bezpieczeŃstwo ŻywnoŚci

BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCI

Działania podejmowane przez PSSE w Wejherowie w celu zapewnienia bezpieczeństwa żywności

na terenie powiatu wejherowskiego


Bezpieczna żywność - taka, po której spożyciu nie występują ujemne skutki zdrowotne.

Bez zanieczyszczeń: fizycznych (ciała obce, napromienianie żywności)chemicznych (pestycydy, przekroczone limity substancji dodatkowych- konserwanty, barwniki, aromaty itd.), biologicznych (chorobotwórcze mikroorganizmy, szkodniki)

O bezpieczeństwie żywności decydują wszystkie etapy produkcji i obrotu żywności.


„Od pola do stołu”.


Inspekcje nadzorujące bezpieczeństwo i jakość żywności

Państwowa Inspekcja Sanitarna Inspekcja WeterynaryjnaInspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-SpożywczychInspekcja HandlowaInspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa


Przedmiotem nadzoru PIS nad bezpieczeństwem żywności jest:

produkcja żywności, w tym produkcja pierwotna środków spożywczych

(z wyłączeniem żywności pochodzenia zwierzęcego), transport i magazynowanie żywności, wprowadzanie żywności do obrotu handlowego, żywienie zbiorowe, w tym dystrybucja żywności w systemie cateringowym, produkcja i obrót materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością.

Bezpieczeństwo żywności

Produkcja pierwotna (podstawowa)

Produkcja pierwotna oznacza produkcję, uprawę lub hodowlę produktów podstawowych, w tym zbiory, dojenie, hodowlę zwierząt gospodarskich przed ubojem, łowiectwo i rybołówstwo, zbieranie runa leśnego.

Produkty pierwotne to produkty ziemi, pochodzące z hodowli, polowań i połowów

produkty pochodzenia roślinnego, czyli zboża, owoce, warzywa, zioła, grzyby hodowlane,

pochodzenia zwierzęcego, czyli jaja, surowe mleko, miód, produkty rybołówstwa, żywe małże,

zbierane w ich naturalnym środowisku (rosnące w warunkach naturalnych) zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, czyli grzyby, jagody, ślimaki itp.


Skażenia mikrobiologiczne żywności na etapie produkcji pierwotnej

Odnotowano przypadki zakażenia norowirusem malin eksportowanych z Polski do Skandynawii oraz podejrzenia zakażenia owoców eksportowanych do Włoch i Irlandii wirusem WZW A (wystąpiły tam przypadki zachorowań). Kilka lat temu wystąpiła w Niemczech epidemia wywołana przez bakterię E.coli O157:H7, którą zanieczyszczone były kiełki roślinne do bezpośredniego spożycia.

Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór nad warunkami higienicznymi na plantacjach warzyw i owoców, w szczególności w zakresie:

jakości wody stosowanej do uprawy i mycia owoców,

stosowanie odpowiednich metod nawożenia (wyeliminowanie możliwości nawożenia fekaliami),

właściwej higieny podczas zbioru, pakowania i transportu do punktów skupu.


Podstawowe akty prawne:

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 178/2002 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, w tym procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności,

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 882/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych,

ROZPORZĄDZENIE (WE) NR 852/2004 PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych,

USTAWA z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (t.j. Dz.U. 2010 Nr 136, poz. 914 z późn. zm.)


Zatwierdzanie i rejestracja zakładów

Każdy zakład produkujący lub wprowadzający do obrotu żywność oraz zakład działający na rynku materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością musi być wpisany do rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli żywności.

Większość zakładów żywnościowo-żywieniowych musi uzyskać zatwierdzenie (nie dotyczy to m.in. handlu przez internet, automatów ulicznych do dystrybucji żywności, gospodarstw agroturystycznych, produkcji pierwotnej).

Warunkowe zatwierdzenie może być udzielone, gdy spełnione są wymagania techniczne i infrastrukturalne, ale występują braki w dokumentacji zakładu. Łączny czas warunkowego zatwierdzenia zakładu nie może przekraczać 6 miesięcy.


Odpowiedzialność przedsiębiorcy

Podmiot działający na rynku spożywczym odpowiada za

produkcję, przetwarzanie i dystrybucję żywności w swoim zakładzie.

W tym celu opracowuje systemy kontroli wewnętrznej, które obejmują: Dobrą praktykę higieniczną Dobrą praktykę produkcyjną Procedurę opartą na zasadach HACCP


HACCPAnaliza zagrożeń i krytyczne punkty kontroli

System ten zapobiega wprowadzeniu do obrotu produktów niebezpiecznych poprzez: identyfikację zagrożeń (zanieczyszczeń)wyznaczenie krytycznych punktów kontroli (mierzalnych)określenie sposobu monitorowania kpkokreślenie działań korygujących

Przykłady kpk: monitorowanie temperatury przechowywania żywności nietrwałej mikrobiologicznie, monitorowanie parametrów pasteryzacji (czas i temperatura)

Kpk- miejsca, w których są największe zagrożenia zanieczyszczenia żywności


Definicja urzędowej kontroli żywności:

„Każda forma kontroli, na każdym etapie produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności, którą właściwy organ wykonuje w celu sprawdzenia zgodności z prawem

żywnościowym.”

Urzędowa kontrola żywności jest przeprowadzana bez wcześniejszego powiadamiania przedsiębiorców.

Kontrolowany ma obowiązek:zapewnić dostęp do wszystkich budynków, nieruchomości, instalacji lub innych obiektów infrastruktury,udostępnić dokumentacje i rejestry uznane za konieczne przez właściwy organ do oceny sytuacji


Sposób sprawowania nadzoru:

Kontrole planowe – zgodnie ze sporządzonym rocznym planem kontroli, Kontrole interwencyjne – przeprowadzane po otrzymaniu interwencji konsumentów, Kontrole akcyjne – np. ocenia żywienia w miejscach wypoczynku letniego i zimowego,Kontrole laboratoryjne – badania chemiczne i mikrobiologiczne zgodne z rocznym harmonogramem,Ocena żywienia (pobór prób posiłku i ocena jadłospisów) w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego,Udział w dochodzeniach epidemiologicznych w przypadku zatruć pokarmowych


Stan sanitarno-higieniczny obiektów żywności i żywienia.

W roku 2013 skontrolowano 907 zakładów na 1800 podległych,

nieprawidłowości stwierdzono w 29% skontrolowanych obiektów.

Przeprowadzono 1252 kontrole przy obsadzie personalnej

Sekcji Żywności wynoszącej 7 osób.


Kryteria oceny sanitarnej obiektów żywności i żywienia

stan higieniczno-sanitarny pomieszczeń, wyposażenia oraz otoczenia zakładu,

jakość i identyfikowalność surowców wykorzystywanych do produkcji,

jakość wody stosowanej do przygotowywania żywności,

stan zdrowia personelu pracującego w kontakcie z żywnością,

gospodarka odpadami,

stosowanie systemów kontroli wewnętrznej (GHP, GMP, HACCP).


Kontrole interwencyjne

W roku 2013 przyjęto 61 interwencji, dotyczących następujących zagadnień:

Niewłaściwej jakości zakupionych środków spożywczych,

Wprowadzania do obrotu środków spożywczych przeterminowanych,

Niewłaściwego przechowywania środków spożywczych,

Obecności szkodników,

18 interwencji było zasadnych.

BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCIBadania laboratoryjne

Kierunki badań laboratoryjnych żywności, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością (kontrola urzędowa i monitoring)

Mikrobiologia (żywność i kosmetyki),

Pozostałości środków ochrony roślin (pestycydów),

Metale szkodliwe dla zdrowia (Pb, Cd, Hg, Sn*),

Mikotoksyny,

WWA (m.in. Benzo[a]piren),

Zawartość substancji dodatkowych (barwiki, substancje słodzące, konserwanty),

Azotany

Substancje wzbogacające

BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCIBadania laboratoryjne

Kierunki badań laboratoryjnych żywności, materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością i kosmetyków (ciąg dalszy)

Napromienianie żywności,

Skażenia promieniotwórcze,

Zawartość jodu w soli kuchennej,

Poziom akryloamidu w środkach spożywczych poddanych obróbce termicznej,

Parametry jełczenia tłuszczów,

Ocena organoleptyczna, znakowanie,

Migracja globalna i specyficzna z materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.


Z terenu powiatu pobrano w 2013r do badań 299 próbek, w tym:

293 próbki żywności,

3 próbki materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością.

Zdyskwalifikowano 6 próbek:

3 próbki lodów z automatu – przekroczona liczba bakterii z rodz. Enterobacteriaceae,

1 próbka „filetu z piersi kurczaka” – zmieniony, nieswoisty zapach,

1 próbka grochu – obecność żywych szkodników,

1 próbka „sernika na zimno” – przekroczenie dozwolonej ilości substancji konserwującej – kwasu sorbowego.


Europejski system nadzoru nad bezpieczeństwem żywności RASFF

Rodzaje powiadomień:

* alarmowe – w przypadku, gdy środek spożywczy może stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia,

* informacyjne – w przypadku przekroczeń, nie powodujących zagrożenia zdrowia i życia.

Tryb postępowania:

1. Zbieranie informacji przez powiatowego inspektora sanitarnego który wykrył zagrożenie i przesłanie powiadomienia w systemie RASFF do wojewódzkiego inspektora sanitarnego,

2. Analiza otrzymanego powiadomienia przez wojewódzkiego inspektora sanitarnego i przesłanie go do Krajowego Punktu Kontaktowego w Głównym Inspektoracie Sanitarnym.

3. GIS powiadamia wojewódzkich inspektorów sanitarnych, na których terenie znajduje się żywność będąca przedmiotem powiadomienia.

4. Wojewódzcy inspektorzy sanitarni powiadamiają powiatowych inspektorów sanitarnych i obligują ich po monitorowania procesu wycofywania z rynku żywności będącej przedmiotem powiadomienia.


System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach (RASFF)


System RASFF


Sposoby egzekwowania wymagań prawa żywnościowego

1.Postępowanie administracyjne i egzekucyjne- kara grzywny do 10.000 zł (osoba fizyczna) lub do 50.000 w przypadku podmiotu posiadającego osobowość prawną.

2.Postepowanie mandatowe – grzywny do 500 zł

3.Wnioski o ukaranie do PPWIS – kary pieniężne do wysokości 30-krotności średniego miesięcznego wynagrodzenia

4.Doniesienia do prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa


Działanie podejmowane w toku postępowania administracyjnego

ograniczenie lub zakaz wprowadzania do obrotu żywności;

monitorowanie, oraz w razie konieczności, nakazanie wycofania i/lub zniszczenia żywności;

upoważnienie do wykorzystania żywności do celów innych niż te, do których była początkowo przeznaczona;

zawieszenie działania lub zamknięcie całego lub części danego przedsiębiorstwa na właściwy okres czasu;

zawieszenie lub wycofanie zatwierdzenia zakładu;

wszelkie inne środki jakie właściwy organ uznaje za właściwe.


Działania represyjne podjęte w 2013 rokuWydano 19 decyzji administracyjnych na poprawę stanu higieniczno-sanitarnego zakładów

(w tym 2 decyzje wstrzymujące produkcję i obrót żywnością).

Nałożono łącznie 64 mandaty karne na łączną kwotę 13.200 zł ,dotyczące m.in.

[art. 111 i 113 kw], za niewłaściwy stan higieniczno-sanitarny

[art. 100 ust.1 p.1 Ustawy o BŻiŻ], wprowadzanie do obrotu lub stosowanie do produkcji przeterminowanych środków spożywczych

[art. 100 ust. 1 p.8 Ustawy o BŻiŻ] brak stosowania zasad Dobrej Praktyki Higienicznej lub brak opracowanych, wdrożonych lub utrzymanych procedur opartych na zasadach systemu HACCP,

[art. 100 ust. 1 p.7 Ustawy o BŻiŻ]) brak identyfikowalności wprowadzanych do obrotu lub stosowanych do produkcji środków spożywczych

BEZPIECZEŃSTWO ŻYWNOŚCIDziałania represyjne

Wnioski o ukaranie (art. 103 Ustawy o BŻiŻ)

Skierowano 8 wniosków o ukaranie do Pomorskiego Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Gdańsku za:

Rozpoczęcie działalności bez złożenia wniosku o zatwierdzenie zakładu i wpis do rejestru zakładów nadzorowanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej,

Rozszerzenie profilu prowadzonej działalności poza zakres określony w decyzji,

Prowadzenie działalności wbrew decyzji o wstrzymaniu produkcji środków spożywczych.

Pomorski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny nałożył z tego tytułu grzywny w łącznej wysokości 14.000 zł.


Nieprawidłowości rzutujące na bezpieczeństwo żywności

na terenie powiatu: W sklepach w małych miejscowościach- przeterminowana żywność, żywność nietrwała poza

urządzeniami chłodniczymi W obiektach dużej gastronomii – brak identyfikalności żywności, niewłaściwy stan bieżący, W zakładach produkcji żywności - zły stan techniczny pomieszczeń, W Domach Opieki Społecznej - wartość odżywcza posiłków i zawartość składników odżywczych

niezgodna z normami żywieniowymi, W żłobkach i przedszkolach żywienie w systemie cateringowym – stosowanie wielokrotne

naczyń jednorazowych, brak wyparzania naczyń wielokrotnego użytku, zbyt małe porcje posiłków, za niska temperatura dostarczanych posiłków,

Plantatorzy owoców – niewywiązywanie się z obowiązku rejestracji, brak możliwości nadzoru produkcji pierwotnej pod kątem oceny warunków sanitarno-higienicznych uprawy i zbiorów.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘDZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ


bezpieczeŃstwo ŻywnoŚci

Documents