BEYŞEHİR GÖLÜNDEN

SU KULLANIMININ

İKLİM VERİLERİNE

BAĞLI

OPTİMİZASYONU

Ahmet Sancak ŞANLIYıldız Teknik Üniversitesi

Fen Bilimleri Enstitüsü

İnşaat Mühendisliği

Hidrolik Anabilim dalı

Danışman:

Doç. Dr. Ahmet DOĞAN

SUNUM İÇERİĞİ

• BEYŞEHİR GÖLÜ : Özellikleri, önemi

• MEVCUT DURUM : Sorunlar, vaziyet

• GAMS YAZILIMI

• GÖL İŞLETME MODELİ OLUŞTURULMASI

▫ Kapsamı, tanımı

▫ İçeriği, çalışma prensibi

▫ Sonuçları

• İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ SENARYOLARI

▫ Modele etkisi ve sonuçları

GİRİŞ

SÜREÇ

• DEĞERLENDİRME

Beyşehir Gölü• Konya kapalı havzasının güney

batısında yer almaktadır.

• Türkiye’nin 3. büyük gölü, en büyük tatlı su gölüdür.

• Göl, “İçme Suyu Rezervi” olarak kabul edilmiştir.(Su kirliliği kontrol yönetmeliği,1988)

Beyşehir Gölü

• Su seviye kotu 1120–1125,5 m arasında değişmektedir.

• Ortalama derinliği 8,5 m’dir.

• Göl havza alanında 5 ilçe (Beyşehir, Hüyük, Derbent, Yenişarbademli, Şarkikaraağaç), 32 belediye ve 22 köy mevcuttur.

• 1993 yılında “Beyşehir Gölü Milli Parkı” olarak ilan edilmiştir.

Hidrojeoloji• Göl beslenme havzası 8 tali

havzaya ayrılmıştır.

• İşletme geliştirme çalışmalarına göre normal su kotu 1123 m, minimum su kotu 1117,5 m’dir.(109Y271 No’lu Tübitak

Projesi)

• Gölün beslenmesi yağıştan, yüzeysel akıştan, yeraltı suyu akışı ile boşalımı ise buharlaşma, yeraltı akışı yani sızma ile sulama suyu ve kullanma suyu alınması ile gerçekleşmektedir.

Mevcut Durum ?

• Yağış değerleri sabit kaldığı halde DSİ’ye göre ortalama göl su seviyesi her geçen yıl düşmektedir.

Beyşehir Gölü su seviyesinin yıllara göre değişimi, DSİ

Mevcut Durum ?

• İşletme kotu konusunda bir belirsizlik olup gölü işleten ve gölden yararlanan kurumlar arasında bir fikir birliği

yoktur.

Mevcut Durum ?

• Gölün su kotundaki küçük değişmeler bile göl çevresinde önemli miktarda sığ bölge oluşmasına veya su altında kalmasına neden olmaktadır.

• Su seviyesindeki azalmalar beraberinde havzadaki üç temel ekonomik faaliyet olan tarım, balıkçılık ve turizmi de olumsuz etkilemektedir

Mevcut Durum ?

• Göl su seviyesi, sulamada kullanılan sular ve iklim koşulları nedeniyle sürekli değişmelere maruz kalmaktadır.

Hedef

on

Sosyal Fayda

Tarımsal Fayda

Taşkın Zararı

Kuraklık Zararı

Optimizasyon

Proje Süreci

109Y271 no‘lu proje

GAMS (The General Algebrabic Modeling System)

• Modelin kurulduğu ve çözüldüğü yazılım TheGeneral Algebraic ModelingSystem (GAMS) ‘dır.

• GAMS modelleme ve optimizasyon problemlerinin çözümü için kullanılan yüksek seviyeli bir dildir.

• Yazılımın en temel özellikleri güçlü bir çözücü olmasının yanı sıra kullanım kolaylığı ve birçok çözüm modelini bünyesinde barındırmasıdır.

• Bu çalışmada kullanılan yöntem ise “NLP-Doğrusal Olmayan Model” olacaktır.

GAMS-Modelin Kurulması

Amaç Fonksiyonunun Oluşturulması

Model

Değişkenlerin Tanımlanması• Modelimizde kullanılan değişkenler (A,Y) ;

QYA: Yüzeysel akış ile göle ulaşan su hacmi

QYSG ve QYSC:Yer altı suyu giren su ve çıkan su hacmi

QGA: Yağış ile direkt olarak göle düşen su hacmi

QGEM: Gembos Derivasyon Kanalı ile göle giren su hacmi

QET: Göl yüzeyinden buharlaşan su hacmi

QSZ:Sızma sonucu uzaklaşan su

hacmi

QSLM: Sulama amacı ile salınan su hacmi

QKLM:

İçme ve kullanım

amaçlı salınan su

Değişkenlerin Tanımlanması• Yüzeysel akış değerleri: Ölçümler yapılarak

(Plüvyograf,plüvyometre)

• Yağış değerleri: Meteoroloji istasyonu verileri kullanılarak(Limnigraf,limnimetre)

• Göl yüzeyinden buharlaşan su: Penman-Monteith Modeli

Değişkenlerin Tanımlanması

• Sızma ve yeraltı suları: MODFLOW üç boyutlu yer altı suyu akım programı ile

• Sulama suyu miktarları:

Blaney-Criddle Modeli ile

Değişkenlerin Tanımlanması

• İçme ve kullanım suyu: Nüfus projeksiyonu yapılarak

• Gembos Derivasyon Kanalı Etkisi: Geçmiş yılların istatistiklerinden yararlanılarak

• Su seviyesi sosyal fayda ilişkisi: Literatür araştırması yapılarak

• Fayda denklemi katsayıları: Piyasa araştırması yapılarak tespit edilmiştir.

Sabit Verilerin Tanımlanması

• Değişkenlerin dışında, kısıt fonksiyonlarında ve amaç fonksiyonunda yer alacak ağırlık katsayıları ve zamana göre değeri değişmeyen sabitler yer almaktadır.

c (Yüzeysel akış katsayısı) =0,144

Ah (Havza alanı) =413725 hm2

Maxh (Maksimum göl yüksekliği) = 11,6 m (kot=1126 m)

Minh (Minimum göl yüksekliği) = 4,2 m (kot=1118,6 m)

BEAmax (Sulu tarım alanı üst sınırı) = Kullanıcı Belirler

BEAmin (Sulu tarım alanı alt sınırı) = Kullanıcı Belirler

• Örnekler;

Kısıtların Tanımlanması

• Başlangıç hacmi: ilk yılın ilk hacim değeri kullanıcı tarafından belirlenmektedir.

VgDb1(A,Y) $ ((ORD(Y) eq 1) and (ORD(A) eq 1)) .. GBH(Y) =e= GBaH

• Çalışmamızda ilk hacim değeri 1121,74 m karşılığı olan kabul 3016 hm3

edilmiştir.

• İkinci yıldan itibaren yılın ilk ayındaki göl hacmi, bir önceki yılın son ayı sonundaki göl hacmine eşit olmaktadır.

VgDb2(A,Y) $ ((ORD(Y) ne 1) and (ORD(A) eq 1)).. GBH(Y)=e=Vg(A+11,Y-1);

Kısıtların Tanımlanması

• Su bütçesi denklemi, yılbaşındaki göl hacmi ile gelen hacimler toplamından giden hacimlerin çıkarılması ile hesaplanmaktadır.

Su bütçesi ile hesaplanan Vg (A,Y) değeri göl hacmi, taşkın hacmi ve salınan su hacmini içermektedir.

• VgD1(A,Y) $ ((ord(A) eq 1)).. Vg(A,Y) =e= GBH(Y)+Gelen(A,Y)-Giden(A,Y);

• İlk aylar dışında su bütçesi denklemi ay içerisinde gelen hacimler ile önceki aydan devir eden hacimden, giden hacimlerin çıkarılması ile hesaplanmaktadır.

VgD2(A,Y)$((ord(A) ne 1)).. Vg(A,Y) =e= Gelen(A,Y)-Giden(A,Y)+ Vg(A-1,Y);

Kısıtların Tanımlanması• Su bütçesi denklemi ile hesaplanan genel hacim değerinden taşkın ve salınan su hacimleri

çıkartılarak, her ay için Beyşehir Gölü hacmi (VgB(A,Y)) hesaplanmaktadır. Taşkın ve salınan hacim değerlerinin 0 (sıfır) olması durumunda göl hacmi değeri, su bütçesi ile hesaplanan hacim değerine eşit olmaktadır

VgB(A,Y) =e= Vg(A,Y)-QSAL(A,Y)-QTAS(A,Y);

• Göl yüzey alanı, su yüksekliğine bağlı olarak hesaplanmaktadır.

• Su yüksekliği, göl hacmine bağlı olarak hesaplanmaktadır.

Kısıtların Tanımlanması• Beyşehir Gölü’nden elden edilen sosyal faaliyet gelirleri

(turizm/rekreasyon,balıkçılık vb..), literatür araştırması sonucu elde edilen sonuçlara dayanılarak su seviyesi yüksekliği ile bağlantılı olarak değişen bir grafik haline getirilmiştir.

• Hem kış, hem yaz aylarında su seviyesi düştükçe turizm, rekreasyon ve balıkçılık gelirin düştüğü, su seviyesi yükseldikçe bu gelirlerin artacağı sonucuna ulaşılmaktadır. Göl su seviyesi minimum derinlik olarak belirlenen 4.2 m’ye ulaştığında sosyal faaliyet gelirleri 0 (sıfır) olmakta, daha düşük su derinliklerinde ise negatif değerler elde edildiği yani zarar edileceği varsayılmaktadır.

Kısıtların Tanımlanması• Modelde yaz ve kış aylarında elde edilecek sosyal faaliyet gelirlerinin alt

sınırları sosyal gelirler ağırlık katsayıları ile sınırlandırılmaktadır. Bu katsayı değeri yükseldikçe yüksek hacim ile elde edilmesi gerekli gelir miktarı yükselmekte, dolayısı ile göl su seviyesinin düşebileceği minimum kot değeri artmaktadır

SGAKY, SGAKK

Katsayılarının

arttırılması durumu

• SOSYAL.lo (A,Y) $ (YAZ(A)) = 15-(0.25*(100-100*SGAKY));

• SOSYAL.lo (A,Y)$(KIS(A)) = 5-(0.1*(100-100*SGAKK));

SGAKY (sosyal gelirler ağırlık katsayısı yaz)

değeri 1’e yaklaştıkça turizm geliri ve buna bağlı olarak göl su seviyesi artış göstermektedir. SGAKY değeri 1 olduğunda GAMS turizm-rekreasyon gelirlerini minimum 15 milyon TL olarak almaya zorlanmakta bu nedenle su derinliğini minimum 9,2’e kadar düşürebilmektedir.

Ah /413725/ Havza Alanı(hm2)

Maxha Maksimum Göl Hacmi (Göl Kotu 1126)(h 11.6 m /5979/ )

Minha /1185.6/ Minimum Göl Hacmi (Göl Kotu 1118.4)(h 4.2 m)

Maxh /11.6/ Maksimum Göl Yüksekliği (m)

Minh /4.2/ Minimum Göl yüksekliği (m)

gtk /1114.40/ Göl taban kotu (m)

c /0.144/ Yüzeysel Akış Katsayısı

tahliyemax /526/ Kanal ile boşaltılabilecek en büyük hacim (hm3/ ay)

GBaH /3016/ İlk Yıl Gölde Bulunan Hacim 2006 yılı Ocak ayı su kotu 1121.74 m

BEAmax /80000/ Ekim yapılabilecek maksimum alan (hm2)

BEAmin Ekim yapılabilecek minimum alan (hm2 /2000/ )

DEY /0.6/ YAĞIŞ DEĞİŞİKLİK KATSAYISI

SGAKY /0.1/ SOSYAL GELİRLER AĞIRLIK KATSAYISI yaz aylarında

SGAKK /0.1/ SOSYAL GELİRLERİ AĞIRLIK KATSAYISI kış aylarında S

ab

itle

r 14

R 1

4

Scalars

FAYDA Amaç denklemi ile elde edilen sayısal değer

SOSYALF Sosyal Faaliyetler Faydası

SOSYAL(A,Y) Sosyal Faaliyet Getiri veya Zararı

Vg(A,Y) Güncel Hacim hm3

VgB(A,Y) Beyşehir Gölü Hacmi hm3

GBH(Y) Yıl Başı Göl Hacmi hm3

QYA(A,Y) Yüzeysel Akış İle Gelen Hacim hm3

QYSG(A,Y) Yeraltı Giren Su Hacmi hm3

QGA(A,Y) Göl Alanı Üzerine Düşen Yağış İle Gelen Hacim hm3

QGEM(A,Y) Gembos Derivasyon Tüneli İle Gelen Hacim hm3

QYSC(A,Y) Yeraltı Çıkan Su Hacmi hm3

QET(A,Y) Buharlaşma İle Giden Hacim hm3

QKLM(A,Y) Kullanım Suyu İçin Giden Hacim hm3

QSLM(A,Y) Sulama İçin Gölden Çekilebilecek Hacim hm3

SLMM(A,Y) Sulama suyu birim maliyeti (TL/ m3)

hBSI(A,Y) Gölden karşılanması gereken bitki su ihtiyacı (mm)

QSAL(A,Y) Salınan Su Hacmi(Salınabilecek Su Hacmi) hm3

QTAS(A,Y) Taşkın Hacmi hm3

Ag(A,Y) Aylık Ortalama Göl Alanı ha=hm2

h(A,Y) Aylık Ortalama Göl Yüksekliği ha=hm2

gyk(A,Y) Göl Yüzeyi kotu m

BEA(Y) Bitki Ekim Alanı ha=hm2

Gelen(A,Y) Gelen Hacimler hm3

Giden(A,Y) Giden Hacimler hm3

BEAF Bitki Ekim Alanı Getirisi (milyon TL)

QSLMM Sulama Suyu Maliyeti (milyon TL)

TASZ Taşkın Maliyeti (milyon TL)

QSALM Salınan Su Maliyeti (milyon TL)

KURUTF Kuru tarım Getirisi (milyon TL)

Değ

işk

enle

r 3

r

Variables

Değ

işk

enle

r 2

6

r

Positive Variables

gykd(A,Y) Göl Yüzeyi Kotu denklemi

VgD1(A,Y) İlk Aylar Dışında Güncel Hacim denklemi

VgD2(A,Y) İlk Aylar İçin Güncel Hacim denklemi

VgDb1(A,Y) İlk Yıl Başıangıç Hacmi denklemi

VgDb2(A,Y) İlk Yıl Dışında Başlangıç Hacmi denklemi

VgBD(A,Y) Beyşehir Gölü Hacim Hacim denklemi

QYAD1(A,Y) Aylık Yüzeysel Akış Hacmi denklemi

QYAD2(A,Y) Aylık Yüzeysel Akış Hacmi denklemi

QGAD(A,Y) Aylık Göl Alanı Yağış Hacmi denklemi

QYSGD(A,Y) Yeraltı suyu gelen hacim denklemi

QYSCD(A,Y) Yeraltı suyu giden hacim denklemi

QETD(A,Y) Aylık buharlaşma hacmi denklemi

QKLMD(A,Y) Aylık kullanım suyu hacmi denklemi

QSLMD(A,Y) Aylık Sulama Suyu Hacmi denklemi

hBSID1(A,Y) Yağışın etersiz olması halinde bitki su ihtiyacı denklemi

hBSID2(A,Y) Yağışın yeterli olması halinde Bitki su ihtiyacı denklemi

GelenD(A,Y) Aylık gelen hacimler toplamı denklemi

GidenD(A,Y) Aylık giden hacimler toplamı denklemi

AgD(A,Y) Yükseklik-Göl Alanı denklemi

HgD(A,Y) Yükseklik-Göl Hacmi denklemi

TurYAZD(A,Y) YAZ AYLARI Turizm ve Rekreasyon (sosyal faydalar)Gelirleri denklemi

TurKISD(A,Y) KIŞ AYLARI Turizm ve Rekreasyon (sosyal faydalar)Gelirleri denklemi

SLMMD(A,Y) Sulama Suyu Maliyet Denklemi

BEAFD Bitki Ekim Alanı Fayda Denklemi

KURUTFD Kuru Tarım Fayda Denklemi

QSLMMD Sulama Suyu Maliyet Denklemi

TASZD Taşkın Zarar Denklemi

QSALMD Salınan Su Maliyet Denklemi

SOSFD Sosyal Faydalar Denklemi

OBJECTIVE FAYDA DENKLEMİ

Denklemler 30

r

BEA.up(Y)=BEAmax

BEA.lo(Y)=BEAmin

VgB.up(A,Y)=Maxha

VgB.lo(A,Y)=Minha

h.up(A,Y)=Maxh

h.lo(A,Y)=Minh

QSAL.up(A,Y)= tahliyemax

QGEM.up (A,Y) = 10.8

QGEM.lo (A,Y) = 0

Kısıtlar 9

r

model BEYSEHiR_OPTiMiZASYON/all/;

option nlp=ipopt;

Solve BEYSEHiR_OPTiMiZASYON using NLP maximizing FAYDA;

Yöntem

r

Amaç Fonksiyonunun Oluşturulması

• Amaç fonksiyonu ile en büyük fayda elde edilmek istenmektedir.

FAYDA =e= (BEAF)+(SOSYALF)-(QSLMM)-(TASZ)-(QSALM)+(KURUTF)

Amaç Fonksiyonu

• GAMS, fayda fonksiyonunu maksimize etmek ve mümkün olan en büyük faydayı sağlamak için

BEAF, SOSYALF ve KURUTF terimlerini büyük, QSLMM, TASZ ve QSALM terimlerini küçük tutmak istemektedir.

FAYDA =e= (BEAF)+(SOSYALF)-(QSLMM)-(TASZ)-(QSALM)+(KURUTF)

FAYDA =e= (BEAF)+(SOSYALF)-(QSLMM)-(TASZ)-(QSALM)+(KURUTF)

SULU TARIM FAYDASI = YILLIK BİTKİ EKİM ALANIy= SONUNCU YIL

y= İLK YIL ∗ BİRİM GETİRİ (1)

SOSYAL FAALİYET FAYDASI = AYLIK SOSYAL FAALİYET GETİRİSİy= SONUNCU AY

y= İLK AY (2)

SULAMA MALİYETİ = SULAMA SUYU HACMİy= SONUNCU AY

y= İLK AY ∗ 𝐵İ𝑅İ𝑀 𝑆𝑈𝐿𝐴𝑀𝐴 𝑀𝐴𝐿İ𝑌𝐸𝑇İ

TAŞKIN ZARARI = TAŞKIN HACMİy= SONUNCU AY

y= İLK AY ∗ 𝐵İ𝑅İ𝑀 𝑇𝐴Ş𝐾𝐼𝑁 𝑍𝐴𝑅𝐴𝑅𝐼 (4)

SALINAN SU MALİYETİ = SALINAN SU HACMİy= SONUNCU AY

y= İLK AY ∗ 𝐵İ𝑅İ𝑀 𝑆𝑈 𝑀𝐴𝐿İ𝑌𝐸𝑇İ (5)

KURU TARIM FAYDASI =

BİTKİ EKİM ALANI ÜST SINIRI − SULU TARIM ALANIy= SONUNCU YIL

y= İLK YIL ∗ 𝐵İ𝑅İ𝑀 𝐺𝐸𝑇İ𝑅İ (6)

Model Sonuçları

• Model ekim alanı değerinin değiştirilmesi, farklı sıcaklık ve yağış miktarları değerleri kullanılması, sosyal fayda önem katsayılarının değiştirilmesi, yüzeysel akış değerlerinin değiştirilmesi ile farklı senaryolar altında çalıştırılabilme özelliğine sahiptir.

Günümüzde;

• İlk hacim 3016 hm³ (1121,74 m)

• Maksimum ekim alanı 80 000 ha

• Yağış katsayısı 1

• Yüzeysel akış katsayısı 0,144

• Sosyal gelirler ağırlığı 0,1

Kabul edilmiştir.

Model Sonuçları• Modelleme sonuçlarına göre Beyşehir

Gölü su seviyesi kotu ilk yılsonunda ani bir düşüş göstererek 1121 m seviyelerine inmektedir. (Göl taban kotu 1114,4 m).

• 5 yıllık dönemin sonlarında göl su seviyesi 1120 m seviyelerine düşmektedir.

• 10 yıllık hesaplamalarda, ilk 5 yılın ardından su seviyesindeki düşüş eğiliminin azalarak, su seviyesi kotunun 1120 m seviyelerinde daha yatay bir seyir izlediği sonucuna ulaşılmaktadır.

• 80000 hektar sulu tarım arazisinin tamamı sulanabilse de göl hacmi azalmaktadır.

• Hesaplama yapılan tüm aylarda GembosDerivasyon kanalı ile göle ulaşması hedeflenen aylık 10,8 hm3’lük hacmin tamamına ihtiyaç duyulmuştur.

• Hesaplama yapılan tüm aylarda gölden sulama ve kullanım suyu hacmi dışında, yapılabilecek salınıma ait hacim değeri 0 (sıfır) olarak hesaplanmıştır.

Göl taban kotu 1114.40, Min.işletme kotu 1118,4

Sulu tarım alanı değişirse ne olur?• Bitki ekim alanı üst sınırı modelleme başlangıcında kullanıcı tarafından belirlenmektedir.

Model minimum su seviyesinin altına inmeden tüm ekim alanını sulamaya yönelik işlem yapmaktadır.

• Model sonuçlarına göre 20000 ha - 80000 ha bitki ekim alanı aralığında, ilk yıl su seviyesi ani olarak düşmekte daha sonraki yıllar düşüş eğilimi azalarak, göl su yüzeyi kotu yatay bir seyir izlemektedir.

m

• Ekim alanı değerinin 20000 ha olduğu durumda dahi göl su seviyesi, maksimum su yüzey kotu değeri olan 1126 m’ye (5979 hm3) ulaşamamış ve ihtiyaç fazlası su salınım değerleri, tüm aylarda 0 (sıfır) olarak hesaplanmıştır.

• Tam verimli sulama teknikleri kullanılarak, göl su seviyesinin mevcut hali ile yüksek oranda korunabileceği maksimum ekim alanı 40 000 ha olarak öngörülmektedir

• Meteoroloji istasyonu buharlaşma verilerine göre modelleme sonuçlarına göre bitki ekim alanının 100000 ha’ıgeçmesi durumunda göl su seviyesi bazı aylarda minimum işletme kotu değeri olan 1118,6 m’nin altına düşmekte ve kuraklık

riski oluşmaktadır.

m

• Yağış miktarındaki değişimin sonuçları değerlendirilebilmektedir.

Diğer senaryolar?

• Yüzeysel akış katsayısı değişimin sonuçları değerlendirilebilmektedir.

• Sosyal fayda ağırlığın değişim sonuçları değerlendirilebilmektedir.

• Tarımsal getiri değişiklikleri sonuçları değerlendirilebilmektedir.

İklim Değişikliği Senaryoları

• İklim değişikliği senaryoları 1990 yılından günümüze kadar belirli aralıklar ile Dünya meteoroloji örgütü (WMO) ve Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)tarafından kurulan IPCC (Hükümetler arası iklim değişikliği paneli) tarafından yayımlanmaktadır.

• Bugüne kadar 5 iklim raporu yayımlanmış olup, son rapor 2013 yılındaki 5.İklim Değişikliği Değerlendirme Raporu’dur.

RCP’ler (Temsili radyasyon rotaları), sera gazlarının toplam emisyon ve konsantrasyonu, arazi kullanımı ve arazi örtüsü, kimyasal olarak aktif gazlar, ve aerosoller için oluşturulan veri setleridir

5.İklim Değişikliği Senaryosu

• 2013–2099 yılları arası göz önüne alındığında yüz yılın ilk ve ikinci çeyreğinde Beyşehir Gölü Havzası ortalama sıcaklık değerlerinin 1,5–2 C° artmaktadır.

IPCC İklim değişikliği senaryolarına göre

• Yağış yüksekliği miktarının ise 0,5 – 0,75 mm/gün (%10-%20) azalacağı öngörülmektedir.

• Yüzyılın son çeyreğinde ise iklim şartlarının daha da sertleşerek sıcaklık artışının 3,5–4,5 C°’ye ulaşmaktadır.

• Yağışların ise 0,75–1 mm/gün (%20-%30) azalacağı öngörülmektedir.

İklim Değişikliği Senaryolarının Model Sonuçlarına Etkisi

• Modelleme sonuçlarına göre 80 000 hektar sulu tarım alanının mevcut şartlar ile sulanmasına devam edilmesi halinde ,yüzyılın son çeyreğinde göl su seviyesi kotu bazı aylarda ,altına inilmesi halinde gölde kuraklık olacağı kabul edilen minimum işletme kotu olan 1118,4 m seviyesine düşmektedir.

• Modelleme sonuçlarına göre sulu tarım yapılan alanın 40 000 hektara düşürülmesi halinde dahi göl su seviyesindeki düşüş devam edecektir. Ancak minimum işletme kotu olan 1118,4 m seviyesine inilmemektedir.

• Göl su seviyesi, her durumda maksimum göl su seviyesi kotu olan 1126 m’ den çok daha aşağıda kalmakta ve maksimum doluluk seviyesi ile olan farkın her geçen yıl artacağı ön görülmektedir

Sonuç ve Öneriler

• Beyşehir Gölü’nden sulu tarım amacı ile çekilen sulama suyu hacmi, göl su bütçesine büyük yük getirmekte, göl hacminde devamlı olarak azalma olmasına neden olmaktadır. Tarım amaçlı su kullanımı azaltılmalıdır.

• Mevcut sulama yöntemleri ile göl ile sulaması yapılan sulu tarım alanının 80000 hektardan 40000 hektara düşürülmesi halinde göl su seviyesinde hesaplanan düşüş miktarı ortalama 0,5 m seviyesinde kalmaktadır.

• Model sonuçlarına göre Gembos Derivasyon Kanalı ile göle aktarılan su hacmine devamlı olarak ihtiyaç duyulmaktadır. Bu durum Gembos Projesi’nin Beyşehir Gölü ve havzası için başarılı olarak kabul edilebileceğini göstermektedir

• Model sonuçlarına göre Beyşehir Gölü ile sulama yapılan sulu tarım alanının 80000 hektarı geçerek 100000 hektara yaklaşması halinde, orta vadede göl su seviyesi kuraklık sınırı olarak kabul edilen 1118,4 m seviyesine düşmektedir.

Sonuç ve Öneriler

• İklim değişikliği senaryolarına göre mevcut kullanım alışkanlıklarının devam etmesi halinde Beyşehir Göl’ü su yüzeyi kotu günümüze göre yaklaşık 2,5 m azalarak, 2040-2070 yılları arasında 1120-1119,5 m aralığında, 2070-2099 yılları arasında ise yaklaşık 3 m azalarak 1119,5-1120 m aralığında seyredecektir

• Modelleme sonuçlarına göre kabul edilebilir asgari minimum su seviyesi kotu 1119 m olarak hesaplanmaktadır.

• Devlet meteoroloji istasyonu tarafından yapılan buharlaşma tavası ölçümleri ile Penman-Monteith denklem takımları ile hesaplanan buharlaşma değerleri arasındaki fark kış aylarında azalırken yaz aylarında artış göstermekte, tava katsayısı her ay için farklı değerlere sahip olmaktadır.

• DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM.