleğine sahipti.

1951 - LEO / UNIVAC I: İngilterenin ilk ticari bilgisayarı Leo, büro işleriyle ilgili sorunları çözmüştü.

ABD Nüfus İdaresi tarafından kullanılan UNIVAC I ise geniş kesimlerin ilgisini çeken ilk ticari

bilgisayardı.

1952 - MANIAC: John von Neumannın IAS bilgisayarını baz alıyordu.

1953 - IBM 701: IBM, ilk elektronik bilgisayarı 701in dağıtımına başladı.

1954 - IBM 650: Dünyanın toplu olarak üretime geçen ilk bilgisayarıydı. Bir yıl içerisinde 450 adet satış

yaptı.

1956 - MID TX0: MITte transistörlerle meydana getirilen genel amaçlara yönelik ilk programlanabilir

bilgisayar.

1958 - NEAC 1101: Japon firma NEC, ülkenin ilk elektronik bilgisayarını üretti.

1959 - IBM STRETCH: IBMin 7000 serisi ana bilgisayarları, şirketin ilk transistörlü bilgisayarlarıydı.



1960lar - 3. jenerasyon: mikro işlemciler

1960 - DEC PDP-1: Mini bilgisayarların müjdecisiydi

1961 - IBM 1401: 1401, vakum tüpüünü daha küçük ve güvenilir transistörlerle değiştirmişti ve

manyetik çekirdek belleği kullanıyordu.

1962 - LINC (Laboratory Instrumentation Compter / Laboratuvar aletlendirme bilgisayarı): İlk gerçek

zamanlı lavoratuvar verisi işleme makinesi.

1964 - IBM System 360: 6 uyumlu bilgisayar ve 40 çevre birim beraber çalışabiliyordu.

1964 - CDC 6600: Zamanının en iyi bilgisayarı olan CDC 6600, saniyede 3 milyon talimatı yerine

getirebiliyordu. Bu ise IBM Strecthten 3 kat hızlı olduğu anlamına geliyordu.

1965 - DEC PDP-8: Ticari başarı kazanan ilk mini bilgisayar.

1966 - ILLIAC IV: İlk büyük ölçekli sıralı bilgisayar.

1966 - HP-2115: Hewlett-Packard, HP-2115 ile genel amaçlara yönelik bilgisayar sektörüne giriş yaptı.

1968 - Nova: 32 kilobayt belleğe sahip Nova, 8000 dolar fiyatla tanıtıldı.

1968 - Apollo Guidance Computer: Apollo Rehber Bilgisayarı, Apollo 7nin dünyanın yörüngesiyle ilgili

hesaplarında kullanılmıştı.



1970ler - 4. jenerasyon: mikrobilgisayar

1971 - Kenback 1: İlk kişisel bilgisayar, 750 dolar fiyatla ortaya çıktı.

1972 - HP-35: HP-35, hızlı ve doğruluk oranı yüksek elektronik bir hesap makinesiydi.

1973 - TVTypewriter / Micral: Alfanümerik metinleri ilk kez sıradan TV ekranına yansıtmıştı. Micral

ise mikro işlemci tabanlı bir kişisel bilgisayardı.

1974 - Xerox Alto /Scelbi 8H: Entegre fareye sahip ilk bilgisayar iş istasyonuydu.

1975 - MITS Altair / Tandem-16: Altair, Intelin 8080 mikroişlemcisini baz alıyordu ve BASIC üzerinde

çalışıyordu. Tandem, ilk hata toleranslı bilgisayardı ve çevrimiçi alışverişleri işlemede kullanılıyordu.

1976 - Apple I / Cray I: Apple I Steve Wozniak tarafından tasarlanmıştı. Cray I ise ticari olarak başarı

kazanan ilk vektör işleyiciyidi.

1977 - Commodore PET: Commodore PET, 1977de piyasaya sürülen birkaç kişisel bilgisayarın ilkiydi.

1977 - Apple II / TRS-80: Apple II 1977de yayınlandığı zaman aniden ün kazandı. TRS-80, Tandy Radio

Shackın ilk masaüstü bilgisayarıydı.

1978 - VAX 11 / 780: VAX 11 / 780, 4.3GB sanal belleği adresleyebiliyordu. Bu rakam ise birçok mini

bilgisayarın 100 katı fazla kapasiteye denk geliyordu.

1979 - Atari 400 ve 800: Atari, oyun özelliklerine sahip 400 ve 800 modellerini tanıttı.

1980ler - Mikrobilgisayarların yükselişi



1981 - IBM PC / Osborne I: IBMin PCsi, bilgisayar piyasasında hızlı bir büyümenin ateşini yakacaktı.

Adam Osborne ise ilk taşınabilir bilgisayar olan Osborne Ii yayınladı. Osborne Iin fiyatı 1.795 dolar,

ağırlığı ise yaklaşık 10 kgdı.

1982 - Cray XMP / Commodore 64: Cray XMP, rakip makinelerin işletim sistemlerini neredeyse ikiye

katlamıştı. Commodore 64 ise 595 dolar fiyatla satışa çıkmıştı. Cihaz 64KB RAM ve etkileyici grafiklere

sahipti. Satışları 1993e kadar 22 milyona ulaştı.

1983 - Apple Lisa: Grafik kullanıcı ara yüzüne sahip ilk kişisel bilgisayar.

1983 - Compaq PC: Compaq, IBM PC ile aynı yazılımı kullanan ilk kişisel bilgisayarını tanıttı.

1984 - Apple Macintosh: Apple, fareye ve grafiksel ara yüze sahip ilk başarılı bilgisayarı tanıttı.

1984 - IBM PC Jr.: PC Jr. başarısız olsa da, PC-AT orijinal PCden birkaç kat daha hızlı idi.

1985 - Amiga 1000: Commodoreun Amiga 1000i monitörü hariç 1.295 dolar fiyatla satılıyor, diğer

PClerin ses ve grafik kapasitelerini geride bırakıyordu.

1986 - Connection Machine: Thinking Machinesden Daniel Hills, çok sayıda makinelerin paralel

işleme konseptini meydana getirmişti.

1987 - IBM PS/2: IBM, ilk PS/2 makinelerini tanıttı. Bu bilgisayarlar 3,5 inç disket sürücüsüne ve video

grafik dizi standardına sahipti.

1988 - NeXT: Optik depolama alanına sahip ilk kişisel bilgisayar NeXT, nesne yönlü dilleri destekliyor

ve programlamayı kolaylaştırıyordu.



1990lar - Kişisel bilgisayarlar

1990 - Macintosh IIfx / Amiga 3000: 68030un 40MHz sürümünü temel alan IIfx, 10 MIPSe

ulaşabiliyordu. Commodore ise ilk 32 bit Amiga olan Amiga 3000ini piyasaya sürdü.

1991 - CDTV: Commodore, disket sürücüsüne sahip olmayan ancak bir CD-ROM barındıran

çokluortam cihazını piyasaya sürdü.

1992 - PowerPC 601: PowerPC 601, PowerPC işlemcilerinin ilk jenerasyonuydu.

1993 - P5 Pentium: Intel, P5 tabanlı Pentium sürücüsünü 60 ve 66MHzlik sürümler olarak piyasaya

sürdü.

1994 - 100MHz Pentium işlemci: Intel, Pentium işlemcisinin 100MHzlik sürümünü ortaya çıkardı.

1995 - Sony Playstation: Sony, ilk PlayStationını yayınladı. Cihaz bugüne dek 100 milyon satış yaptı.

1996 - Toshiba Libretto: PC uyumlu en küçük bilgisayardı.

1997 - Pentium 2 / Deep Blue: Pentium I, daha büyük ön belleğe ve genişletilmiş komut setine

sahipti. IBMin Deep Blue PCsi ise, Garry Kasparovu satrançta yenen ilk bilgisayardı.

1998 - iMac: Apple iMaci duyurdu.

1999 - PowerMac G4 / AMD Athlon 750MHz: Apple tarafından üretilen PowerMac G4, Motorolanın

G4 çipine sahipti. AMD ise 750MHz hızındaki Athlon işlemcisini piyasaya sürdü.



2000ler - Mobil bilişim

2000 - 1GHz Pentium ve Athlon / Playstation 2: AMD ve Intel, 1GHzlik işlemcilerini yayınladı. Sony

ise PlayStation 2yi piyasaya sürdü.

2011 - Mac OS X / Windows XP / Linux 2.4.0: Önde gelen üç işletim sisteminin yeni sürümleri

yayınlandı.

2002 - Blackberry: RIM, ilk BlackBerry akıllı telefonunu piyasaya sürdü.

2003 - PowerPC G5, Athlon 64: Apple PowerPC G5i piyasaya sürdü. AMD ise Athlon 64 işlemcisini

yayınladı.

2004 - NVIDIA GeForce 6800: GeForce 6800, piyasadaki diğer kartlarla karşılaştırıldığında üretkenlikte

yüzde 100 artış sağlıyordu.

2005 - Pentium D / Athlon 64 X2 / Microsoft XBOX 360: Intel ve AMD ilk çift çekirdekli 64 bit

masaüstü işlemcilerini piyasaya sürdüler. Microsoft ise oyun konsolunu Xbox 360ı piyasaya sürdü.

2006 - MacBook Pro / Intel Core 2 / Playstation 3 / Wii: MacBook Pro, Appleın Intel tabanlı çift

çekirdekli ilk bilgisayarıydı. Sony PS3ü, Nintendo ise Wiiyi piyasaya sürdü.



2007 - iPhone / ASUS Eee PC: İlk iPhone, Apple tarafından tanıtıldı. Netbook kategorisindeki İlk ASUS

Eee PC tanıtıldı.

2008 - HTC Dream / Google Android: Googleın Android işletim sistemi ile çalışan ilk ticari telefon HTC

Dream yayınlandı.

2010 - iPad: Apple, akıllı cepler ve laptoplar arasındaki boşluk üzerinde bir köprü vazifesi gören tablet

bilgisayarını yayınladı.

bilgisayarın tarihi ve gelişimi -...

Documents