belirsizlik Çağında anne-babalık

Belirsizlik Çağında Anne-Baba Olmak

Bir anne-babalık forumu niyetine

TSOL İstanbul 9 Mart 2016

ergenlik

www.yankiyazgan.com @yankiyazgancom

3

Parental care

Gene expression

Epigenetic marks

Behavior of the offspring as parents

Bebekler, anne-babalar ve beyinleri

Modern anne-baba

www.yankiyazgan.com 6

Dijital hayat

@yankiyazgancom www.yankiyazgan.com

7

İnternet mi, Telgraf mı, Hangisi daha Hızlı ?


8

Değişimin sürati fazla geliyorsa,

• değişmeyenlere odaklanalım


Beyin araştırmaları

JCPP, 2011 17 anne Emzirme vs. mama. fMRI postpartum 4 ay. “patterns of brain activation in response to listening to her own baby's cry vs. control baby-cry.” Etkileşimlerin video kayıtları maternal sensitivity.

Babalar

2–4 weeks postpartum (Time 1) and at 12–16 weeks postpartum (Time 2). Motivasyon (hypothalamus, amygdala and striatum and lateral prefrontal cortex) sistemlerinde hücre çoğalması “savunma”, “dış tehlikeye tepki” ve “agresyon”da etkisi olan sistemlerde azalma (the orbitofrontal cortex, posterior cingulate cortex and insula).

Social Neuroscience, 2014

Peace is a multi-faceted construct; defined differently from various disciplinary perspectives, it most often refers to a state of harmony characterized by the lack of violent conflict. Peace-building is a term used by the international development community to describe the processes and activities involved in resolving violent conflict and establishing a sustainable Peace.

•  Toplum ve aileyi bir arada tutan bağlar evrim içinde gelişmiş, güçlü genetik ve biyolojik zeminde.

•  Anne-babalık ise genleri aşan bir miras •  Beyin bölgelerinin biribiriyle

bağlantılanması ve genlerin hangisinin aktifleşeceği anne-babalık uygulamalarına bağlı (interconnectedness of brain regions, epigenetics) and organların (somatik) gelişimi ve işleyişi (metabolizma, telomer uzunluğu, barsak florası/mikrobiyom)

Bilimin gündeminde

Beyin avucumuzda 100 milyar nöron (1011) ve 100 trilyon (1014)

bağlantı noktası (sinaps) Bu nöronların ve bağlantıların işleyişi anne-

babalık uygulamalarından etkilenir.

ANNE-BABALIK BİR KAFAYA TAKMADIR !


doğum

‘Çocuğunu “kafaya takma’’ düzeyi

başlangıç

Anneler

babalar


Merak kaygı evham

işin tabiatında


Parenting app



Herşeyin bir zamanı var


19

Dijital hayat

‘like’ edenlerin çok olsun…

•  ‘Instagramda like edenlerimin sayısı düştü’

•  ‘FB’da 25K arkadaşım var’ •  ‘Twitter’daki takipçilerim arttı’


Günümüzün üniversite mezunları (ABD)

•  5,000 saatten az okuma •  10,000 saat videogame ve 20,000 saat TV

(not to mention 20,000 hours watching TV). •  (Prensky 2001)


Türkiye verileri

•  Hareketsizlik % 25 (o da mavi yakalılar, mecburiyetten9

•  Çocukların en hareketsiz oldukları yerler evleri ve hafta sonlar

•  Ekran başı süre 7 saate kadar uzamakta (adhoc, 2014)


Anne-Baba ne yapmalı?

•  Bir şey yapabilir mi? •  Her zaman. •  Yeter mi? •  Yetmez ama…


Aileler ne yapmalı?

•  Anne-babalar doğru kullanmalı, örnek olmalı

•  “el yıkamayı, diş fırçalamayı öğretir gibi”

teknolojik cihazların doğru kullanımını öğretmeli


Aileler ne yapmalı? •  3 yaş öncesi çocuklar “elektronik medya ile tanıştırılmamalı”

•  3-5 yaş arası 1 sa/gün,

•  5 yaş sonrası 2 sa/gün aşılmamalı (“internetten ödev” vb dahil)

•  Belirgin kurallar: sofrada, uyku öncesinde, çalışma odasında kullanım düzeni

•  Telefon, ipad gibi taşınabilir cihazlar uyuduğu oda dışında tutulmalı


Sorun sayılmalı mı ?

•  Kullanım süresi gittikçe artıyorsa

•  Okula hazırlanma, yemeğe gelme, spora gitme gibi günlük aktiviteler etkilenmeye başladıysa

•  Derslerine odaklanamıyorsa

•  Okul başarısı giderek düşüyorsa •  Kullanımı ile ilgili endişeler dile getirildiğinde tartışmaya dönüşüyorsa

•  Bilgisayar/ tablet/ telefondan uzak kalınca yoksunluk belirtileri gösteriyorsa (sinirlilik, gerginlik)


teşekkürler


28

belirsizlik Çağında anne-babalık

Self Improvement