bibliotheek 4.0
TRANSCRIPT
bibliotheek 4.0 the web doesn’t matter
1
5 februari 2013 ontmoetingsdag voor bibliotheekmedewerkers
van de partners van de Associatie UGent
Rosemie Callewaert iStoire Services
Hallo,
2
Ik werk als onafhankelijk informatie architect voor een aantal grote web- en IT projecten Ik ben geboeid door nieuwe vormen van lezen, schrijven en onderzoeken En breng daarvan, samen met anderen, verslag op istoire.be
Er werd mij gevraagd om te vertellen over nieuwe informatietechnologieën en sociale
media in de wetenschappelijke bibliotheeksector
3
Mijn antwoord is Het publiek is niet (meer) geïnteresseerd in het “an sich” van (nieuwe) informatietechnologieën en sociale media.
Het publiek verwacht diensten die hen helpen bij het verwerven en creëren van kennis.
4
The web is a commodity
5
“The internet has become so pervasive that people don’t think they are on it anymore, even when they are
Gerry McGovern
Wees innovatief met diensten, niet met tools
Denk eerst na over nieuwe vormen van dienstverlening
Denk daarna over welke tools je kan gebruiken om die
diensten te realiseren
6
@
@
Bibliotheek 4.0 is een UX bibliotheek
7
@
@
waar informatietechnologieën en sociale media geen doel op zich zijn met innovatieve diensten die dankzij het web mogelijk zijn met echt innovatieve diensten die geen kopie zijn van wat de bibliotheek al vele jaren offline doet
@
8
R. David Lankes
The atlas of new librarianship
Digital libraries are simply libraries
9
Wat moet er dan veranderen?
Fundamentele verandering in het ontwerpproces van online
diensten en producten
Software en interfaces moeten zich aanpassen aan mensen in
plaats van omgekeerd
Dienstverlening moet herdacht worden als een totaalpakket
van de online en fysieke kanalen
10
@
@
@
Wat is het doel? De bibliotheek, die eens een commodity was, terug
onderdeel maken van de leefwereld van alle studenten,
onderzoekers en lezers.
11
Hoe gaan we dit bereiken? een aanzet in de vorm van
5 gewenste online diensten
12
:
Gewenst #1 Online zoeken is gelijk aan online inkijken of online
verkrijgen
13
:
14
Gewenst #2 Toon de bibliotheekcollectie en –diensten op plaatsen
waar ik aan het zoeken ben
15
:
16
z
17
z
18
z
Gewenst #3 Geef me binnen de bibliotheekcontext ook relevante
informatie uit externe bronnen
19
:
20
Gewenst #4 Zorg dat ik ten allen tijde snel kan uitmaken wat
relevant is voor mij
21
:
“Information overload is filter failure Clay Shirky
22
De klassieke bibliotheekfilters voldoen niet meer Titel
Auteur
Uitgever
Onderwerp
23
Gebruik kennis uit de organisatie
24
Data die relevance ranking ondersteunen
• Aantal uitleningen en reservaties • Aantal vertalingen van een publicatie • Aantal heruitgaven van een publicatie • Aantal keer een publicatie of auteur geciteerd is in andere
bronnen • Nominatie of prijzen voor publicaties of auteurs • Auteurs die ook docent zijn in de eigen organisatie • Markeer bronnen die als lesmateriaal gebruikt worden • …
25
Gewenst #5 Zorg dat ik weet wat de bibliotheek voor mij kan doen
26
:
Oefening
27
� � � � �
Wat doen we voor jou?
� � � � �
Waarom de bibliotheek gebruiken?
� � � � �
Waar kan je ons vinden?
Hoe kan je de gewenste veranderingen bereiken? Door het inzetten van technologieën, tools en online
mediakanalen.
28
V
Het kiezen van de juiste tools
29
Koppel diensten aan specifieke oplossingen.
Plaats de oplossingen in binnen een web en
bibliotheekstrategisch kader
De waarde van het resultaat wordt gemaakt door het
geheel van de fysieke en online bibliotheekruimte
@
@
@
30
Een bibliotheek ecosysteem
Hoe ga je het ecosysteem opbouwen? een overzicht van
6 inzetbare tools
31
V
Tool #1 Search Engine Optimization en microformats
32
V
SEO en microformats Zorg dat wat je publiceert op het web “leesbaar” en “interpreteerbaar” is voor zoekmachines.
Geef data betekenis met semantische opmaak (microformats)
Zet Google+ en Google Places in
33
@
@
@
Google knowledge graph
34
Google.be/places
35
Plus.google.com/authorship
36
Tool #2 Open en linked data
37
V
Open en linked data
38
Maak gegevens over de collectie open en bruikbaar voor andere organisaties
Onderzoek hoe je de inhoud van de bibliotheek kunt verbinden met andere inhoud op het web.
@
@
Tool #3 API’s, Application Programming Interfaces
39
V
Open ontwikkelomgeving
40
Kies voor bibliotheeksystemen met een open en gedocumenteerde ontwikkelomgeving
Zorg dat je niet vastgeraakt in het ecosysteem van een softwareleveranicer
Onderzoek hoe kan geconnecteerd worden met andere systemen of datasets
@ @ @
Tool #4 Widgets
41
V
Widgets Maak bibliotheekdata ook voor eindgebruikers inbedbaar in
andere webomgevingen
42
Tool #5 Sociale media
43
V
Sociale media Onderzoek via welke kanalen je bibliotheekgebruikers online kan helpen
• Online chat
• Blog
• …
Onderzoek via welke kanalen je collectie-onderdelen meer zichtbaar kunt maken • Flickr
• YouTube
• Slideshare
• Goodreads
• …
44
@
@
Tool #6 Library Analytics
45
V
Data is useless unless you an act on it
46
First data collected.
Then it’s presented.
Last it is made actionable.
@ttungus
En om af te sluiten … een paar dingen om niet te vergeten
47
Ken de context
De context wordt alsmaar meer divers: offline, online, mobiel, verschillende apparaten, besturingssystemen, browsers, verwachtingen, …
48
Niet alles is meetbaar. Bevraag eindgebruikers, organiseer testen.
1x om de 5 jaar is niet genoeg.
Ken de behoeften. Want bibliotheek 4.0 is een UX-bibliotheek waar
gebruikerservaring en –tevredenheid centraal staan.
@
@
And last but not least
Durf huidige beperkingen te vergeten bij het nadenken over nieuwe
diensten.
Kijk naar voorbeelden buiten de bibliotheeksector.
Beoordeel je eigen diensten even streng zoals je die van anderen
beoordeelt als eindgebruiker.
49
@
@
@
be serious, be passionate, wake up! Susan Sontag
50