VENERA ALLIAJDrejtore Biblioteke

Përdoruesi përballë bibliotekës:

guidë për studentët e Universitetit “Aleksandër Moisiu”(2018-2019)

Durrës, 2017

1

Qëllimi i manualit

Bota rreth nesh ka ndryshuar. Evolucioni që po lind nga sistemet e reja të komunikimit është ende në fillimet e veta. Interneti është vërtet një det me mundësi, por duhet të dimë si ta konsumojmë.

Manuali me anë të nocioneve, kritereve, formon një grupim qasjesh, për ta lehtësuar kërkimin dhe gjetjen e informacionit të duhur. Ndryshimet sociale janë në varësi të ndryshimeve teknologjike. Ja pse duhet urgjentisht një qasje e vazhdueshme e implementimit të informacionit, me këshilla të organizuara, të detajuara, të shpërndara në ueb-e e portale, me guida e udhërrëfyese.

Sa më shpejt, saktë, ta përthithim këtë perspektivë, aq më të fuqishme do të jenë shtyllat që do të mbajnë shoqërinë e sotme, për një të ardhme më të sigurtë.

2

Problemi sot është se, teknologjia ka arritur të ketë një përshpejtim të rrufeshëm, e cila shoqërohet me një ndryshim social, kulturor, jo shumë ritmik.

Ky libërth mbi gjetjen dhe ruajtjen e informacionit në një bibliotekë shkencore, synon të jetë një dokument informues që lehtëson përqasjen e përdoruesve në bibliotekë, të cilët angazhohen në një detyrë, mikrotezë, disertacion apo punim shkencor.

Manuali përpiqet të ofrojë një analizë të detajuar mbi përdorimin e katalogut të integruar, arshivës akademike, materialeve të skanuara, materialeve në formatin elektronik, kërkimin bibliografik, etj. Do tregohen hapat e nevojshme për gjetjen shpejt, saktë dhe pa kosto të informacionit që ofron një bibliotekë.

Manuali ofron përshkrimin e databazës së bibliotekës, të shoqëruar me figura, adresa uebsaitesh, listë me termat e panjohura për përdoruesit dhe për shkurtimet që janë përdorur.

3

Përmbajtja

Vendndodhja e bibliotekës

1. Misioni, vlerat dhe objektivat e bibliotekës UAMD

2. Periodiku i bibliotekës

3. Gjetja e informacionit në bibliotekë

4. Open Access ( qasje e hapur në informacion)

5. Përdorimi i librave elektronikë

6. Trajnime për përdoruesit e bibliotekës

7. Përkufizime

4

Vendndodhja

Universiteti “Aleksandër Moisiu” ndodhet në lagjen Nr.1, Rruga e Currilave, të qytetit të Durrësit. Në këtë ndërtesë, në katin e parë ndodhet Biblioteka Nr. 1.

Biblioteka Nr.2 ndodhet pranë Kampusit universitar, Rr. Miqësia, Spitallë, Durrës.

5

6

Biblioteka u krijua në bazë të Ligjit Nr.8576, datë 3.2.2000 “Për bibliotekat në Republikën e Shqipërisë” i ndryshuar me ligj nr . 9217, date 8.4.2004 “Për disa shtesa dhe ndryshime në Ligjin nr.8576, date 3.2.2000 "Për Bibliotekat në Republikën e Shqipërisë". Ajo punon sipas standardeve ndërkombëtare dhe udhëzimeve të përcaktuara nga IFLA ( Federata Ndërkombëtare e Shoqatës Ndërkombëtare të Bibliotekave dhe Institucioneve), UNESCO, BE, dhe politikave të brendshme të vetë bibliotekës. Disa nga standardet dhe formatet ndërkombëtare që përdor biblioteka janë: ISBD, AACR2, UNIMARC, MARC 21, UDC, Z39.50, OPAC, SRU/SW, RFID, LCSH (Library of Congress Subject Headings) etj

Biblioteka qëndron e hapur nga e hëna në të premte [ 8:00- 16:00]

Çfarë gjej në bibliotekë?

Biblioteka përfshin materiale të printuara dhe elektronike të cilat i përkasin disiplinave të ndryshme, si ekonomi, edukim, IT, histori, inxhinieri, drejtësi, teknologji automobilash, mjekësi, albanologji, navigacion, etj, në gjuhë shqipe dhe të huaj. Biblioteka është e përditësuar me materiale të reja nga burime të ndryshme kombëtare dhe ndërkombëtare, revista elektronike, mikroteza, disertacione, leksione të skanuara, etj.

7

Grafiku i llojeve të materialeve në bibliotekë:

1. Gazeta2. Revista3. Vjetarë4. proceedings

1. Filma 2. Slides

8

Seriale

Print media

Koleksionet

Libra Publikime qeveritare dhe institucionale

Materiale audio -vizuale

Materiale të skanuara

Materiale të perziera

Regjistrime në video

1. Misioni, vlerat dhe objektivat e bibliotekës UAMD

Misioni i bibliotekës UAMD

Të avancojë vitalitetin intelektual, njohuritë dhe kreativitetin e komunitetit të universitetit

Vizioni

Të sfidojë veten për të qenë në qendër të hulumtimeve intelektuale. Për këtë:

1. të nxisë njohuritë dhe përdorimin e koleksioneve dhe shërbimeve

2. angazhim me të gjithë anëtarët e komunitetit 3. sigurimi i hapësirave kreative 4. të përqafojë kulturën e inovacionit dhe eksplorimit

Vlerat

Biblioteka është zotuar të përmbushë vlerat:1. integriteti

të udhëhiqet nga parimet e lirisë intelektuale dhe mbrojtjen e privatësisë, të veprojë me sinqeritet, drejtësi, profesionalizëm në ndërveprimet e saj

2. kompetencë

të krijojë qasje në koleksione me cilësi të lartë, të fokusohet në të menduarin kritik, të mësojë komunitetin në vlerësimin e

9

burimeve

3. inisiativë të përpiqemi të njihemi me nevojat e komunitetit

4. bashkëpunim përmes bashkëpunimit dhe punës në ekipe, ne fitojmë partneritet mekomunitetin

5. të kujdesurit ruajmë dhe sigurojmë qasje në të dhënat shkencore, menaxhojmë koleksione duke ndërtuar njëkohësisht marrëdhënie të forta me komunitetin

6. barazi dhe përfshirje komuniteti të ndihet i mirëpritur në bibliotekë, duke respektuar prejardhjen e tyre.

Qëllimet dhe objektivat dhe parimet e bibliotekës

1. efektiviteti institucional - bibliotekat përcaktojnë, matin dhe vlerësojnë efektivitetin institucional dhe përdorin gjetjet për përmirësimin e vazhdueshëm

2. vlerat profesionale - bibliotekat çojnë përpara vlerat profesionale të lirisë intelektuale, vlerat dhe të drejtat e pronësisë intelektuale, ruajtjen e privatësisë së përdoruesit dhe aftësimi i përdoruesve në informacion

10

3. roli edukativ - bibliotekat janë partnerë në misionin edukativ të institucionit, duke mbështetur dhe zhvilluar aftësimin në informacion, për suksesin akademik, kërkimin shkencor dhe të mësuarit gjatë gjithë jetës

4. zbulimi - bibliotekat duhet të zbulojnë informacion në të gjitha formatet për përdoruesit, duke përdorur mjetet dhe teknologjinë e fundit

5. koleksionet - bibliotekat sigurojnë akses në koleksione të mjaftueshëm në cilësi, thellësi, format, diversitet, për mbështetjen e hulumtimit dhe mësimdhënies

6. hapësirat - bibliotekat janë intelektuale kur përdoruesit ndërveprojnë në dy mjedise, fizike dhe virtuale, për lehtësimin dhe zgjerimin e njohurive

7. menaxhimi/administrimi- bibliotekat angazhohen në planifikimin dhe vlerësimin e vazhdueshëm për përmbushjen e misionit në mënyrë efikase dhe efektive

8. personeli- bibliotekat sigurojnë një numër të konsiderueshëm cilësor personeli, për të arritur sukses në mjedis të ndryshueshëm

9. marrëdhëniet me jashtë- nëpërmjet strategjive të

11

shumta biblioteka mbron dhe promovon vlerat e saj.

12

Strategjia e bibliotekës

Biblioteka është e angazhuar për të siguruar përsosmëri në të gjitha fushat e ofrimit të shërbimit

Për këtë:

1. duhet të sigurojmë një mjedis të sigurtë, të mirëpritur dhe që ofron shumëllojshmëri të hapësirave të rehatshme, për frymëzimin e të mësuarit, kërkimin dhe kreativitetin

2. një staf i dobishëm, i sjellshëm, që krenohet me punën që bën në bibliotekë

3. burimet e informacionit të jenë lehtësisht të arritshme, të besueshme, dhe të një cilësie të lartë

Të edukosh për arritjen e suksesit

1. biblioteka ofron burime dhe shërbime fizike dhe virtuale 2. sigurimi i hapësirave të gjera dhe fleksibël të mësimit,

për të frymëzuar të mësuarit 3. të punuarit me kolegët akademikë për mbështjetjen e

bibliotekës

Investimi në stafin e bibliotekës

13

1. stafi ynë është burimi më i çmuar në arritjen e përsosmërisë, në drejtimin efikas, inovativ, efektiv, dhe fleksibël

2. investimi në trajnimin e vazhdueshëm të stafit, për t’u pajisur me njohuri për sot dhe të ardhmen

3. krijimin e një kulture që e shikon ndryshimin si një mundësi

Ngritja e standardeve dhe aspiratave

1. zhvillimi i hapësirave të bibliotekës në përpërputhje me aspiratat e universitetit

2. minimizimi i pengesave në hulumtimin e materialeve

3. sigurimin efikas të shërbimeve, zhvillimin dhe zgjerimin e shërbimeve ekzistuese

4. zhvillimi i kanaleve elektronike me përdoruesit

5. maksimizimi i burimeve elektronike

6. vetëshërbim efikas

Standardet pretendojnë që bibliotekat:

14

1. t’u përmbahen parimeve

2. të identifikojnë dhe të përzgjedhin treguesit e performancës që janë në harmoni me misionin e institucionit dhe kontribuojnë në efektivitetin institucional

3. të shtohen treguesit e performancës për shërbime të veçanta si, inisiativa e aksesit të hapur

4. aftësimi i përdoruesve në informacion

5. të bëhen vlerësimet sasiore/cilësore

6. mbledhja e evidencave nga vlerësimet e bëra, për të treguar shkallën e suksesit

7. përdorimi i të dhënave të vlerësimit për përmirësimin e bibliotekave

Rritja e kapacitetit dhe influencës

Biblioteka mban lidhje me organe kombëtare dhe ndërkombëtare, për të ruajtur vetëdijen e saj në zhvillimet kryesore

1. përveç hapësirave të mësimit, të vazhdojë të ofrojë hapësira sociale që plotësojnë kërkesat e përdoruesit tanë dhe për të maksimizuar përfitimet për universitetin2. mbështetje për kërkuesit me anë të workshop-ve, udhëzuezve individualë

15

3. zhvillimi i shërbimeve për një akses të hapur

16

2. Periodiku i bibliotekës

Më poshtë jepen titujt kryesorë të revistave që vijnë rregullisht në bibliotekë.

1. Revista shkencore “ Economicus”: botohet dy herë në vit, Revista pasqyron realitetet, arritjet, zhvillimet dhe sfidat e reja në fushën e ekonomisë, teknologjisë, financave dhe shoqërisë në Shqipëri dhe në botë. Trajton problematikat e zhvillimit ekonomiko-social, financave publike, tregjeve financiare, stabilitetit makroekonomik, politikave ekonomike e financiare, zhvillimit territorital e social, kredisë dhe bankave, sistemeve të sigurimeve dhe pensioneve, çmimeve dhe inflacionit, efektet dhe kërkesat në kuadrin e integrimit europian, ndikimet dhe përballja me zhvillimet e ekonomisë botërore dhe globalizimit, inovacionit dhe progresit teknologjik.

2. Revista shkencore “ Justicia”: botohet 2 here ne vitNë revistë gjejnë pasqyrim risitë dhe zhvillimet bashkëkohore në fushën e së drejtës, qasja krahasimore, problematika që haset në praktikë, dhe nga kjo pikëpamje këto punime përmbajnë jo vetëm

17

vlerë në pasqyrimin e aspektit teorik e doktrinar kontemporan por edhe vlerë praktike.

3. Revista shkencore “ Educatio”: botohet dy herë në vitËshtë revistë profesionale kërkimore. Objektivi kryesor i revistës është të shërbejë si një  forum i hapur për kërkuesit në të gjithë botën, për të prezantuar dhe diskutuar shqetësime të përbashkëta qofshin ato në rrafsh lokal, kombëtar, ndërkombëtar apo transnacional në shkencat e edukimit, duke u kthyer kështu në një burim shumë të rëndësishëm për akademikët, këshilluesit, administratorët, hartuesit e kurrikulave dhe kërkuesit shkencorë. Numra të veçantë të revistës do të egzaminojnë në thellësi çështje të rëndësishme të shkencave të edukimit në ditët e sotme si: metodologjia, motivimi dhe arsimimi.

18

4. Revista shkencore “ Polis”: botohet dy herë në vitNë këtë revistë inkurajohet larmia e stileve të të shkruarit dhe metodologjive të ndryshme, por synimi kryesor është forcimi i stilit anglosakson të të shkruarit dhe të argumentuarit. Një karakteristikë dalluese e revistës është mendimi kritik, shpesh edhe i vendosur kundër rrymës së studimeve të shkencave sociale në Shqipëri.

5. Revista shkencore “Sociological Analysis”: del dy herë në Vit. SA do të jetë në gjendje të sigurojë sociologëve shqiptarë informacion të vyer për gjendjen aktuale apo tendencat të kohës në disiplinën e sociologjisë. Një pjesë e rëndësishme e qëllimit të madh të SA-së është të promovojë këmbimim e ideve mes sociologëve shqiptarë e të huaj si edhe të inkurajojë bashkëpunimin akademik mes tyre. Revista u organizua si institucion eksperimental social për të nxitur të menduarit e ri, promovimin e tolerancës e për të vepruar si forum serioz për shkencëtarët e shkencave sociale- në Shqipëri dhe vende të tjera- që sillnin bashkë njohuritë teorike dhe rekomandimet praktike dhe të bënin me zë opinionet e tyre në çështje të shumta me të cilat përballej shoqëria shqiptare sot, ashtu edhe për ato të shoqërive fqinje si edhe një komunitet më të gjerë kombesh.

19

6. “Bankieri”: botim i Shoqatës Shqiptare të Bankave- rol edukues, lidhur me trajtimin e aspekteve dhe problematikave të përditshme bankare dhe financiare, me synimin që, edhe publiku i gjerë, përveç bankierëve, të mund të përmirësojë njohuritë e tij ekonomike, financiare dhe ato bankare, si pjesë e edukimit financiar.Botim tremujor

7. Kuvendi: botim periodik i Kuvendit të ShqipërisëPërgatitet nga Shërbimi i Botimeve Parlamentare të Kuvendit të Shqipërisë. Revista e Kuvendit shërben si një ndër instrumentet institucionale të transparencës dhe të komunikimit me qytetarët mbi produktet më të rëndësishme e me një impakt të gjerë publik të veprimtarisë parlamentare.Del 2 herë në vit

20

8. Buletini zyrtar i Bankës së Shqipërisë: Flet për bankat dhe veprimatrinë bankare në ShqipëriDel 1 herë në muaj

9. Raport i politikës monetareRaporti i referohet deklaratave monetare te Bankës së Shqipërsië, analiza ekonomike, financiare, monetareËshtë raport tremujor

10. “Südosteuropa”: revistë e politikës dhe shoqërisëPërmban studime mbi Evropën Juglindore dhe Lindore. Publikon artikuj me standarde të larta akademike.Del 4 herë në vit

21

11. “Mësuesi”: revistë e përmuajshme kombëtare arsimore. Është botim i Ministrisë së Arsimit dhe Sportit

12. Drita e kur’anit: revistë shkencore për hulumtime e studime kur’anore. Revista del katër herë në vit

13. “Panorama inforegio” trajton politikat rajonale, zhvillimin ekonomk të vendeve të BE-së. del 4 herë në vitgjuha: anglisht

22

14. European economy: revistë e BE-së, Trajton probleme ekonomike, politikat e punësimit, zhvillimin e qëndrueshëm, mbrojtjen e mjedisit,Gjuha: anglishtDel 4 herë në vit

15. “Social agenda”: botim i BE-sëTrajton probleme sociale, çështje të punësimit,Gjuha: anglishtDel 4 herë në vit

23

16. “Live & learn”: revistë e BE-sëTrajton çështjë të arsimit, tregun e punës, trajnimet. Gjuha: anglishtDel 4 herë në vit

17. Periodiku i BE-sëNë një nga projektet ku është përfshirë biblioteka, koordinator i të cilit është Delegacioni I Komisionit Evropian, u fitua statusi :”EU info point”. Që prej vitit 2009, në bibliotekë vijnë periodikisht publikimet e BE-së nga Zyra e Publikimeve të BE-së në Luksemburg.

24

Mund të shkarkohen falas në adresën:

http://publications.europa.eu/en/ëeb/general-publications/publications

18. Revista shkencore ndërkombëtare e Universitetit “ Aleksandër Mosiu” : “IJRD”, revistë online, semestrale me ISSN: 2313-058X, me akses të hapur.

25

Bibliotekat akademike përdoren nga studentët si një vend studimi dhe kërkimi duke përdorur materialet e tyre ose të vetë bibliotekës. Kur dizajnohet një bibliotekë akademike , kërkohet të krijohen hapësira të qeta, të rehatshme dhe të përshtatshme për studim. Për gjetjen e informacionit në bibliotekë duhet të shfrytëzoni ambientet e saj, recepsionin, ueb-in e bibliotekës, katalogun elektronik, fondin e librave, fondin e periodikut, fondin e librit elektronik, arshivën akademike, koleksionet digjitale, guidën e bibliotekës.

Si ta gjej atë që kërkoj?

Hyrja në databazën e bibliotekës pa qenë e nevojshme prezenca fizike e përdoruesit në mjediset e bibliotekës:

- Hyni në faqen zyratre të universitetit “ Aleksandër Moisiu”: www.uamd.edu.al

- Duke klikuar në opsionin : Kërkimi shkencor, do të gjeni : Biblioteka

- Do t’ju hapet një dritare me të dhëna për shërbimet që ofron biblioteka

Shembull: po të klikoni tek: “Aktivitete”, do njiheni me historikun e aktiviteteve më të rëndësishme që ka zhvilluar biblioteka ndër vite (figurat më poshtë):

26

27

1. Gjetja e informacionit në bibliotekë ( duke përdorur katalogun elektronik)

Me përjashtim të rasteve kur përdoruesi vjen vetë në bibliotekë dhe kërkon informacion përmes rafteve ose duke kërkuar ndihmën e specialistit të bibliotekës, ai mund të përdorë databazën e bibliotekës duke hyrë në linkun:

37.139.119.32

28

Katalogu elektronik do ndihmojë cilindo në gjetjen e informacionit që disponon fondi i bibliotekës.

Gjetja e informacionit të shtypur (print) në bibliotekë

Shumë njerëz thonë që kanë gjetur informacion në ueb. Në fakt, shumica e librave, filmave, regjistrimeve, revistave shkollore, dhe kopjet e vjetra të gazetave që mund të gjejmë në bibliotekë nuk janë në ueb. Burimet në bibliotekë janë rishikuar nga bibliotekarët, kështu që cilësia është përgjithësisht e lartë dhe materialet janë llogjikisht të organizuara. Gjithashtu, kur shkojmë në bibliotekë, ne kemi një punonjës që na ndihmon kur ne nuk jemi në gjendje të orientohemi vetë për gjetjen e informacionit të duhur.

29

Si duhet të veproni kur ju nevojitet informacion:

1/a. përcaktimi i llojeve të burimeve që na nevojiten

Para se të filloni kërkimin në bibliotekë, duhet të përcaktojmë llojin e burimeve që na nevojitet. Të diturit se ku duhet filluar, na ndihmon të marrim më shpejt atë që kërkojmë.Instruktori juaj mund të specifikojë llojin e burimeve që duhet të përdorni.

Lloji i burimit:

BURIMI LLOJI I INFORMACIONIT

SI TA GJEJMË INFORMACIONIN

Libra universitarë, tema diplome, disertacione

Shtrirje e gjerë dhe e thellë për çdo subjekt

Katalogu i bibliotekës

Revista universitarë

Raporte dhe kërkime të fundit shkruar nga ekspertët

Indekse print dhe databa e bibliotekës

Revista të tregut

Raporte të informacioneve ëe kanë të bëjnë me me fusha dhe produkte specifike

Indekse print dhe databaza e bibliotekës

Revista popullore

Raporte dhe përmbledhje të të rejave të fundit, sport, modë, reklama

Indekse print dhe databaza e bibliotekës

e-books Materiale elektronike, shkencore, në gjuhë të huaj

Skedari elektronik, serveri i bibliotekës

30

Botimet qeveritare

Statistika , studime dhe raporte qeveritare; kryesisht për mjekësi

Katalogu bibliotekar, dhe ueb-et qeveritare

Video, audio, harta, dokumentarë

Varietete informacionesh

Katalogu i bibliotekës

Duhet të bëhen disa pyetje para se të fillohet kërkimi, si p.sh.: Sa informacion të nevojitet? Të nevojitet të përdorësh lloje të vecanta burimesh? Sa aktuale duhet të jetë informacioni? A ke një ide të përgjithshmë në atë ç’ka kërkon? - Apo ke

nevojë për ndihmë?

1/b. përcakto fjalëkyçet

Katalogu i bibliotekës të ofron dy mënyra kryesore kërkimi:

-të shfletosh duke kërkuar -me anë të fjalëkyçeve

Shfletimi të lejon të kërkosh me autor ose titull. Ju duhet të përdorni fjalët e duhura ( të shkruani pa gabime gjuhën shqipe).Për autorët: emri zakonisht shoqërohet me mbiemrin përpara. Shembull: “Shakespeare William” Për titullin: Shembull: “Merchant of Venice” dhe jo “The merchant of Venice” por mund të kërkoni dhe me një fjalë të vetme nga titulli: “Merchant”

31

- Kërkimi me anë të fjalëkyçeve të lejon të kërkosh gjithë fushat në katalogun e bibliotekës. Gjithashtu, kërkimi me fjalëkyç është mënyra kryesore për të gjetur informacionin në databazën e bibliotekës

Shembull:

Më poshtë jepet përshkrimi bibliografik i një libri dhe tek subjects jepen të gjitha fjalëkyçet:

Biologjia qelizore dhe molekulare/ Tefta Rexha - Tiranë SHBLU 1998 - 360 f. me il. 29 cm.

Red.:Ema Voshtina

Përfshin referenca bibliografike dhe indeks

Subjects--Personal Names: Biologjia qelizore dhe molekulare --Biologjia-Qeliza-Biologjia molekulare-Tekste per shkollat e larta

UDC: / 577.2(075.8)/R 35

Nëse nuk gjeni terma të mjaftueshme për detyrën tuaj, konsultohuni me me një fjalor termash, me katalogun e bibliotekës së kongresit ( catalog.loc.gov), ose me specialistët e bibliotekës.Kur të keni fjalëkyçet tuaja, i përdorni ato për të kërkuar në katalogun e bibliotekës:

32

Nëse filloni me një fjalëkyç, shanset për të gjetur informacion janë shumë. Për shembull, nëse kërkoni me fjalën: “Infermieri”, do dalin 115 rezultate në katalogun elektronik (fig. më poshtë):

33

Termi “ infermieri” quhet term i gjerë. Nëse e ngushtoni

kërkimin tuaj duke përdorur terma të ngushtë ( anestezi), ose

lidhëzat “ose”, “jo” “dhe”, numri i gjetjeve të informacionit

pakësohet dhe bëhet më i saktë. Shembull:

Një student i infermierisë duhet të përgatisë një temë diplome për

fëmijët e sëmurë. Po të bëjmë një kërkim të avancuar: “kujdesi

infermieror” dhe “temë diplome”:

34

Pas klikimit në dritaren “search” dalin 94 rezultate.

35

Një kërkim i zgjuar nga ana e përdoruesit, të afron më shumë me

atë çka kërkon.

Nëse do kërkojmë me fjalëkyçet : “kujdesi infermieror” dhe “fëmijë” do dalin vetëm dy rezultate:

Në këtë mënyrë i afrohemi më shumë asaj çfarë kërkojmë. Përzgjedhim temën që na tërheq më shumë dhe e shkarkojmë falas duke klikuar mbi opsionin “shkarko tekstin” ( kur është e mundur):

36

Përfitojmë tekstin në formatin pdf:

37

Kërkimi me 3 lidhëzat e mësipërme quhet kërkim bolean.

1/c. gjetja e librave

Librat akademikë ju ofrojnë analiza të shumë subjekteve. Ato

gjithashtu përbajnë bibliografi që ju ndihmojnë ju të gjeni burime

të tjera, në fusha specifike. Bibliotekat janë vende të

mirëorganizuara për vendosjen e librave.

Biblioteka jonë përdor klasifikimin ndërkombëtar universal

(UDC), bazuar në numra, nga 0 tek numri 9, për klasifikimin dhe

vendosjen e librave në rafte:

Grupet kryesore të UDC-së janë:

0 Çështje të përgjithshme. Shkenca dhe dituria. Organizimi. Informacioni. Dokumentacioni. Shkrimi. Bibliografia. Bibliotekonomia. Institucionet. Dokumentet dhe botimet në përgjithësi.

1 Filozofia. Psikologjia. Logjika. Etika.2 Feja. Teologjia3 Shkencat shoqërore. E drejta. Qeveria.

Kjo degë mund të nëndahet në nëndarjet kryesore, në vartësi të literaturës që ka biblioteka si më poshtë.

31 Demografia. Sociologjia. Statistika.32 Politika.33 Ekonomia.34 E drejta. Legjislacioni.35 Administrata publike. Qeveria. Shkenca dhe arti ushtarak.36 Përkujdesja shoqërore. Bamirësia. Koha e lirë.37 Edukimi. Mësimdhënia. Përgatitja. Koha e lirë.389 Metrologjia. Peshat dhe masat.

38

39 Etnologjia. Etnografia. Jeta shoqërore. Mënyrat e jetesës. Folklori.5 Matematika dhe shkencat e natyrës.Mund të ndahet si më poshtë:51 Matematika52 Astronomia. Astrofizika. Kërkime hapsinore. Gjeodezia.53 Fizika.54 Kimia. Kristalografia. Mineralogjia.55 Shkencat e tokës. Gjeologjia. Gjeofizika. Sizmologjia. Meteorologjia.

Hidrologjia.56 Paleontologjia.57 Shkenca biologjike në përgjithësi. Virologjia. Mikrobiologjia.58 Botanika.59 Zoologjia.6 Shkencat e aplikuara. Mjekësia. Teknologjia.Nëndahet si më poshtë:61 Shkencat mjekësore në përgjithësi.62 Inxhinieria. Teknologjia në përgjithësi.63 Bujqësia. Shkencat dhe teknikat që lidhen me të. Pyjet.64 Ekonomia shtëpijake. Shkenca shtëpijake. Drejtimi i ekonomisë shtëpijake.65 Drejtimi dhe organizimi industrial, tregtar dhe i komunikacionit.66 Teknologjia kimike. Industria kimike dhe industritë që lidhen me të.67 Industritë e ndryshme. Zejet.68 Industritë, zejet dhe tregtia për artikujt dhe grupet e artikujve të përfunduar.69 Teknika e ndërtimit. Materiale ndërtimi. Praktika dhe proceset e ndërtimit.7 Artet. Zbavitja. Argëtimi. Sporti.Mund të nëndahet si më poshtë:71 Planifikimi fizik. Planifikimi krahinor i qytetit dhe i fshatit. Peisazhet,

parqet, kopshtet.72 Arkitektura.73/76 Artet figurative77 Fotografia dhe proceset e ngjashme me të.78 Muzika

39

79 Shlodhja. Zbavitja. Argëtimi796/799 Sportet.8 Gjuha. Gjuhësia. Letërsia.81 Gjuhësia. Gjuhët82 Letërsia821.18 Letërsia shqipe. Për lehtësi në etiketë mund të përdoret 8Sh.821.1/.9 Letërsia e huaj. Për lehtësi në etiketë mund të përdoret 8H8F Letërsia për fëmijë.Në qoftë se letërsia ndahet sipas gjinive, kjo pasqyrohet dhe në numrin e vendit, p.sh.:8Sh-1 Letërsia shqipe, poezi8Sh-2 Letërsia shqipe, drama8Sh-31 Letërsia shqipe, romane etj.Po ashtu dhe letërsia e huaj mund të ndahet sipas gjuhëve, sipas gjinive etj., p.sh.:821. 111Letërsia angleze.821.112.2 Letërsia gjermane821.133.1 Letërsia franceze etj.9 Gjeografia. Biografitë. Historia.Kjo degë ndahet në këto nëndarje:91 Gjeografia. Eksplorimi i tokës dhe i vendeve të veçanta. Udhëtimet.

Gjeografia rajonale.929 Studime biografike.93/99 Historia.949.65 Historia e Shqipërisë

Shpjegimi i numrit të klasifikimit:Shembull :

40

327 ( 4/9) " 1814/1914 " /Ric 52

327- tregon kategorinë e librit dhe fushën që mbulon(4/9)- shtrirjen e vendeve të botës që trajtohen në libër"1814/1914”- tregon vitet që trajtohen në libërRic 52- të dhënat e autorit

Shembull 2.

Nëse jemi duke kërkuar material për barazinë gjinore në shqipëri

kërkojmë në databazë duke përdorur kërkimin e avancuar me dy

fjalëkyçe: “barazia gjinore” dhe “Shqipëri”,

41

Dalin tre rezultate. Po të kërkonim vetëm me një fjalëkyç “barazia gjinore”, do merrnim 10 rezultate. Kërkimi i parë është I avancuar, më i saktë, më i shpejtë dhe sigurisht pa kosto.

Shembull 3.Na duhet informacion për diabetin. Hyjmë në databazë dhe kërkojmë me fjalëkyçin “ diabeti”, ( figura më poshtë). Marrim 6 rezultate:

Nëse literatura në databazën e bibliotekës nuk mjafton mund të kërkojmë edhe tek “open access”, që gjendet tek faqja zyrtare e bibliotekës. Aty zgjedhim linkun që përmban disiplinën e mjekësisë: https://elifesciences.org/ dhe kërkojmë me fjalëkyçin “diabete” ( fjalëkyçi duhet të shkruhet në anglisht):

42

Marrim nje rezultat dhe e shkarkojmë me komandën që ndodhet sipër në të djathtë të faqes:

43

Përfitojmë artikullin shkencor në anglisht në formatin pdf që flet për diabetin (figura më poshtë):

44

Gjetja e informacionit në bibliotekë duke përdorur katalogun COBIB.AL ( faqe në ndërtim)

Biblioteka e Universitetit “Aleksandër Moisiu” me përfshirjen në projektin e projektuar nga Instituti i Shkencave të Informacionit IZUM në Slloveni, përfaqësohet sot në Bibliotekën Virtuale të Shqipërisë : COBIB.AL.

Linku i bibliotekës UAMD në COBIB.AL është:

http://www.al.cobiss.net/scripts/cobiss?ukaz=BASE&bno=92013&id=1029556853797888

Linku bëhet funksional për përdoruesit kur të jenë hedhur të gjitha rekordet. Aktualisht janë hedhur rekordet e fondit që i përkasin Fakultetit të Biznesit dhe Edukimit.

45

Në këtë link mund të kërkojmë duke përdorur “kërkimin e thjeshtë”, “kërkimin e avancuar” ose “kërkimin e specializuar”.

Shembull:Nëse na duhet infomacion për Ismail Kadarenë dhe botimet e tij, kërkojmë tek dritarja e kërkimit me emrin dhe mbiemrin e autorit: “Kadare”. Dalin 9 rezultate. (fig. më poshtë):

Po të vazhdojmë kërkimin duke klikuar tek libri që na intereson, p.sh: “Darka e gabuar”- do të dalin të dhënat e librit me detaje si dhe vendndodhja e librit (fig. më poshtë):

46

Në të djathtë të faqes, përdoruesi gjen shpjegime për përdorimin e katalogut.Ndihmë për kërkim (në cobib.al):

Zgjerimi i termave

Nëse nuk jeni i sigurt për formën e saktë të një emri, mund të përdorni zgjerimin e termave në kërkimin e avancuar për të shfletuar indekset e kërkimit. Shkruani fillimin e emrit të autorit dhe klikoni butonin (zgjerimi i termave). Do të fitoni një listë emrash, nga e cila mund të përzgjidhni emrin e saktë. Emri do të kopjohet automatikisht në kutinë e kërkimit. Nëse dëshironi, gjithashtu mund të shtypni emrin e saktë në kutinë e kërkimit.

47

Emër vetjak

Emrat e përveçëm në fushat e autorëve me emra të përdorur si emërtime lëndore janë invertuar (anasjellë) - mbiemri pasohet nga emri(at). Në mes të mbiemrit dhe emrit janë vendosur një presje dhe hapësirë. Në kërkimin përmes frazës, emrat duhet të futen në këtë mënyrë: Mbiemri, Emri.

Përzgjedhja e termave të kërkimit

Gjatë kërkimit për informacion, zgjedhja e duhur e termave të kërkimit është me rëndësi vendimtare. Nëse keni vetëm ide të paqartë për termat e kërkimit, filloni me termat themelorë p.sh.: Nëse dëshironi të dini cilat sëmundje vijnë nga rriqrat, por nuk dini emrat e infektimeve (sëmundjeve), futni:

ShembullInfektimi (sëmundja)Shpesh herë nuk është i mjaftueshëm një term i vetëm për të gjetur rezultate relevante, prandaj duhet të futni:

Shembull“sëmundje rriqrash”Duke shtuar terma do të ngushtoni kërkimin, si dhe në shumë raste do të eliminoni edhe rezultate të rëndësishme. Përdorni terma të kërkimit më të specifikuar (më precize) që do t’i gjeni gjatë shfaqjes së rezultateve më të rëndësishme.Shembull:“borreliosis meningoencephalitis”

48

Te kërkimi themelor, do të arrini rezultate më të mira nëse përdorni fjalët kyçe në vend të gjuhës natyrale.Shembull:“sëmundje rriqrash” është term i kërkimit më i mirë se sëmundjet që shkaktohen nga rriqrat.

2. Open Access ( qasje e lirë)

Nëse jeni të interesuar për më shumë informacion shkencor, në

gjuhë të huaj dhe në format elektronik, ju vijnë në ndihmë

burimet e hapura ose “open access” që ju ofron faqja e

bibliotekës. Në pjesën më të madhe të vitit akademik këto linqe

janë falas për të gjithë përdoruesit e bibliotekës.

Qasja e lirë nënkupton mjete dhe materiale të ndryshme që

përdoren në proçesin mësimor dhe në proçesin e nxënies së

njohurive. Ato mund të përfshijnë libra mësimorë, fletore për

ushtrime, doracakë, fjalorë të llojeve të ndryshme, literaturë

profesionale, hulumtime, katalogje, por edhe programe

kompjuterike, shërbime dhe platforma të internetit, softuerë të

llojeve të ndryshme, baza digjitale me përmbajtje dhe të dhëna,

etj, gjithçka që mund të përdoret për mësim dhe hulumtim.

49

Qasja e lirë ndihmon të gjithë ata përdorues që nuk kanë mundësi

ekonomike, teknologjike apo sociale. Burimet e hapura përdoren

për hulumtime dhe për qëllime edukative, në bazë të të drejtave

autoriale. Problemet kryesore të këtyre burimeve janë kufizimet

e përdorimit të tyre dhe janë në dispozicion për një numër të

kufizuar përdoruesish.

“burime të hapura” lidhet me termin e David Wiley për

përmbajtje të hapur, promovuar në vitet ’80, ’90. Vetë termi

“ burime të hapura arsimore” u përdor në vitin 2002 nga

UNESCO. E drejta për t’u arsimuar dhe për të patur qasje tek

mjetet për edukukim është një nga të drejtat më të rëndësishme të

njeriut.

Mbështetësit kryesor të burimeve të hapura janë OKB, UNESCO,

OECD, BE. Burimet e hapura janë të rëndësishme për të gjitha

shoqëritë dhe vendet, kryesisht për vendet e pazhvilluara dhe

shoqëritë në tranzicion, duke ndikuar në zhvillimin dhe

përparimin e këtyre shoqërive, dhe duke përmirësuar qasjen në

dije. Në shekullin XX u paraqitën shumë modele të hapura, si,

kodi i hapur, softuër me kod të hapur, hardueri me kod të hapur,

standarde të hapura, qasje e hapur, burime të hapura arsimore.

Qasja e hapur lidh traditën e vjetër me teknologjinë e re. Qasje të

hapur në literaturë kuptojmë të qënurit e saj në dispozicion të

përhershëm, duke i dhënë mundësi përdoruesit ta lexojë,

50

shkarkojë, printojë, shpërndajë pa pengesa financiare, ligjore apo

teknike.

Përparësitë e qasjes së hapur:

Disa nga përparësitë janë cilësia e lartë e literaturës që ofrohet,

rritja e numrit të klikimeve të materialeve shkencore, ruajtje

afatgjatë e informacionit shkencor, liria kundër çensurës, ofrimi i

shërbimeve efikase për përdoruesit, promovimi i aktiviteteve që

mbështesin afëtsimin në informacion, rritja e lexueshmërisë, rritja

e numrit të citimeve të burimeve shkencore.

Po të hyni në faqen e bibliotekës do të gjeni një numër të

konsiderueshëm adresash të hapura që mund t’i shfrytëzoni duke

i shkarkuar falas:

51

Open Access:

http://gajus.qendra-list.org/gazeta/   Gazetën e Jurisprudencës shqiptare GAJUS mund ta shkarkoni në versionin pdf

52

http://www.dlib.org/   D-Lib Magazine is an electronic publication with a focus on digital library research and development, including neë technologies, applications, and contextual social and economic issues. D-Lib Magazine appeals to a broad technical and professional audience

http://harvardmagazine.com/ Your independent source for Harvard news since 1898

https://www.elsevier.com/about/open-science/open-access/open-access-journals Elsevier is a world-leading provider of information solutions that help you make better decisions, deliver better care, and sometimes make groundbreaking discoveries in science, health, and technology

http://www.scirp.org/journal/openaccess.aspx  is an academic publisher of open access journals. It also publishes academic books and conference proceedings. SCIRP currently has more than 200 open access journals in the areas of science, technology and medicine.

53

https://elifesciences.org/   publishes outstanding research in the life sciences and biomedicine from the most fundamental and theoretical work, through to translational, applied and clinical research http://open.ieee.org/   open access allows authors to publish in respected high-quality traditional journals while also complying with new open access policies OAPEN  : Contains freely accessible academic books, mainly in the area of Humanities and Social Sciences.

Open Library : An electronic book resource containing over a million e-books. Project Gutenberg : Offers over 45.000 e-books in various formats. Internet Archive – Universal Library : The Universal Library Project, sometimes called the Million Books Project contains over 100.000 books. Bartleby.com : Bartleby.com provides the full text of hundreds of classic/older works in reference, poetry, fiction and nonfiction. Complete works of William Shakespeare : This site has offered Shakespeare’s plays and poetry to the Internet community since 1993. Digital Library for International Research : E-resources on the DLIR website currently include : digital access to rare research materials, e-books in indigenous African languages, sixteen important early maps and related information from the Mediterranean region, digital versions of novels, textbooks, and educational journals. Open Humanities Press : Open Humanities Press is an international, scholar-led open access publishing collective whose mission is to make leading works of contemporary critical thought available worldwide.

Canadian Libraries  : Contains items from various Canadian Libraries.

54

Journals, & Articles ( Open Access)

Journals, & Articles ( Open Access) Directory of Open Access Journals (DOAJ)  : DOAJ is an online directory that indexes and provides access to quality open access, peer-reviewed journals. Oxford Open  : Contains nearly 20 open access journals from Oxford University. IDEAS  : One of the largest bibliographic database on Economics, containing over 1.500.000 items available. First Monday  : An open-access electronic peer-reviewed scientific journal for articles about the Internet. GHLL  : A literary journal published by Truman State University. Digital Humanities Quarterly  : A peer-reviewed open-access academic journal covering all aspects of digital media in the humanities. Culture Machine  : A peer-reviewed open-access academic journal of culture and theory that was established in 1999. Duke University Scholarly Articles  : Contains articles from Duke University library services. Central European Journal of International and Security Studies  : Triannual peer-reviewed academic journal that addresses theoretical and empirical issues in the fields of international relations and security studies. Journal of Politics & Society  : An academic journal of the social sciences published twice a year by the Helvidius Group, a nonprofit student organization at Columbia University.

Caucasian Review of International Affairs  : A quarterly peer-reviewed academic journal covering the countries of the Caucasus and issues of contemporary international relations.

55

Journal of Political Ecology  : An annual, open access peer-reviewed academic journal covering political ecology. Academic Journals  : A broad-based publisher of peer-reviewed open access journals. Academic Journals currently publishes 108 open access journals covering art and humanities, engineering, medical science, social sciences, biological sciences, physical sciences and agricultural sciences.

Journal of Higher Education Outreach & Engagement  : Interdisciplinary journal to advance theory and practice related to all forms of outreach and engagement between higher education institutions and communities.

Journal of World-Systems Research  : A biannual, open access, peer-reviewed academic journal in the field of world-systems analysis that was established in 1995 by founding editor Christopher Chase-Dunn.

Anamesa  : An interdisciplinary academic journal published by New York University, specifically by students of the John W. Draper Master’s Program in Humanities and Social Thought.

Archival Research Catalogue  : The online catalog of NARA’s nationwide holdings in the Washington, DC area, Regional Archives and Presidential Libraries.

BASE  : One of the world’s most voluminous search engines especially for academic open access web resources.

http://talebooks.com/ : free pdf ebooks

56

Academic Search Engines

CiteuLike  : A service for managing and discovering scholarly references. It offers nearly 7 million articles.

Infomine  : Contains useful Internet resources such as databases, electronic journals, electronic books, bulletin boards, mailing lists, online library card catalogs, articles, directories of researchers, and many other types of information.

Google Scholar  : Provides a simple way to broadly search for scholarly literature. From one place, you can search across many disciplines and sources: articles, theses, books, abstracts and court opinions, from academic publishers, professional societies, online repositories, universities and other web sites.

Refseek  : A web search engine for students and researchers that aims to make academic information easily accessible to everyone.

Shembull 1.

nëse do klikojmë tek: https://elifesciences.org/ për të marrë ndonjë material që na duhet, veprojmë në këtë mënyrë:

Klikojmë tek artikulli që na intereson:

57

E shkarkojmë falas në formatin pdf dhe e ruajmë në dosjen tonë personale për ta përdorur kur të jetë e nevojshme.

58

Në të njëjtën mënyrë veprohet edhe me burimet e tjera elektronike. Këto burime janë të besueshme, të lehtë për t’u lexuar. Përdoruesit mund të navigojnë shpejt përmes artikullit, kapitujve të librit, citimeve, etj.

Shembull 2.

Nëse na duhet një informacion mbi marrëdhëniet ndërkombëtare, shkojmë tek faqja e bibliotekës- shërbime- Central European Journal of International and Security Studies, dhe mund të shkarkojmë falas çdo revistë, sipas vitit kalendarik:

59

Nëse duam të shkarkojmë numrin e fundit: 2017 - Volume 11, Issue 2, klikojmë në të djathtë ( shigjeta blu në figurë)

Materialet elektronike që përfitojmë nga burimet e hapura janë kryesisht në gjuhën angleze.

3. Përdorimi i librave elektronikë

Si rezultat i epokës digjitale, në botën e teknologjisë së

informacionit ka ardhur një trend i ri, libri elektronik. E-books

ofrojnë një gamë të gjerë të mundësive në mësimdhënie dhe

mësimnxënie. Për shkak të kufizimeve hapësinore, shumë

biblioteka duhet të ballafaqohen me librin elektronik, si një mjet 60

efikas në ruajtjen dhe organizimin e informacionit. Mijëra libra

mund të ruhen në një kompjuter dhe që mund të ndiqen nga

shumë njerëz njëkohësisht. Përveç kësaj, librat elektronikë mund

t’u japin përdoruesve të tyre përmbajtje të përditësuar. Nisur nga

ky fakt, mund të themi që, librat elektronikë mbështesin misionin

dhe vizionin e bibliotekave në epokën digjitale (Rosy, 2002).

Literatura elektronike mund të jetë një ndihmë e madhe për

mësimdhënien dhe mësimnxënien.

61

Biblioteka UAMD ofron mbi 30 000 libra elektronikë të ruajtura

në serverin e bibliotekës dhe të sistemuar sipas fushave të

studimit. Një kopje tyre e gjejmë në CD-R, të vendosura në rafte

të posaçme, të ndarë sipas fushave dhe nëpër kompjuterat e sallës

së bibliotekës. Përdoruesi kërkon ndihmën e specialistit të

bibliotekës për shfletimin ose përvetësimin e librit elektronik.

Këto libra mund tw shfletohen në kompjuter pa praninë e

internetit.

Shembull: JSTOR na ka ofruar falas mbi 950 libra akademikë në

formatin elektronik. Stafi i bibliotekës i ka ruajtur në formatin

pdf, në një server të posaçëm, të cilat mund të shfletohen nga

përdoruesit e saj në çdo kohë (fig. më poshtë tregon listen e

titujve të JASTOR):

62

Skedari lëndor i librit elektronik

63

Trajnime për përdoruesit e bibliotekës

Biblioteka zhvillon trajnime falas për përdoruesit e saj në periudha të ndryshme të vitit akademik. Trajnimet kryhen nga stafi i bibliotekës, në mjediset e saj, auditore, ose në laboratorët e kompjuterave.Tematikat që trajtohen kanë të bëjnë me aftësimin e përdoruesve në informacion, përdorimin e katalogut elektronik, kërkimin e informacionit të duhur, llojet e kërkimit, përdorimin e librave elektronikë, burimeve të hapura, etj.

Aftësimi në informacion është një formë e re komunikimi me përdoruesit e bibliotekës dhe shfrytëzon njëkohësisht teknologjitë e reja si burime referuese. Një nga proçeset më të rëndësishme që përdoruesi të arrijë në informacion është njohja e mjeteve dhe mënyrave të kërkimit. Gjatë trajnimeve, studentët njihen me shërbimet online që ofron biblioteka përmes faqes së saj zyrtare,

64

duke lehtësuar dhe duke ndihmuar qasjen në informacion, si katalogët digjitalë, e-bibliografi, burime online, etj. Komunikimi i vazhdueshëm më përdoruesit është një nga prioritetet e bibliotekës së Universitetit të Durrësit.

Bisedë në bibliotekë midis punonjësit të bibliotekës dhe përdoruesit:

Biseda nr.1. “Huazimi i librit”- Mirëdita!- Përshëndetjë! Jeni të interesuar për ndonjë libër në veçanti?- Jo, në fakt më duhet një libër që flet për Durrësin.- Të duhet një libër letrar apo jo?- Jo letrar, ju lutem. Më duhet një listë me figurat arkeologjike të

Durrësit- Oh, në rregull. Një moment, ju lutem, prisni.- Jeni duke parë në kompjuter?- Po, ne kemi një databazë të mbushur plot me të dhëna për koleksionet

tona- Sa mirë! Gjetët ndonjë gjë?- Po,gjeta. - Faleminderit! Unë nuk vij shpesh në bibliotekë dhe e kam të vështirë

të gjej informacion- …- Për sa kohë mund ta mbajë librin në shtëpi?- Ju mund ta mbani 2 javë.- Oh, në rregull. Do përpiqem ta sjell më shpejt.- E keni librezën e anëtarësimit?- Patjetër që e kam! Ky është numri.- Duhet të firmosni në kartelën tuaj për librin e huazuar- Faleminderit!

65

Biseda nr.2 ”Dorëzimi i librit”

- Dua të kthej një libër- Kur e keni marrë?- Para dy javësh- Ok, po firmos, tani mund ta lini librin këtu me mua.- Kaq ishte e gjitha?- Po, jeni i lirë të shikoni nëse doni libra të tjerë

Biseda nr.3. ”Kërkimi i një libri specifik”

- Jam duke parë për një libër të titulluar:”…..”Nuk po e gjej askund nëpër rafte

- Një moment ju lutem, lërmë të kontrolloj- Faleminderit. E pashë në raft javën që shkoi- Sigurisht, libri ndodhet në databazën e bibliotekës, që do të thotë se

është në fond, por dikush e ka huazuar dhe ne nuk kemi kopje të tjera.- Ok. Kur mendoni se mund të kthehet libri në bibliotekë?- Personi e ka marrë para 4 ditësh dhe duhet ta kthej brenda 7 ditëve.

Mund të vini të hënën përsëri?- Ok!

66

Përkufizime

Akses – mënyrë për të marrë të dhëna dhe programe

Akses lokal – mënyrë për të përftuar një burim elektronik duke pëërdorur një mbartës fizik si disk, kasetë, shirit, projektuar për t’u futur nga përdoruesi në një pajisje periferike të lidhur me komjuterin.

Botim – të gjitha kopjet e një vepre, të prodhuara nga i njëjti informacion original dhe që botohen nga e njëjta agjenci, ose grup agjencish ose personash, si nëpërmjet kontaktit të drejtpërdrejtë ashtu edhe nëpërmjet fotografimit apo me mënyra të tjera.

Burim bibliografik- shprehje ose paraqitje e një vepre ose njësie që formon bazën e përshkrimit bibliografik.

CD-ROM – një format disku kompakt që ruan burime elektronike duke përfshirë zë, tekst, figura dhe filma në formë optike dhe përdoret me një lexues të CD-ROM.

Faqe Ueb-i (ueb page)- një nga faqet e një dokumenti hipertekstual në një sajt te rrjetit mbarëbotëror (WWW). Faqet e ueb-it, duke përfshirë nëngrupet e faqeve bazë (home page) i referohen një koleksioni të stërmadh dokumentesh që përbëjnë rrjetin mbarëbotëror.

67

Gazetë – serial i dalë në interval të caktuara dhe të qëndrueshme, zakonisht ditore, javore ose dyjavore dhe që rapartojnë ngjarje dhe diskutojnë tema të ditës me interest ë përgjithshëm.

Internet – rrjet i madh i përbërë nga një numër rrjetesh më të vegjël të lidhur me njëri tjetrinqë përdorin Protokollin e Internetit (IP) ose protokolle të tjera të ngjashme.

ISBN- numër me dhjetë shifra që identifikon një botim të një vepre të botuar nga një botues i caktuar dhe është unik për atë botim.

ISSN – numër me tetë shifra që identifikon në mënyrë unike një serial të veçantë ose burim të integruar.

Përshkrim bibliografik – grup të dhënash bibliografike që regjistrojnë dhe identifikojnë një burim bibliografik.

Revistë – term i përdorur gjerësisht për periodikët, veçanërisht për periodikë mësimorë (shkencorë).

Titull- fjalë ose frazë , ose grup karakteresh të paraqitura në një botim dhe që përbëjnë emrin e botimit ose të veprës që gjendet në të.

URL – system adresimi për të gjetur një burim elektronik në një rrjet kompjuterash (psh. http://www.ieee.org/).

68

Bibliografi

1. http://www.ala.org/offices/sites/ala.org.offices/files/content/ola/informationliteracy.pdf2. Weiner, Sharon A.Institutionalizing Information Literacy. Journal of Academic

Librarianship, p.287. 2012.3. www.uamd.edu.al4. http://www.uis.unesco.org/Communication/Documents/157020E.pdf5. http://www.ala.org/acrl/sites/ala.org.acrl/files/content/standards/standards.pdf6. Swan, Alma. (2012) Policy Guidelines for the development and promotion of open access.7. kataloguonline.uamd.edu.al8. http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/accessto-knowledge/free-

and-open-source-software-foss/cdsisis/9. http://www.greenstone.org/10. Alliaj, V. (2016) Information literacy of the library users11. https://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/grants_manual/hi/oa_pilot/

h2020-hi-oa-pilot-guide_en.pdf12. http://www.oapen.org/home

69

Shtojcë

Nëse nuk je akoma anëtar i bibliotekës është koha tani të bëhesh. Mjafton për këtë një dokument identifikimi personal, një fotografi personale, karta e studentit ose një vërtetim nga sekretaria e fakultetit/vërtetim nga zyra e burimeve njerëzore (për pedagogët) dhe menjëherë je i mirëseardhur në komunitetin e gjerë të lexuesve të bibliotekës tonë.Shtimi i anëtarëve të rinj do të shoqërohet me kartelën e anëtarësimit.

70